Konkurs Wiedzy o Społeczeństwie

dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego

w roku szkolnym 2022/2023

Etap rejonowy

Drogi Uczniu!

Przed przystąpieniem do rozwiązywania zadań prosimy, żebyś zapoznał się z poniższymi wskazówkami:

1. Zakoduj swoje dane na karcie odpowiedzi zgodnie z poleceniem komisji konkursowej.

2. Masz do rozwiązania 40 zadań. Punktacja za każde z zadań podana jest przy jego numerze – 1
punkt.
3. Wszystkie zadania to zadania zamknięte. Każde zawiera 4 odpowiedzi, z których tylko jedna jest
poprawna. Znajdź ją i zaznacz.
4. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź obwiedź kółkiem i zaznacz nową, poprawną. Jeżeli
zaznaczysz więcej niż jedną odpowiedź bez wskazania, która jest prawidłowa,
to żadna z nich nie będzie uznana.
5. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać łącznie 40 punktów.
6. Uważnie czytaj wszystkie polecenia.
7. Pisz tylko długopisem/piórem; nie używaj ołówka, gumki ani korektora.
8. Po zakończeniu pracy sprawdź, czy udzieliłeś wszystkich odpowiedzi.
9. Czas rozwiązywania zadań: 90 minut.

Powodzenia!
Zadanie 1. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Do zadań własnych realizowanych przez gminę nie należą:

a) Utrzymanie dróg gminnych,

b) Zaopatrywanie mieszkańców w wodę, prąd i gaz,
c) Ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa,
d) Wydawanie dowodów osobistych mieszkańcom.

Zadanie 2. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są:

a) Prezes Rady Ministrów i wojewodowie,

b) Senat RP,
c) Prezes Rady Ministrów i Sejm,
d) Zarząd województwa.

Zadanie 3. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Władzę wykonawczą w gminie wiejskiej sprawuje:

a) Wójt,
b) Sołtys,
c) Burmistrz,
d) Prezydent.

Zadanie 4. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Jak nazywa się wewnętrzna funkcja państwa, polegająca na zapewnieniu ładu i bezpieczeństwa przez
policję i sądy?

a) Funkcja prawodawcza,
b) Funkcja socjalna,
c) Funkcja porządkowa,
d) Funkcja administracyjna.
Zadanie 5. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Do jakiej organizacji należy poniższe logo?

https://tiny.pl/wwt1m

a) Polska Akcja Humanitarna,

b) Caritas Polska,
c) Centrum Wolontariatu,
d) Fundacja Ocalenie.

Zadanie 6. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Wybierz właściwą kolejność wstępowania Polski do organizacji międzynarodowych:

a) ONZ- Rada Europy-NATO- UE

b) Rada Europy- ONZ- UE- NATO
c) NATO- ONZ- UE- Rada Europy
d) UE- NATO- Rada Europy- ONZ
Zadanie 7. (1 pkt)

Zaznacz nazwę zjawiska społecznego, którego przykładem jest postawa opisana w

poniższym tekście.

„Z pochodzenia jestem Ormianinem. Urodziłem się w Bagdadzie. Dorastałem

i wychowywałem się w USA. Jestem honorowym obywatelem Nowej Zelandii. A dzięki grze
w zespole zjechałem cały świat. Trudno jest więc określić, kim jestem naprawdę.
Utożsamiam się z amerykańskim systemem wartości i dziedzictwem kulturowym.
Ale też kocham różnorodność.”
Źródło: S. Tankian za: „Gazeta Wyborcza”, 21.12.2007.

a) ksenofobia,
b) megalomania narodowa,
c) monokulturowość,
d) wielokulturowość.

Zadanie 8. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Która z zasad prawa wyborczego nie dotyczy wyborów do Senatu:

a) Zasada powszechności,
b) Zasada bezpośredniości,
c) Zasada proporcjonalności,
d) Zasada tajności głosowania.

Zadanie 9. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Funkcję kontrolną Sejm sprawuje wobec:

a) Rzecznika Praw Obywatelskich,

b) Prezydenta RP,
c) Rady Ministrów,
d) Trybunału Konstytucyjnego.

Zadanie 10. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Stowarzyszenie jest to:

a) grupa społeczna, która obejmuje ludność danego województwa,

b) organizacja powołana do obrony interesów pracowniczych obywateli,
c) najwyższa polityczna forma organizacji społeczeństwa,
d) dobrowolne zrzeszenie ludzi skupionych wokół wspólnych celów.
Zadanie 11. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Ważność wyborów prezydenckich stwierdza:

a) Trybunał Konstytucyjny,
b) Państwowa Komisja Wyborcza,
c) Sąd Najwyższy,
d) Trybunał Stanu.

Zadanie 12. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Sejm uchwala ustawy:

a) większością kwalifikowaną w głosowaniu jawnym,

b) większością bezwzględną w głosowaniu tajnym,
c) większością zwykłą w głosowaniu jawnym,
d) większością zwykłą w głosowaniu tajnym.

