Yatırım Fonları

YATIRIMCI BİLGİLENDİRME KİTAPÇIKLARI

 Bu kitapçığın tüm hakları
Sermaye Piyasası Kurulu'na aittir.
© 2022

UYARI
Bu kitapçık yatırımcıları (tasarruf sahiplerini)
bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır.
Bu kitapçıktaki bilgilere dayanarak alınacak yatırım ya
da benzeri kararların sonuçlarından
Sermaye Piyasası Kurulu sorumlu tutulamaz.
İçindekiler
• Kitapçıkta Geçen Bazı Terimler
• Yatırım Fonları Genel Olarak Nedir?
• Şemsiye Fon Türleri Nelerdir?
• Yatırım Fonları Nerelere Yatırım Yapabilir?
• Kimler Fon Kurabilir?
• Fon Portföyünü Kimler Yönetebilir?
• Katılma Paylarının Fiyatları Nasıl Hesaplanıyor?
• Katılma Paylarının Fiyatını Nasıl Öğrenebilirim?
• Katılma Payları Nasıl ve Nereden Alınıp Satılır?
• Yatırım Fonlarında Vergilendirme Nasıldır?
• Bir Yatırım Fonuna Ait Temel Bilgileri Hangi Kaynaklardan
Elde Edebilirim?
• Yatırım Fonlarının Yönetim İlkeleri Nelerdir?
• Bir Yatırım Fonundan Nasıl Para Kazanabilirim?
• Yatırım Fonu Ne Gibi Avantajlar Sağlamaktadır?
• Yatırım Fonunu Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyim?
• Yatırım Fonlarını Birbirleriyle Nasıl Karşılaştırabilirim?
Kitapçıkta Geçen Bazı Terimler
Portföy, geniş anlamıyla bir kişinin veya kuruluşun sahip
olduğu varlıkların tümünü ifade eder. Bu kitapçığın
kapsamına giren ve dar anlamıyla portföy ise yatırım fonunun
yatırım yaptığı sermaye piyasası araçları (Ortaklık payı,
borçlanma araçları, ters repo vb.) ve altın gibi kıymetli
madenlerin bütününü ifade etmektedir.

Portföy yönetimi, mevzuatın ve içtüzüğün izin verdiği

sınırlar dahilinde, portföye varlık (ortaklık payı, borçlanma
araçları gibi yatırım araçları) alınıp satılması ve bu varlıkların
getirilerinin (faiz ve kâr payı gibi) tahsil edilmesi
faaliyetleridir. Varlıkların alınıp satılması kararlarına
dayanak teşkil eden her türlü araştırma ve analiz gibi
faaliyetler de portföy yönetiminin kapsamına girer.

Yatırım Fonu, tasarruf sahiplerinden katılma payları

karşılığında toplanan para ya da diğer varlıklarla, tasarruf
sahipleri hesabına, inançlı mülkiyet esaslarına göre, portföy
işletmek amacıyla portföy yönetim şirketleri tarafından
içtüzük ile kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlığıdır.

Şemsiye Fon, katılma payları tek bir içtüzük kapsamında

ihraç edilen tüm fonları kapsayan yatırım fonudur.

Fon, Katılma payları bir şemsiye fona bağlı olarak ihraç

edilen yatırım fonudur.

Katılma payı, yatırımcının fon portföyüne ortak olmasını

sağlayan bir belgedir. Katılma payı, yatırımcının sahip
olduğu hakları taşır ve fona katılımını gösterir. Yatırım
fonlarındaki katılma paylarını, şirketlerin ortaklık paylarına
benzetebiliriz. Nasıl yatırımcılar, ortaklık payı alarak
şirketlere ortak olurlar ve o şirketler üzerinde belirli haklar
kazanırlarsa, benzer şekilde yatırım fonlarına da katılma
payı ile ortak olmaktadırlar. Ancak, ortaklık payı sahipleri
şirket yönetimine katılabilirken, katılma payı sahiplerinin fon
yönetimine katılma hakları yoktur. Katılma payları Merkezi
Kayıt Kuruluşu bünyesinde yatırımcılar adına kaydi olarak
izlenmektedir.
Yatırım Fonları Genel Olarak
Nedir?
Yatırım fonları halktan topladıkları paralar karşılığı, ortaklık
payı, kamu/özel sektör borçlanma araçları, ters repo gibi
sermaye piyasası araçlarından ve altın ile diğer kıymetli
madenlerden oluşan portföyleri yönetirler. Her bir yatırımcı,
fonun sahip olduğu portföyün bir kısmını temsil eden katılma
payını satın alarak fona katılım sağlar.

Tasarruf sahipleri, şirketlerden, aracı kuruluşlardan veya

menkul kıymet borsalarından ortaklık payı ve borçlanma
araçları almak suretiyle tasarruflarını değerlendirebilirler.
Ancak menkul kıymetlere yatırım yapmak bilgi ve uzmanlık
gerektirmektedir. Ayrıca bireysel birikimler genelde yeterli
büyüklüğe ulaşamadıklarından, bunlarla oluşturulan
portföylerde de gerekli risk dağılımları yapılamaya
bilmektedir. Bu risk anapara açısından olabileceği gibi
portföyün getirisi açısından da önemli olabilir. Bu
nedenle sermaye piyasasında kolektif yatırım kuruluşları
olarak adlandırılan yatırım fonları oluşturulmuştur.

