Bölüm#08 - Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

2019-2020 Eğitim-Öğretim Bahar Yarıyılı
Gemi Makinleri İşletme Müh. Bölümü

Termodinamik Dersi
(Bölüm#09)
GÜÇ ÇEVRİMLERİ-I
Dr.Öğr.Üyesi Yalçın Durmuşoğlu

GÜÇ ÇEVRİMLERİ
1. Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri:
I. Otto Çevrimi
II. Diesel Çevrimi
III. Stirling ve Ericson Çevrimi
IV. Brayton Çevrimi
2. Buhar ve Birleşik Güç Çevrimleri:

I. Rankine Çevrimi
II. Kojenerasyon Çevrimleri
III. Kombine Çevrim
2/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

 Amaçlar
 Tüm çevrim boyunca iş akışkanının gaz fazında kaldığı gaz akışkanlı
güç çevrimlerinin performanslarını değerlendirmek.
 Gaz akışkanlı güç çevrimlerine uygulanabilir basitleştirici kabuller
geliştirmek.
 Pistonlu motorların çalışmalarını gözden geçirmek.
 Kapalı ve açık gaz akışkanlı güç çevrimlerini çözümlemek.
 Otto, Diesel, Stirling ve Ericsson çevrimlerine ilişkin
değerlendirmelerde bulunmak.
 Brayton çevrimine; rejenerasyonlu Brayton çevrimine ve ara
soğutmalı, ara ısıtmalı ve rejenerasyonlu Brayton çevrimine ilişkin
değerlendirmelerde bulunmak.
 Gaz akışkanlı güç çevrimlerinin ikinci-yasa çözümlemesine ilişkin
basitleştirici kabuller belirlemek.
 Gaz akışkanlı güç çevrimlerinin ikinci-yasa çözümlemesini yapmak.
 GÜÇ ÇEVRİMLERİNİN ÇÖZÜMLEMESİNE
İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR
 İdeal Çevrim: Gerçek çevrimin içten

tersinmezliklerden ve diğer
karmaşıklıklardan arındırılması
halinde, gerçek çevrime benzeyen
fakat tümüyle içten tersinir hal
değişimlerinden oluşan bir çevrim
elde edilir.
 Tersinir Çevrim: Carnot çevrimi gibi

tümden tersinir bir çevrime göre
Bazı kabuller ve
çalışan ısı makineleri, aynı sıcaklık basitleştirmeler yaparak
sınırları arasında çalışan tüm ısı birçok karmaşık sistemin
makineleri içinde en yüksek ısıl çözümlenebilir bir düzeye
verime sahip makinelerdir. getirilmesi olanaklıdır.

GÜÇ ÇEVRIMLERININ ÇÖZÜMLEMESINDE YAYGIN
OLARAK YAPILAN KABULLER VE BASITLEŞTIRMELER:
1. Çevrimde sürtünme yoktur. Bu nedenle, iş akışkanının
borulardan veya ısı değiştiricisi gibi elemanlardan geçişi
sırasında basınç düşüşü oluşmaz.
2. Bütün sıkıştırma ve genişleme işlemleri sanki-dengeli bir
biçimde gerçekleşir.
3. Sistemin çeşitli elemanlarını birleştiren borular çok iyi
yalıtılmış olup, bu borulardan olan ısı geçişi gözardı edilebilir.
P-v ve T-s diyagramlarında, hal değişim eğrilerinin

çevrelediği alan net işi gösterir.

 CARNOT ÇEVRİMİ VE MÜHENDİSLİKTEKİ
ÖNEMİ
Sürekli-akışlı bir Carnot makinesi. Carnot çevriminin
P-v ve T-s diyagramları.
İdeal ve Gerçek Çevrimler İçin: Sisteme ısının

sağlandığı ortamın ortalama sıcaklığı yükseldikçe
veya sistemden ısının atıldığı ortamın ortalama
sıcaklığı düştükçe, ısıl verim artmaktadır.

 HAVA STANDARDI KABULLERİ
Hava Standartı Kabuller

1. İş akışkanı, ideal bir gaz olarak kabul
edilen ve kapalı bir çevrimde sürekli
olarak dolaştığı varsayılan havadır.
2. Çevrimi oluşturan hal değişimlerinin
tümü içten tersinirdir.
3. Yanma işleminin yerini, bir dış
kaynaktan çevrime ısı girişi alır .
4. Egzoz işleminin yerini, iş akışkanının
İdeal çevrimlerde yanma işleminin tekrar ilk haline dönmesini sağlayan,
yerini sisteme ısı geçişi alır. çevrimden ısı çıkışı alır.
 Soğuk hava standardı kabulleri : Havanın özgül ısılarının oda
sıcaklığındaki (25 oC veya 77 oF) değerlerinde sabit kaldığıdır. Bu kabul
yapıldığında, hava standardı kabulleri, soğuk hava standardı kabulleri
diye adlandırılır
 İdeal hava çevrimi : Hava standardı kabullerinin uygulandığı bir çevrime
sıklıkla ideal hava çevrimi (hava standardı çevrimi) denir.
 PİSTONLU MOTORLARA GENEL BİR BAKIŞ
Sıkıştırma oranı:
Ortalama Efektif Basınç:

 OTTO ÇEVRİMİ:
(BUJİ-ATEŞLEMELİ MOTORLARIN İDEAL ÇEVRİMİ)

 OTTO ÇEVRİMİ T-s DİYAGRAMI:
Dört zamanlı çevrim

1 çevrim = 4 strok = 2 devir
İki zamanlı çevrim
1 çevrim= 2 strok = 1 devir

 OTTO ÇEVRİMİNİN ISIL VERİMİ:
Sıkıştırma oranı
(Compression ratio):
Basınç artış oranı

(Pressure ratio):

 OTTO ÇEVRİMİNİN ISIL VERİMİ:
SI motorlarında sıkıştırma oranı, İdeal Otto çevriminin ısıl veriminin,

kendiliğinden tutuşma ve motor farklı izantropik üs değerlerinde,
vuruntusu nedeniyle sınırlandırılır. sıkıştırma oranıyla değişimi.

 Örnek#01)
 İdeal bir Otto çevriminin sıkıştırma oranı 8’ dir.

Sıkıştırma başlangıcında havanın basıncı 100 kPa,
sıcaklığı 17 oC olup, çevrime sabit hacimde ısı geçişi 800
kJ/kg’ dır. Özgül ısıların sıcaklıkla değşimini gözönüne
alarak, çevrimin
o Maksimum basınç ve sıcaklığını,
o Net işini,
o Isıl verimini
o Ortalama efektif basıncını hesaplayınız.

 Çözüm#01
a) (1-2 hal değişim: İzantropik sıkıştırma)
(Tablo A-17) dan:
(2-3 hal değişimi: Sisteme sabit hacimde ısı geçişi)

b)
(3-4 hal değişimi: Mükemmel gazların izantropik genişlemesi)
(4-1 hal değişimi: Sistemden sabit hacimde ısı geçişi)
c)

 DİESEL ÇEVRİMİ:
(SIKIŞTIRMA-ATEŞLEMELİ MOTORLARIN İDEAL ÇEVRİMİ)
 Diesel motorlarında, sıkıştırma stroku

süresince yalnızca hava
sıkıştırıldığından, kendiliğinden tutuşma
olasılığı yoktur.
 Bu yüzden diesel motorları, çok daha
yüksek sıkıştırma oranlarında (tipik
olarak 12 ile 24 aralığında) çalışacak
şekilde tasarlanırlar.
 1-2 İzantropik sıkıştırma

 2-3 Sabit basınçta ısı geçişi
 3-4 İzantropik genişleme
 4-1 Sabit hacimde ısı atılması

