Αγιογραφία

la maniera greca
Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΑΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ
ΤΩΝ
ΕΙΚΟΝΩΝ
ΟΙ ΣΧΟΛΕΣ ΤΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑΣ
 Η βυζαντινή ζωγραφική σαν
συνέχεια της αρχαίας ελληνικής
ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΥΓΟΤΕΜΕΠΕΡΑΣ ΜΕ Ζωγραφική σε ξύλινους φορητούς πίνακες. Την επιφάνεια του
ξύλου την προετοίμαζαν με ένα λευκό υπόστρωμα γύψου,
ΧΡΗΣΗ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΙ ΦΥΤΙΚΩΝ γνωστό αργότερα και ως gesso, που χρησιμοποιούσαν και
ΧΡΩΣΤΙΚΩΝ στις εικόνες αλλά και στην πρώιμη ιταλική ζωγραφική.

Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΓΝΩΤΕΙΑΣ Ο χρωματικός τρόπος της φύσης. Τα χρώματα της Κρητικής
ΤΕΤΡΑΧΡΩΜΙΑΣ Σχολής
(ΛΕΥΚΟ ΤΙΤΑΝΙΟΥ,ΜΑΥΡΟ ΜΠΛΕ
ΣΙΔΗΡΟΥ,ΩΧΡΑ ΣΙΔΗΡΟΥ,ΕΡΚΟΛΑΝΟ)
ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΑ ΝΕΚΡΙΚΑ ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ Συνέχεια της αρχαιοελληνικής ζωγραφικής παράδοσης της
εγκαυστικής και της αυγοτέμπερας πάνω στα οποία οφείλουμε
ΦΑΓΙΟΥΜ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΣ τη σύλληψη και τη δημιουργία των χριστιανικών βυζαντινών
ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ εικόνων

LA MANIERA GRECA ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ Η Παλαιοχριστιανική ελληνική ζωγραφική ορόσημο μεταξύ

αρχαιότητας και μεσαίωνα και σημείο αναφοράς της Δυτικής
MANIERA LATINA Τέχνης

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Ανακαλύπτουν το συμβολικό κόσμο της βυζαντινής

ζωγραφικής και την αφαιρετικότητα των εικόνων της, τη
Ο ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ ΚΑΙ Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΄30 διακοσμητικότητα της λαϊκής τέχνης και τη γεωμετρική υφή
(Παρθένης,Τσαρούχης,Εγγονόπουλος,Χατζηκυριάκος-Γκίκας των μορφών της καθώς και την αρμονία και ισορροπία της
,Βασιλείου. Παπαλουκάς,Γουναρόπουλος) κλασικής τέχνης.
 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

Απουσία αυτόνομου
ζωγραφικού χώρου:
Οι σκηνές
παρουσιάζονται σε
ένα και μοναδικό
ζωγραφικό επίπεδο. Η
προοπτική
αναπτύσσεται
καθ΄ύψος
 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

Το χρώμα έχει
προτεραιότητα
απέναντι στο σχήμα:
Οι πολύχρωμοι
χρωματικοί
προπλασμοί για την
διάκριση των επί
μέρους στοιχείων μιάς
παράστασης
 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

Η γραμμικότητα:
Το χρώμα στις μορφές
υπάρχει οριοθετημένο
από κλειστό
περίγραμμα
 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

Ανάλυση και σύνθεση

μέσω του ρυθμού:
Η μεγάλη φόρμα φωτός
αναλύεται σε
μικρότερες, που όμως
ανασυντίθενται σε
ενιαίο σύνολο
 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

Εικαστική πλαστικότητα:
Τα λάμματα
αναπτύσσονται στην
πλευρά που στρέφεται
αντίθετα προς το φως,
ενώ φωτίζεται πάντα η
πλευρά προς τον
θεατή. Δεν λογίζεται
εξωτερικό ή εσωτερικό
φως στην επιφάνεια
του πίνακα
 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

Κατάργηση του χρόνου:

Χρονικά διαφορετικές
σκηνές στην ίδια
διήγηση. Τα
δευτερεύοντα
επεισόδια σε
σμίκρυνση για την
προβολή του
κεντρικού γεγονότος
 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