Şemsiye Fon

ALT FON

Yatırım fonları, sadece bir sermaye piyasası kurumu olan

Portföy Yönetim Şirketleri tarafından kurulabilmektedir.
Portföy yönetim şirketleri, öncelikle bir içtüzük ile mevzuatta
belirtilen “Şemsiye Fon” türlerinden birini kurmalıdır. Bu
içtüzük kapsamında yatırım fonlarının katılma paylarını ihraç
eder. Kurulan şemsiye fonların herhangi bir malvarlığı
bulunmamakta olup, şemsiye fonlar yalnızca yatırımcılardan
toplanan paralar karşılığında alınmış portföylere sahip olan
fonların altında toplandığı bir çatı vazifesi görmektedir.
Şemsiye Fon Türleri Nelerdir?
Portföye alınacak menkul kıymetler göz önünde
bulundurularak, 10 ayrı şemsiye fon türü tanımlanmıştır.
Bunlar; Borçlanma Araçları Şemsiye Fonu, Hisse Senedi
Şemsiye Fonu, Kıymetli Madenler Şemsiye Fonu, Fon Sepeti
Şemsiye Fonu, Para Piyasası Şemsiye Fonu, Katılım Şemsiye
Fonu, Değişken Şemsiye Fon, Serbest Şemsiye Fon, Garantili
Şemsiye Fon ve Koruma Amaçlı Şemsiye Fondur.

Şemsiye fonlar aşağıda belirtilen türlerde kurulabilir.

Borçlanma Araçları Şemsiye Fonu: Fon toplam

değerinin en az %80’i devamlı olarak yerli ve/veya
yabancı kamu ve/veya özel sektör borçlanma araçlarına
yatırılan fonları kapsayan şemsiye fonlar,

Hisse Senedi Şemsiye Fonu: Fon toplam değerinin en

az %80’i devamlı olarak yerli ve/veya yabancı ihraççıların
paylarına yatırılan fonları kapsayan şemsiye fonlar,

Kıymetli Madenler Şemsiye Fonu: Borsada işlem

gören altın ve diğer kıymetli madenler ile kıymetli madenlere
dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırılan fonları
kapsayan şemsiye fonlar,

Fon Sepeti Şemsiye Fonu: Diğer fonların ve borsa

yatırım fonlarının katılma paylarından oluşan fonları
kapsayan şemsiye fonlar,

Para Piyasası Şemsiye Fonu: Portföyünün tamamı

devamlı olarak, vadesine en fazla 184 gün kalmış likiditesi
yüksek para ve sermaye piyasası araçlarından oluşan ve
portföyünün günlük olarak hesaplanan ağırlıklı ortalama
vadesi en fazla 45 gün olan fonları kapsayan şemsiye fonlar

Katılım Şemsiye Fonu: Portföyünün tamamı devamlı

olarak, kira sertifikaları, katılma hesapları, ortaklık payları,
altın ve diğer kıymetli madenler ile Kurulca uygun görülen
diğer faize dayalı olmayan para ve sermaye piyasası
araçlarından oluşan fonları kapsayan şemsiye fonlar,
Değişken Şemsiye Fon: Portföy sınırlamaları itibarıyla
yukarıdaki türlerden herhangi birine girmeyen fonları
kapsayan şemsiye fonlar,

Serbest Şemsiye Fon: Katılma payları sadece nitelikli

yatırımcılara satılmak üzere kurulmuş olan fonları kapsayan
şemsiye fonlar,

Garantili Şemsiye Fon: Yatırımcının başlangıç yatırımının

belirli bir bölümünün, tamamının ya da başlangıç yatırımının
üzerinde belirli bir getirinin bilgilendirme dokümanlarında
belirlenen esaslar çerçevesinde belirli vade ya da vadelerde
yatırımcıya geri ödenmesi uygun bir yatırım stratejisine ve
garantör tarafından verilen garantiye dayanılarak taahhüt
edilen fonları kapsayan şemsiye fonlar,

Koruma Amaçlı Şemsiye Fon: Yatırımcının başlangıç

yatırımının belirli bir bölümünün, tamamının ya da başlangıç
yatırımının üzerinde belirli bir getirinin bilgilendirme
dokümanlarında belirlenen esaslar çerçevesinde belirli vade
ya da vadelerde yatırımcıya geri ödenmesi uygun bir yatırım
stratejisine dayanılarak en iyi gayret esası çerçevesinde
amaçlanan fonları kapsayan şemsiye fonlar olarak
adlandırılır.

Ayrıca, şemsiye fona bağlı fonlar oluşturularak, her bir fonun

katılma payı ihracı için Kurulca belirlenen standartlara
uygun olarak izahname ve yatırımcı bilgi formu düzenlenir.

