ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Κέντρο Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης

Κέντρο Δια Βίου Μάθησης

ENOTHTA 9 EASY EDUCATION

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ

Αυτοαξιολόγηση - Συνεχής Ανάπτυξη
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

H αξιολόγηση των προγραµµάτων αποτελεί καίριο σημείο για την ορθή

υλοποίηση, την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας και την απάντηση σε
πιθανή συνέχιση τους.

Πρέπει να εστιάζει σε όλο τον κύκλο ζωής της παρέµβασης: από την
επιλογή των προγραμμάτων, την υλοποίηση μέχρι και την
αποτελεσματικότητα ή τις επιπτώσεις που αυτή μπορεί να έχει.

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 2

ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ – ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Στο τέλος της ενότητας ο εκπαιδευόμενος είναι σε θέση να:

➢ Εφαρμόζει κατάλληλες μεθόδους αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης των

εκπαιδευομένων και του εκπαιδευτικού

➢ Διακρίνει τη σημασία της αξιολόγησης

➢ Αναγνωρίζει τα στάδια αξιολόγησης ενός προγράμματος

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 3

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στην ενότητα αυτή θα αναφερθεί η σημασία της αξιολόγησης και τα

στάδια υλοποίησης της. Θα διαχωριστεί η ποιοτική από την ποσοτική
αξιολόγηση. Στη συνέχεια θα οριστούν οι τεχνικές που μπορεί να
επιλέξει κάποιος ώστε να πραγματοποιήσει αξιολόγηση.

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 4

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ
✓ νοείται ως η αποτίμηση της λειτουργικότητας και της
αποτελεσματικότητας όλων των παραμέτρων του εκπαιδευτικού
έργου, από τις προϋποθέσεις έως τα αποτελέσματά του, που
εφαρμόζεται με επιστημονική τεχνογνωσία και μεθοδολογία
(Ξωχέλλης, 2006).

✓ Πρόκειται για μια συστηματική διαδικασία ελέγχου του βαθμού στον

οποίο επιτυγχάνονται οι επιδιωκόμενοι εκπαιδευτικοί στόχοι καθώς και
τον εντοπισμό των αιτίων που εμποδίζουν την ενδεχόμενη μη
ικανοποιητική επίτευξή τους, έτσι ώστε μέσα από τη διαδικασία της
ανατροφοδότησης να βελτιώνεται η ποιότητα της ίδιας της
εκπαίδευσης (Κασσωτάκης, 1992).

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 5

ΓΙΑΤΙ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕ;

Αξιολογούμε με σκοπό:
✓ τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας
✓ τη βελτίωση της απόδοσης των εκπαιδευτών και των μεθόδων τους
✓ την καλύτερη επιλογή εκπαιδευτικών τεχνικών
✓ τον καλύτερο συσχετισμό των εκπαιδευτικών στόχων και της κάλυψης των
αναγκών του οργανισμού μέσα στον οποίο διεξάγεται
✓ την απόδειξη της συνεισφοράς της εκπαίδευσης (Bramley,2003).

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 6

Η ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ

είναι μια συνεχής διαδικασία που αποσκοπεί στη

βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και του
εκπαιδευτικού αποτελέσματος, όχι μόνο από πλευράς του
εκπαιδευτή αλλά και από πλευράς των εκπαιδευομένων.

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 7

Η ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ

«Μόνο όταν ο ίδιος ο εκπαιδευτικός ενταχθεί στη διαδικασία της

αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου, έχει την ουσιαστική δυνατότητα
να κατανοήσει και να παραδεχθεί αστοχίες και ατέλειες κατά την
εφαρμογή της εκπαιδευτικής διαδικασίας και να προχωρήσει σε
διορθωτικές παρεμβάσεις. Άλλωστε, οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί είναι τα
πρόσωπα που γνωρίζουν πολύ καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο τα
προβλήματα που αντιμετώπισαν κατά τη διάρκεια της διδακτικής
πράξης και, συνεπώς, είναι σε θέση να αξιολογήσουν όλους τους
παράγοντες, που συντελούν ουσιαστικά στην ποιοτική αναβάθμισή
της» (Κουτούζη & Χατζηευστρατίου ,1999).

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 8

Η ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ

✓Η αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτή οργανώνεται από τον ίδιο.

