PPGiOK Ćwiczenia Marcin-Trupkiewicz 2022-1

29.11.
2022
Rekomendowana literatura
‒ B. Popowska (red.), Publiczne prawo gospodarcze. Zagadnienia ustrojowe, materialnoprawne i proceduralne. Struktura wykładu oraz materiały źródłowe,
Poznań 2006
‒ B. Popowska, M. Strzelbicki (red.): Publiczne prawo gospodarcze. Część ogólna oraz prawo działalności gospodarczej, Poznań 2009
‒ M. Chołodecki, M. Strzelbicki, Publiczne prawo gospodarcze. Procedury, Poznań 2012
Publiczne prawo gospodarcze ‒ R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), Publiczne Prawo Gospodarcze. System Prawa Administracyjnego ,Tom 8a, Warszawa 2018
- ćwiczenia ‒ R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), Publiczne Prawo Gospodarcze. System Prawa Administracyjnego, Tom 8b, Warszawa 2018
‒ K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze publiczne, Wydanie 6, (Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis), Warszawa 2011
‒ C. Banasiński, K. Glibowski, H. Gronkiewicz – Waltz, K. Jaroszyński, R. Kaszubski, P. Widawski, M. Wierzbowski, Prawo gospodarcze. Zagadnienia
administracyjnoprawne, Wydanie 5, (Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis) Warszawa 2017
dr Marcin Trupkiewicz
PhD | WPiA UAM ‒ A. Borkowski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, M. Szydło, T. Kocowski, Administracyjne prawo gospodarcze, Kolonia Limited, (Wrocław)
2009
Zakład Publicznego Prawa
Gospodarczego ‒ Zofia Snażyk, Adam Szafrański, Publiczne prawo gospodarcze, wydanie 8, C.H.Beck, Warszawa 2018
marcin.trupkiewicz@amu.edu.pl
‒ Andrzej Powałowski [red.], Prawo gospodarcze publiczne, wydanie 5, C.H.Beck Warszawa 2020
Publiczne prawo gospodarcze Publiczne prawo gospodarcze

– pojęcie i zakres – pojęcie i zakres
Definiowane poprzez odniesienie do pojęcia „prawo gospodarcze”
• Wiele definicji Publiczne

• Prawo gospodarcze
– System zasad i norm prawnych o istotnym znaczeniu dla procesu gospodarowania,

Prawo
w szczególności regulujących oddziaływanie państwa na gospodarkę oraz stosunki prawne
miedzy samymi przedsiębiorcami
gospodarcze Prywatne
– W skład norm prawa gospodarczego wchodzą wszelkie normy prawne mające
zastosowanie w procesie gospodarowania (handlowe)
dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz
Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego

Definiując publiczne prawo gospodarcze Nestorka szkoły poznańskiej T. Rabska wskazuje, że:
głównym przedmiotem tej gałęzi prawa są funkcje państwa w gospodarce, obejmujące sferę
stosunków prawnych między organami państwa, a podmiotami gospodarczymi, która regulowana
Publiczne Prywatne jest w trybie administracyjnym .
prawo prawo Chodzi więc o całokształt norm prawnych regulujących proces oddziaływania państwa
na gospodarkę z udziałem poszczególnych organów administracji publicznej, ale także o prawa
gospodarcze gospodarcze i obowiązki samych przedsiębiorców. Natomiast wyodrębnienie poszczególnych funkcji państwa
w gospodarce należy traktować jako rezultat uogólnień dokonywanych na gruncie obowiązujących
przepisów publicznego prawa gospodarczego.

1
29.11.2022

1. Prawo gospodarcze publiczne – Celem PGP jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie
dopuszczalnego zakresu ich ograniczenia w interesie publicznym.
– Całokształt norm prawnych regulujących proces oddziaływania państwa i organów Unii
Europejskiej na gospodarkę z udziałem organów administracji publicznej oraz podmiotów prawa – Konsekwencja: ingerencja państwa w sferę stosunków gospodarczych.
publicznego, a także prywatnego (K. Strzyczkowski)
– Państwo nie może dopuścić, by działalność gospodarcza szkodziła, zagrażała obywatelom
– Cel – ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnych
granic ich ograniczenia w interesie publicznym, a także regulacja działalności gospodarczej – Przykłady:
państwa i samorządu terytorialnego
Likwidacja karteli
2. Prawo gospodarcze prywatne
Wymogi norm żywnościowych
– Całokształt zasad i norm prawnych, za których pośrednictwem państwo i organy Unii organizują
i kontrolują działalność gospodarczą, regulując stosunki gospodarcze między podmiotami prawa Ograniczenia w handlu broniom
prywatnego na zasadzie równorzędności (autonomiczności)
Nadzór nad sektorem bankowym

Prawo działalności gospodarczej Źródła prawa i podstawy prawne
Prawo Krajowe :
➢ Konstytucja RP, w szczególności art. 20 i 22
Prawo działalności gospodarczej - przedmiot
➢ Ustawa z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców
• regulacja podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej ➢ Ustawa z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób
zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
• regulacja ustrojowego prawa administracyjnego gospodarczego w zakresie zadań i kompetencji organów ➢ Ustawa z 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i
administracji publicznej Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy
➢ Ustawa z 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców
➢ Ustawa z 6 marca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne
ustawy dotyczące działalności gospodarczej
➢ Pakiet ustaw z 2018 r. w ramach tzw. Konstytucji dla biznesu
Podstawy konstytucyjne Podstawy konstytucyjne
Art. 22 Konstytucji
Art. 20 Konstytucji
Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na
Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz
ważny interes publiczny
solidarności , dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego RP
• Względny charakter
➢ Oddziaływanie państwa na gospodarkę ograniczone przez wolności i prawa jednostek i osób prawa
prywatnego – Wolność gospodarcza nie jest absolutna
➢ Działalność gospodarcza należy do inicjatywy osób fizycznych i osób prawa prywatnego, posiadających – Ograniczenie możliwe, jednak
swobodę podejmowania decyzji istotnych dla procesu gospodarowania
• Jedynie ustawą – szczegółowe i kompletne uregulowanie, bez przepisów blankietowych
➢ Wolność gospodarcza jest prawem naturalnym – prawo pozytywne tylko potwierdza wolność
• Tylko ze względu na ważny interes publiczny – w orzecznictwie TK odesłanie do wartości określonych
➢ Wolność gospodarcza jako negatywne publiczne prawo podmiotowe w art. 31 ust. 3 Konstytucji tj. do: bezpieczeństwa lub porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia
i moralności publicznej, wolności i praw innych osób
➢ In dubio pro libertate
• Wymóg proporcjonalności ograniczenia
2
29.11.2022
Zakres przedmiotowy ustawy Konkretyzacja wolności działalności gospodarczej
Ustawa z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców:

Ustawa z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców:
Art. 2 [Zasada wolności działalności gospodarczej] Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie
• Ustawa określa zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach.
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym prawa i obowiązki przedsiębiorców oraz zadania
organów władzy publicznej w tym zakresie. Interwencjonizm publiczny – oddziaływanie Państwa na gospodarkę
• Art. 4 ust. 3 - Zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej przez – interwencjonizm negatywny – policja gospodarcza i reglamentacja gospodarcza (władztwo
osoby zagraniczne określają odrębne przepisy. (Ustawa z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa administracyjne)
przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium
– interwencjonizm pozytywny – pomoc publiczna dla przedsiębiorców, organizowanie określonych
Rzeczypospolitej Polskiej)
przedsięwzięć makroekonomicznych

Pojęcie działalności gospodarczej
Art. 3 [Definicja działalności gospodarczej] Działalnością gospodarczą

jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu
i w sposób ciągły.
Kluczowe znaczenie definicji – przez analogię z usdg pojęcie działalności gospodarczej z ustawy
prawo przedsiębiorców stosowane w odniesieniu do innych aktów prawnych – jeśli dany rodzaj
Pojęcie działalności gospodarczej działalności nie jest wyraźnie wyłączony spod jej regulacji
Uchwała SN z 23 lutego 2005 r. (III CZP 88/04, OSN(C) 2006, nr 1, poz. 5) „definicji działalności
gospodarczej zawartej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej nie należy zawężać jedynie
do tego aktu prawnego, zwłaszcza z uwagi na znaczenie tej regulacji”.
Definicja traktowana jako powszechnie obowiązujące rozumienie tego pojęcia w polskim systemie
prawnym

Pojęcie działalności gospodarczej Pojęcie działalności gospodarczej
Cechy działalności gospodarczej:

Szeroki zakres pojęcia działalności gospodarczej
Uchwała SN z 23 lutego 2005 r. (III CZP 88/04, OSN(C) 2006, nr 1, poz. 5)
Wyrok NSA z 24 maja 1991 r. (SA/Wr 294/91, OSP 1992, z. 2, poz. 30)
„(…) działalnością gospodarczą jest działalność wykazująca zawodowy, czyli stały charakter,
podporządkowanie regułom zysku i opłacalności (lub zasadzie racjonalnego gospodarowania),
pojęcie działalności gospodarczej nie sprowadza się jedynie do procesów
oraz uczestnictwo w działalności gospodarczej (w obrocie gospodarczym)”.
technologicznych i zjawisk ekonomicznych zachodzących w toku działalności
wytwórczej, budowlanej, handlowej i usługowej, prowadzonej w celach zarobkowych Uchwała SN z 6 grudnia 1991 r. (III CZP 117/91, OSP 1992, z. 11-12, poz. 235)
i na rachunek podmiotu, ale obejmuje także czynności faktyczne i prawne związane
1) zawodowy (a więc stały) charakter, 2) związana z nią powtarzalność podejmowanych działań,
np. z uzyskiwaniem czynników produkcji – o ile czynności te lub działania nie są
3) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania, 4) uczestnictwo w obrocie
zabronione przez prawo gospodarczym

3
29.11.2022
Cechy działalności gospodarczej Cechy działalności gospodarczej
1. Pozytywne
- Dopuszczalność przez przepisy prawa

Dopuszczalność przez przepisy prawa:
- Zorganizowany charakter
1) Niektóre rodzaje działalności gospodarczej są zakazane przez przepisy prawa
- Zarobkowy cel
powszechnie obowiązującego
- Ciągłość
2) Poza zakresem pojęcia działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy Prawo
- Działalność we własnym imieniu przedsiębiorców
2. Negatywne
- Brak objęcia wyłączeniem od stosowania przepisów ustawy
Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego
Działalność nielegalna, czyli inaczej mówiąc niezgodna z prawem, obejmuje wiele sytuacji, które można
podzielić na grupy ze względu na kryterium rodzaju nielegalności:
Zarobkowy charakter (cel):
1) działalność nielegalna ze względu na ogólny zakaz jej podejmowania sankcjonowany najczęściej przepisami
prawa karnego, np. działalność płatnego zabójcy, produkcja narkotyków, 1) Działalność prowadzona z zamiarem (w celu) generowania zysków (zarobku)
2) działalność nielegalna ze względu na niedopełnienie pewnych warunków formalnych i materialnych przez
podmiot, który chce ją prowadzić. Działalność taka jest zakazana, np. działalność maklerska wykonywana bez 2) Bez znaczenia czy został faktycznie osiągnięty
stosownego zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
3) Nie – działalność non-profit
Wykonywanie działalności określonej w przypadku pierwszym nie może być uznane za prowadzenie
działalności gospodarczej, w drugim zaś wykonywanie jej pomimo niespełnienia obowiązków prawnych
uznawane jest niestety za prowadzenie działalności gospodarczej

NSA w Warszawie (wyrok z dnia 26 września 2008 r., II FSK 789/07) Uzasadnienie uchw. SN z 30.11.1992 r., III CZP 134/92, OSNAPiUS 1993, Nr 5, poz. 79.
„dana działalność jest zarobkowa, jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia Nie można podzielić poglądu, „że jeżeli działalność nie przynosi zysków, to przestaje być
dochodu (zarobku), rozumianego jako nadwyżka przychodów nad poniesionymi działalnością gospodarczą, przeczy temu chociażby fakt, że przedsiębiorstwa użyteczności
kosztami. Działalność pozbawiona tego aspektu jest działalnością charytatywną, publicznej, chociaż same są dotowane, nie przestają być przedsiębiorstwami, czyli
społeczną, kulturalną i inną (określaną mianem non profit)". jednostkami powołanymi do prowadzenia działalności gospodarczej, […] pogląd zgodnie
z którym konieczną cechą definiującą »działalność gospodarczą« jest jej dochodowość,
WSA w Warszawie (wyrok z dnia 8 października 2004 r., II SA 3673/03) prowadziłby w odniesieniu do całkowitej przypadkowości i zmienności kwalifikacji, ten sam
rodzaj działania musiałby być kwalifikowany jako gospodarczy i niegospodarczy
„Działalność prowadzona niezarobkowo, nawet jeśli będzie jednym z rodzajów w zależności od podmiotu, okresu, lokalizacji geograficznej, koniunktury itp.”
działalności wyspecyfikowanej w art. 2 usdg, nie może być uznana za działalność
gospodarczą” - przedsiębiorstwa użyteczności publicznej
- działalności non profit, a działalność not for profit

4
29.11.2022
Formalne zorganizowanie działalności gospodarczej:
Zorganizowany charakter: – prawnie określony zakres obowiązków związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą
(rejestracja działalności gospodarczej, zgłoszenia podatkowe oraz statystyczne, obowiązki
1) Ustanowienie struktury organizacyjnej działalności, rozumianej raczej jako stały związane z ubezpieczeniem społecznym, konieczność prowadzenia działalności gospodarczej
sposób jej prowadzenia niż jako struktura „rzeczowa" w określonej formie organizacyjno-prawnej, uzyskania określonych aktów administracyjnych, tj.
koncesji, zezwolenia)
2) Czynności organizacyjne przesądzają, że działalność nie ma charakteru
przypadkowego, incydentalnego Materialne zorganizowanie działalności gospodarczej
– szereg czynności organizacyjnych w zakresie uzyskania środków finansowych na podjęcie

3) Ocena kazuistyczna
działalności gospodarczej, zatrudnienia pracowników, wynajęcia czy też zakupu lokalu, ale też
składników niematerialnych (w tym takich jak np. know-how, dobre imię czy też pewne prawa na
dobrach niematerialnych, w tym patenty lub prawa autorskie)
Ciągłość:
Ciągłość: • wyrok WSA w Gliwicach z dnia 10 czerwca 2008 r., I SA/Gl 886/07
1) Zamiar podjęcia i wykonywania działalności w dłuższym czasie „Ciągłość działalności gospodarczej oznacza, że jest to względna stałość (stabilność)
jej wykonywania, przy założeniu, iż nie jest to aktywność okazjonalna, jednostkowa. Wynika to już
2) Względna stałość (stabilność) wykonywania działalności z samego znaczenia przymiotnika „ciągły", który jest przeciwieństwem przymiotnika
3) Nie – okazjonalne, jednorazowe wykonywanie czynności zarobkowych „jednorazowy". Tym samym należy uznać, że w przypadku działalności gospodarczej nie jest
wymagana cecha ciągłości w ścisłym znaczeniu, lecz raczej rodzajowa powtarzalność, a nie
4) Działalność sezonowa jednorazowość działań”
5) Zawieszenie działalności nie przekreśla faktu, że może mieć ona charakter ciągły • wyrok NSA w Warszawie z dnia 17 września 1997 r., II SA 1089/96
„Sporadyczne wykonywanie czynności wyklucza uznanie określonej aktywności za wykonywanie

działalności gospodarczej”
Cechy działalności gospodarczej Działalność nierejstrowana
Działalność we własnym imieniu (samodzielność): Przesłanki negatywne - art. 5 (działalność nierejestrowa)

1) Ponoszenie ryzyka gospodarczego i odpowiedzialności za decyzje gospodarcze
➢ Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której
2) Nie –działalność zależna, np. pracownika, organu osoby prawnej, oddziału, pełnomocników i przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty
prokurentów itp. minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie
3) Tak - działalność samodzielna, w ramach własnej podmiotowości prawnej, w sposób niezależny, wykonywała działalności gospodarczej.
na własne ryzyko - niekoniecznie na własny rachunek – także działalność agentów, pośredników
➢ Nie dotyczy działalności wykonywanej w ramach spółki cywilnej
Kryteria działania we własnym imieniu
➢ Przychód należny - kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu
➢ Samodzielność w ramach stosunków prawnych, w których dany podmiot występuje wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
➢ Nabywanie bezpośrednio praw i obowiązków związanych z wykonywaną działalnością
gospodarczą dr Marcin Trupkiewicz
5
29.11.2022
Pojęcie działalności gospodarczej Pojęcie działalności gospodarczej
Przepisów ustawy nie stosuje się do:

Przesłanki negatywne ➢ działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa,
warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
➢ Jeżeli przychód należny przekroczył w danym miesiącu 50% minimalnego
wynagrodzenia, działalność staje się działalnością gospodarczą począwszy ➢ wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych
usług związanych z pobytem turystów
od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie;
➢ wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku
➢ Osoba wykonująca działalność gospodarczą składa wniosek o wpis do CEiDG gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12.5.2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich,
w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości; obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina
➢ Możliwość złożenia wniosku do CEiDG w każdym momencie przez osobę, która ➢ działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26.7.1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych
nie przekroczyła progu – wtedy działalność staje się działalnością gospodarczą
z dniem określonym we wniosku; ➢ działalności prowadzonej przez koła gospodyń wiejskich na podstawie ustawy z dnia 9.11.2018 r. o kołach gospodyń
wiejskich, które spełniają warunki, o których mowa w art. 24 ust. 1 tej ustawy
Nie oznacza to, że to nie jest działalność gospodarcza, ale nie jest objęta ustawą Prawo przedsiębiorców
Publiczne prawo gospodarcze

– źródła prawa
Art. 20 ust. 1c. UoPDOF-Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt9, uważa się
również przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i
zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, z wyjątkiem przetworzonych produktów
roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz
produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli:
1) sprzedaż nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej
lub na rzecz osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej;
Pojęcie przedsiębiorcy
2) przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie odbywa się przy zatrudnieniu osób na podstawie
umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze;
3) sprzedaż następuje wyłącznie: a) w miejscach, w których produkty te zostały wytworzone, b) na targowiskach, przez które
rozumie się wszelkie miejsca przeznaczone do prowadzenia handlu, z wyjątkiem sprzedaży dokonywanej w budynkach lub w
ich częściach;
4) prowadzona jest ewidencja sprzedaży, o której mowa w ust. 1e; 5) podatnik nie uzyskał innych przychodów ze źródła, o
którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt3.
Pojęcie przedsiębiorcy Pojęcie przedsiębiorcy
Art. 4 [Definicja przedsiębiorcy] Art. 43(1) KC [Pojęcie przedsiębiorcy] Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna
i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33(1) § 1, prowadząca we własnym imieniu
1. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna działalność gospodarczą lub zawodową.
niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca
➢ Przesłanką o charakterze podmiotowym pozwalającą na uznanie, że dana jednostka prawna
działalność gospodarczą.
może osiągnąć status przedsiębiorcy, jest to, by była podmiotem prawa cywilnego
2. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez (materialnego), czyli by posiadała zdolność prawną de iure civili.
nich działalności gospodarczej. ➢ Elementem przedmiotowym pozostanie konieczność prowadzenia działalności gospodarczej,
a definicji tej działalności przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają. Stąd konieczność
3. Zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej przez posługiwania się w tym zakresie przepisami publicznoprawnymi.
osoby zagraniczne określają odrębne przepisy.