YATIRIM FONU
Yatırım Fonları Nerelere Yatırım
Yapabilir?
Sermaye Piyasası Kurulu’nun düzenlemeleri çerçevesinde
yatırım fonlarının yatırım yapabileceği araçlar aşağıda
sıralanmıştır.
 Özelleştirme kapsamına alınanlar dahil Türkiye'de
kurulan ihraççılara ait paylar, özel sektör ve kamu
borçlanma araçları,
 Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı
Karar hükümleri çerçevesinde alım satımı
yapılabilen yabancı özel sektör ve kamu
borçlanma araçları ile ihraççı payları,
 12 aydan uzun vadeli olmamak üzere vadeli mevduat,
katılma hesabı ve mevduat sertifikaları,
 Borsada işlem görmeleri kaydıyla; altın ve diğer
kıymetli madenler ile bu madenlere dayalı olarak
ihraçedilen sermaye piyasası araçları,
 Fon katılma payları,
 Repo ve ters repo işlemleri,
 Kira sertifikaları,
 Gayrimenkul sertifikaları,
 Varantlar ve sertifikalar,
 Takasbank para piyasası işlemleri,
 Türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri,
 Kurulca uygun görülen özel tasarlanmış yabancı
yatırımaraçları ve ikraz iştirak senetleri,
 Kurulca uygun görülen diğer yatırım araçları.

Yatırım fonunun kazancı portföyünde bulundurduğu

araçların getirisine bağlı olduğundan, yatırımcıların fonun
bağlı olduğu şemsiye fonun türü, bir başka ifade ile, portföy
bileşimi hakkında bilgi sahibi olduktan sonra yatırım
yapacakları fonu seçmeleri uygun olacaktır.
Kimler Fon Kurabilir?
Yatırım fonları yalnızca Sermaye Piyasası Kurulu tarafından
yetkilendirilmiş portföy yönetim şirketleri tarafından
kurulabilmektedir.

Portföy yönetim şirketi, fonu, yatırım fonu katılma payı

sahiplerinin haklarını koruyacak şekilde temsil eder, yönetir
veya yönetimini denetler. Portföy yönetim şirketi yatırım
fonuna ait varlıklar üzerinde kendi adına ve fon hesabına
mevzuat ve fon iç tüzüğüne uygun olarak tasarrufta
bulunmaya ve bundan doğan hakları kullanmaya yetkilidir.

Kurucu, fonun katılma payı sahiplerinin haklarını koruyacak

şekilde temsili, yönetimi, yönetiminin denetlenmesi ile
faaliyetlerinin içtüzük ve izahname hükümlerine uygun
olarak yürütülmesinden sorumludur. Kurucu fona ait varlıklar
üzerinde kendi adına ve fon hesabına mevzuat ve içtüzüğe
uygun olarak tasarrufta bulunmaya ve bundan doğan
hakları kullanmaya yetkilidir. Fonun faaliyetlerinin
yürütülmesi esnasında portföy yöneticiliği hizmeti dahil
dışarıdan sağlanan hizmetlerden yararlanılması, kurucunun
sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Kurucu mevzuat ve fon içtüzüğünde belirtilen sınırlar içinde

kalmak üzere fon portföyünü dilediği gibi oluşturabilmekte
ve daha sonra değiştirebilmektedir. Sermaye Piyasası
Kurulu’na, resmi dairelere, katılma payı sahiplerine ve fon
adına üçüncü şahıslara karşı fonu kurucu temsil etmektedir.

Fon Portföyünü Kimler Yönetebilir?

Fon, bizzat kurucu tarafından veya yapılacak bir portföy
yönetim sözleşmesi çerçevesinde portföy yöneticiliği yetki
belgesine sahip başka bir portföy yönetim şirketi tarafından
yönetilir. Fon yöneticisine portföy yönetim hizmeti için bir
ücret ödenir.
Katılma Payı Fiyatları Nasıl
Hesaplanıyor?
Fona iştiraki sağlayan katılma payı fiyatı, kurucu tarafından
her işgünü itibariyle hesaplanmaktadır. Hesaplamalarda
aşağıdaki prosedür takip edilmektedir:

• Değerleme gününde portföyde bulunan varlıkların işlem

gördükleri, alınıp satıldıkları borsalarda oluşan fiyatlar
dikkate alınarak fon portföy değeri hesaplanmaktadır.
• Fon portföy değerine fonun alacakları eklenmek ve
borçları düşülmek suretiyle fonun toplam değeri
belirlenmektedir.
• Fon toplam değeri, değerleme gününde tedavülde olan
pay sayısına bölünerek birim katılma payı fiyatına
ulaşılmaktadır.

Örnek:
Eğer 100 TL’nizi, birim katılma payı fiyatı 1 TL olan bir fona
yatırırsanız, 100 adet katılma payı alabilirsiniz. Eğer katılma
payı başına fon toplam değeri 0,9 TL’ye düşerse (çünkü
fonun portföy değeri düşmüştür) hala 100 adet katılma
payınız vardır, fakat yatırımınızın değeri şimdi 90 TL’ye
düşmüştür. Eğer katılma payının fiyatı 1,1 TL’ye çıkarsa,
yatırımınızın değeri de 110 TL’ye çıkar. (Bu örnekte alım satım
komisyonunun olmadığı varsayılmıştır.)

Yukarıda belirtilen işlemlerin yapılması esnasında fonun

portföyünde bulunan varlıklardan elde edilen faiz, temettü,
alım satım kazancı ve günlük değer artışları aynı gün fona
gelir olarak kaydedilmekte, dolayısıyla katılma paylarının
hergün için hesaplanan pay fiyatına yansıtılmaktadır. Bu
surette belirli bir tarihte fondan ayrılan yatırımcı o güne
kadar fonun kazancından (zararından) kendi payına düşen
miktarı almış olmaktadır.

