SOS 422 Teknoloji Yönetimi

1. Hafta

3. Hafta
2. Hafta

5. Hafta
4. Hafta

6. Hafta

10. Hafta
7. Hafta

8. Hafta

14. Hafta
15. Hafta

13. Hafta

9. Hafta
12. Hafta
11. Hafta
Ara Sınav

TRL ve Teknoloji Transferi BTY Sistemleri

Teknoloji ve Edinimi Teknoloji Etki Analizi II
Bilgi Kuramı Teknoloji Etki Analizi

Yenilik Temel Kavramlar II

Teknoloji Stratejileri
Yenilik Temel Kavramlar
Teknoloji Yol Haritaları
Ar-Ge Temel Kavramlar-II
Teknoloji Öngörüsü II
Ar-Ge ve Kavramlar Teknoloji Öngörüsü
SOS 422 Teknoloji Yönetimi

Bilgi Kuramı

BİLİŞİM ENSTİTÜSÜ
 Nerede Bu Bilgi?

Somut İşletme Varlıkları Soyut İşletme Varlıkları

(Tangible Assets) (Intangible Assets)
 Bilgi Her Yerde

Ürün İçerdiği Malzeme İçerdiği Bilgi

Şeker, Meyve özü,

Dondurma İmalat Bilgisi
Vanilya, Süt vb.

Compact Disc (CD) Plastik Müzik, Film, Yazılım,

Kitap Kağıt,Karton Konu, Metin,Şekiller

Bilgisayar Donanım Yazılım

İnsan Vücut Karakter, Deneyim

 Bilgi Gerçekten Çok mu Önemli?

40 TL 4000 TL 200.000 TL

4 TL 20 TL 4000 TL
 Alvin Tofler’in Üçüncü Dalga Kuramı
Birinci Dalga

İkinci Dalga

Tarım Toplumu

Üçüncü Dalga

Sanayi Toplumu

Bilgi Toplumu
Meslekler Bilgi İle Dönüşüyor

Sosyal Medya Uzmanı

Mobil Uygulama Geliştiricisi

Sanal Market İşletmecisi

Dijital Pazarlama Uzmanı

Dijital Diplomasi Uzmanı

Video Oyun Tasarımcısı

Elektronik Gazeteci Sanal Gerçeklik Yöneticisi Dijital Avukatlık

 Yaşam Tarzları Bilgi İle Dönüşüyor

10 2

40
18
50 80

TARIM SANAYİ BİLGİ/HİZMET TARIM SANAYİ BİLGİ/HİZMET

 21.Yüzyılın Petrolü: Bilgi

• 20’nci yüzyılda en fazla petrol çıkaran

ülkeleri zengindi. 21’inci yüzyılda en fazla
bilgi üreten ülkeler zenginleşmiştir.
• Petrole ulaşmak için kalın kaya
tabakalarını geçmek gerekir. Bilgiye
ulaşmak için kalın “veri” tabakalarını
geçmek gerekir.
• Petrolü çıkarmak için yoğun emeğe
ihtiyaç duyulur. Bilgiye kaynağına
ulaşmak için zaman, emek ve para
harcamak gerekir.
21.Yüzyılın Petrolü: Bilgi

Petrolün tam aksine;

❑ Bilgi; kaynağından çıktığında
azalmaz, paylaştıkça artar.
❑ Gelecekte tükenme riski yoktur,
katlanarak artar.
❑ Dinamiktir. Ancak kullanılarak
depolanabilir.
❑ Kıymetini bilen için değerlidir. Herkes
için aynı değeri taşımaz.
❑ Asla çevreyi kirletmez.
 Bilginin Kaynağı: Soru Sormak

• Benim altı hizmetkârım var, hayatta

bildiğim her şeyi bana onlar öğretti;
❑ Ne
❑ Nerede
❑ Nasıl
❑ Ne Zaman
Rudyard Kipling ❑ Niçin
(Ünlü Şair ve Yazar)
❑ Kim
 Gurular Ne Diyor?

Drucker, 20. yüzyılın ortalarına kadar kolay ulaşılabilir üretim faktörleri

olarak büyük önem taşıyan, emek, sermaye ve doğal kaynakların artık
ikinci planda kaldıklarını, bununla birlikte bilginin günümüzde tek
anlamlı kaynak (üretim faktörü) olduğunu ifade etmektedir.

Nonaka, “kesin olan tek şeyin belirsizlik olduğu bir ekonomide sürekli
rekabet üstünlüğünün tek güvenilir kaynağı bilgidir” demektedir.

Alvin Toffler, “Üçüncü Dalga” isimli eserinde toplumsal gelişmeleri

açıklarken üçüncü dalganın en önemli özelliğini; bilginin tüm
alanlarda kullanılması ve bilgisayarların ve iletişim sistemlerinin bir
enformasyon devrimi yaratması şeklinde ifade etmektedir.
 Bilgi Genişliyor

Johannes Gutenberg
(Matbaanın Mucidi)

Matbaadan önce tüm dünyada Matbaadan 20-30 yıl sonra Sadece Türkiye’de 2012’de 480
300.000 kitap 10 milyondan fazla milyon adet kitap basıldı .
(187 milyonu ders kitabı)
Kişi başı 6,4 kitap
 Bilgi Hızlandırıyor

1946 yılında , ilk Bilgisayar

ENIAC, yaklaşık 3 metre
yüksekliğinde, 50 metre
uzunluğunda idi, saniyede
5000 işlem yapıyordu ve
milyonlarca dolara yapıldı Intel, 1971 yılında
ENIAC’tan 12 kat daha
hızlı bir çipi 12mm² ‘lik
bir alana sığdırdı.
Sequoia, 1993 yılında
dünyanın en hızlı bilgisayarı
ilan edilen Thinking Machines
adlı bilgisayardan 273,930 kat
daha hızlı. Süper bilgisayar 1.5
milyon işlemci kullanıyor.
 Bilgi Tahminleri Altüst Ediyor

İlk cep telefonu piyasaya

sürüldüğünde, 2000 yılına
kadar 900 bin adet satılacağı
tahmin ediliyordu.
1998 yılına gelindiğinde
dünyada 207 milyon cep
telefonu satılmıştı.

2014 yılı itibarı ile dünya

üzerinde 6.8 milyar,
Türkiye’de ise 68 milyon
cep telefonu var.
İnsanlar Bilgiye Ulaşmak İstiyor

1994 yılında çoğunluğu

ABD’de olmak üzere
3 milyon internet kullanıcısı
vardı.
İnternet kullanıcısı sayısı
1998’de 100 milyona, 2002
yılı sonunda 600 milyona
ulaştı.

2014 yılı itibarı ile dünyada

internet kullanan insan
sayısı 1.463.000 olmuştur.
Toplam nüfusun % 21,9’u

2014 yılında Türkiye’de

internet kullanan birey sayısı
26.500.000 olmuştur. Toplam
nüfusun % 34,5’i
 Bilgili Şirketler Artık Ödüllendiriliyor

Global Most Admired Knowledge Enterprises

2013
1
6
10

9
7

3
4
8
 Bilgi Hayatı Kolaylaştırıyor

Online Bankacılık Sanal Üniversite 7/24 Alışveriş İnternette İş Bulma

 Bilgi Ekonomiyi Değiştiriyor

Geleneksel Ekonomi Bilgi Ekonomisi

Kıtlık Üzerine Kurulu Bolluk Üzerine Kurulu

Kuruluş Yeri Seçimi Önemli Kuruluş Yeri Seçimi Önemsiz

Vergi ve Gümrük Var Vergi ve Gümrük Yok

Hammadde Masrafı Yoğun Hammadde Masrafı Yok

Sermaye Odaklı İnsan Odaklı

İsraf ve Bozulma Var İsraf ve Bozulma Yok

 Bilgi Ekonomisinin Etkileri ve Sonuçları

İşletmeler ✓ Daha Düşük Satın Alma Maliyetleri

Açısından
✓ Daha Düşük Stoklarla Çalışma

Müşteriler ✓ Stoklarda Doğru Ürün

Açısından
✓ Daha Kısa Üretim Döngü Süreleri

✓ Daha Etkili ve Verimli Müşteri Hizmetleri

Çalışanlar
Açısından ✓ Daha Düşük Satış, Dağıtım ve Pazarlama Maliyetleri

✓ Yeni Satış Fırsatları

Devletler
✓ Daha Düşük Sermaye Maliyeti
Açısından
 Bilgi Ekonomisinin Etkileri ve Sonuçları

İşletmeler
Açısından
✓ Seçme Özgürlüğü ve Genişliği

Müşteriler ✓ Uygunluk ve Rahatlık

Açısından
✓ Daha İyi ve Tam Enformasyon

✓ Daha Düşük Fiyatlar

Çalışanlar
Açısından ✓ Müşteriye Uygun Hale Getirilen Ürün ve Hizmetler

Devletler
Açısından
 Bilgi Ekonomisinin Etkileri ve Sonuçları

İşletmeler
Açısından
✓ Değişen Beceri Gereksinimleri

Müşteriler
Açısından
✓ İşgücünün Esnekliği ve Hareketliliği
Çalışanlar
Açısından
✓ Globalleşme
Devletler
Açısından
 Bilgi Ekonomisinin Etkileri ve Sonuçları

✓ Yasal düzenlemeler, vergiler, sansür etkisini

İşletmeler yitirmektedir
Açısından
✓ Elektronik ticaretin ve diğer elektronik iş yapma
yollarının yasal düzenlemesi zorunluluğu
bulunmaktadır
Müşteriler
Açısından ✓ Telekomünikasyon ve yayın sektöründe rekabet
konusunda devletler daha fazla sorumluluk almak
zorunda kalmaktadır.
Çalışanlar ✓ Dijital ekonomiye geçişte yasal düzenleme ve özel
Açısından yaşama saygı, şiddete/teröre/suça/pornografiye karşı
önlem alma mecburiyeti