6
29.11.2022
Szczególne przypadki definicji ustawowych np.:

Wskazując na możliwość wykonywania działalności gospodarczej przez osoby prawne i jednostki Art. 3 pkt 12) ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne:
organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębne ustawy przyznają zdolność prawną,
należy podkreślić, że działalności gospodarczej nie prowadzą i nie są przedsiębiorcami właściciele ➢ przedsiębiorstwo energetyczne - podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie:
udziałów w spółce prawa handlowego, działalność taką prowadzi spółka, będąca odrębnym
podmiotem prawa (por. wyr. SN z 27.4.2012 r., V CSK 211/11, Legalis oraz post. WSA w Gdańsku a) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub
z 24.5.2018 r., III SA/Gd 17/18, Legalis). obrotu nimi lub
b) przesyłania dwutlenku węgla, lub
c) przeładunku paliw ciekłych;
Przedsiębiorstwo z znaczeniu podmiotowym

Art. 4 pkt 1) i 2) ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów:
Szczególne przypadki definicji ustawowych np.: 1) przedsiębiorcy - rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo
przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424 i 1086), a także:
Art. 2 pkt 39) ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii: ➢ a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której ustawa
przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są
➢ wytwórca - podmiot, który ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców,
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa
➢ b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony wykonywania takiego zawodu,
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, wytwarzający energię elektryczną
lub ciepło z odnawialnych źródeł energii lub wytwarzający biogaz rolniczy ➢ c) osobę fizyczną, która posiada kontrolę, w rozumieniu pkt 4, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie
prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców,
w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13,
Rzeczypospolitej Polskiej lub w wyłącznej strefie ekonomicznej;
➢ d) związek przedsiębiorców w rozumieniu pkt 2, z wyłączeniem przepisów dotyczących koncentracji;
2) związkach przedsiębiorców - rozumie się przez to izby, zrzeszenia i inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców, o których
dr Marcin Trupkiewicz mowa w pkt 1, jak również związki tych organizacji;
Przedsiębiorca – osoba fizyczna – małoletni Ograniczenia w zakresie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez osoby
fizyczne mogą wynikać m.in. z:
➢ z żadnych przepisów prawa nie wynika obowiązek posiadania przez przedsiębiorcę będącego
osobą fizyczną pełnej zdolności do czynności prawnych; 1) orzeczonego prawomocnym wyrokiem zakazu wykonywania działalności gospodarczej;
➢ osoba fizyczna nieposiadająca pełnej zdolności do czynności prawnych (małoletnia, osoba 2) wykonywanego zawodu, zajmowanego stanowiska lub pełnionych funkcji;
pełnoletnia częściowo ubezwłasnowolniona) może być przedsiębiorcą, jednakże nie będzie
mogła w ramach tej działalności samodzielnie, a więc bez zgody przedstawiciela ustawowego 3) braku polskiego obywatelstwa;
lub kuratora, podejmować czynności prawnych;
4) braku miejsca zamieszkania na terytorium RP.
➢ Status przedsiębiorcy, który może uzyskać małoletni, nie oznacza, iż może on wykonywać bez
przeszkód wszystkie rodzaje działalności gospodarczej.

7
29.11.2022
Art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo przedsiębiorców: Art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo przedsiębiorców:
mikroprzedsiębiorca - przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych mały przedsiębiorca - przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych
spełniał łącznie następujące warunki: spełniał łącznie następujące warunki:
a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych
nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego
na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro; na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro
- i który nie jest mikroprzedsiębiorcą;

Pojęcie przedsiębiorcy
Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo przedsiębiorców:
średni przedsiębiorca - przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych
spełniał łącznie następujące warunki:
a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

Działalność gospodarcza osób zagranicznych
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych
nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego
na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro
- i który nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą;

Zakres ustawy Zakres ustawy
Ustawa z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych ➢ Osoby zagraniczne mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na
i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP terytorium RP na zasadach określonych w ustawie.
Integruje przepisy o działalności gospodarczej osób zagranicznych zawarte w uosdg ➢ Osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami mogą tworzyć w RP oddziały,
i ustawy z 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium RP, reguluje: przedstawicielstwa lub czasowo oferować lub świadczyć usługę, na zasadach
określonych w ustawie
➢ podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne
na terytorium RP ➢ Osoba zagraniczna
➢ czasowe oferowanie lub świadczenie usług na terytorium RP przez osoby zagraniczne a) osoba fizyczna nieposiadającą obywatelstwa polskiego,
będące przedsiębiorcami oraz
b) osoba prawna z siedzibą za granicą,
➢ zasady tworzenia przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oddziałów
i przedstawicielstw w RP c) jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną posiadająca zdolność prawną, z
siedzibą za granicą
➢ zasady współpracy międzynarodowej właściwych organów w zakresie świadczenia usług
8
29.11.2022
Podejmowanie działalności gospodarczej Podejmowanie działalności gospodarczej

przez osoby zagraniczne przez osoby zagraniczne
Kategorie podmiotów, które mogą podejmować działalność gospodarczą na takich samych Kategorie podmiotów, które mogą podejmować działalność gospodarczą na takich samych
zasadach jak obywatele polscy zasadach jak obywatele polscy
1. Osoby zagraniczne z państw członkowskich – państwo członkowskie UE lub państwo 2. Obywatele innych państw niż członkowskie, którzy posiadają w RP:
członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy o EOG
d) status uchodźcy,
2. Obywatele innych państw niż członkowskie, którzy posiadają w RP:
e) ochronę uzupełniającą,
a) zezwolenie na pobyt stały,
f) zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany,
b) zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
g) zezwolenie na pobyt czasowy i pozostają w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim
c) zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 144 lub 151 (studenci zamieszkałym na terytorium RP
i naukowcy ) lub art. 159 ust. 1 (przebywanie na terytorium RP i bycie członkiem rodziny cudzoziemca
mieszkającego na stałe), art. 186 ust. 1 pkt 3 i 4 (posiadający status rezydenta długoterminowego UE nadany h) zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielone ze
przez inne p. cz. ) ustawy o cudzoziemcach względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG
Podejmowanie działalności gospodarczej Podejmowanie działalności gospodarczej

przez osoby zagraniczne przez osoby zagraniczne
Kategorie podmiotów, które mogą podejmować działalność gospodarczą na takich samych Inne osoby
zasadach jak obywatele polscy
➢ na zasadach określonych w umowach międzynarodowych (zasady określone w umowach
2. Obywatele innych państw niż członkowskie, którzy międzynarodowych dotyczą także członków rodzin tych osób, jeżeli członkowie rodzin posiadają
zezwolenie na pobyt czasowy)
ii. korzystają w RP z ochrony czasowej,
iii. posiadają ważną Kartę Polaka, ➢ na zasadzie wzajemności (dotyczy też członków rodzin posiadających zezwolenie na pobyt
czasowy udzielone w związku z przybywaniem na terytorium RP lub przebywaniem na tym
iv. są członkami rodziny, w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy o wjeździe na terytorium RP, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium w celu połączenia z rodziną)
terytorium obywateli państw członkowskich UE i członków ich rodzin, dołączającymi do obywateli państw
członkowskich, lub przebywającymi z nimi, ➢ działalność wyłącznie w formie spółki: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną
odpowiedzialnością, prostej spółki akcyjnej, i akcyjnej, a także prawo do przystępowania do
v. przebywają na terytorium RP na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia
2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji
złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE , jeżeli bezpośrednio przed
złożeniem wniosku byli uprawnieni do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na podstawie ust. 2 pkt
1 lit. c i g
Podejmowanie działalności gospodarczej Czasowe wykonywanie usług na

przez osoby zagraniczne terytorium RP
Zakres stosowania przepisów ustawy – wszystkie usługi z wyłączeniem tych uregulowanych w
34 ustawach szczególnych wymienionych w ustawie, m.in.
➢ Czasowe świadczenie usług • Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty
➢ Oddziały • Ustawa o ochronie osób i mienia
➢ Przedstawicielstwa • Prawo o notariacie
• Ustawa o transporcie kolejowym
• Prawo farmaceutyczne
• Prawo lotnicze
• + Inne wyłączenia dotyczące niektórych rodzajów działalności gospodarczej lub w zakresie

regulacji niektórych ustaw (m.in. Ordynacji podatkowej i przepisów celnych)
9
29.11.2022
Czasowe wykonywanie usług na Czasowe wykonywanie usług na

terytorium RP terytorium RP
• usługa – świadczenie wykonywane przez usługodawcę z państwa członkowskiego na własny ➢ W wyroku TSWE z 30.11.1995 r. (C-55/94 R. Gebhard v. Consiglio dell'Ordine degli Avvocati e
rachunek, zwykle za wynagrodzeniem, w szczególności usługi budowlane, handlowe oraz usługi
świadczone w ramach wykonywanego zawodu. Procuratori di Milano, ECLI:EU:C:1995:411) wyjaśniono, że przejściowy charakter działalności
winien być określany w świetle okresu jego trwania, regularności, okresowości oraz ciągłości, co
• Usługodawca z p.cz. może czasowo świadczyć usługi na zasadach określonych w przepisach
TFUE albo w postanowieniach umów regulujących swobodę świadczenia usług bez jednak z drugiej strony nie oznacza, iż usługodawca w rozumieniu Traktatu nie może wyposażyć
konieczności uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS albo CEIDG
się w jakąś formę infrastruktury w goszczącym państwie członkowskim (włącznie z biurem,
• Realizacja zasady swobody świadczenia usług wyrażonej w art. 56 TFUE kancelarią lub gabinetem lekarskim) w zakresie, w jakim infrastruktura taka jest konieczna dla
• Implementacja dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia świadczenia przedmiotowych usług.
2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym

• czasowe świadczenie usług przez usługodawcę z p.cz. może wiązać się z obowiązkiem • Zakaz nakładania wymogów, które ograniczają korzystanie z usług świadczonych przez
uzyskania koncesji, zezwolenia, wpisu do rejestru działalności regulowanej, certyfikatu lub inną usługodawcę z p.cz., w szczególności:
formą reglamentacji, o ile przepisy odrębnych ustaw nakładają taki obowiązek ze względu na
porządek publiczny, bezpieczeństwo publiczne, bezpieczeństwo państwa, zdrowie publiczne lub 1) obowiązku uzyskania zezwolenia na korzystanie z usługi;
ochronę środowiska naturalnego.
2) ograniczeń stanowiących dyskryminację w zakresie przyznawania pomocy finansowej
• Osoby zagraniczne z innych państw niż p.cz.
• Zakaz nakładania wymogów dyskryminujących usługodawcę ze względu na pochodzenie lub
• na zasadach określonych w umowach międzynarodowych lub – w braku takich umów miejsce zamieszkania
• na zasadzie wzajemności

• Uprawnienia usługodawcy z p. cz. • Uprawnienia usługodawcy z p. cz.

• możliwość świadczenia usług samodzielnie lub łącznie z innymi usługodawcami z p. cz. • wykonującego zawód regulowany – rozpowszechnianie informacji o świadczonej usłudze
(wyjątki tylko ze względu na konieczność zapewnienia niezależności i bezstronności mające na celu promowanie towarów, usług lub wizerunku, jeżeli informacje te są zgodne z
wykonywania zawodu regulowanego, zagwarantowania zgodności z etyką zawodową i zasadami wykonywania tego zawodu.
zasadami postępowania zawodowego, zagwarantowania niezależności i bezstronności
świadczenia usług w zakresie certyfikacji, akredytacji, nadzoru technicznego, wykonywania • ograniczenia dopuszczalne, gdy nie prowadzą do dyskryminacji, są proporcjonalne i
badań lub prób). uzasadnione nadrzędnym interesem publicznym.
10
29.11.2022

• Obowiązki informacyjne usługodawcy z p. cz. • Obowiązki informacyjne usługodawcy z p. cz.
• na wniosek usługobiorcy - udostępnienie informacje o prowadzonej działalności związanej • przed zawarciem umowy w formie pisemnej, a w przypadku braku pisemnej umowy – przed
bezpośrednio z oferowaną usługą, o spółkach, w których uczestniczy usługodawca, które są rozpoczęciem świadczenia usługi obowiązek podania usługobiorcy w sposób jednoznaczny
bezpośrednio powiązane ze świadczoną usługą, oraz o środkach podjętych w celu najważniejszych informacji o usługodawcy (m.in. firma, adres, organ rejestrowy, opis usługi,
uniknięcia konfliktu interesów. cena, itp.)
• Informacje te także w dokumentach zawierających opis oferowanych usług. • + dodatkowe informacje na wniosek usługobiorcy (m.in. Sposób kalkulacji ceny, regulacjach
prawnych obowiązujących w państwie macierzystym dotyczących zawodu regulowanego,
kodeksach dobrych praktyk, które stosuje, itp.)
Czasowe wykonywanie usług na

Oddziały przedsiębiorców zagranicznych
terytorium RP
• Oddział
• Obowiązki usługodawcy z p. cz. • wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana
przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania
• zapewnienie, aby ogólne warunki dostępu do usługi nie dyskryminowały usługobiorcy ze działalności
względu na obywatelstwo lub miejsce zamieszkania
• Oddział nie posiada osobowości prawnej, a korzysta z osobowości prawnej przedsiębiorcy
zagranicznego
• Samodzielność personalna – może być pracodawcą
• Samodzielność majątkowa – wyposażenie w zasoby majątkowe niezbędne do prowadzenia

części przedsiębiorstwa zagranicznego
• Samodzielność podatkowa – jest podmiotem podatku dochodowego od osób prawnych z

dochodów osiąganych w Polsce, choć nie jest podatnikiem VAT.
Oddziały przedsiębiorców zagranicznych Oddziały przedsiębiorców zagranicznych
• Przedsiębiorca zagraniczny
Zakres działalności oddziału przedsiębiorcy zagranicznego
osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą oraz obywatel polski
wykonujący działalność gospodarczą za granicą. ograniczony do działalności gospodarczej w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy
zagranicznego.
• Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP przedsiębiorcy zagraniczni z p. cz.
mogą tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium RP Rozpoczęcie działalności w ramach oddziału po uzyskaniu jego wpisu do rejestru przedsiębiorców.
• Inni przedsiębiorcy zagraniczni - na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy Tryb ustalony przez ustawę o KRS + dodatkowe obowiązki wynikające z ustawy (złożenie
międzynarodowe nie stanowią inaczej. odpisów aktu założycielskiego, umowy lub statutu do akt rejestrowych oddziału wraz z
uwierzytelnionym tłumaczeniem, a jeżeli istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu
do rejestru – złożenie do tych akt odpisu z rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem).
11
29.11.2022
Oddziały przedsiębiorców zagranicznych Oddziały przedsiębiorców zagranicznych
Obowiązki przedsiębiorcy zagranicznego tworzącego oddział

art. 36 ustawy o KRS
1. ustanowienie osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego
do rejestru przedsiębiorców wpisuje się oddziały przedsiębiorców zagranicznych, działające na
2. używanie do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z
terytorium RP. Oddziały przedsiębiorców zagranicznych mogą podjąć działalność gospodarczą
przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów
na terytorium RP dopiero po dokonaniu wpisu do KRS.
„oddział w Polsce”
3. prowadzenie dla oddziału oddzielnej rachunkowości w języku polskim zgodnie z przepisami o

rachunkowości
4. zgłaszanie ministrowi właściwemu ds. gospodarki, w terminie 14 dni od ich wystąpienia,

wszelkich zmian stanu faktycznego i prawnego w zakresie otwarcia likwidacji przedsiębiorcy
zagranicznego, który utworzył oddział lub utraty przez niego prawa wykonywania działalności
gospodarczej
Przedstawicielstwa przedsiębiorców
Oddziały przedsiębiorców zagranicznych
zagranicznych
Zakaz wykonywania działalności przez oddział – decyzją MG, w przypadku gdy:

