3 9.

Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Şiir - 1

1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.

a) Zengin simgelerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan ve kendi başına bir bütün olan
edebî anlatım biçimine ........................ denir.
b) Şiirde en küçük anlam bütünlüğünü sağlayan ve kendi içinde bağımsız olan dize topluluğuna ........................,
şiirin; nazım birimi, birim sayısı, ölçü ve kafiye düzenine göre aldığı isme ........................, konu ve temasına
göre aldığı isme ise ........................ denir.
c) ........................, bir şiirdeki dizelerin hece ve durak bakımından denk oluşudur.
ç) Dize sonlarındaki aynı görevdeki ekler ve aynı anlamlı kelime ve kelime gruplarının tekrarına redif; söyleniş-
leri ve yazılışları aynı, görev ve anlamları farklı olan ek, kelime ve kelime gruplarının tekrarına ........................
denir.
d) ..........................., kafiye ve rediflerin diziliş özelliğidir.

2-4. soruları aşağıdaki şiire göre cevaplayınız.

Nasıl yaşayacağım ey deniz senden uzak?

Yanıp sönüyor gibi gözlerimde fenerin!
Uyuyor mu limanda her gece sallanarak
Altından çivilerle çakılmış gemilerin?

Bir gün nehirler gibi çağlayarak derinden

Dağlardan, ormanlardan sana akacak mıyım?
Ey deniz! Şöyle bir gün sana bakacak mıyım,
Elma bahçelerinden, fındık bahçelerinden?
(Ömer Bedrettin UŞAKLI, Deniz Hasreti)

2. Şiire hâkim olan duyguyu yazınız.

...........................................................................................................................................................................

3. Aşağıdaki tabloyu şiire göre doldurunuz.

Nazım Birimi

Ölçü

Kafiye Şeması

MEB ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

 3 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Şiir - 1

4. Gece gündüz cenk edersin

Kim ile ahenk edersin?
Türlü türlü renk edersin
Yüz bin nakışa değersin
Bu dörtlüğün kafiye ve rediflerini bulunuz.

...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................

5. “Güzel şiir yazmanın anlam, vezin, kafiye gibi belirli tekniği, kalıpları olamaz. Bu anlam, vezin, kafiye gibi şeylerle
şiiri tarif etmek, işi kolaylaştırmak demektir. Hâlbuki güzel bir şiiri kaleme almak böyle kolay bir iş değildir. Biz
şiirin ne olduğunu, nasıl oluşturulduğunu henüz bilmiyoruz bu edebi türün güzelliği de şiirin meçhullüğündedir.”
diyen bir yazar, şairleri şiir türünde hangi ölçüye yönlendirmektedir?

...........................................................................................................................................................................

6. Aşağıdaki tabloda yer alan nazım biçimi ve nazım türlerinin hangi şiir geleneğine ait olduklarını tabloda
“X” ile işaretleyiniz.

İslamiyet Öncesi Halk Şiiri Divan Şiiri Batı Etkisindeki

Türk Şiiri Türk Şiiri
Kıt’a
Koşma
Balat
Şarkı
Nazım Biçimleri
Türkü
Semai
Sone
Mesnevi
Güzelleme
Ninni
Koşuk
Tevhit
Nazım Türleri
Şathiye
Sagu
Taşlama
Methiye

MEB ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü