1.

sorta

OHAR OROKORRAK:
 Mahai gainean: DOKUMENTAZIOA eta arkatza (borragoma eta erlojua, aukeran).
 Telefonoak itzali eta gorde.
 Erantzun okerrengatik ez da punturik kenduko.

ERANTZUN-ORRIA NOLA BETE:

 Idatzi: Izen-deiturak, NANa, A ala B azterketa eredua eta data.

 Erantzunak NAHITAEZ erantzun-orrian markatu.

AZTERKETA AMAITUTAKOAN:

 Eraman epaimahaira ERANTZUN-ORRIA eta KOADERNOTXOA.

 Debekaturik dago azterketa materialik ateratzea.

PROBAREN ORDUTEGIA: 10:00-12:30

o Entzunaren ulermena: 10:30ean.

ITEM PUNTU
ATALAK ORRIALDEAK KOPURUA KOPURUA

Hizkuntza
baliabideak
1-4 50 50

Entzunaren
ulermena
5-7 15 15

Irakurriaren
ulermena
8-13 15 15
 1. sorta

Idatz itzazu
zure datuak.

Adieraz ezazu Ez ahaztu

azterketa eredua, NAN zenbakia
A ala B. jartzea.

Ongi markatu
erantzun
zuzenak
gelaxketan.

2
 1. sorta

Aukeratu erantzuna.
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian.

1. Bistaz bakarrik ezagutzen duzu Ane. Hau da: 8. Gertatzen zena gertatzen zela ere, beti
a) Begirada batean bakarrik. irribarretsu egoten zen. Zeinek du esanahi
b) Aurpegiz bakarrik.
EZBERDINA?
c) Ikusiz bakarrik. a) Beti egoten zen irribarretsu, zer gerta ere.
d) Aurrez aurre bakarrik. b) Beti egoten zen irribarretsu, gertatzen zena
gorabehera.
c) Edozer gertatuta ere, beti egoten zen
2. Lortuko duzue eskatutakoa? Adierazi irribarretsu.
ZIURTASUNA:
d) Gertatuak gertatu, beti egoten zen irribarretsu.
a) Baietzean gaude.
b) Agian.
9. Hi pitza-pitza egina hago! Hau da:
c) Lortuko ez dugu, ba!
a) Makalduta hago!
d) Apika.
b) Neka-neka eginda hago!
c) Burutik jota hago!
3. Zein da zuzena?
d) Goseak eta egarriak hago!
a) Izena emateko iraila osoa dago.
b) Otsailan egiten du hotz handiena.
c) Apirila aldera hasiko da lanean. 10. Diru-laguntza bat eskatzeko gutuna idatzi
duzu. Aukeratu bukaera egokia:
d) Abendu arte ez genuen ezer jakin.
a) Agurra jaso nire aldetik.
b) Segi bizkor!
4. Esandakoari kasu ....., honelakorik...
c) Horrenbestez, agur.
a) egin izan baliote ez zitekeen gertatuko.
d) Agur eta ohore.
b) egin baliote ez zen gertatuko.
c) egingo baliote ez zen gertatuko.
11.Zein da jarraipen zuzena? Ez dakit...
d) egin bazioten ez zatekeen gertatuko.
a) agurtuko ote gaituztenik ere.
b) ez zer esan ez zer egin.
5. Bi botila daude betetzeke. Zer esan nahi du?
c) zer ordutan iritsiko direnik.
a) Bi botila daudela bete gabe.
d) noiz bazkalduko duten ala ez.
b) Bi botila daudela beteta dagoeneko.
c) Bi botila daudela betetzear.
12.Edozein huskeriagatik haserretzeko edo
d) Bi botila daudela betetzeko prest. marmarka hasteko joera duena:
a) Erretxina.
6. Lan lasterra, lan alferra. Hauetako zeinekin b) Ipurtarina.
erlazionatuko zenuke?
c) Maltzurra
a) Azkar eta ongi, usoek bakarrik egiten dute
hegan. d) Ziztrina.
b) Geroa, alferraren leloa.
c) Non gogoa, han zangoa. 13.Begitan hartuta nauka, …
d) Alferrarentzat jana eta langilearentzat lana ez a) eta beti laguntzeko prest izaten dut.
dira inoiz faltako. b) eta izugarri miresten nau.
c) eta maitasunez begiratzen dit.
7. NEKEZ ikusiko duzu basoan: d) eta ez dit deus barkatzen.
a) Asuna.
b) Ezpela.
c) Gorostia.
d) Izokina.

1
 1. sorta

14. ….. bizikleta gehiago, ….. auto gutxiago 21.Hondartzetan jendeari min eman ohi dio bere
ikusiko dugu. garroekin ukituta:
a) Zenbat eta gero eta a) Marmoka.
b) Zenbat eta orduan eta b) Muskuilua.
c) Gero eta orduan eta c) Otarraina.
d) Gero eta hainbat eta d) Itsas trikua.

15.Zein EZ zenuke erabiliko adibideak emateko? 22.Aitziber eta Koldo ..... ikusi nituen.
a) Hala nola. a) elkarri agurtzen
b) Esaterako. b) elkar bazkaltzen
c) Dakigunez. c) elkarri joka
d) Konparazio baterako. d) elkar besarkatzen
x
16.Sudurpean bai zuk indarra! Nori esateko da 23.Zein EZ da zuzena?
egokia esamolde hau? a) Bihar goizean mendira joanez gero, gaur goiz
a) Hitzez asko esanagatik egin gutxi egiten duenari. joan beharko duzu lotara.
b) Zerbait defendatzeko garaian argudio ahulak b) Bihar goizean mendira joatekotan, gaur goiz
ematen dituenari. joan beharko duzu lotara.
c) Bere itxura zaintzeko bibote beltz eta sarria c) Bihar goizean mendira joan nahi izanez gero,
uzten duenari. gaur goiz joan beharko duzu lotara.
d) Ulergarritasunaren mesedetan ahoskera asko d) Bihar goizean mendira joango bazara, gaur goiz
zaintzen duenari. joan beharko duzu lotara.

