#01-Teorik Güç Çevrimler Ve Performans Hesapları - Marine Diesel Engines III

Gemi Dizel Motorları III
Bölüm#01|
Teorik Güç Çevrimleri
Ve Performans Hesapları
Denizcilik Fakültesi
Gemi Makineleri İşletme Müh. Dr.Öğretim Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU
BÖLÜM-1
(Teorik Çevrimlerin Performans Hesapları)
1. OTTO ÇEVRİMİ
2. DİZEL ÇEVRİMİ
3. KARMA ÇEVRİM
Gemi Makineleri İşletme Müh. Bölüm-I| Teorik Çevrimlerin Analizi
#01-Otto Çevrimi
(Çevrim Parametreleri)
𝑉𝑉𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑉𝑉1
• 𝑟𝑟𝑐𝑐 = =
𝑃𝑃3 𝑇𝑇3
•α= =
𝑃𝑃2 𝑇𝑇2
𝑉𝑉4=1 𝑟𝑟𝑐𝑐
• δ= =
𝑉𝑉3=2 𝜌𝜌
• 𝑘𝑘 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 /𝑐𝑐𝑣𝑣
#01-Otto Çevrimi • 𝟐𝟐 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:
(Performans Hesapları) 𝑇𝑇2 𝑃𝑃2
(𝑘𝑘−1)/𝑘𝑘
𝑉𝑉1
𝑘𝑘−1
𝑘𝑘𝑘𝑘 = =
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑞𝑞𝑔𝑔 − 𝑞𝑞ç 𝑇𝑇1 𝑃𝑃1 𝑉𝑉⏟2
𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑟𝑟𝑐𝑐
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇2 𝑘𝑘−1
𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇3 − 𝑇𝑇2 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 − = 𝑟𝑟𝑐𝑐 → 𝑇𝑇2 = 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇1
• 𝟑𝟑 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:
𝑇𝑇4 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑞𝑞ç = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇4 − 𝑇𝑇1 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 −1 𝑇𝑇3 𝑇𝑇3 𝑇𝑇2
𝑇𝑇1 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝛼𝛼 = → = 𝛼𝛼 = 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
𝑇𝑇2 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 T4 kJ • 𝟒𝟒 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:

𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 − − −1
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 T1 kg 𝑇𝑇3 𝑃𝑃3
𝑉𝑉4=1
𝑘𝑘−1
= =
• 𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁 𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝: 𝑇𝑇4 𝑃𝑃4 𝑉𝑉
� 3=2
𝑟𝑟𝑐𝑐
• 𝑇𝑇1 𝐾𝐾 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑃𝑃1 (𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘) 𝑇𝑇4 𝑇𝑇3 /𝑇𝑇1 𝑇𝑇4 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
= → = 𝑘𝑘−1 = 𝛼𝛼
𝑇𝑇1 𝑟𝑟 𝑘𝑘−1 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐
𝑐𝑐
#01-Otto Çevrimi 𝜂𝜂𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜 =
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛
(Güç ve Verim İfadesi) 𝑞𝑞𝑔𝑔
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 − = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 (𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 )
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 T4 kJ
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 − − −1
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 T1 kg
𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 (𝛼𝛼 − 1)
𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 (𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 1)(𝛼𝛼 − 1)

𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 𝛼𝛼 − 1 𝜂𝜂𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜 =
𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 (𝛼𝛼 − 1)
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 1 1
𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜂𝜂𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜 =
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
= 1 − 𝑘𝑘−1
𝑟𝑟𝑐𝑐
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 (𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 1)(𝛼𝛼 − 1)
𝑘𝑘𝑘𝑘
1
𝜂𝜂𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜 = 1 −
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
#02-Dizel Çevrimi
• 𝑟𝑟𝑐𝑐 = =
𝑉𝑉3
• ρ=
𝑉𝑉2
𝑉𝑉4=1 𝑟𝑟𝑐𝑐
• δ= =
𝑉𝑉3 =𝜌𝜌𝑉𝑉2 𝜌𝜌
• 𝑘𝑘 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 /𝑐𝑐𝑣𝑣
#02-Dizel Çevrimi • 𝟐𝟐 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:
(Performans Hesapları) 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑇𝑇2 𝑃𝑃2
𝑉𝑉1
𝑘𝑘−1
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑞𝑞𝑔𝑔 − 𝑞𝑞ç = =

𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇1 𝑃𝑃1 𝑉𝑉⏟2
𝑟𝑟𝑐𝑐
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇2 𝑘𝑘−1
𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇3 − 𝑇𝑇2 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇1 − = 𝑟𝑟𝑐𝑐 → 𝑇𝑇2 = 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇1
• 𝟑𝟑 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:
𝑞𝑞ç = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇4 − 𝑇𝑇1 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 −1 𝑇𝑇3 𝑇𝑇3 𝑇𝑇2
𝑇𝑇1 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜌𝜌 = → = 𝜌𝜌 = 𝜌𝜌𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 T4 kJ • 𝟒𝟒 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑘𝑘 − − −1
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 T1 kg 𝑇𝑇3 𝑃𝑃3
𝑉𝑉4=1 𝑘𝑘−1
𝑟𝑟𝑐𝑐
𝑘𝑘−1
= = =
• 𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁𝐁 𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝𝐝: 𝑇𝑇4 𝑃𝑃4 𝑉𝑉3=𝜌𝜌𝑉𝑉2 𝜌𝜌
𝑘𝑘−1
• 𝑇𝑇1 𝐾𝐾 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑃𝑃1 (𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘) 𝑇𝑇3 /𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑇𝑇4 𝜌𝜌𝜌𝜌𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝑇𝑇4 𝑘𝑘
= → = → = 𝜌𝜌
𝑇𝑇4 /𝑇𝑇1 𝜌𝜌 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑘𝑘−1 𝑇𝑇1
𝜌𝜌
#02-Dizel Çevrimi 𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 =
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛
(Güç ve Verim İfadesi) 𝑞𝑞𝑔𝑔

𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇1 − = 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇1 (𝜌𝜌𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 )
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 T4 kJ
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑘𝑘 − − −1
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 T1 kg
𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 (𝜌𝜌 − 1)
𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑘𝑘𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝜌𝜌 − 1 − 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1

𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑘𝑘 𝜌𝜌𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝑘𝑘
− 𝜌𝜌 − 1 𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 =
𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 (𝜌𝜌 − 1)
𝑘𝑘𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝜌𝜌 − 1 − 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1

𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 =
𝑘𝑘𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 (𝜌𝜌 − 1)
= 1 − 𝑘𝑘−1
𝑘𝑘𝑘𝑘𝑐𝑐 (𝜌𝜌 − 1)
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 [𝑘𝑘𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝜌𝜌 − 1 − 𝜌𝜌𝑘𝑘 −1 ]
𝑘𝑘𝑘𝑘
𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1
𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = 1 − 𝑘𝑘−1
𝑘𝑘𝑘𝑘𝑐𝑐 (𝜌𝜌 − 1)
#03-Karma (Dual) Çevrim
𝑉𝑉1
• 𝑟𝑟𝑐𝑐 =
𝑉𝑉2
𝑝𝑝3 𝑇𝑇3
• α= =
𝑝𝑝2 𝑇𝑇2
𝑉𝑉4 𝑇𝑇4
•ρ= =
𝑉𝑉3 𝑇𝑇3
𝑉𝑉5=1 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑐𝑐𝑝𝑝

• δ= = 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑘𝑘 =
𝑉𝑉4=𝜌𝜌𝑉𝑉3=2 𝜌𝜌 𝑐𝑐𝑣𝑣
#03-Karma (Dual) Çevrimi
(Performans Hesapları)
𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑞𝑞1 + 𝑞𝑞2
𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑞𝑞𝑔𝑔 − 𝑞𝑞ç
𝑞𝑞1 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇3 − 𝑇𝑇2 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 − 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑇𝑇4 𝑇𝑇3 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 T4 𝑇𝑇3 𝑇𝑇5

𝑞𝑞2 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇4 − 𝑇𝑇3 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇1 − 𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 − + 𝑘𝑘 − − −1
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 T1 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑇𝑇4 𝑇𝑇3 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 − + 𝑘𝑘 −
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇3 𝑇𝑇2
−
T 𝑇𝑇 𝑇𝑇
+ 𝑘𝑘 4 − 3 − 5 − 1
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 T1 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1
𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = =
𝑇𝑇5 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑞𝑞𝑔𝑔 𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑇𝑇 𝑇𝑇
− + 𝑘𝑘 4 − 3
𝑞𝑞ç = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇5 − 𝑇𝑇1 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 −1 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1
#03-Karma (Dual) Çevrim • 𝟏𝟏 𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧𝐧:
(Performans Hesapları)
𝑇𝑇1 𝐾𝐾 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑃𝑃1 (𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘)
• 𝟐𝟐 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:
(𝑘𝑘−1)/𝑘𝑘 𝑘𝑘−1
𝑇𝑇2 𝑃𝑃2 𝑉𝑉1
= = = 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
𝑇𝑇1 𝑃𝑃1 𝑉𝑉⏟2
• 𝟑𝟑 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏: 𝑟𝑟𝑐𝑐

𝛼𝛼 = → = 𝛼𝛼 = 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
• 𝟒𝟒 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:
𝜌𝜌 = → = 𝜌𝜌 = 𝜌𝜌𝛼𝛼𝛼𝛼𝑐𝑐𝑘𝑘−1
• 5 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:
(𝑘𝑘−1)/𝑘𝑘 𝑘𝑘−1 𝑘𝑘−1
𝑇𝑇4 𝑃𝑃4 𝑉𝑉5=𝑉𝑉1 𝑟𝑟𝑐𝑐
= = =
𝑇𝑇5 𝑃𝑃5 𝑉𝑉4=𝜌𝜌𝑉𝑉2 𝜌𝜌
𝑘𝑘−1
𝑇𝑇4 /𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑇𝑇5 𝑇𝑇4 /𝑇𝑇1 𝜌𝜌𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝑇𝑇5
= → = 𝑘𝑘−1
= 𝑘𝑘−1
→ = 𝛼𝛼𝜌𝜌𝑘𝑘
𝑇𝑇5 /𝑇𝑇1 𝜌𝜌 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐 /𝜌𝜌 𝑟𝑟𝑐𝑐 /𝜌𝜌 𝑇𝑇1
#03-Karma (Dual) Çevrim
(Güç ve Verim İfadesi)
𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 T4 𝑇𝑇3 𝑇𝑇5
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 − + 𝑘𝑘 − − −1 → 𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 + 𝑘𝑘 𝜌𝜌𝛼𝛼𝛼𝛼𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 𝛼𝛼𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1
𝑇𝑇1 𝑇𝑇1 T1 𝑇𝑇1 𝑇𝑇1
𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 ( 𝛼𝛼 − 1 + 𝛼𝛼𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1 ) − 𝛼𝛼𝜌𝜌 − 1 𝑘𝑘
𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 ( 𝛼𝛼 − 1 + 𝛼𝛼𝛼𝛼 𝜌𝜌 − 1 ) − 𝛼𝛼𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1

𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = → 𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 ( 𝛼𝛼 − 1 + 𝛼𝛼𝛼𝛼 𝜌𝜌 − 1 → 𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 =
𝑞𝑞𝑔𝑔 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 ( 𝛼𝛼 − 1 + 𝛼𝛼𝛼𝛼 𝜌𝜌 − 1
𝛼𝛼𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1
𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = 1 −
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 + 𝛼𝛼𝛼𝛼 𝜌𝜌 − 1
 Teorik Ortalama İndike Basınç Hesabı (Pmi)
(#01-Otto Çevrimi)
𝑾𝑾̇ 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏 𝜼𝜼𝒕𝒕𝒕𝒕,𝒐𝒐 𝑸𝑸̇ 𝒈𝒈
𝑷𝑷𝒎𝒎𝒎𝒎 = = ;
𝑽𝑽𝒅𝒅 𝑽𝑽𝒅𝒅
𝑉𝑉𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 1 1
𝑉𝑉𝑑𝑑 = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 − 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑎𝑎𝑎𝑎 1− = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑎𝑎𝑎𝑎 1 − = 𝑉𝑉1 1 −
𝑉𝑉𝑚𝑚𝑎𝑎𝑎𝑎 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑟𝑟𝑐𝑐
𝑄𝑄̇ 𝑔𝑔 = 𝑚𝑚𝑐𝑐
̇ 𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1
̇ 𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1
𝑚𝑚𝑐𝑐 𝑚𝑚𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑘𝑘 − 1 𝑇𝑇1
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 → 𝑃𝑃1 𝑉𝑉1 = 𝑚𝑚𝑚𝑚𝑇𝑇1 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑅𝑅 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑘𝑘 − 1 → 𝑃𝑃1 =
1 𝑉𝑉1
𝑉𝑉1 1 −
𝑟𝑟𝑐𝑐
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝑃𝑃1 → 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝛼𝛼 − 1
1 𝑘𝑘 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1
𝑘𝑘 − 1 1−
𝑟𝑟𝑐𝑐
(#02-Dizel Çevrimi)
𝑾𝑾̇ 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏 𝜼𝜼𝒕𝒕𝒕𝒕,𝒅𝒅 𝑸𝑸̇ 𝒈𝒈
𝑉𝑉𝑑𝑑 = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 − 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑎𝑎𝑎𝑎 1− = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑎𝑎𝑎𝑎 1 − = 𝑉𝑉1 1 −
̇ 𝑝𝑝 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝜌𝜌 − 1
̇ 𝑝𝑝 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝜌𝜌 − 1
𝑚𝑚𝑐𝑐 1 𝑚𝑚𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇1 𝑘𝑘 − 1
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 → 𝑃𝑃1 𝑉𝑉1 = 𝑚𝑚𝑚𝑚𝑇𝑇1 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑅𝑅 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 1− → 𝑃𝑃1 =
1 𝑘𝑘 𝑉𝑉1 𝑘𝑘
𝑉𝑉1 1 −
𝑟𝑟𝑐𝑐
𝑘𝑘𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝜌𝜌 − 1 𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 𝑃𝑃1 → 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 𝑃𝑃1 𝜌𝜌 − 1
1 𝑘𝑘 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1
𝑘𝑘 − 1 1 −
𝑟𝑟𝑐𝑐
(#03-Karma (Dual) Çevrim)
𝑾𝑾̇ 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏 𝜼𝜼𝒕𝒕𝒕𝒕,𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅 𝑸𝑸̇ 𝒈𝒈
𝑉𝑉𝑑𝑑 = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 − 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚 = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑎𝑎𝑎𝑎 1 − = 𝑉𝑉𝑚𝑚𝑎𝑎𝑎𝑎 1 − = 𝑉𝑉1 1 −
̇ 𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1
̇ 𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1

𝑚𝑚𝑐𝑐 𝑃𝑃1 𝑉𝑉1 = 𝑚𝑚𝑚𝑚𝑇𝑇1 𝑣𝑣𝑣𝑣
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 → 𝑚𝑚𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1
1 𝑅𝑅 = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑘𝑘 − 1 → 𝑃𝑃1 = 𝑘𝑘 − 1
𝑉𝑉1 1 −
𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑉𝑉1
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘

𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 𝑃𝑃1 → 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1
1 𝑘𝑘 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1
𝑘𝑘 − 1 1 −
𝑟𝑟𝑐𝑐
Örnek:
• İş akışkanı hava olan ideal bir Diesel çevriminin sıkıştırma oranı
18, ön genişleme oranı 2’dir. Sıkıştırma işleminin başlangıcında
iş akışkanının basıncı 100 kPa, sıcaklığı 27 oC ve hacmi 1917
cm3’tür. Soğuk hava standardı kabulleriyle
a) Her hal değişimi sonunda havanın sıcaklığını ve basıncını,
b) Çevrimin birim kütle için net işini ve ısıl verimini,
c) Ortalama teorik efektif basıncı (Pmi) hesaplayınız.
(Tablo A-2a’ dan R=0.287 kJ/kg.K; cp= 1.005 kJ/kg; cv=0.718 kJ/kg ve
k=1.4 alınacaktır)
a)
1 noktası: 𝑇𝑇1 = 300 𝐾𝐾; 𝑃𝑃1 = 100 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
2 noktası: 𝑻𝑻𝟐𝟐 = 𝑻𝑻𝟏𝟏 𝒓𝒓𝒌𝒌−𝟏𝟏

𝒄𝒄 ; 𝑷𝑷𝟐𝟐 = 𝑷𝑷𝟏𝟏 𝒓𝒓𝒌𝒌𝒄𝒄
𝑇𝑇2 = 300 181.4−1 = 953.3 𝐾𝐾
𝑃𝑃2 = 100 181.4 ≅ 5720 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
3 noktası: 𝑻𝑻𝟑𝟑 = 𝑻𝑻𝟏𝟏 𝝆𝝆𝒓𝒓𝒌𝒌−𝟏𝟏 ; 𝑷𝑷𝟑𝟑 = 𝑷𝑷𝟐𝟐

𝒄𝒄
𝑇𝑇3 = 300(2) 181.4−1 = 1906.6 𝐾𝐾
𝑃𝑃3 = 5720 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
4 noktası: 𝑻𝑻𝟒𝟒 = 𝑻𝑻𝟏𝟏 𝝆𝝆𝒌𝒌 ; 𝑷𝑷𝟒𝟒 = 𝑷𝑷𝟏𝟏 𝝆𝝆𝒌𝒌
𝑇𝑇4 = 300 21.4 = 791.7 𝐾𝐾
b)
𝑃𝑃4 = 100 21.4 ≅ 264 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
𝒘𝒘𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏 = 𝒄𝒄𝒗𝒗 𝑻𝑻𝟏𝟏 𝒌𝒌𝒓𝒓𝒌𝒌−𝟏𝟏
𝒄𝒄 𝝆𝝆 − 𝟏𝟏 − 𝝆𝝆𝒌𝒌 − 𝟏𝟏 = 0.718 300 1.4 181.4−1 2 − 1 − 21.4 − 1 ≅ 605.32 (𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑘𝑘𝑘𝑘)
𝟏𝟏 𝝆𝝆𝒌𝒌 − 𝟏𝟏 1 21.4 − 1 1.639

