FRANSA

Fransa'nın Modern Devlet Olarak Ortaya Çıkma Süreci

Fransız Devleti'nin modern kuruluş süreci, Fransız Devrimi (1789-1799) ile başlamıştır

• Toplumsal Hoşnutsuzluklar: Fransa'da halk arasındaki ekonomik eşitsizlikler, aristokrat

sınıfın ayrıcalıkları ve krallığın finansal zorlukları toplumsal hoşnutsuzluğa neden oldu.

• Etiketler Cemiyeti: Bu hoşnutsuzluğun bir sonucu olarak, 1789'da birçok temsilci,

Etiketler Cemiyeti'ni oluşturarak reform taleplerini dile getirdi. Bu cemiyet, ülkenin
finansal durumunu düzeltmeyi amaçladı.

• Genel Durumlar: Mayıs 1789'da Kral XVI. Louis, genel durumlar çağrısı yaparak
temsilcilerin toplanmasını istedi. Bu, taşra bölgelerinden seçilmiş temsilcilerin bir araya
gelmesiyle gerçekleşti.

• Ulusal Meclisi: Temsilciler, Krallık Genel Durumları'nın ötesine geçerek bir Ulusal
Meclis oluşturdu. Bu, monarşinin yetkilerine sınırlamalar getirilmesini amaçlıyordu.

• Bastille Hapishanesi İşgali (14 Temmuz 1789): Halkın hoşnutsuzluğu ve hükümetin

baskısına tepki olarak, Parisliler Bastille Hapishanesi'ni işgal etti. Bu olay, Fransız
Devrimi'nin sembolik bir anıdır.

• İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi (Ağustos 1789): Ulusal Meclis, İnsan ve Yurttaş Hakları
Bildirisi'ni kabul etti. Bu, eşitlik, özgürlük ve adalet ilkelerini içeren önemli bir belge oldu.

• Monarşinin Düşmesi (1792): Devrim sürecindeki siyasi çalkantılar ve Avrupa ile savaş,
monarşinin sonunu getirdi. Kral Louis XVI idam edildi, ve Cumhuriyet ilan edildi.

• Jakoben Hükümeti ve Terör Dönemi: Jakobenlerin liderliğindeki hükümet, radikal

reformlar ve Terör Dönemi'ni başlattı. Bu dönemde birçok aristokrat ve muhalif kişi idam
edildi.

• Napolyon Bonaparte'nin İktidarı (1799): Fransız Devrimi'nin ardından gelen siyasi

istikrarsızlık, Napolyon Bonaparte'nin iktidara gelmesine neden oldu. Bu, modern Fransız
devletinin şekillenmesinde önemli bir dönemdir.

Bu süreçlerin birleşimiyle Fransa, feodal sistemden modern bir ulus devletine evrildi.
Fransa’nın Yönetim Yapısı Süreci
• Feodalizm (Orta Çağ): Fransa, Orta Çağ boyunca feodal bir yapıya sahipti. Ülke,
soyluların (noble) ve kilisenin toprak sahipliği yaptığı bir sistemde organize oldu.

• Absolutizm (16. ve 17. Yüzyıl): 16. ve 17. yüzyıllarda, Bourbon Hanedanı'nın kralları,
özellikle XIV. Louis (Louis XIV), güçlerini merkezileştirerek monarşiyi güçlendirdi. Bu
dönemde "L'État, c'est moi" (Devlet benimdir) ifadesi ile anılan absolutist yönetim şekli
hakimdi.

• Fransız Devrimi (1789-1799): Toplumsal, ekonomik ve siyasi sorunlar neticesinde

Fransız Devrimi gerçekleşti. Monarşi devrildi, Cumhuriyet ilan edildi ve Jakobenlerin
öncülük ettiği radikal bir yönetim dönemi yaşandı.

• Napolyon Bonaparte İmparatorluğu (1799-1814): Fransız Devrimi'nin ardından

Napolyon Bonaparte, kendi iktidarını kurarak Fransız İmparatorluğu'nu oluşturdu. Bu
dönem, Napolyon'un savaşları ve genişlemesiyle karakterizedir.

• Restorasyon ve Monarşik Rejimler (1814-1848): Napolyon'un düşüşünden sonra

Bourbon Hanedanı'nın restorasyonu gerçekleşti. Ancak, 1830 ve 1848'de iki devrim daha
yaşandı ve bu dönemde monarşik rejimler değişim gösterdi.

• İkinci Cumhuriyet (1848-1852): 1848 Devrimi'nin ardından II. Napolyon, 1852'de

cumhurbaşkanı olarak iktidara geldi ve ardından İkinci İmparatorluk dönemi başladı.

• Üçüncü Cumhuriyet (1870-1940): Fransa'da 1870'te III. Napolyon'un düşmesiyle

Üçüncü Cumhuriyet ilan edildi. Bu dönem, siyasi istikrarsızlık, krizler ve I. Dünya
Savaşı'nın etkisi altında geçti.

• Vichy Rejimi (1940-1944): II. Dünya Savaşı sırasında Nazi işgali sonrasında Vichy Rejimi,
Alman işgali altındaki Fransa'da kuruldu.

Beşinci Cumhuriyet (1958-günümüz): Charles de Gaulle'ün liderliğindeki bir

referandumla 1958'de Beşinci Cumhuriyet ilan edildi. Bu sistem, güçlü bir başkanlık
modelini benimser ve Fransa'nın günümüzdeki temel yönetim yapısını oluşturur

BAŞKAN
 Fransız seçmeninin tamamı tarafından seçilen tek yetkili.
  5 yıl için seçilir, iki dönem sınırı, iki oylama usulü
 Başkan yardımcısı yoktur
 Cumhurbaşkanı başbakanı atar
 Başkan, başbakanın kabine yetkilileri seçimini onaylar (veya veto eder
 Başkan, Bakanlar Kurulunun (hükümet) toplantılarına başkanlık eder
 Başkan, anlaşmaları müzakere etme ve onaylama yetkisi aracılığıyla dış işleri
yürütür.
 Başkan silahlı kuvvetleri yönetir
 Başkan, Millet Meclisini feshedebilir ve yeni seçim çağrısında bulunabilir.
 Cumhurbaşkanları genellikle başbakan olarak iktidardaki partiden üst düzey bir
politikacıyı seçerler. Başbakan, cumhurbaşkanının liderliğini anayasal değil siyasi
nedenlerle kabul ediyor.”
YÜRÜTME
 Hem başkan hem de Millet Meclisi doğrudan seçilir.
 ikili bir yürütme organı var— cumhurbaşkanı ve hükümet tarafından atanan bir
başbakan
 Yürütme, Millet Meclisini feshedebilir.
 Millet Meclisi bir önergeyi oylayarak başbakanı istifaya zorlayabilir.
 Cumhurbaşkanını kınama yönünde oy kullanamaz
 Başkan bir siyasi koalisyona liderlik eder ve rakip bir koalisyon kontrol eder
 Fransa, yarı başkanlık sistemini benimseyen ilk büyük ülke oldu.
 Fransa cumhurbaşkanı ABD başkanından daha fazla kurumsal güce sahip.
 Başkan yasama organından bağımsızdır ve istediği zaman yasama organını
feshedebilir.
 Aynı parti koalisyonu yürütme ve yasama organlarını kazandığında, başkan
neredeyse tüm demokratik ülkelerdeki yürütme başkanından daha güçlü olur.

YARGI
 Fransız Roma hukuku sistemi, Britanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde geçerli
olan ortak hukuk düzeninden önemli ölçüde farklıdır. Fransız mahkemeleri
içtihatlara çok az önem veriyor. Önemli olan endüstriyel ilişkiler ve kanunlardır.
 Modern Fransız tarihinin büyük bölümünde yargı, yürütmenin bir kolu olarak
görülüyordu
  Anayasa Konseyi; ABD Yüksek Mahkemesinden farklı olarak, konsey bir yasa
tasarısını kabul edildikten sonraki 1 ay içinde gözden geçirmek zorundadır; bu
sürenin ardından artık yasanın anayasal statüsü hakkında karar veremez
YASAMA
 iki oylamalı tek üyeli bölge prosedürü var(ilk turda oyların en az yüzde 12,5'ini
alan herhangi bir aday ikinci turda yarışabilir)
 Senato (üst meclis) – 348 üye, Fransa'nın 101 bölgesinden seçilmiş yerel
yetkililerden oluşan seçim kurulları tarafından dolaylı olarak 6 yıllık dönemler için
seçilirler.
 Başkanlık sistemlerinde yasama organları kadar tam bağımsız değiller.
 Parlamentonun yasa çıkarma yetkisine sahip olduğu alanları listeliyor ve diğer
konularda yasamayı yasaklıyor
 Yürütme feshedilebilir
 Tasarı her iki meclis tarafından da aynı şekilde kabul edilirse yasalaşır

PARTİ SİSTEMLERİ
 Cumhuriyetçi Parti (Les Républicains - LR): Sağ merkezde konumlanan bu parti,
geleneksel olarak Gaullist ilkeleri benimsemiştir. Ekonomik liberalizm ve
muhafazakâr politikaları destekler.
 Sosyalist Parti (Parti socialiste - PS): Fransa'nın solundaki önemli bir parti olan
Sosyalist Parti, tarihsel olarak sosyal demokrat ilkeleri savunmuştur.
 Ulusal Cephe" (Front National - FN):1972'de Jean-Marie Le Pen tarafından
kuruldu. sağcı, milliyetçi siyasi parti olarak bilinir. Bu parti, göçmen karşıtı ve
milliyetçi politikalarıyla dikkat çekmiştir.Göçmen kontrollerinin sıkılaştırılması,
sınırların güçlendirilmesi ve Fransız kültürünün korunması gibi konular öne
çıkar.Avrupa Birliği'ne (AB) karşı bir duruş sergiler ve AB'nin Fransa'nın
egemenliğine müdahalesini eleştirir.ekonomik popülizmi benimser ve sosyal
yardımları artırmayı, emeklilik yaşını düşürmeyi ve işçi haklarını savunmayı
amaçlar.
 La République en Marche (Fransa İçin Yürüyüş Hareketi)(LRM):2017 Fransa
cumhurbaşkanlığı seçimlerinde büyük bir başarı elde eden bir siyasi harekettir.
liberal ekonomi, sosyal reformlar ve AB yanlısı politikaları benimser
 SEÇİMLER