✓Κατά τη διάρκεια της αυτοαξιολόγησης ανιχνεύονται και
καταγράφονται ενδείξεις της εκπαιδευτικής διαδικασίες.
✓Μετά την αυτοαξιολόγηση, ο εκπαιδευτής αναπροσδιορίζει τις
διαδικασίες, τις προτεραιότητες, τα μέσα και τις μεθόδους, με
σκοπό καλύτερα εκπαιδευτικά αποτελέσματα.
✓Ανάλογα με τη φάση της εκπαιδευτικής διαδικασίας κατά την
οποία εφαρμόζεται η αυτοαξιολόγηση μπορεί να είναι
διαμορφωτική ή τελική.

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 9

Η ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ
Πλεονεκτήματα
Λαμβάνει υπόψη της ιδιαίτερες συνθήκες
του οργανισμού.
Ενισχύει το πνεύμα της συλλογικότητας και
της συνεργασίας.
Ευαισθητοποιεί το προσωπικό και ενισχύει
τις γνώσεις και την αυτοπεποίθηση τους.
Καλλιεργεί κλίμα συλλογικής ευθύνης.
Καλλιεργεί κλίμα αυτοελέγχου αλλά και
αυτοδέσμευσης.
Δεν λειτούργει ως φόβητρο.
Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education
Μειονεκτήματα
Είναι χρονοβόρα διαδικασία.
Δημιουργούνται και δεν αντιμετωπίζονται
εσωτερικές συγκρούσεις.
Επικεντρώνεται συχνά σε ζητήματα ήσσονος
σημασίας για να αποφευχθούν οι εντάσεις.
Οι γνώσεις των εμπλεκομένων δεν είναι
πάντα αρκετές, ώστε να δημιουργηθεί
αξιόπιστο και έγκυρο πλαίσιο αξιολόγησης.
Ανυπαρξία συγκριτικών δεδομένων.
Ανυπαρξία εξωτερικού αντικειμενικού κριτή.
Αθανασούλα Ρέππα, κ.ά., (1999)
10
ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΦΑΣΕΙΣ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ
Αρχική ή
διαγνωστική
αξιολόγηση
Πριν την έναρξη του
προγράμματος

Ενδιάμεση ή Τελική ή
διαμορφωτική απολογιστική
αξιολόγηση αξιολόγηση

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 11

ΑΡΧΙΚΗ Ή ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

▪ Πραγματοποιείται πριν την έναρξη ενός προγράμματος και στόχο έχει

τον εντοπισμό των όρων και καταστάσεων που δύναται να επηρεάσουν
την πορεία του προγράμματος και την επίτευξη στόχων.

▪ Η πρώτη αυτή αξιολόγηση ονομάζεται και «αξιολόγηση εισόδου» και

κατέχει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη πορεία ενός προγράμματος
καθώς μπορεί να διαμορφώσει ή να επηρεάσει συνολικά ένα
πρόγραμμα.

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 12

ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ Ή ΔΙΑΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

▪ Πραγματοποιείται οποιαδήποτε στιγμή στο πλαίσιο ενός προγράμματος

κατάρτισης.

▪ Η υλοποίηση της θεωρείται σκόπιμη και ουσιαστική καθώς εξάγονται

και ερμηνεύονται αποτελέσματα για την επίτευξη των εκπαιδευτικών
στόχων και την απόδοση.

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 13

ΤΕΛΙΚΗ Ή ΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
▪ Διενεργείται ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα και να διαπιστωθούν
πιθανά προβλήματα ή δυσκολίες σχετικά με το εκπαιδευτικό
πρόγραμμα.

▪ Τα συμπεράσματα που εξάγονται κατά την απολογιστική αξιολόγηση

πέραν της απόδοσης και της επίτευξης στόχων, βοηθούν στην εκτίμηση
για την αξία ενός προγράμματος και τη συνέχιση του.(Scriven,1967).

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 14

ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Η ποιοτική αξιολόγηση στοχεύει στην ερμηνεία της κάθε περίπτωσης/ του
κάθε φαινομένου.

Στα βασικά χαρακτηριστικά της ποιοτικής αξιολόγησης περιλαμβάνονται:

❑ Η ερμηνεία
❑ Η μελέτη και κατανόηση των νοημάτων
❑ Η ευελιξία στη μέθοδο αποτίμησης
❑ Η μη γενίκευση των αποτελεσμάτων (Κουτσούμπα,2009)

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education

15
ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Η ποσοτική αξιολόγηση στοχεύει στην ερμηνεία της κάθε περίπτωσης μέσα
από τη συλλογή στοιχείων τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τη σύγκριση
συγκεκριμένων δεδομένων.

Στα βασικά χαρακτηριστικά της ποιοτικής αξιολόγησης περιλαμβάνονται:

➢ Η εξήγηση

➢ Η μελέτη συμπεριφορών

➢ Ο έλεγχος θεωριών με συλλογή δεδομένων

➢ Η διατύπωση ερευνητικών υποθέσεων (Κουτσούμπα,2009)

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 16

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Με τον όρο αντικείμενο αξιολόγησης νοούμε τα στοιχεία που επιθυμούμε να

εντάξουμε ως παραμέτρους στην αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού
προγράμματος.

Ο Scriven (1991) θεωρεί ότι κατά την αξιολόγηση ενός προγράµµατος είναι
ουσιώδης η αποτύπωση των στοιχείων του, καθώς και των τα αντικειμένων.

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 17

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ_ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Οι εκπαιδευτές

Οι εκπαιδευόμενοι

Το εκπαιδευτικό Υλικό

Ο χώρος υλοποίησης του προγράμματος

Τα εποπτικά μέσα

Το περιεχόμενο

Τη διοικητική υποστήριξη του προγράμματος

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 18

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΕΡΓΟΥ
Παρατήρηση

Ερωτηματολόγιο

Συνέντευξη

Μαγνητοφώνηση
συνάντησης

Βιντεοσκόπηση
συνάντησης

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education 19

 Αθανασούλα Ρέππα, Α., Ανθοπούλου, Σ.Σ., Κατσουλάκης, Σ., Μαυρογιώργος, Γ., (1999). Διοίκηση
Ανθρώπινου Δυναμικού. ΠΑΤΡΑ: ΕΑΠ.

Αθανασούλα Ρέππα, Α., Κουτούζης, Μ., Μαυρογιώργος, Γ., Νιτσόπουλος, Β., Χαλκιώτης,
Δ.,(1999). Εκπαιδευτική Διοίκηση & Πολιτική. ΠΑΤΡΑ:ΕΑΠ.

Βεργίδης, Δ. (2012). Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου-Αυτοαξιολόγηση στο Προγράμματα

δια βίου εκπαίδευσης για δημοσίους υπαλλήλους, Κοινωνικό Πολύκεντρο της ΑΔΕΔΥ.

Καράλης, Θ. (2005). Σχεδιασμός και Διεξαγωγή της Αξιολόγησης στο Σχεδιασμός, Διοίκηση,
Αξιολόγηση προγραμμάτων εκπαίδευσης Ενηλίκων, ΕΑΠ.

20 Κασσωτάκης, Μ. (1992). Το αίτημα της αντικειμενικής αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου

και τα προβλήματά του. Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου - Βασική κατάρτιση και
επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, 46-70. Αθήνα: Εκδοτικός Όμιλος Συγγραφέων – Καθηγητών.

Κουτσούμπα Μ. (2009). Η οργάνωση της έρευνας. Πρακτικά σεμιναρίου συνεχιζόμενης

εκπαίδευσης στην έρευνα και την ανάλυση δεδομένων με χρήση νέων τεχνολογιών. Επιμέλεια
Τζένη Παγγέ, Ζωή Νικηφορίδου, Εύη Τόκη, Ιωάννινα. Ανακτήθηκε από
http://www.uoi.gr/schools/earlychildhood/sse/praktika_seminariou.doc

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education

 Μαυρογιώργος, Γ. (2007). Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Έργου στο Σχεδιασμός, Διοίκηση,
Αξιολόγηση προγραμμάτων Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Τόμος ΙΙΙ), ΕΑΠ.

Ξωχέλλης, Π. (2006). Ο εκπαιδευτικός στον σύγχρονο κόσμο. Αθήνα: Τυπωθήτω, Γ.

∆αρδανός
Bramley, P. (2003), Evaluating Training, From Personal Insight to Organisational
Performance, Λονδίνο: CIPD
21 Scriven, M. (1967). The methodology of evaluation. In R. W. Tyler, R. M. Gagné & M. Scriven
(Eds.), Perspectives of curriculum evaluation (Vol. 1, pp. 39-83). Chicago, IL: Rand McNally
Scriven, M. S. 1991. Evaluation Thesaurus. Καλιφόρνια: Sage Publications

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων_ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου & ΚΔΒΜ Easy Education