 DIESEL ÇEVRİMİNİN ISIL VERİMİ:
Sıkıştırma oranı
(Compression ratio):
Kesme oranı
(Cut-off ratio):

 DIESEL ÇEVRİMİNİN ISIL VERİMİ:
Aynı sıkıştırma oranı için:
İdeal Diesel çevriminin ısıl veriminin,

sıkıştırma oranına ve kesme oranına
göre değişimi (k = 1.4).
 Örnek#02)
 Havayla çalışan ideal bir Diesel çevriminin sıkıştırma

oranı 18, kesme oranı 2’ dir. Sıkıştırma başlangıcında
havanın basıncı 100 kPa, sıcaklığı 27 oC ve hacmi 1980
cm3 olmaktadır. Soğuk hava standardı kabulleriyle
(özgül ısıları oda sıcaklığında sabit kabul ederek)
o Her hal değişiminin sonunda havanın sıcaklığını ve
basıncını,
o Çevrimin net işini ve ısıl verimini,
o Ortalama efektif basıncını hesaplayın.
(Soğuk hava standardı kabulleri altında, aracı akışkan hava mükemmel gaz
kabul edilip oda sıcaklığındaki değerlerinde sabit alınmaktadır (Tablo A-2).
Buna göre,

 Çözüm#02)
a) (1-2 hal değişimi: Havanın izantropik sıkıştırılması)
(2-3 hal değişimi: Sisteme sabit basınçta ısı geçişi)
(3-4 hal değişimi: Havanın izantropik genişlemesi)

b)
c)

 İKİLİ (DUAL) ÇEVRİM:
 İkili çevrim: Sıkıştırma ateşlemeli yüksek hızlı motorlar için daha gerçekçi
ideal çevrim
 Çevrimin teorik ısıl verimi:
 Çevrimin basınç artış ve kompresyon oranı:
 Çevrimin kesme oranı:
İdeal karma (ikili)çevrimin P-v

diyagramı.

 STIRLING VE ERICSSON ÇEVRİMLERİ:
 (1-2) T = sabit iken ısı girişi (genişleme)
 (2-3) v = sabit iken rejenerasyon
(sistem içi ısı geçişi)
 (3-4) T = sabit iken Isı çıkışı (sıkıştırma)
 (4-1) v = sabit iken rejenerasyon
(sistem içi ısı geçişi)
Rejeneratör, iş akışkanından çevrimin bir

bölümünde enerji alıp, diğer bir bölümünde bu
enerjiyi iş akışkanına (faizsiz olarak) tekrar geri
veren bir ısı değiştiricisidir.
Stirling ve Ericsson çevrimlerinin
verdiği mesaj şudur : Stirling ve Ericsson çevrimlerinin her ikisi
Rejenerasyon verimliliği artırabilir. de Carnot çevrimi gibi tümden tersinirdir
 Ericsson çevrimi, Stirling çevrimine çok

benzerdir.
 Stirling çevriminde yer alan iki sabit
hacimdeki hal değişiminin yerini bu
çevrimde iki sabit basınçta hal değişimi
almaktadır.
Stirling çevriminin işleyişi.

Sürekli-akışlı bir Ericsson motoru.
 Örnek#03)
 Aracı akışkan olarak mükemmel bir gaz kullanan
Ericsson çevriminin ısıl veriminin, aynı sıcaklık sınırları
arasında çalışan Carnot çevriminin ısıl verimine eşit
olduğunu gösterin.
o 1-2 hal değişimi sırasında sisteme TH
sıcaklığında bir dış kaynaktan sabit
sıcaklıkta (izotermal) ısı geçişi olmaktadır.
o Benzer biçimde 3-4 hal değişimi sırasında
da sistemden TL sıcaklığındaki çevre
ortama sabit sıcaklıkta ısı geçişi
olmaktadır.
o Tersinir izotermal bir hal değişimi için, ısı
geçişiyle entropi değişimi arasında şu
bağıntı geçerlidir:

İzotermal hal değişimi sırasında mükemmel bir gazın entropi değişimi
aşağıdaki bağıntı ile verilmektedir:
Bu bağıntıya göre sistem ve sistemden olan ısı geçişleri birim kütle için şöyle
yazılabilir:
Bu bağıntılar kullanılarak ve P1=P4, P2=P3 olduğu not edilerek Ericsson

çevriminin ısıl verimi aşağıdaki gibi bulunur:

 BRAYTON ÇEVRİMİ:
(GAZ TÜRBİNLERİ İÇİN İDEAL ÇEVRİM)
 (1-2) İzantropik sıkıştırma (bir kompresörde)

 (2-3) Sabit basınçta ısı girişi
 (3-4) İzantropik genişleme (bir türbinde)
 (4-1) Sabit basınçta ısı çıkışı

 BRAYTON ÇEVRİMİ:
(GAZ TÜRBİNLERİ İÇİN İDEAL ÇEVRİM)
Açık çevrime göre çalışan bir gaz türbini. Kapalı çevrime göre çalışan bir gaz türbini.

 BRAYTON ÇEVRİMİNİN ISIL VERİMİ:
Basınç oranı:

 BRAYTON ÇEVRİMİNİN ISIL VERİMİ:
İdeal Brayton çevriminin ısıl veriminin Belirli Tmin ve Tmaks için Brayton çevriminin net işi
basınç oranına göre değişimi. artan basınç oranıyla önce artar,
optimum basınç oranında (rp* ) en yüksek
değerine ulaşır ve sonra tekrar azalır.
 BRAYTON ÇEVRİMİ VE GERİ İŞ ORANI:
 Çevrimdeki en yüksek sıcaklık yanma sonunda (3 halinde)

oluşmaktadır ve türbin kanat malzemesinin dayanabileceği en
yüksek sıcaklıkla sınırlıdır.
 Bu kısıtlama çevrimin basınç oranını da sınırlamaktadır.
 Gaz türbinlerinde hava, yakıtın yanması için gerekli
oksitleyiciyi sağlar ve çeşitli elemanlardaki sıcaklıkları güvenli
sınırlar içinde tutabilmek için soğutucu görevi yapar.
 İkinci işlevin yerine getirilebilmesi için, gaz türbinlerinde tam
yanma için gerekenden daha fazla hava kullanılır.
 Kütlesel hava-yakıt oranının 50 veya üzerinde olması olağandır.
 Kompresörü çalıştırmak için kullanılan
işin türbin işine oranına, geri iş oranı
denir.

 Örnek#04)
İdeal Brayton çevrimine göre çalışan bir güç santralinin

basınç oranı 8 dir. Gaz sıcaklığı kompresör girişinde 300 K,
türbin girişinde ise 1300 K dir. Hava standardı kabullerini
kullanarak ve özgül ısıların sıcaklıkla değişimini gözönüne
alarak,
o Kompresör ve türbin çıkışındaki gazın sıcaklığını,
o Geri iş oranını,
o Çevrimin ısıl verimini hesaplayın.

 Çözüm#04)
a) #1-2 hal değişimi: (Mükemmel bir gazın izantropik sıkıştırılması)
#3-4 hal değişimi: (Mükemmel bir gazın izantropik genişlemesi)
b)

c)
Soğuk hava standardı kabulleri altında, başka bir deyişle, yukarıda yapılan kabullere
ek olarak özgül ısılar oda sıcaklığında sabit kabul edilmiş olsaydı, ısıl verim aşağıdaki
denklemle de hesaplanabilirdi:

 Gerçek Gaz Türbin Çevrimi:
Gerçek çevrimdeki tersinmezlikler:
1. Türbin ve kompresörlerdeki
tersinmezlikler,
2. basınç düşüşleri, ve
3. Isı kayıpları.
Kompresör ve Türbinin adyabatik

Verimleri:

 Örnek#05)
Örnek 4’ de kompresör ve türbin adyabatik verimlerini
sırasıyla yüzde 80 ve yüzde 85 alarak,
o Geri iş oranı,
o Çevrimin ısıl verimini
o Havanın türbinden çıkış sıcaklığını hesaplayın.