Devletler
Açısından
 Bilgi Spektrumu

AKIL (WİSDOM)
A
Bilgi + Deneyim + Sezgi

BİLGİ (KNOWLEDGE)
B Enformasyon + Uygulama + Yorum +
Analiz

ENFORMASYON (INFORMATİON)
C
Veri + Amaç + İlişki

VERİ (DATA)
D
İşlenmemiş Bilgi
 Veri (Data)

• Veri, bilgi işleme sürecinin temel

hammaddesi olarak ve çeşitli sembol, harf,
rakam ve işaretlerle temsil edilen ham,
işlenmemiş gerçekler ya da izlenimlerdir.
• Özümlenmemiş, yorumlanmamış,
işlenmemiş gerçekler ve gözlemlerdir.
• Kurumsal amaçlara bağlı olarak işlemlerin
yapılandırılmamış biçimde kaydedilmesidir.
 Enformasyon (Information)

• Belli bir amaca hizmet etmek üzere kaydedilen,

sınıflandırılan, düzenlenen, aktarılan ve
yorumlanan anlamlı veri veya veri topluluğuna
enformasyon denir. Verilerin, işlenerek faydalı ve
anlamlı bir biçime sokulmuş sonuçlarıdır. (Verinin
işlenmiş halidir.)
 Bilgi (Knowledge)
• Enformasyonun belirli bir amaç için bağlantılı
olarak kullanılması ile ortaya çıkar.
Enformasyonun yorum ve analiz ile
zenginleştirilmiş halidir. Enformasyon
olayların doğası hakkındaki kavramları
verirken, bilgi bu kavramları bir sebep-sonuç
ilişkisi içinde tartışmaktadır. Bilgi;
enformasyondan farklı olarak görüş ve kesin
kararlar ve bir hareket bildirir.
 Akıl (Visdom)

• Akıl, bütünleştirilmiş bilgidir. Son derece yararlı

enformasyondur. Bir bilgiyi başka bir alana
taşıyabilme ve yararlanabilme yeteneğidir. Bilgiden
farkı karmaşıklık derecesidir. Bilginin kişisel
deneyim ve sezgi ile yoğrulmasıdır.

• Öğretmenin aktardığı enformasyondur, bilgi değildir.

Akıl, kişisel bir kimyadır ve bilginin sindirilmesi ve
özümsenmesidir.

• Liderlik için gerekli olan sermaye AKIL’dır.

Bilgiye Değer Katan Özellikler

❑ Doğruluk: Bilginin sahip olması gereken temel

özelliktir ve belirli bir zaman içinde doğru bilginin
üretilen ya da işlenen toplam bilgiye oranı olarak
tanımlanır. Bilginin doğruluğunu sağlamak için
verilerin doğru girilmesi ve programlamanın doğru
yapılması gerekir.

❑ Eksiksizlik: Bilginin uygunluğu bir karara

varabilmesi için gereksinim duyulan tüm verileri
kapsaması anlamına gelir. Eksik bilgilerle verilecek
kararlarda hata yapma olasılığı yüksektir.

❑ Zamanlılık: Bilgi doğru olsa bile ihtiyaç duyulduğu

zamanda elde edilmemiş ve karar vericiye geç
ulaşmışsa pek değerli olmayacaktır.
Bilgiye Değer Katan Özellikler

❑ Yerindelik: Bilginin ulaştırılması gereken

karar vericiye ulaşabilme özelliğidir. Bilginin
karar verme durumunda olmayan bir
yöneticiye gitmesi demek o bilgiden hemen
hemen hiçbir faydanın sağlanamayacağı
anlamına gelir.

❑ Ucuzluk: Karar vericiler için hazırlanan

bilgilerin hazırlama safhasında ucuza mal
edilmesi demektir.

❑ Kısalık: Bilginin yalnızca kullanılacağı alan

için gerekli verileri içermesidir. Gereksiz veri
ve sözcükler içinde bilgi boğulmamalıdır.
 Bilgiyi Oluşturan Unsurlar-1

❑Deneyim: Deneyim aynı bilgi gibi

zamanla gelişir. Kişilere ve
kurumlara sağladığı tarihsel bakış
açısıyla, sahip olunan bilgilerle, yeni elde
edilen enformasyon ve bilgilerin içindeki
tekrarlanan unsurlar görülür ve diğer bilgilerle
ilişkilendirilir.

❑Yargı: Sadece deneyimlere bağlı olarak yeni

durumları değerlendirmekten başka, bu
durumlara yeni tepkiler koymak gerekir. Bu
tepkileri koyabilmek için de sağduyulu yargıya
ihtiyaç vardır.
 Bilgiyi Oluşturan Unsurlar-2

❑Akıl: Bütünleştirilmiş bilgidir. Bir bilgiyi bir

başka alana taşıma ve yararlanma yeteneğidir.
Akılla bilgi sindirilir, özümsenir. Bilginin her
bireye göre farklı form kazanması bu unsur ile
ilişkilidir.

❑ El Yordamı: Çözüm üretmekte deneyimli

kişilerin yeni sorunlara daha önceki
çözümlerden yararlanarak kısa devreler
oluşturmalarıdır.
 Bilgiyi Oluşturan Unsurlar-3

❑ Sezgiler: Çözüm senaryoları, zihinlerde

içselleşerek beyin hücreleri arasında bilgi dosyaları
olarak düşünebileceğimiz devreler oluştururlar. Bu
senaryolar zihinlerde son derece hızlı bir biçimde
değerlendirilir ve cevaba sezgisel olarak ulaşılır.

❑ Değerler ve İnançlar: İnsanlar doğal bir güdü

olarak inançlarına, değerlerine ters düşen bilgileri
almayı ve öğrenmeyi reddetme eğilimindedir. Böyle
bir durum karşısında öğrenmeye ilişkin düşünce ve
davranışlarda etkilenir.
Bilgi Kavramının Türleri

Kullanıma ve Düzenleme
Biçimine Göre Bilgi

Kaynağına Göre Bilgi

Niteliğine Göre Bilgi

Kullanma ve Düzenleme Biçimine Göre Bilgi Türleri

İdealist Bilgi: Bu bilgi türü vizyon oluşturmayı, hedefler

İdealist belirlemeyi, değer ve inançları yönlendirmeyi ve en önemlisi de
karar almayı sağlar. Hedefe yönelik sentezlerin yapıldığı
Bilgi süreçler idealist bilginin değerlendirildiği ortamlardır. Kaynağı,
okuduklarımız, yaptıklarımız ve tartıştıklarımızdır.
Sistematik Bilgi: Yöntem ve kılavuz oluşturmaya yarayan
Sistematik sistematik bilgi, problemleri çözerken başvurulan genellemeleri
ve modelleri düzenlenmiş bir biçimde gerçeği algılamayı
Bilgi sağlayan bilgi türüdür. Bu tür bilginin kaynağı formel eğitim
olmakla birlikte, insanların gözlemlerinden ürettikleri senaryolar
ve modellerde bu bilgi türüne kaynak oluşturur.

Pragmatik Pragmatik Bilgi: Bir iş yaparken ya da karar alırken kullanılan

bilgidir. Bilinçli olarak kullanılan kurallar, gerçekler ve
Bilgi kavramlardan oluşur. Daha çok uzmanlık bilgisi olarak da
tanımlanabilir. Kaynağı, eğitim, verilen talimatlar ve kazanılan
tecrübelerdir.

Otomatik Otomatik Bilgi: Otomatik bilgi içselleşmiş bilgidir. İçselleştirme

alışkanlıklar, süreçler ve verdiğimiz tepkilerle olur. Bu bilgi türü
Bilgi de bilincinde olmadan kullanılan bir bilgidir.
 Niteliğine Göre Bilgi Türleri

❖ Çalışanların sahip olduğu

bilgi, beceri ve davranışların
toplamından meydana
gelmektedir.
❖ Müşterinin ihtiyaçlarını
karşılayacak çözümler
üretebilme kabiliyeti,
çalışanların yetenek ve
fikir yapılarıdır.
❖ Bir örgütte, örgütün
sahip olduğu materyal
değerden daha yüksek
değere sahip olan veri
tabanları, örgütsel
Niteliğine
şemalar, süreçler,
Göre Bilgi
stratejiler gibi insan dışı
unsurları içerir.

❖ Örgütün sahip olduğu müşterileri ile ilişkilerine

atfedilen değerdir. Müşteri sermayesi, güvenilir
ve kalite amaçlı hammadde ve ara mal
tedarikçileri ile, vefalı ve aynı zamanda da
tatminkar olan tüketicilerden elde edilen
organizasyonel değerdir.
 Niteliğine Göre Bilgi Türleri (İnsan Sermayesi)

• İnsan sermayesi, her bireyin sahip olduğu ve geliştirdiği bilgidir.