𝜼𝜼𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅 = 𝟏𝟏 − =1− =1− = 0.6316 → %63.16
𝒓𝒓𝒌𝒌−𝟏𝟏
𝒄𝒄 𝒌𝒌 𝝆𝝆 − 𝟏𝟏 180.4 1.4 2 − 1 3.178 1.4 1
c) 𝒌𝒌 𝒓𝒓𝒌𝒌𝒄𝒄 1.4 181.4
𝑷𝑷𝒎𝒎𝒎𝒎 = 𝜼𝜼𝒕𝒕𝒕𝒕,𝒅𝒅 𝑷𝑷𝟏𝟏 𝝆𝝆 − 𝟏𝟏 = 0.6316 100 2 − 1 ≅ 744 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 ≅ 7.44 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
𝒌𝒌 − 𝟏𝟏 𝒓𝒓𝒄𝒄 − 𝟏𝟏 1.4 − 1 18 − 1
1. İdeal diesel çevrimine göre çalışan bir motorun sıkıştırma başlangıcında
basınç ve sıcaklığı sırasıyla 95 kPa ve 27oC olup kompresyon oranı 16’
dır. Ön genişleme oranı 2 kabul ederek (k=1.4),
a.Çevrimin termik verimini,
b.Çevrimin maksimum sıcaklığını ve
c. Ortalama indike basıncını hesaplayınız.
• Cevap#01) 𝑎𝑎) η𝑑𝑑 = 1 − 𝑘𝑘−1
(𝑟𝑟𝑐𝑐 )𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1
21.4 − 1
η𝑑𝑑 = 1 − 1.4−1 = 𝟎𝟎. 𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔 (%𝟔𝟔𝟔𝟔. 𝟒𝟒)
16 1.4 2 − 1
𝑉𝑉3 𝑇𝑇3
𝑏𝑏) 𝜌𝜌 = = → 𝑇𝑇3 = 𝜌𝜌𝑇𝑇2 → 𝑇𝑇2 = 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
𝑉𝑉2 𝑇𝑇2
𝑇𝑇3 = 𝜌𝜌𝜌𝜌1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 2 300 161.4−1 ≅ 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏 𝑲𝑲
𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
𝑐𝑐) 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑑𝑑 𝑃𝑃1 𝜌𝜌 − 1
𝑘𝑘 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1
1.4 161.4
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.614 95 2 − 1 = 58.33 3.5 3.234 1 ≅ 𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔 𝒌𝒌𝒌𝒌𝒌𝒌
1.4 − 1 16 − 1
2. Kompresyon oranı 16 olan ideal bir diesel
çevriminde sıkıştırma başlangıcındaki basınç
ve sıcaklığı sırasıyla 100 kPa ve 27oC dir.
Çevrime birim kütle başına giren ısı enerjisi
1800 kJ/kg olduğuna göre (cp=1.0035
kJ/kg.K; cv=0.7165 kJ/kg.K alınacaktır)
çevrimin,
a.Maksimum sıcaklığını,
b.Net işini ve
c. Termik verimini hesaplayınız.
• Cevap#02)
𝑞𝑞𝑔𝑔 𝑏𝑏) 𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = (𝑞𝑞𝑔𝑔 −𝑞𝑞ç ) → 𝑞𝑞ç = 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇4 − 𝑇𝑇1
𝑎𝑎) 𝑞𝑞𝑔𝑔 = 𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇3 − 𝑇𝑇2 → 𝑇𝑇3 = + 𝑇𝑇2
𝑐𝑐𝑝𝑝
𝑘𝑘−1 𝑘𝑘−1
𝑇𝑇2 = 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 ; 𝑇𝑇3 𝑉𝑉4 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑉𝑉3 𝑇𝑇3 2703.2
= = 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝜌𝜌 = = = ≅3
𝑐𝑐𝑝𝑝 𝑇𝑇4 𝑉𝑉3 𝜌𝜌 𝑉𝑉2 𝑇𝑇2 909.43
𝑘𝑘 = �𝑐𝑐𝑣𝑣 = 1.0035 ∕ 0.7165 = 1.4
𝑇𝑇3 2703.2
𝑇𝑇2 = 300 16 1.4−1
= 909.43 𝐾𝐾 𝑇𝑇4 = 𝑘𝑘−1 = 1.4−1 = 1383.82 𝐾𝐾 →
𝑟𝑟𝑐𝑐 16
1800 𝜌𝜌 3
𝑇𝑇3 = + 909.43 ≅ 𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐. 𝟐𝟐 𝑲𝑲
1.0035
𝑞𝑞ç = 0.7165 1383.82 − 300 ≅ 777 𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 1800 − 777 = 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏 𝒌𝒌𝒌𝒌/𝒌𝒌𝒌𝒌
𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 1023
𝑐𝑐) η𝑑𝑑 = = = 𝟎𝟎. 𝟓𝟓𝟓𝟓𝟓𝟓 (%𝟓𝟓𝟓𝟓. 𝟖𝟖)
𝑞𝑞𝑔𝑔 1800
3. İdeal karma bir çevrimin maksimum basıncı
8 MPa’ dır. Sıkıştırma başlangıcındaki basınç
101 kPa, sıcaklık 320 K ve çevrimin
kompresyon oranı 17’dir. Çevrime giren ısı
𝑄𝑄𝑔𝑔
= 30 denklemi ile tanımlandığına göre
𝑃𝑃1 𝑉𝑉1
karma çevrimin ısıl verimini hesaplayınız.
(k=1.3; cp=1.005 kJ/kg.K ve cv=0.773
kJ/kg.K).
1 𝛼𝛼𝛼𝛼𝑘𝑘 − 1
η𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = 1 −
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝛼𝛼 𝜌𝜌 − 1
𝛼𝛼 =? 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝜌𝜌 =?
• Cevap#03)
(𝑘𝑘−1)⁄𝑘𝑘 (𝑘𝑘−1) (𝑘𝑘−1)⁄𝑘𝑘
𝑃𝑃3 𝑇𝑇2 𝑃𝑃2 𝑉𝑉1 𝑃𝑃2 (𝑘𝑘−1)
𝛼𝛼 = ; = = → = 𝑟𝑟𝑐𝑐 → 𝑃𝑃2 = 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
𝑃𝑃2 𝑇𝑇1 𝑃𝑃1 𝑉𝑉2 𝑃𝑃1
𝑃𝑃3 8000
𝛼𝛼 = = ≅2
𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 101 17 1.3
𝑘𝑘 − 1 𝑄𝑄̇ 𝑔𝑔 1 𝛼𝛼 − 1 1.3 − 1 1 2−1

𝜌𝜌 = 1 + − → 𝜌𝜌 = 1 + 30 − = 0.70242
𝛼𝛼𝛼𝛼 𝑃𝑃1 𝑉𝑉1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 𝑘𝑘 − 1 (2)(1.3) 171.3 1.3 − 1
1 2 0.70242 1.3 − 1 1 1.264 − 1

η𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = 1 − =1− = 0.5013
171.3−1 2 − 1 + 1.3 2 0.70242 − 1 2.34 1 − 0.7738
𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = %𝟓𝟓𝟓𝟓. 𝟏𝟏𝟏𝟏
4. İdeal Otto çevrimine göre çalışan toplam strok hacmi 1.6 lt olan dört stroklu bir
motorun termik verimi %60 ve genişleme başlangıcındaki sıcaklık ve basınç
değerleri sırasıyla 1217 oC ve 50.5 bar olduğuna göre bu motorun 6000
rpm’deki indike gücünü kW olarak bulunuz. (Sıkıştırma başlangıcında basınç
P1=1.01 bar, sıcaklık T1=25 oC kabul edilecek).
𝑷𝑷𝒎𝒎𝒎𝒎 𝑽𝑽𝑻𝑻 𝑵𝑵 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
̇
𝑾𝑾𝒊𝒊 = ; 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝛼𝛼 − 1 , 𝑘𝑘 =? , 𝛼𝛼 =? 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑟𝑟𝑐𝑐 =?
𝟔𝟔𝟔𝟔𝒏𝒏𝑹𝑹 𝑘𝑘 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1
1 1
η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 = 1 − → 0.60 = 1 − → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 2.5
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1
𝑇𝑇3 1217 + 273
𝑇𝑇3 = 𝑇𝑇1 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 → 𝛼𝛼 = 𝑘𝑘−1 = = 2 → 𝛼𝛼 = 2
𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐 298 (2.5)
𝑃𝑃3 50.5
𝑃𝑃3 = 𝑃𝑃2 𝛼𝛼 → 𝑃𝑃2 = = = 25.25 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑃𝑃2 = 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜
𝛼𝛼 2
𝑃𝑃2 25.25 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = = = 25 → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 25
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 25
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 2.5 → = 2.5 → 𝑟𝑟𝑐𝑐 = = 10 böylece 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 25 → 10𝑘𝑘 = 25 → 𝑘𝑘 = 1.398 𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏.
𝑟𝑟𝑐𝑐 2.5
Özetle: 𝒌𝒌 = 𝟏𝟏. 𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑; 𝜶𝜶 = 𝟐𝟐 𝒗𝒗𝒗𝒗 𝒓𝒓𝒄𝒄 = 𝟏𝟏𝟏𝟏 𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉. 𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩 𝒈𝒈𝒈𝒈𝒈𝒈𝒈:
𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 1.01 25

𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝛼𝛼 − 1 = 0.60 2 − 1 = 4.23 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = 423 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑘𝑘 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1 1.398 − 1 10 − 1
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑁𝑁 423 (1.6𝑥𝑥10−3 )(6000)

𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 = = = 𝟑𝟑𝟑𝟑. 𝟖𝟖𝟖𝟖 𝒌𝒌𝒌𝒌
60𝑛𝑛𝑅𝑅 60(2)
5. Dual çevrime göre çalışan bir motorun sıkıştırma başlangıcındaki sıcaklığı 50
oC ve basıncı 0.85 bar’ dır. Sıkıştırma sonu sıcaklığı 700 oC ve basıncı 41 bar;
ısı girişi sonundaki basınç 61.5 bar ve sıcaklık 2646 oC olduğuna göre
ortalama indike basıncı hesaplayınız.
𝑷𝑷𝟏𝟏 𝒓𝒓𝒌𝒌𝒄𝒄
𝑷𝑷𝒎𝒎𝒎𝒎 = 𝜼𝜼𝒕𝒕𝒕𝒕,𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅𝒅 𝜶𝜶 − 𝟏𝟏 + 𝒌𝒌𝒌𝒌 𝝆𝝆 − 𝟏𝟏 ; (𝛼𝛼, 𝜌𝜌, 𝑘𝑘 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑟𝑟𝑐𝑐 =? )
𝒌𝒌 − 𝟏𝟏 𝒓𝒓𝒄𝒄 − 𝟏𝟏
(𝑘𝑘−1)⁄𝑘𝑘 (𝑘𝑘−1) (𝑘𝑘−1)⁄𝑘𝑘
𝑇𝑇2 𝑃𝑃2 𝑉𝑉1 𝑃𝑃2 (𝑘𝑘−1)
𝑃𝑃2 41
= = → = 𝑟𝑟𝑐𝑐 → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = = → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 ≅ 48.24
𝑇𝑇1 𝑃𝑃1 𝑉𝑉2 𝑃𝑃1 𝑃𝑃1 0.85
𝑇𝑇2 𝑘𝑘−1 𝑘𝑘−1

700 + 273
= 𝑟𝑟𝑐𝑐 → 𝑟𝑟𝑐𝑐 = → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 3.0124;
𝑇𝑇1 50 + 273
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 48.24 48.24

𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = = → 𝑟𝑟𝑐𝑐 = → 𝑟𝑟𝑐𝑐 ≅ 16
𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑟𝑟𝑐𝑐 3.0124
ln(48.24) 𝑃𝑃3 61.5 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
𝑘𝑘 = → 𝑘𝑘 = 1.398; 𝛼𝛼 = = → 𝛼𝛼 = 1.5
ln(16) 𝑃𝑃2 41 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
𝑉𝑉4 𝑇𝑇4
𝜌𝜌 = = 𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎𝑎 𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧 →
𝑉𝑉3 𝑇𝑇3
𝑇𝑇3 𝑇𝑇4 2646 + 273

𝛼𝛼 = → 𝑇𝑇3 = 𝛼𝛼𝑇𝑇2 = 𝛼𝛼𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 → 𝜌𝜌 = 𝑘𝑘−1 = → 𝜌𝜌 ≅ 2 o halde,
𝑇𝑇2 𝛼𝛼𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐 1.5 (50 + 273)(3.0124)
1 𝛼𝛼𝛼𝛼𝑘𝑘 − 1 1 (1.5)(21.398 ) − 1)
η𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = 1 − =1− = 0.623
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝛼𝛼 𝜌𝜌 − 1 160.398 0.5 + 1.398 1.5 2 − 1
𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 𝜂𝜂𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1
850 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 161.398

𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.623 0.5 + 1.398 1.5 2 − 1 = 𝟏𝟏𝟏𝟏. 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟓𝟓 𝑷𝑷𝑷𝑷
0.398 15
6. İdeal Otto çevrimine göre çalışan bir motorun sıkıştırma sonu sıcaklığı 427 oC,
genişleme sonu basıncı 2.5 bar, sıkıştırma oranı 8.5 ve k=1.41 olduğuna göre,
çevrimin köşe noktalarının basınç ve sıcaklığını ve ortalama indike basıncını
hesaplayınız (P1=1.01 bar).
700 𝐾𝐾
𝒂𝒂) 𝑇𝑇2 = 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 → 𝑇𝑇1 = = 𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐 𝑲𝑲
8.51.41−1
𝑃𝑃1 = 𝟏𝟏. 𝟎𝟎𝟎𝟎 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃
𝑃𝑃2 = 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 1.01 8.51.41 = 𝟐𝟐𝟐𝟐. 𝟔𝟔𝟔𝟔 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃

𝑇𝑇2 = 𝟕𝟕𝟕𝟕𝟕𝟕 𝑲𝑲
2.5
𝑃𝑃4 = 𝑃𝑃1 𝛼𝛼 → 𝛼𝛼 = = 2.48
1.01
T2 = 700 K 𝑇𝑇3 = 𝑇𝑇1 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 → 𝑇𝑇3 = 291 2.48 8.50.41 = 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏. 𝟒𝟒 𝑲𝑲

P1 = 1.01 bar 𝑃𝑃3 = 𝑃𝑃1 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 → 𝑃𝑃3 = 1.01 2.48 8.51.41 = 𝟓𝟓𝟓𝟓. 𝟐𝟐 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃
P4 = 2.5 bar
rc = 8.5 𝑇𝑇4 = 𝑇𝑇1 𝛼𝛼 → 𝑇𝑇4 = 291 2.48 = 𝟕𝟕𝟕𝟕𝟕𝟕. 𝟑𝟑 𝑲𝑲
k = 1.41 𝑃𝑃4 = 𝟐𝟐. 𝟓𝟓 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃
𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
𝒃𝒃) 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝛼𝛼 − 1
1 1
η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 = 1 − → η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 =1− = 0.58
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 8.50.41
1.01 8.51.41
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.58 2.48 − 1 = 5.76 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = 𝟓𝟓𝟓𝟓𝟓𝟓 𝒌𝒌𝒌𝒌𝒌𝒌
1.41 − 1 8.5 − 1
7. Diesel çevrimine göre çalışan bir motorun sıkıştırma başlangıcında motor
içindeki sıcaklık 60 oC ve basınç 0.9 bar’ dır. Sıkıştırma sonu sıcaklığı 680 oC,
genişleme sonu sıcaklığı 990 K ve k=1.4 olduğuna göre, çevrimin köşe
noktalarının basınç ve sıcaklıkları ile ortalama indike basıncı hesaplayınız.
1⁄ 𝑘𝑘−1 2.5
𝑇𝑇2 953
𝒂𝒂) 𝑇𝑇2 = 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 → 𝑟𝑟𝑐𝑐 = = = 𝟏𝟏𝟏𝟏. 𝟖𝟖𝟖𝟖
𝑇𝑇1 333
𝑃𝑃2 = 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 0.9 13.861.4 = 𝟑𝟑𝟑𝟑. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃

𝑇𝑇2 = 𝟗𝟗𝟗𝟗𝟗𝟗 𝑲𝑲
1/1.4
990
𝑇𝑇4 = 𝑇𝑇1 𝜌𝜌𝑘𝑘 → 𝜌𝜌 = = 𝟐𝟐. 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏
333
𝑃𝑃3 = 𝑃𝑃2 = 𝟑𝟑𝟑𝟑. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃

T1 = 333 K
𝑇𝑇3 = 𝑇𝑇1 𝜌𝜌𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 333 2.178 13.860.4 = 𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐𝟐 𝑲𝑲
P1 = 0.9 bar
T2 = 953 K
𝑃𝑃4 = 𝑃𝑃1 𝜌𝜌𝑘𝑘 = 0.9 2.1781.4 = 𝟐𝟐. 𝟔𝟔𝟔𝟔 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃
T4 = 990 K
𝑇𝑇4 = 𝟗𝟗𝟗𝟗𝟗𝟗 𝑲𝑲
k = 1.4
𝒃𝒃) 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 𝑃𝑃1 𝜌𝜌 − 1
1 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1
η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − 𝑘𝑘−1 .
𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1
1 2.1781.4 − 1
η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − = 𝟎𝟎. 𝟓𝟓𝟓𝟓𝟓𝟓
13.860.4 1.4 2.178 − 1
1.4 13.861.4
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.582 0.9 2.178 − 1 = 6.662 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = 𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔. 𝟐𝟐 𝒌𝒌𝒌𝒌𝒌𝒌
0.4 13.86 − 1
8. İdeal Diesel çevrimine göre çalışan bir motorun genişleme başlangıcındaki
sıcaklık 1337 oC, genişleme sonundaki sıcaklık 345 oC dir. Bu motorun
sıkıştırma oranı 17 olduğuna göre adyabatik üssü 1.41 alarak ortalama
indike basıncı hesaplayınız (P1=1.01 bar).
𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 𝑃𝑃1 𝜌𝜌 − 1 𝑣𝑣𝑣𝑣 η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − 𝑘𝑘−1 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 𝜌𝜌 =?
𝑘𝑘 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1
𝑘𝑘−1
𝑇𝑇3 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑟𝑟𝑐𝑐 17
= → 𝜌𝜌 = 1/(𝑘𝑘−1)
= 1/0.41
= 1.645
𝑇𝑇4 𝜌𝜌 𝑇𝑇3 1337 + 273
𝑇𝑇4 345 + 273
1 1.6451.41 − 1
η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − 0.41
= 0.647
17 1.41 1.645 − 1
1.41 54.317
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.647 1.01 0.645 = 𝟒𝟒. 𝟗𝟗𝟗𝟗 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
0.41 16
9. İdeal Diesel çevrimine göre çalışan toplam strok hacmi 1700 cc olan dört
stroklu bir motorda sıkıştırma başlangıcındaki sıcaklık 25 oC dir. Sıkıştırma
sonu sıcaklığı 620 oC, basıncı 55 bar ve biyel oranı 0.24 tür. Bu motorda
genişleme süreci 150 oKMA sürdüğüne göre genişleme sonu basıncını ve
ortalama teorik indike basıncı hesaplayınız (P1=1.01 bar; T1=25 oC).
𝑇𝑇2 620 + 273
𝒂𝒂) 𝑃𝑃4 = 𝑃𝑃1 𝜌𝜌𝑘𝑘 → 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑘𝑘−1 = → 𝑟𝑟𝑐𝑐 (𝑘𝑘−1) = ≅3
𝑇𝑇1 273 + 25
(𝑘𝑘−1)⁄𝑘𝑘
𝑘𝑘−1
𝑃𝑃2 𝑘𝑘
𝑃𝑃2 55
𝑟𝑟𝑐𝑐 = → 𝑟𝑟𝑐𝑐 = = = 54.46
𝑃𝑃1 𝑃𝑃1 1.01
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 54.46
𝑟𝑟𝑐𝑐 (𝑘𝑘−1) = → 𝑟𝑟𝑐𝑐 = = 18.15
𝑟𝑟𝑐𝑐 3
𝑘𝑘
ln(54.46)
𝑟𝑟𝑐𝑐 = 54.46 → 𝑘𝑘 = ≅ 1.378
ln(18.15)
𝜃𝜃 = 180° → 2𝑎𝑎
1 0.25
𝜃𝜃 = 30° → 𝑎𝑎 1 − 𝑐𝑐𝑐𝑐𝑐𝑐𝑐𝑐 + 𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠𝑠2 𝜃𝜃 = 𝑎𝑎 1 − 0.866 + = 0.164𝑎𝑎
2𝑅𝑅 2 4.167
2𝑎𝑎 = 𝑉𝑉1 − 𝑉𝑉2 = 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑉𝑉𝑐𝑐 − 𝑉𝑉𝑐𝑐 = 𝑉𝑉𝑐𝑐 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1 2 18.15 − 1

� = → 𝜌𝜌 ≅ 2.41
0.164𝑎𝑎 = 𝑉𝑉3 − 𝑉𝑉2 = 𝜌𝜌𝑉𝑉𝑐𝑐 − 𝑉𝑉𝑐𝑐 = 𝑉𝑉𝑐𝑐 𝜌𝜌 − 1 0.164 𝜌𝜌 − 1
𝑃𝑃4 = 𝑃𝑃1 𝜌𝜌𝑘𝑘 → 𝑃𝑃4 = 1.01 2.411.378 ≅ 𝟑𝟑. 𝟒𝟒𝟒𝟒 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1
𝒃𝒃) 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑖𝑖 =? → 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 𝑃𝑃1 𝜌𝜌 − 1 𝑣𝑣𝑣𝑣 η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − 𝑘𝑘−1
1 2.411.378 − 1 2.361
η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − = 1 − 0.3343 = 0.594
18.150.378 1.378 1.41 1.943
1.378 54.292
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.594 1.01 1.41 = 𝟗𝟗. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
0.378 17.15
10. Diesel çevrimine göre çalışan toplam strok hacmi 1.9 lt olan iki stroklu bir motorun
sıkıştırma başlangıcındaki basıncı 0.85 bar, sıkıştırma sonu basıncı 45 bar ve ısı girişi
sonundaki sıcaklık 1337 oC dir. Genişleme sonundaki sıcaklık 347 oC ve sıkıştırma
oranı 17 olduğuna göre bu motorun 3000 rpm’ deki indike gücü kW olarak bulunuz.
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑉𝑉𝑇𝑇 (𝑚𝑚3 )𝑁𝑁(𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟)
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 (𝑘𝑘𝑘𝑘) =
60𝑛𝑛𝑅𝑅
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 𝑃𝑃1 𝜌𝜌 − 1 𝑣𝑣𝑣𝑣
η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − 𝑘𝑘−1 (𝑘𝑘 𝑣𝑣𝑣𝑣𝑣𝑣 =? )
𝑉𝑉𝑇𝑇 = 1.9 𝑙𝑙𝑙𝑙 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1
𝑃𝑃1 = 0.85 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
(𝑘𝑘−1)/𝑘𝑘 (𝑘𝑘−1) (𝑘𝑘−1)/𝑘𝑘
𝑃𝑃2 = 45 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 𝑃𝑃2 𝑉𝑉1 𝑃𝑃2 45
= → = 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝑘𝑘
→ 17 = → 𝑘𝑘 = 1.40
𝑇𝑇3 = 1337℃ 𝑃𝑃1 𝑉𝑉2 𝑃𝑃1 0.85
𝑇𝑇4 = 347℃
𝑟𝑟𝑐𝑐 = 17 𝑘𝑘−1 0.4
𝑇𝑇3 𝑟𝑟𝑐𝑐 1610 𝐾𝐾 17
𝑁𝑁 = 3000 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 = → = → 𝜌𝜌 = 1.564
𝑖𝑖 = 1 𝑇𝑇4 𝜌𝜌 620 𝐾𝐾 𝜌𝜌
1 1.5641.40 − 1
η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − 0.40
= 0.645
17 (1.40) 0.564
1.4 52.8
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.645 0.85 0.564 = 𝟑𝟑. 𝟓𝟓𝟓𝟓 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
0.4 16
2 −3 3 𝑑𝑑
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑁𝑁 (3.57𝑥𝑥10 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘)(1.9𝑥𝑥10 𝑚𝑚 )(3000 )
𝑑𝑑𝑑𝑑 1 𝑘𝑘𝑘𝑘
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 = = 𝑠𝑠 3
≅ 𝟑𝟑𝟑𝟑 𝑘𝑘𝑘𝑘
60𝑛𝑛𝑅𝑅 60 ( )(1) 1 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘. 𝑚𝑚
𝑑𝑑𝑑𝑑
11. İdeal Otto çevrimine göre çalışan toplam strok hacmi 1.8 lt
olan dört stroklu bir motorun termik verimi %60 ve genişleme
başlangıcındaki sıcaklık ve basınç değerleri sırasıyla 738 oC ve
34.25 bar olduğuna göre bu motorun 4000 rpm’deki indike
gücü BG olarak bulunuz. (P1=1.01 bar ve T1=20 oC kabul
ediniz).
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑚𝑚3 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 𝑘𝑘𝑘𝑘 = =?
60. 𝑛𝑛𝑅𝑅
𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 𝑉𝑉𝑇𝑇 = 1.8 𝑙𝑙𝑙𝑙
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝛼𝛼 − 1 (𝑟𝑟𝑐𝑐 , 𝛼𝛼 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑘𝑘 =? ) 𝑃𝑃1 = 1.01 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
𝑇𝑇1 = 293℃
1 1 𝑃𝑃3 = 34.25 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 = 1 − → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 2.5 𝑇𝑇3 = 738℃
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 1 − η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜
𝑁𝑁 = 4000 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟
𝑇𝑇3 η𝑡𝑡𝑡 = 0.60
𝛼𝛼 = → 𝑇𝑇2 = 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 293 2.5 = 732.5 𝐾𝐾
𝑇𝑇2 𝑖𝑖 = 2
𝑁𝑁𝑖𝑖 =? 𝐵𝐵𝐵𝐵
1011 𝐾𝐾
𝛼𝛼 = → 𝜶𝜶 = 𝟏𝟏. 𝟑𝟑𝟑𝟑
732.5 𝐾𝐾
𝑃𝑃3 = 𝑃𝑃1 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = = → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 24.573
𝛼𝛼𝑃𝑃1 (1.38)(1.01 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏)
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 24.573
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = = 2.5 → 𝑟𝑟𝑐𝑐 = → 𝒓𝒓𝒄𝒄 = 𝟗𝟗. 𝟖𝟖𝟖𝟖
𝑟𝑟𝑐𝑐 2.5
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 24.573 → 9.83𝑘𝑘 = 24.573 → 𝒌𝒌 = 𝟏𝟏. 𝟒𝟒𝟒𝟒
1.01 9.831.4
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.60 0.38 ≅ 1.60 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 = 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏 𝒌𝒌𝒌𝒌𝒌𝒌
0.40 8.83
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑚𝑚3 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 160 1.8𝑥𝑥10−3 4000

𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 𝑘𝑘𝑘𝑘 = = = 9.6 𝑘𝑘𝑘𝑘
60. 𝑛𝑛𝑅𝑅 2 60
𝐵𝐵𝐵𝐵
𝑊𝑊̇ 𝑖𝑖 = 9.6 𝑘𝑘𝑘𝑘 1.36 = 𝟏𝟏𝟏𝟏. 𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎 𝑩𝑩𝑩𝑩
𝑘𝑘𝑘𝑘
12. İdeal Otto çevrimine göre çalışan bir motorun termik verimi 0.58, sıkıştırma
başlangıcı sıcaklığı 25 oC ve genişleme başlangıcı sıcaklığı 820 K dir. Çevrimin
ortalama indike basıncını hesaplayınız (P1=1.01 bar, T1=298 K, k=1.41).
1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝑃𝑃1 𝛼𝛼 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 =? 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝛼𝛼 =?
1 0.41
1
η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − = 0.58 → 𝑟𝑟𝑐𝑐 = → 𝑟𝑟𝑐𝑐 ≅ 8.30
𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 0.42
𝑇𝑇3 𝑇𝑇3 820 𝐾𝐾 820 𝐾𝐾

𝛼𝛼 = = 𝑘𝑘−1 = 0.41
= = 1.156
𝑇𝑇2 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐 298 8.3 𝐾𝐾 709.52 𝐾𝐾
1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝑃𝑃1 𝛼𝛼 − 1 = 0.58 1.01 2.439 2.708 0.156 = 𝟎𝟎. 𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔𝟔 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
13. İdeal Diesel çevrimine göre çalışan bir motorun sıkıştırma başlangıcındaki
sıcaklığı 25oC ve sıkıştırma sonu basıncı 55 bar, genişleme sonu sıcaklığı 630oC
olduğuna göre adyabatik üssü 1.41 alarak ortalama indike basıncı hesaplayınız
(P1=1.01 bar, T1=298 K).
𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 1 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 𝑃𝑃1 𝜌𝜌 − 1 𝑣𝑣𝑣𝑣 η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − 𝑘𝑘−1 𝑟𝑟𝑐𝑐 =? 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝜌𝜌 =?
(𝑘𝑘−1)/𝑘𝑘 (𝑘𝑘−1) 0.41/1.41

𝑃𝑃2 𝑉𝑉1 55 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
= → = 𝑟𝑟𝑐𝑐0.41 → 𝑟𝑟𝑐𝑐 ≅ 17
𝑃𝑃1 𝑉𝑉2 1.01 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
1/𝑘𝑘 1/1.41
𝑘𝑘
𝑇𝑇4 903 𝐾𝐾 𝑃𝑃4 3.06 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
𝑃𝑃4 = 𝑃𝑃1 𝜌𝜌 → 𝑃𝑃4 = 𝑃𝑃1 = 1.01 = 3.06 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏 𝜌𝜌 = = → 𝜌𝜌 = 2.195
𝑇𝑇1 298 𝐾𝐾 𝑃𝑃1 1.01 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
1 2.1951.41 − 1
η𝑡𝑡𝑡,𝑑𝑑 = 1 − 0.41 = 0.623
17 1.41 1.195
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.623 1.01 3.439 3.3948 1.195 ≅ 𝟖𝟖. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
14. İdeal Otto çevrimine göre çalışan bir motorun termik verimi %60 dır. Sıkıştırma
başlangıcındaki sıcaklığı 27 oC ve ısı girişi sonundaki basıncı 50 bar’dır. Motor
sıkıştırma oranı 10 olduğuna göre ısı girişi sonundaki sıcaklığı ve çevrimin
ortalama indike basıncını bulunuz.
T1 = 300 K 𝒂𝒂) 𝑇𝑇3 =? 𝑇𝑇3 = 𝛼𝛼𝑇𝑇2 = 𝛼𝛼𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 (𝛼𝛼 =? 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑘𝑘 =? )

