‫نظریه محاسبه‬

‫تمرین سری دوم‬

‫‪ .1‬قضیهه ایی‪ ،‬فرض کنهد 𝑃 یک مسیلهه دا مراد ماییهن یای تراینب شایید که دو وی‬
‫زیر ای دییته شاید‪ .‬طبق معمرل 𝑃 ای شا یک زشان نشان م دیهم‪.‬‬
‫یلف) شریی یر دو میاییییهن تراینیب ‪ 𝑀1‬و ‪ 𝑀2‬ی ر ) ‪ 𝐿(𝑀1 ) = 𝐿(𝑀2‬شیایییید هن یا‬
‫𝑃 ∈ 〉 ‪ 〈𝑀1‬یسییا ی ر و تن ا ی ر 𝑃 ∈ 〉 ‪ 〈𝑀2‬شاییید‪ .‬شه ابااد دی ر اضییریا مایییهن‬
‫تراینب 𝑀 دا 𝑃 فقط ویشسته شه زشان 𝐿 شاید‪.‬‬
‫ب) ماییهن یای تراینب ‪ 𝑀1‬و ‪ 𝑀2‬مرجرد شاییند شورایهه 𝑃 ∈ 〉 ‪ 〈𝑀1‬و 𝑃 ∉ 〉 ‪〈𝑀2‬‬
‫نبایید یعن تمام ماییهن یای تراینب اضیر 𝑃‬ ‫شایید‪.‬شه ابااد دی ر 𝑃 یک مسیلهه شدی‬
‫نبایند‪.‬‬
‫ج) نشان دیهد که یر دو یرط یلف و ب شریی یثباد تصمهم ناپذیر شردن 𝑃 الزم یسا‪.‬‬

‫‪ .2‬ثاشا کنهد که زشان }𝑒𝑚𝑖𝑟𝑝 𝑠𝑖 𝑝| 𝑝𝑎{ یک زشان حساس شه متن یسا‪.‬‬

‫‪ .3‬شهشترین تعدید وضعها یای یک 𝐴𝐵𝐿 ای شه صراد پاایمتریک پهدی کنهد‪.‬‬

 ‫‪ .4‬فرض کنهد ‪:‬‬
‫} 𝑒𝑔𝑎𝑢𝑔𝑛𝑎𝐿 𝑒𝑒𝑟𝐹 ‪𝐴𝑀𝐵𝐼𝐺𝐶𝐹𝐺 = {〈𝐺 〉|𝐺 𝑖𝑠 𝑎 𝑉𝑎𝑔𝑢𝑒 𝐶𝑜𝑛𝑡𝑒𝑥𝑡 −‬‬
‫نشان دیهد که 𝐺𝐹𝐶𝐺𝐼𝐵𝑀𝐴 تصمهم ناپذیر یسا‪( .‬ایینمای ‪ :‬یک کایش یز 𝑃𝐶𝑃 ای دا‬
‫𝑡‬ ‫𝑡‬ ‫𝑡‬
‫نظر ش هرید‪ .‬مراد هغاز }] 𝑘 [ ‪ 𝑃 = {[ 1 ] , [ 2 ] , … ,‬ای شریی 𝑃𝐶𝑃 دا نظر رفته و‬
‫‪𝑏1‬‬ ‫‪𝑏2‬‬ ‫𝑘𝑏‬
‫ریمر مستقل یز متن 𝐺 ای شا قریاد ترلهد زیر شسازید ‪:‬‬

‫𝐵|𝑇 → 𝑆‬
‫𝜀| 𝑘𝑎𝑇 𝑘𝑡| … | ‪𝑇 → 𝑡1 𝑇𝑎1‬‬
‫𝜀| 𝑘𝑎𝐵 𝑘𝑏| … | ‪𝐵 → 𝑏1 𝐵𝑎1‬‬

‫نییی یییاییییا ای دا ییییک‬ ‫تیییرین ییییک حیییهیییقیییه شییی‬ ‫‪ .5‬چیییویییرا مییی‬