İnsan sermayesi işletme işgörenlerinin sahip olduğu bilgi birikimi,
yaratıcılık, problem çözme yeteneği, girişimcilik ve liderlik
yeteneklerini kapsar.
• İnsan sermayesi, işletmelerin mülkiyetine sahip olabileceği bir
unsur değildir. İşletmeler insan sermayesine sahip olamazlar;
sadece kişilerin sahip olduğu bilgi ve becerilerden yararlanabilirler,
diğer bir ifade ile onu kiralayabilirler. İşletmelerin kişilerin sahip
oldukları bilgi, yetenek ve becerilerden yararlanabilmesi ve bunu
işletme varlıklarına dahil edebilmeleri için insan sermayesinin
yapısal (örgütsel) sermayeye dönüştürülmesi gerekir. Başka bir
ifade ile bireye ait bilgi, örgütsel değer yaratmak için
kullanıldığında ve paylaşıldığında katma değer yaratan bir unsur
olarak entelektüel sermayenin bir parçası olur
 İnsan Sermayesinin Bileşenleri

❖ Bünyesinde bulunan insanların sahip oldukları bilgilerden en iyi

biçimde yararlanmada işletmenin kollektif yeteneği olarak da
belirtilen insan sermayesinin bileşenlerini aşağıdaki gibi sıralamak
mümkündür:
❑ Teknik bilgi (know –how),
❑ Eğitim,
❑ Mesleki yeterlilik,
❑ Bilgi üretimine yönelik çalışmalar,
❑ Yetenek/beceri oluşturmaya yönelik çalışmalar,
❑ Girişimcilik coşkusu, mucitlik, kabullenici ve reddedici
yetenekler, değişimcilik.
 Niteliğine Göre Bilgi Türleri (Yapısal Sermaye)

• Yapısal sermaye, işletmenin müşterileri için mal üretmesi ve teslim

etmesini mümkün kılan strateji, yapı, sistem ve süreçlerin toplamı olarak
tanımlanır. Kısaca ifade edildiğinde, piyasanın gerektirdiklerini
karşılamak için geliştirilen örgüt kapasitesidir. İşletmede oluşturulan bilgi
birikimi ve düzeyi, verilerin elde edilmesi, işlenmesi ve uygulanması
sürecini kapsar.

• İnsan sermayesi ve müşteri sermayesi geçici olabilir, fakat yapısal

sermaye kalıcıdır. Örneğin, çalışanlar ya da tüketiciler kendilerine daha
çok değer sağlayan ve değerlerini anlayan başka şirketlere yönelebilirler.
Bu nedenle, entelektüel sermaye yönetiminde karşılaşılan en zorlayıcı
konu, insan ve müşteri sermayesinin daha kalıcı olan yapısal sermayeye
dönüştürülmesi sorunudur. Böylece yaratılan yapısal sermaye, zaman
içinde kullanılabilir, yenilenebilir ve geliştirilebilir hale gelir.
 Niteliğine Göre Bilgi Türleri (Yapısal Sermaye)

❖ İnsan sermayesinden daha önemli olan yapısal sermaye

işletmeden işletmeye farklılık arz etmekle birlikte örgüt içerisinde
yapısal sermayeyi oluşturan unsurları aşağıdaki gibi sıralamak
mümkündür:
❑Patentler,
❑Yönetim felsefesi,
❑Telif hakları,
❑Örgüt kültürü,
❑Dizayn hakları,
❑Yönetim süreçleri,
❑Ticari sırlar,
❑Bilgi sistemleri,
❑Ticari amblemler,
❑Ağ sistemleri,
❑Hizmetle ilgili amblemler.
❑Finansal ilişkiler.
 Niteliğine Göre Bilgi (Müşteri Sermayesi)

• Müşteri Sermayesi; Enformasyonun ve taşıdığı ekonomik gücün

mal ve hizmet akışı yönüne kaymasıyla firmaların müşteri ilişkilerini
yeni bir anlayışla yönetmesi hayati bir önem kazanmıştır. Firmalar
tıpkı elemanlarına ve yapılarına yaptıkları gibi, müşterilerine de
yatırım yapmak zorundadır.
• Bir şirket için müşteri sermayesi, vefalı ve aynı zamanda da
tatminkar olan tüketicilerden elde edilen organizasyonel değerdir.
Müşteri tatmini, müşterilerin işletmenin mal veya hizmetlerine olan
talepleri itibarıyla ölçülebilir. Bu talepler daha sonra işletmeye insan
ve örgütsel sermaye mekanizmaları olarak geri döner.
• Müşteri sermayesi, üreticinin ve tüketicinin birlikte yarattıkları
fazlaları (maliyet tasarrufu gibi) elde etmek için mücadele etmediği,
bunun yerine üstü örtülü ya da açık olarak bunları birlikte edinmeyi
kararlaştırdıkları zaman biriken servettir. Alıcı ve satıcı arasındaki
ortaklık ne kadar sıkıysa, fazla da o kadar büyük olur.
 Niteliğine Göre Bilgi (Müşteri Sermayesi)

❖ Müşteri Sermayesinin Unsurları;

❑ Markalar
❑ İşle ilgili işbirliği
❑ Müşteriler
❑ Lisans anlaşmaları
❑ Müşteri sadakati
❑ İstenen nitelikteki sözleşmeler
❑ İşletme adı
❑ Franchising anlaşmalar
❑ Dağıtım kanalları
 Kaynağına Göre Bilgi

❑ Açık
(Explicit) ❑ Örtük
(Inplicit)
 Kaynağına Göre Bilgi

• Açık Bilgi: genel anlamda

bilgisayara yazılan ya da
kaydedilen veri ve
dokümanlar olarak
tanımlanabilir. Diğer bir
ifadeyle formel yapıya sahip
olan ve sistematize edilmiş
bilgi türüdür. Her türlü
doküman, veri tabanı, örgüt
kılavuzu, prosedür vb. bilgi
kaynakları bu açık bilgiye
örnek oluşturmaktadır.
 Kaynağına Göre Bilgi

• Örtük Bilgi: kişinin deneyimleri sonucu

oluşan sezgileri, inançları, varsayımları ve
değerleri ile bunların deneyimlerinden
meydana gelen çıkarsamalardan oluşur.
Tümüyle kişiye has bir özellik taşır. Biçim
verilmesi, ifade edilmesi ve paylaşılması
oldukça güçtür.
 Bilgi Sarmalı (Nonaka’nın SECI Modeli)
Tam olarak usta-çırak ilişkisi
ile açıklanan bu modelde,
deneyimler gözlem ve taklit
yolu ile kazanılır. Buradaki
bilgi; informel tartışmalar,
sıradan toplantılar, kahve
molalarında yapılan
konuşmalar ya da koridorda
yürürken ayaküstü sohbetler
yoluyla edinilir.
Dışsallaştırma boyutu,
çoğu kez insan beyni
içerisinde yer alan ve buradan
elde edilen bilgilerden, değişik
yollar kullanılmak suretiyle,
biçimsel bilgilerin elde edilmesini
ifade eder. Dışsallaştırma, yani insan
zihninde yer alan örtük bilginin
açığa çıkarılabilmesi için;
mülakatlar, formlar ya da anketler
kullanılabilir.
Farklı açık bilgilerin olduğu
yerde birleştirilmesi ve daha
kapsamlı açık bilgilerin
yaratılmasıdır. Kayıtlı herhangi
bir bilginin başka bir biçimde
kaydedilmesidir. Örneğin,
S E organizasyonlarda aynı konuda
yapılan farklı çalışmaların bir
araya getirilerek yeniden
yazılmasıdır.
Açık bilgi firmanın bütünü
içinde paylaşıldıkça, diğer iş
I C görenler o bilgiyi
içselleştirmeye, yani kendi
örtülü bilgilerini genişletmek,
yaymak ve yeniden
biçimlendirmek için
kullanmaya başlar. Bilgilerin
bir başkası tarafından gözlem
yoluyla alınması bu modele
örnek olarak gösterilebilir
 Kaynağına Göre Bilgi

Örtük Bilgi %80

Bilgi Yönetimi
 Bilgi Yönetimi Nedir?

❑ Bilgi Yönetimi, bireylerin ya da kurumların sahibi

olduğu her türlü bilgi kaynağına yeni anlamlar ilave
ederek ve bunları yeniden yorumlayarak bilgi üretmesi,
çoğaltması, kullanması, çevresi ile paylaşması ve
düzenli bir biçimde muhafaza etmesi evrelerinden oluşan
bütünsel bir çerçevedir.
 Bilginin Yönetimi Neden Daha Önemli?

Artan işgücü kaybı ve işten çıkarma gibi durumlar

nedeni ile bilgiye olan ihtiyacın artması.
❑Küresel ekonomideki değişim
❑Ürün ve hizmetin bir noktada birleşmesi
❑Rekabet üstünlüğünün sürdürülmesi
❑İnternet teknolojisindeki hızlı değişim ve gelişim
❑Rekabet ortamının öneminin artması
 Nereden Çıktı Bu Bilgi Yönetimi !...

• Küreselleşme

• Bilgi ve İletişim Teknolojilerindeki Gelişmeler

ve İnternet

• Örgütsel Demokrasi

• Akıl Çağı Ekonomisi (Bilgi Ekonomisi)

• E-ticaret
Bilgi Yönetimiyle Karıştırılan Disiplinler-1

• Yönetim Bilişim Sistemleri: Bir kurumun

yönetim kararlarının verilmesini destekleyecek
bilişim altyapısının kurulması ile uğraşır.
Kurumun yönetimi tarafından kullanılacak
enformasyonun yapılandırılması ile ilgilenir. Bilgi
ve İletişim teknolojileri ağırlıklıdır.

• Enformatik (Enformasyon Bilimi) :

Enformasyonun oluşması, yayımı, derlenmesi,
organizasyonu, depolanması, erişilmesi,
yorumlanması ve kullanımı ile ilgilenir. Bu
işlemleri gerçekleştirirken bilgi ve iletişim
teknolojilerinden yararlanır.

• Arşivcilik: Bir kişi, kurum veya devletin

faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan belgelerin
toplanması, saklanması ve erişimi ile ilgilenir.
 Bilgi Yönetimiyle Karıştırılan Disiplinler-2

• Belge Yönetimi: Belge yönetimi, kurumların

faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan, üretim öncesi
tasarımdan arşivlerde depolamaya kadar geçen
bütün evreler boyunca her türlü belgenin yasal
düzenlemelere uygun, verimli, ekonomik ve düzenli
bir sistem üzerinde işletilmesidir.