Katılma Payı Fiyatını Nasıl

Öğrenebilirim?
Katılma payı birim pay fiyatı, her işgünü itibariyle payların
alınıp satıldığı adreslerde ve Türkiye Elektronik Fon Alım
Satım Platformu’nda (TEFAS) Kurucu tarafından ilan edilir.
İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. tarafından sunulan
Fon Bilgilendirme Platformu’nda da, fonlara ilişkin birçok veri
ve istatistik, yatırımcıların erişimine açık olacaktır. Ayrıca
günlük gazetelerin ekonomi sayfalarında fon fiyatlarını
bulabilirsiniz. Ancak gazetede ilan edilen fiyatın işlem
günündeki değil bir gün öncesinin fiyatı olduğuna dikkat
edilmelidir. Bunlara ilave olarak bazı fon kurucularının
telefon hatlarından veya internet adreslerinden fonların
günlük fiyatlarını öğrenebilirsiniz. Haftalık ekonomi
dergilerinde ise fonların haftalık performansları yer
almaktadır. Sahip olduğunuz fonun katılma payına
bakarken fonun tam ismini bulmayı unutmayın. Çünkü bazı
fon kurucularının birden fazla fonu olduğundan hepsine
farklı bir isim verilmektedir.

Katılma Payı Nasıl ve Nereden

Alınıp Satılır?
Fon katılma payı satın alınması veya fona iadesinde,
Kurucunun fonun izahnamesinde ilan edeceği katılma
payının alım satımının yapılacağı yerlere başvurularak alım
satım talimatı verilir.

Bunun dışında Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygun

görülen fonların katılma paylarının alım satımının
yapılabileceği merkezi bir fon dağıtım platform olan TEFAS,
Kurucunun veya fon katılma pay alım satım aracılık
sözleşmesi imzaladığı Yatırım Kuruluşlarının telefon ve
internet bankacılığı ile ATM sistemleri aracılığıyla da katılma
payı alım satım talimatı verilebilir. Yatırım fonu katılma
payları gün içinde belli saatler içinde alınıp satılır.
Katılma payları ilk kez halka satılıyorsa, halka satış
öncesinde kurucu tarafından Kamuyu Aydınlatma
Platformu’nda (KAP)ilan edilen izahnamede/belirtilen
adreslerde, yine bu izahnamede belirtilen saatler içinde
alınıp satılmaktadır. Adresler genellikle kurucunun merkez
şube adresleri ve TEFAS olup, kurucu ayrıca başka aracı
kuruluşlar aracılığı ile kurduğu fonun katılma paylarını
pazarlayabilir veya alıp satabilir.

Bilinmesi gereken bir konu, yatırım fonu katılma paylarının

gün içinde belli saatlerde alınıp satıldığıdır. Fonlar için (24
saat alım satım yapılabilen fonlar dışında) alım satım emirleri
belli bir saate kadar alınmaktadırlar. (Örneğin 12:30’a
kadar) 12:30’a kadar verilen alım emirleri, emrin verilmesini
takip eden ilk hesaplamada bulunacak pay fiyatı üzerinden
yerine getirilir. 12:30’dan sonra iletilen emirler ilk pay fiyatı
hesaplamasından sonra verilmiş olarak kabul edilir ve
izleyen hesaplamada bulunan pay fiyatı üzerinden yerine
getirilir.

Alım emirleri pay sayısı ya da tutar olarak verilebilir. Alım

emirlerinin pay sayısı olarak verilmesi halinde alış işlemine
uygulanacak fiyatın kesin olarak bilinmemesi nedeniyle,
katılma payı bedellerini en son ilan edilen satış fiyatına en
fazla % 20 ilave marj uygulayarak tahsil edebilir. Ayrıca,
katılma payı bedellerini işlem günü tahsil etmek üzere, en
son ilan edilen fiyata marj uygulanmak suretiyle bulunan
tutara eş değer kıymeti, teminat olarak kabul edebilir.

12:30’a kadar verilen satım emirleri emrin verilmesini takip

eden ilk hesaplamada bulunacak pay fiyatı üzerinden
yerine getirilir. 12:30’dan sonra verilenler ise, ilk pay fiyatı
hesaplamasından sonra verilmiş olarak kabul edilir ve
izleyen hesaplamada bulunan pay fiyatı üzerinden yerine
getirilir.12:30’a kadar verilen satım emirleri 1 veya 2 işgünü
sonra, 12:30’dan sonra verilenler ise 2 veya 3 işgünü sonra
yatırımcılara ödenir.

24 saat alım satım yapılabilen fonlarda ise fon payı alım

satımı bir sonraki gün geçerli olacak fiyatın hesaplanması
için kısa bir süreliğine durdurulabilir. Yeni fiyat tespitinden
sonra yapılan pay alımlarında, ertesi günün fiyatlarının
kullanıldığı unutulmamalıdır.
Her fonun alım satım esasları, içtüzük, izahname ve yatırımcı
bilgi formu ile yatırımcılara duyurulmaktadır.

Yatırım Fonlarında Vergilendirme

Nasıldır?
Yatırım fonlarının vergilendirilmesi hususunda, yatırım
fonlarının katılma paylarının halka arzına ilişkin
izahnamelerden bilgi edinilmesi mümkündür. İzahnamalere
KAP’tan, katılma paylarının alım satımının yapıldığı
yerlerden ve kurucunun internet sitelerinden
ulaşılabilmektedir. Buna ilaveten Gelir İdaresi Başkanlığı
internet sitesi (www.gib.gov.tr) aracılığıyla da güncel
vergilendirme bilgilerine ulaşılması mümkündür.

Bir Yatırım Fonuna Ait Temel

Bilgileri Hangi Kaynaklardan Elde
Edebilirim?
Yatırım fonuna yatırım yapmadan önce fon hakkında bilgi
alabileceğiniz kaynaklara başvurmakta yarar vardır. Bu
bilgileri fonun kendisinden veya kullandığınız banka/aracı
kurumdan isteyin ve yatırıma karar vermeden önce mutlaka
okuyun. Böylece yatırım fonu katılma payını satın almadan
önce bu fonun sizin için uygun olduğundan emin olun.

Yatırım fonlarının katılma paylarının halka arzı sırasında ve

sonrasında yatırımcılar ihtiyaç duydukları bilgileri aşağıdaki
belgelerden elde edebilirler.

İçtüzük

Her bir şemsiye fon için hazırlanan içtüzükler, katılma payı

sahipleri ile kurucu, portföy saklayıcısı ve yönetici arasında
fon portföyünün inançlı mülkiyet esaslarına göre işletilmesini,
saklanmasını, vekalet akdi hükümlerine göre yönetimini konu
alan genel işlem şartlarını içeren iltihakı bir sözleşmedir.
İçtüzükte fonun adı, adresi, kuruluş amacı, şemsiye fona
bağlı ihraç edilmesine ilişkin bilgiler, şemsiye fona bağlı
fonların saklanmasına ve malvarlığının ayrılığına ilişkin
esaslar, portföy yönetimine ilişkin esaslar ile yöneticinin tabi
olduğu ilkeler vb. bilgiler yer alır.
İzahname

Şemsiye fona bağlı her bir yatırım fonunun katılma payı

ihracı için izahname düzenlenir. İzahname, yatırım fonunu
satış dokümanıdır. İzahnemelerde fona ait temel bilgiler
(fonun kurucusu, kurucu ve fonun adresi, fon katılma
paylarının alınıp satılacağı yerler, fon yöneticilerinin kimler
olduğu, sermaye piyasası alanındaki tecrübeleri, fonun
yatırım stratejisi, yatırım sınırlamaları, yaptığı harcamalar,
portföy yapısı, ilgili vergi düzenlemeleri vb.) bulunur.
İzahnameler KAP’ta ve kurucunun resmi internet sitesinde
yayımlanır, ayrıca ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesi’nde ilan edilmez. Ancak, izahnamenin nerede
yayımlandığı hususu ticaret siciline tescil ettirilir ve TTSG’de
ilan olunur. Yatırımcı bilgi formunda söz konusu tescil tarihi
belirtilir. Katılma payları, yatırımcı bilgi formunun KAP’ta
yayımını takiben, bu formdaki esaslar çerçevesinde ve
formda belirtilen satış başlangıç tarihinden itibaren, formda
belirtilen dağıtım kanalları aracılığıyla yatırımcılara sunulur.

Yatırımcı Bilgi Formu

Şemsiye fona bağlı her bir yatırım fonunun katılma payı

ihracı sırasında izahname ile birlikte yatırımcı bilgi formu
hazırlanır. Yatırımcı bilgi formu, yatırımcıların fonun yapısını,
yatırım stratejisini ve risklerini makul ölçüde anlayabilmeleri
ve bilgiye dayalı olarak yatırım kararları alabilmeleri
amacıyla hazırlanır. Yatırımcı bilgi formu, fonun
izahnamesinin özet tablosu niteliğindedir. Yatırımcı bilgi
formu, KAP’ta ve kurucunun resmi internet sitesinde
yayımlanır, ayrıca ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesi’nde ilan edilmez.

Fonun Mali Tabloları

Yatırım fonlarının bir önceki yılla karşılaştırmalı olarak

düzenlenmiş bilanço ve gelir tablosu, fiyat raporları ile bu
tablolara ilişkin bağımsız denetim raporları Kamuyu
Aydınlatma Platformu’nda ilan edilir.
Portföy Dağılım Raporları

Portföy Dağılım Raporları her ayı takip eden 6 gün içinde,

ay içerisindeki menkul kıymet ve katılma payı hareketleri ile
fonun geçmiş performansına ilişkin bilgileri içerecek şekilde
hazırlanarak KAP aracılığıyla kamuya duyurulur.

Günlük Gazete ve Periyodik Dergiler

Periyodik ekonomi dergilerinde ise yatırım fonlarının

dönemsel getirilerini karşılaştırmalı olarak bulmak
mümkündür. Ayrıca, gazete ve dergilerde, fonlarla ilgili
haberlere (kurulan/katılma payları halka arz edilen fonlar,
fon portföy yöneticileri ile ilgili bilgiler vb.) de yer
verilmektedir. Ek olarak, İstanbul Takas ve Saklama Bankası
A.Ş. tarafından sunulan Fon Bilgilendirme Platformu’nda da,
fonlara ilişkin birçok veri ve istatistik, yatırımcıların erişimine
açık olacaktır. Kurulumuzun aylık bülteninde ise bütün
yatırım fonlarının son ay itibarıyla portföy yapısı ve aylar
itibarıyla portföy dağılımı hakkında ayrıntılı bilgiler yer
almaktadır.