Art. 21 [Instytucja przedstawicielstwa] Przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć i prowadzić na
1. Przedsiębiorca zagraniczny rażąco narusza prawo polskie. terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwa.
2. nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył oddział, lub Art. 22 [Zakres działania przedstawicielstwa] Zakres działania przedstawicielstwa może obejmować
przedsiębiorca ten utracił prawo wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego.
3. działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu lub obronności państwa, Art. 23 [Podmioty uprawnione do tworzenia przedstawicielstw]
bezpieczeństwu informacji niejawnych o klauzuli tajności „poufne” lub wyższej lub innemu
nadrzędnemu interesowi publicznemu 1. Przedstawicielstwo mogą utworzyć i prowadzić również osoby zagraniczne, powołane aktem
właściwego organu państwa ich siedziby do promocji gospodarki tego państwa, z tym że zakres
4. przedsiębiorca zagraniczny został wykreślony z rejestru wskazanego we wpisie oddziału do działania takiego przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie promocję i reklamę gospodarki tego
rejestru przedsiębiorców państwa.
Do likwidacji oddziału - stosuje się odpowiednio przepisy KSH o likwidacji sp. z o.o. 2. Do przedstawicielstwa, o którym mowa w ust. 1, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się
odpowiednio.
Przedstawicielstwa przedsiębiorców Przedstawicielstwa przedsiębiorców

zagranicznych zagranicznych
Wpis na wniosek przedsiębiorcy zagranicznego – treść wniosku, załączniki i tryb dokonania wpisu
określa ustawa.
Art. 24 [Rejestr przedstawicielstw]
O dokonaniu wpisu wydaje się z urzędu zaświadczenie.
1. Utworzenie i prowadzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw
przedsiębiorców zagranicznych, zwanego dalej „rejestrem przedstawicielstw”, prowadzonego przez Wpisu dokonuje się na 2 lata (możliwość przedłużenia).
ministra.
Odmowa decyzją MG, jeżeli:
2. Utworzenie i prowadzenie przedstawicielstwa przez bank zagraniczny lub instytucję kredytową w
rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1896, 2320 i 1) utworzenie zagrażałoby bezpieczeństwu lub obronności państwa lub bezpieczeństwu informacji
2419 oraz z 2021 r. poz. 432, 680 i 815) nie wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw. niejawnych o klauzuli tajności „poufne” lub wyższej lub innemu nadrzędnemu interesowi
publicznemu;
Rejestr jest jawny – dane udostępniane w BIP.
2) wniosek, dotyczy działalności wykraczającej poza dopuszczalny zakres.
12
29.11.2022
Przedstawicielstwa przedsiębiorców Przedstawicielstwa przedsiębiorców

zagranicznych zagranicznych
Art. 29 [Obowiązki przedsiębiorcy zagranicznego w zakresie tworzenia przedstawicielstwa]
Art. 28 [Przyczyny odmowy wpisu do rejestru przedstawicielstw] 1. Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył przedstawicielstwo, jest obowiązany:
1. Minister odmawia, w drodze decyzji, wpisu do rejestru przedstawicielstw, jeżeli: 1) używać do oznaczenia przedstawicielstwa oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z
dodaniem wyrazów „przedstawicielstwo w Polsce”;
1) utworzenie przedstawicielstwa zagrażałoby bezpieczeństwu lub obronności państwa lub
bezpieczeństwu informacji niejawnych o klauzuli tajności „poufne” lub wyższej lub innemu 2) prowadzić dla przedstawicielstwa oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o
nadrzędnemu interesowi publicznemu; rachunkowości;
2) wniosek, o którym mowa w art. 25 ust. 1, dotyczy działalności wykraczającej poza zakres 3) zgłaszać ministrowi wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w zakresie danych, o których
określony w art. 22 i art. 23. mowa w art. 26 ust. 1, oraz wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w zakresie okoliczności, o
których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 3, w terminie 14 dni od dnia ich wystąpienia; do zgłoszenia zmian
2. Odmowa wpisu z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie wymaga uzasadnienia stosuje się odpowiednio przepisy art. 26 ust. 1-5.
faktycznego.
2. Przedsiębiorca zagraniczny tworzący przedstawicielstwo jest obowiązany ustanowić osobę
upoważnioną w przedstawicielstwie do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego.
Przedstawicielstwa przedsiębiorców
zagranicznych
Art. 30 [Przesłanki wykreślenia przedstawicielstwa z rejestru]
1. Minister wydaje, z urzędu, decyzję o wykreśleniu przedstawicielstwa z rejestru, w przypadku gdy:
1) przedsiębiorca zagraniczny rażąco narusza prawo polskie;
2) nie posiada tytułu prawnego do nieruchomości, których adres wskazał w rejestrze przedstawicielstw jako siedzibę
przedstawicielstwa;
Zasady podejmowania i wykonywania działalności
3) nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył przedstawicielstwo, lub przedsiębiorca ten utracił
prawo wykonywania działalności gospodarczej; gospodarczej
4) działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu lub obronności państwa, bezpieczeństwu informacji
niejawnych o klauzuli tajności „poufne” lub wyższej lub innemu nadrzędnemu interesowi publicznemu;
5) przedsiębiorca zagraniczny został wykreślony z rejestru wydającego dokument potwierdzający rejestrację przedsiębiorcy
zagranicznego, o którym mowa w art. 26 ust. 2 pkt 1.
2. Minister wydaje decyzję o wykreśleniu przedstawicielstwa z rejestru, także w przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny nie
wykonuje obowiązku, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 3, a niezgłoszona zmiana ma charakter istotny. dr Marcin Trupkiewicz
Zasady działalności gospodarczej Zasady działalności gospodarczej
Zasady konstytucyjne oraz rangi ustawowej
Art. 2 [Zasada wolności działalności gospodarczej] Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności

gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach.
Art. 8 [Zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”]
➢ Zasada wolności działalności gospodarczej
Przedsiębiorca może podejmować wszelkie działania, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa.
➢ Konkretyzacja zasady konstytucyjnej Przedsiębiorca może być obowiązany do określonego zachowania tylko na podstawie przepisów prawa.
➢ Wolne od ograniczeń prawo do podejmowania, wykonywania i zakończenia wykonywania działalności ➢ Konkretyzacja zasady wolności gospodarczej i demokratycznego państwa prawnego
gospodarczej
➢ Aspekt negatywy – wszelkie działania niezabronione przez przepisy prawa mogą być podejmowane w
➢ Autonomia decyzji przedsiębiorcy co do wszelkich czynności związanych z procesem gospodarowania ramach prowadzonej działalności gospodarczej
➢ Art. 4 ust. 3. Zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej przez osoby
zagraniczne określają odrębne przepisy.

13
29.11.2022
Zasada zaufania do przedsiębiorcy.
W świetle uzasadnienia projektu PrPrzed zasada ta "nakazuje organom władzy publicznej przyjmowanie
Art. 10 [Zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy] założenia, że dopóki nie nastąpi wykazanie (udowodnienie) przeciwieństwa, przedsiębiorca działa zgodnie z
prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów. W świetle tej zasady dla organu władzy
1. Organ kieruje się w swoich działaniach zasadą zaufania do przedsiębiorcy, zakładając, że działa on zgodnie publicznej przedsiębiorca nie może być podmiotem z samego już założenia podejrzanym, co do którego
z prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów. suponuje się, że działa (może działać) bezprawnie, nieuczciwie lub nieetycznie. Organ władzy publicznej musi
w dobrej wierze zakładać, że przedsiębiorca przestrzega prawa, szanuje etykę i moralność publiczną oraz
postępuje uczciwie w relacjach z innymi przedsiębiorcami, konsumentami i organami władzy. Wszelkie zaś
odstępstwa od tej zasady stanowią wymagający przekonującego udowodnienia wyjątek. Takie podejście
organów władzy publicznej zapewnia budowanie relacji między administracją a przedsiębiorcami opartych na
zaufaniu i partnerskim wspieraniu rozwoju przedsiębiorczości" (uzasadnienie projektu ustawy – Prawo
przedsiębiorców, Druk sejmowy VIII kadencji Nr 2051, s. 32–33).

Art. 10 ust. 2-3 [Zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy]

Art. 11 [Zasada przyjaznej interpretacji przepisów]
Jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź
Jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź
ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w tym zakresie pozostają niedające się usunąć wątpliwości
ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy
co do stanu faktycznego, organ rozstrzyga je na korzyść przedsiębiorcy - wyjątki, jeżeli:
prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy, chyba że sprzeciwiają się temu
➢ w postępowaniu uczestniczą podmioty o spornych interesach lub wynik postępowania ma bezpośredni
sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ.
wpływ na interesy osób trzecich;
➢ odrębne przepisy wymagają od przedsiębiorcy wykazania określonych faktów;
➢ Wyjątek –jeśli wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa,
➢ wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa, a w szczególności jego
a w szczególności jego bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego.
bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego

Art. 12 [Zasady pogłębiania zaufania, proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania]

Art. 14 [Zasada pewności prawa, utrwalona praktyka rozstrzygania spraw]
Organ prowadzi postępowanie w sposób budzący zaufanie przedsiębiorców do władzy publicznej, kierując się
Organ bez uzasadnionej przyczyny nie odstępuje od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym
zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania.
stanie faktycznym i prawnym.
Art. 13 [Zasada odpowiedzialności urzędników za naruszenie prawa]
- Kontrola sądowa rozstrzygnięć organów administracji
Funkcjonariusze publiczni ponoszą odpowiedzialność za naruszenie prawa spowodowane ich działaniem lub
zaniechaniem na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Art. 15 [Zasada udzielania informacji, informowania przedsiębiorców]
Problem odpowiedzialności związanej z naruszeniem prawa przez podmioty odpowiedzialne, których aktywność Organ, w zakresie swojej właściwości, udziela przedsiębiorcy informacji o warunkach podejmowania,
dotyczy działalności gospodarczej, został uregulowany przede wszystkim w KC – zwłaszcza w art. 417–417(2), wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej.
KK (art. 228–231), ustawie z 20.1.2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za
- Inflacja unormowań prawnych dotyczących zasad podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności
rażące naruszenie prawa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1169) oraz kilku innych ustawach.
gospodarczej.
Do dwunastokrotności wynagrodzenia
14
29.11.2022
Zasady działalności gospodarczej
Art. 16 [Instytucja Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców]
1. Na straży praw mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców stoi Rzecznik Małych
i Średnich Przedsiębiorców.
Podjęcie i wykonywanie działalności
2. Zakres i sposób działania Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców określają odrębne przepisy.
gospodarczej
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 648)

Rodzaje działalności gospodarczej Swobodna działalność gospodarcza
Działalność gospodarcza może być prowadzona jako ➢ Ustawa – Prawo przedsiębiorców wyznacza katalog ogólnych obowiązków związanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej
➢ wolna (swobodna) – o jej podjęciu decyduje wola danego podmiotu bez udziału organów
administracji publicznej ograniczających swobodę jej podejmowania ➢ Wykonywanie działalności swobodnej podlega tym ogólnym obowiązkom oraz obowiązkom
określonym w odrębnych przepisach (przepisy szczegółowe) oraz wynikającym z zasad
➢ regulowana – podjęcie uwarunkowane wpisem do rejestru działalności regulowanej prowadzenia tejże działalności
➢ za zezwoleniem - podjęcie uwarunkowane uzyskaniem zezwolenia ➢ Obowiązki określone w Ustawa – Prawo przedsiębiorców (przepisy generalny) dotyczą jednak,
co do zasady, prowadzenia każdego rodzaju działalności gospodarczej, także objętej
➢ koncesjonowana - podjęcie uwarunkowane uzyskaniem koncesji reglamentacją

Podjęcie działalności gospodarczej Podjęcie działalności gospodarczej
[Zasada rejestracji działalności gospodarczej]

Obowiązek wpisu do CEIDG – dotyczy osób fizycznych
➢ Działalność gospodarczą można podjąć w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji
i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po dokonaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców Obowiązek wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS – pozostałych
Krajowego Rejestru Sądowego, Zasady wpisu określają przepisy ustawy o CEIDG i ustawy o KRS
➢ Wyjątki: 1) chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej; 2) Spółka kapitałowa w organizacji Kogo dotyczy wpis do rejestru przedsiębiorców?
może podjąć działalność gospodarczą przed wpisem do rejestru przedsiębiorców.
spółek handlowych, europejskich zgrupowań interesów gospodarczych, spółek europejskich, spółdzielni, spółdzielni europejskich,
➢ Zasady wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz rejestru przedsiębiorstw państwowych, jednostek badawczo-rozwojowych, przedsiębiorców określonych w przepisach o zasadach
prowadzenia na terytorium RP działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne
przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego określają odrębne przepisy. i fizyczne, zwane dalej „przedsiębiorstwami zagranicznymi", TUW, innych osób prawnych, jeżeli wykonują działalność gospodarczą
i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o KRS, oddziałów przedsiębiorców
➢ Z chwilą wykreślenia z CEIDG przedsiębiorca będący osobą fizyczną nie może wykonywać zagranicznych działających na terytorium RP, głównych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów
działalności gospodarczej. zagranicznych zakładów reasekuracji; instytucji gospodarki budżetowej
15
29.11.2022
Obowiązki związane z wykonywaniem

Ulga na start
działalności gospodarczej
Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który:

Art. 19 [Obowiązek korzystania przez przedsiębiorcę z rachunku płatniczego]
➢ podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60
miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i Obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą
za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, gdy:
➢ nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności
gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub ➢ stroną jest inny przedsiębiorca
spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej,
➢ jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza
– nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu
gospodarczej średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego
poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Możliwość rezygnacji z uprawnienia przez zgłoszenie do ZUS
➢ przed 1.01.2017 – limit 15 000 euro
Nie dotyczy ubezpieczonych w KRUS
➢ Sankcja podatkowa – brak uwzględnienia takiego wydatku jako KUP, brak sankcji karnej/wykroczeniowej
Mały ZUS (do 24 miesięcy) i Mały ZUS Plus (do 36 miesięcy) – preferencyjne stawki
Obowiązki związane z wykonywaniem Obowiązki związane z wykonywaniem

działalności gospodarczej działalności gospodarczej
Art. 21 [Obowiązek zamieszczenia informacji w języku polskim na towarze, jego opakowaniu, etykiecie,
Art. 20 [Obowiązek posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej (NIP)] w instrukcji]
➢ Identyfikacja przedsiębiorcy w urzędowych rejestrach następuje na podstawie numeru identyfikacji Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium RP zamieszcza na tym towarze, jego opakowaniu,
podatkowej (NIP). etykiecie lub w instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemne informacje w języku
polskim:
➢ Przedsiębiorca umieszcza w oświadczeniach skierowanych w zakresie wykonywanej działalności
gospodarczej do oznaczonych osób i organów numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługuje się tym 1) określające firmę producenta w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym
numerem w obrocie prawnym i gospodarczym. bezpieczeństwie produktów (Dz.U. z 2016 r. poz. 2047 oraz z 2020 r. poz. 1337) i jego adres, a także państwo
siedziby wytwórcy, jeżeli ma on siedzibę poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i państw
➢ Przedsiębiorca oferujący towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - stron umowy o EOG;
pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych
umieszcza w ofercie co najmniej swoją firmę, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz siedzibę albo adres. 2) umożliwiające identyfikację towaru, chyba że przeznaczenie towaru jest oczywiste.
➢ Przy załatwianiu spraw organ może żądać od przedsiębiorcy, dla celów identyfikacji, podania wyłącznie firmy Przepisu ust. 1 nie stosuje się do towarów, co do których odrębne przepisy szczegółowo regulują obowiązki
przedsiębiorcy oraz numeru identyfikacji podatkowej (NIP). przedsiębiorców w zakresie ich oznakowania, a także w stosunku do wyrobów w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 186 i 1493).

Art. 60(1) [Działalność gospodarcza bez zgłoszenia] – Kodeks wykroczeń Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
§ 1. Kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności Art. 25 [Mylące oznaczenie produktu]
gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega
karze ograniczenia wolności albo grzywny. 1. Kto, oznaczając lub wbrew obowiązkowi nie oznaczając towarów albo usług, wprowadza klientów w błąd
co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania,
§ 2. Tej samej karze podlega, kto nie dopełnia obowiązku zgłaszania do ewidencji działalności gospodarczej naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów lub usług albo nie informuje o ryzyku, jakie wiąże się
zmian danych objętych wpisem. z korzystaniem z nich, i naraża w ten sposób klientów na szkodę, podlega karze aresztu albo grzywny.
§ 3. Kto będąc przedsiębiorcą wprowadza do obrotu towar bez wymaganych oznaczeń, podlega karze grzywny 2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy lub sprzedaży,
o której mowa w art. 17a.
16
29.11.2022

Art. 9 [Obowiązek wykonywania działalności gospodarczej zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji

i poszanowania dobrych obyczajów] 2) Zasada poszanowania słusznych interesów konsumentów – uwzględnianie interesów konsumentów
chronionych przepisami prawa – uczciwe wobec nich działania, wynikające między innymi z odpowiedniego
Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poszanowania poziomu staranności zawodowej
dobrych obyczajów oraz słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów, a także poszanowania
oraz ochrony praw i wolności człowieka. Art. 556(2) KC [Domniemanie istnienia wady w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego] Jeżeli
kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy
1) Zasada uczciwej konkurencji – model uczciwości kupieckiej obejmujący zachowanie nienaruszające sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na
przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – przykłady stypizowane w ZNKU, kupującego.
NieuczPraktRynkU:
Art. 556(4) KC [Stosowanie przepisów dotyczących konsumenta do osoby fizycznej] Zawarte w niniejszym
oznaczenie przedsiębiorstwa wprowadzające w błąd, oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo dziale przepisy dotyczące konsumenta, z wyjątkiem art. 558 § 1 zdanie drugie, stosuje się do osoby fizycznej
usług, co do którego rodzi się przekonanie, że jest fałszywe albo oszukańcze, wprowadzające w błąd zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że
oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu
niewykonania umowy pracowniczej, naśladownictwo produktów, promowanie lub nieuczciwe zachwalanie, wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej
utrudnianie przedsiębiorcom dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, nieuczciwa Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
i zakazana reklama, sprzedaż lawinowa, działalność w systemie konsorcyjnym.

Art. 21a [Wezwanie do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa]
3) Zasada poszanowania dobrych obyczajów Jeżeli przedsiębiorca wpisany do CEIDG narusza przepisy prawa związane z wykonywaną działalnością
gospodarczą w okresie 12 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej po raz pierwszy albo ponownie
zachowanie zgodnie z przyjętymi w stosunkach danego rodzaju, w danym obszarze działalności, normami po upływie co najmniej 36 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia, a właściwy organ
etycznymi, moralnymi, zwyczajowymi wszczyna w związku z tym naruszeniem postępowanie:
SA w Katowicach w wyroku z dnia 13 lutego 2008 r. (V ACa 256/07) 1) mandatowe albo
„(..) dobre obyczaje kupieckie to pozaprawne normy postępowania, którymi przedsiębiorcy winni kierować się, 2) w sprawie nakładania lub wymierzania administracyjnej kary pieniężnej
ponieważ konkretne normy prawne bezpośrednio lub pośrednio do nich odsyłają. Ich treści nie da się wyrazić w
sposób wyczerpujący, gdyż kształtowane są one przez ludzkie postawy warunkowane przyjmowanymi - przed nałożeniem na przedsiębiorcę grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożeniem na niego lub
wartościami moralnymi, celami ekonomicznymi oraz praktykami życia gospodarczego, które mogą podlegać wymierzeniem mu administracyjnej kary pieniężnej organ ten wzywa, w drodze postanowienia,
zmianom” przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa oraz skutków tych naruszeń, jeżeli
skutki takie wystąpiły, w wyznaczonym przez siebie terminie.
- Prawo do błędu

Art. 21a [Wezwanie do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa] c.d.