• Kütüphanecilik: Kütüphanelerin ve enformasyon

merkezlerinin toplum içerisindeki yeri ve görevi,
kullanıcıları, materyalleri, personeli, yönetimleri,
işlemleri ve hizmetleri, tarihçeleri ile uğraşan bilim
dalıdır. Yalnızca kağıt veya elektronik ortamlar
üzerinde yer alan ve kataloglama, sınıflama,
taksonomiler vb. yoluyla yapılandırılmış enformasyon
ve bilgi (kitap, süreli yayın, teknik rapor, patent,
standart, devlet yayınları, başvuru kaynakları, v.b.) ile
ilgilenir.

Bilgi yönetimi, yukarıda sözü edilen bilimlerin teknik ve yöntemlerinden ilham alan fakat
hepsinden daha değişik ve kapsamlı, disiplinler arası ve genç bir bilim dalıdır.
 Bilgi Yönetiminin Temel Adımları

Kavramsallaştırma Yansıtma

1 2
Bilgi Yönetimi
Temel Adımları

3 4
Eylem Planlama Gözden Geçirme
 Bilgi Yönetiminin Temel Adımları
1. Kavramsallaştırma: Bir organizasyonun hangi bilgi varlıklarına sahip olduğunu belirlemek için
bir araştırma ve sınıflandırma çalışması yapmak. Bilgi varlıklarının nerede olduğunu, neleri
içerdiğini, ne kadar ulaşılabilir olduğunu ve ne faydası olduğunu araştırmak
2. Yansıtma: Bilginin organizasyona nasıl değer katabileceğini analiz etmek. Bilgi varlıkları
kullanmanın oluşturacağı fırsatları değerlendirmek, bilgi varlığı üzerindeki engelleri tespit
etmek, bilginin oluşturacağı değer artışını ölçmek ve analiz etmek
3. Eylem Planlama: Daha iyi kullanma ve daha fazla katma değer elde etmek için gerekli eylemleri
belirlemek. Bilgi varlığını kullanmak için eylemlerin nasıl planlanması, nasıl başlatılması ve nasıl
izlenmesi gerektiğini kararlaştırmak, bilgi varlığını bağlantılı faaliyetlerle bütünleştirmek.
4. Gözden Geçirme: Katma değer sağlamak için bilgi kullanımını gözden geçirmek. Bilgi varlığının
kullanılmasının arzulanan katma değeri sağlayıp sağlamadığını ve tekrar kullanım için nasıl
muhafaza edilebileceğini belirlemek ve kullanımın yeni bazı fırsatlar sunup sunmayacağını
gözden geçirmek
Bilgi Yönetiminin Temel Eylemleri

Temel

Eylemler
Bilgi Yönetimi Mimarisi
 Bilgi Yönetiminin Yararları
Kurumlarda bilgi ve belgeye erişime yönelik faaliyetleri düzenler
Kurumsal bilgi kaynaklarının düzenlenmesini ve daha etkin
kullanılmasını sağlar
Yeni bilgi üretimi ile birlikte ürün,hizmetlerin geliştirilmesini teşvik eder
Kurumda karar alma sürecini hızlandırır ve doğru kararlar alınmasını
sağlar
Kurumun dışında yaşanan gelişmelere göre pozisyon almasını ve
rekabet koşullarına uygun hareket etmesini sağlar
Bilgiye dayalı aktiviteleri yapılandırarak kurumun genel dinamizmini
arttırır
Kurumun bilgi potansiyelini ortaya çıkarır ve örtük bilgi kaynaklarının
açık kaynaklara dönüşmesini sağlar
Bireysel ve kurumsal öğrenme davranışı kazandırarak ve/veya bu
davranışın geliştirilmesini sağlayarak kurumun mevcut yeteneğini
arttırır
 Bilgi Yönetiminde Başarının Koşulları

❑ Üst yönetimin desteği

❑ Etkili iletişim sisteminin kurulması
❑ Bilgi yönetimine uygun bir kurum kültürünün kurulması
❑ Çalışanların motive edilmesi
❑ İşbirliği ve güven ortamının sağlanması
❑ Teknik ve kurumsal altyapının kurulması
❑ Bilgi yönetimine yapılan yatırımın ölçülebilmesi
❑ Liderlik (Anahtar kişiler)
❑Teknoloji yerine insana odaklanılmalı
❑ Ödüllendiren yöneticinin ödüllendirilmesi
 Bilgi Yönetiminin 10 İlkesi
❑Bilgi yönetimi pahalıdır
❑Etkili Bilgi yönetimi insan ve teknolojinin ortak çözümlerini
gerektirir
❑Bilgi yönetimi ileri derecede politiktir
❑Bilgi yönetimi, bilgi yöneticileri gerektirir
❑Bilgi yönetimi, modellerden ve hiyerarşik yapıdan çok bilgi
haritalarından ve bilgi piyasalarından yararlanır
❑Bilgiyi paylaşmak ve kullanmak genellikle doğal olmayan
eylemlerdir
❑Bilgi yönetimi, bilgi iş süreçlerinin iyileştirilmesi anlamına
gelir
❑Bilgiye ulaşmak sadece bir başlangıçtır
❑Bilgi yönetimi süreklidir asla bitmez
❑Bilgi yönetimi bir bilgi sözleşmesi gerektirir
 Bilgi Yönetiminde Başarısızlık
İç Faktörler
❑İşletme içi ve dışı hatalı ve yetersiz iletişim
❑Yönetimin uygun nitelikleri taşımaması ve hatalı
uygulamaları
❑Enformasyon teknolojisi altyapısının yetersizliği ya da
yeterince kullanılamaması
❑Pazarlama çabalarının yetersizliği
❑Gelecekteki kullanıcılarla ilişki kurulamaması
❑Geliştirme çabalarının zayıflığı
 Bilgi Yönetiminde Başarısızlık

Dış Faktörler
❑Bilginin yaratılması için rakiplere oranla geç kalınması
❑Pazarda beklenmeyen önemli değişimlerin ortaya çıkması
❑Yeni bilgi ve becerilere olan ihtiyacın ortadan kalkması
❑Genel ekonomik koşulların uygun olmaması
❑Müşterilerin yeniliğe direnmeleri
❑Bağımlı teknolojilerin zamanla geliştirilememesi
 Bilgi Yönetimi Takımı
Bir kurumda bilgi yönetimi sistemini kuran, bilgi yönetimi
uygulamalarını yapan, ve sistemin devamını sağlayan
çalışanlardan oluşur. Bunlar;

❑ Bilgi yöneticisi (Chief Knowledge Officer-CKO)

❑ Enformasyon teknolojileri profesyonelleri (Enformasyon
yöneticileri, yazılımcılar, donanımcılar, sistem analistleri, veri
tabanı yöneticileri, vb)
❑ Bilgi haritacıları
❑ Bilgi analistleri (taksonomi ve terim standardizasyonu yapmak
üzere kurum bilgisini analiz eden kişiler)
❑ İçerik yöneticileri (Bilgi yazarları)
❑ Bilgi mimarı
❑ Dokümantasyon uzmanı
❑ Örgütsel öğrenme uzmanı
❑ Veri modelleme uzmanı
 Bilgi Varlıklarını Elde Etme Stratejileri
❖ Bilgi ve becerilerin satın alınması
❑ İhtiyaç duyulan bilgi ve beceriye sahip insanların işe
alınması
❑ İhtiyaç duyulan bilgi /beceriye sahip bir başka
organizasyonla ortaklık
❑ İhtiyaç duyulan bilgi ve beceriye sahip bir başka
organizasyona bir fonksiyonu aktarmak (outsourcing)
❖ Bilgi ve becerilerin kiralanması
❑ İhtiyaç duyulan yeteneklere sahip bir danışmanla
anlaşmak
❑ İhtiyaç duyulan bilgi ve beceriye sahip bir diğer şirkete iş
vermek
❑ Müşterilerden, tedarikçilerden, okullardan ve meslek
kuruluşlarından yardım istemek
❖ Bilgi ve becerilerin geliştirilmesi
❑ Çalışanları dışarıdaki eğitimlere göndermek
❑ Şirket içi eğitim programları geliştirmek ve vermek
❑ Dışarıdaki programları şirkete getirmek
Bilgi Organizasyonu Önündeki Engeller

❖ Bürokrasi (kurallar, formlar, kırtasiyecilik)

❖ Rekabetçi duygular (bireycilik, bencillik)

❖ Kontrol endişesi (güvensizlik)

 Bilgi Organizasyonu Önündeki Engeller

❖ Kötü iletişim (önyargılar, bilinçli-

bilinçsiz saptırmalar, dinlememe)

❖ Zayıf liderlik (öğrenmeyen,

taktir etmeyen, statü peşinde)

❖ Katı hiyerarşi
Bilgi Yöneticisinden Sahip Olması Beklenen Nitelikler

❑ Vizyoner bakış
❑ İletişim becerisi
❑ Stratejik düşünme becerisi
❑ Değişim lideri-ajanı
❑ Uzmanlık bilgisi
❑ İşbirliği ve ekip kurma becerisi
❑ Bilgisayar ve bilgi sistemleri okur yazarlığı
❑ BİT alanındaki yenilikleri izleme ve kuruma
taşıma becerisi
❑ İş-ekonomi dünyasını bilme
 İç ve Dış Bilgi Kaynakları

Kitaplardaki
Kongre Bilgi
Konferanslar Müşterilerdeki
Bilgi
Dışarıdaki Ar-Ge Tecrübeleri, Rakiplerdeki
Veritabanları Beyinlerdeki Kişisel Bilgi, Bilgi
Üniversiteler Projelerden Deneyimler,
Araştırma İnsanların Yetkinlikleri,
Kurumları Depodaki Bilgi İnternet

Kamu
Veritabanları Ürün/Yapı
Bağımsız Bilgisi
Araştırmacılar
 Bilgi Yönetimi Süreçleri

Bilgi Yönetim Süreçleri Süreç Bileşenleri

Bilginin Yaratılması
▪ Oluşturulması
Bilginin ▪ Üretimi
Yaratılması Bilginin Sıralanması
▪ Tasniflenmesi
▪ Depolanması
Bilginin
Bilginin Bilginin Paylaşılması
SÜREÇLER
Sıralanması Uygulanması ▪ Yayılması
▪ Aktarılması
▪ Dağıtılması
▪ Transferi
Bilginin Bilginin Uygulanması
Paylaşılması ▪ Kullanılması
▪ Değerlendirilmesi
Bilginin Genişlemesi
 Öğrenen Organizasyon
Öğrenen Organizasyon; İnsanların başarmak istedikleri
sonuçlara ulaşmak için sürekli olarak kapasitelerini
geliştirdiği, yeni ve geliştirici düşünce yöntemlerinin teşvik
edildiği, ortak hedeflerin serbest bırakıldığı, insanların birlikte
öğrenme yöntemlerini öğrendiği bir organizasyondur.