17.Zein da zuzena? 24.Galtza hauek urak hartu ditu, eta...

a) Maiderrek utzitako liburua irakurtzen hasi dut. a) erosi berritako kolorea galdu dute.
b) Lagunak taberna barnean itxaron nituen. b) estutxo dauzkat aukeran.
c) Batzuetan, ez dizut tutik ulertzen! c) urratuta jantzi beharko ditut.
d) Ez dakit zenbat kostatzen duen liburuak. d) lasai samar dauzkat orain.

18.Erretiroa hartzeko amorratzen gaude. Zer 25.Ortografiari dagokionez, zein da zuzena?

adierazi nahi du? Badakit beste balio batzuk...
a) Mehatxua. a) sustatu beharko genituzkela.
b) Kezka. b) irakatsiko lituzketeela.
c) Irrika. c) izan zenitzakeela gogoko.
d) Harridura. d) bultza litezkela.

19.Zein da gizakiak egina? 26.Zein da zuzena?

a) Lur-jausia. a) Bi mendizale hil dira tontorrera iristear zeudela.
b) Lubakia. b) Hain deigarria iruditu zait, argazki pare bat egin
c) Luizia. diodala.
d) Lurmuturra. c) Erantzi jertse hori, beroak itoko zarela bestela!
d) Badago jendea film hori izugarri gustatu zaiola.
20.Kolore guztiak baliatu zituen; beltza ez.
Zeinek du esanahi EZBERDINA? 27.Zein da DESEGOKIA zerbaitetan huts egin
a) Beltza izan ezik, beste kolore guztiak baliatu duena kontsolatzeko edo adoretzeko?
zituen. a) Bost xentimoko pupua eta hamar xentimoko
b) Beltza ez beste kolore guztiak baliatu zituen. trapua.
c) Beltza salbu, beste kolore guztiak baliatu zituen. b) Eutsi goiari!
d) Beltza ez ezik, beste kolore guztiak ere baliatu c) Ez etsi!
zituen. d) Eroriz ikasten da oinez.

2
 1. sorta

28.Zailtasunak zailtasun, lortu zuen goi- 35.Zeinek adierazten du DEBEKUA edo

EZINTASUNA?
kargudunak limurtzea. Hau da, lortu zuen...
a) Ez daukazu zer egin.
a) isiltzea.
b) Ez daukazu zer eginik.
b) ernegatzea.
c) Ez daukazu ezer egiterik.
c) asaldatzea.
d) Ez daukazu ezer egiteko.
d) konbentzitzea.

36.Zein da zuzena?
29.Esoporen alegian, otsoak ..... ardia jan nahi
zuen. a) Hau egin zein bestea egin, inork ez dizu deus
eskertuko.
a) ibaiko bestaldeko
b) Egia hutsak dira zein gaur esandakoa nahiz atzo
b) ibaiaz bestaldeko esandakoa.
c) ibaitik bestaldeko c) Nahiz zurea zein nirea, biak daude hondatuta.
d) ibaian bestaldeko d) Bai etxean nola kalean, euskaraz aritzen gara
beti.
30.Hitzaldi hasieran eskerrak emateko, zein EZ
luke esan beharko hizlariak? 37.Atzo hoztu egin nintzen, eta gaur ….. nago.
a) Mila esker denoi hitzaldi honetara etorriagatik. a) mardulduta
b) Mila esker denoi hitzaldi honetara etortzeagatik. b) marmarrean
c) Mila esker denoi hitzaldi honetara etorri c) marrantatuta
zaretelako.
d) marraskan
d) Mila esker denoi hitzaldi honetara etortzearren.
38.Zer esan du alkateak?
31.Zein da zuzena?
a) “Oraintxe bertan erabaki egin da herri honen
a) Bolada hartan zuek haserre zebiltzaten bata etorkizuna”.
bestearekin.
b) “Horrelaxe erabaki egin behar dira gauzak gure
b) Haur haiek espaloitik zindoazten zintzo-zintzo. herrian”.
c) Bagenekigun etortzekoa zinela. c) “Hementxe bertan erabaki egin behar dira
d) Egun hartan etxean zeundeten. gauzak”.
d) “Erabaki egin behar dugu herrian zein etorkizun
32.Zeinetan EZ dago KALKO OKERRIK? nahi dugun”.
a) Oso biguna denez, azkenean zigorra altxatu dio.
b) Lau terapia sesio hartu ditu. 39.Bi koloreko pilotak erosi ditut. Hau da:
c) Hau da nire bikotekidea. a) Pilota bakoitzak bi kolore ditu.
d) Frogatu garagardo hau. b) Pilota batzuk kolore batekoak dira, eta besteak,
aldiz, beste kolore batekoak.
33.Zeinek du esanahi EZBERDINA? c) Kolore banatako bi pilota erosi ditut.
a) Oilaskoa erosi ezik, etxean dagoenarekin d) Pilota bat kolore batekoa da, eta bestea beste
moldatuko gara. kolore batekoa.
b) Oilaskoa erostekotan, etxean dagoenarekin
moldatuko gara. 40.Plater honek osagai hauek ditu:
c) Oilaskoa erosi ezean, etxean dagoenarekin a) 2 bildots hankatxo, tomate baso bat eta 4
moldatuko gara. tipula.
d) Oilaskoa erosten ez badugu, etxean b) 12 orburu, urdaiazpiko 250 g eta litro bat esne.
dagoenarekin moldatuko gara. c) kilo erdi hegaluze, garagardo edalontzi bat eta
200 g tomate.
34.Nor hartuko zenuke mizkintzat? d) 5 sagar, baso bat sagardo eta 750 g esnegain.
a) Dirua barra-barra gastatzen duena.
b) Alfer hutsa dena.
c) Oso bizkorra ez dena.
d) Jaki askori muzin egiten diena.