 Hem cumhurbaşkanlığı hem de parlamento seçimlerinde seçmen katılımı genel

olarak düşüş gösteriyor.
 FN ve Macron’un LRM’sinin yükselişi, eskiden baskın olan iki ana akım hükümet
partisinin reddedilmesini temsil ediyor.

 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri: Fransa’da cumhurbaşkanı, beş yılda bir yapılan genel

seçimlerle seçilir. İlk turda bir adayın yüzde 50’den fazla oy alamaması durumunda
en yüksek oyu alan iki aday arasında ikinci bir tur düzenlenir.
 Parlamento Seçimleri: Fransa’da Ulusal Meclis, beş yılda bir gerçekleştirilen
seçimlerle oluşturulur. Seçmenler, milletvekillerini doğrudan seçerler. Sistemi
temsil etmek adına karışık bir seçim yöntemi kullanılır.
 Yerel Seçimler: Fransa’da belediye, il ve bölgesel seviyelerde düzenlenen yerel
seçimlerde vatandaşlar yerel yöneticileri seçerler.
 Avrupa Parlamentosu Seçimleri: Fransız vatandaşları, Avrupa Parlamentosu
üyelerini belirlemek için beş yılda bir düzenlenen Avrupa Parlamentosu
seçimlerine katılırlar.
 Bölgesel Seçimler: Fransa’da bölgesel seçimler, bölgesel konseylere üyeleri
belirlemek için gerçekleştirilir. Bu seçimler, beş yılda bir düzenlenir.
 Senato Seçimleri: Fransa Senatosu, seçimle belirlenen üyeler ve yerel meclis
üyeleri tarafından seçilen temsilcilerden oluşur. Senato seçimleri, senatörlerin
seçilmesi için üç yılda bir gerçekleşir.

Slaytta Bahsedilen Bazı Bilgiler

 Fransız istisnacılığı - hem akademisyenler hem de vatandaşlar tarafından
Fransa'nın kültürel kalıplarının ve siyasi sisteminin farklı olduğuna dair yaygın bir
inanç.
 Devletin ekonomik ve sosyal yaşamı yönlendirmedeki kilit rolü; (devletçilik)
 66 milyon nüfus, düşük nüfus yoğunluğu
 GSYİH 2,5 trilyon ABD doları (kişi başına 42.000 ABD doları) (2016’da)
 İnsani Gelişme Endeksi – 21.
Yasama (Législatif):

• Parlamento (Parlement): Fransa'nın yasama organıdır. İki meclisli bir sistemden oluşur:
Ulusal Meclis (Assemblée Nationale) ve Senato (Sénat). Ulusal Meclis, milletvekillerinden
oluşur ve doğrudan seçilir. Senato ise seçilmiş temsilcilerden ve belli kategorilerden
atanan üyelerden oluşur. Parlamento, yasaları oluşturma, değiştirme ve onaylama
yetkisine sahiptir.

• Yasama Süreci: Yasama süreci, bir yasa tasarısının Parlamento tarafından ele alınması,
komitelerde incelenmesi, tartışılması ve sonunda oylanarak kabul edilmesi aşamalarını
içerir. Yasalar, her iki meclisteki çoğunluk tarafından onaylandıktan sonra Cumhurbaşkanı
tarafından onaylanır.

Yürütme (Exécutif):

• Cumhurbaşkanı (Président de la République): Fransa'nın başkanıdır. Beş yıllık bir süre

için seçilir ve devletin başkanı olarak, hükümetin genel politikalarını belirler.
Cumhurbaşkanı aynı zamanda hükümetin başıdır.
• Hükümet (Gouvernement): Başbakanın liderliğindeki hükümet, Cumhurbaşkanı
tarafından atanır. Hükümet, bakanlardan oluşur ve her bakan belirli bir bakanlık

alanından sorumludur. Hükümet, devletin günlük yönetiminden ve yasaların

uygulanmasından sorumludur.

Yargı (Judiciaire):

• Yargı Organları (Juridictions): Fransa'daki yargı organları, Yargıtay (Cour de Cassation),

Danıştay (Conseil d'État) ve diğer alt mahkemeleri içerir. Yargı organları, hukuki
uyuşmazlıkları çözer, hukuki normları yorumlar ve yasaların uygulanmasını denetler.

• Bağımsızlık: Fransız yargı organları, bağımsız bir yapıya sahiptir. Yargı organları,yürütme
veya yasama organlarından etkilenmeksizin yargı görevini yerine getirir.