Art. 21a [Wezwanie do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa] – pisemne oświadczenie ➢ Jeżeli przedsiębiorca usunie w wyznaczonym terminie stwierdzone naruszenia oraz ich skutki (jeżeli
➢ W przypadku postępowania mandatowego funkcjonariusz, inspektor lub przedstawiciel właściwego organu wystąpiły):
może odebrać od przedsiębiorcy pisemne oświadczenie, w którym przedsiębiorca ten zobowiązuje się do
1) właściwy organ, w drodze decyzji, odstępuje od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary
usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa oraz skutków tych naruszeń, jeżeli skutki takie wystąpiły,
pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu albo
w wyznaczonym przez funkcjonariusza, inspektora lub przedstawiciela terminie
2) przedsiębiorca nie podlega karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, stanowiące
➢ W takim przypadku właściwy organ nie wzywa przedsiębiorcy do usunięcia stwierdzonych naruszeń stwierdzone naruszenie przepisów prawa
przepisów prawa oraz skutków tych naruszeń
➢ [Autorefleksja] Właściwy organ decyzją odstępuje od nałożenia lub wymierzenia administracyjnej kary
➢ Jeżeli przedsiębiorca odmawia złożenia pisemnego oświadczenia, nie stosuje się przepisu o wezwaniu do
pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu także, gdy przedsiębiorca dobrowolnie usunął naruszenia prawa oraz
usunięcia
ich skutki (jeżeli wystąpiły), w okresie 12 mies. od rozpoczęcia działalności (lub wznowienia/ponownego
podjęcia po upływie 36 mies.) jeszcze przed wezwaniem organu oraz powiadomił organ o usunięciu
naruszeń oraz skutków tych naruszeń (jeżeli wystąpiły)
17
29.11.2022


Wyłączenia stosowania przepisów o wezwaniu do usunięcia skutków naruszenia:
➢ [Autorefleksja] Usunięcie błędu oraz ich skutków przed wezwaniem organu
1) przepisów o wezwaniu lub o zobowiązaniu nie stosuje się, jeżeli naruszenia przepisów prawa lub ich skutki
➢ gdy przedsiębiorca dobrowolnie usunął naruszenia przepisów prawa, będące wykroczeniami lub rozpoczęły się w trakcie okresu 12 mies. po rozpoczęciu działalności (lub wznowieniu/ponownemu podjęciu
wykroczeniami skarbowymi, oraz skutki tych naruszeń (jeżeli wystąpiły), w okresie 12 mies. od po 36 mies. przerwie) i trwają dalej po upływie tego okresu
rozpoczęcia działalności (jej wznowienia lub ponownego podjęcia po 36 mies.) jeszcze przed wezwaniem
2) przepisów tych nie stosuje się, jeżeli kara grzywny w drodze mandatu karnego nakładana jest w wyniku
właściwego organu lub przed złożeniem pisemnego oświadczenia oraz powiadomił właściwy organ
przeprowadzenia kontroli drogowej
(funkcjonariusza, inspektora lub przedstawiciela organu) o usunięciu naruszeń oraz skutków tych naruszeń
(jeżeli wystąpiły), organ nie nakłada na niego grzywny w drodze mandatu karnego
➢ Jeżeli w związku z usuniętymi naruszeniami dochodzi do wszczęcia postępowania sądowego, sąd

odstępuje od wymierzenia kary grzywny przedsiębiorcy, w przypadku, gdy jej wysokość nie
przekraczałaby maksymalnej wysokości kary grzywny, która mogłaby zostać nałożona w postępowaniu
mandatowym.

Art. 21a [Wezwanie do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa] c.d. Art. 21a [Wezwanie do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa] c.d.
Wyłączenia stosowania przepisów o wezwaniu do usunięcia skutków naruszenia (inne wyłączenia – jeżeli): Wyłączenia stosowania przepisów o wezwaniu do usunięcia skutków naruszenia (inne wyłączenia – jeżeli):
3) naruszenie dotyczy przepisów prawa, które zostały naruszone przez przedsiębiorcę w przeszłości lub 7) Naruszenie polega na wykonywaniu działalności gospodarczej pomimo braku uzyskania wymaganych
prawem koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej lub na działaniu bez
4) naruszenie przepisów prawa jest rażące, lub uzyskania wcześniejszej zgody, zezwolenia lub pozwolenia właściwego organu na to działanie, jeżeli przepisy
przewidują obowiązek ich uzyskania, lub na działaniu niezgodnym z taką zgodą, zezwoleniem lub pozwoleniem,
5) nie jest możliwe usunięcie naruszeń przepisów prawa lub gdy wywołały one nieodwracalne skutki, lub lub
6) konieczność nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenia lub wymierzenia administracyjnej 8) przepisy odrębne przewidują nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenie lub wymierzenie
kary pieniężnej wynika z ratyfikowanej umowy międzynarodowej albo bezpośrednio stosowanych przepisów administracyjnej kary pieniężnej za niewykonanie zaleceń pokontrolnych.
prawa UE, lub

Obowiązki związane z wykonywaniem

Jeżeli:
1) właściwy organ nakłada na przedsiębiorcę grzywnę w drodze mandatu karnego z naruszeniem ww.
przepisów o wezwaniu lub zobowiązaniu oraz
Zawieszenie działalności gospodarczej
2) przedsiębiorca odmawia przyjęcia mandatu karnego, oraz
3) przedsiębiorca niezwłocznie usunie stwierdzone naruszenia przepisów prawa oraz skutki tych naruszeń,
jeżeli skutki takie wystąpiły
- sąd odstępuje od wymierzenia kary
18
29.11.2022
Zawieszenie wykonywania działalności Zawieszenie wykonywania działalności

gospodarczej gospodarczej
Zawieszenie działalności w ramach spółki cywilnej:

➢ Dotyczy wyłącznie przedsiębiorcy niezatrudniającego pracowników oraz
➢ Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej oraz poza tą spółką
➢ Przedsiębiorcy zatrudniającego wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form.
urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących
korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu ➢ Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej
może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach.
➢ W przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego
łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego ➢ W przypadku wykonywania działalności gospodarczej w spółce cywilnej zawieszenie wykonywania
urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników.
do zakończenia okresu zawieszenia


➢ Przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ➢ W przypadku przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG okres zawieszenia wykonywania działalności
może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu
wykonywania działalności gospodarczej i trwa do dnia wskazanego w tym wniosku albo we wniosku o
nie krótszy jednak niż 30 dni.
wznowienie wykonywania działalności gospodarczej albo do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego.
➢ Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego może ➢ W przypadku przedsiębiorcy wpisanego do rejestru przedsiębiorców KRS okres zawieszenia
zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o
wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu
➢ Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania złożenia wniosku, i trwa do dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o wznowieniu
działalności gospodarczej następują na wniosek przedsiębiorcy, chyba że przepis odrębny wykonywania działalności gospodarczej, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku.
stanowi inaczej.
➢ Zasady dokonywania wpisów regulują przepisy ustawy o KRS i ustawy o CEIDG

Skutki zawieszenia – w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca: Skutki zawieszenia – w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:
➢ nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności ➢ może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w
gospodarczej tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;
ALE – nie oznacza to, że nie może w ogóle osiągać przychodów finansowych – dotyczy to w szczególności ➢ może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia
działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej wykonywania działalności gospodarczej;
np. może podejmować działań w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów (np. dochodzić ➢ może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
należności pieniężnych w postępowaniu sądowym, egzekucyjnym, ugodowym)
➢ ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i
➢ nie jest podmiotem zobowiązań o charakterze publicznoprawnym – od dnia, w którym rozpoczyna się administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia
zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej;
wykonywania działalności gospodarczej
➢ wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
ALE – nie oznacza to, że nie musi regulować swoich wcześniej powstałych zobowiązań publicznoprawnych
➢ może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania
19
29.11.2022
Ewidencjonowanie działalności w CEIDG
Ustawa z 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji
dla Przedsiębiorcy
Ustawa określa zasady funkcjonowania:

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności 1) Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
Gospodarczej 2) Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy
CEIDG, prowadzi w systemie teleinformatycznym minister właściwy ds. gospodarki

Ewidencjonowanie działalności w CEIDG Ewidencjonowanie działalności w CEIDG
Art. 3 [System teleinformatyczny, formularz elektroniczny, przekazywanie danych]

2. Zadaniem CEIDG jest:
1. Przekazywanie danych i informacji do CEIDG oraz przekazywanie danych i informacji
1) ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi;
z CEIDG odbywa się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego CEIDG lub
2) udostępnianie informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie; za pośrednictwem innego, zintegrowanego z nim systemu teleinformatycznego,
w szczególności za pośrednictwem systemu Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy
3) udostępnianie informacji o zakresie i terminie zmian we wpisach do CEIDG oraz w informacjach i danych
udostępnianych w CEIDG, a także o wprowadzającym te zmiany podmiocie; 2. 2. Wniosek o wpis do CEIDG przekazywany jest do CEIDG z wykorzystaniem formularza
4) umożliwienie wglądu do danych bezpłatnie udostępnianych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru elektronicznego zamieszczonego na stronie internetowej CEIDG.
Sądowego;
Wpis polega na wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego danych podlegających wpisowi
5) udostępnianie informacji o ustanowionym pełnomocniku lub prokurencie, w tym o zakresie udzielonego - dokonany jest z chwilą zamieszczenia danych w CEIDG, nie później niż w dniu roboczym
pełnomocnictwa lub o rodzaju i sposobie wykonywania prokury. następującym po dniu wpływu do CEIDG wniosku o wpis (wyjątek – gdy wniosek jest
niepoprawny)
Sposób złożenia wniosku do CEIDG:
Sposób złożenia wniosku do CEIDG: 2) W postaci papierowej z zachowaniem zakresu i układu danych określonych w formularzu elektronicznym
1) w postaci elektronicznej - za pośrednictwem formularza elektronicznego na stronie CEIDG a) złożony w wybranym urzędzie gminy
lub za pośrednictwem systemu zintegrowanego ➢ organ gminy potwierdza tożsamość składającego wniosek oraz kwituje przyjęcie wniosku
➢ wniosek opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym albo

profilem zaufanym ePUAP, albo podpisany w inny sposób akceptowany przez system CEIDG
b) wysłany przesyłką rejestrowaną na adres wybranego urzędu gminy
➢ system przesyła na adres email urzędowe poświadczenie odbioru
➢ organ przekształca wniosek na postać dokumentu elektronicznego,
➢ wniosek jest wolny od opłat ➢ opatruje go kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym
ePUAP, albo podpisuje w inny akceptowany sposób nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu
jego otrzymania
20
29.11.2022
Zakres wpisu do CEIDG, dane ewidencyjne: Zakres wpisu do CEIDG, dane identyfikacyjne:
1) imię i nazwisko przedsiębiorcy, numer PESEL, o ile taki posiada, oraz data urodzenia, o ile nie posiada 1) data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej;
numeru PESEL, informacja o obywatelstwie przedsiębiorcy;
2) NIP oraz REGON spółki cywilnej, o ile przedsiębiorca zawarł umowę takiej spółki;
2) dodatkowe określenia, które przedsiębiorca włącza do firmy, o ile przedsiębiorca takich używa; 3) data zawieszenia i wznowienia wykonywania działalności gospodarczej;
3) REGON, NIP, o ile taki posiada; 4) data zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, o ile została zgłoszona we wniosku o wpis do CEIDG;
4) adres do doręczeń oraz – jeśli przedsiębiorca takie miejsce posiada – adres stałego miejsca wykonywania 5) informacja o wykreśleniu przedsiębiorcy z CEIDG;
działalności gospodarczej; dane dotyczące adresu
6) informacja o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnych oraz o ustanowieniu kurateli lub opieki, obejmująca
5) inne niż wymienione w pkt 6 dane kontaktowe przedsiębiorcy, w szczególności adres poczty elektronicznej, dane kuratora lub opiekuna; dane innego niż wymieniony w pkt 7, 8 i 11 przedstawiciela ustawowego
adres strony internetowej, numer telefonu, o ile dane te zostały zgłoszone przez przedsiębiorcę we wniosku
o wpis do CEIDG; 7) informacja o ogłoszeniu upadłości, o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego oraz dane syndyka;
8) informacja o prawomocnym oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika
6) przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) na
nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów;
poziomie podklasy, w tym jeden przedmiot przeważającej działalności.
9) informacja o prawomocnym uchyleniu lub wygaśnięciu układu zawartego w postępowaniu restrukturyzacyjnym,

upadłościowym lub naprawczym;
10) informacja o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, o jego zakończeniu lub umorzeniu albo Integralną częścią wniosku o wpis do CEIDG jest żądanie (tzw. jedno okienko):
uprawomocnieniu się postanowienia o zatwierdzeniu układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu oraz dane
nadzorcy lub zarządcy; 1) wpisu albo zmiany wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej
(REGON)
11) informacja o przekształceniu przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu
działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową; 2) zgłoszenia identyfikacyjnego albo aktualizacyjnego, o którym mowa w przepisach o zasadach
12) informacja o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej; 14) informacja o zakazie wykonywania ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (NIP)
określonego zawodu, którego wykonywanie przez przedsiębiorcę podlega wpisowi do CEIDG;
3) zgłoszenia płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie US albo
13) informacja o zakazie prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub zgłoszenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników w rozumieniu
z opieką nad nimi; przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników;
14) informacja o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, o ile została zgłoszona we wniosku o wpis
https://www.youtube.com/watch?v=PeSQn78zfVE
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/03155
Integralną częścią wniosku o wpis do CEIDG jest żądanie (tzw. jedno okienko): Wpis do CEIDG - oświadczenia
4) możliwość złożenia oświadczenia o wyborze przez przedsiębiorcę formy opodatkowania Wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG, z wyjątkiem wniosku o wykreślenie przedsiębiorcy, składa
podatkiem dochodowym od osób fizycznych albo wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie się pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczenia o:
karty podatkowej albo rezygnacji z wybranej formy opodatkowania;
1) podejmowaniu lub wykonywaniu określonej działalności gospodarczej nieobjętej żadnym z
5) możliwość złożenia oświadczenia żądanie przyjęcia zawiadomienia o wyborze sposobu zakazów, wydanym wobec osoby, której wpis dotyczy (zakaz prowadzenia działalności
wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych albo zawiadomienia o rezygnacji gospodarczej, zakaz wykonywania określonego zawodu, zakaz prowadzenia działalności
z wybranego sposobu wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych; związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi)
Odpowiednie dane przesyłane są przez CEIDG do właściwych organów niezwłocznie, nie później 2) posiadaniu tytułu prawnego do nieruchomości, których adresy są wpisywane do CEIDG
niż w dniu roboczym następującym po dniu dokonania wpisu
21
29.11.2022
Obowiązek złożenia wniosku o zmianę wpisu do CEIDG
w terminie 7 dni od dnia zmiany: Obowiązek złożenia wniosku o wykreślenie z CEIDG
➢ większości danych identyfikacyjnych Wniosek o wykreślenie:
imię i nazwisko przedsiębiorcy, dodatkowe określenia, które przedsiębiorca włącza do firmy, ➢ w przypadku zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej lub
obywatelstwo, adres do doręczeń, adres stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej,
inne dane kontaktowe, przedmiot działalności wg PKD ➢ przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu
działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową
➢ niektórych danych informacyjnych:
data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, dane innego przedstawiciela ustawowego

niż kurator, opiekun, syndyk, nadzorca, zarządca, data zawieszenia i wznowienia wykonywania
działalności gospodarczej, data zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, istnieniu lub
ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej
Informacje dopisywane do CEIDG z urzędu

Wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG z urzędu
Dotyczy m.in.:
w drodze decyzji administracyjnej ministra ds. gospodarki, w przypadku
➢ informacji pochodzących z systemu PESEL,
➢ stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej
➢ informacji przekazywanych przez sądy (np. o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności
prawnych oraz o ustanowieniu kurateli lub opieki, obejmująca dane kuratora lub opiekuna, ➢ utraty uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej przysługujących na podstawie
ogłoszeniu upadłości, o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego wraz art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych
z danymi syndyka, o prawomocnym uchyleniu lub wygaśnięciu układu zawartego w postępowaniu osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP
restrukturyzacyjnym, upadłościowym lub naprawczym, o otwarciu postępowania
restrukturyzacyjnego, o jego zakończeniu lub umorzeniu albo uprawomocnieniu się ➢ gdy wpis został dokonany z naruszeniem prawa
postanowienia o zatwierdzeniu układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu oraz dane
Wykreślenie nie oznacza usunięcia danych z CEIDG
nadzorcy lub zarządcy), itp.
Domniemanie prawdziwości danych

Udostępnianie danych z CEIDG
Domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe
CEIDG udostępnia zawarte w niej dane ewidencyjne i informacyjne
Osoba wpisana do CEIDG ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem
do CEIDG nieprawdziwych danych, jeżeli podlegały obowiązkowi wpisu na jej wniosek, a także ➢ z wyjątkiem nr PESEL, daty urodzenia oraz danych kontaktowych,
niezgłoszeniem danych podlegających obowiązkowi wpisu do CEIDG w ustawowym terminie
➢ w przypadku gdy, podając je, osoba uprawniona sprzeciwiła się ich udostępnianiu niezwłocznie,
albo niezgłoszeniem zmian danych objętych wpisem, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły
nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia wpisu
wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba wpisana
do CEIDG nie ponosi odpowiedzialności ➢ udostępnia dane dot. uzyskania, cofnięcia, utraty i wygaśnięcia uprawnień wynikających z
koncesji, licencji, zezwolenia, a także wpisu do rejestru działalności regulowanej, zakazu
wykonywania działalności wskazanej we wpisie oraz wykreślenia z rejestru
Domniemywa się, że dane i informacje udostępniane przez CEIDG są prawdziwe
22
29.11.2022
Ewidencjonowanie działalności w CEIDG
Jawność danych CEIDG
Dane i informacje udostępniane przez CEIDG są jawne dla każdego i udostępniane są na stronie
internetowej CEIDG
Zaświadczenia o wpisie do CEIDG mają postać dokumentu elektronicznego albo wydruku z systemu Zarząd sukcesyjny przedsiębiorcy będącego osobą
teleinformatycznego CEIDG fizyczną
➢ Jeżeli zawierają dane niepodlegające udostępnianiu mogą je uzyskać jedynie przedsiębiorcy,
których te dane dotyczą, lub osoby uprawnione
➢ Jeżeli ich nie zawierają – każdy może je uzyskać
Zarząd sukcesyjny przedsiębiorcy Zarząd sukcesyjny przedsiębiorcy
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach Art. 2 [Pojęcie przedsiębiorstwa w spadku]
związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz.U. z 2021 r. poz. 170 tj. ze zm.)
1. Przedsiębiorstwo w spadku obejmuje składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do wykonywania
Ustawa reguluje zasady: działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci.
1) tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu 2. Jeżeli w chwili śmierci przedsiębiorcy przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) ustawy z dnia 23 kwietnia
wykonywał działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740) stanowiło w całości mienie przedsiębiorcy i jego małżonka,
Gospodarczej, zwanej dalej „CEIDG”, oraz kontynuowania działalności gospodarczej wykonywanej przedsiębiorstwo w spadku obejmuje całe to przedsiębiorstwo.
z wykorzystaniem tego przedsiębiorstwa;
3. Przedsiębiorstwo w spadku obejmuje także składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do
2) zarządu spadkiem w zakresie tymczasowego wykonywania praw z udziału w przedsiębiorstwie małżonka wykonywania działalności gospodarczej, nabyte przez zarządcę sukcesyjnego albo na podstawie czynności, o
przedsiębiorcy, wykonującego we własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, których mowa w art. 13, w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego
po śmierci tego małżonka; albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego.
3) przejęcia koncesji, zezwoleń, licencji oraz pozwoleń, wydanych wobec przedsiębiorcy, wykonującego we 4. W przypadkach, o których mowa w rozdziale 8, przepisy ustawy odnoszące się do przedsiębiorstwa w
własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, w formie decyzji organu administracji spadku stosuje się odpowiednio do udziału przedsiębiorcy w majątku wspólnym wspólników spółki cywilnej.
publicznej, związanych z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą, zwanych dalej „decyzjami
związanymi z przedsiębiorstwem”. dr Marcin Trupkiewicz
Art. 3 [Krąg osób, którym przysługują prawa do przedsiębiorstwa w spadku] Właścicielem przedsiębiorstwa Art. 6 [Działania konieczne do ustanowienia zarządu sukcesyjnego]
w spadku w rozumieniu ustawy jest:
1. Do ustanowienia zarządu sukcesyjnego wymagane jest:
1) osoba, która zgodnie z prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowanym
aktem poświadczenia dziedziczenia albo europejskim poświadczeniem spadkowym, nabyła składniki 1) powołanie zarządcy sukcesyjnego;
niematerialne i materialne, o których mowa w art. 2 ust. 1, na podstawie powołania do spadku z ustawy albo
testamentu albo nabyła przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie na podstawie zapisu windykacyjnego; 2) wyrażenie zgody osoby powołanej na zarządcę sukcesyjnego na pełnienie tej funkcji;
2) małżonek przedsiębiorcy w przypadku, o którym mowa w art. 2 ust. 2, któremu przysługuje udział w 3) dokonanie wpisu do CEIDG zarządcy sukcesyjnego.
przedsiębiorstwie w spadku;
2. Zawieszenie działalności gospodarczej nie stanowi przeszkody do ustanowienia zarządu
3) osoba, która nabyła przedsiębiorstwo w spadku albo udział w przedsiębiorstwie w spadku bezpośrednio od
osoby, o której mowa w pkt 1 lub 2, w tym osoba prawna albo jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331
sukcesyjnego.
§ 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, do której wniesiono przedsiębiorstwo tytułem wkładu - w
przypadku gdy po śmierci przedsiębiorcy nastąpiło zbycie tego przedsiębiorstwa albo udziału w tym
3. Nie można ustanowić zarządu sukcesyjnego, jeżeli została ogłoszona upadłość
przedsiębiorstwie. przedsiębiorcy.
23
29.11.2022
Art. 8 [Przeszkody do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego]