3
 1. sorta

Testua osatu behar duzu. Horretarako, aukera ezazu hutsuneetan falta dena.
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian.

ISILTASUNAREN PRESIOA ETA PREZIOA

Anjel Lertxundi, Diario de Noticias. Moldatua.

Idazleak ez omen dira jubilatzen; lanerako gai diren bitartean 41. a) hortaz
—burua argi samar duteino—, ez omen diote idazteari uzten. Gutxi b) beraz
dira idazkuntzatik dimititzen duten idazle-idazleak; eta dimititu izana c) ordea
aitortzen dutenak, are gutxiago. Badira, ---(41)---, salbuespenak.
Azken asteotan ---(42)--- agur esan diote idazkuntzari; Philip Rothek 42. a) bi idazle handik
eta Imre Kérteszek ez dute borroka gehiago egingo letrari letra b) izen ona duten bi idazleek
josteko ahaleginean. Onespenaren gailurrean zeuden, baina Philip c) sona handiko bi idazleak
Rothek dio inspirazioa galdu duela. Kérteszek, aldiz, esan du agortu
egin zaiola esateko zeukana, herdoildu eta itxi egin zaiola txorrota. 43. a) txanponaren beraren aldeak
Emandako bi arrazoiek —batak ez omen dauka etorririk, besteak ez b) txanpon berdineko aldeak
omen dauka ekarririk— desberdinak dirudite, baina inspirazioa eta c) txanpon beraren aldeak
mezua ---(43)--- dira: idazteko grina eta gauzak esateko premia
batera datoz eta doaz. 44. a) bere makalaldian
b) bere makurrenean
Estatus ondo merezia lortu dute, baina presio handia c) bere onenean
eragiten du. Estatusa galtzen hasteak, berriz, zorabio handia.
Badakigu goi mailako kirolari txalotu asko ---(44)--- erretiratzen dela: 45. a) zalantzik
zaleek gogora ditzatela erpinaren puntan eta ez gainbeheran. b) zalantzarik
c) zalantzak
Ez dute gehiago idatziko, edo ez dute gehiago argitaratuko?
Ez dut ---(45)--- idazten segituko dutela. Egunero etorriko zaizkie
46. a) beren baitako
ideiak, egunero agertuko zaie pertsonaia edo zirkunstantzia berriren
b) beren bizilagunaren
bat ---(46)--- atean kas-kas jotzen.
c) beren iraganeko
Nolanahi ere, inoiz aipatzen ez den beste esparru batera ere
eraman nahi nuke hausnarra: lehenengoak —Philip Rothek— 47. a) ospe handiagoa
ingelesez idatzi du bere obra, eta ingelesez idatzi izanak hasieratik b) itzal txikiagoa
zabaldu zizkion mundu osorako ateak. Bigarrenak —Kérteszek— c) itzal ederragoa
hungarieraz idatzi du, eta arrakasta ez zitzaion oso berandu arte
iritsi. Baina arrakasta ez zaio berandu iritsi bere obrak Rothenak 48. a) bilakatzen dituzte
baino interes gutxiago duelako, hungarierak ingelesak baino ---(47)--- b) antzaldatzen dituzte
duelako baizik. Hizkuntzak botere sistemak ere badira: interes c) ordezkatzen dituzte
ekonomiko, politiko eta kultural handiak ---(48)--- . Ingelesa ez da
hungariera baino unibertsalagoa. Bere boterea bai, ordea. 49. a) bezalakoa
b) ez bezalakoa
Rothen eta Kérteszen isiltasuna literatura maite dugun c) bezainbestekoa
guztiok sentitzen dugu. Baina isiltasun horrek eragiten duen galera
—kulturala, politikoa, ekonomikoa— ingelesarentzat ---(49)--- da 50. a) aplika baitakioke
hungarierarentzat. Finean, Gombrowiczek polonierari buruz zeukan b) aplika baitaiteke
kezka bera ---(50)--- hungarierari ere: “Hemendik ehun urtera, c) aplika baitzezakeen
artean gure hizkuntza existitzen bada…”.

4
 1. sorta

Aukeratu erantzuna.
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian.

Bach
Iranzu Karrera, Euskadi Irratia.

51. Bach(ek)...
a) ehun laguneko familia musikazale batean jaio zen.
x b) hamaika musika lan idatzi zituen, gehienak izaera erlijiosokoak.
c) bere aitarekin eta osabarekin ikasi zuen txirula eta organoa jotzen.

52. Bach eta Lutero.

x a) Musika erlijiosoan ekarpen handiak egin zituzten.
b) Eisenach-eko San Tomas elizan izan ziren musika zuzendariak.
c) Leipzig-en ibili ziren elkarlanean musika erlijiosoa berritzeko.

53. Luteroren ekarpenetako bat izan zen…

a) Eisenach-eko elizako biblia famatua latinetik alemanera itzultzea.
x b) elizkizunetan apaizek, mojek eta herri xeheak batera abestu ahal izatea.
c) Mendebaldeko musikaren oinarriak goitik behera astintzea.

54. Bachek 20 urterekin...

a) Alemania zeharkatu zuen Lübech-eraino Buxtehude maisuari lana eskatzeko asmotan.
b) Buxtehude maisuaren alaba liluratu zuen, eta organista lanpostua lortu ere bai.
x c) bere organo lanik ezagunena sortu zuen, ordurako iaiotasun handiko organista zelako.

55. Bach.
a) Eliza Luteranoaren ustez musika berria sortzen maisua bazen ere, ez zioten hilarririk jarri.
b) Musikan egin zituen ekarpen berritzaileak zirela eta, bere garaikideek ez zuten goraipatu.
---x c) Voyager ontzian bere lan batzuk sartu izana bere gorentasunaren seinale da.

5
 1. sorta

Aukeratu erantzuna.
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian.

Anisakisa
Haritz Galarraga, Euskadi Irratia.

56. Zein da EGIA?

a) Entzungai hau grabatu aurreko astera arte, Euskal Herrian ez da anisakisik izan.
x b) Maiteminduta dagoelako-edo, hitzaren musikaltasunak liluratua du Galarraga.
c) Aranbarriren nobelako taxilariaren antzeko pertsonaia baten izena ere ba omen da Anisakis.
d) Diotenez, bada bizkarroi hau kaltegarri ez gertatzeko modurik.

57. Munduko jatetxerik onenak eta goi mailako sukaldaritza.

a) Galarragak lehen pentsatzen zuen goi mailako plater esperimentala zela Antxoak Anisakisarekin.
b) Zerrenda osatzeko, urtero 50 jatetxe berri sartzen dituzte Restaurant aldizkarian.
x c) Galarragari zer pentsa eman dio Restaurant aldizkariak berriro Kopenhageko jatetxea
hautatzeak.
d) Galarragak, intoxikazioak direla eta, bere etxepeko txinatar jatetxearen aurka jo du.

58. Euskal sukaldariez ari dela, Galarragak...

a) zerrenda ospetsu horretako lau ordezkariak nor diren esan du.
b) esan du injustizia dela Argiñano zerrenda entzutetsu horretan ez agertzea.
c) nabarmendu du gizonek ez dituztela emakumeak aintzat hartzen sukalde kontuetan.
x d) zalantzan jarri du Elena Arzaken meritua.

59. Sukaldariak eta bertsolariak.

a) Galarragak sukaldaritza eta bertsolaritza bakarrik jo ditu egungo euskal kulturaren ondaretzat.
x b) Galarraga kritiko antzean agertu da euskal sukaldarien euskara dela eta.
c) Bertsolarien lana baino meritu handiagokoa iruditzen zaio Galarragari sukaldariena.
d) Irratian ikastaroa egin zuenean hasi zen Galarraga bertsolaritza ezagutzen.

60. Zein da EGIA? Saio honetan, ...

a) entzuleak lasaitzearren, lehentasuna eman diote Osasun Sailaren aholkuen berri emateari.
b) anisakisaren inguruko aurreiritziak suntsitzea izan dute helburu nagusia.
c) Galarraga harrokeriaz mintzatu da goi mailako euskal sukaldaritzaz.
x d) Galarragak ironiaz hitz egin du behin baino gehiagotan.

6
 1. sorta

Bost testu labur entzungo dituzu. Testu bakoitza dagokion adierazpenarekin lotu behar duzu, kontuan hartuta bost
adierazpen sobera daudela.
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian.

A. Adoretsu itzuli zen etxera, nahiz eta lana galdu.

B. Batzuen esanetan, bere buruaz beste egin zuen. b

C. Bigarren aldiz emango dute astronomia oinarri duen telesail arrakastatsua. c

D. Ezbeharraren hondakinen bila ibili dira berriki itsasoan.

E. Esatariak, ironiaz, kritika egin die jokabide ezberdin eta harrigarria dutelako bere ustez.

F. Ezusteko mingarria jaso zuen nagusiengandik.

G. Ontzi kaskarrak baliatzeagatik gertatzen ziren ezbeharrak, eta ez eguraldiagatik.

H. Iazko aurkezleetako bat aurten ere arituko da.

g
I. Lotsagarria iruditzen zaio egoera argitzearren enpresara telefonoz deitu beharra. i

J. Heriotza batzuen lekuko ere izan ziren.

1 2 3 4 5
Erantzun-orrian 61 Erantzun-orrian 62 Erantzun-orrian 63 Erantzun-orrian 64 Erantzun-orrian 65

j
f d e h
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian: 61etik 65era.