‫)𝑎𝑡𝑎𝑚𝑜𝑡𝑢𝐴 𝑑𝑒𝑑𝑛𝑢𝑜𝐵 𝑟𝑎𝑒𝑛𝑖𝐿( 𝐴𝐵𝐿 تشییصهد دید و هیا م ترین یک 𝐴𝐵𝐿‬
‫ای شه یک 𝐴𝐹𝐷 تبدیل کرد ؟‬

‫‪ .6‬یک ماییهن متنای شا دو ید )𝐴𝐹𝐷‪ (2‬یک ماییهن متنای معهن یسیا که دو ید فقط‬
‫خرین دن دیییته و دا یشتدیی کاا یر دو ید دا سیما چن نریا شرد و یر ید م تریند دا دو‬
‫ج ا حرکا کند‪ .‬نریا واودی محدود شرد و فقط ییامل اییته واودی و فقط دو نماد ت‬
‫یه دا سیما چن نریا و دی ری دا سیما ایسیا نریا م شایید و یین نماد یا یشتدی و ینت ای‬
‫اییته واودی ای مشیصد م کنند‪ .‬یک 𝐴𝐹𝐷‪ 2‬واودی خرد ای شا افتن شه حالا پذیرش‬
‫م پذیرد‪ .‬شه طرا مثال یک 𝐴𝐹𝐷‪ 2‬م تریند زشان }‪ {𝑎𝑛 𝑏 𝑛 𝑐 𝑛 |𝑛 ≥ 0‬ای شپذیرد‪.‬‬
 ‫یلف) زشان 𝐴𝐹𝐷‪ 𝐴2‬ای شه صراد زیر دا نظر ش هرید ‪:‬‬

‫} 𝑥 𝑠𝑡𝑝𝑒𝑐𝑐𝑎 𝑑𝑛𝑎 𝐴𝐹𝐷‪𝐴2𝐷𝐹𝐴 = {〈𝑀, 𝑥 〉|𝑀 𝑖𝑠 2‬‬

‫نشان دیهد که 𝐴𝐹𝐷‪ 𝐴2‬تصمهم پذیر یسا‪.‬‬

‫ب) زشان 𝐴𝐹𝐷‪ 𝐸2‬ای شه صراد زیر دا نظر ش هرید ‪:‬‬

‫}𝜙 = )𝑀(𝐿 𝑑𝑛𝑎 𝐴𝐹𝐷‪𝐸2𝐷𝐹𝐴 = {〈𝑀〉|𝑀 𝑖𝑠 2‬‬

‫نشان دیهد که 𝐴𝐹𝐷‪ 𝐸2‬تصمهم ناپذیر یسا‪.‬‬

‫‪ .7‬یک هترماتای متنای دو شعدی شه صیییراد زیر تعریف م ییییرد‪ .‬واودی یک مسیییتوهل‬
‫𝑛 × 𝑚 شریی یر ‪ 𝑚, 𝑛 ≥ 2‬م شایید‪.‬خانه یای مرزی یین مسیتوهل دیایی نماد ‪ #‬شرد‬
‫و خانه یای مهیان حاوی یلفبای واودی ‪ Σ‬یسیییتند‪ .‬تاشع ینتقال یک ن اییییا شه صیییراد‬
‫}𝐷 ‪ 𝑄 × Σ → 𝑄 × {𝐿, 𝑅, 𝑈,‬شرد کیه حیالیا شعیدی و نحر حرکیا یید (چین ایسیییا‬
‫پایهن شاال) ای نشییان م دید‪ .‬مایییهن واودی خرد ای م پذیرد ی ر شه یک حالا پذیرش‬
‫ویاد ییرد‪ .‬واودی اد م ییرد ی ر ماییهن سیع کند که یز مسیتوهل خااج ییرد یا یینهه دا‬
‫حهقه نامحدود شهفتد‪ .‬دو ماییهن یز یین نرع ای معادل ریند ی ر یر دو مسیتوهل یهسیان ای‬
‫شپذیرند‪ .‬مسیلهه شراسی معادل شردن دو هترماتای دو شعدی ای دا نظر ش هرید‪ .‬یین مسیلهه ای‬
‫شه صراد یک زشان شهان کرد و نشان دیهد یین زشان تصمهم ناپذیر یسا‪.‬‬