Art. 7 [Chwila ustanowienia zarządu sukcesyjnego]
1. Na zarządcę sukcesyjnego może być powołana osoba fizyczna, która ma pełną zdolność
do czynności prawnych. 1. Zarząd sukcesyjny zostaje ustanowiony z chwilą:
2. Nie może pełnić funkcji zarządcy sukcesyjnego osoba, wobec której prawomocnie orzeczono: 1) śmierci przedsiębiorcy, w przypadku gdy przedsiębiorca złożył wniosek o wpis do CEIDG
zarządcy sukcesyjnego powołanego na podstawie art. 9 ust. 1;
1) zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 373 ust. 1 ustawy z dnia
28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1228), lub 2) dokonania wpisu do CEIDG zarządcy sukcesyjnego powołanego na podstawie art. 12.
2) środek karny albo środek zabezpieczający w postaci zakazu prowadzenia określonej Dwa tryby – ustanowienie zarządu sukcesyjnego przed śmiercią przedsiębiorcy (art. 9) oraz
działalności gospodarczej, obejmującego działalność gospodarczą wykonywaną przez po śmierci przedsiębiorcy przez jego spadkobierców/małżonka (art. 12)
przedsiębiorcę lub działalność gospodarczą w zakresie zarządu majątkiem.
Art. 9 [Powołanie zarządcy sukcesyjnego przez przedsiębiorcę za życia] Art. 12 [Uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy]
1. Przedsiębiorca może powołać zarządcę sukcesyjnego w ten sposób, że: 1. Jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy, po śmierci
przedsiębiorcy zarządcę sukcesyjnego może powołać:
1) wskaże określoną osobę do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego albo
1) małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub
2) zastrzeże, że z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym.
2) spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo
2. Powołanie zarządcy sukcesyjnego przez przedsiębiorcę oraz wyrażenie zgody osoby
powołanej na zarządcę sukcesyjnego na pełnienie tej funkcji w przypadkach, o których mowa 3) spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo zapisobierca
w ust. 1, wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem
przysługuje mu udział w przedsiębiorstwie w spadku.
Art. 10 [Brak wniosku o wpis do CEIDG zarządcy sukcesyjnego] Jeżeli przedsiębiorca nie złożył
wniosku o wpis do CEIDG zarządcy sukcesyjnego, po śmierci przedsiębiorcy zarząd sukcesyjny 3. Do powołania zarządcy sukcesyjnego w przypadku, o którym mowa w ust. 1 albo 2,
może zostać ustanowiony wyłącznie w wyniku powołania zarządcy sukcesyjnego na podstawie wymagana jest zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku
art. 12. większy niż 85/100.
6. Osoba, o której mowa w ust. 1 albo 2, składa przed notariuszem oświadczenie

o przysługującym jej udziale w przedsiębiorstwie w spadku oraz znanych jej innych osobach, którym 9. Powołanie zarządcy sukcesyjnego w przypadku, o którym mowa w ust. 1 albo 2, notariusz
przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, a osoba, o której mowa w ust. 1, także oświadczenia o: zgłasza do CEIDG niezwłocznie, nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu powołania
zarządcy sukcesyjnego.
1) istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub
dziedziczyłyby wraz z nimi, 10. Uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego wygasa z upływem dwóch miesięcy od
2) znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów dnia śmierci przedsiębiorcy. Jeżeli akt zgonu przedsiębiorcy nie zawiera daty zgonu albo chwila
śmierci przedsiębiorcy została oznaczona w postanowieniu stwierdzającym zgon, termin ten
- pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. biegnie od dnia znalezienia zwłok przedsiębiorcy albo uprawomocnienia się postanowienia
stwierdzającego zgon.
7. Powołanie zarządcy sukcesyjnego w przypadku, o którym mowa w ust. 1 albo 2, oraz zgoda każdej z
osób, o których mowa w ust. 3, wymagają zachowania formy aktu notarialnego. 11. Zarządca sukcesyjny powołany w przypadku, o którym mowa w ust. 1 albo 2, pełni funkcję
8. Osoba powołana na zarządcę sukcesyjnego składa przed notariuszem oświadczenie o braku od chwili dokonania wpisu do CEIDG tego zarządcy.
prawomocnie orzeczonych wobec niej zakazów, o których mowa w art. 8 ust. 2, pod rygorem
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
24
29.11.2022
Zarządca sukcesyjny:
➢ posługuje się własnymi danymi, a także firmą zmarłego przedsiębiorcy z dodatkowym oznaczeniem - „w spadku”, np. Ważnym obowiązkiem zarządcy sukcesyjnego jest sporządzenie i złożenie przed notariuszem
Adam Nowak – zarządca sukcesyjny prowadzący przedsiębiorstwo w spadku pod firmą „Restauracja Carska Jan inwentarza przedsiębiorstwa w spadku obejmującego:
Kowalski w spadku”
➢ składniki przedsiębiorstwa w spadku, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili
➢ wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej
oraz, te wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa „w spadku” śmierci przedsiębiorcy
➢ nie może przenieść zarządu sukcesyjnego, może natomiast ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub ➢ długi spadkowe związane z działalnością gospodarczą zmarłego przedsiębiorcy i ich
pewnego rodzaju czynności wysokość według stanu z chwili śmierci przedsiębiorcy.
➢ może pozywać i być pozywany w sprawach wynikających z wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności Obowiązek ten powinien zostać wykonany niezwłocznie po ustanowieniu zarządu
gospodarczej lub prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz brać udział w postępowaniach administracyjnych,
podatkowych i sądowo-administracyjnych w tych sprawach.
sukcesyjnego, czyli po objęciu funkcji przez zarządcę sukcesyjnego.
Zarządca sukcesyjny działa na rachunek właścicieli przedsiębiorstwa w spadku. To oni solidarnie odpowiadają za
zobowiązania związane z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa. Mają też prawo do udziału w zyskach i uczestniczą
w stratach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa. Zysk wypłacany jest im przez zarządcę sukcesyjnego
w odpowiednich częściach.
Art. 36 Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się
Zarządca nie odpowiada osobistym majątkiem za długi firmy i nie ponosi odpowiedzialności do decyzji związanych z przedsiębiorstwem, z wyłączeniem przypadków, gdy:
za zobowiązania zaciągnięte na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku, chyba że
1) zgodnie z odrębnymi przepisami decyzja może zostać wydana wyłącznie wobec osoby fizycznej;
odrębne przepisy stanowią inaczej. Ponosi jednak odpowiedzialność za szkodę, jaką wyrządzi
w skutek nienależytego wykonywania swoich obowiązków. W niektórych sytuacjach może 2) prawa i obowiązki wynikające z decyzji przechodzą z mocy prawa na następców prawnych
odpowiadać za zobowiązania podatkowe i ZUS (jeśli egzekucja z innych źródeł będzie przedsiębiorcy z chwilą jego śmierci.
bezskuteczna).
Art. 37 W przypadku śmierci przedsiębiorcy decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa:
Zarządca może wykonywać swoje zadania bezpłatnie lub pobierać wynagrodzenie - na
podstawie umowy z osobami na rzecz, których działa. W tym ostatnim przypadku stosuje się 1) jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny - z upływem trzech miesięcy od dnia ustanowienia
przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu, a zarządca może podlegać obowiązkowym zarządu sukcesyjnego, chyba że w tym terminie został złożony wniosek, o którym mowa w art. 38
ust. 1 (wniosek o potwierdzenie możliwości wykonywania tej decyzji);
ubezpieczeniom społecznym w ZUS.
2) jeżeli nie został ustanowiony zarząd sukcesyjny - z upływem sześciu miesięcy od dnia śmierci
przedsiębiorcy, chyba że w tym terminie został złożony wniosek, o którym mowa w art. 42 ust. 1 albo
5 (wniosek o przeniesienie na niego tej decyzji)
Załatwianie spraw przedsiębiorców
Art. 27 [Zasada szybkości postępowania] Organy działają w sprawach związanych z wykonywaniem

działalności gospodarczej wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do
ich załatwienia.
Załatwianie spraw przedsiębiorców Art. 28 [Zasada współdziałania organów] W toku postępowania organy współdziałają ze sobą w zakresie
niezbędnym do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego sprawy, mając na względzie interes
społeczny i słuszny interes przedsiębiorców oraz sprawność postępowania, przy pomocy środków adekwatnych
do charakteru, okoliczności i stopnia złożoności sprawy.

25
29.11.2022
Załatwianie spraw przedsiębiorców Załatwianie spraw przedsiębiorców
Art. 31 [Nakaz przyjmowania niekompletnych wniosków] Organ nie może odmówić przyjęcia pism i
wniosków niekompletnych. Organ nie może żądać dokumentów lub ujawnienia danych, których konieczność
przedstawienia, złożenia lub ujawnienia nie wynika z przepisu prawa lub danych, które są w posiadaniu organu
Art. 29 [Zakaz żądania dokumentów w postaci oryginału, poświadczonej kopii lub poświadczonego lub do których ma dostęp na podstawie odrębnych przepisów.
tłumaczenia] Organ nie może żądać ani uzależniać swojego rozstrzygnięcia od przedłożenia dokumentów
w formie oryginału, poświadczonej kopii lub poświadczonego tłumaczenia, chyba że obowiązek taki wynika Art. 32 [Potwierdzenie przyjęcia wniosku]
z przepisów prawa.
Organ, przyjmując wniosek, niezwłocznie potwierdza jego przyjęcie.
Potwierdzenie przyjęcia wniosku zawiera: 1) wskazanie daty wpływu oraz przewidywanego terminu rozpatrzenia
Art. 30 [Zasada rozsądnych terminów dla przedsiębiorcy] Organ, wyznaczając przedsiębiorcy termin na wniosku; 2) dane kontaktowe organu.
dokonanie określonej czynności, uwzględnia czas niezbędny do jej wykonania, ważny interes publiczny oraz
słuszny interes tego przedsiębiorcy. Jeżeli wniosek dotyczy udzielenia koncesji lub zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej,
potwierdzenie zawiera ponadto: 1) pouczenie o przysługujących przedsiębiorcy środkach prawnych;
2) w przypadku gdy odrębne przepisy przewidują milczące załatwienie sprawy - stosowne pouczenie.
W przypadku złożenia niekompletnego pisma lub wniosku termin jego rozpatrzenia biegnie od dnia wpływu
dr Marcin Trupkiewicz uzupełnionego pisma lub wniosku.
Interpretacje indywidualne
Jednolitość stosowania prawa gospodarczego i objaśnienia prawne
uprawnienie przedsiębiorcy do uzyskania od właściwego organu lub państwowej jednostki organizacyjnej
➢ Właściwi ministrowie oraz organy upoważnione do opracowywania i przedkładania RM projektów aktów wiążącej indywidualnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika
prawnych, dążą do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa z zakresu działalności obowiązek świadczenia daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne
gospodarczej w tym celu w szczególności:
➢ w odniesieniu do stanu faktycznego zaistniałego lub zdarzeń przyszłych
➢ wydają z urzędu lub na wniosek Rzecznika MŚP wyjaśnienia przepisów regulujących podejmowanie,
wykonywanie lub zakończenie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego ich stosowania ➢ na wniosek przedsiębiorcy (opłata 40 zł – jeżeli jeden wniosek obejmuje więcej niż 1 stan
(objaśnienia prawne), przy uwzględnieniu w szczególności orzecznictwa sądów, TK i TSUE faktyczny/zdarzenie przyszłe – wielokrotność opłaty)
➢ Objaśnienia zamieszczane są w BIP na stronie podmiotowej urzędu obsługującego właściwego ministra lub ➢ opłata stanowi dochód SP, NFZ lub samorządu terytorialnego
na stronie podmiotowej danego organu

Udzielenie interpretacji indywidualnej
Interpretacje indywidualne ➢ decyzja, od której służy odwołanie
Zawartość wniosku: ➢ wyczerpujący opis zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego oraz wskazanie prawidłowego
stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym oraz z pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia
➢ prezentacja stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego oraz stanowiska w sprawie
➢ wydana bez zbędnej zwłoki, nie później niż 30 dni od dnia wpływu kompletnego i opłaconego wniosku
➢ firma przedsiębiorcy
➢ brak wydania w terminie – uznanie prawidłowości stanowiska przedsiębiorcy w dniu następującym po dniu,
➢ NIP w którym upłynął termin wydania interpretacji (odpowiednie stosowanie przepisów KPA o milczącym
załatwieniu sprawy)
➢ adres do korespondencji, w przypadku gdy inny niż adres siedziby albo zamieszkania
➢ obowiązek poinformowania przedsiębiorcy, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o dacie wydania
Wezwanie do usunięcia braków gdy wniosek nie spełnia wymogów termin 7 dni – brak usunięcia braków interpretacji oraz o ocenie stanowiska, nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu wydania
oznacza pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia (zwrot opłaty)
➢ obowiązek niezwłocznego zamieszczenia w BIP, na stronie podmiotowej, po usunięciu danych
identyfikujących przedsiębiorcę oraz inne podmioty.
26
29.11.2022
Charakter interpretacji indywidualnej
1) Interpretacje niewiążące dla przedsiębiorców Art. 36 [Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy] Minister właściwy do spraw gospodarki prowadzi Punkt
Informacji dla Przedsiębiorcy, który umożliwia w szczególności załatwianie spraw związanych
➢ nie ponosi negatywnych konsekwencji zastosowania się do interpretacji – nie może być obciążony sankcjami z podejmowaniem, wykonywaniem i zakończeniem działalności gospodarczej oraz dostęp do informacji w tych
administracyjnymi, finansowymi lub karami ani daninami wyższymi niż wynikające interpretacji sprawach.
➢ nie ponosi negatywnych konsekwencji z samego faktu niezastosowania się do interpretacji Szczegółowy zakres zadań oraz zasady funkcjonowania Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy określają odrębne
przepisy.
2) Interpretacje wiążące dla właściwych organów lub państwowych jednostek organizacyjnych
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie
➢ możliwość zmiany wyłącznie w drodze wznowienia postępowania (przesłanki z KPA) Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. z 2018 r. poz. 647)
➢ nie zmienia się interpretacji, w wyniku której nastąpiły nieodwracalne skutki prawne
Rodzaje działalności gospodarczej
Działalność gospodarcza może być prowadzona jako
➢ wolna (swobodna) – o jej podjęciu decyduje wola danego podmiotu bez udziału organów
administracji publicznej ograniczających swobodę jej podejmowania
Reglamentacja działalności gospodarczej ➢ regulowana – podjęcie uwarunkowane wpisem do rejestru działalności regulowanej
➢ za zezwoleniem - podjęcie uwarunkowane uzyskaniem zezwolenia
➢ koncesjonowana - podjęcie uwarunkowane uzyskaniem koncesji

Koncesja - pojęcie Koncesja - pojęcie
Art. 37 [Koncesje na działalność gospodarczą] Akt administracyjny, który:
1. Wykonywanie działalności gospodarczej w dziedzinach mających szczególne znaczenie 1) stanowi wyraz zgody przez państwo na podjęcia i wykonywanie działalności gospodarczej
ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny wymaga zastrzeżonej na rzecz państwa lub mającej szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo
uzyskania koncesji wyłącznie, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna albo państwa lub obywateli
po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia.
2) jest wydawany na podstawie przepisów określających warunki oraz tryb wydawania koncesji na
2. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, zawieszenie i cofnięcie koncesji albo ograniczenie jej określony rodzaj działalności gospodarczej
zakresu w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji następuje w drodze decyzji ministra
właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji, 3) ustanawia prawo do podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej koncesjonowanej
chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej. również na warunkach ustalonych w koncesji
3. Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej 4) jest wydany na wniosek przedsiębiorcy
koncesjonowaniu, w szczególności zasady oraz tryb udzielania, zmiany, zawieszenia, cofnięcia
5) ma zapewnioną ochronę prawną trwałości
albo ograniczenia zakresu koncesji, określają odrębne przepisy.
27
29.11.2022
Zakres działalności objętej

Koncesja - pojęcie
koncesjonowaniem
Charakterystyczne cechy: (uregulowanie w przepisach USDG)
1) ograniczony zakres przedmiotowy – strategiczne dziedziny gospodarki 1) poszukiwanie, rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz kopalin stałych objętych własnością
górniczą, poszukiwanie lub rozpoznawanie kompleksu podziemnego składowania CO2,
2) uznaniowość – przesłanki odmowy udzielenia koncesji, cofnięcia oraz jej zmiany i ograniczenia wydobywanie kopalin ze złóż, podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji, podziemne
zakresu poddane uznaniu administracyjnemu organu koncesyjnego składowanie odpadów oraz podziemne składowania CO2
3) procedura wydania – określona przede wszystkim w aktach prawnych regulujących działalność 2) wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o
koncesjonowaną przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
- przykłady 3) wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, lub przeładunek, przesyłanie, dystrybucja i obrót

paliwami i energią
Zakres działalności objętej

Organ koncesyjny i forma prawna koncesji
koncesjonowaniem
(uregulowanie w przepisach USDG)