7
 1. sorta

BERRIAlagunak

Agur t´erdi, bazkide eta BERRIAlagunok:

Hona bildu gara berriz ere urteroko Ekitaldi berean, 2014an alegia, badok.info
hitzordura, iazko ekitaldiaren berri emateko. euskal musikaren datutegi eta artxibo handia
berritu eta sustatu zuen gure Taldeak. Hori ere
publiko zabalari eskainitako leihoa da,
Euskal kazetaritzarentzat ez da urte errazik berria.eus atariaren barruan, geure kulturaren
ezagutu; ekonomiari buruz ari gara, jakina. erakusgarri eta gozagarri.
Bestelakorik esan gurako genukeen arren, 2014a
ere ez da samurra izan BERRIA Taldeko
Hizkuntza Politikaren Sailak (HPS) hartutako
kazetentzat. Alferrik da: etengabe aldats gora
erabakiak ilundu zuen gure urtea, zoritxarrez.
aritzea neke handia da, eta, batez ere, egoera oso
Aurreko ekitaldian baino 200.000 euro pasa
zaurgarrian jartzen ditu enpresa eta langileak.
gutxiago esleitu zituen diru-laguntzetan
Hala ere, ez dugu etsiko ondoen egiten dakiguna
BERRIArentzat. Jaurlaritzak egindako
egiteko: kazetaritza-lan sendo eta serioa,
Hedabideak deialdian ‹‹irismena›› deitu duten
kalitatezkoa, euskarazkoa eta geuretik pentsatu
irizpidea aplikatuta, kalte nabarmena egin zaio
eta sortutakoa; euskal kulturaren parte aktibo izan
BERRIAri. Izaera nazionala zein lokala izan,
eta hedatu. Horregatik, zorionez, urteko emaitza
agerkari guztiak berdindu ziren, eta guztiei
immaterialak neurtzean, balantze oso ona egin
baremazio bera aplikatu. Baina bistan da: Euskal
behar dugu.
Herri osora egunero zabaltzen den kazetak eta
herri batean banatzen den hilabetekariak ez
Dakizuenez, BERRIA egunkaria kazetaritza lukete puntuazio bera izan behar. Ez baitira
egiteko joera aurreratuenei begira aritu izan da parekideak.
beti, bere irakurleei istorioak kontatzeko eredu
onenak eskaintzeko ahaleginean, eta garaian
Ebazpenari errekurtsoa jarri diogu, eta,
garaikora egokituta. 2014an, aurreko ekitaldian
gainera, Euskal Herriko Unibertsitateko,
hasitako egitasmoari lotu zitzaion bete-betean:
Mondragon Unibertsitateko eta Deustuko
webgunearen berritzearekin ia batera egin zuen
Unibertsitateko adituek egindako txostenak
berria.info helbidetik berria.eus domeinu
aurkeztu dira Hizkuntza Politikako Sailean.
berrirako jauzia.
“Hekimen”1 Euskal Hedabideen Elkarteak ere
hainbat gomendio egin dizkio Jaurlaritzari,
Alabaina, ez da Interneteko domeinu-aldaketa aurtengo diru-laguntzetan irizpideak zuzendu
hutsean geratu egindako berrikuntza: lantalde eta aldatzeko.
guztiaren barne-hausnarketaren ondorioz eta
BERRIAlagunen ekarpenei esker, etxeko
BERRIA Taldeak urtea zorrik gabe amaitu
antolakuntza bera irauli da, kazeta-lan
zuen, orriotan ikusiko duzuen moduan; gure
berritzaileari bide emateko. Prozesu parte-
langileek beren soldata izoztua dute 2008tik,
hartzaile honekin, lan prozesuak eta egitura
eta BERRIAlagunek diru-ekarpen franko egin
moldatzea lehenetsi da, arlo digitalean zertzen
dute: eskerrik asko guztiei. Politikaren egitekoa
diren egiteko berrientzat irtenbide egokiena
beti izan da herritik eratutako sormen-
delakoan: batetik, papereko kazetan toki
produkzioei bidea egiten laguntzea. Halaxe
handiagoa emanda analisiari eta gogoeta sakonei,
espero (eta behar) dugu izatea Jaurlaritzaren
eta, bestetik, berria.eus atari digitalean
betebeharra.
egunerokoak eskatzen duen bat-batekotasunari.

Beatriz Zabalondo (Administrazio Kontseiluko lehendakaria): 2014ko balantzea.

Moldatua.

1.- OHARRA. Testuko “Hekimen” hitza dela-eta, ortografiari dagokionez ekimen hitzarekin nahasmendurik sor ez dadin, argituko dugu “Hekimen” euskal
hedabideek osatutako elkarte baten izena dela, hedabide + ekimen loturatik berariaz sortutakoa hain zuzen.

8
 1. sorta

Aukeratu erantzuna.
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian.

BERRIAlagunak

66. Testua irakurrita, zer ondorioztatzen da? 2014. urtea...

x a) aurrekoak baino antzuagoa izan zela, ustekabeko ekonomia-arazo bategatik.
b) erabakigarria izan zela, kazetaritza aurrerazale eta berritzailea egiten hasi baitziren.
c) gazi-gozoa izan zela alderdi guztiei erreparatzen badiegu.

67. BERRIA egunkaria eta berrikuntza.

a) Aldaketa gutxi izan da, aurreko plangintzari bere hartan eutsi baitiote.
b) Paperean argitaratuko dituzten analisi eta hausnarketei emanen diete lehentasuna.
c) Gaurkotasun-albisteek batez ere euskarri digitalean izanen dute lekua.

68. BERRIA eta diru-laguntza. BERRIAren ustez, ...

a) Gobernuak ekitaldi honetan tokian tokiko agerkariei egin die mesede.
b) maiztasun urriko argitalpenei eman beharko litzaieke laguntza handiena.
c) zenbait unibertsitatetako adituek zuzenduko eta aldatuko dituzte irizpideak.

69. Testu hau...

a) 2015ean idatzia da, eta BERRIA diruz laguntzen dutenei dago zuzendurik.
b) Hizkuntza Politikaren Sailak ebatzitakoari errekurtsoa jarriko diotela jakinarazteko da.
c) BERRIAlagun berriak erakartzeko eta aurrekoei esker ona aitortzeko ahalegina da batik bat.

70. Testu honetan, egileak...

a) etorkizun etsigarria aurreikusi du BERRIArentzat.
b) itxaropen zantzuak ere erakutsi ditu.
c) egungo politikagintza deskribatu du ikuspegi ezkorretik.

9

Atariko kurrinkak
Joxerra Garzia, Kurrin-kurrun vitae. Moldatua.
Aukeratu erantzuna.
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian.
Zabal hartuta, dena da hezkuntza. Ondorio horretara
iritsi naiz orain esku artean duzun liburu hau idaztean.
Ibilbide bitxia izan du liburuak. Hasi, Anjel Lertxundik
akuilatuta hasi nintzen, eskola munduko pasadizo
xelebreak ─neureak nahiz inorenak─ biltzea beste
asmorik ez nuela. Berehala konturatu nintzen, ordea,
hurrengo mendea ez nuela urruti izango, lagunei
pasadizoak eskatu eta pasadizook jaso, antolatu eta
txukuntzerako. Etsi-etsian, beraz, neureak idazteari ekin
nion.
Hogeita bi urterekin hasi nintzen Arrasaten irakasle,
eta adin horretako gazteak ditut orain unibertsitatean
ikasle, gaztetan nire ikaskide izandako lagunen seme-
alabak tarteko direla sarri. Ez da seinale ona, niretzat
behinik behin, oraindik ez zait-eta hiruko erregela egiten
ahantzi. Pentsatzen hasita nago munduan neu ote naizen
zahartzen ari den bakarra. Izan ere, ni neu urtetik urtera
zaharrago naizen arren, ikasleak ez baitira behin ere
zahartzen, urtea joan urtea etorri adin berekoak ditut-
eta. Aurreko batean, liburu hau zela-eta, iragan-minak
Arrasateko ikastolara eraman ninduelarik, berak zortzi
urte zituela nire ikasle izandako neska batekin egin nuen
topo: zortzi urteko bere semea ikastolatik noiz aterako
zain zegoen. Biribila da mundua, bai horixe! Ez dakit nola
kostatu zitzaigun hainbeste horretaz ohartzea.
Herio batean, baina gustura idatzi dut liburua, eta
sekulako hustualdia eman diet nola lepo gaineko
ganbarari hala bular barruko kutxa taupakariari.
Hustuketa lan hori emankor izango bada, ordea, ez da
aski bihotza estutu eta garunak zukutzea. Pello Zabaleta
adiskideak esan ohi duenez, bihotza eta burua nekatzea
bezain beharrezkoa da ipurdia nekatzea, eta alde
horretatik lasai nago, aitortu behar baitut oraingo
honetan lisatu ederra eman diodala bizkarrak bere izen
ona galtzen duen atzealdeko inguru horri. Idazten hasi
orduko ohartu nintzen liburua herren geratuko zitzaidala
irakasle moduan bizi izan ditudanetara mugatuz gero.
Irakasle baino lehenago ikasle izana naiz neu ere,
munduan gehienak bezala, eta garbi daukat elkarren
osagarri direla ikaslearen eta irakaslearen ikuspegiak.
Zergatik ez kontatu ikasle nintzeneko bizipenak ere?
Orain ikasle ditudan gazteek eskola-sistema bakarra
ezagutu dute, eta nekez imajina dezakete besterik. Alde
1. sorta
horretatik, orain mende erdiaren adin-jira horretan
gaudenoi dagokigu gure seme-alaba eta ikasleei azaltzea
nolakoa izan zen guk jaso —eta jasan— genuen
hezkuntza. Iraganeko mundu horien berri ematea
dagokigula, alegia, nahiz gure garaiotan errazegi uzten
diogun hezkuntzaren erantzukizun osoa eskolari.
Ikasle zein irakasle, ibili naizen leku guztiek utzi
didate beren arrastoa. Arrasto horietako batzuk hezur
muinetan sartuta daramatzat, noiz isil noiz kurrinka,
aldian aldiko aldartearen arabera. Beste batzuk
axalagoak dira. Badira kontu barregarriak eta badira
negargarriak ere, eta ez da beti erraza izaten batzuk eta
besteak bereizten.
Ez dut inortxo ere leziatu nahi liburu honen bidez.
Hezkuntza —oraingoa zein garai batekoa— kezka biziz
bizi duen maisu baten aitorpena besterik ez da, funtsean,
liburua. Saiatu, saiatu naiz jator jokatzen, nahiz ondotxo
dakidan alferrikakoa dela errealitatea ikuspegi bakar
batez islatzen ahalegintzea.
Errealitatea ez baita berez ezer. Diskurtsoak
eraikitzen du errealitatea, eta, ikuspegi adinbat diskurtso
dagoenez, diskurtso adina mundu dago. Zein mundutan
bizi nahi duen, norberak aukeratzen du, ikuspegia
hautatu eta diskurtsoa aukeratzen duen une berean.
Liburu honetan aurkituko duzuna ez da, beraz, Mundua,
nik neure diskurtsoarekin eraiki dudan mundutxoa baizik.
Eta, nire mundutxo horretan sartzen bazara, hor
ezagutuko dituzu nire ametsak eta lainezak, nire damuak
eta mamuak, nire merituak eta delituak. Ez baitago
barrena husterik zeharo biluzi ezik.
Lagunartean eta han-hemenkako hitzaldietan sarri
kontatu izan ditut hemen irakurriko dituzun pasarte asko
eta asko, obsesio bihurtu zaizkit-eta. Kontatuaren
kontatuz, beharbada desitxuratu egingo nituen
gertakariak. Berariaz, ordea, inoiz ere ez. Baliteke egia ez
den konturen bat edo beste lerratu izana tarteka, eta
ziur nago xehetasunetan huts egingo nuela behin baino
gehiagotan. Oker edo zuzen, neure uste eta sentipenak
kontatu ditut nik hemen, eta kontatzen ditudanak oker
badaude, ez da inor engainatzeko asmoz propio okertu
ditudalako, sentipen-usteok niretzat ustekabean ustel
direlako baizik.
10
 1. sorta