 Çözüm#05)
a)
 Kompresör işi:
 Türbin işi:
b)

c)
(Tablo A-17)’ den:
Bu değer izantropik genişleme yapan türbin çıkış sıcaklığından (T4=770 K) daha

yüksektir. Bu da türbinden elde edilebilecek maksimum işi düşürmektedir.
Ancak, çevrime giren ısıyı azaltarak ısıl verimi arttırmak için bu sıcaklıktan
yararlanmak mümkündür. Bunun için çevrimde rejeneratör kullanımı
düşünülebilir.

 REJENERATÖRLÜ BRAYTON ÇEVRİMİ:
Rejenerasyonlu bir
Brayton çevriminin T-s
diyagramı.

 ARA SOĞUTMALI, ARA ISITMALI VE REJENERATÖRLÜ
BRAYTON ÇEVRİMİ

 İDEAL TEPKİLİ ÇEVRİMLER
 Bir tepkili motorun başlıca bölümleri ve ideal tepkili çevrimin T-s diyagramı.

 İDEAL TEPKİLİ ÇEVRİMLER
 Hafif ve küçük olduklarından ve güç/ağırlık oranları yüksek olduğundan, gaz
türbinleri uçaklarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
 Uçaklarda kullanılan gaz türbinleri, tepkili çevrim adıyla bilinen açık bir çevrime göre
çalışırlar.
 İdeal tepkili çevrim, basit ideal brayton çevrimine benzer. Ancak tepkili çevrimde
gazlar, türbinde çevre basıncına kadar genişletilmezler. Bunun yerine türbindeki
genişleme, sadece kompresörü ve küçük bir jeneratör ile hidrolik pompalar gibi diğer
yardımcı donanımları çalıştırmaya yetecek gücü sağlayacak basınca kadar yapılır.
 Tepkili çevrimin net işi sıfırdır. Türbinden çıkan yüksek basınçlı gazlar bir lülede
genişleyerek hız kazanır ve uçağı itecek tepkiyi sağlar.
 Uçağın hareketi, bir akışkanın, uçağın gidiş yönüne ters yönde ivmelendirilmesiyle
sağlanır.
 Bu işlem, büyük bir akışkan kütlesinin yavaş bir şekilde ivmelendirilmesiyle (pervaneli
motor) veya
 Az bir akışkan kütlesine büyük bir ivme kazandırılmasıyla (jet veya turbojet (tepkili)
motor) olabildiği gibi, her iki yöntemin birlikte uygulanmasıyla (turboprop motor) da
olabilir.
Jet motorlarında, türbinden çıkan
yüksek sıcaklık ve basınçtaki gazlar bir
lülede ivmelendirilerek tepki üretilir.

 TEPKİ VERİMİ:
Tepki gücü, birim zamanda bir mesafe

boyunca uçağa etki eden kuvvettir.
İtme (itki)
kuvveti
İtici güç
Tepki verimi

 Tepkili Motorlardaki Gelişmeler
 Birinci kuşak uçaklar, otomobil motorlarına çok
benzeyen motorlarla çalışan pervaneli uçaklardı.
 Pervaneli ve tepkili motorların kendilerine has
üstünlükleri ve eksik yanları vardır. Her iki
motorun üstün yanlarını tek bir motorda
birleştirmeye yönelik çabalar da olmuştur.
 Bu yönde sağlanan gelişmelerden ikisi propjet
motoru ve turbofan motoru olarak bilinir.
Uçağa sağlanan enerji (yakıtın
Turbofan motoru. yakılmasıyla) değişik biçimlere dönüşür.
Günümüzde en yaygın olarak

kullanılan uçak motoru turbofan
(veya fanjet) motorudur. Bu
motorda türbine bağlı büyük bir
fan (pervane) oldukça yüksek
debide havayı, tepkili motoru
çevreleyen bir kanalda akmaya
zorlar.