P1 = 1.01 bar
1 1
P3 = 50 bar η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 = 1 − → 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = → 10𝑘𝑘−1 = 2.5 → 𝑘𝑘 = 1.39
ηth = 0.60 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 1 − 0.60
𝑟𝑟𝑐𝑐 = 10
𝑃𝑃3 𝑇𝑇3 𝑃𝑃3 50 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏
𝛼𝛼 = = 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑃𝑃2 = 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑘𝑘 𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜𝑜 𝛼𝛼 = = ≅ 2.02
𝑃𝑃2 𝑇𝑇2 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑘𝑘 (1.01 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏)101.39
𝑇𝑇3 = 𝛼𝛼𝑇𝑇2 = 𝛼𝛼𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 2.02 300 100.39 = 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏. 𝟓𝟓 𝐾𝐾
𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 1.01 24.547

𝒃𝒃) 𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = η𝑡𝑡𝑡,𝑜𝑜 𝛼𝛼 − 1 = (0.60) 1.02
𝑘𝑘 − 1 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1 0.39 9
𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 𝟒𝟒. 𝟑𝟑𝟑𝟑 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏


#01-Teorik Güç Çevrimler Ve Performans Hesapları - Marine Diesel Engines III

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

#01-Teorik Güç Çevrimler Ve Performans Hesapları - Marine Diesel Engines III

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gemi Dizel Motorları III

𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 T4 kJ • 𝟒𝟒 𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏𝒏:

(Güç ve Verim İfadesi) 𝑞𝑞𝑔𝑔

𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 (𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 − 1)(𝛼𝛼 − 1)

(Performans Hesapları) 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 𝑞𝑞𝑔𝑔 − 𝑞𝑞ç = =

(Güç ve Verim İfadesi) 𝑞𝑞𝑔𝑔

𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑐𝑐𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑘𝑘𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝜌𝜌 − 1 − 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1

𝑘𝑘𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝜌𝜌 − 1 − 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1 𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1

𝑉𝑉5=1 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑐𝑐𝑝𝑝

𝑇𝑇4 𝑇𝑇3 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 T4 𝑇𝑇3 𝑇𝑇5

𝑇𝑇3 𝑇𝑇2 𝑇𝑇4 𝑇𝑇3 𝑘𝑘𝑘𝑘

𝑇𝑇3 𝑇𝑇3 𝑇𝑇2

𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 ( 𝛼𝛼 − 1 + 𝛼𝛼𝛼𝛼 𝜌𝜌 − 1 ) − 𝛼𝛼𝜌𝜌𝑘𝑘 − 1

̇ 𝑣𝑣 𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1

𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 𝛼𝛼 − 1 + 𝑘𝑘𝑘𝑘 𝜌𝜌 − 1 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘

2 noktası: 𝑻𝑻𝟐𝟐 = 𝑻𝑻𝟏𝟏 𝒓𝒓𝒌𝒌−𝟏𝟏

3 noktası: 𝑻𝑻𝟑𝟑 = 𝑻𝑻𝟏𝟏 𝝆𝝆𝒓𝒓𝒌𝒌−𝟏𝟏 ; 𝑷𝑷𝟑𝟑 = 𝑷𝑷𝟐𝟐

𝟏𝟏 𝝆𝝆𝒌𝒌 − 𝟏𝟏 1 21.4 − 1 1.639

𝑇𝑇3 = 𝜌𝜌𝜌𝜌1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 2 300 161.4−1 ≅ 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏 𝑲𝑲

𝑤𝑤𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛𝑛 = 1800 − 777 = 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏 𝒌𝒌𝒌𝒌/𝒌𝒌𝒌𝒌

𝑘𝑘 − 1 𝑄𝑄̇ 𝑔𝑔 1 𝛼𝛼 − 1 1.3 − 1 1 2−1

1 2 0.70242 1.3 − 1 1 1.264 − 1

𝜂𝜂𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑𝑑 = %𝟓𝟓𝟓𝟓. 𝟏𝟏𝟏𝟏

Özetle: 𝒌𝒌 = 𝟏𝟏. 𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑𝟑; 𝜶𝜶 = 𝟐𝟐 𝒗𝒗𝒗𝒗 𝒓𝒓𝒄𝒄 = 𝟏𝟏𝟏𝟏 𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉𝒉. 𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩𝑩 𝒈𝒈𝒈𝒈𝒈𝒈𝒈:

𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 1.01 25

𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑁𝑁 423 (1.6𝑥𝑥10−3 )(6000)

𝑇𝑇2 𝑘𝑘−1 𝑘𝑘−1

𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 48.24 48.24

𝑇𝑇3 𝑇𝑇4 2646 + 273

850 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 161.398

𝑃𝑃2 = 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 1.01 8.51.41 = 𝟐𝟐𝟐𝟐. 𝟔𝟔𝟔𝟔 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃

T2 = 700 K 𝑇𝑇3 = 𝑇𝑇1 𝛼𝛼𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 → 𝑇𝑇3 = 291 2.48 8.50.41 = 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏. 𝟒𝟒 𝑲𝑲

𝑃𝑃2 = 𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 0.9 13.861.4 = 𝟑𝟑𝟑𝟑. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃

𝑃𝑃3 = 𝑃𝑃2 = 𝟑𝟑𝟑𝟑. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃𝒃

2𝑎𝑎 = 𝑉𝑉1 − 𝑉𝑉2 = 𝑟𝑟𝑐𝑐 𝑉𝑉𝑐𝑐 − 𝑉𝑉𝑐𝑐 = 𝑉𝑉𝑐𝑐 𝑟𝑟𝑐𝑐 − 1 2 18.15 − 1

𝑃𝑃4 = 𝑃𝑃1 𝜌𝜌𝑘𝑘 → 𝑃𝑃4 = 1.01 2.411.378 ≅ 𝟑𝟑. 𝟒𝟒𝟒𝟒 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏

𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 = 24.573 → 9.83𝑘𝑘 = 24.573 → 𝒌𝒌 = 𝟏𝟏. 𝟒𝟒𝟒𝟒

𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘 𝑉𝑉𝑇𝑇 𝑚𝑚3 𝑁𝑁 𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟𝑟 160 1.8𝑥𝑥10−3 4000

𝑇𝑇3 𝑇𝑇3 820 𝐾𝐾 820 𝐾𝐾

(𝑘𝑘−1)/𝑘𝑘 (𝑘𝑘−1) 0.41/1.41

𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 0.623 1.01 3.439 3.3948 1.195 ≅ 𝟖𝟖. 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏

T1 = 300 K 𝒂𝒂) 𝑇𝑇3 =? 𝑇𝑇3 = 𝛼𝛼𝑇𝑇2 = 𝛼𝛼𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 (𝛼𝛼 =? 𝑣𝑣𝑣𝑣 𝑘𝑘 =? )

𝑇𝑇3 = 𝛼𝛼𝑇𝑇2 = 𝛼𝛼𝑇𝑇1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘−1 = 2.02 300 100.39 = 𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏. 𝟓𝟓 𝐾𝐾

𝑃𝑃1 𝑟𝑟𝑐𝑐𝑘𝑘 1.01 24.547

𝑃𝑃𝑚𝑚𝑚𝑚 = 𝟒𝟒. 𝟑𝟑𝟑𝟑 𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏𝑏

You might also like