Ο ρυθμός:
Χτίζεται με βάση την
χιαστή τομή αξόνων
που είναι σχεδόν
πάντοτε κρυμμένοι
στην δομή των
αντικειμένων και του
τοπίου
 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

Δύο διαστάσεις και η

αντίστροφη
προοπτική:
Η τρίτη διάσταση είναι ο
θεατής
Η ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ
Βασικές ζωγραφικές
αρχές:
Το ουσιαστικό
συστατικό του
ζωγραφικού τρόπου.
Είναι τα στοιχεία που
προαναφέρθηκαν
Η ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ
ΜΟΡΦΙΚΕΣ
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ:
Σταθερά εικονογραφικά
στοιχεία (φωτοστέφανο,
Ευαγγέλιο, ενδύματα) που
προστίθενται στην αρχική
μορφή προκειμένου να
εκφραστούν θεολογικές
αλήθειες.
Κατά κύριο λόγο θεολογεί
Η ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ
Το ύφος ή στυλ:
Το πλέον μεταβλητό
στοιχείο που επιτρέπει
να εκφραστεί και το
πρόσωπο του
καλλιτέχνη
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ
Η εικόνα δεν είναι
γεγονός μουσειακό,
ούτε γεγονός τέχνης.
Είναι γεγονός το
οποίο με καλεί για να
συμμετέχω στα
γεγονότα αυτά,
γεγονός προσευχής.
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ
ο Χριστός θα μετέχει
στα γεγονότα και θα
αναπληρώσει το
ελλείπον βάθος της
εικόνας δια της
παρουσίας Tου
μπροστά στην εικόνα
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ
Στην Εκκλησία ο χρόνος
καταργείται και όλα
γίνονται αιωνιότητα.
Ο μετανοών Παύλος
είναι παρών στο
χρόνο γιατί έχει
κερδίσει τον
προηγούμενο χρόνο
μέσα από την
μετάνοια.
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ
Το φως είναι παντού,
οπότε δεν υπάρχει
δυνατότητα να
υπάρχει σκιά. Η σκιά
καταργείται. Όλα είναι
φως.
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ
Ποτέ δεν καταργείται το
πρόσωπο γιατί η
έννοια είναι ότι θα
δούμε τον Θεό
πρόσωπο προς
πρόσωπο.
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ
ο διάβολος παρουσιάζεται
σκοτεινός, συρρικνωμένος,
γιατί ο Χριστός τον νίκησε
και τον έκανε μηδαμινό και
ασήμαντο.
όπως και οι αμαρτωλοί που
εμφανίζονται προφίλ
(στάση καταφρόνησης),
που δηλώνει την απουσία
θέασης του προσώπου
τους, γιατί δεν θέλουμε
καμία κοινωνία μαζί τους
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ
το οκτάκτινο και το τρία.
Το τρία =Αειπάρθενος
η Παναγία ήταν
παρθένος προ του
τόκου, κατά τον τόκο
και μετά τον τόκο.
Οκτάκτινο=το έργο της
θείας οικονομίας
 Η ΚΡΗΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ
ΘΕΟΦΑΝΗ
Καφέ σκοτεινοί προπλασμοί
Λιτός ασκητικός χαρακτήρας
Λιγοστό φως που πηγάζει από το βάθος
Συγκρατημένη κίνηση,ηρεμία,έσω συγκίνηση
Μορφές ψηλόλιγνες, λιπόσαρκες
Τοπίο, κτίρια, πόλεις περιορίζονται
Τετραχρωμία
Επίπεδη 2στατη σύνθεση με άξονες και ρυθμό
 Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ
ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΥ
Έντονα και πλούσια χρώματα
Πλατιά σαρκώματα και φωτίσματα
Διαγραφή σωμάτων κάτω από τα ενδύματα
Πλούσια πτυχολογία λεπτομερώς διακοσμημένη
Ένταση, κίνηση, ελευθερία
Έκφραση ψυχολογικής κατάστασης των μορφών
Διευρυμένος χώρος με βάθος
Χρώμα τεφρώδες με υποπράσινες φωτοσκιάσεις
Πανσέληνος – Θεοφάνης
Μακεδονική - Κρητική
Μακεδονική - Κρητική
Πανσέληνος – Θεοφάνης
Μακεδονική - Κρητική