KATEGORYA NG PAGGAMIT NG WIKA
1.Pormal- ginagamit sa pormal sa usapan
-bumabagay sa kausap at lugar.
(2) bahagi ng Pormal
1. Pambansa o Karaniwan- karaniwanf ginagamit sa
aklta, pangwika o barirala
2.Pampanitikan o panretorika- salitang gamit sa mga
akdang pampanitikan, karaniwang matatayog, malalalim
at masining.
2. Di porma- karaniwang palasak at ginagamit sa pkikipag
usap araw arw.
Lalawiganin- bokabularyong diyalektal. Ginagamit sa
particular na pook o lalawigan lamang.
Kolokyal- ginagamit sa pagkakataong di pormal.
-pag papaikli ng isa,dalawa o higit pang salita.
Balbal- hango sa pagbabago o pag usod ng panahon, mga
salitang nabuklat sa lansangan.
WIKA- bahagi ng pakikipagtalastasan
-Kalipunan ito ng mga simbolo,tunog at mga kaugnay ng
batas.
-ginagamit sa pagpapaabot ng kaisipan at damdamin sa
pamamagitan ng pasalita o pasulat.
KAHULUGAN NG WIKA
Ayon kay Dr. Roderick Hemphill- masistemang kabuuan
ng mga sagisag na sinasalita
Ayon naman kay Henry Gleason- ang wika ay
masistemang balangkas na sinasalitang tunog na
isinaayos saparaang arbitraryo.
Ayon kay Webster- isang leksikografer
-ang wika ay kalipunan ng mga salitang ginagamit at
naiintindihan ng isang maituturing na komunidad.
Ayon kay Edgar Sturtevant- ang wika ay isang Sistema ng
mga arbitraryong simbolo ng mga tunog.
Ayon kay Veneranda S. Lachina- ang wika ay tumutukoy
sa anumang paraan ng pakikipagtalastasan at
pagpapahayag ng kaisipan at damdamin.
MGA SIMULAIN, METODO SA PAGTUTURO NG FILIPINO
Metodo-tawag sa panlahat na pagpaplano para sa isang
sistematiko at epektibong pagtuturo ng isang aralin.
-may tiyak na hakbang na sinusunod and bawat metodo o
pamamaraan.
IStratehiya- tawag sa kagamitan at gawaing ginagamit sa
bawat hakbang ng pagtuturo. Hal.ginagamitan ng
larawan, autentikong tesksto o larong panwgika.
Teknik- tawag sa paraan ng organisasyon ng interaksyong
pangklase. Alinman sa kagamitang pagsasanay o Gawain
sa loob ng klasrum upang maisakatuparan ang mga
layunin ng isang aralin.
Dulog- isang set ng pagpapahalagang hinggil sa kalikasan
ng wikang pagkatuto at pagtuturo.
Pamamaraan- isang panlahat na pagpaplano para sa
isang sistematikong paglalahad ng wika at batay sa isang
dulog.
Metodolohiya- isang pag aaral ng mga gawaing
perdagohikal.
Silabus- isang disenyo sa pagsasagawa ng isang particular
na programang pangwika. Itinatampok ditto ang mga
lyunin, paksang pagkakasunod-sunod ng mga aralin at
kagamitan panturo.
MGA SIMULAIN SA PAGTUTURO AT PAGKATUTO NG
WIKA
1.Simulaing nakapokus sa mga mag aaral- binubuo ang
mag aaral na taglay ang kanilang iba’t-ibang katangian
gaya ng kognitib, pandamdaminat kagulangang
sosyal,kaalaman sa wika
2.Simulaing nagsasangkot sa Mag aaral- dapat bigyan ang
bawat mag aaral ng maraming pagkakataon upang
makalahok sa ibat ibang uri ng gawaing kamunikatibo.
3.Simulaing nakatuon sa target na wika-kailangang
bigyan ng guro ang mga mag aaral ng mga input na
komunikatibo na abot sakanilang pang unawa at
makabuluhang para sa sarili nilang pangangailangan at
interest,
4.Simulaing nakapokus sa ilang anyo ng Wika- upang
mahusay na malinang ang kakayahang komunikatibo ng
mga mag aaral sa loob ng maikling panahon, kailangan ng
guro ang mga mag aaral sa ilang anyo at gamit ng wika.