Atariko kurrinkak

71. Liburu honen ibilbidea.

a) Hasmentan Anjel Lertxundik ekin arren liburua idazteari, Joxerra Garziak idatzi zuen gehiena.
b) Beren eskola garaiko xelebrekeriak kontatzea izan zen hasieran bi egileen helburu nagusia.
c) Bere pasadizoez gain besterenak jaso eta atontzeak luzeegi joko zuela iritzi zion Joxerra Garziak.
d) Lagunen pasadizoen berri nekez izango zuelako etsita, soilik bereak kontatzea erabaki zuen
Joxerra Garziak.

72. Joxerra Garziak...

a) ganbara zein kutxa berezi bat behintzat hustu zituen dokumentazio-lanetarako.
b) egindako hustuketa-lana neketsua izan zen, ezinbestean.
c) lasaitu ederra hartu zuen, bihotz-buruek agindutako dena eserialdi bakarrean idatzita.
d) ez zuen aintzat hartu Zabaletaren esana, eta azkar ohartu zen hankamotz gera zitekeela liburua.

73. Joxerra Garziaren garaiko eskola-sistema eta gaur egungoa.

a) Joxerrak malenkoniaz gogoratu du testuan bere gazte denborako hezkuntza.
b) 50 urte inguru dituztenei omen dagokie garai hartako hezkuntzaren berri ematea egungo gazteei.
c) Joxerrak gogokoago du, antza, bere gaztaroko heziketa, eta bere ikasleei helarazi nahi die.
d) Joxerra kexu da gaur egungo eskola-sistemaren errazkeriaz eta utzikeriaz.

74. Zer islatu du Joxerra Garziak liburuan?

a) Errealitatea, hainbat ikuspegitatik, bestela ez baita inolaz ere sinesgarria irakurlearentzat.
b) Garai bateko obsesio sorta berbera, aspaldi hainbat hitzaldi eta emanalditan kontatutakoa.
c) Gezur ustelen bat ere bai tarteka, nahiz eta idazteko garaian jabetzen zen iruzurraz.
d) Bere munduko egiak, jakin badakien arren okerren bat egon litekeela tartean.

75. Zer da testu hau?

a) Liburuaren hitzaurrea, liburuaren inguruko zenbait zertzelada eta xehetasun azaltzen dituena.
b) Liburuaren amaierako atala, idazte-prozesuaren nondik norakoa zein izan den laburbiltzen duena.
c) Liburuaren berri emateko, egileek hedabideetara igorri zuten erreseina da; beraz, ez dago liburuan.
d) Liburuaren tarteko atal bat, egilea ikasle izan zeneko pasarteak eta irakasle izan zenekoak
bereizten dituena.

11
 1. sorta

Testu bakoitza dagokion adierazpenarekin lotu behar duzu, kontuan hartuta bi adierazpen sobera daudela.
Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian.

1. Itzultzaileok, normalean, atzerriko hizkuntza batetik gure ama-hizkuntzara itzultzen dugu; betidanik erakutsi
digute ez dela atzerriko hizkuntza batera itzultzea komeni. Bestalde, hizkuntza- eta itzulpengintza-irakasle gisa
aritzeko, lan-iragarki askotan zehazten da irakaslearen ama-hizkuntzak zein izan behar duen. Ingelesez native speaker
edo near native zehaztu ohi dute. Baina zer da near native hori? Jaiotzatikoa da, ala ez da?
Harluxet hiztegiak dio ama-hizkuntza “haurtzaroan ikasitako lehen hizkuntza” dela. Testuinguru askotan, haurtzaroan
ikasitako lehen hizkuntza ez da, ordea, ondoen menderatzen duguna. Batzuetan, hezkuntza formalean erabiltzen den
hizkuntzak haurtzaroan ikasitako hori ordezkatzen du. Adibidez, gaztelaniak euskara ordezka dezake; ikasketak
gaztelaniaz soilik egiteko aukera izan zuten batzuei gertatu zitzaien bezala. Baliteke gaztetan kanpora bizitzera joan
eta hizkuntza berriak ama-hizkuntza ordeztea; edo bi hizkuntza horiek arlo ezberdinetan garatzea, bata etxean eta
bestea lanean, adibidez. Beraz, ingelesez dioten “native” eta “non native” sailkapenak ez du beti balio.
31 eskutik bloga. Moldatua.

2. Frantses-hiztunek adoptatutako ume txinatarrekin egindako ikerketa baten berri eman dute ikertzaile kanadar
batzuek PNAS aldizkarian. Bederatzi eta hamazazpi urte arteko 48 ume eta gazterekin egin dute esperimentua.
Horietatik, batzuk Kanadan jaioak eta frantses-hiztun elebakarrak ziren; beste batzuk Txinan jaioak, 3 urte izan
aurretik frantses-hiztunek adoptatuak eta txinera ahaztu dutenak, frantses-hiztun elebakarrak alegia; eta, azkenik,
aurrekoak bezala adoptatuak baina txinerarekin jarraitu dutenak, eta, beraz, elebidunak. Denei, garunaren jarduera
neuronalaren jarraipena egiten zieten bitartean, txineran ohikoak diren eta frantsesak ez dituen soinuak jarri zizkieten
entzuteko. Txinera jaiotzetik entzun zutenek, gero ahantzi edo ez, antzeko jarduera neuronala erakutsi zuten:
ezkerreko eta eskuineko zirkunboluzio tenporalak aktibatu zitzaizkien. Jaiotzetik frantsesa bakarrik jaso zutenei,
ordea, eskuinekoa bakarrik aktibatu zitzaien.
Elhuyar aldizkaria, 315. zenb. Moldatua.