Organ koncesyjny
3a) przesyłanie CO2 w celu jego podziemnego składowania;
co do zasady – minister właściwy ze względu na przedmiot działalności koncesjonowanej
4) ochrona osób i mienia; (chyba, że przepisy szczególne wskazują inaczej.
5) rozpowszechnianie programów RTV, z wyłączeniem programów rozpowszechnianych wyłącznie Organ koncesyjny zamieszcza w BIP, na stronie podmiotowej, szczegółową informację o wszelkich
w systemie teleinformatycznym, które nie są rozprowadzane naziemnie, satelitarnie lub w sieciach warunkach uzyskania koncesji.
kablowych;
Forma prawna
6) przewozy lotnicze;
Decyzja – dotyczy udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany, zawieszenia i cofnięcia koncesji albo
7) prowadzenie kasyna gry. ograniczenia jej zakresu w stosunku do wniosku.
Odmowa udzielenia koncesji lub

Kontrola działalności koncesjonariusza
ograniczenie jej zakresu
Art. 39 [Uznaniowość w udzielaniu koncesji, przesłanki odmowy udzielania koncesji oraz Uprawnienie do kontroli przez organ koncesyjny w zakresie
czasowego wstrzymania jej udzielania]
1) zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją;
Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji albo ograniczyć jej zakres albo odmówić zmiany:
2) przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej;
1) w przypadku niespełnienia warunków udzielenia koncesji;
3) obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli
2) ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli;
Szczegółowe uprawnienia
3) jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozprawy albo przetargu udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy
lub przedsiębiorcom; 1) wstęp na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność
gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach, w których ta działalność jest wykonywana
4) w przypadku gdy wydano decyzję o stwierdzeniu niedopuszczalności wykonywania praw z udziałów
lub powinna być wykonywana;
albo akcji przedsiębiorcy, na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o kontroli niektórych
inwestycji, jeżeli jest to w interesie publicznym; 2) żądanie ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji
oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli
5) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
28
29.11.2022
Istota zezwolenia Istota zezwolenia
Art. 41 [Organy uprawnione do udzielania zezwoleń]

1. Uchylenie ogólnie obowiązującego zakazu podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej
1. Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym wobec danego przedsiębiorcy w odniesieniu do określonego przez obowiązujące przepisy prawne
w odrębnych przepisach. rodzaju działalności gospodarczej.
2. Organy zezwalające oraz warunki wykonywania działalności objętej zezwoleniem, 2. Dopuszczenie przedsiębiorcy do działalności gospodarczej generalnie zakazanej, na zasadzie
w szczególności zasady oraz tryb udzielania, odmowy udzielenia, zmiany, zawieszenia, cofnięcia wyjątku, po weryfikacji, że spełnia on warunki jej prowadzenia określone w odrębnych ustawach.
albo ograniczenia zakresu zezwolenia, określają odrębne przepisy, o ile niniejsza ustawa nie
stanowi inaczej. 3. Zezwolenie to przejaw zapobiegawczego nadzoru prawnego, którego celem jest ochrona różnej
treści ważnego interesu publicznego (życie i zdrowie ludzi, środowisko naturalne, prawidłowe
Art. 42 [Zagwarantowanie dostępu do zezwoleń na działalność gospodarczą dla wszystkich funkcjonowanie określonych dziedzin społecznej gospodarki rynkowej itd.).
przedsiębiorców spełniających wymagania]
4. Podstawy prawne udzielenia, odmowa udzielenia, zmiany i cofnięcia zezwoleń lub ograniczenia
Organ zezwalający udziela zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej przedsiębiorcy zezwoleń są niejednolite i ulokowane przede wszystkim poza Prawem przedsiębiorców
spełniającemu wymagane prawem warunki uzyskania zezwolenia.
Istota zezwolenia Zezwolenie a koncesja
Przedmiot
Cechy zezwolenia
dziedzina działalności gospodarczej o mniejszym znaczeniu ze względu na bezpieczeństwo
1) zezwolenie nie oznacza rezygnacji z monopolu państwowego państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny ale dziedziny istotne z punktu widzenia
2) warunki uzyskania zezwolenia określają odrębne przepisy • konieczności ochrony życia lub zdrowia ludzi
3) wydanie zezwolenia wiąże się przede wszystkim z wyrażeniem zgody • stworzenia gwarancji ochrony zaufania publicznego
4) zezwolenia są wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości uchylenia zakazu wykonywania • tajemnicy państwowej
• bezpieczeństwa i porządku publicznego
Działalność wykonywana za zezwoleniem

Zezwolenie a koncesja
(przykłady)
Warunki wykonywania działalności gospodarczej Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie
określonym w przepisach
Udzielenie zezwolenia następuje po stwierdzeniu, że spełnione zostały wymagane prawem warunki
wykonywania działalności gospodarczej. W przypadku koncesji – także inne warunki 1) ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi
Charakter decyzji
2) ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych
Zezwolenie to decyzja związana – spełnienie warunków daje przedsiębiorcy roszczenie o wydanie
zezwolenia (art. 42 upp - organ zezwalający udziela zezwolenia na wykonywanie działalności 3) ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych
gospodarczej przedsiębiorcy spełniającemu wymagane prawem warunki uzyskania zezwolenia)
4) ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Okres obowiązywania decyzji
5) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
Zezwolenie najczęściej wydawane na czas określony (choć zgodnie z ustawą, jeżeli przepisy
szczególne nie stanowią inaczej – na czas nieokreślony) 6) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi
29
29.11.2022
Działalność wykonywana za zezwoleniem Działalność wykonywana za

(przykłady) zezwoleniem (przykłady)
6a) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów
13) ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie
finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych
zmodyfikowanych w zakresie prowadzenia zakładu inżynierii genetycznej
7) ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
14) ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne
8) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe;
15) ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
8a) ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych
16) ustawy z dnia 19 grudnia 2014 r. o rybołówstwie morskim
9) ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych
17) ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze
10) ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
18) ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
11) ustawy z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach
19) ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym
12) ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków
Działalność wykonywana za zezwoleniem Działalność wykonywana za zezwoleniem

(przykłady) (przykłady)
20) ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym
21) ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych Uzyskania licencji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym
22) ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych w przepisach:
23) ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i 1) ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami w 2) ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym
zakresie prowadzenia systemu rozrachunku papierów wartościowych
➢ Wszelkiego rodzaju zgody na wykonywanie działalności gospodarczej (np. licencje, pozwolenia,
24) ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami upoważnienia, zgody, zatwierdzenia itp.) udzielone przed wejściem w życie PrPrzed stają się
kredytu hipotecznego i agentami zezwoleniami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców
25) ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i
systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami
26) ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych
Działalność regulowana Działalność regulowana
Art. 43 [Instytucja działalności gospodarczej regulowanej] Art. 43 [Instytucja działalności gospodarczej regulowanej]
1. Jeżeli odrębne przepisy stanowią, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną, 2. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy,
przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeśli spełnia warunki określone tymi przepisami po złożeniu przez przedsiębiorcę do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej
i po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru działalności regulowanej. oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych prawem do wykonywania tej działalności.
Przedsiębiorca podlegający wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności
➢ Szczególne warunki określone w odrębnych przepisach, które szczegółowo regulują określony
Gospodarczej może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również w urzędzie gminy, wskazując
rodzaj działalności gospodarczej oraz tryb uzyskiwania wpisu do rejestru i wykreślenia z niego.
organ prowadzący rejestr działalności regulowanej.
➢ Przedsiębiorca, który spełni warunki nabywa prawo do podjęcia i wykonywania działalności
8. Odrębne przepisy określają w szczególności warunki wymagane prawem do wykonywania
gospodarczej regulowanej.
działalności regulowanej oraz tryb uzyskiwania wpisu do rejestru działalności regulowanej i
➢ Instrument reglamentacyjny o najsłabszym charakterze. wykreślenia z tego rejestru.
➢ Organ rejestrowy określają przepisy odrębne regulujące daną działalność gospodarczą.
30
29.11.2022
Zakres działalności regulowanej - Zakres działalności regulowanej -

przykłady przykłady
1) przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców (ustawa z dnia 14 lipca 1983 11) działalność w zakresie prowadzenia kursów ADR, kursów na ekspertów ADN, kursów dla
r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach) doradców (ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych)
2) organizowanie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych (ustawa z dnia 15 lipca 12) wykonywanie działalności pocztowej (ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe) – z
2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej) wyjątkami
3) organizowanie przez przedsiębiorcę kształcenia podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów 13) wytwarzanie, magazynowanie oraz wprowadzanie do obrotu biokomponentów (ustawa z dnia
(ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty) 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych)
4) prowadzenie stacji kontroli pojazdów (ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu 14) konfekcjonowanie lub obrót środkami ochrony roślin (ustawa z dnia 8 grudnia 2003 r. o
drogowym ochronie roślin)
5) produkcja tablic rejestracyjnych (ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym 15) prowadzenie ośrodka szkolenia - ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
Zakres działalności regulowanej - Zakres działalności regulowanej -

przykłady przykłady
16) prowadzenie działalności telekomunikacyjnej będącej działalnością gospodarczą (ustawa z 19) prowadzenie działalności w zakresie w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich
dnia 3 sierpnia 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne) (ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i
organizacji rynku wina)
17) działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu napojów spirytusowych (ustawa z 18 października
2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych 20) prowadzenie działalności leczniczej (ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej)
napojów spirytusowych)
21) wykonywanie przez pielęgniarkę zawodu w ramach działalności leczniczej (ustawa o dnia 15
18) prowadzenie działalności w zakresie pracy tymczasowej, polegającej na zatrudnianiu kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej)
pracowników tymczasowych i kierowaniu tych pracowników oraz osób niebędących pracownikami
do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika, na 22) wykonywanie przez lekarza zawodu w ramach działalności leczniczej oraz w ramach
zasadach określonych w przepisach o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (ustawa z dnia 20 działalności leczniczej jako grupową praktykę lekarską (ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o
kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) działalności leczniczej)
Wpis do rejestru działalności

Odmowa wpisu
regulowanej
Art. 43 [Instytucja działalności gospodarczej regulowanej]

Art. 43 [Instytucja działalności gospodarczej regulowanej]
4. Rejestry działalności regulowanej są jawne. Dane z rejestrów dotyczące firmy przedsiębiorcy oraz
jego numeru identyfikacji podatkowej (NIP) są udostępniane w sieci teleinformatycznej. 3. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej, w drodze decyzji, odmawia wpisu
Organ może udostępnić w sieci teleinformatycznej także inne dane, z uwzględnieniem przepisów przedsiębiorcy do rejestru:
o ochronie danych osobowych.
1) jeżeli wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności
5. Dla przedsiębiorcy wpisanego do rejestru prowadzi się akta rejestrowe, obejmujące w szczególności gospodarczej objętej wpisem;
dokumenty stanowiące podstawę wpisu oraz decyzje dotyczące wykreślenia wpisu.
2) jeżeli przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności regulowanej w wyniku wydania przez
6. Przedsiębiorca przechowuje wszystkie dokumenty niezbędne do wykazania spełniania warunków organ prowadzący rejestr decyzji o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej
wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej. wpisem w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku;
7. Spełnianie przez przedsiębiorcę warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności 3) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
regulowanej podlega kontroli, w szczególności przez organ prowadzący rejestr tej działalności.
Przepisy art. 40 stosuje się odpowiednio.
31
29.11.2022
Uprawnienia wynikające z Punkt Informacji dla

instrumentów reglamentacji dz. g. Przedsiębiorcy
Lista działalności objętych reglamentacją udostępniana przez Punkt Informacji dla

Art. 44 [Uprawnienia wynikające z instrumentów reglamentacji dz. g.]
Przedsiębiorcy
1. Koncesja, zezwolenie albo wpis do rejestru działalności regulowanej uprawniają do wykonywania
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00116#3
działalności gospodarczej na terenie całego kraju i przez czas nieokreślony, chyba że odrębne
przepisy stanowią inaczej. prowadzony przez Ministra ds. gospodarki
3. Jeżeli z odrębnych przepisów wynika, że wykonywanie działalności gospodarczej wymaga umożliwia w szczególności załatwianie spraw związanych z podejmowaniem, wykonywaniem i
uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, do działalności tej zakończeniem działalności gospodarczej oraz dostęp do informacji w tych sprawach
przepisu art. 5 ust. 1 nie stosuje się.
Podstawy prawne
Art. 45 [Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, organy

upoważnione]
1. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców jest przeprowadzana na zasadach

określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z ratyfikowanych umów
Kontrola działalności gospodarczej międzynarodowych albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej.
przedsiębiorcy
2. W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się odrębne przepisy.
3. Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy objętej kontrolą oraz

organy upoważnione do jej przeprowadzenia określają odrębne przepisy, z uwzględnieniem
przepisów art. 40 i art. 43 ust. 7.
Wyłączenia art. 61-65 ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Skutki kontroli z naruszeniem prawa Zasady kontroli
1) Zasada planowania kontroli

Art. 46 [Prawo do odszkodowania za szkodę na skutek przeprowadzenia czynności
kontrolnych z naruszeniem przepisów] 2) Zasada zawiadomienia
1. Przedsiębiorcy, który poniósł szkodę na skutek wykonania czynności kontrolnych z naruszeniem 3) Zasada upoważnienia
przepisów prawa, przysługuje odszkodowanie.
4) Zasada obecności kontrolowanego
2. Dochodzenie roszczenia, o którym mowa w ust. 1, następuje na zasadach i w trybie określonych
5) Zasad miejsca kontroli
w odrębnych przepisach.
6) Zasada sprawnej kontroli oraz przerwy w wykonywaniu kontroli
3. Dowody przeprowadzone w toku kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów ustawy
lub z naruszeniem innych przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej 7) Zasad jednej kontroli w jednym czasie
przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki kontroli, nie mogą stanowić dowodu w
postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnym skarbowym dotyczącym 8) Zasada ograniczonego czasu kontroli
przedsiębiorcy.
9) Zasada zakazu podwójnej kontroli o tożsamym przedmiocie
32
29.11.2022
Analiza prawdopodobieństwa naruszenia prawa

Zawiadomienie o wszczęciu kontroli
w ramach wykonywania działalności gosp.
Zasada – kontrola tylko po wcześniejszym zawiadomieniu (wszczęcie kontroli – co do zasady 7-30

dni od doręczenia)
Obowiązek przeprowadzenia analizy przed zaplanowaniem i przeprowadzeniem kontroli
Kontrola bez uprzedniego zawiadomienia – przykłady
identyfikacja obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia
przepisów jest największe. • Gdy przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub
wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego
Wyjątki – m.in. podejrzenie zagrożenia życia lub zdrowia, popełnienia przestępstwa lub
lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia
wykroczenia, popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.
• przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub
Sposób przeprowadzenia analizy określa organ kontroli lub organ nadrzędny.
środowiska
• Kontrola w oparciu o przepisy ustawy o ochronie konkurencji
• (…)
Zasada upoważnienia Obowiązkowa treść upoważnienia
Uprzednie okazanie przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej
oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Ustawa określa obowiązkową treść upoważnienia.
W przypadku nieobecności - okazanie legitymacji pracownikowi przedsiębiorcy lub osobie Brak uprawnienia do przeprowadzenia kontroli, jeżeli treść upoważnienia nie spełnia warunków
zatrudnionej u przedsiębiorcy w ramach innego stosunku prawnego, którzy mogą być uznani za ustawowych.
tzw. osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności, o
Zakres kontroli nie może wykraczać poza ten określony w upoważnieniu.
której mowa w art. 97 KC lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być
funkcjonariusz publiczny, niebędący pracownikiem kontrolującego.
Kontrola po okazaniu legitymacji (bez upoważnienia) – wyłącznie, gdy czynności są niezbędne dla
przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu
przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego
popełnienia, a także gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem
życia, zdrowia lub środowiska.
Zasada obecności kontrolowanego Zasad miejsca kontroli
W obecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej (wyjątki, m.in. gdy W siedzibie przedsiębiorcy lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej.
przeprowadzenie kontroli niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub
W godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez
wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego
przedsiębiorcę.
lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia, przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione
bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska…) Za zgodą lub na wniosek przedsiębiorcy - w miejscu przechowywania dokumentacji, w tym ksiąg
podatkowych, innym niż siedziba lub miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub w
W przypadku nieobecności przedsiębiorcy lub osoby upoważnionej - czynności kontrolne mogą być
siedzibie organu kontroli, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli.
wykonywane w obecności innego pracownika przedsiębiorcy lub osoby zatrudnionej u
przedsiębiorcy w ramach innego stosunku prawnego, którzy mogą być uznani za osobę czynną w W przypadku naruszenia ww. przepisów – dokumenty i informacje nie stanowią dowodu w
lokalu przedsiębiorcy, lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz postępowaniu kontrolnym.
publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę.
33
29.11.2022
Zasada sprawnej kontroli oraz przerwy w

Ograniczenia w dokonywaniu kontroli
wykonywaniu kontroli
Czynności kontrolne wykonuje się w sposób sprawny i możliwie niezakłócający funkcjonowania Zakaz podejmowania i prowadzenia więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy (liczne
przedsiębiorcy. wyjątki).
Przedsiębiorca może wskazać na piśmie, że wykonywane czynności zakłócają w sposób istotny Jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność w więcej niż jednym zakładzie lub innej wyodrębnionej
jego działalność gospodarczą. części przedsiębiorstwa odnosi się to do zakładu lub części przedsiębiorstwa (nie dotyczy mikro- i
małych przedsiębiorstw).
Wówczas konieczność podjęcia czynności zakłócających kontrolujący uzasadniają w protokole
kontroli. Odstąpienie od kontroli lub ustalenie z przedsiębiorcą innego terminu - jeżeli przedsiębiorca jest już
kontrolowany przez inny organ.
Ograniczenia w dokonywaniu kontroli Sprzeciw
Ograniczenie trwania kontroli w ciągu roku Art. 59 [Sprzeciw przedsiębiorcy wobec kontroli]
1) mikroprzedsiębiorcy – 12 dni roboczych 1. Przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organ kontroli
czynności z naruszeniem przepisów art. 48, art. 49, art. 50 ust. 1 i 5, art. 51 ust. 1, art. 54 ust. 1,
2) mali przedsiębiorcy – 18 dni roboczych art. 55 ust. 1 i 2 oraz art. 58. Sprzeciw wymaga uzasadnienia.
3) średni przedsiębiorcy – 24 dni roboczych 2. Wniesienie sprzeciwu nie jest dopuszczalne, w przypadku gdy organ przeprowadza kontrolę,
powołując się na przepisy art. 48 ust. 11 pkt 2, art. 50 ust. 2 pkt 2, art. 54 ust. 1 pkt 2, art. 55 ust. 2
4) pozostali przedsiębiorcy – 48 dni roboczych
pkt 2 oraz art. 62.
Liczne wyjątki
3. Sprzeciw przedsiębiorca wnosi na piśmie do organu kontroli, którego czynności sprzeciw
Przedłużenie czasu trwania kontroli bez wydłużania ww. terminów, jedynie z przyczyn niezależnych dotyczy. O wniesieniu sprzeciwu przedsiębiorca zawiadamia na piśmie kontrolującego.
od organu kontroli do max. dwukrotnego wydłużenia terminów - w przypadku ujawnienia zaniżenia
4. Sprzeciw wnosi się w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli przez organ kontroli
zobowiązania podatkowego w określonej wysokości, albo niezłożenia deklaracji pomimo takiego
lub wystąpienia przesłanki do wniesienia sprzeciwu.
obowiązku.
Sprzeciw Sprzeciw
Wniesienie sprzeciwu powoduje wstrzymanie:
Art. 59 [Sprzeciw przedsiębiorcy wobec kontroli] 1) czynności kontrolnych przez organ kontroli, którego czynności sprzeciw dotyczy – z chwilą doręczenia
kontrolującemu zawiadomienia o wniesieniu sprzeciwu.
Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie NSA sprzeciw można wnieść tylko
2) biegu czasu trwania kontroli – od dnia wniesienia sprzeciwu do dnia zakończenia postępowania wywołanego
w czasie trwania postępowania kontrolnego, gdyż tylko wtedy można orzec o odstąpieniu jego wniesieniem.
od czynności kontrolnych bądź o kontynuowaniu tych czynności (wyr. NSA z 16.1.2018 r., II Organ kontroli może, w drodze postanowienia, dokonać zabezpieczenia dowodów mających związek
z przedmiotem i zakresem kontroli, na czas rozpatrzenia sprzeciwu. Zabezpieczeniu podlegają dokumenty,
OSK 771/16, Legalis). Nie jest zatem możliwe wniesienie sprzeciwu ani przed podjęciem informacje, próbki wyrobów oraz inne nośniki informacji, jeżeli mogą stanowić dowód w toku kontroli.
kontroli (por. wyr. NSA z 28.6.2016 r., II OSK 2633/14, Legalis), ani po jej zakończeniu (por. wyr.
Rozpatrzenie w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania i wydanie postanowienia (służy zażalenie) o
NSA z 16.1.2018 r., II OSK 771/16, Legalis i wyr. WSA w Warszawie z 22.9.2010 r., VI SA/Wa
1) odstąpieniu od czynności kontrolnych
2018/09, Legalis).
2) kontynuowaniu czynności kontrolnych
Brak rozpatrzenia w terminie – równoznaczne z postanowieniem o odstąpieniu.
34
29.11.2022
Sprzeciw Skarga na przewlekłe prowadzenie kontroli
9. Na postanowienie dot. rozpatrzenia sprzeciwu przedsiębiorcy przysługuje zażalenie w terminie 3 dni

od dnia doręczenia postanowienia. Właściwy organ rozpatruje zażalenie w terminie 7 dni od dnia jego 14. W razie przewlekłości czynności kontrolnych, po wydaniu postanowienia, o którym mowa
wniesienia oraz wydaje postanowienie o: w ust. 9 pkt 1, przedsiębiorca może wnieść do sądu administracyjnego skargę na przewlekłe
1) utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia; prowadzenie kontroli. Wniesienie skargi nie powoduje wstrzymania czynności kontrolnych.
2) uchyleniu zaskarżonego postanowienia i odstąpieniu od czynności kontrolnych. 15. Do skargi, o której mowa w ust. 14, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r.
10. Nierozpatrzenie zażalenia w terminie, o którym mowa w ust. 9, jest równoznaczne w skutkach poz. 2325) dotyczące skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania.
z wydaniem postanowienia o uchyleniu zaskarżonego postanowienia i odstąpieniu od czynności
kontrolnych. 16. Do postępowań, o których mowa w ust. 6, 7 i 9, w zakresie nieuregulowanym stosuje się
przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
11. Organ kontroli może kontynuować czynności kontrolne z dniem, w którym postanowienie, o którym
mowa w ust. 7 pkt 2, stało się ostateczne, a w przypadku wniesienia przez przedsiębiorcę zażalenia –
z dniem, w którym postanowienie, o którym mowa w ust. 9 pkt 1, zostało doręczone przedsiębiorcy.
Obowiązki organów JST Prawa ochrony konkurencji i konsumentów
Art. 60 [Decyzja nakazująca wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej]
1. W razie powzięcia wiadomości o wykonywaniu działalności gospodarczej niezgodnie z przepisami ustawy,

a także w razie stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych
w znacznych rozmiarach lub bezpośredniego zagrożenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności,
wójt, burmistrz lub prezydent miasta niezwłocznie zawiadamia właściwe organy.
2. Zawiadomione organy niezwłocznie powiadamiają wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o podjętych Podstawy publicznego prawa ochrony konkurencji i
czynnościach.
konsumentów
3. W przypadku braku możliwości zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent
miasta może nakazać, w drodze decyzji, wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas
niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni.
4. Decyzja nakazująca wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej w razie stwierdzenia zagrożenia

życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub
bezpośredniego zagrożenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności podlega natychmiastowemu
wykonaniu.
Podsystemy prawa ochrony konkurencji

Systematyka publicznego prawa konkurencji
obowiązujące w Polsce
• Prawo krajowe
– Ustawa z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów Reguły odnoszące Reguły konkurencji
się do
przedsiębiorstw Reguły odnoszące się
• Prawo europejskie do państw
(prawo
antymonopolowe) członkowskich
– Art. 101-109 TFUE
– Liczne akty prawa wtórnego Zakaz porozumień

Zakaz nadużywania
pozycji dominującej Kontrola Reguły pomocy
ograniczających Art. 106 TFUE
• Ich wzajemne relacje wyznaczają Rozporządzenia Rady WE konkurencję
(praktyk
jednostronnych)
koncentracji państwa
– 1/2003 w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i

82 TWE
– 139/2004 w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw
35
29.11.2022
Prawo antymonopolowe Znaczenie prawa ochrony konkurencji w

terytorialny zakres obowiązywania Europie i na świecie
• Terytorialny zakres stosowania uokik
• Wnioski
– Art. 1 ust. 2
1. Społeczeństwa państw o gospodarkach rynkowych uznają konieczność ochrony konkurencji
• Ustawa reguluje zasady i tryb przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję,
praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów oraz stosowaniu niedozwolonych 2. Konkurencja jest traktowana jako wartość dla gospodarki rynkowej wymagająca ochrony ze
postanowień wzorców umów, a także przeciwdziałania antykonkurencyjnym koncentracjom strony państwa
przedsiębiorców i ich związków, jeżeli te praktyki, stosowanie niedozwolonych postanowień
• Pytania:
lub koncentracje wywołują lub mogą wywoływać skutki na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej – dlaczego konkurencja jest tak istotna, że jej ochronie poświęca się tyle uwagi?
• Terytorialny zakres stosowania europejskiego prawa konkurencji – jakie korzyści uzyskuje społeczeństwo z istnienia konkurencji?
• Względem praktyk ograniczających konkurencję, które wywierają wpływ na handel między – jakich szkód w wyniku naruszenia przepisów prawa konkurencji doznaje społeczeństwo?
państwami członkowskimi i których celem lub skutkiem jest ograniczenie konkurencji
wewnątrz rynku wewnętrznego
Dlaczego chronimy konkurencję? Przedmiot ochrony prawa konkurencji
• Korzyści wynikające z konkurencji w gospodarce: • Zakres przedmiotowy uokik
– Niższa cena –Art. 1 ust. 1 uokik - Ustawa określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz
zasady podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców
– Większa ilość dóbr na rynku i konsumentów
– Większy wybór dóbr na rynku (różnorodność) – Celem ustawy jest ochrona mechanizmu konkurencyjnego, konkurencji jako
– Lepsza jakość towarów i usług zjawiska instytucjonalnego charakteryzującego gospodarkę wolnorynkową
– Lepsza obsługa – Ochrona konkurencji w oparciu o przepisy uokik podejmowana jest w interesie
publicznym, interesy jednostkowe nie stanowią przedmiotu bezpośredniej ochrony
– Dobrobyt konsumenta
Zakazy praktyk ograniczających

konkurencję
• Adresowane do przedsiębiorców zakazy
– porozumień ograniczających konkurencję
– nadużywania pozycji dominującej

Zakazy praktyk ograniczających konkurencję • Zakaz z mocy prawa, którego skutkiem jest bezwzględna z mocy prawa i ex tunc
nieważność czynności prawnych stanowiących przejaw naruszenia zakazów
• Organ antymonopolowy jedynie stwierdza decyzją naruszenie przepisów ustawy

– decyzja deklaratoryjna
36
29.11.2022
Zakazy praktyk ograniczających Zakazy praktyk ograniczających

konkurencję konkurencję
• Adresaci zakazu praktyk ograniczających konkurencję –
art. 4 pkt 1) uokik – przez przedsiębiorcę rozumie się:
– przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a także: • Adresaci zakazu praktyk ograniczających konkurencję –
a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której ustawa – art. 4 pkt 2) uokik – przez związek przedsiębiorców rozumie się izby, zrzeszenia i
przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców, o których mowa w pkt 1, jak również
są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, związki tych organizacji
b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w
ramach wykonywania takiego zawodu, • Szerokie i szczególne pojęcie przedsiębiorcy na gruncie uokik ma służyć
szerokiemu i elastycznemu stosowaniu prawa konkurencji – objęcie zakresem
c) osobę fizyczną, która posiada kontrolę, w rozumieniu pkt 4, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie zakazu wszystkich przejawów naruszenia konkurencji na rynku
prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli
podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13,
d) związek przedsiębiorców w rozumieniu pkt 2 – z wyłączeniem przepisów dotyczących koncentracji
Zakaz porozumień ograniczających

konkurencję
• Art. 6 ust. 1 uokik – zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest
wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na
rynku właściwym, polegające w szczególności na:
1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży
Zakazy porozumień ograniczających konkurencję towarów;
2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub
inwestycji;
3) podziale rynków zbytu lub zakupu;
4) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych

warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji
Zakazy porozumień ograniczających Zakazy porozumień ograniczających

konkurencję konkurencję
(...)
• Zakresem art. 6 uokik i art. 101 TFUE objęte są:
5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego
świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; – Porozumienia między konkurentami (porozumienia horyzontalne)
6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych – Porozumienia między podmiotami działającymi na różnych piętrach obrotu danym
porozumieniem; towarem (porozumienia wertykalne)
7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych
przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków
składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny
37
29.11.2022
Zakres zakazu porozumień Zakres zakazu porozumień
• Porozumienia rozumiane szeroko

pojęcie porozumienia
– Umowy w dowolnej formie i ich elementy
• Art. 4 pkt 5) uokik - porozumienia:
– Gentlemen’s agreements
a) umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców
oraz między przedsiębiorcami i ich związkami albo niektóre postanowienia tych umów – Uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie (pisemnie, ustnie, telefonicznie, mailowo)
b) uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej – Instrukcje, ostrzeżenia, okólniki, wytyczne
przedsiębiorców lub ich związki – Wymiana informacji
c) uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych – Uchwały, akty (decyzje) związków przedsiębiorców
– Praktyki uzgodnione
• Nie musi być mechanizmu egzekucji porozumienia
Zakres zakazu porozumień Zakres zakazu porozumień
•„...celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny • „twarde ograniczenia” (hard-core restraints, reguły per se) – nie trzeba
sposób konkurencji” udowadniać skutku rynkowego
– Jeśli cel jest ograniczający konkurencję, co do zasady, nie ma potrzeby badać – Kartele cenowe, w tym wymiana danych o cenach, podział rynku, ograniczenie
(dowodzić) skutku sprzedaży, ograniczenie produkcji, kolektywne systemy wyłącznej dystrybucji,
ustalanie minimalnych i sztywnych cen odsprzedaży, zakaz eksportu
– Jeśli cel nie jest jednoznacznie ograniczający konkurencję, trzeba badać (dowodzić)
skutek • Pozostałe – objęte zakresem zakazu tylko jeśli udowodniony zostanie negatywny
wpływ praktyki na konkurencję
– Zamiar stron jest nieistotny, a to czy z treści porozumienia, biorąc pod uwagę
ekonomiczny kontekst jego stosowania, obiektywnie taki cel wynika
Zakaz porozumień ograniczających

konkurencję
• Art. 4 pkt 3a - osoba zarządzająca
– kierujący przedsiębiorstwem, w szczególności osoba pełniąca funkcję kierowniczą lub

wchodząca w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy
• Art. 6a [Odpowiedzialność osoby zarządzającej] W przypadku stwierdzenia

naruszenia przez przedsiębiorcę zakazów określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-6 ustawy
Wyłączenia od zakazu porozumień ograniczających
lub w art. 101 ust. 1 lit. a-e Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zwanego dalej konkurencję
"TFUE", odpowiedzialności podlega również osoba zarządzająca, która w ramach
sprawowania swojej funkcji w czasie trwania stwierdzonego naruszenia tych zakazów
umyślnie dopuściła przez swoje działanie lub zaniechanie do naruszenia przez tego
przedsiębiorcę wymienionych zakazów.
38
29.11.2022
Wyłączenia od zakazu porozumień Porozumienia bagatelne (de minimis)
• Zakaz porozumień ograniczających konkurencję ma względny charakter – liczne • Art. 7 ust. 1 uokik – art. 6 nie stosuje się jeśli łączny udział w rynku uczestników
wyłączenia porozumienia nie przekracza:
1. Porozumienia bagatelne (de minimis) – art. 7 ust. 1 uokik (UE - Wytyczne Komisji – 5% - przy porozumieniach między konkurentami (łączny udział)
o porozumieniach niewielkiej wagi)
– 10% - przy innych porozumieniach (jeśli udział żadnego z nich nie jest >10%)
2. Wyłączenia ustawowe indywidualne – art. 8 ust. 1 uokik (art. 101 ust. 3 TFUE)
• ust. 2 - art. 6 nie stosuje się również, w przypadku gdy ww. udziały nie zostały
3. Wyłączenia grupowe (blokowe) – określone w rozporządzeniach wykonawczych przekroczone o więcej niż 2 p.% w 2 kolejnych lat kalendarzowych w czasie
do uokik wydanych w oparciu o podstawę prawną z art. 8 ust. 3 uokik (art. 103 ust. trwania porozumienia
1 TFUE)
• ALE – Art. 7 ust. 3 uokik - przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do przypadków
określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i 7, m.in:
– Kartele cenowe, uzgadnianie przetargów, porozumienia kontyngentowe, podział

rynku
Wyłączenie ustawowe Wyłączenia grupowe (blokowe)
• Art. 8 ust. 1. Zakazu (...), nie stosuje się do porozumień, które jednocześnie: • Art. 8 ust. 3 uokik
1. przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu – RM może, w drodze rozporządzenia, wyłączyć określone rodzaje porozumień spełniające
technicznego lub gospodarczego przesłanki, o których mowa w ust. 1, spod zakazu (...), biorąc pod uwagę korzyści, jakie mogą
przynieść określone rodzaje porozumień. W rozporządzeniu RM określi:
2. zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień
korzyści 1) warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienie mogło być uznane za wyłączone
spod zakazu
3. nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do
osiągnięcia tych celów 2) klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 6
4. nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku 3) okres obowiązywania wyłączenia
właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów – oraz może określić klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za
naruszenie art. 6
– Ciężar udowodnienia okoliczności, o których mowa w ust. 1, spoczywa na przedsiębiorcy
• Analogiczna podstawa prawna w art. 103 ust. 1 TFUE
Analogicznie – art. 101 ust. 3 TFUE
Wyłączenia grupowe (blokowe)
• Szczegółowe zasady stosowania wyłączeń blokowych określone w Rozp. RM:
– Z dnia 13.12.2011 w sprawie wyłączenia określonych porozumień specjalizacyjnych

i porozumień badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających
konkurencję (Dz. U. z 2011, nr 288 poz. 1691)
– Z dnia 30.03.2011 r. w sprawie wyłączenia niektórych porozumień wertykalnych

Zakaz nadużywania pozycji dominującej
spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. z 2011 nr 81 poz. 441)
– Z dnia 17.04.2015 w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień

dotyczących transferu technologii spod zakazu porozumień ograniczających
konkurencję (Dz. U. z 2015, poz. 585)
Wyłączenia blokowe w prawie europejskim
39
29.11.2022
Siła rynkowa Wyznaczenie rynku właściwego
• Centralne pojęcie prawa konkurencji cele