5. Simulaing sosyo-kultura- ang wika ay hindi
mahihiwalay sa kultura ng mga taong gumagamit nito.
6.Simulain ng kamalayan- nagbibigay ng pagkakataon sa
mga mag aaral na lubos na maunawaan ang ugnayan ng
wika at kultura.
7.Simulain ng Pagtataya- ang kamalayan hinggil sa sariling
pag-unlad ng wika ay maaring maging pampasigla para sa
iba pang pagkatuto.
8.Simulain ng Pananagutan- mahalaga sa anumang
larangan ng pagaaral ang pagkakaroon ng sariling
pananagutan anuman ang maging bunga nito at malinang
ang pagkatuto sa sariling sikap.
ANG MGA DESIGNER METHODS NG DEKADA 70
Community Language Learning (CLL)- isang klasikong
halimbawa ng pamamaraan na batay sa domeyn na
pandamdamin. Ang pamamaraang ito ay ekstensyon ng
modelong Counselling Learning ni CHARLES A. Curran na
nagbibigay-diin sa pangangailangan ng mga aaral.
Series Method- isang paraan sa pagtuturo na kung saan
ang targetna wika ay itinuturo nang tuwiran (walang
pagsasalin) at isang serye ng mga magkakaugnay na
pangungusap.
Suggestopedia- ang pamamaraang ito’y halos katulad ng
ibang tinalakay na ngunit kakaiba ay isinasagawa ang
mahahalagangb bahagi nito sa isang kalagayan palagay
ang kalooban ng bawat mag aaral at relaks ang kanilang
isipan.
Silent way- napanghahawakang mabisa ang pagkatuto
kung ipauubaya sa mga mag-aaral ang kanilang
pagkatuto.
Total Physical Response (TPR)- ang pamamaraang ito’y
humango ng lang kaisian sa series method ni GOUIN na
nagsasabi na ang pagkatuto ay epektibo kung may kilos
na isinasagawa.
Natural approach- ginagamit sa paraang ito ang mga
Gawain sa TPR sa panimulang lebel ng pagkatuto kung
saan mahalaga ang mga comprehensive imput.
Ang pagtuturong nakapokus sa Mag aaral ( Learner-
Centered teaching)- Teknik sa pagtuturo
Pagkatuto na tulong-tulong ( Cooperative learning)-
pagiging kasapi sa isang pangkat, nagagwa nilang
magbahagian ng mga impormasyon na lagging naroon
ang pagtutylungan sa isa’t-isa.
Pagkatutong Interaktib ( Interactive Learning)- kailangan
sa interaksyon hindi lamang ang pagpapahayag ng
sariling ideya kundi pag unawa rin sa ideya ng iba.
Whole language education- ang katawagang ito ay
bunga ng mga pananaliksik sa pagbabasa at ginagamit
upang bigyan diin.
Content-Centered Learning- Ayon kina BRIMTON, SNOW
at WESHE (1989) ang content centered education ay ang
integrasyuon ng mga pagkatuto ng mga nilalaman sa mga
layunin sa wika.
Pagkatutong task based- Ayon kay MICHAEL BREEN
(1987) ang task ay alinmang binabalangkas na
pagkatutong pangwika sa mga tiyak na layunin, nilalaman
paraan at mga inaasahang matatamo ng mga
magsasagawa ng task.
Pagtatayang Pangklasrum- ito ay
pangangalap,interpretasyon at paggamit ng mga
inpormasyon upang matulungan ang mga guro na
makabuo ng mabuting desisyon.
TATLONG URI NG ISANG BALANSENG GAWAIN SA
PAGTATAYA
1.Pagtatayang tradisyunal ( paper and pencil test)
2.Pagtatayang Pagsasagawa ( performance based
assessment)
3.Paggawa/pagpapakita( performance)
MOKRONG KASANAYAN SA PAKIKINIG
Pakikinig- Aktibong pagtanggap at pagunawa ng
mensahe
-doble ang paggamit natin sa pakikinig kumpara sa
pagsasalita at apat hanggang limang ulit kung
ihahambing sa pagbabasa at pagsusulat.