Peter SENGE
 Organizasyonel Öğrenme
Organizasyonel Öğrenme; organizasyon içindeki bireylerin
yaptıkları işleri daha iyi anlamalarını sonuçta daha etkili olarak
faaliyette bulunmalarını sağlamak için gerekli olan yeteneklerin
geliştirilmesi ve bilginin elde edilmesi sürecidir. Bilgiyi elde etme ,
enformasyonun dağılımı ve paylaşımı, kullanılır hale getirilmesi
ve kurumsal hafıza oluşturulması organizasyonel öğrenme ile
bağlantılı olan faaliyetlerdir.
 Öğrenen Organizasyon
❑Öğrenmeyi teşvik eder. Öğrenme ön plandadır.
❑Açık iletişim ve yapıcı diyaloglar vardır.
❑Ortak hayaller vardır ve bu hayaller serbestçe tartışılır.
❑Değişimi görüp uygulamaktan çok değişim olmadan görüp önlem
alınır.
❑Öğrenmeyi öğrenme felsefesi vardır.
❑Beraberce öğrenmenin sürekli uygulanabildiği bir ortamdır.
❑Ekip çalışmasını, yaratıcılığı güçlendirmeyi ve kaliteyi sever.
❑Çoğunlukla ödül sistemi kullanılır.
❑Organizasyon içindeki herkes eşit öğrenme olanağına sahiptir.
❑Öğrenmeyi geliştirmek amacıyla usta-çırak ilişkilerine önem verilir.
❑Hataların öğrenme için gerekli olduğu düşünülür.
 Bir Organizasyon Neden Öğrenen Organizasyon Olmak İster?

❑Rekabet gücüne sahip olabilmek ve alanında lider olabilmek

❑Yapılan işlerde verimi arttırıp başarılı olmak ve kazancını

arttırmak

❑Kurumun ortak zekasını arttırmak

❑Hataları önlemek ve tekrarlanmasını engellemek

❑Müşteri isteklerini daha iyi karşılayabilmek

Öğrenen Organizasyonu Diğer Organizasyonlardan Ayıran
Özellikler

❑ Öğrenme işe ekli değil işin sıradan bir parçasıdır.

❑ Tüm ilişkilerde iş birliği vardır.

❑ Öğrenen organizasyonlar yaratıcıdır.

❑ Diğer organizasyonlara göre daha hevesli ve dışa

dönüktürler.
Öğrenen Organizasyon Liderlerinde Olması Gereken Özellikler

❑ Motive edici yönü kuvvetli olmalı

❑ İstekleri yeniden canlandırabilmeli

❑ Ekip çalışmasına önem vermeli

❑ İletişim gücü yüksek olmalı

❑ Özgüvene sahip olmalı

❑ Karizmatik olmalı

❑ Sabırlı ve dikkatli olmalı

❑ Saygılı olmalı
Öğrenen Organizasyonlarda Liderin Yapması Gerekenler

❑ Çalışanlara daha çok zaman ayırmak

❑ Öğrenmeyi kurum kültürü haline getirmek

❑ Öğrenme için mekan ve zaman çalışmaları

yapmak

❑ Ödüllendirme sistemi kullanmak

❑ Çalışanların eğitim gereksinimlerini iyi

belirlemek
 Öğrenemeyen Organizasyonlarda Söylemler

❑Daha önce denedik olmadı.

❑Yeni sistemler gerektirir.
❑Çok masraflı olur.
❑Belki sonra.
❑Neden bana bir yazı ile bildirmiyorsun ?
❑Bizim tarzımız değil.
❑Doğru olabilir ama…
❑Şu anda zamanımız yok .
❑Bütçede yok.
 Öğrenen Organizasyonlarda Söylemler

❑Başka düşünceler var mı ?

❑Bize uygun seçenekleri gözden geçirelim.
❑Daha başka hangi bilgileri alabiliriz.
❑Eğer olmazsa?
❑Nasıl geliştirebiliriz?
❑Teşekkür ederim.
❑İyi fikir.
Öğrenen Organizasyon
 Öğrenen Organizasyona Geçiş Aşamaları

Bilen Organizasyon

Anlayan Organizasyon

Düşünen Organizasyon

Öğrenen Organizasyon
 Öğrenen Organizasyonun Yapısal Özellikleri

Sistematik sorun çözme

Yeni yaklaşımlarla deneyimlerde bulunma

Geçmişteki deneyimlerden öğrenme

Başkalarının geçmişteki deneyimlerinden

öğrenme
Organizasyon boyunca bilginin etkin olarak
transferi
 Veri Ambarı
Veri ambarı; ilişkili verilerin sorgulandığı ve analizlerinin
yapılabildiği bir depodur. Veri ambarı veri tabanını yormamak
için oluşturulmuştur. Bir veri ambarı ilgili veriyi kolay, hızlı, ve
doğru biçimde analiz etmek için gerekli işlemleri yerine getirir.
Veri ambarı, işlemsel sistemlerdeki veriyi kopyalayıp, karar
verme işlemi için uygun formda saklar. Veri ve bilgiler,
üretildiklerinde heterojen kaynaklardan elde edilirler.
Veri ambarı, başlangıçta farklı kaynaklardan gelen verinin
üzerinde daha etkili ve daha kolay sorguların yapılmasını
sağlamaktadır. Veri ambarının kullanım amacı;
❑Müşterilerin gizli kalmış satın alma eğilimlerini tespit
etmek
❑Satış analizi ve trendler üzerine odaklanmak,
❑Finansal analiz
❑Stratejik Analiz
 Veri Madenciliği
❑ Veri madenciliği, veri ambarında depolanmış verileri,
istatistiksel ve matematiksel teknikler yardımıyla
inceleyerek anlamlı yeni ilişkilerin, örüntülerin ve
eğilimlerin ortaya çıkarılması sürecidir.
❑ Büyük ölçekli veriler arasından bilgiye
ulaşma, bilgiyi madenleme işidir. Diğer bir ifade ile; büyük
veri yığınları içerisinden gelecekle ilgili tahminde
bulunabilmemizi sağlayabilecek bağıntıların bilgisayar
programı kullanarak aranmasıdır. Veri madenciliği deyimi
yanlış kullanılan bir deyim olabileceğinden buna eş değer
başka kullanımlar da literatüre geçmiştir. Veritabanlarında
bilgi madenciliği (İng. knowledge mining from databases),
bilgi çıkarımı (İng. knowledge extraction), veri ve örüntü
analizi (İng. data/pattern analysis), veri arkeolojisi gibi.
 Bilgi Haritaları / Haritalama

Bilgi haritaları; bir kavramı, konuyu açıklamak için

derlenen bilgiler arasındaki ilişkilerin çizgilere
dökülmesidir. Bir problemin çözüm aşamalarını
görselleştirmek ve en az sözcük ile çözümü
açıklayabilmektir. Bilgi haritası, bir konuyla ilgili olan
bilgilerin önemli veya kritik olanlarının bir tür özet
şeklinde görsel olarak sunulmasıdır. Başka bir ifadeyle
Bilgi haritası bir metindeki önemli bilgilerin ve bu bilgiler
arasındaki ilişkilerin şematik olarak görselleştirilmesidir.
Bilgi Haritaları / Haritalama
 Bulut Bilişim (Cloud Computing)
Bulut Bilişim veya işlevsel anlamıyla çevrim içi bilgi
dağıtımı; bilişim aygıtları arasında ortak bilgi paylaşımını
sağlayan hizmetlere verilen genel ad. Bulut bilişim bu
yönüyle bir ürün değil, hizmettir; temel kaynaktaki yazılım
ve bilgilerin paylaşımı sağlanarak,
mevcut bilişim hizmetinin; bilgisayarlar ve diğer
aygıtlardan elektrik dağıtıcılarına benzer bir
biçimde bilişim ağı (tipik olarak İnternet'ten) üzerinden
kullanılmasıdır.
 Bilgi Yönetimi Süreci Döngüsü

ELDE
ETME PAYLAŞM
A

KULLANM
A
YAPILANDIRM
A

DENETLE
ME
DEPOLAM
ÜRETME A
Entelektüel Sermaye
 Entelektüel Sermayenin Tanımı
Entelektüel kelimesinin kökeni interlectio'dur ve Latince'den gelmektedir. İnter,
arasında anlamındadır ve ilişkiyi içerir, lectio ise, okuma, elde edinilen, ulaşılan,
toplanan bilgi demektir. Entelektüel kelimesi bilim, sanat ve kültür alanlarında yüksek
derecede eğitim görmüş kimse, ya da aydın kesimini ifade etmede kullanılan bir
kavramdır.

OECD, entelektüel sermaye kavramını, "işletmelerin sahip oldukları maddi olmayan

varlıkların, organizasyonel sermayenin ve insan sermayesinin ekonomik değeri" olarak
tanımlamaktadır. Bu tanımlamada organizasyonel sermaye, işletmenin faydalandığı
yazılım sistemlerini, dağıtım kanallarını ve tedarik zincirlerini içine alırken; insan
sermayesi işletme çalışanlarının tamamını kapsamaktadır.

Entelektüel sermaye; mayasını bilgi, beceri, deneyim ve enformasyonun oluşturduğu,

işletmenin mevcut ve gelecekteki başarısını doğrudan etkileyen ve rakip firmalarla
kıyaslamada konumunu ortaya koyan sahip olduğu bilgi, bilgi sistemleri, patent, telif
hakları ve lisans anlaşmaları gibi maddi olmayan soyut varlıkların bütünüdür.
 Entelektüel Sermayenin Özellikleri

❑Entelektüel sermaye, işletme bilançosundan tam olarak elde edilemeyen maddi

olmayan varlıkların toplamıdır.

❑Entelektüel sermaye, işletmelerin rekabet üstünlüğünün kalıcılığının

sağlanmasının temel kaynağıdır.

❑İşletmenin entelektüel sermayesinin yönetimi önemli bir yönetsel sorumluluktur.

❑Entelektüel sermayedeki artış veya azalışların, entelektüel performans olarak

adlandırılması mümkündür. Ölçülebilir ve görünür hale getirilebilmektedir.
Entelektüel Sermaye Model Yapısı
 Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi

1. Piyasa Değeri - Defter Değeri Yöntemi

2. Tobin'in Q Oranı
3. Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi
4. Dengeli Puan Tablosu Yöntemi (Balanced Score Card)
5. Skandia Kılavuzu
6. Entellektüel Sermaye Endeksi
7. Teknoloji Brokeri
8. Maddi Olmayan Varlıklar Cetveli
9. Maddi Olmayan Varlıkların Ölçülmesinin Finansal Yöntemi
10. Sullivan'nın Entellektüel Sermaye Ölçüm Yöntemi
11. Ante Pulic'in Entellektüel Katma Değer Katsayısı
 Piyasa Değeri / Defter Değeri Oranı Yöntemi

• İşletmenin borsada işlem gören hisse

senetlerinin belli bir tarihteki piyasa
fiyatının yine aynı tarihte işletmenin hisse
senedi başına düşen özsermaye payına
bölünmesiyle bulunur.
• Kolay ve çabuk uygulanabilir olması
yöntemin avantajı olarak sayılabilir.
• Oldukça basit bir hesaplama yöntemi
olduğu için mevcut durumun
karmaşıklıklarını çok fazla yansıtamaması
ve statik bir değerlendirme yapma imkanı
vermesi yöntemin dezavantajlarıdır.
 Piyasa Değeri / Defter Değeri Oranı Yöntemi

Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde, şirketlerin açıkladıkları

kâr rakamlarının şirketin gerçek kazancını yansıtmadığı endişesi
nedeniyle, Piyasa Değeri/ Defter Değeri (PD/DD) yöntemi
kullanılmaktadır. PD/DD yöntemi fiyatı, olması gereken yönde
saptamaya yönelik bir yöntemdir. PD/DD oranı, hisse senedinin
piyasa değerinin hisse başına özvarlıklara bölünmesi ile
bulunmaktadır. Bu yöntemde, firmaların PD/DD oranının, aynı
sektörde bulunan firmalar için aynı olduğu varsayımından hareket
edilerek firma değeri tespit edilmektedir. Defter değeri (muhasebe
değeri); belirli bir tarihte, tarihi değerle kayıtlı varlıkların muhasebe
kayıtlarına göre belirlenmiş değeridir. Bu değer, bilanço kalemleri
kullanılarak hesaplanmaktadır. Bu yöntem kullanılırken, firmaların
varlıklarını en iyi şekilde kullanacakları varsayımı yapılmaktadır.
Yöntemde şirketin değeri, şirketten talep hakkı olan yatırımcıların
taleplerinin değerinin toplamı olarak ifade edilebilir

PD/DD= Hisse Senedi Piyasa Fiyatı / Hisse Başına Düşen Defter Değeri (Öz Sermaye)

Şirket Değeri = Seçilen Sektörün veya Piyasanın Ortalama PD/DD Oranı* Şirketin
Defter Değeri (Öz Sermaye)
 Tobin’in Q Oranı Yöntemi

Yöntem, yatırım projelerinin değerlendirilmesine yönelik olarak ünlü iktisatçı James

Tobin tarafından ortaya atılmıştır. Ancak ES ölçümlerinde de yoğun olarak
kullanılmaktadır Yöntemin esası, bir varlığın piyasa değeri ile bu varlığın yerine koyma
maliyetinin karşılaştırılmasına dayanmakta, yöntemde varlığın piyasa değerinin, yerine
koyma maliyetini aşan kısmı entelektüel sermaye olarak kabul edilmektedir. Yerine
koyma maliyeti, halen kullanılmakta olan bir fiziksel varlığın şimdi satın alınması
durumunda ödenmesi gereken bedel olarak tanımlanmaktadır.
Tobin’in Q oranı yöntemi, entelektüel sermayenin ölçümüne yönelik olarak, hem tüm
firma için, hem de her bir firma varlığı için kullanılabilmekte ve aşağıdaki şekilde
hesaplanmaktadır.

ES= Piyasa Değeri / Varlığın Yerine Koyma Maliyeti

Q değeri 1’e eşit, 1’den küçük veya 1’den büyük çıkabilir. Oranın 1’den küçük olması
entelektüel sermaye adına olumsuzluğa (işletmenin varlık bazında ES sahip
olmadığını ve varlıkların getiri düzeylerinin yerine koyma değerini karşılayamadığını);
1’den büyük olması ise olumluluğa yani, işletmenin yüksek değerde entellektüel
varlıklara sahip olduğunu ve bu varlıklardan yüksek getiriler elde ettiği anlamına
gelmektedir. Kısmen de olsa piyasa değerinin değişkenliği konusunda piyasa değeri-
defter değeri oranına yöneltilen eleştiriler bu yöntem için de geçerlidir. Ancak bu
yöntemin, varlıkların yerine koyma maliyetlerini dikkate alarak, amortisman
uygulamalarının sebep olduğu olumsuzlukları giderdiği görülmektedir.
 Tobin’in Q Oranı Yöntemi
Firma performansının değerlendirilmesinde genellikle yatırım karlılığı gibi muhasebe
verilerinden elde edilen oranlar kullanılmaktadır. Bu oranlar firmanın geçmiş ve mevcut
performansının bir göstergesi iken, Tobin q oranı geçmiş ve mevcut performansa ek
olarak firmanın gelecek için beklenen performansını da yansıtmaktadır. Bu nedenle
burada elde edilen sonuçların firma performansının değerlendirilmesinde iyi bir ölçüt
olduğu söylenebilmektedir. Örneğin hızlı büyüyen bir firma göreli olarak daha küçük
muhasebe getirisi/varlık oranına sahip olurken yüksek Tobin q oranına sahip
olabilmektedir. Bu bağlamda muhasebe getirisine göre hisse senedi yatırımcısı yanlış
yönlendirilebilirken; Tobin q oranına daha fazla güvenilebileceği görülmektedir. Sonuç
olarak muhasebe verilerine dayalı performans kriterleri (özsermaye getirisi, varlık getirisi
vb.) genellikle firmanın geçmiş ve mevcut durumu ile ilgilenmekte ve geleceği
yansıtmamaktadır. Oysa Tobin q oranı mevcut durum ve geleceğe ilişkin beklentilerin
değerlendirildiği bir göstergedir. Tobin q oranı 1’in altında olan bir firmanın hisse
senetlerine yatırım yapmak cazip olmazken, bu firmaların başka firmalar tarafından satın
alınması karlı bir fırsat oluşturacaktır. Çünkü bu şirketin Pazar değerinin, varlıklarının
yerine koyma maliyetinden daha düşük olduğu anlamına gelmektedir. Şirket satın
almalarında, teklif veren firma daha yüksek Tobin q oranına sahipken, satın alınan
firmanın düşük Tobin q oranına sahip olması; satın alacak firmanın pazarlık gücünü
artırmakta dolayısıyla bu yatırımdan elde edeceği kazancı yükseltmektedir.
 Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi

Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi (The Return On Assets Method),

bilgiye dayalı işletmelerde, bankalara teminat olarak gösterilecek bir değer bulma
ihtiyacından doğmuştur. Fiziksel varlıkları yetersiz olan bilgi yoğun işletmeler için,
bankalara teminat olarak gösterilecek varlıkların temini ciddi bir sorun
oluşturmaktadır. Amerika’daki NIC şirketinde geliştirilen ve ilk olarak bu şirkette
uygulanan söz konusu yöntemin bir diğer adı, NIC yöntemidir. Yöntemde,
firmanın piyasa değeri ile defter değeri arasındaki fark “ek değer” olarak
tanımlanmakta ve piyasa değerinin yalnızca fiziksel varlıkları değil, maddi
olmayan firma varlıklarına da mal edilebilecek bir bileşeni yansıttığı
varsayılmaktadır.
Yöntem çerçevesinde yapılan esas iş, ek değeri yaratan maddi olmayan firma
varlıklarının değerini hesaplamaktan ibarettir. Maddi olmayan varlıkların değeri,
bir şirketin benzer maddi varlıklara sahip ortalama bir rakipten toplam kârlılık
anlamında daha iyi performans gösterme gücü olarak tanımlanmaktadır.
NIC yöntemine göre, bir firmanın entelektüel varlıklarının değeri 7 basamaklı bir
hesaplama işlemi sonucunda belirlenmektedir. Söz konusu aşamalar aşağıda
özet olarak belirtilmiştir.
Birinci aşamada, firmanın üç yıl için vergiden önceki ortalama kazancı (Dönem
Kârı) hesaplanmaktadır. Söz konusu üç yıl için firmanın ortalama maddi varlık
tutarının (Net Aktif) belirlenmesi ikinci aşamada gerçekleştirilmektedir.
 Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi

Üçüncü aşamada, firmanın ortalama kazanç tutarı ortalama maddi varlık tutarına
bölünmek suretiyle, maddi varlıklarından elde ettiği kazanç oranı (Maddi
Varlıkların Kârlılık Oranı) hesaplanmaktadır. Firmanın faaliyet gösterdiği sektör için
ortalama maddi varlık kârlılık oranının belirlenmesi, dördüncü aşamada
gerçekleştirilmektedir.
Beşinci aşamada, “ek kazanç” hesaplanmaktadır. Ek kazanç, sektördeki
ortalama maddi varlık kârlılık oranı ile firmanın ortalama maddi varlık tutarının
çarpılmasından elde edilen tutarın, firmanın ortalama dönem kârı tutarından
çıkarılması suretiyle hesaplanmaktadır. Ortalama maddi varlık kârlılık oranı sektör
ortalamasının altında kalan firmalar için bu yönteme göre entelektüel sermaye
hesaplaması mümkün olamamaktadır.
Söz konusu ek kazanca ilişkin olarak kurumlar ya da gelir vergisinin hesaplanması
altıncı aşamada gerçekleştirilmektedir. Bunun için ek kazanç miktarını vergi oranı
ile çarpmak yeterli olmaktadır. Ek kazanç tutarından hesaplanan gelir ya da
kurumlar vergisi çıkarılmak suretiyle “net ek kazanç” tutarına ulaşılmaktadır.
Yedinci ve son aşamada, net ek kazanç tutarı firmanın ortalama ağırlıklı
sermaye maliyetine bölünmek suretiyle firmanın maddi olmayan varlıklarının yani
entelektüel sermayesinin değeri hesaplanmış olmaktadır.
Hesaplanmış Maddi Olmayan Değer Yöntemi

• Temel varsayım, işletmedeki maddi varlıkların getiri

fazlası hesaplanarak; bu rakamın maddi olmayan
varlıkların değerlendirilmesinde kullanılmasıdır. Söz
konusu yöntemde hesaplamalar işletmelerin son üç
yıldaki mali tablolarında yer alan veriler kullanılarak
yapılır.
• Bu yöntemin avantajları, bilgilerin finansal tablolar
yardımıyla kolay elde edilmesi, dış etkilerden en çok
arındırılarak uygulanması ve işletmeler arasındaki getiri
karşılaştırmasını daha gerçekçi yapmasıdır.
• Bu yöntemin dezavantajları; diğer yöntemlere göre daha
karmaşık olması ve daha çok zaman alması eleştirilen
ve olumsuz kabul edilen yönlerini oluşturmaktadır.
 Balanced Scorecard
Robert S.Kaplan ve David P. Norton, geleneksel finansal
muhasebe ölçümlerinin başarı için tek başına yeterli olmadığı
düşüncesinden hareketle 1990 yılında “Geleceğin
Organizasyonlarında Performans Ölçümü” adı altında bir
araştırma başlatarak seçilen 12 şirket yöneticisiyle birlikte
yenilikçi performans uygulamalarını gerçekleştirmişler ve
çalışmaların geliştirilmesi ile de DSK tekniğini ortaya
çıkarmışlardır
Geniş kapsamda DSK; işletmelerin sahip oldukları geçmiş
verilere dayanan fiziksel finansal değerlerin yanında, geleceğe
yönelik olarak müşteri memnuniyeti geliştirilmesi ve
mükemmelleştirilmesi, öğrenme ve gelişme gibi fiziksel
olmayan boyutlarını (değerlerini) esas alan; belirli göstergelerle
bu boyutları ölçen; boyutlar arasındaki dengenin ve
entegrasyonun sağlanması için stratejik geri bildirim sağlayan;
veriden stratejiye ulaşmayı ve stratejiyi uygulanır kılmayı
amaçlayan dinamik bir performans ölçüm sistemi ya da
yönetim tekniğidir
 Balanced Scorecard

DSK sistemi, bir kuruluşun tüm seviyelerinde çalışmakta olan

elemanlar için finansal ve finansal olmayan ölçülerin bilgi
sisteminin bir parçası olması gerektiğini vurgular. DSK, bir
şirketin misyon ve stratejisinin fiziksel ölçüler haline
dönüştürülerek ifade edilmesidir. Meydana çıkan ölçüler,
şirket hissedarları ve müşterileri için olan dış ölçüler ile kritik
iş yöntemleri, yenileme, öğrenme ve büyüme gibi iç ölçüler
arasında bir dengeyi temsil eder. Yeniliğe açık olan şirketler,
DSK’ları uzun dönemli stratejilerini yönetmek amacına
yönelik bir stratejik yönetim sistemi olarak kullanır. Bu
şirketler Şekilde belirtilen önemli yönetim işlemlerini yerine
getirmek için DSK’taki ölçülerden yararlanır.
Balanced Scorecard
 Balanced Scorecard

İşletmelerin muhasebe sistemlerinden ve finansal tablolarından elde edilen finansal

verilerle, finansal olmayan verileri belirli göstergelerle ölçen, her iki tür veri kaynağı
arasındaki denge ve entegrasyonu sağlamak amacıyla stratejik geri bildirim
sağlayan; veriden stratejiye ulaşmayı ve stratejiyi kullanılabilir kılmayı amaçlayan bir
yöntemdir. Diğer yöntemlerden farklılaşan yönü, BSC temel unsurlarının işletmenin
mevcut ve gelecek durumunu göstererek birbirini etkileyecek biçimde
yapılandırmasıdır.
BSC Sadece stratejinin yönetilmesini değil, uygulamaya geçirilmesine ve
güçlendirilmesine de yardımcı olur. Stratejinin uygulanması sırasında ortaya çıkan
sapmalar BSC ile giderilmektedir. Uzun dönemli stratejilerin, kısa dönemli
uygulamalar biçimine dönüştürülmesi ile mevcut durumda ve gelecekte ortaya
çıkabilecek gelişmelere anında reaksiyon verilmesi sağlanabilecektir. Bu açıdan
sadece yöneticilerin değil, her kademedeki çalışanların benimseyip uygulaması
gereken bir yöntemdir. Çünkü tepe yönetim uzun vadeli stratejik planlamanın,
işletme çalışanları tarafından tam ve noksansız uygulandığını BSC ile kontrol
edecek, sapmaları belirleyecek ve gerekli önlemleri alacak aynı zamanda işletmenin
bir bütün olarak performansını da ölçmüş olacaklardır . BSC bu bakış açısıyla ele
alındığında finansal ve finansal olmayan veriler arasında denge kurarken, aynı
zamanda strateji (uzun vadeli) ile uygulama (kısa vadeli) arasındaki dengeyi de
gözetmiş olmaktadır.
 Skandia Kılavuzu (Skandia Navigator)
Entelektüel sermayenin ölçülmesi ve raporlanması konusunda üzerinde en çok
durulan yöntemlerden birisi de Leif Edvinsson başkanlığında “Skandia AFS” şirketi
tarafından geliştirilen Skandia kılavuzu yöntemidir. “Skandia AFS” şirketi, bilgi
varlıklarının ölçülmesi ile ilgili olarak anlamlı ve tutarlı çalışmalar yapan ilk büyük
şirket olarak bilinmektedir. Şirket, 1985 yılında kendi içine yönelik olarak
yayınlanmak üzere entelektüel sermaye raporu geliştirmiştir. Bu ek raporlarla
şirketin gizli kalmış dinamik unsurlarını ölçerek şirket değerini etkileyen varlıklar
belirlenmeye çalışılmıştır.
“Skandia AFS”nin geliştirdiği entelektüel sermaye raporları, entelektüel
varlıklardan değer üretme ve entelektüel varlıkların yönetilmesi ile ilgili bilgilerin
işletme içindeki ve dışındaki bilgi kullanıcılarına aktarılmasında bir ilktir. Finansal
tablolara ek olarak sunulan bu raporlar sadece rakamları değil, aynı zamanda
grafiksel çizimleri de içermektedir.
“Skandia AFS”de entelektüel sermaye, öncelikle işletmeye piyasada rekabet
avantajı sağlayan bilgi ve deneyim, örgütsel teknoloji, müşteri ilişkileri ve
profesyonel becerilere sahip olma olarak tanımlanmış ve entelektüel sermaye
değeri, maddi olmayan varlıklardan sağlanan finansal getiri düzeyinde
belirlenmiştir. 1992 yılında gizli değerlerin dökümünü çıkaran “Skandia AFS”
şirketi, bu değerli unsurlara ilişkin uzun bir liste hazırlamıştır. Bu liste, geleneksel
muhasebe sistemine yansımayan ticari marka, imtiyazlar, müşteri veri tabanları,
bilişim sistemleri, çalışanların yetenekleri, ortaklar ve anlaşmalar gibi çok sayıda
unsuru içermekteydi. Daha sonra bu unsurlar insan sermayesi ve yapısal sermaye
unsurları olarak gruplandırılmış ve entelektüel sermayeyi oluşturan unsurları ifade
eden Skandia Entelektüel Sermaye Değeri Şeması oluşturulmuştur.
Big Data
(Büyük
Veri)
Bilişimin Yeni Ufku: Büyük Veriler (Big Data)
❑ Büyük veriler, mevcut bilgi sistemlerinin
işleyemeyeceği kadar geniş ve karmaşık veri
kümelerine verilen addır. Diğer bir deyişle, bilinen
veritabanı yönetim sistemleri ve yazılım araçlarının,
verileri toplama, saklama, yönetme ve çözümleme
yeteneklerini aşan büyüklükteki verilere büyük veri
(big data) denir.
❑ Günümüzde bu büyüklük onlarca terabayt’ tan (1
terabayt= 1000 gigabayt, 10 üzeri 12 bayt)
petabayt’lara (10 üzeri 15 bayt) uzanır.
❑ Büyük veriler, yüksek hacimlerinin yanında, yüksek
veri üretim hızı ve yüksek veri değişkenliğe sahip
enformasyonlardan oluşur ve ileri düzeyde karara
destek, verilerden anlam çıkarma ve süreç
optimizasyonu yapabilmemizi sağlar.
 Büyük Verinin Kaynakları

• Web Hareketleri(Tarama,Tıklanma Sayısı,

Gezinme)
• Mobil İnternet,
• Sosyal Ağ,
• Sensör VERİleri,
• HD Video,
• E-mail,
• Ses,
• SMS, MMS
• Demografik Bilgiler v.b. dışındaki her türlü bilgi.
 Bu Kadar Çok Veri Neden ve Nasıl Toplanıyor?
• Firmalar müşterileri, tedarikçileri, işlemleri ve ürünleri ile ilgili trilyonlarca baytlık veri
toplamakta
• Cep telefonları, araçlar, iş makinaları, akıllı sayaçlar gibi sistemlerde bulunan
milyonlarca almaç (sensor), hızla girmekte olduğumuz «eşyaların internet’i - internet
of things-» çağında ürettikleri verileri çeşitli uygulamalara aktarmakta.
• Sosyal medya siteleri, tüm dünyada milyarlarca insanın ürettiği her çeşit veriyi
depolamakta
• Sayısal dünyamızdaki tipik bir tüketicinin günlük yaşamında internette yaptığı iletişim,
arama, satın alma, paylaşma türü işlemlerin yarattığı verilerin tümü saklanmakta.
• Wallmart’ ın 1 saat içerisinde sistemlerine kaydettiği transaction sayısı: 1 milyon
• Facebook’ ta yüklenen fotoğraf sayısı: 40 milyar
• 2013 yılı sonunda internet üzerinde dolaşacak bilginin toplam boyutu: 667 exabyte
• 1 trilyon sayfanın endekslendiği Google üzerinde yapılan günlük arama sayısı: 5
milyar
• 2005’ te 1.3 milyar RFID etiketi var iken 2010’ da bu sayı: 30 milyar.
• 2 milyar internet kullanıcısı, 5 milyar mobil telefon ve buna bağlı sayısız transaction
• Twitter’ da günlük işlenen veri hacmi: 7 terabyte,
• Facebook’ ta ise: 10 terabyte.
• CERN’ deki LHC deneyleri atom altı parçacıkları saniyede 600 milyon
kez çarpıştırarak, 150 milyon almaç (sensor) aracılığı ile yolda 25
petabayt işlenecek veri (toplam verilerin on binde biri..) üretir. Alınan tüm
veriler işlenseydi hacmi yılda 150 milyon petabayt’ ı geçerdi.
• SDSS (Sloan Digital Sky Survey) gözlemleri 2000 yılından beri 140
terabayt veri toplamıştır. 2016’ da yerini alacak olan LSST (Large
Synoptic Survey Telescope) ise aynı miktardaki veriyi 5 günde
toplamaya başlayacaktır.
• NASA’ nın iklim modelleme merkezi (NCSS) süper bilgisayar kümesinde
32 petabayt bilgi işlenmektedir.
• Özel sektörde ise ebay’ ın veri ambarları 40 petabayt veri işlemekte,
Amazon’ un veritabanları 25 petabayt’ ları bulmakta ve en önemlisi,
küresel düzeyde iş dünyasının veri hacmi her 1.2 yılda iki katına
çıkmaktadır (Moore Yasası!).
• Büyük verilerin analizinin birçok kritik alanda bilişimin karar desteğini bir
üst boyuta taşıyarak ciddi tasarruflar ve yeni olanaklar sağlaması
beklenmektedir. Bu alanlara, sağlık, istihdam, sanayide üretkenlik,
suçların azaltılması ve güvenlik, kaynakların ve doğal felaketlerin
yönetimi örnek verilebilir.
Büyük Verinin Özellikleri;
 Büyük Verinin Özellikleri;
Variety: Üretilen verinin %80’ i yapısal veri değildir. Her veri kaynağının
ürettiği veri farklı teknolojiler içerecektir. Dolayısıyla, «veri tipi» problemleri
ile uğraşılması gerekmektedir.
Velocity (hız): Hızlı üreyen veri, o veriye muhtaç olan işlem sayısının ve
çeşitliliğinin de aynı hızda artması sonucunu doğurmaktadır.
Volume (veri büyüklüğü): IDC istatistiklerine göre, 2020’ de ulaşılacak
veri miktarı 2009’ un 44 katı olacak. Kurumun veri arşivleme, işleme,
bütünleştirme, saklama vb. teknolojilerinin bu büyüklükteki veri hacmiyle
nasıl başa çıkacağının kurgulanması gerekmekte.
Verification (doğrulama): Verinin akışı sırasında, doğru katmandan,
olması gerektiği güvenlik seviyesinde izlenmesi, doğru kişiler tarafından
görünebilir veya gizli kalması gerekiyor.
Value (değer): En önemli bileşen ise değer yaratmasıdır. Büyük verinin,
veri üretim ve işleme katmanlarınızdan sonra kurum içi bir artı değer
yaratıyor olması gerek. Karar veriş süreçlerine anlık olarak etki etmesi,
doğru kararın verilmesinde hemen el altında olması gerekmekte.
 Büyük Veri

• Google 2008’de günde 20 PB VERİ işlerken

2013’te günlük 100 PB veri işlemiştir.
• Facebook 2009’da sahip olduğu 2,5 PB kullanıcı
verisine her gün 15 TB’lık veri eklerken 2013’te
300 PB veriye günde 500 TB veri eklemiş ve
dünyadaki fotoğrafların %35’ini barındırmıştır.
• CERN’in Büyük Hadron Çarpıştırıcısı yılda 15
PB veri üretmektedir.
 BÜYÜK VERİ KullanIm AlanlarI
• Büyük Veri Arama: Karar verme sürecini daha etkin
kılmak için tüm büyük veri kaynaklarını aramak, analiz
etmek ve görselleştirmek.

• 360^0 Müşteri Görüntüsü: Bütün veri kaynaklarıyla

müşteri analizi yapmak.

• Güvenlik ve İstihbarat Yetkinlikleri: Düşük risk, gerçek

zamanlı dolandırıcılık izleme ve siber güvenliği sağlamak.

• Operasyon Analizi: Anlık sensör ve log analizi yaparak

karar destek süreçlerini beslemek.

• Veri Ambarı Eklentisi: Nadiren erişilen, saklama

maliyetleri yüksek veri ambarlarını tutmak yerine, veriyi
kaynağında işleyerek veri ambarı işletim maliyetlerinin
düşmesini sağlamak
 Büyük Verinin Getirileri

• Maliyetleri azaltma

• Zaman tasarrufu

• Yeni ürün geliştirme

• Şirket içi karar mekanizmalarını

destekleme
 Büyük Verinin Zorlukları

• Verinin büyüklüğü ve yorumlanmasının zorluğu

• Nitelikli personelin azlığı
• Eğitim ve teknik bilgi gerekliliği
• Yeni donanım ve altyapı ihtiyacı
• Yüksek maliyet
• Çok fazla raporlama
 Büyük Verinin Kullanım Örnekleri
Finansal Hizmet
Şirketleri
• Risk analizi ve yönetimi
• Dolandırıcılık tespiti ve
güvenlik analizi
• CRM ve müşteri
sadakat programları
• Kredi riski ve analizi
• Yüksel hızlı arbitraj
• Anormal ticaret örüntü
analizi
Telekomünikasyon Şirketleri
 Müşterinin başka servis
sağlayıcısına geçmesini
önleme
 Kampanya yönetimi ve
müşteri sadakati
 Arama Detay Kaydı (CDR)
analizi
 Şebeke performansı ve
optimizasyonu
 Mobil Kullanıcı Lokasyon
analizi
 Büyük Verinin Kullanım Örnekleri

Sağlıkla İlgili Kuruluşlar

• Sağlık sigortası
dolandırıcılığı tespiti
• Kampanya ve satış
programlarının Kamu Kuruluşları
optimizasyonu
• Marka yönetimi  Dolandırıcılık tespiti,
• Hasta bakımı kalitesi  Tehditlerin tespiti,
ve program analizi
• Tedarik zinciri yönetimi
 Siber güvenlik,
• İlaç geliştirme analizi  Enerji tüketimi ve karbon
ayak izi yönetimi,
 Suçla Mücadele,
Büyük Veri Kullanım Örnekleri

• Türk Telekom ile yapılan VERİ ambarı dönüşüm projesi

sonucunda Türk Telekom’un 6 milyon Dolar tasarruf etmiştir.

• Türk Telekom’un farklı ortamlarda bulunan VERİlerini tek bir

ortamda konsolide ederek, daha hızlı ve daha erişilebilir platform
oluşturmuştur.

• 6 ayda gerçekleştirilen bu proje ile tüm VERİye anlık olarak,

gerçek zamanlı erişebiliyor.

• Bakım ve destek tasarrufu anlamında ise yaklaşık 1 milyon

Dolar’ın üzerinde tasarrufunun olduğunu söyleyebiliriz.
 Büyük Verinin Kullanım Örnekleri
Barack Obama’nın 2012 Seçim Zaferi
•Sosyal medya kampanyalarının başına
Rayid Ghani getirildi
• 13 milyonluk seçmen e-posta adres listesi
Büyük Verinin Kullanım Örnekleri

Utah Data Center

• 2013’ün sonlarında yapımı tamamlanmıştır.
• NSA (Amerikan Ulusal Güvenlik Teşkilatı)
tarafından uydular, yer altı ve deniz altı kabloları
aracılığıyla gerçekleştirilen bütün iletişimleri
yakalamak, deşifre etmek ve depolamak için
kullanılacaktır.
Teşekkür ederim.