Zadanie 13. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Prawo inicjatywy ustawodawczej w Polsce posiadają:

a) Posłowie, Senat, Prezydent RP, Rada Ministrów, 100 tys. obywateli mających prawo
wybierania do Sejmu,
b) Senat, Rada Ministrów, Prezydent RP, 100 tys. obywateli mających prawo wybierania posłów,
c) Posłowie, Senat, Rada Ministrów, Prezydent RP, Sąd Najwyższy, 100 tys. obywateli,
d) Prezydent RP, Senat, Trybunał Konstytucyjny, Rada Ministrów.

Zadanie 14. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Największe skupisko Polonii na świecie znajduje się w:

a) Niemczech,
b) Brazylii,
c) Stanach Zjednoczonych Ameryki,
d) Francji.

Zadanie 15. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Akty urzędowe Prezydenta RP dla swojej ważności wymagają kontrasygnaty:

a) Marszałka Sejmu,
b) Właściwego ministra,
c) Prezesa Rady Ministrów,
d) Prezesa Sądu Najwyższego.
Zadanie 16. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Poniższy plakat i symbol można powiązać z:

a) Ekologizmem,
b) Pacyfizmem,
c) Miliaryzmem,
d) Antyglobalizmem.

https://tiny.pl/wwt5v

Zadanie 17. (1pkt)

Poniższy cytat dotyczy jednego z nurtów współczesnej myśli politycznej. Zaznacz prawidłową
odpowiedź, wskazując której.

„W koncepcjach klasycznego […] państwo miało pełnić funkcję stróża nocnego. Silne państwo bywa
zagrożeniem dla jednostki i jej interesów. Każdy sam najlepiej potrafi rozeznać swoje potrzeby,
pragnienia i wie najlepiej, co jest dla niego najbardziej pożyteczne, więc jednostka najpełniej i
najwłaściwiej potrafi zatroszczyć się o swój los. […] Im mniej państwa, tym lepiej dla jednostki. […]”
Źródło: K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych., Warszawa 2007, s. 730.

a) konserwatywnej,
b) chadeckiej,
c) socjaldemokratycznej,
d) liberalnej.

Zadanie 18. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Który z poniższych organów władzy RP nie pochodzi z wyborów powszechnych?

a) Sejm,
b) Prezydent RP,
c) Rada Ministrów,
d) Senat.
Zadanie 19. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Jest jedną z naczelnych zasad wymiaru sprawiedliwości. Przejawia się tym, że sędzia przy
rozstrzyganiu spraw orzeka zgodnie ze swoim sumieniem na podstawie przepisów prawa i jest wolny
od wszelkich nacisków władz administracyjnych. Nazwij scharakteryzowaną powyżej zasadę.

a) zasada niezawisłości sędziowskiej,

b) zasada nieusuwalności sędziów,
c) zasada nieprzenoszalności sędziów,
d) zasada instancyjności sądów.

Zadanie 20. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Obecny podział administracyjny w Polsce obowiązuje od:

a) 1 stycznia 1999 r.,

b) 1 stycznia 1998 r.,
c) 1 stycznia 2000 r.,
d) 1 stycznia 2004 r.

Zadanie 21. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Pierwsze rozszerzenie Unii Europejskiej nastąpiło w:

a) 1972 r.,
b) 1986 r.,
c) 1973 r.,
d) 1963 r.

Zadanie 22. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Który organ władzy w Polsce dokonuje naturalizacji?

a) Sejm RP,
b) Prezydent RP,
c) Senat RP,
d) Prezes Rady Ministrów.
Zadanie 23. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Poniższy wykres przedstawia układ sił politycznych w jednej z instytucji europejskich. Wskaż jej
nazwę.

https://tiny.pl/wwt52

a) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej,

b) Parlament Europejski,
c) Rada Unii Europejskiej,
d) Komisja Europejska.
Zadanie 24. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Poniższe zdjęcie przedstawia pomnik poświęcony jednej z organizacji międzynarodowych. Wskaż jej
prawidłową nazwę.

https://tiny.pl/wwtf3

a) Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego,

b) Organizacja Narodów Zjednoczonych,
c) Unia Europejska,
d) Układ Warszawski.

Zadanie 25. (1pkt)

Na podstawie treści poniższego fragmentu ustawy, zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Fragment ustawy

„Art. 1

[…] jest organem władzy sądowniczej, powołanym do:

1) Sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez:

a) Zapewnienie w ramach nadzoru zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów
powszechnych i wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz innych środków
odwoławczych,
b) Podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne,
c) Rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach […]”
Źródło: Dz.U. z 2002 r. Nr 240 poz. 2052

Przedstawione przepisy pochodzą z ustawy o:

a) Trybunale Stanu,
b) Sądzie Najwyższym,
c) Trybunale Konstytucyjnym,
d) Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
Zadanie 26. (1pkt)

Na podstawie fragmentu Konstytucji RP wskaż, jaki organ kryje się pod literą [A]

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. [fragment]

„Art. 156

1. Członkowie Rady Ministrów ponoszą odpowiedzialność przed [A] za naruszenie Konstytucji

lub ustaw, a także za przestępstwa popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem”.
Na podstawie: Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 z późn. zm.

a) Trybunał Konstytucyjny,
b) Trybunał Stanu,
c) Prezydent RP,
d) Sejm RP.