Proseso ng pakikinig
1. Pagtanggap ng Mensahe- ang pagtanggap ng
mensahe ay mahalaga dahil nakasalalay ditto ang
pagbibigay reaksyon o tugma.
2. Pagpokus ng atensyon sa tinanggap na
mensahe- mahalagang unawain ang sinasabi ng
isang tao upang magkaroon ng
pagkakaintindihan.
3. Pagpapakahulugan-tumutukoy ito sa pagbigay
interpretasyon sa mga tunog na naririnig
4. Pagtanda sa narinig- kailangan pakingan munang
Mabuti ang lahat ng sinasabi ng taga salita upang
aunawaan at matandaan ang mensahe
Pagtugon- sa bahaging ito nagkakaroon na ng
reaksyon ang tagapakinig sa tagapagsalita.
MGA ELEMENTONG NAKAIIMPLUWENSYA SA
PAKIKINIG
1. Edad o gulang-
2. Kasarian- may iba’t ibang ugali ang tagapakinig,
depende sa kasarian nito. Nakakaimpluwensya
ito sa usapan at pati na rin sa pagnais na makinig.
3. Oras-may iba’t-ibang mood ang isang tao depene
sa oras ng araw.
4. Tsanel- tumutukoy sa midyum o instrument sa
paghahatid ng mensahe gaya ng teepono,
cellphone, mikropono atbp.
5. Kultura- nagkakaiba ang kultura ng mga tao kaya
nagkakaiba rin ang mga interpretayon sa mga
tunog na naririning.
6. Konsepto sa sarili-nakaiimpluwensya rin sa
pakikinig ang paniniwala at konsepto ng tao
sakanyang sarili.
DESKRIMINATIBO-layunin nitong tukuyin ang
pagkakaiba ng pasalita at di pasalitang paraan ng
komunikasyon. Hal. Pakikinig sa isang kilalang
panauhing tagapagsalita.
KOMPREHENSIBO- pinagtutuunan ng pansin ang
nilalaman ng mensahe sa tagapakinig. Hal. Pakikinig
sa isang seminar ng guro o tagapagsalita.
Paglilibang- ginagamit upang libangin o aliwin ang
sarili. Hl. Pakikinig ng musika o radio upang
malimutan ang problema
Paggamot-natutulungan ng tagapakinig ang nagsalita
na madamayan sapamamagitan ng pakikinigsa
hinaing na nagsasalita.
Kritikal- gumagamit ng pagbubuo ng hinuha upang
makabuo ng ganap na pagsusuri sa paksang naririnig.
Hal. Pakikinig sa panayam ng gro sa agaham
Nida (1957)- ang pagkatuto sa pagsasalita ng isang
wika ay nakasalalay nang Malaki kung gaano mo ito
napakinggan nang Mabuti.
Pasive o Marginal- ang pinakikinggan ay di gaanong
napagtutuunan ng pansin sa ibang Gawain.
Attentive- pakikinig ng taimtim at punonang
konsenrasyon.
Analitikal- layunin ng pakikinig na ito na magbigay
ng husga o reaksyon sa napakinggan.
Kritikal- mapanuring pakikinig, pagkuha ng mensahe
at pagpapahalagang moral sa paksang narinig.
Pagpapahalagang Pakikinig- ginagawa ng tao para sa
sariling kasiyahan.
URI NG TAGAPAKINIG
Two-eared listener- pinakamagaling at epektibong
tagapakinig. Ginagamit ang tainga at isip
Eager Beaver- mapagkunwari
Bewildered- walang alam o malay sa mga paksang
naririning. Mapapansin sapamamagitan ng pagkunot
ng noo.
Busybee- hindi nakikinig ngunit hindi naman
makaalis, lalo na kung nasa loob ng klasrum
Sleeper- nakaupo sa isang tahimik na sulok ng silid
pinipikit ang mga mata at unti-unting inihilig ang ulo
hanggang sa makatulog.
Frowner- tagapakinig na lagging nagdududa
Tiger- naghihintay ng mga kamalian o maling
sasabihin ng mga tagapagsalita.