• Zdolność do zwiększania ceny poprzez obniżenie sprzedaży • Obwieszczenie Komisji w sprawie definicji rynku właściwego do celów
wspólnotowego prawa konkurencji (97/C 372/03), pkt 2:
• Jak osiągnąć?
–„Definiowanie rynku jest narzędziem mającym na celu zidentyfikowanie oraz
– Zdobyć pozycję dominującą – jak?
określenie ograniczeń konkurencji między przedsiębiorstwami.
– Zmówić się z innymi i działać wspólnie
–Celem zdefiniowania rynku, (...) jest identyfikowanie rzeczywistych konkurentów
• Siła rynkowa uwidacznia się na określonym rynku danych przedsiębiorstw, którzy są w stanie zakłócić ich zachowanie oraz nie pozwalać
im na zachowanie w sposób niezależny od skutecznej presji konkurencyjnej”
• Aby odpowiedzieć na pytanie czy przedsiębiorca posiada siłę rynkową oraz by
odpowiedzieć jak dana praktyka rynkowa wpływa na konkurencję należy
wyznaczyć (zdefiniować) rynek właściwy
Rynek właściwy Rynek produktowy
pojęcie
• Rynek towarów (w tym również usługi), które ze względu na ich:
• Art. 4 pkt 9) uokik – rynek właściwy
– Przeznaczenie
– rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości,
w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty – Cenę
– oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, – Właściwości, w tym jakość,
istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen • ...są uznawane przez ich nabywców za substytuty
i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji
• Rynek produktowy (asortymentowy)
• Rynek geograficzny
• Rynek czasowy
Rynek geograficzny Rynek geograficzny
• Rynek towarów, które oferowane są na obszarze, na którym, ze względu na ich: • Rynek geograficzny może mieć wymiar:
– rodzaj i właściwości, – Lokalny – np. beton towarowy, paliwo lotnicze, rynek pochówków (jeden cmentarz),
– istnienie barier dostępu do rynku, rynek detalicznej sprzedaży paliw
– preferencje konsumentów, – Regionalny – przewozy lotnicze w zachodniej Polsce i Wschodnich Niemczech,

rynek hurtowej sprzedaży benzyn i ON
– znaczące różnice cen,
– Krajowy – rynek lodów, rynek masła, rynek gazet
– koszty transportu,
• panują zbliżone warunki konkurencji
40
29.11.2022
Rynek geograficzny Zakaz nadużywania pozycji dominującej
jak wyznaczać • Art. 9 ust. 1 uokik – zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku
właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców,
• Analiza kosztów transportu
• Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na:
• Analiza geograficznego zasięgu sprzedaży
1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie
• Badania preferencji konsumentów wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków
• Analiza barier rynkowych, które przyczyniają się do izolacji rynków zakupu albo sprzedaży towarów;
– Prawnych, faktycznych, kosztowych, transportowych, itp. 2) ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów
lub konsumentów;
Zakaz nadużywania pozycji dominującej Pozycja dominująca - pojęcie
• – (...)
• Art. 4 pkt 10) uokik
3) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych
warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji; • pozycja przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na
rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie
4) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów
świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
• domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w
5) przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju rynku właściwym przekracza 40%
konkurencji;
• Możliwość wpływu na ceny rynkowe, podaż, innowacje, różnorodność towarów i
6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu
usług na rynku, lub na inne parametry konkurencji na rynku, przez znaczący
nieuzasadnione korzyści;
okres (bez utraty pozycji rynkowej)
7) podziale rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych
Stwierdzenie istnienia pozycji dominującej -

Nadużycie pozycji dominującej - pojęcie
metodyka
• Mierniki siły rynkowej • Nie istnieje pełna, uniwersalna definicja pojęcia nadużycia pozycji dominującej
– udział w rynku (jako punkt wyjścia) • Przepis art. 9 ust. 2 uokik, (art. 102 TFUE) wymieniają jedynie przykłady praktyk
– struktura rynku - udział w rynku właściwym przedsiębiorcy vs. udziały jego stanowiących nadużycie
konkurentów
– bariery rynkowe • Są jednak pewne zasady ogólne – zakresem objęte jedynie praktyki, które
– elastyczność cenowa popytu (im sztywniejszy tym większa siła) – wywołują lub mogą wywołać w sposób wyraźny szkodę konsumentom
– wielkość sieci dystrybucyjnej firmy (mechanizmowi konkurencji), a nie tylko konkurentom (przesłanka interesu
– siła przetargowa odbiorców publicznego – art. 1 uokik)
– siła przetargowa dostawców
– duże moce produkcyjne oraz mały stopień ich wykorzystania Istotą zakazu, o którym mowa w art. 9 ust. 1 OchrKonkurU, nie jest samo posiadanie
– siła nabywcza kontrahenta pozycji dominującej, ale jej nadużywanie.
41
29.11.2022
Nadużycie pozycji dominującej
• Klasyfikacja praktyk jednostronnych
1. Praktyki eksploatacyjne
• Polegają na wykorzystywaniu siły rynkowej do maksymalizacji zysku
2. Praktyki antykonkurencyjne (wykluczające) Sankcje za naruszenie zakazu praktyk ograniczających

• Praktyki, których celem jest stworzenie barier wejścia na rynek, lub osłabienie lub
pozbycie się konkurentów
konkurencję
• Kolektywna dominacja
– Zakresem normy wyrażonej w art. 9 uokik objęte są także praktyki dokonywane przez
kilku przedsiębiorców (nie działających w porozumieniu), z których żaden z osobna nie jest
dominantem
Sankcje za naruszenie zakazu praktyk Sankcje za naruszenie zakazu praktyk

ograniczających konkurencję ograniczających konkurencję
1. Cywilne - bezwzględna nieważność czynności prawnej 2. Administracyjne
2. Administracyjne – Art. 106a – kara pieniężna na osobę zarządzającą w wysokości do 2.000.000 zł,
jeżeli osoba ta umyślnie dopuściła do naruszenia przez przedsiębiorcę zakazów
– Nakaz zaniechania praktyk określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-6 ustawy lub w art. 101 ust. 1 lit. a-e TFUE.
– Art. 106 uokik - kara pieniężna na przedsiębiorcę w wysokości do 10% przychodu za – wyłącznie w decyzji, nakładającej na przedsiębiorcę karę pieniężną, o której mowa w
poprzedni rok obrotowy za: art. 106 ust. 1 pkt 1 lub 2
• naruszenie zakazów wyrażonych w art. 6 lub 9 uokik oraz art. 101 lub 102 TFUE, – nie nakłada się, jeżeli na osobę zarządzającą będącą przedsiębiorcą została
także za nałożona kara pieniężna na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 1 lub 2 za to samo
• dokonanie koncentracji bez uzyskania zgody naruszenie zakazów określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-6 ustawy lub w art. 101 ust. 1 lit.
a-e TFUE
• naruszenie zakazu określonego w art. 24
Porozumienia ograniczające konkurencję Porozumienia ograniczające konkurencję

Leniency – Łagodzenie kar Leniency – Łagodzenie kar
• Odstąpienie od nałożenia kary - Art. 113a. 1. Przedsiębiorca, który zawarł • (…):

porozumienie, może złożyć do Prezesa Urzędu wniosek o odstąpienie od
wymierzenia kary pieniężnej lub jej obniżenie 6. okoliczności i sposób funkcjonowania porozumienia;
• Wniosek zawiera opis porozumienia wskazujący w szczególności: 7. czas trwania porozumienia;
1. przedsiębiorców, którzy zawarli porozumienie; 8. rolę poszczególnych przedsiębiorców uczestniczących w porozumieniu;
2. produkty lub usługi, których dotyczy porozumienie; 9. imiona, nazwiska i stanowiska służbowe osób pełniących w porozumieniu
znaczącą rolę wraz z jej opisem;
3. terytorium objęte porozumieniem;
10. czy wniosek został złożony również do organów ochrony konkurencji państw
4. cel porozumienia; członkowskich UE lub do KE.
5. okoliczności zawarcia porozumienia;
42
29.11.2022

• Art. 113b. Prezes Urzędu odstępuje od nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę, który zawarł
porozumienie, w przypadku gdy przedsiębiorca ten łącznie: • Odstąpienie od nałożenia kary – warunki z Art. 113a ust. 3, 5 i 6
1. jako pierwszy z uczestników porozumienia złożył wniosek zgodny z wymogami, określonymi w ustawie – Wnioskodawca jest obowiązany nie ujawniać zamiaru złożenia wniosku.
oraz spełnił warunki określone w art. 113a ust. 3, 5 i 6;
– Wnioskodawca jest obowiązany współpracować z Prezesem w pełnym zakresie od
2. przedstawił: złożenia wniosku, w szczególności:
a) dowód wystarczający do wszczęcia postępowania antymonopolowego lub informacje umożliwiające
Prezesowi Urzędu uzyskanie takiego dowodu, albo
1. z własnej inicjatywy i na żądanie Prezesa Urzędu dostarczać niezwłocznie wszelkie
dowody lub informacje dotyczące porozumienia, którymi dysponuje albo którymi może
b) jeżeli wniosek został złożony po wszczęciu postępowania antymonopolowego - dowód, który w istotny dysponować, mające istotne znaczenie dla sprawy;
sposób przyczyni się do wydania decyzji, o której mowa w art. 10, lub na żądanie Prezesa Urzędu
przedstawił informacje umożliwiające uzyskanie takiego dowodu 2. nie utrudniać złożenia wyjaśnień przez osoby zatrudnione przez przedsiębiorcę oraz
• o ile Prezes Urzędu nie posiadał w tym czasie tych informacji lub dowodów; osoby pełniące funkcję kierowniczą lub wchodzące w skład organu zarządzającego
przedsiębiorcy;
3. nie nakłaniał innych przedsiębiorców do uczestnictwa w porozumieniu.

3. nie niszczyć, nie fałszować, nie zatajać dowodów lub informacji związanych ze • Dla następnych w kolejności – możliwość obniżenia kary na podstawie art. 113 c uokik –
sprawą; warunki
4. nie ujawniać faktu złożenia wniosku bez zgody Prezesa Urzędu. – złożył wniosek zgodny z wymogami określonymi w art. 113a ust. 2;
– Wnioskodawca, który nie zaprzestał uczestnictwa w porozumieniu przed złożeniem – spełnił warunki określone w art. 113a ust. 3, 5 i 6;
wniosku, jest obowiązany zaprzestać tego uczestnictwa niezwłocznie po złożeniu wniosku
– przedstawił dowód mający istotne znaczenie dla rozpatrywanej sprawy, którego Prezes
Urzędu nie posiadał.
Porozumienia ograniczające konkurencję

Leniency – Łagodzenie kar
• Wielkość obniżenia - o:
– 30-50% w stosunku do wysokości kary, jaka zostałaby nałożona na przedsiębiorcę,

gdyby nie złożył wniosku - na przedsiębiorcę, który jako pierwszy spełnił warunki, o
których mowa w ust. 1;
– 20-30% w stosunku do wysokości kary, jaka zostałaby nałożona na przedsiębiorcę,

Kontrola koncentracji
gdyby nie złożył wniosku - na przedsiębiorcę, który jako drugi spełnił warunki, o
których mowa w ust. 1;
– maksymalnie 20% w stosunku do wysokości kary, jaka zostałaby nałożona na

przedsiębiorcę, gdyby nie złożył wniosku - na pozostałych
43
29.11.2022
Kontrola koncentracji Zakres obowiązku zgłoszenia koncentracji
• Charakter prewencyjny – co do zasady kontrola ex ante • Art. 13 ust. 2 uokik
• Obowiązek zgłoszenia Prezesowi UOKiK zamiaru dokonania koncentracji, która – Połączenie 2 lub więcej samodzielnych przedsiębiorców
spełnia przesłanki pozytywne (art. 13 ust. 1 uokik) i nie spełnia negatywnych (art.
14 uokik) pod warunkiem, że koncentracja nie ma wymiaru europejskiego – Przejęcie bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad 1 lub więcej przedsiębiorcami
przez 1 lub więcej przedsiębiorców
• Stosowanie europejskiego (ECMR) i krajowego prawa konkurencji (uokik)
uzależnione od wysokości obrotów uczestników koncentracji (całych grup – Utworzenie przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy (JV)
kapitałowych) – Nabycie części mienia innego przedsiębiorcy (całości lub części
przedsiębiorstwa), jeżeli w którymkolwiek z dwóch ostatnich lat obrotowych
generowała ona na terytorium RP obrót przekraczający równowartość 10 mln EUR
Zakres obowiązku zgłoszenia koncentracji Zakres obowiązku zgłoszenia koncentracji

Prezesowi UOKiK Prezesowi UOKiK
• Art. 13 ust. 1 uokik – przesłanki pozytywne:

• Art. 14 uokik – (przesłanki negatywne – wyłączenia od obowiązku zgłoszenia)
– Łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku
nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji:
obrotowym poprzedzającym zgłoszenie > 1 mld EUR lub
– W przypadku przejęcia kontroli - gdy obrót przedsiębiorcy przejmowanego (oraz
– Łączny obrót na terytorium RP przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji
jego przedsiębiorców zależnych) nie przekroczył na terytorium RP w żadnym z 2
w roku obrotowym poprzedzającym zgłoszenie > 50 mln EUR
lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie 10 mln EUR (koncentracje bagatelne)
• Art. 16 [Łaczny obrót]
– pomiędzy członkami grupy kapitałowej
1. Obrót, o którym mowa w art. 13 ust. 1, obejmuje obrót zarówno przedsiębiorców
bezpośrednio uczestniczących w koncentracji, jak i pozostałych przedsiębiorców
należących do grup kapitałowych, do których należą przedsiębiorcy bezpośrednio
uczestniczący w koncentracji – zasady określone w rozporządzeniu.

• Art. 14 uokik – (przesłanki negatywne – wyłączenia od obowiązku zgłoszenia) nie • Art. 14 uokik – (przesłanki negatywne) nie podlega zgłoszeniu zamiar
podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: koncentracji:
– jeżeli obrót żadnego z przedsiębiorców, o których mowa w art. 13 ust. 2 pkt 1 lub 3, – Polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu akcji lub udziałów w celu ich
nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat odsprzedaży przez instytucję finansową, której przedmiotem działalności są inwestycje
obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 mln EUR ; kapitałowe (dodatkowe warunki)
– polegającej na przejęciu kontroli nad przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami – Polegającej na czasowym nabyciu (objęciu) akcji lub udziałów w celu
należącymi do jednej grupy kapitałowej oraz jednocześnie nabyciu części mienia zabezpieczenia wierzytelności (dodatkowe warunki)
przedsiębiorcy lub przedsiębiorców należących do tej grupy kapitałowej - jeżeli obrót
przedsiębiorcy lub przedsiębiorców, nad którymi ma nastąpić przejęcie kontroli, i obrót – Następującej w toku postępowania upadłościowego, chyba że przejmujący jest
realizowany przez nabywane części mienia nie przekroczył łącznie na terytorium konkurentem, lub członkiem grupy kapitałowej, do której należą konkurenci
Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających przejmowanego
zgłoszenie równowartości 10 mln EUR
44
29.11.2022

Zgłoszenie zamiaru koncentracji: • Art. 18 [Dozwolone koncentracje] Prezes Urzędu, w drodze decyzji, wydaje
zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku nie
• Dokonywane na formularzu WID (wykaz informacji i dokumentów) stanowiącym
zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie
załącznik do – Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2014 roku w pozycji dominującej na rynku.
sprawie zgłoszenia zamiaru koncentracji przedsiębiorców (Dz. U. 2018 poz. 365)
• Decyzja warunkowo pozytywna (art. 19 uokik)
• Zgłoszenie stanowi wniosek o wszczęcie postępowania antymonopolowego w
sprawach koncentracji • Decyzja negatywna (art. 20 ust. 1 uokik)
• Decyzja wyjątkowo pozytywna – koncentracja przyczyni się do rozwoju
ekonomicznego lub postępu technologicznego albo może wywrzeć pozytywne
wpływ na gospodarkę narodową (art. 20 ust. 2 uokik)
Państwo w gospodarce
Liberalizm gospodarcza Etatyzm gospodarczy

- regulacja przez rynek - centralne sterowanie
Dziękuję za uwagę.
Państwo w gospodarce Publiczne prawo gospodarcze

– systematyka
Ustrojowe
Liberalizm gospodarcza Etatyzm gospodarczy
- regulacja przez rynek - centralne sterowanie
Administracyjne
Materialne
prawo gospodarcze
Publiczne prawo
gospodarcze
Proceduralne
Konstytucyjne prawo
Państwo dobrobytu gospodarcze
(ang. social welfare)

45
29.11.2022

Publiczne
Prawo Publiczne Prywatne
prawo prawo
gospodarcze Prywatne gospodarcze gospodarcze
(handlowe)
46

PPGiOK Ćwiczenia Marcin-Trupkiewicz 2022-1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PPGiOK Ćwiczenia Marcin-Trupkiewicz 2022-1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

29.11.

‒ M. Chołodecki, M. Strzelbicki, Publiczne prawo gospodarcze. Procedury, Poznań 2012

Publiczne prawo gospodarcze Publiczne prawo gospodarcze

Definiowane poprzez odniesienie do pojęcia „prawo gospodarcze”

• Wiele definicji Publiczne

– System zasad i norm prawnych o istotnym znaczeniu dla procesu gospodarowania,

Publiczne prawo gospodarcze Publiczne prawo gospodarcze

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Publiczne prawo gospodarcze Publiczne prawo gospodarcze

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Prawo działalności gospodarczej Źródła prawa i podstawy prawne

Podstawy konstytucyjne Podstawy konstytucyjne

Zakres przedmiotowy ustawy Konkretyzacja wolności działalności gospodarczej

Ustawa z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców:

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Pojęcie działalności gospodarczej

Art. 3 [Definicja działalności gospodarczej] Działalnością gospodarczą

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Pojęcie działalności gospodarczej Pojęcie działalności gospodarczej

Cechy działalności gospodarczej:

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Cechy działalności gospodarczej Cechy działalności gospodarczej

- Dopuszczalność przez przepisy prawa

- Brak objęcia wyłączeniem od stosowania przepisów ustawy

Cechy działalności gospodarczej Cechy działalności gospodarczej

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Cechy działalności gospodarczej Cechy działalności gospodarczej

- działalności non profit, a działalność not for profit

Cechy działalności gospodarczej Cechy działalności gospodarczej

Formalne zorganizowanie działalności gospodarczej:

– szereg czynności organizacyjnych w zakresie uzyskania środków finansowych na podjęcie

Cechy działalności gospodarczej Cechy działalności gospodarczej

„Sporadyczne wykonywanie czynności wyklucza uznanie określonej aktywności za wykonywanie

Cechy działalności gospodarczej Działalność nierejstrowana

Działalność we własnym imieniu (samodzielność): Przesłanki negatywne - art. 5 (działalność nierejestrowa)

Pojęcie działalności gospodarczej Pojęcie działalności gospodarczej

Przepisów ustawy nie stosuje się do:

Publiczne prawo gospodarcze

Pojęcie przedsiębiorcy Pojęcie przedsiębiorcy

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Pojęcie przedsiębiorcy Pojęcie przedsiębiorcy

Szczególne przypadki definicji ustawowych np.:

b) przesyłania dwutlenku węgla, lub

c) przeładunku paliw ciekłych;

Przedsiębiorstwo z znaczeniu podmiotowym

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Pojęcie przedsiębiorcy Pojęcie przedsiębiorcy

Art. 4 pkt 1) i 2) ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów:

Pojęcie przedsiębiorcy Pojęcie przedsiębiorcy

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Pojęcie przedsiębiorcy Pojęcie przedsiębiorcy

- i który nie jest mikroprzedsiębiorcą;

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo przedsiębiorców:

a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

- i który nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą;

dr Marcin Trupkiewicz dr Marcin Trupkiewicz

Zakres ustawy Zakres ustawy

Podejmowanie działalności gospodarczej Podejmowanie działalności gospodarczej

Podejmowanie działalności gospodarczej Podejmowanie działalności gospodarczej

Podejmowanie działalności gospodarczej Czasowe wykonywanie usług na

➢ Czasowe świadczenie usług • Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty

➢ Oddziały • Ustawa o ochronie osób i mienia

➢ Przedstawicielstwa • Prawo o notariacie