Yatırım Fonlarının Yönetim İlkeleri

Nelerdir?
Riskin Dağıtılması İlkesi

Bu ilke sayesinde yatırım fonlarının, bireylerin kendi

imkanları ile sağlayamayacakları ölçüde riski dağıtmaları
mümkündür. 100 TL’niz olduğunu düşünelim. Siz bu para ile
(Borsa’da hisse senetlerinin belirli miktarların -lot- altında
işlem görememesi nedeniyle) ancak birkaç hisse senedine
yatırım yapabilirsiniz ve bu durum sizin riskinizi artırır.
Örneğin, hisse senedini satın aldığınız iki şirketin mali
durumunun bozulması ve hisse senetlerinin fiyatlarının
düşmesi ihtimali, 25 ayrı şirkete ait hisse senedinin
fiyatlarının birden düşmesi ihtimalinden çok daha yüksektir.
Yatırım fonları ise binlerce kişiden para toplayarak,
milyonlarca liralık portföyler oluşturabilir. Bu sayede çok
daha fazla sayıda hisse senedine ve daha başka yatırım
araçlarına, örneğin, tahvil ve bonolara yatırım yaparak,
hisse senedi fiyatlarındaki herhangi bir düşüş anında
bundan en az derecede etkilenme şansına sahip olurlar.
Profesyonel Yönetim

Özellikleri itibarıyla işlem yapabilmek için belirli bir bilgi

birikimini gerektiren ve teknik piyasalar olarak nitelenen
menkul kıymet piyasalarındaki gelişmelerin yakından takip
edilmesi gerekir. Doğal olarak bireylerin böylesine bir takibi
düzenli olarak yapmaları ve bu piyasalarda oluşan
gelişmelerin menkul kıymet fiyatlarına etkilerini tahmin
ederek ona göre zamanında tavır alabilmeleri zordur.
Yatırım fonları ise çok fazla sayıda kişiden para toplamak
suretiyle, yüksek miktarlarda portföyler oluşturduklarından,
gerekli donanıma ve menkul kıymet piyasalarıyla ilgili
yetişmiş elemanlara sahip olabilirler. Bu sayede piyasalarda
gözlemlenen hareketlerin ne anlama geldiğini sürekli bir
şekilde takip ederek gerekli işlemleri (alım/satım gibi)
gerçekleştirirler.

Menkul Kıymet Portföyü İşletmek

Yatırım fonları, bazı kısıtlamalar dahilinde nakit ve kıymetli

madenlere de yatırım yapabilmekle beraber, temel amaçları
menkul kıymet alıp satmak ve alım satımlar arasında oluşan
olumlu fark ile bu menkul kıymetlerin kar payları ve
faizlerinden gelir sağlamak olan kuruluşlardır.

İnançlı Mülkiyet

Yatırım fonları inançlı mülkiyet esasına dayanır. İnançlı

mülkiyet esasında fona inançlı olarak fon kurucusu sahiptir.
Tasarruf sahipleri ise fonla ilgili işlemleri yapma yetkisini
kurucuya verirler. Bu yetki devri fon içtüzüğü ile olur. Kurucu,
fonu bu sözleşme (içtüzük) çerçevesinde ve tasarruf
sahiplerinin haklarını koruyarak yönetmek/yönettirmek
zorundadır.

Mal Varlığının Korunması

Fon tüzel kişilik sahibi olmamakla beraber fonun mal varlığı

kurucudan ayrıdır. Ayrıca Sermaye Piyasası Kanunu
uyarınca, fon malvarlığı rehin edilemez, teminat
gösterilemez ve üçüncü kişiler tarafından haczedilemez. Bir
başka ifade ile fon malvarlığının korunması kanun ile
güvence altına alınmıştır
Bir Yatırım Fonundan Nasıl Para
Kazanabilirim?
Bir yatırım fonuna yapacağınız yatırımdan üç şekilde para
kazanabilirsiniz.

• Fon sahip olduğu menkul kıymetlerden kar payı ve faiz

geliri elde eder ve bu geliri portföy değerine yansıtır.
• Fonun sahip olduğu menkul kıymetlerin fiyatı artabilir.
Eğer fon, fiyatı yükselen bu menkul kıymeti satarsa,
sermaye kazancı elde eder. Fon, elde ettiği sermaye
kazancını veya zararını fon portföy değerine yansıtır.
• Eğer yatırım fonu, fiyatı yükselen menkul kıymeti
satmıyor ve elinde tutuyorsa, bu değer artışı fonun katılma
paylarına yansır. Eğer katılma paylarınızı satarsanız, ilk
ödediğiniz fiyatın üzerinde bir bedel elde edersiniz.