PROSESO NG PAKIKINIG
Resepsyon- pagtanggap ng tunog sa napakinggan
Rekognisyon-pagkilala sa tunog,hindi lamang mga
ingay kundi pati reyalidad.
Komprehensyon ( pagbibigay kahulugan)- Pamamaalam-aalis sa isang tanggapan at lilipat
pagkakahulugan sa tunog na narinig. sa iba o ng isang magreretiro sa tungkulin.
Metakomunikasyon- mga palatandaan o pantulong sa B. Pakikipanayama- pag uusap ng dalawa o grupo
pagbibigay kahugan ng tunog mismo. URI
Masuri- humingi ng ideya,opinion o reaksyon A. Aktwal- ang mga tanong ay sumasaklaw sa mga
Apresyatib- pakikinig gamitin ito sa pakikinig upang impormasyon, kuro kuro o reaksyong nais
maaliw. malaman.
Diskriminatori- kritikal na pakikinig:ginagamit ito para sa B. Nagtatampok- kinapapalooban ito ng
organisasyon o analisis ng mga datos na napakinggan. paglalarawan at pagpapahalaga sa taong kilala
Implayd- tinutuklas ang mga mensaheng nakatago sa C. Patalambuhay- nahihinggil sa pinagdaanang
likod ng salitang naririnig ang hindi sinasabi ng tuwiran ay buhay ng isang tao maaring makapagbigay ng
inalam ang tagapakinig sa level na ito. kawilihan o kaalaman sa mga tao.
Internal na pakikinig- pakikinig sa sarili, pinagtutuunan PAGTUTURO AT PAGTATAYA NG MGA MOKRONG
ang pribadong kaisipan ng isang indibidwal na pilit KASANAYANG PANGWIKA
niyang inuunawa at sinusuri. Pagbabasa- halimbawa ng panuring pagbasa at
PAGSASALITA pagsipat sa mga kamaliang nakikita natin sa ating
-sa apat na mokrong kasanayan ang pagbabasa ang paligid
kauna-unahang natutunan ng tao -pagkilala, pag unawa, pagpapakahulugan at
MGA PANGANGAILANGAN SA MABISANG PAGSASALITA pagtataya ng isang ideya sa mga nakalimbag na
A. Kaalaman simbolo.
B. Kasanayan- kailangang linangin ang mga Baltazar (1977)- ang pagbabasa ay kasangkapan sa
sumusunod na kasayan pagkatuto ng mgakabatiran ukol sa iba’t-ibang
C. Tiwala sa sarili larangan ng pamumuhay.
MGA KASANGKAPAN NG ISANG NAGSASALITA
a. Tinig-angkop sa sitwasyon at damdamin ng
nagsasalita. Angkop ang himig o tno sa mensahe
ng kaisipan.
b. Bigkas- lakas,bilis,linaw,hinto Tindig
c. Galaw-panawag pansin sa mga nakikinig at
paghahatid ng kaisipan
d. Kumpas
MGA KASANAYAN SA PAGSASALITA
A. Pagtatalumpati- sining ng pasalitang
pagpapahayag na may layuning makaakit at
makahikayat sa mga nakikinig
BAHAGI
1. Pambungad- inihahanda ang kaisipan ng mga
nakikinig
2. Paglalahad- katawan o pinakaluluwa ng
talumpati
3. Panindigan- pagpapatunay sa talumpati
4. Pamimitawan- nag iiwan ng kakintaan sa isipang
nakikinig
URI
1. Panlibang- naririnig sa mga paging at salusado
2. Pampasigla- naririnig sa mga
anibersaryo,pagtatapos, pagtatalaga asa tungkul,
seminara at kumbensyon
3. Panghikayat- naririnig sa mga kampanya sa
panahon hg eleksyon
4. Pangkabatiran- naririnig sa mga panayam at
pagbigay ng ulat
5. Pagbibigay galang- pagsalubong sa mga bagong
kasapi ng isang samahan o pagtanggap sa isang
bagong natalaga sa isang tungkulin.
6. Papuri- pagbigay ng pangaral ang layunin nito
Parangal- papuri sa isang namatay
Pagtalaga- binubuksang isang paaralan, gusali,
aklatan atbp