Zadanie 27. (1pkt)

Poniższa fotografia przedstawia działania jednego z organów ONZ.

https://tiny.pl/wwtf4

Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Organ ONZ, którego działania przedstawiono na ilustracji, realizuje zadania wynikające z:

a) Międzynarodowej konwencji o ochronie wszystkich osób przed wymuszonymi zaginięciami,

b) Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych,
c) Konwencji dotyczącej statusu uchodźców,
d) Konwencji o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego.
Zadanie 28. (1pkt)

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy [fragment]

„Art. 196

§ 1. W podziale mandatów w okręgach wyborczych uwzględnia się wyłącznie listy kandydatów na

posłów tych komitetów wyborczych, których listy otrzymały co najmniej 5% ważnie oddanych głosów
w skali kraju […]

Art. 197

§ 1. Komitety wyborcze utworzone przez wyborców zrzeszonych w zarejestrowanych organizacjach

mniejszości narodowych mogą korzystać ze zwolnienia list tych komitetów z warunku, o którym
mowa w art. 196 § 1, jeżeli złożą Państwowej Komisji Wyborczej oświadczenie w tej sprawie
najpóźniej w 5 dniu przed dniem wyborów. […]”
Źródło: Dz. U. z 2011 r. Nr 21 poz. 112.

Na podstawie powyższych fragmentów Kodeksu wyborczego zaznacz właściwe dokończenie zdania:

Z prawa opisanego w tekście mogą skorzystać obywatele polscy należący do mniejszości:

a) ukraińskiej i łemkowskiej,
b) żydowskiej i karaimskiej,
c) tatarskiej i romskiej,
d) czeskiej i słowackiej.

Zadanie 29. (1pkt)

Poniższe logo należy do organizacji zajmującej się:

a) obroną praw uchodźców,

b) obroną praw „więźniów sumienia”,
c) obroną praw kobiet,
d) obroną praw jeńców wojennych.

https://tiny.pl/wwtfj
Zadanie 30. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Poniższe zdjęcia przedstawiają polityków związanych z genezą jednej z organizacji

międzynarodowych. Wskaż, której.

Konrad Adenauer Jean Monet Robert Schuman

a) Organizacji Narodów Zjednoczonych,

b) Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego,
c) Unii Europejskiej,
d) Trójkąta Weimarskiego.

Zadanie 31. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Jednym z elementów charakteryzujących państwo demokratyczne jest:

a) kontrola wszystkich dziedzin życia społecznego,
b) podporządkowanie instytucji społecznych władzy państwowej,
c) swoboda zrzeszania się obywateli i działalności politycznej,
d) aklamacyjny charakter wyborów.

Zadanie 32. (1pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Prezydent na podpisanie ustawy uchwalonej przez Sejm ma:

a) 14 dni,
b) 30 dni,
c) 21 dni,
d) 10 dni.
Zadanie 33. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Teoria genezy państwa, która powstała w czasach oświecenia to:

a) teoria podboju,
b) teoria umowy społecznej,
c) teoria marksistowska,
d) teoria teistyczna.

Zadanie 34. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Żeby zostać senatorem, należy:

a) najpierw być posłem,

b) najpierw być posłem i najpóźniej w dniu wyborów mieć ukończone 21 lat,
c) najpóźniej w dniu wyborów mieć ukończone 25 lat,
d) najpóźniej w dniu wyborów mieć ukończone 30 lat.

Zadanie 35. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Które państwo nie należy do UE, a należy do strefy Schengen.

a) Irlandia,
b) Szwecja,
c) Norwegia,
d) Austria.

Zadanie 36. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Zaznacz, ilu eurodeputowanych posiada obecnie Polska w Parlamencie Europejskim:

a) 52,
b) 51,
c) 50,
d) 54.

Zadanie 37. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Światowy Dzień Praw Człowieka obchodzimy w rocznicę uchwalenia 10 grudnia 1948 r.:

a) Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka,

b) Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,
c) Deklaracji Narodów Zjednoczonych,
d) Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela.
Zadanie 38. (1 pkt.)

Na podstawie analizy poniższej mapy, zaznacz prawidłową odpowiedź.

a) głową państwa nr 8 jest monarcha,

b) państwa nr 3, 4, 8 to federacje,
c) Polska graniczy z jednym krajem federacyjnym,
d) państwo oznaczone nr 1 nie należy do UE, należy natomiast do strefy Schengen.

14

Zadanie 39. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Która z instytucji europejskich ma siedziby w 3 miastach?

a) Europejski Trybunał Obrachunkowy,

b) Parlament Europejski,
c) Europejski Trybunał Sprawiedliwości,
d) Rada Europejska.

Zadanie 40. (1 pkt)

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Henri Dunant był inicjatorem utworzenia :

a) Amnesty Inernational,
b) Międzynarodowego Trybunału Karnego,
c) Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża,
d) Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.