Böylece yatırımcılar katılma paylarını sattıklarında, yatırım

fonlarının portföyünde o ana kadar gerçekleşen değer
artışlarından/azalışlarından kaynaklanan paylarını alırlar.
Ülkemizde yatırım fonlarının yılsonlarında ayrıca kar payı
dağıtmaları söz konusu değildir.
Yatırım Fonları Ne Gibi Avantajlar
Sağlamaktadır?
• Tasarruf sahibinin ortaya koyduğu sermayesi yani
parası, profesyonel yöneticiler tarafından yönetilmektedir.
• Yatırım fonu portföyüne alınabilecek menkul kıymetlerin
sabit getirili, dövize endeksli ve hisse senedi gibi araçlarla
çeşitlenmesi nedeniyle riskin en aza indirilmesi mümkün
olabilmektedir.
• Menkul kıymetlerin değerlemesi ve kontrolü ile kupon,
faiz ve temettü tahsili fon yönetimince yapılacağından,
yatırımcılar vade takibi, tahsil etme gibi zaman ve kaynak
kullanımını gerektiren işlemlerden kurtulmaktadır.
• Küçük tasarruflarla ulaşılamayacak kazanç potansiyeli
yüksek menkul kıymetlere yatırım yapılmasına olanak
sağlamaktadır.
• Fon portföyündeki değer artışlarının portföy değerine
günlük olarak yansıtılması nedeniyle, yatırımcılar fona
yaptıkları yatırımlarını işlemiş geliriyle birlikte ihtiyaçları
kadar veya tamamını istedikleri anda paraya
çevirebilirler.
• Portföye yapılan büyük tutarlı alım satımlar zaman ve
para tasarrufu sağlamaktadır.
Yatırım Fonunu Seçerken Nelere
Dikkat Etmeliyim?
Risk Düzeyi

Yatırım fonuna yatırım yaptığınızda bir risk aldığınızı

unutmayın. Çünkü fon tarafından alınan menkul kıymetlerin
değeri artabileceği gibi düşebileceği için de yatırım
yaptığınız anaparanın bir kısmını kaybedebilirsiniz. Ancak her
yatırım fonunun riski aynı düzeyde değildir. Yatırım fonlarını
kendi içlerinde daha riskli ve daha az riskli olarak
ayırmak mümkündür.

Bunun için kullanılabilecek en önemli ölçü yatırımcı bilgi

formunda yer alan risk değeridir. Diğer yandan genellikle
potansiyel olarak yüksek getiri, yüksek kayıp yani yüksek risk
demektir. Riskli fonların kaybettirme ihtimali daha yüksek
olmakla beraber, piyasaların iyi gitmesi durumunda
diğerlerine göre daha yüksek oranlarda kazandırmaları da
mümkündür. Bu nedenle farklı risk düzeyleri arasında tercih
yaparken daha fazla kazanabilmek için kaybetme riskini ne
kadar göze aldığınız önemlidir. Kendinizi bu çerçevede
ölçüp yatırım yapacağınız fonu da buna göre seçmelisiniz.

Yatırımdan önce ilgilendiğiniz fonun amacının ve riskinin

sizinkine ne kadar uyup uymadığına karar vermek için bir
yatırım danışmanına danışmanız veya yatırım dergilerini
incelemeniz faydalı olacaktır.

Diğer yandan fonları mevduat ile karıştırmamak

gerekmektedir. Mevduatta garanti varken yatırım fonlarında
herhangi bir garanti yoktur.

Geçmiş Performans

Genel olarak tüm menkul kıymet yatırımlarında özel olarak

da yatırım fonlarına yapılan yatırımlarda, geçmiş dönemde
o menkul kıymetin ya da yatırım fonunun elde ettiği getirinin
gelecek dönemde de elde edileceği yönünde bir garantinin
olmadığının tüm yatırımcılar tarafından bilinmesi
gerekmektedir. Fonun geçmiş dönemdeki performansından
bir fikir edinmekle beraber, bu performansın önümüzdeki
dönemde tekrar yakalanmasının garanti olmadığını
unutmamak gereklidir. Ayrıca, fon performansını
karşılaştırmak üzere kendisine karşılaştırma ölçütü belirlemiş
olan fonlar performans sunumlarını KAP’ta ve kolektif yatırım
kuruluşlarının internet sitesinde yayımlamaktadır.

Gider Oranları

Fonun gider oranları getiri üzerinde olumsuz bir etki

yapmaktadır. Ancak bu gider oranı daha yüksek olan bir fon
daha kötü bir getiri elde edecek demek değildir. Çeşitli
nedenlerle fonların gider oranları değişebilmektedir.
Örneğin bir fon portföyü bir kere oluşturup daha sonra fazla
alım satım yapmamayı tercih ederken, diğer bir fon daha sık
alım satım yaparak günlük fiyat hareketlerinden kazanç
sağlamayı hedefleyebilir. Doğal olarak ikinci fon daha fazla
alım satım komisyonu ödeyecek ve gider oranı daha yüksek
olacaktır. Ancak belki de bu alım satımlarla elde ettiği
kazançlar bu giderleri fazlasıyla karşılayacak ve bu fon
daha yüksek bir getiriye ulaşacaktır. Yine de yatırım
yapmadan önce fonların gider oranları hakkında bilgi
edinilmesi faydalı olacaktır.

Öğrenilmesi Gerekenler

Yatırım fonu katılma payına yatırım yapmayı planlayan

tasarruf sahipleri aşağıda sayılan konularda yeterli bilgi
edinmelidir.

• Fonun kurucusu ve bu kurucunun yönettiği fonların türü,

• Fonun portföyünü yöneten portföy yöneticisi,
• Fonun en yakın tarihli portföy bileşimi ve stratejisi,
• Fonun yönetim ücreti oranı ve fon toplam gider oranı,
• Kurucunun fonlarının geçmiş dönemlerdeki performansı
ve diğer fonlara göre başarı durumu,
• Fon katılma paylarının alınıp satılabileceği yerler, işlem
saatleri, ve alım satım şartları
• Giriş-çıkış komisyonu olup olmadığı.