3. Orain arte gai horren inguruan egindako azterketek adierazten dute ez direla gauza bera aldi berean bi ama-
hizkuntza ikastea eta bigarren hizkuntza bat ikastea 3 urterekin, 10ekin edo urte gehiagorekin. Ezta bigarren hizkuntza
hori ama-hizkuntza bezain ongi menderatuta ere. Arlo horretako azterketa, oraindik behar bezain helduta ez dagoen
arren, erabakigarria izan daiteke etorkizuneko hezkuntza-politika publikoetan, bigarren eta hirugarren hizkuntza
irakasteko adin egokienari buruzko informazioa emango baitu. Donostiako Basque Center on Cognition, Brain and
Language (BCBL) zentroko ikertzaileak gai horri buruzko ikerketa independenteak egiten hasi dira; oraingoz,
ondorioztatu dute elebitasun goiztiarrak eta aldiberekoak zenbait hizkuntza-gaitasun hobetzen dituela.
Basqueresearch webgunea. Moldatua.

4. Behin baino gehiagotan esaten diegu gurasoei etxean ama-hizkuntza erabiltzeko testuinguru desberdinetan,
badakigulako ama-hizkuntza ondo jakiteak bigarren hizkuntza garatzen laguntzen duela.

Horretaz gain, eskolan ere kontuan hartzen dugu haurraren hizkuntza:

 Gelan ama-hizkuntza erabiltzeko aukera ematen diogu.

 Irakasleok zein ikaskideek zenbait agur edota kortesiazko formula, hiztegi arrunteko hitz batzuk eta abar
ikasten ditugu ikasle etorkinaren hizkuntzan.
 Ikastetxean dauden txarteletan ikaslearen hizkuntza erabiltzen dugu une batzuetan.

Horrela, bi helburu bete nahi ditugu: bata, ikaslearen hizkuntza baloratzea, eta, beraz, ikaslea bera baloratzea; bestea,
hizkuntza eta kultur aniztasunean hezten hastea. Azken hau gelako gainerako ikasleei zuzendutako helburua da.
Txikitatik gela barruan kultur aniztasuna izatea aukera ona da gizarteko kultur aniztasuna modu aberatsean bizitzeko.
hikhasi.eus webgunea. Moldatua.

12
 1. sorta

5. Nola egin hirugarren hizkuntzaren sarrera, komunitate elebidun batean, hizkuntzetako bat erabilera murritzekoa
denean eta normalizatu gabea? Gure kasuan, nola egin ingelesaren sarrera, gaztelania behar bezala ikastea helburu
denean, gehienentzat bigarren hizkuntza den euskararen jabekuntza-erabilerak ziurtatu nahi direnean eta hizkuntza
honen normalkuntzan urrats sendoak eman nahi direnean? Zein adinetan hasi? Nolako metodologiaren bidez?...
Hauek ziren, besteak beste, 95-96 ikasturtean Txingudi ikastolan egiten genituen galderak. Orduan erabaki genuen
ingelesaren irakaskuntza 3. mailan hastea eta, ingeleseko saioez gain, arlo bat, Arte Hezkuntza hain zuzen ere,
ingelesez irakastea 3. mailatik 6. mailara bitartean. Saio honetan, erabaki horien azpian dauden arrazoien berri
emango dugu batetik, eta, bestetik, Arte Hezkuntza nola lantzen dugun adieraziko dugu.
Ikastaria, 11. zenb. Moldatua.

Testu bakoitza dagokion adierazpenarekin lotu behar duzu, kontuan hartuta bi adierazpen sobera daudela.

A. Esperimentu horretatik ondoriozta dezakegu ama-hizkuntzak, nahiz eta ahantzia izan jada,
bere arrastoa utzi duela garunean.

B. Familia bidezko hizkuntza transmisioa ulertzeko, gurasoen hizkuntza-gaitasunaren eta haurren

ama-hizkuntzaren arteko lotura ikusi behar da.

C. Hirugarren hizkuntzaren irakaskuntzari dagokionez, ikastetxean izan duten esperientziaren

berri emateko asmoa adierazi dute.

D. Hiztun batzuek ez dute beren ama-hizkuntzan izaten hizkuntza-gaitasun hoberena, bigarren

hizkuntza batean baizik.

E. Ikasleen ama-hizkuntza aintzat hartzearen garrantzia zein onurak nabarmendu dituzte irakasle
batzuek.

F. Ikerketa horien emaitzak argigarri izan litezke agintarientzat jakiteko noiz komeni den irakasten
hastea bigarren edota hirugarren hizkuntza.

G. Ikerlan horrek azaldu du, besteak beste, nola egiten duten salto elebidunen garunek hizkuntza
batetik bestera.

1 2 3 4 5
Erantzun-orrian 76 Erantzun-orrian 77 Erantzun-orrian 78 Erantzun-orrian 79 Erantzun-orrian 80

Marka itzazu aukeratutakoak erantzun-orrian: 76tik 80ra.

13
1. sorta

14