Boeing 777 uçağında kullanılan modern
bir jet motoru. 84000 pound değerinde
tepki kuvveti oluşturan bir Pratt &
Whitney PW4084 tipi turbofan. Uzunluk:
4.87 m (192 in), Fan çapı: 2.84 m (112
in), Kütle: 6800 kg (15000 lbm).
Çeşitli motor tipleri :

Turbofan, Propjet, Ramjet, Sacramjet, Rocket
Turboprop motoru Ramjet motoru

GÜÇ ÇEVRİMLERİ

 Problem#01: (Otto Çevrimi)
 Sıkıştırma oranı 10, giriş basınç ve sıcaklığı sırasıyla 50
kPa ve 300 K olan dört stroklu ideal bir Otto
çevriminde, çevrime birim kütle başına giren ısı
qin=2000 kJ/kg ve çevrimin adyabatik üs değeri k=1.4
dir (cp=1.005 kJ/kg.K ve cv=0.718 kJ/kg.K). Buna göre;
o Çevrimin net ısıl verimini,
o Çevrimde yer alan tüm hal değişim noktalarının basınç ve
sıcaklıklarını hesaplayınız.

 Ödev#01
 İdeal bir Otto çevriminde sıkıştırma oranı 8 dir.

Sıkıştırma başlangıcında hava 95 kPa basınç ve 27ºC
sıcaklığındadır. Çevrime sabit hacimde 750 kJ/kg lık bir
ısı girişi olduğuna göre, çevrim boyunca havanın özgül
ısılarının sıcaklıkla değiştiğini gözönüne alarak
çevrimin,
o Isı girişi prosesi sonundaki basınç ve sıcaklığını (T3,P3),
o Net işini (wnet),
o Isıl verimini (ηth), ve
o Ortalama efektif basıncını (OEB) hesaplayınız.

Problem#02: (Diesel Çevrimi)
 İdeal bir Diesel çevriminin sıkıştırma oranı 16, kesme
oranı (ön genişleme oranı) 2 dir. Sıkıştırma işleminin
başında havanın basıncı 95 kPa, sıcaklığı 27°C’dir. Buna
göre,
o ısıl verimini
o ısı giriş işlemi sonundaki sıcaklığını,
o ortalama efektif basıncı bulunuz.
(Özgül ısıların sıcaklıkla değişmediğini kabul ediniz, k=1.4,
cp=1.005 kJ/kg.K).

 Ödev#02)
 İzentropik sıkıştırma oranı 16 olan ideal Diesel

çevriminde sıkıştırma başlangıcında hava 100 kPa ve
300 K sıcaklıktadır. Çevrime 1 kg hava için verilen ısı
1800 kJ olduğuna göre,
o Çevrimin maksimum sıcaklığını
o Yapılan işi ve
o Çevrimin ısıl verimini bulunuz.
(Cp = 1.0035 kJ/kgK , Cv = 0.7165 kJ/kgK)

Problem#03: (Karma Çevrim)

Problem#04: (Brayton Çevrimi)
 Brayton çevrimine göre çalışan gaz türbinli bir çevrimin
basınç oranı 6:1’ dir. Çevrime kompresör tarafından
sıcaklığı 10 oC olan 0.2 kg/s debisinde hava
çekilmektedir. Türbin giriş sıcaklığı 950 oC olduğuna
göre (k=1.4, cp=1.005 kJ/kg.K);
o Çevrim ısıl verimini,
o Çevrime giren toplam ısı miktarını ve
o Çevrimin net gücünü hesaplayınız.

