You are on page 1of 41

TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI

HÀ NỘI 2014-2015

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
PGS.TS. PHƢƠNG KỲ SƠN
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1. CN Mác-Lênin và ba bộ phận
lý luận cấu thành
a. CN M-L “là hệ thống quan điểm và học
thuyết” khoa học của C. Mác và Ph. Ăngghen,
V.I. Lênin; là sự kế thừa và phát triển những
giá trị của lịch sử tư tưởng nhân loại, trên cơ
sở thực tiễn của thời đại; là khoa học về sự
nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, nhân dân
lao động và nhân loại, là thế giới quan và
phương pháp luận chung nhất cho nhận thức
khoa học ngày nay.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1. CN Mác-Lênin và ba bộ phận
lý luận cấu thành

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
b. Ba bộ phận lý luận cơ bản cấu thành
CN Mác-Lênin
1, Triết học M-L = TGQ và PP luận chung
nhất của N/Thức KH và Th/tiễn C/mạng…
2, KTCTrị M-L = Học thuyết về những
Q/luật K/Tế của XH, đặc biệt là của XH
TBCN và sự ra đời của PTSX CSCN.
3, CNXH KH = Học thuyết về những Q/luật
của Q/trình CM XHCN, giải phóng giai cấp
vô sản và ND lao động…

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Khái lược quá trình hình thành
và phát triển của CN. Mác - Lênin
a. Những Đ/Kiện, tiền đề của CN Mác.

b. C. Mác và Ph. Ăngghen với quá trình hình


thành và phát triển CN Mác.

c. V.I. Lênin với việc bảo vệ và phát triển CN


Mác.

d. Chủ nghĩa M – L và thực tiễn phong trào


CMg thế giới
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
a. Những Đ/Kiện, tiền đề của sự ra đời
của CN Mác.
* Điều kiện kinh tế - xã hội: CNTB phát
triển cao => G/cấp vô sản lớn mạnh =>
G/cấp tiên tiến = có sứ mệnh lịch sử…
* Tiền đề KH tự nhiên : Ba phát minh lớn,
vạch thời đại…
* Tiền đề lý luận:
- Triết học cổ điển Đức (Hegel;
Phuebach…)
- Kinh tế chính trị học cổ điển Anh.
- CN xã hội không tưởng Pháp, Anh
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Điều kiện kinh tế - xã hội
ĐiÒu kiÖn
kinh tÕ x· héi

Sù ph¸t triÓn Sù xuÊt hiÖn Nhu cÇu lý luËn


cña giai cÊp v« s¶n cña thùc tiÔn
ph-¬ng thøc trªn c¸ch m¹ng
s¶n xuÊt TBCN vò ®µi lÞch sö thÕ giíi

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sù ph¸t triÓn cña PTSX TBCN trong
®iÒu kiÖn c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp
* Do t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp,
LLSX ph¸t triÓn rÊt m¹nh mÏ, tõ ®ã, PTSX
TBCN ®-îc cñng cè vµ ph¸t triÓn cao, ®óng nh-
nhËn ®Þnh cña C.M¸c vµ Ph.¡ngghen: “Giai cÊp
t- s¶n, trong qu¸ trình thèng trÞ giai cÊp ch-a
®Çy mét thÕ kû, ®· t¹o ra những lùc l-îng s¶n
xuÊt nhiÒu h¬n vµ ®å sé h¬n LLSX cña tÊt c¶ c¸c
thÕ hÖ tr-íc kia gép l¹i”

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
G.O¸t (1736 – 1819)- ng-êi hoµn thµnh
viÖc ph¸t minh ra m¸y h¬i n-íc

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Xe löa Xti phen x¬

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
M¸y mãc trong n«ng nghiÖp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sù ph¸t triÓn cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt
TBCN trong ®iÒu kiÖn CM. c«ng nghiÖp

• Một trong những hệ quả quan trọng nhất của


cỏch mạng công nghiệp là sự thay đổi căn bản
trong cấu trúc giai cấp của dõn cƣ ở Tây Âu: Tƣ
sản và vụ sản trở thành hai giai cấp cơ bản
trong xã hội.
• Tuy nhiên, sự phát triển của PTSX tƣ bản chủ
nghĩa lại làm cho những mâu thuẫn xã hội bộc
lộ ngày càng rõ rệt và gay gắt, những xung đột
giữa tƣ sản và vô sản đã trở thành những cuộc
đấu tranh giai cấp gay gắt.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
SỰ XUẤT HIỆN GIAI CẤP VÔ SẢN TRÊN VŨ ĐÀI LỊCH SỬ VỚI
TÍNH CÁCH MỘT LỰC LƢỢNG CHÍNH TRỊ ĐỘC LẬP

* Vào những năm 30- 40 của thế kỷ XIX đã có


những biến đổi sâu sắc trong phong trào đấu
tranh của giai cấp công nhân, từ những cuộc đấu
tranh mang tính tự phát, đã xuất hiện những
cuộc đấu tranh đầu tiên có tính chất tự giác.
* Giai cấp tư sản không còn đóng vai trò là giai
cấp cách mạng, tiên tiến; còn giai cấp vô sản ngày
càng thể hiện vai trò tiên phong trong cuộc đấu
tranh cho dân chủ và tiến bộ xã hội.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Lao động trẻ em trong hầm mỏ ở Anh

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nhu cầu về lý luận của thực tiễn cách mạng
• Thực tiễn xã hôi nói chung, nhất là thực tiễn
cách mạng vô sản, đòi hỏi phải đƣợc soi sáng
bằng lý luận. Do đó, nhiều học thuyết với tính
cách là một hệ thống những quan điểm lý luận
về triết học, kinh tế và chính trị xã hội khác nhau
đã xuất hiện.
• Sự xuất hiện giai cấp vô sản cách mạng đã tạo
cơ sở cho sự hình thành lý luận tiến bộ và cách
mạng mới. Lý luận nhƣ vậy đã đƣợc sáng tạo
nên bởi C.Mác và Ph.Ăngghen , trong đó triết
học đóng vai trò là cơ sở lý luận chung - cơ sở
thế giới quan và phƣơng pháp luận.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nguồn gốc lý luận và những
tiền đề khoa học tự nhiên
* Nguån gèc lý luËn

* Những tiÒn ®Ò khoa häc tù nhiªn

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nguồn gốc lý luận
• Đã xây dựng học thuyết của mình,
C.Mác và Ph.Ăngghen đã kế thừa có phê
phán những tinh hoa tƣ tƣởng của nhân
loại, mà trực tiếp là:
• Triết học cổ điển Đức,
• Kinh tế chính trị học Anh,
• Chủ nghĩa xã hội không tƣởng Pháp.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kế thừa triết học cổ điển Đức

G. Hêghen (1770-1831) L.Phơbách (1804-1872)


CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sự kế thừa của Mác và Ăngghen đối
với hệ thống triết học Hêghen
C.Mác và Ph.Ăngghen đã phê phán, lọc
bỏ những yếu tố duy tâm, thần bí, đồng
thời kế thừa, phát triển hạt nhân hợp lý là
phép biện chứng của Hêghen, để xây
dựng nên lý luận mới của phép biện
chứng - đó là:
PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sự kế thừa của Mác và Ăngghen đối
với hệ thống triết học Phơbách

C.Mác và Ph.Ăngghen trên cơ sở phê


phán quan điểm siêu hình về tự nhiên và
duy tâm trong quan niệm về xã hội của
Phơbách, đã xây dựng nên CNDV triệt để
- đó là:
CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG, cả
về tự nhiên, xã hội và tƣ duy.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kế thừa tƣ tƣởng của các nhà
kinh tế chính trị học Anh

Ricácđô (1772 - 1823) A.Xmith (1723 - 1790)


CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kế thừa kinh tế chính trị học Anh

• Nhờ việc nghiên cứu tƣ tƣởng kinh tế


của A. Xmith, Ricácđô, đặc biệt là học
thuyết giá trị của các ông, C.Mác đã
nhận ra rằng, kinh tế là yếu tố quy định
quy luật vận động của lịch sử, từ đó
hoàn thiện quan niệm duy vật lịch sử,
đồng thời xây dựng nên các học thuyết
kinh tế của mình.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kế thừa chủ nghĩa xã hội không tƣởng Pháp

S. Phuriê (1772 - 1837) Xanh Ximông (1769 - 1825)


CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kế thừa CNXH không tƣởng Pháp
• C.Mác và Ph.Ăngghen đã tiếp thu tƣ tƣởng
của Phuriê và Xanh Ximông về một xã hội
tƣơng lai tốt đẹp, dựa trên chế độ công hữu
và lao động tập thể để từ đó xây dựng nên
hỡnh mẫu xã hội cộng sản. Tuy nhiên, dựa
trên học thuyết duy vật lịch sử của mỡnh,
cùng với việc phát hiện ra sứ mệnh của giai
cấp vô sản, C.Mác và Ph.Ăngghen đã khắc
phục tính không tƣởng trong học thuyết của
Xanh Xi mông và Phuriê, do đó đã đƣa
CNXH từ không tƣởng trở thành khoa học.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Những tiền đề khoa học tự nhiên
• Sự phát triển của triết học nói chung, triết học
duy vật nói riêng, không thể tách rời với sự phát
triển của các khoa học cụ thể, đặc biệt là khoa
học tự nhiên. Nhƣ Ph.Ăngghen đã chỉ rõ, mỗi khi
KHTN có những phát minh mang tính chất vạch
thời đại thì CNDV không thể không thay đổi hình
thức của nó.
• Ba phát minh đầu thế kỷ XIX có ý nghĩa lớn đối
với sự hình thành triết học DVBC là:
* Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng.
* Thuyết tế bào
* Thuyết tiến hóa của Đác-uyn.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Thuyết tế bào

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Thuyết tế bào

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Thuyết tiến hóa của Đac-uyn.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Ý nghĩa của những phát minh
khoa học tự nhiên đầu TK XIX
• Với những phát minh đó, khoa học
đã vạch ra mối liên hệ thống nhất
giữa những dạng tồn tại khác nhau,
các hình thức vận động khác nhau
trong tính thống nhất vật chất của
thế giới, vạch ra tính biện chứng của
sự vận động và phát triển của nó.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sơ đồ: Điều kiện ra đời triết học Mác
Điều kiện ra đời
Triết học Mác

Điều kiện kinh tế Những tiền đề


- xã hội Tây Âu Nguồn gốc lý luận khoa học tự nhiên
đầu thế kỷ XIX

Cñng cè GCVS Nhu cÇu TriÕt Kinh tÕ CNXH ĐÞnh Häc Häc
vµ ph¸t b-íc lªn lý luËn häc cæ chÝnh trÞ kh«ng luËt b¶o thuyÕt thuyÕt
triÓn vò ®µi cña thùc ®iÓn häc Anh t-ëng toµn vµ vÒ tÕ tiÕn hãa
PTSX chÝnh trÞ tiÔn c¸ch Đøc Ph¸p chuyÓn bµo cña
TBCN m¹ng hãa năng иc
l-îng Uyn

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Những điều kiện lịch sử của
sự ra đời triết học Mác
• Chứng tỏ rằng, sự ra đời của triết
học Mác là một tất yếu lịch sử, là
một bƣớc phát triển có tính cách
mạng, hợp quy luật trong lịch sử tƣ
tƣởng nhân loại.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
b. Mác, Ph.Ăngghen với quá trình hình
thành và phát triển của CN Mác
- 1842 - 1845 và quá trình chuyển biến tƣ
tƣởng của Mác, Ph.Ăngghen từ CNDT và
dân chủ cách mạng sang CNDV và chủ
nghĩa cộng sản.
- 1845 - 1848: Giai đoạn đề xuất những
nguyên lý cơ bản của CN Mỏc
- 1848 - 1895: Giai đoạn Mác và Ăngghen
bổ sung và phát triển CN. Mác

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sơ đồ: Chuyển biến tƣ tƣởng của C.Mác
và Ph.Ăng ghen từ 1842 - 1843

Phép BC của Hê ghen


- CNDV Phơ Bách

C.Mác và Ăng
C.Mác hoạt động - CNDT=>CNDV
ghen hoạt động
ở báo Sông Ranh - DCCM=>CNCS
ở Pháp và Anh

XHTB Tây Âu XHTB Tây Âu


Đầu TK XIX Đầu TK XIX
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
C.Mác và Ph.Ăng ghen đề xuất những
nguyên lý cơ bản của CN Mác (Giai đoạn
1844 – 1848)
Hoạt động của Đề xuất các Ng.lý:
C.Mác và CNDVBC, DVLS
Ph.Ăngghen KTCT học
CNXH KH

XHTB Tây Âu Phong trào đấu tranh


nửa đầu TK XIX của giai cấp vô sản

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sơ đồ: Mác và Ph.Ăng ghen bổ xung và
phát triển CNDVBC và CNDVLS

Lý luận
của C.Mác
và Ph.Ăng ghen Bổ xung và phát triển
CNDVBC và DVLS
Bộ TB
CNXH KH
Phong trào
đấu tranh
của GCVS

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Giai đoạn V.I Lênin phát triển CN Mác
KHTN cuèi thÕ kû
XIX ®Çu thÕ kû XX

Ho¹t ®éng
Ph¸t triÓn
CNDVBC vµ DVLS
c¸ch m¹ng cña
-HT KT-CT
V.I.Lªnin
-CNXH KH

- CNTB -> CN Q - CM th¸ng M-êi Nga


- CMVS - XD CNXH ë n-íc Nga

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tổng quát các giai đoạn hỡnh thành,
phát triển của triết học Mác – Lênin
1842 C.M¸c vµ Ph.¡ng ghen
- C.M¸c ho¹t ®éng ë b¸o S«ng chuyÓn
Ranh, Thùc tiÔn ë Ph¸p vµ Anh tõ CNDT sang CNDVBC
Giai ®o¹n 1843
tõ DCCM sang CNCS
C.M¸c vµ
Ph. 1844 Tõ thùc tiÔn phong trµo ®Êu C.M¸c vµ Ph.¡ng ghen
¡ng ghen - tranh cña giai cÊp v« s¶n ë ®Ò xuÊt c¸c nguyªn lý cña
x©y dùng, 1848 c¸c n-íc t- b¶n T©y ¢u CN Mác
ph¸t triÓn
C.M¸c vµ Ph.¡ng ghen
CN Mác 1849 Đ-a lý luËn vµo phong trµo
bæ xung, ph¸t triÓn
- GCVS vµ tæng kÕt kinh
CN Mác
1895 nghiÖm thùc tiÔn.

CNTB chuyÓn sang CNDQ Lªnin b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn


Giai ®o¹n 1894 CMVS vµ n-íc x· héi chñ nghÜa CN Mác
Lªnin ph¸t - ®Çu tiªn ra ®êi. Khoa häc cã Æc biÖt lµ lý luËn CMVS
triÓn CN M¸c 1924 b-íc ph¸t triÓn míi. vµ x©y dùng CNXH
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE !

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like