Yukarıda sayılan bilgiler ve gerek duyulduğunda daha

ayrıntılı bilgiler fona ilişkin temel belgelerden temin
edilmelidir.
Yatırım Fonlarını Birbirleriyle Nasıl
Karşılaştırabilirim?
Amaca uygun yatırım fonu türünü belirledikten sonra, bu
türdeki fonların performansını karşılaştırmakta fayda vardır.
Performansları karşılaştırırken şunlara dikkat etmeniz
gereklidir;

• Fonun getirisi,
• Fonun maliyetleri.

Maliyetler fon seçiminde önemlidir çünkü bunlar sizin

yatırımınızın değerini olumsuz etkiler. Finansal tablolardan
gelir tablosundaki giderler kısmını bulun ve ona bakın.
Yatırımınızın değerini etkileyecek giderler iki türlüdür;

1. Katılma payı alınıp satıldığında ödenen “Katılma payı

satış komisyonu”;
İzahnamede ve yatırımcı bilgi formunda şartları
belirlenmiş olmak koşuluyla katılma paylarının yatırımcılar
tarafından alım ve satımlarında giriş - çıkış komisyonu
uygulanabilir. Aynı şemsiye fona bağlı her bir fon için
farklı giriş - çıkış komisyonu uygulanabileceği gibi, bir
fona giriş - çıkış komisyonu uygulanırken diğerine
uygulanmayabilir.
2. Fon yönetim ücreti ve aracılık komisyonu ise fonda
kaldığınız sürece katlanmak zorunda olduğunuz
giderlerdir.
SERMAYE PİYASASI KURULU İLE İLİŞKİLİ KURULUŞLARIN İLETİŞİM
BİLGİLERİ
Borsa İstanbul (BİST)
Web Adresi: http://www.borsaistanbul.com/
Adres: Reşitpaşa Mahallesi, Borsa İstanbul Caddesi, No:4
34467 Sarıyer / İstanbul
Tel: (0212)298 21 00
Faks: (0212)298 25 00

Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK)

Web Adresi: http://www.mkk.com.tr/
Adres: Reşitpaşa Mahallesi, Borsa İstanbul Caddesi, No:4
34467 Sarıyer / İstanbul
Tel: (0212)334 57 00
Faks: (0212) 334 57 57

Yatırımcı Tazmin Merkezi (YTM)

Web Adresi: www.ytm.gov.tr
Adres: Mustafa Kemal Mahallesi,
Dumlupınar Bulvarı (Eskişehir Yolu)
No:156 06530 Çankaya- ANKARA
Tel: (0312) 292 90 45
Faks: (0312) 292 90 46

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB)

Web Adresi: http://www.tspb.org.tr/
Adres: Büyükdere Cad. No: 173
1. Levent Plaza A Blok Kat:4 34394
Levent-İSTANBUL
Tel: (0212) 280 85 67
Faks: (0212)280 85 89

Borsaya Kote Ortaklık Yöneticileri Derneği (KOTEDER)

Web Adresi: http://www.koteder.org.tr/
Adres: Windowist Tower. Eski Büyükdere Caddesi.
No: 26 Kat: 14 Maslak / İSTANBUL
Tel: (0212) 999 37 76
Faks: (0212) 999 37 74

Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD)

Web Adresi: http://www.tkyd.org/
Adres: Yıldızposta Cad. Dedeman İşhanı
No:48 Kat:7 34349 Esentepe-İ STANBUL
Tel: (0212) 347 62 73
Faks: (0212) 347 62 76

İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank A.Ş.)

Web Adresi: http://www.takasbank.com.tr
Adres: Reşitpaşa Mahallesi, Borsa İstanbul Caddesi, No:4
34467 Sarıyer / İstanbul
Tel: (0212)315 25 25
Faks: (0212) 315 25 26

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER)

Web Adresi: http://www.gyoder.org.tr/
Adres: Cumhuriyet Caddesi Pegasus Evi No: 48 Zemin
Kat C Harbiye/ İstanbul
Tel: (0212) 282 53 65 - (0212) 325 28 25
Faks: (0212)282 53 93

Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği (TKYD)

Web Adresi: http://www.tkyd.org.tr/
Adres: İş Kuleleri Kule-2 Kat:8 34330 4.
Levent-İSTANBUL
Tel: (0212)279 03 99
Fax: (0212) 279 07 44

Yatırımcı İlişkileri Derneği (TÜYİD)

Web Adresi: www.tuyid.org.tr
Adresi: Esentepe Mah. Ecza Sk.
Pol Center Çarşı Apt. Nart Business Center
No: 4 Kat:-2 Levent-Şişli / İstanbul
Tel: 0 (212) 970 21 68
Faks: 0 (212) 284 69 99
E-posta: info@tuyid.org
 SERMAYE PİYASASI KURULU (SPK)

ANKARA
Mustafa Kemal Mahallesi, Dumlupınar Bulvarı (Eskişehir Yolu)
No:156 06530 Çankaya
+90 312 292 90 90
+90 312 292 90 00

İSTANBUL
Harbiye Mah. Asker Ocağı Cad. No:6 Süzer Plaza 34367 Şişli
+90 (212) 334 55 00
+90 (212) 334 56 00

www.spk.gov.tr
www.cmb.gov.tr