Problem#05:
 İş akışkanı olarak hava ile çalışan ideal bir Brayton
çevriminin basınç oranı 8 dir. Çevrimin minimum ve
maksimum sıcaklıkları sırasıyla 310 K ve 1160 K dir.
Kompresörün izantropik verimini 0.75 ve türbinin
izantropik verimini 0.82 kabul ederek,
o Havanın türbinden çıkış sıcaklığını (T4),
o Çevrimşn net işini (wnet), ve
o Çevrimin Isıl verimini (ηth) hesaplayınız.
(Özgül ısıların sıcaklıkla değişmediği kabul edilecektir.
K=1.4, cp=1.005 kJ/kg.K ve R=0.287 kJ/kg.K)

 Ödev#03)
 Aşağıdaki soruları şematik resmi verilmiş olan gerçek
gaz türbini tesisine göre soğuk hava standardı kabulleri
yaparak cevaplayınız.
o Çevrimin adını yazıp, P-V ve T-s diyagramını çiziniz.
o Kompresörün adyabatik verimini ( ηkomp. ),
o Çevrimin net işini ( wNet )
o Çevrimin ısıl verimini,
o Geri iş oranını hesaplayınız.

Bölüm#08 - Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bölüm#08 - Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2019-2020 Eğitim-Öğretim Bahar Yarıyılı

Gemi Makinleri İşletme Müh. Bölümü

Dr.Öğr.Üyesi Yalçın Durmuşoğlu

2. Buhar ve Birleşik Güç Çevrimleri:

2/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

 İdeal Çevrim: Gerçek çevrimin içten

 Tersinir Çevrim: Carnot çevrimi gibi

4/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

P-v ve T-s diyagramlarında, hal değişim eğrilerinin

5/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

İdeal ve Gerçek Çevrimler İçin: Sisteme ısının

6/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Hava Standartı Kabuller

Ortalama Efektif Basınç:

8/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

10/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Dört zamanlı çevrim

11/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Basınç artış oranı

12/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

SI motorlarında sıkıştırma oranı, İdeal Otto çevriminin ısıl veriminin,

13/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

 İdeal bir Otto çevriminin sıkıştırma oranı 8’ dir.

14/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

(Tablo A-17) dan:

(2-3 hal değişimi: Sisteme sabit hacimde ısı geçişi)

15/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

(3-4 hal değişimi: Mükemmel gazların izantropik genişlemesi)

(4-1 hal değişimi: Sistemden sabit hacimde ısı geçişi)

16/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

 Diesel motorlarında, sıkıştırma stroku

 1-2 İzantropik sıkıştırma

19/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

20/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Aynı sıkıştırma oranı için:

İdeal Diesel çevriminin ısıl veriminin,

 Havayla çalışan ideal bir Diesel çevriminin sıkıştırma

22/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

(2-3 hal değişimi: Sisteme sabit basınçta ısı geçişi)

(3-4 hal değişimi: Havanın izantropik genişlemesi)

23/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

24/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

 Çevrimin basınç artış ve kompresyon oranı:

 Çevrimin kesme oranı:

İdeal karma (ikili)çevrimin P-v

26/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Rejeneratör, iş akışkanından çevrimin bir

 Ericsson çevrimi, Stirling çevrimine çok

Stirling çevriminin işleyişi.

29/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Bu bağıntılar kullanılarak ve P1=P4, P2=P3 olduğu not edilerek Ericsson

30/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

 (1-2) İzantropik sıkıştırma (bir kompresörde)

32/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

33/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

34/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

 Çevrimdeki en yüksek sıcaklık yanma sonunda (3 halinde)

36/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

İdeal Brayton çevrimine göre çalışan bir güç santralinin

37/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

#3-4 hal değişimi: (Mükemmel bir gazın izantropik genişlemesi)

38/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

39/59 Dr.Öğr.Üyesi Yalçın DURMUŞOĞLU Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri