Professional Documents
Culture Documents
روژه، احکام او مسایل یی
روژه، احکام او مسایل یی
اﻓﻐﺎن ﺑﻨﺴ
د ﻋﻠﻤﻲ '75ﻧﻮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ
د ﺗﺎﻟﻴﻒ او ژﺑﺎړې آﻣﺮﻳﺖ
روژه
ﻟﻴﮑﻠ7
-۳ﮐﻪ د ور 3$ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﺷﻲ ﭼ 3رﻣﻀﺎن دی ،د ور 3$ﻧﻴﺖ ﮐﻮﻻی ﺷﻲ39.........
-۴ﻫﻐﻪ ﭼ 3ﭘﺮ $ﺎن ﮐﺎﺑﻮ ﻟﺮي ،ﻟﻪ ﻣ5ﺮﻣﻨ 3ﺳﺮه ﻟﻮﺑﻲ ﮐﻮﻻی ﺷﻲ 40...................
-۲ﺟﻤﺎع 42..................................................................................................
-۳ﺳﺮﻏﻮړول 46...........................................................................................
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-۴اﺣﺘﻼم 47................................................................................................
-۳ﭘ5ﺸﻤﻨﯽ 54.............................................................................................
-۵ﺗﺮاوﻳﺢ 55................................................................................................
ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﺳﻴﻤﻮ ﮐ 3د روژې ﺣﮑﻢ ﭼ 3ﺷﭙﻪ ﻳﺎ ورځ ﻳ 3ډ4ﺮه اوږده وي 56..............
ﻣ5ﺮﻣﻦ د ور 3$ﭘﻪ ﻣﻨ #ﮐ 3ﻟﻪ ﺣﻴﺾ 'ﺨﻪ ﭘﺎﮐ5ﺪل 60.......................................
اﻋــﺘــﮑﺎف 65................................................................................................
ﭘﺎی69..........................................................................................................
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
د ادارې ﻳﺎد*ﺖ
د ﮐﺎﺋﻨﺎﺗﻮ رب د اﻧﺴﺎن ﻟﻪ ﭘﻴﺪاﻳ+ﺖ دﻣﺨﻪ ﭘﻪ دې ﻋـﺎﻟﻢ و ،ﭼـ 3اﻧﺴـﺎن ﮐﻠـﻪ
ﭘﻪ دﻧﻴﺎﻳﻲ ﭼﺎرو ﮐ 3ﺑﻮﺧﺖ ﺷﻲ ،زه ور'ﺨـﻪ ﻫ5ﺮ4ـ8م او ﺑﻴـﺎ ﺑـﻪ زﻣـﺎ ﻋﺒـﺎدت
ﺗﻪ ﻫﻮﻣﺮه ﺗﻮﺟﻪ او ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﻪ ﻧﻪ ﮐﻮي 'ﻮﻣﺮه ﻳ 3ﭼ 3دﻧﻴـﺎوي ﭼـﺎرو ﺗـﻪ ﮐـﻮي،
ﻧﻮ ورﺗﻪ وﻳ 3ﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ﭼ 3اﻧﺴـﺎﻧﻪ زه ﺗﺎﺗـﻪ ﻳـﻮه ﺑﻠـﻪ ﻣﻮﮐـﻪ ﻫـﻢ درﮐـﻮم ﭼـ 3ﭘـﻪ
ﻫﻐ 3ﮐ 3ﺗﻪ ﻣﺎﺗﻪ $ﺎن را ﻧ8دې ﮐ7ې ،ﻫﻐـﻪ ﭘـﻪ ﮐـﺎل ﮐـ 3ﻳـﻮه ﻣﻴﺎﺷـﺖ ده ،ﭘـﻪ
دې ﻣﻴﺎﺷــــﺖ ﮐــــ 3ﺗــــﻪ ﻣﺎﺗــــﻪ $ــــﺎن ﻧــــ8دې ﮐــــ7ه ﺗﺮ'ــــﻮ دې ﻫﻐــــﻪ روﺣــــﺎﻧﻲ
ﻧﻴﻤ7/ﺗﻴﺎوې ﭘﻮره ﺷﻲ ﭼ 3ﭘﻪ ﻳﻮوﻟﺴﻮ ﻣﻴﺎﺷـﺘﻮ ﮐـ 3در ﭘ+5ـ 3ﺷـﻮي دي،
دﻏﻪ راز دې ﻫﻐﻪ ﻧﻴﻤ7/ﺗﻴﺎوې ﻫﻢ ﭘﻮره ﺷـﻲ ﭼـ 3ﭘـﻪ دﻏـﻮ ﻣﻴﺎﺷـﺘﻮ ﮐـ 3دې
زﻣﺎﺳﺮه ﭘﻪ اړﻳﮑﻮ ﮐ 3راﻣﻨ%ﺘﻪ ﺷﻮي دي ،ﺗﺎﺗـﻪ *ـﺎﻳﻲ ﭼـ 3ﭘـﻪ دې ﻣﻴﺎﺷـﺖ
ﮐ 3ﻫﻐﻪ !ﻮﻟﻲ ﻧﻴﻤ7/ﺗﻴﺎوي ﭘﻮره ﮐ7ې ﭼـ 3ﭘـﻪ ﺗ5ـﺮو ﻳﻮوﻟﺴـﻮ ﻣﻴﺎﺷـﺘﻮ ﮐـ3
درﭘ 3+5ﺷﻮي دي؛ $ﮑﻪ ﭼـ 3دا د رﺣﻤﺘﻮﻧـﻮ او ﺑﺮﮐﺘﻮﻧـﻮ ﻣﻴﺎﺷـﺖ ده او ﭘـﻪ
دې ﻣﻴﺎﺷــﺖ ﮐــ 3ﻧﻔﻠــﻲ ﻋﺒــﺎدت ﻫــﻢ د ﻓﺮﺿــﻲ ﺑﺮاﺑــﺮ ﻗﺒﻠﻴــ8ي ،او ﻳــﻮ ﻓــﺮض د
اوﻳﺎوو ﻓﺮﺿﻮﻧﻮ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻨﻞ ﮐﻴ8ي؛ ﺧـﻮ ﮐـﻪ ﻟـﻪ دې زرﻳﻨـﻲ ﻣـﻮﮐ' 3ﺨـﻪ دې "-ـﻪ
واﻧﻪ ﺧ5ﺴﺘﻠﻪ او دوﻣﺮه ﺗﻮ*ﻪ دې ﺑﺮاﺑﺮه ﻧـﻪ ﮐـ7ه ﭼـ 3زه دې وﺑﺨ+ـﻢ ،ﺑﻴـﺎ ﻧـﻮ ﺗـﻪ
ډ4ﺮ ﮐﻤﺒﺨﺘﻪ اﻧﺴﺎن ﻳ.3
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
دا د روژې !ﻮﻟﻪ ﺧﻼ請ﻪ ده ،او ﭘﻪ دې وﺧﺖ ﮐ 3ﭼـ 3اﷲ ﭘـﺎک ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﺗـﻪ
د ﺟﻨﺖ ﻟﭙـﺎره ﮐـﻮﻣ 3ﺑﻬـﺎﻧ 3ﻏـﻮاړي ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﺑﺎﻳـﺪ ﻫﻐـﻪ درک ﮐـ7ي او "-ـﻪ
ور'ﺨﻪ واﺧﻠﻲ.
اﻓﻐــﺎن ﺑﻨﺴــ ﭼــ 3ﻏــﻮاړي ﭘــﻪ ﻫ5ــﻮاد ﮐــ 3ﭘﻮﻫــﻪ او دﻳــﻦ ﺗــﻪ د ﻫ5ﻮادواﻟــﻮ
ﭘﺎﻣﻠﺮﻧــﻪ ﻧــﻮره ﻫــﻢ زﻳﺎﺗــﻪ ﺷــﻲ ،ﭘــﻪ ﭘــﺎم ﮐــ 3ﻟــﺮي ﭼــ 3د ﻫﻤﺪاﺳــ 3ور$ــﻮ ﭘــﻪ
ﻣﻨﺎﺳــﺒﺖ ﺗﺎﺳــﻮ ﺗــﻪ "-ــﻮر ﮐﺘﺎﺑﻮﻧــﻪ او رﺳــﺎﻟ 3ﭼﻤﺘــﻮ ﮐــ7ي؛ ﺗﺮ'ــﻮ ﭘــﺮ ﺧﭙــﻞ
وﺧﺖ د دې ور$ﻮ ﻟﻪ ارز*ﺖ 'ﺨﻪ ﺧﺒﺮ ﺷﺊ؛ او دا ﭼ 3روژه د ﮐـﺎل ﺗـﺮ !ﻮﻟـﻮ
ﻏﻮره ﻣﻴﺎﺷﺖ ده؛ $ﮑـﻪ ﻣـﻮ د دې د اﺣﮑـﺎﻣﻮ او ﻓﻀـﺎﺋﻠﻮ د را!ﻮﻟﻮﻟـﻮ ﻟﭙـﺎره
ﻫﻢ د ﻋﻠﻤﻲ '75ﻧﻮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻪ دﻧـﺪه ورﮐـ7ه 'ـﻮ ﭘـﻪ دې اړه ﻳـﻮه ﻟﻨـ6ه رﺳـﺎﻟﻪ
ﺗﻴﺎره او ﭼﺎپ ﮐ7ي ،او د روژې ﻟﻪ ﭘﻴﻠﻪ وړاﻧـﺪې ﻳـ 3د ﻫ5ـﻮاد -ـﻮټ -ـﻮټ
ﺗﻪ ورﺳﻮي ،ﭼ 3دادی د ﻋﻠﻤﻲ '75ﻧـﻮ د ﻣﺤﺘﺮﻣـﻮ ﮐـﺎرﮐﻮوﻧﮑﻮ د ﭘﺮﻟﭙﺴـ3
ﺧﻮارﻳﻮ ﭘﻪ ﭘﺎﻳﻠﻪ ﮐ 3د روژې د ﻓﻀﺎﺋﻠﻮ ،ﻣﺴـﺎﺋﻠﻮ او اﺣﮑـﺎﻣﻮ رﺳـﺎﻟﻪ ﺗﻴـﺎره
ﺷﻮه ﭼ 3ﭘﻪ ﺑﺪل ﮐ 3ورﺗﻪ ﻟﻪ اﷲ ﭘﺎک 'ﺨﻪ د ﺳﺘﺮ اﺟﺮ ﻏﻮ*ﺘﻮﻧﮑﯽ ﻳﻢ.
د ﺳﺮﻳﺰې ﭘﺮ$ﺎی
روژه د اﷲ ﭘــﺎک ﻳــﻮ ﺳــﺘﺮ ﻧﻌﻤــﺖ دی؛ ﺧ ـﻮ ﻣــﻮږ ﺑــﻪ 'ﻨ/ــﻪ د دې ﻧﻌﻤــﺖ ﭘــﻪ
ارز*ــﺖ ﭘــﻮه ﺷــﻮ ﭘــﻪ داﺳــ 3ﺣــﺎل ﮐــ 3ﭼــ 3د ژوﻧــﺪ ډ4ــﺮه ﺑﺮﺧــﻪ ﻣــﻮ ﻳــﻮازې
دﻧﻴﺎوي ﭘﺮﻣﺨﺘ/ﻮﻧﻮ ﺗﻪ $ﺎﻧ7/ې ﮐ7ې ده او ﺗﻞ ﻟﻪ ﺳﻬﺎر ﻧـﻪ ﺗـﺮ ﺑ/5ـﺎ ﭘـﻮرې
ﭘﻪ ﻫﻤﺪې ﻓﮑﺮ ﮐ 3ﻳﻮ ﭼ' 3ﻨ/ﻪ ﭘﻪ دې ډ-ﺮ ﮐ 3ﭘﺮﻣﺨﺘ ,وﮐ7و! ﭘﻪ داﺳـ3
ﺣﺎﻻﺗﻮ ﮐ 3ﺑﻪ ﻣﻮږ 'ﻨ/ﻪ ﭘﻮه ﺷﻮ ﭼ 3روژه ﻳﺎ رﻣﻀـﺎن د ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﻟـﻪ ﭘـﺎره د
اﷲ ﭘـﺎک ﻟـﻪ ﻟـﻮرې ﻳـﻮ ﺳـﺘﺮ ﻧﻌﻤــﺖ دی ،ﭘـﻪ رﻣﻀـﺎن ﮐـ 3ﭼـ 3د اﷲ ﭘـﺎک ﻟــﻪ
ﻟﻮرې ﭘﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﮐﻮم ﺑﺮﮐﺎت ﻧﺎزﻟﻴ8ي د ﻫﻐﻮ درک ﻫﻐﻮ ﺧﻠﮑﻮ ﺗـﻪ ﮐﻴـ8ي
ﭼ 3د دﻧﻴﺎ ﭘﺮ $ﺎی ﻳ 3آﺧﺮت او ﻣﺎدﻳﺎﺗﻮ ﭘﺮ$ـﺎی ﻳـ 3ﻣﻌﻨﻮﻳـﺎﺗﻮ ﺗـﻪ ﻣﺨـﻪ وه
ﻟﮑﻪ ﭘﻪ دې ﺣﺪﻳﺚ ﮐ 3ﭼ 3را$ﻲ :ﻳﻮ $ﻞ رﺳﻮل اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ د
رﺟﺐ ﻳﺎ ﺑﺮات ﻣﻴﺎﺷﺖ وﻟﻴﺪه؛ ﻧﻮ داﺳ 3دﻋـﺎ ﻳـ 3وﮐـ7ه@ï@ čÏ@b@ fläÛ@Ú‰b@ fli@᪠èŽ@ ÜÛa :
)(1
Nflæbflšflßfl‰@bfläžÌÜ fli@flë@flæbfljžÈfl‘flë@flkflufl‰
1
@ @١O٢@†öaëŒÛa@Éà©@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ژﺑﺎړه :ﻳﺎ اﷲ! ﻣﻮږ ﺗﻪ ﭘﻪ رﺟﺐ او ﺷﻌﺒﺎن ﮐ 3ﺑﺮﮐـﺖ ﮐ5ـ8دې ،او ﺗـﺮ رﻣﻀـﺎﻧﻪ
ﻣﻮ ورﺳﻮې .ﻳﻌﻨ 3ﻣـﻮږ ﺗـﻪ دوﻣـﺮه ﻋﻤـﺮ راﮐـ7ې ﭼـ 3د رﻣﻀـﺎن ﻣﻴﺎﺷـﺖ ﻣـﻮ
ﻧﺼﻴﺐ ﺷﻲ.
ﻟــﻪ دې 'ﺨــﻪ ﻣــﻮږ ﻣﻌﻠﻮﻣــﻮﻻی ﺷــﻮ ﭼــ 3رﺳــﻮل اﷲ 請ــﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴــﻪ وﺳــﻠﻢ
روژې ﺗﻪ 'ﻮﻣﺮه ﻟ5ﻮال و!!
د ﻫﻤـــﺪې ﻟـــﻪ ﺑﺮﮐـــﺖ ډﮐـــ 3ﻣﻴﺎﺷـــﺘ 3د ﻓﻀـــﺎﺋﻠﻮ او $ﻴﻨـــﻮ ﺿـــﺮوري ﻣﺴـــﺎﺋﻠﻮ د
را!ﻮﻟﻮﻟﻮ ﭘﻪ ﻣﻮﺧﻪ د اﻓﻐﺎن ﺑﻨﺴ ﻣﺤﺘـﺮم ﻣﺸـﺮﺗﺎﺑﻪ د ﻋﻠﻤـﻲ '75ﻧـﻮ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗـﻪ
دﻧﺪه ورﮐ7ه ،ﭼـ 3د روژې ﭘـﻪ رارﺳـ5ﺪو ﻳـﻮه داﺳـ 3رﺳـﺎﻟﻪ ﻳـﺎ ﮐﺘـﺎﺑ/ﻮ!ﯽ ﭼﻤﺘـﻮ
ﮐ7ي ﭼـ 3د روژې اړوﻧـﺪ ﻣﺴـﺎﺋﻞ او ﻓﻀـﺎﺋﻞ ﭘﮑـ5' 3ـ7ل ﺷـﻮي وي؛ ﺗـﺮ 'ـﻮ ﻳـ3
دراﻧـﻪ ﻫ5ــﻮادوال وﻟــﻮﻟﻲ او د روژې ﺑﺮﮐﺘﻨﺎﮐـﻪ ﻣﻴﺎﺷــﺖ ﭘــﻪ ﺧﭙﻠـﻮ ﻋﺒــﺎدﺗﻮﻧﻮ ﻧــﻮره
ﻫﻢ $ﻼﻧﺪه ﮐ7ي ،دﻏﻪ راز ﭘﻪ ﺧﭙﻞ وار ﺳﺮه د ﻋﻠﻤﻲ '75ﻧـﻮ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ د ﺗـﺎﻟﻴﻒ او
ژﺑﺎړې آﻣﺮﻳﺖ ﺗﻪ دﻧﺪه وﺳﭙﺎرﻟﻪ 'ﻮ ﭘﻪ دې ﺑﺮﺧﻪ ﮐ 3ﮐـﺎر وﮐـ7ي ،او د روژې ﻟـﻪ را
رﺳ5ﺪو وړاﻧﺪې ددې رﺳﺎﻟ 3د ﻟﻴﮑﻠﻮ او ﭼﺎپ ﮐﻮﻟﻮ ﭼﺎرې ﺑﺸﭙ7ي ﺷﻲ.
ﭘــﻪ دې ﻟــ 7ﮐــ 3د ﻋﻠﻤــﻲ '75ﻧــﻮ ﻣﺤﺘــﺮم ﻣــﺪﻳﺮ ﻣﻔﺘــﻲ 請ــﺎﺣﺐ ﻋﺒــﺪاﻟﺮؤف،
*ﺎﻏﻠﻲ ﻗﺎري 請ﺎﺣﺐ ﻣﺤﻤﺪﻧﻮر 請ﺪﻳﻘﻲ او *ﺎﻏﻠﻲ ﻣﻮﻟﻮي 請ـﺎﺣﺐ ﺳـﻴﻒ
اﷲ ﺳــﺎﻋﻲ 'ﺨــﻪ ﻣﻨﻨــﻪ ﮐــﻮم ﭼــ 3د ﮐﺘﺎﺑــﻪ ﭘــﻪ ﺑﻴــﺎ ﮐﺘﻨــﻪ او د اﺣــﺎدﻳﺜﻮ او
ﻣﺴﺎﺋﻠﻮ ﭘﻪ ﺗﺨﺮﻳﺞ ﮐ 3ﻳ 3راﺳﺮه ﻣﺮﺳﺘﻪ وﮐ7ه.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﭘﻪ ﭘﺎی ﮐ 3ﻟﻪ درﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ 'ﺨﻪ ﻫﻴﻠـﻪ ﮐـﻮم ﭼـ 3ﭘـﻪ دې ﻟـﻪ ﺑﺮﮐﺘﻮﻧـﻮ
ډﮐﻪ ﻣﻴﺎﺷﺖ ﮐ 3د اﻓﻐﺎن ﺑﻨﺴ ﻣﺸﺮﺗﺎﺑﻪ او ﮐﺎر ﮐـﻮوﻧﮑﻲ ﻫـﻢ ﭘـﻪ ﺧﭙﻠـﻮ
ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﮐ 3ﻫ5ﺮ ﻧﻪ ﮐ7ي ﺗﺮ'ﻮ ﭘﻪ دې ﻧﺎوړه ﺷﺮاﺋﻄﻮ ﮐ 3د ﭘﻮﻫ 3ﭘﻪ
ﻣ د دﻳﻦ او ﻫ5ﻮاد ﭘﺎﻟﻨﻪ وﮐ7ي.
ﻋﺒﺪاﻟﺤﻖ ﺣﻤﺎد
د ﺗﺎﻟﻴﻒ او ژﺑﺎړې آﻣﺮ
۱۴۳۳/۸/۱ﻫـ ق
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
اﷲ ﭘﺎک اﻧﺴﺎن د ﺧﭙﻞ ﻋﺒﺎدت ﻟﭙﺎره ﭘﻴﺪا ﮐ7ی دی ،ﻟﮑﻪ ﭼ 3ﻓﺮﻣـﺎﻳﻲ :
)) َو َﻣﺎ َﺧﻠَ ْﻘ ُﺖ اﻟْﺠِ َّﻦ َو ْ ِاﻻﻧ ْ َﺲ ِا َّﻻ ِﻟ َﻴ ْﻌ ُﺒﺪُ ْو ِن(( } {Zpbí‰aˆÛaﻳﻌﻨﻲ :ﻣﺎ ﭘﻴﺮﻳـﺎن او اﻧﺴـﺎﻧﺎن ﻳـﻮازې
د ﺧﭙــﻞ ﻋﺒــﺎدت ﻟﭙــﺎره ﭘﻴــﺪا ﮐــ7ي دي؛ ﻧــﻮ $ﮑــﻪ دﻧﻴــﺎ ﺗــﻪ د اﻧﺴــﺎن د راﺗﻠــﻮ
ﻳــﻮازﻳﻨ 9ﻣﻮﺧــﻪ د اﷲ ﭘــﺎک ﻋﺒــﺎدت ،او د آﺧــﺮت اﺑــﺪي ژوﻧــﺪ ﺗــﻪ ﺗﻮ*ــﻪ
ﺑﺮاﺑﺮول دي.
ﻫ(ﻮﻧﮑﻲ ﺷﺘﻪ؛ ﺳﺮه ﻟﻪ دې ورﺗﻪ اﷲ ﭘﺎک اﻣﺮ ﮐ7ی ﭼ 3ﻟـﻪ دې !ﻮﻟـﻮ ﺷـﻴﺎﻧﻮ
ﺑﻪ $ﺎن ژﻏﻮرې او زﻣﺎ ﻋﺒﺎدت ﺑﻪ ﮐﻮې.
دﻟﺘﻪ ﻳﻮه ﺑﻠﻪ ﺧﺒﺮه ﭘـﻪ ﭘـﺎم ﮐـ 3ﻧﻴـﻮل اړﻳـﻦ دي ﻫﻐـﻪ دا ﭼـ 3ﻟـﻪ ﻳـﻮې ﺧـﻮا
وﻳﻞ ﮐﻴ8ي ﭼـ 3د ﻣـﻮﻣﻦ ﻫـﺮ ﮐـﺎر ﻋﺒـﺎدت دی ﻳﻌﻨـ 3ﮐـﻪ ﻳـﻮ ﻣـﻮﻣﻦ *ـﻪ ﻧﻴـﺖ
وﻟﺮي او داﺳﻼم ﻟﻪ ﻻر*ﻮوﻧﻮ ﺳـﺮه ﺳـﻢ ژوﻧـﺪ ﺗ5ـﺮوي؛ ﻧـﻮ د ﻫﻐـﻪ ﺧـﻮراک ،
ﺧﻮب ،ﺧﻨﺪا ،ﮐﺎروﺑﺎر ،ﻟـﻪ ﻣ5ﺮﻣﻨـ 3ﺳـﺮه ﺧﻨـﺪا او ﺧﺒـﺮې ،راﺷـﻪ درﺷـﻪ ،دا
!ﻮل ﭘﻪ ﻋﺒﺎدت ﮐ 3ﺷﻤ5ﺮل ﮐﻴ8ي ،اوس ﭘﻮ*ﺘﻨﻪ دا ده ﭼ 3ﮐـﻪ ﻟـﻪ ﻳـﻮې ﺧـﻮا
د ﻣﺆﻣﻦ دا !ﻮل ﺣﺮﮐﺎت ﭘﻪ ﻋﺒﺎدت ﮐ 3ﺷﻤ5ﺮل ﮐﻴ8ي او ﻟﻪ ﺑﻠـ 3ﺧـﻮا ﻟﻤـﻮﻧ#
ﻫﻢ ﻋﺒﺎدت دی ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ددې دواړو ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻮ ﺗﺮﻣﻨ #ﺗﻮﭘﻴﺮ 'ـﻪ دی؟ ﻧـﻮ ددې
دواړو ﺧﺒﺮو ﺗﺮﻣﻨ #ﺗﻮﭘﻴﺮ ﭘ5ﮋﻧﺪل اړﻳﻦ دي او $ﻴﻨ 3ﺧﻠﮏ ددې ﺗﻮﭘﻴﺮ د ﻧـﻪ
ﭘ5ﮋﻧﺪﻟﻮ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﻟﻪ ﺑ5ﻼرﻳﻮ ﺳﺮه ﻣﺦ ﮐﻴ8ي.
د دې دواړو ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻮ ﺗﺮﻣﻨ #ﺗﻮﭘﻴﺮ دادی ﭼ 3ﻳﻮ ډول ﻋﺒﺎدت ﻫﻐـﻪ دی
ﭼ 3ﻣﺨﺎﻣﺦ ﻋﺒﺎدت دی ﭼ 3ﻣﻮﺧﻪ ﺗﺮې ﻳﻮازې د اﷲ ﭘﺎک رﺿﺎ ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﻮل
دي او ﺑﻞ ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻪ ﻟﺮي ،دﻏﻪ ډول ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧـﻪ ﻳـﻮازې د اﷲ ﭘـﺎک د ﺑﻨـﺪ9-
ﻟﭙﺎره !ﺎﮐﻞ ﺷﻮي دي ﻟﮑـﻪ :ﻟﻤـﻮﻧ ،#ﻟـﻪ ﻟﻤﺎﻧ%ـﻪ 'ﺨـﻪ ﻳـﻮازﻳﻨ 9ﻣﻮﺧـﻪ دا ده
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﭼ 3اﷲ ﭘﺎک ﺗﻪ ﺳﺮ *ﮑﺘﻪ ﮐ7ل ﺷﻲ او ﺑﻨـﺪ-ﻲ ﻳـ 3وﺷـﻲ؛ ﻧـﻮ دا د اﷲ ﭘـﺎک
ﻣﺨــﺎﻣﺦ ﻋﺒــﺎدت دی ﭼــ 3ﺑﻠــﻪ ﻣﻮﺧــﻪ ﻧــﻪ ﻟــﺮي ،دﻏــﻪ راز روژه ،زﮐــﺎت ،ﺣــﺞ،
ﻋﻤﺮه ،ذﮐﺮ ،ﺗﻼوت ،دا !ﻮل ﻫﻐﻪ ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻪ دي ﭼ 3داﷲ ﭘﺎک ﻟﻪ رﺿـﺎ ﭘﺮﺗـﻪ
ﺑﻠﻪ ﻣﻮﺧﻪ ﻧﻪ ﻟﺮي.
د ﻟﻮﻣ7ي ډول ﺑﺮﻋﮑﺲ $ﻴﻨ 3اﻋﻤﺎل ﻫﻐﻪ دي ﭼ 3ا請ﻞ ﻣﻘﺼـﺪ ﻳـ 3ﻧـﻮر
'ــﻪ وو ،ﻟﮑــﻪ دﻧﻴــﺎوي اړﺗﻴــﺎوې او ﺧﻮاﻫﺸــﺎت ﭘــﻮره ﮐــﻮل؛ ﺧــﻮ اﷲ ﭘــﺎک د
ﺧﭙــﻞ $ــﺎﻧ7/ي ﻓﻀــﻞ ﻟــﻪ ﻣﺨــ 3ﻣــﺆﻣﻦ ﺗــﻪ ووﻳــﻞ ﭼــ 3ﮐــﻪ ﺗــﻪ ﺧﭙــﻞ دﻧﻴــﺎوي
ﮐﺎروﻧﻪ ﻫﻢ ﭘﻪ *ﻪ ﻧﻴﺖ ،زﻣﺎ د دﻳﻦ ﭘﻪ ﭼﻮﮐﺎټ ﮐـ 3او زﻣـﺎ د ﻣﺤﺒـﻮب 請ـﻠﯽ
اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻟﻪ ﻃﺮﻳﻘﻮ ﺳﺮه ﺳﻢ ﺗﺮﺳﺮه ﮐ7ې؛ ﻧﻮ زه د ﻫﻤﺪاﺳ 3ﮐﺎروﻧﻮ ﭘـﻪ
ﺑﺪل ﮐ 3ﻫﻢ ﻫﻐﻪ ﺛـﻮاب درﮐـﻮم ﻟﮑـﻪ د ﻟـﻮﻣ7ي ډول ﻋﺒـﺎدت ﭘـﻪ ﺑـﺪل ﮐـ 3ﻳـ3
ﭼــ 3درﮐــﻮم؛ ﻟــﻪ ﻫﻤــﺪې اﻣﻠــﻪ دا ﻣﺨــﺎﻣﺦ ﻋﺒــﺎدت ﻧــﻪ دی؛ ﺑﻠﮑــ 3ﺑﺎﻟﻮاﺳــﻄﻪ
ﻋﺒﺎدت دی او دا دﻋﺒﺎدت دوﻫﻢ ډول دی.
ﻟﭙﺎره ﮐ7ې ده ،ﻟﻪ ﻫﻐـ' 3ﺨـﻪ ﻟـﻮﻣ7ی ډول ﻋﺒـﺎدت ﻣـﺮاد دی ،ﻧـﻪ دوﻫـﻢ ډول
)(1
ﭼ 3ﺑﺎﻟﻮاﺳﻄﻪ ﻋﺒﺎدت دی.
ﭘــﻪ ﻧﻨﻨﻴــﻮ اﺳــﻼﻣﻲ !ﻮﻟﻨــﻮ ﮐــ$ 3ﻴﻨــ 3ﺧﻠــﮏ د رﻣﻀــﺎن د ﻫﺮﮐﻠــﻲ ﭘــﻪ
ﻣﻮﺧﻪ ﻟﻪ ﻫﻐﻪ ﻧﻪ 'ـﻮ ور$ـ 3وړاﻧـﺪې ﻣﺠﻠﺴـﻮﻧﻪ او ﻧﺎﺳـﺘﻲ ﺟـﻮړوي او د
ﻗﺮآﻧﮑﺮﻳﻢ ﭘﻪ ﺗﻼوﺗﻮﻧﻮ او دﻳﻨﻲ وﻳﻨـﺎوو د روژې ﻫﺮﮐﻠـﯽ ﮐـﻮي او ﺧﻠﮑـﻮ
ﺗــﻪ ﭘــﻪ دې ډول دا *ــﻴﻲ ﭼــ 3ﻣــﻮږ -ــﻮاﮐ 3روژې ﺗــﻪ ﺧﻮﺷــﺤﺎﻟﻪ ﻳــﻮ او
ﻫﺮﮐﻠـــﯽ ورﺗـــﻪ واﻳـــﻮ ،دا ډ4ـــﺮ *ـــﻪ ﻓﮑـــﺮ دی؛ ﺧـــﻮ د وﺧـــﺖ ﭘـــﻪ ﺗ5ﺮ4ـــﺪو
ﮐﻴﺪاﻳﺸﻲ دا ﭼﺎره ﻳﻮ ﺿﺮوري دﻳﻨﻲ رﻧ ,ﺧﭙـﻞ ﮐـ7ي ﭼـ 3ﺧـﺪای ﻣﮑـ7ه
ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﭘﻪ دﻳﻦ ﮐ 3ﻟﻪ $ﺎﻧﻪ د ﻳﻮ ﮐﺎر د داﺧﻠﻮﻟﻮ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﺎ وي ،د رﻣﻀـﺎن د
ﻫﺮﮐﻠﻲ ا請ﻠﻲ ﻃﺮﻳﻘﻪ دا ده ﭼ 3د رﻣﻀﺎن ﻟﻪ راﺗﻠﻮ وړاﻧﺪې ﺧﭙـﻞ د ژوﻧـﺪ
ﻣﻬــﺎل و4ــﺶ ﺑــﺪل ﮐــ7ل ﺷــﻲ او ډ4ــﺮه ﺑﺮﺧــﻪ ﻳــ 3د اﷲ ﭘــﺎک ﻋﺒــﺎدت ﺗــﻪ
$ﺎﻧ7/ې ﮐ7ل ﺷﻲ ،د رﻣﻀﺎن ﻟﻪ راﺗﻠﻮ وړاﻧﺪې ﻓﮑﺮ وﮐ7ئ ﭼ 3زه 'ﻨ/ـﻪ
ﮐﻮﻻی ﺷﻢ ﺧﭙﻞ ور$ﻨ 9ﺑﻮﺧﺘﻴﺎوې ﮐﻤ 3ﮐ7م ،ﮐﻪ 'ﻮک ﭘـﻪ دې ﻣﻴﺎﺷـﺖ
ﮐــ 3ﺧﭙــﻞ !ــﻮل وﺧــﺖ د اﷲ ﭘــﺎک ﻋﺒــﺎدت ﺗــﻪ ورﮐــ7ي ﺗــﺮ دې ﻏــﻮره ﺧﺒــﺮه
ﻧﺸﺘﻪ او ﭘﻪ دووﻟﺴﻮ ﻣﻴﺎﺷﺘﻮ ﮐ 3ﻳﻮه ﻣﻴﺎﺷﺖ ﻳﻮا 3$د اﷲ ﭘﺎک ﻋﺒﺎدت
ﺗﻪ $ـﺎﻧ7/ې ﮐـﻮل *ـﺎﻳﻲ د اﻧﺴـﺎن !ـﻮل ژوﻧـﺪ ﻧ5ﮑﻤﺮﻏـﻪ ﮐـ7ي او ﻳـﻮوﻟﺲ
1
@H Iا請ﻼﺣﻲ ﺧﻄﺒﺎت ۶۷-۶۴/۱۰ﻟﻴﻜﻮال :ﻣﻔﺘﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ@ @
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﻧﻮرې ﻣﻴﺎﺷﺘﻲ ﻳـ 3ﻫـﻢ ورﺗـﻪ ﺑﺮﮐﺘـﻲ ﮐـ7ي ،ﮐـﻪ داﺳـ 3ﻧـﻪ وي ﺑﻴـﺎ ﻧـﻮ ﮐـﻢ
ﺗﺮﮐﻤﻪ ﻓﮑﺮ وﮐ7ل ﺷﻲ ﭼ 3ﮐﻮم ﮐﺎروﻧـﻪ ډ4ـﺮ ﺿـﺮوري ﻧـﻪ دي ﻫﻐـﻪ دې ﭘـﻪ
رﻣﻀﺎن ﮐـ 3ودرول ﺷـﻲ او ﻳـﺎ دې ﻣﺤـﺪود ﮐـ7ل ﺷـﻲ ﺗـﺮ 'ـﻮ د اﷲ ﭘـﺎک
ﻋﺒﺎدت ﺗﻪ ﮐﻢ ﺗﺮﮐﻤﻪ ﻟﻪ ﻧﻮرو ﻣﻴﺎﺷـﺘﻮ ډ4ـﺮ وﺧـﺖ ورﮐـ7ل ﺷـﻲ ،او ﮐـﻪ دا
ﻳﻮ ﻫﻢ وﻧﻪ ﺷﻲ؛ ﻧﻮ رﻣﻀﺎن ﺑﻪ راﺷﻲ او ﻫﻤﺪاﺳ 3ﺑﻪ ﺗ5ـﺮ ﺷـﻲ او ﻫـﻴ& ﺑـﻪ
ﭘﻪ ﻻس را ﻧﺸﻲ.
او دا ﭼــ 3روژه د ﺗﺮﺑﻴــ 3ﻣﻴﺎﺷــﺖ ده؛ ﻧــﻮ ﺑﺎﻳــﺪ ﻣﺴــﻠﻤﺎن د روژې ﻟــﻪ دې
ﻣﻴﺎﺷـﺘ 3وروﺳـﺘﻪ ﻫـﻢ ﻫﻤﺎﻏﺴـ 3واوﺳـﻲ ﻟﮑـﻪ ﭘـﻪ روژه ﮐـ 3ﭼـ 3و ،ﺧــﺪای
ﻣﮑــ7ه داﺳــ 3ﻧــﻪ وي ﭼــ 3ﭘــﻪ روژه ﮐــ 3ﻳــﻮ ډول وي او وروﺳــﺘﻪ ﺑﻴــﺎ ﻧــﺎوړه
ﮐﺎروﻧﻮ ﺗﻪ ﻣﺨﻪ ﮐ7ي.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
د روژې ﺗﻌﺮﻳﻒ
ﭘﻪ $ﺎﻧ7/ي وﺧﺖ ﮐ 3ﻟﻪ ﺧﻮراک+' ،ﺎک او ﺟﻤﺎع 'ﺨﻪ ﻣﻨﻊ ﮐ5ـﺪﻟﻮ ﺗـﻪ
روژه واﻳﻲ.
د روژې ﺗﺎرﻳﺦ
روژه د آدم ﻋﻠﻴــﻪ اﻟﺴــﻼم ﻧــﻪ را ﭘﻴــﻞ او ﺗــﺮ رﺳــﻮل اﷲ 請ــﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴــﻪ
وﺳﻠﻢ ﭘﻮرې ﭘﺮ !ﻮﻟﻮ ﻗﻮﻣﻮﻧﻮ ﭘﻪ ﺑ5ﻼﺑ5ﻠﻮ ډوﻟﻮﻧﻮ ﻓﺮض ﺷـﻮې ده ،اﷲ ﭘـﺎک
ﻓﺮﻣﺎﻳﻲَ ٓ ٰ :ايﳞُّ َﺎ َّ ِاذل ْﻳ َﻦ ٰا َﻣﻨُ ْﻮا ُﻛﺘِ َﺐ ﻋَﻠَ ْﻴ ُ ُﲂ ّ ِ
اﻟﺼ َﻴﺎ ُم َ َامك ُﻛﺘِ َﺐ ﻋَ َﲇ َّ ِاذل ْﻳ َﻦ ِﻣ ْﻦ ﻗَ ْﺒ ِﻠ ُ ْﲂ ﻟ َ َﻌﻠ َّ ُ ْﲂ ﺗَﺘَّ ُﻘ ْﻮ َن {١٨٣@ZñŠÔjÛa} .
ژﺑﺎړه :اې ﻣﻮﻣﻨﺎﻧﻮ! ﭘﺮﺗﺎﺳﻮ ﺑﺎﻧﺪې روژه داﺳ 3ﻓﺮض ﺷﻮې ده ،ﻟﮑـﻪ ﭼـ3
ﻟــﻪ ﺳﺘﺎﺳــﻮ ﻧــﻪ ﭘﺮﻣﺨﮑﻨﻴــﻮ ﻓــﺮض ﺷــﻮې وه ،ددې ﻟــﻪ ﭘــﺎره ﭼــ 3ﺗﺎﺳــ) 3ﻟــﻪ
-ﻨﺎﻫﻮﻧﻮ( $ﺎن وﺳﺎﺗﺊ )او ﭘﺮﻫﻴﺰ-ﺎران ﺷﺊ؛ $ﮑﻪ ﭼـ 3روژه د ﺷـﻬﻮاﻧﻲ ﺗـﻮان
ﻣﺎﺗﻮﻧﮑ 3ده(.
ﭘﻪ اﺳﻼم ﮐ 3روژه ﻟﮑﻪ د $ﻴﻨـﻮ ﻧـﻮرو ﺣﮑﻤﻮﻧـﻮ ﭘـﻪ ﺷـﺎن ﻟـﻪ ﻫﺠﺮﺗـﻪ
وروﺳـــﺘﻪ ﭘـــﻪ ﻣﺪﻳﻨـــﻪ ﻣﻨـــﻮره ﮐـــ 3ﻓـــﺮض ﺷـــﻮه ،ﻣﮑـــﻲ دور د ﻋﻘﺎﻳــﺪو د
ﺟﻮړوﻟـــﻮ ،او د ﺗﻮﺣﻴـــﺪ د ا請ـــﻮﻟﻮ د ﺗﺮﺳـــﻴﺦ او د اﻳﻤـــﺎﻧﻲ او اﺧﻼﻗـــﻲ
ارز*ـــﺘﻮ د ﻟـــﻮړواﻟﻲ دور و ،او ﻟـــﻪ ﻫﺠـــﺮت وروﺳـــﺘﻪ ،ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﻳــﻮ
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﭘﻴﺎوړی $ﻮاک وﻣﻮﻧـﺪ ،ﭼـ 3ﻟـﻪ ﻫﻤـﺪې $ﺎﻳـﻪ ډ4ـﺮی ﻓـﺮاﺋﺾ ﻫـﻢ ﭘﻴـﻞ او
ﺣــﺪود و!ﺎﮐــﻞ ﺷــﻮل ،او د اﺣﮑــﺎﻣﻮ ﺗﻔﺼــﻴﻞ راﻣﻨ%ﺘــﻪ ﺷــﻮ ،ﭼــ 3ﻳ ـﻮ ﻟــﻪ
ﻫﻐﻮی 'ﺨﻪ روژه وه ،ﭘﻪ ﻣﮑﻪ ﮐ 3ﻟﻪ ﭘﻨ%ﻮ ﻓﺮض ﻟﻤﻮﻧ%ﻮﻧﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﻧﻮر 'ﻪ
ﻧﻪ وو ﻓﺮض ﮐ7ای ﺷﻮي ،ﭘﻪ دې ﭼ 3دﻟﻤﺎﻧ%ﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺧﻮرا ﻟﻮی دی ،او
ﻓﺮﺿﻴﺖ ﻳ 3د اﺳﺮاء ﭘﻪ ﺷﭙﻪ او د ﺑﻌﺜﺖ ﭘﻪ ﻟﺴﻢ ﮐﺎل وﺷﻮ.
ﻟﻪ ﻫﻐ 3ﭘﻨ%ﻪ ﻳﺎ 'ﻪ زﻳﺎت ﮐﺎﻟﻪ وروﺳﺘﻪ روژه ﻓـﺮض ﮐـ7ای ﺷـﻮه ،ﻳﻌﻨـ3
د ﻫﺠـﺮت ﭘـﻪ دوﻫــﻢ ﮐـﺎل ،او ﭘــﻪ ﻫﻤـﺪې ﮐــﺎل ﭘﺮﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺟﻬــﺎد ﻫـﻢ ﻓــﺮض
ﮐ7ای ﺷـﻮ ،د روژې ﻟـﻪ ﻓﺮﺿـﻴﺖ وروﺳـﺘﻪ رﺳـﻮل اﷲ 請ـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ
ﻧﻬــﻪ ﮐﺎﻟــﻪ ژوﻧــﺪی و او د ﻫﺮرﻣﻀــﺎن روژې ﻳــ 3ﭘــﻪ ډ4ــﺮه ﻣﻴﻨــﻪ او اﺧــﻼص
وﻧﻴﻮﻟ.3
د روژې ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ
روژه ﻳــﻮ داﺳــ 3ﻣﺸــﺮوع او ﻓــﺮض ﻋﻤــﻞ دی ﭼــ 3ﭘــﻪ ﻗــﺮآن ،ﺣــﺪﻳﺚ او
اﺟﻤﺎع ﺳﺮه ﻳ 3ﻓﺮﺿﻴﺖ ﺛﺎﺑﺖ دی او ﭘﺮ ﻫﻤﺪې د !ﻮﻟﻮ ﻋﻠﻤﺎوو اﺗﻔﺎق دی.
روژه ﻳــﻮ ﺑــﺪﻧﻲ ﻋﺒــﺎدت دی او د رﻣﻀــﺎن د روژې ﺣﮑــﻢ ﻓــﺮض دی ،اﷲ
ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲَ ٓ ٰ :ايﳞُّ َﺎ َّ ِاذل ْﻳ َﻦ ٰا َﻣﻨُ ْﻮا ُﻛﺘِ َﺐ ﻋَﻠَ ْﻴ ُ ُﲂ ّ ِ
اﻟﺼ َﻴﺎ ُم َ َامك ُﻛﺘِ َﺐ ﻋَ َﲇ َّ ِاذل ْﻳ َﻦ ِﻣ ْﻦ ﻗَ ْﺒ ِﻠ ُ ْﲂ ﻟ َ َﻌﻠ َّ ُ ْﲂ ﺗَﺘَّ ُﻘ ْﻮ َن{١٨٣@ZñŠÔjÛa}.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ژﺑﺎړه :اې ﻣﻮﻣﻨﺎﻧﻮ! ﭘﺮﺗﺎﺳـﻮ روژه داﺳـ 3ﻓـﺮض ﺷـﻮې ده ،ﻟﮑـﻪ ﭼـ 3ﻟـﻪ
ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻧﻪ ﭘﺮﻣﺨﮑﻨﻴﻮ ﻓﺮض ﺷﻮې وه ،ددې ﻟﻪ ﭘﺎره ﭼ$ 3ﺎن ﺳﺎﺗﻨﻪ وﮐ7ئ.
ﻃﻠﺤﺔ ﺑﻦ ﻋﺒﻴﺪ اﷲ رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ واﻳﻲ :ﻳﻮه ورځ ﻳـﻮ ﺑﺒـﺮ ﺳـﺮی اﻋﺮاﺑـﻲ
رﺳﻮل اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ راﻏـﯽ او ﻋـﺮض ﻳـ 3وﮐـ" :7ﻳﺎرﺳـﻮل اﷲ!
ﻣﺎﺗﻪ وواﻳﻪ ﭼ 3ﺧﺪای ﭘﺎک 'ﻮﻣﺮه ﻟﻤﻮﻧ #راﺑﺎﻧﺪې ﻓـﺮض ﮐـ7ی دی؟ رﺳـﻮل
اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﻳﻞ :ﭘﻨ%ـﻪ ﻟﻤﻮﻧ%ﻮﻧـﻪ؛ ﺧﻮﮐـﻪ ﻧﻔـﻞ ورﺳـﺮه
ﮐــﻮې )ﻫﻐــﻪ ﻣﺴــﺘﺤﺐ دي( ،ﻫﻐــﻪ ﺑﻴــﺎ ووﻳــﻞ ' :ــﻮﻣﺮه روژې راﺑﺎﻧــﺪې ﻓــﺮض
دي؟ رﺳﻮل اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ورﺗﻪ ووﻳﻞ :د رﻣﻀﺎن ﻣﻴﺎﺷﺘ 3روژې ﺧﻮ ﮐﻪ ﻧﻔـﻞ
ورﺳﺮه ﻧﻴﺴ) 3ﻫﻐﻪ ﻣﺴﺘﺤﺐ دي( ،ﻫﻐﻪ ﺑﻴﺎ ﭘﻮ*ـﺘﻨﻪ وﮐـ7ه :راﺗـﻪ وواﻳـﻪ ﭼـ3
'ــﻮﻣﺮه زﮐــﺎت راﺑﺎﻧــﺪې ﻓــﺮض دی؟ ﻧــﻮ رﺳــﻮل اﷲ 請ــﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴــﻪ وﺳــﻠﻢ د
زﮐــﺎت او د اﺳــﻼم د ﻧــﻮرو اﺣﮑــﺎﻣﻮ ﭘــﻪ اړه ﻣﻌﻠﻮﻣــﺎت ورﮐــ7ل ﻧــﻮ اﻋﺮاﺑــﻲ
ووﻳﻞ :ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ذات ﻗﺴﻢ ﭼ 3ﺗﺎﺗﻪ ﻳ 3ﻋﺰت درﮐ7ی! زه ﺑﻪ ﻧﻪ ﻟﻪ دې 'ﺨﻪ 'ـﻪ
زﻳﺎت ﮐ7م او ﻧﻪ ﺑﻪ 'ﻪ ﮐﻢ ﮐ7م ،د ﻧﻮﻣﻮړي ﭘﻪ دې ﺧﺒـﺮه رﺳـﻮل اﷲ 請ـﻠﯽ اﷲ
ووﻳﻞ :ﮐﻪ ر*ﺘﻴﺎ ﻳ 3وﻳﻠﻲ وي؛ ﻧﻮ ﮐﺎﻣﻴﺎب دی –اوﻳﺎ -ﮐﻪ ر*ﺘﻴﺎ ﻳ 3وﻳﻠﻲ
)(1
وي ،ﺟﻨﺘﻲ دی" .
ﻟﻪ ﺣﺪﻳﺚ 'ﺨﻪ د اﺳﺘﺪﻻل ﺗـﻮري :د اﻋﺮاﺑـﻲ دا وﻳﻨـﺎ ﭼـ'" :3ـﻮﻣﺮه روژې
راﺑﺎﻧﺪې ﻓﺮض دي؟ " .
1
NH1891I@áÓ‰@sí†y@Læbšß‰@âì•@lìuë@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
د رﻣﻀــﺎن روژې ﭘــﻪ ﻓﺮﺿــﻴﺖ ﮐــ 3د اﷲ ﭘــﺎک ﻟــﻮی ﺣﮑﻤﺘﻮﻧــﻪ ،ﻏــﻮره
ﻣﻘﺎ請ﺪ او * 3ﭘﺎﻳﻠﻲ ﻧﻐ+ﺘﻲ دي ﭼ$ 3ﻴﻨ 3ﻳ 3ﭘﻪ ﻻﻧﺪې ډول دي:
-۱ﭘــﻪ زړه ﮐــ 3اﺧــﻼص او ﺗﻘــﻮی رﻏ5ــﺪل$ ،ﮑــﻪ ﭼــ 3ﻟــﻪ روژې 'ﺨــﻪ د
روژه ﻧﻴــﻮﻧﮑﻲ ﻳــﻮازﻳﻨ 9ﻣﻮﺧــﻪ د اﷲ ﺟــﻞ ﺟﻼﻟــﻪ رﺿــﺎ او آﺧــﺮت ﺗــﻪ ﺗﻮ*ــﻪ
ﺑﺮاﺑﺮول او د اﷲ و4ﺮه ﻣﻘﺼـﺪ وي ،ﻟـﻪ ﻫﻤـﺪې اﻣﻠـﻪ د روژې د ﻓﺮﺿـﻴﺖ آﻳـﺖ
ﻫـﻢ ﭘـﻪ دې !ﮑـﻮ ﭘـﺎی ﺗـﻪ رﺳـ5ﺪﻟﯽ ﭼـ :3ﻟﻌﻠﮑـﻢ ﺗﺘﻘـﻮن .ﻣﻌﻨـﺎ دا ﭼـ* 3ــﺎﻳﻲ
ﺗﺎﺳﻮ د ﻫﻤﺪې ﻓﺮﺿﻴﺖ ﭘﻪ ادا ﮐﻮﻟﻮ د ﺗﻘﻮی درﺟـ 3ﺗـﻪ ورﺳـﻴ8ئ او $ﺎﻧﻮﻧـﻪ
ﻟﻪ ﻫﻐﻪ 'ﻪ 'ﺨﻪ وﺳﺎﺗﺊ ﭼ 3ﻧﻪ درﺳﺮه *ﺎﻳﻲ.
-۴روژه ﺑﺸﺮي ﻧﻔﺲ ﺗﻪ ﻫﻢ روزﻧـﻪ ده ،د اﻧﺴـﺎن ﻋـﺎدت دادی ﭼـ 3د ﻳـﻮ
ﻧﻌﻤﺖ ﭘـﻪ ارز*ـﺖ ﻫﻠـﻪ ﭘـﻮﻫﻴ8ي ﭼـ 3ور'ﺨـﻪ ﺑـ 3ﺑﺮﺧـ 3ﺷـﻲ او ﻳـﺎ ورﺗـﻪ اړ
ﺷــﻲ؛ ﻧــﻮ روژه ﻧﻴــﻮﻧﮑﯽ ﭼــ 3ﮐﻠــﻪ د ﻟــﻮږې درد ووﻳﻨــﻲ ،د ﻧ5ﺴــﺘﻤﻨﻮ او ﺑــ3
وزﻟﻪ ﺧﻠﮑﻮ ﻟﻪ ﺣﺎﻟﻪ ﺧﺒﺮﻳ8ي او د ﻫﻐﻮی ﻣﺮﺳﺘ 3او ﻻﺳـﻨﻴﻮي ﺗـﻪ ﻳـ 3ﭘـﺎم را
اوړي.
-۵ﭘـــﻪ روژه ﻧﻴﻮﻟـــﻮ ﮐـــ 3ﻟـــﻪ روﺣـــﺎﻧﻲ ﻣﺨﻠـــﻮق او ﻣﻘﺮﺑـــﻮ ﭘﺮ*ـــﺘﻮ ﺳـــﺮه
ﻣﺸــﺎﺑﻬﺖ دی؛ ﻧــﻮ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﺗــﻪ *ــﺎﻳﻲ ﭼــ 3ﭘــﻪ روژه ﮐــ 3د ﭘﺮ*ــﺘﻮ ﭘــﻪ ﺷــﺎن
ﻳﻮازې د اﷲ ﭘﻪ ذﮐﺮ ،ﺗﺴﺒﻴﺤﺎﺗﻮ ،ﺗﻼوت او دﻋﺎوو ﺑﻮﺧﺖ وي او ﻳـﻮازې د
)(1
ﺧﻴ" 3ﭘﻪ ﻏﻢ ﮐ 3ﻧﻪ وي ورک.
ﻟــﻪ ﺑﻠــ 3ﺧــﻮا د رﻣﻀــﺎن د ﻣﻴﺎﺷــﺘ 3روژه د ﺑــ 3ﺷــﻤﻴﺮه دﻳﻨــﻲ ،دﻧﻴ ـﻮي،
روﺣﻲ او !ﻮﻟﻨﻴﺰو "-ﻮ ﺳﺮﺑﻴﺮه ﻳﻮ ﻟ 7روﻏﺘﻴﺎﻳﻲ 3"-ﻫﻢ د اﻧﺴﺎن ﺑﺪن ﺗﻪ ﻟـﻪ
$ﺎﻧﻪ ﺳﺮه ﻟـﺮي ،رﺳـﻮل اﷲ 請ـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﻓﺮﻣـﺎﻳﻠﻲ دي ) :د روژې د
ﻧﻴﻮﻟﻮ ﭘﻪ وﺳﻴﻠﻪ روﻏﺘﻴﺎ ﻣﻮﻧﺪﻻی ﺷﺊ(.
دوﻳﻢ :روژه ﻣﻌﺪه ﺗﺼﻔﻴﻪ ﮐﻮي ،د اﻧﺴـﺎن ﻣﻌـﺪه د ﮐـﺎل ﭘـﻪ اوږدو ﮐـ 3د
ډول ډول ﺧﻮراﮐﻮﻧــﻮ ﻟــﻪ ﮐﺒﻠــﻪ ﻟــﻪ ﻳـﻮ ﺷــﻤﻴﺮ ﻧــﺎروﻏﻴﻮ ،ﺗﮑــﺎﻟﻴﻔﻮ ،ﺳــﺘﻮﻧﺰو،
ﺳﺘ7ﻳﺎوو او ﻧﺎﺧﻮاﻟﻮ ﺳﺮه ﻣﺦ ﮐﻴ8ي ﭼـ 3د دﻏـﻪ ډول ﻧـﺎروﻏﻴﻮ او اﺣﺘﻤـﺎﻟﻲ
ﺳــﺘﻮﻧﺰو ﻣﺨﻨﻴـﻮی او ﺗــﺮ !ﻮﻟـﻮ *ــﻪ درﻣــﻞ د رﻣﻀــﺎن د ﻣﻴﺎﺷــﺘ 3روژه ده او
ﻣﻌﺪه ﭘﻪ داﺳ 3ډول ﺗﺼﻔﻴﻪ ﮐـﻮي ﭼـ 3د ﺧﭙﻠـﻮ راﺗﻠﻮﻧﮑـﻮ ﻓﻌـﺎﻟﻴﺘﻮﻧﻮ ﻟﭙـﺎره
ﭘﻪ *ـﻪ ﺗﻮ-ـﻪ ﺗﻴـﺎره ﺷـﻲ .ﻫﻤﺪارﻧ/ـﻪ د دﻏـﻪ ډول ﺗﺼـﻔﻴ 3ﺑﻬﻴـﺮ ﻧـﻪ ﻳـﻮازې د
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
درﻳــﻢ :روژه ﺑــﺪن ﺗــﻪ ﻫﺮاړﺧﻴ ـﺰه روزﻧــﻪ ورﮐــﻮي ،د اﻧﺴــﺎن ﺑــﺪن ﻫــﻢ ﻟــﻪ
ﻫﺮاړﺧﻴﺰ ﭘﻠﻮه ﻻزﻣ 3روزﻧ 3او !ﺮﻳﻨﻨ ,ﺗﻪ اړﺗﻴـﺎ ﻟـﺮي ﭼـ 3دﻏـﻪ ډول روزﻧـﻪ
ﻳﻮازې د رﻣﻀﺎن د ﻣﻴﺎﺷﺘ 3ﭘﻪ روژه ﮐ 3د ﺑﺪن ﻟﭙﺎره ﻣﻬﻴﺎ ﮐﻴـ8ي ﭼـ2- 3ـ3
روﻏﺘﻴﺎﻳﻲ 3"-ﻟﺮي .ﻫﻤﺪارﻧ/ﻪ ﻟﻪ روﺣﻲ اړﺧﻪ ﻫﻢ روژه د ﺑﺪن ﻟﭙـﺎره د ﻳـﻮه
داﺳ! 3ﺮﻳﻨﻨ ,ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻟﺮي ﭼ 3د ﻫﺮ ډول ﺳﺘﻮﻧﺰې ﭘﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐـ 3ورﺳـﺮه د
請ﺒﺮ او ﻃﺎﻗﺖ ﻣﺮﺳﺘﻪ ﮐﻮي.
'ﻠــــﻮرم :روژه ﺑــــﺪن ﺗــــﻪ ﻓﺴــ ـﻴﺎﻟﻮﺟﻲ اﺳــــﺘﺮاﺣﺖ ﭘــــﻪ ﺑﺮﺧــــﻪ ﮐــــﻮي،
د ﻃﺒــﻲ ﻣــﺎﻫﺮاﻧﻮ ﭘــﻪ ﻧﻈــﺮ د اﻧﺴــﺎن ﺑــﺪن د ﮐــﺎل ﭘــﻪ اوږدو ﮐــ 3ﻟــﻪ ډول ډول
ﮐ7اوﻧﻮ او ﺳﺘﻮﻧﺰو ﺳﺮه ﻣﺦ ﮐﻴ8ي او د ﺑﺪن !ﻮل ﻏ7ي ﻳـ 3د ډول ډول ﺧـﻮړو
د ﺧﻮراک ﻟﻪ ﮐﺒﻠﻪ د ﺳـﺘ7ﻳﺎ اﺣﺴـﺎس ﮐـﻮي ﭼـ 3روژه دﻏـﻪ ډول ﻓﺴـﻴﻮﻟﻮﺟﻲ
ﺳﺘ7ﻳﺎ ﺗﻪ د اﺳﺘﺮاﺣﺖ او دﻣ 3ﺗﺮ !ﻮﻟـﻮ ﻏـﻮره وﺳـﻴﻠﻪ ده ﭼـ 3د ﻳـﻮه ﻣﻨﺎﺳـﺐ
وﺧـــﺖ ﻟﭙـــﺎره دﻣـــﻪ وﮐـــ7ي ،ﻻزﻣـــﻪ اﻧـــﺮژي ﺣﺎ請ـــﻠﻪ ﮐـــ7ي او د راﺗﻠﻮﻧﮑـــﻮ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻮﻧﻮ ﻟﭙﺎره *ﻪ ﺗﻴﺎري و ﻧﻴﺴﻲ.
ﻫﻤﺪارﻧ/ﻪ د رﻣﻀﺎن د ﻣﻴﺎﺷـﺘ 3د روژې ﭘـﺮ ﻣﻬـﺎل د اﻧﺴـﺎن ﻣﻌـﺪه او زړه د
ﻳﻮه ﺑ 3ﻣﺜﺎﻟﻪ 請ﺒﺮ ﭘﻪ درﺷﻞ ﮐ 3ﻗﺮار ﻟﺮي او د زﻳﺎﺗﺮه ﻫﻐﻮ 'ﻴﺰوﻧﻮ ﺳﺮه ﻳـ3
ﻓﮑــﺮ ﻧــﻪ وي ﭼــ 3ﻟــﻪ روژې ﭘﺮﺗــﻪ ﻳ ـ 3ﭘــﻪ ﺧﻴــﺎل ﮐــ 3را -ﺮ$ـﻮي ﭼــ 3ﻫﻤﺪﻏــﻪ
ﻓﺮ請ﺖ ذﻫـﻦ ﺗـﻪ ﻳـﻮ ﻏـﻮره ﺗﻤﺮﮐـﺰ$ ،ﻮاﮐﻤﻨﺘﻴـﺎ او وﻳ+ـﺘﺎﺑﻪ ﭘـﻪ ﺑﺮﺧـﻪ ﮐـﻮي.
اﻟﺒﺘﻪ دا $ﻮاﮐﻤﻨﺘﻴـﺎ ﻫﻐـﻪ ﭼﺎﺗـﻪ ﭘـﻪ ﺑﺮﺧـﻪ ﮐﻴـ8ي ﭼـ 3ﭘـﻪ ر*ـﺘﻨ 3ﻣﻌﻨـﺎ د دې
ﻣﻴﺎﺷﺘ 3ﭘﻪ اﻫﻤﻴﺖ و ﭘﻮﻫﻴ8ي ،ﻟﻪ ﺳﺴﺘ 9او ﻟ"' 9ﺨﻪ $ﺎن و ژﻏﻮري.
ﭘﻪ ﻫﻤﺪې ﺗﻮ-ـﻪ د رﻣﻀـﺎن د ﻣﻴﺎﺷـﺘ 3روژه زﻳـﺎﺗ 3روﻏﺘﻴـﺎﻳﻲ "-ـ 3ﻟـﻪ
)(1
$ﺎن ﺳﺮه ﻟﺮي ﭼ 3د $ﻴﻨﻮ ﻣﺤﺪودو "-ﻮ ﻳﺎدوﻧﻪ ﻳ 3دﻟﺘﻪ وﺷﻮه.
د روژې ﻓﻀﺎﺋﻞ
ژﺑــﺎړه :د رﻣﻀــﺎن ﻣﻴﺎﺷــﺖ ﺧــﻮ ﻫﻤﺎﻏــﻪ ده ﭼــ 3ﻗــﺮآن ﭘﮑــ 3ﻧــﺎزل ﺷــﻮی
دﺧﻠﮑﻮ ﻟﭙﺎره ﻻر*ﻮد ،د ﻫﺪاﻳﺖ 'ﺮ-ﻨﺪې ﻧ+ﻲ او د ﺣﻖ او ﺑﺎﻃﻞ ﺑ5ﻠﻮﻧﮑﯽ
)ﮐﺘﺎب( دی.
♣ -رﻣﻀــﺎن د ﺗــﻮﺑ ،3او ﻣﻐﻔﺮﺗﻮﻧــﻮ ﻣﻴﺎﺷــﺖ ده ،رﺳــﻮل اﷲ 請ــﻠﯽ اﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ :ﭘﻨ%ﻪ ﻟﻤﻮﻧ%ﻮﻧﻪ ،ﻳﻮه ﺟﻤﻌﻪ ﺗﺮ ﺑﻠ 3ﺟﻤﻌ 3ﭘﻮرې او ﻳﻮ
رﻣﻀﺎن ﺗﺮ ﺑﻞ رﻣﻀـﺎن ﭘـﻮرې د ﻣﺴـﻠﻤﺎن -ﻨﺎﻫﻮﻧـﻪ ﻟـﻪ ﻣﻨ%ـﻪ وړی ﺗﺮ'ـﻮ ﻳـ3
)(2
ﭼ 3ﻟﻮی -ﻨﺎﻫﻮﻧﻪ ﻧﻪ وي ﮐ7ي.
1
@ H Iﻟﻪ -ﻞ آﻏﺎ اﺣﻤﺪي 'ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻨﻨﻪ@ @
2
@ @NH552I@áÓ‰@sí†y@LéjÔÇ@ñý–Ûaë@õì™ìÛa@ÝšÏ@lbi@Lñ‰bèİÛa@lbn×@LáÜß@|îz•@ H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
♣' -ــﻮک ﭼــ 3د رﻣﻀــﺎن روژې ﭘــﺮ اﷲ د *ــﻪ ﺑــﺎور او ﺛــﻮاب ﭘــﻪ ﻧﻴــﺖ
وﻧﻴﺴﻲ اﷲ ورﺗﻪ ﭘﺨﻮاﻧﻲ !ﻮل -ﻨﺎﻫﻮﻧﻪ ﺑﺨ+ـﻲ ،رﺳـﻮل اﷲ 請ـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ
وﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ :ﭼﺎ ﭼـ 3ﻟـﻪ اﻳﻤـﺎن ﺳـﺮه او د ﺛـﻮاب ﭘـﻪ ﻧﻴـﺖ د رﻣﻀـﺎن روژې
وﻧﻴـ ـﻮﻟ ،3اﷲ ﻳـــ 3ﭘﺨـــﻮاﻧﻲ )واړه( -ﻨﺎﻫﻮﻧـــﻪ ﺑﺨ+ـــﻲ (1)،ﺑـــﻞ ﺣـــﺪﻳﺚ ﮐـــ3
ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ :ﭼﺎ ﭼ 3ﻟﻪ اﻳﻤﺎن ﺳﺮه او ﺛـﻮاب ﭘـﻪ ﻧﻴـﺖ د رﻣﻀـﺎن ﺷـﭙ 3اﷲ ﺗـﻪ ﭘـﻪ
ﻋﺒﺎدت ﺗ5ﺮې ﮐ7ې ،د ﻫﻐﻪ ﭘﺨﻮاﻧﻲ !ﻮل )واړه( -ﻨﺎﻫﻮﻧﻪ ﺑﺨ+ﻞ ﮐﻴ8ي (2)،او
ﭘﻪ درﻳﻢ ﺣﺪﻳﺚ ﮐ 3ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ :ﭼﺎﭼ 3ﻟﻪ اﻳﻤـﺎن ﺳـﺮه او ﺛـﻮاب ﭘـﻪ ﻫﻴﻠـﻪ د ﻗـﺪر
ﺷــﭙﻪ اﷲ ﺗــﻪ ﭘــﻪ وﻻړه ﺗ5ــﺮه ﮐــ7ه ،دﻫﻐــﻪ ﭘﺨــﻮاﻧﻲ !ــﻮل )واړه( -ﻨﺎﻫﻮﻧــﻪ ﺑــﻪ
)(3
وﺑﺨ+ﻞ ﺷﻲ.
♣ -رﻣﻀﺎن ﻟـﻪ اور 'ﺨـﻪ د ﺧﻼ請ـﻮن ﻣﻴﺎﺷـﺖ ده ،رﺳـﻮل اﷲ 請ـﻠﯽ اﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ :ﭘﻪ رﻣﻀﺎن ﮐ 3ﻫﺮه ﺷﭙﻪ ﻳـﻮ آواز ﮐـﻮوﻧﮑﯽ ﻧـﺎرې وﻫـﻲ
ﭼ :3اې د ﺧﻴﺮ ﻏﻮ*ﺘﻮﻧﮑﻴﻪ وړاﻧﺪې ﺷﻪ! او اې د ﺷـﺮ ﻏﻮ*ـﺘﻮﻧﮑﻴﻪ ﺗـﻢ ﺷـﻪ!
ﻧﻦ اﷲ ﭘﺎک ډ4ﺮ ﺧﻠﮏ ﻟﻪ اوره ﺧﻼ請ﻮي؛ ﻧـﻮ *ـﺎﻳﻲ ﺗـﻪ ﻫـﻢ د ﻫﻐـﻮ ﭘـﻪ ﮐﺘـﺎر
)(4
ﮐ 3راﺷ 3او دا )آواز او ﻟﻪ اوره ﺧﻼ請ﻮن د روژې ( ﭘﻪ ﻫﺮه ﺷﭙﻪ ﮐ 3وي.
ﺳــﻨﺪي رﺣﻤــﻪ اﷲ د دې ﺣــﺪﻳﺚ ﭘــﻪ ﺷــﺮﺣﻪ ﮐــ 3ﻟﻴﮑــﻲ :ﻣﻌﻨــﺎ دا ﭼــ 3اې د
ﺧﻴﺮ ﻏﻮ*ﺘﻮﻧﮑﻴﻪ د ﺧﻴﺮ ﮐﺎروﻧﻮ ﺗـﻪ وړاﻧـﺪې ﺷـﻪ؛ $ﮑـﻪ ﭼـ 3ﻫﻤـﺪا ﺳـﺘﺎ ﺳـﺮه
1
@ @NH38I@áÓ‰@sí†y@Læb¹⁄a@åß@bibnya@æbšß‰@âì•@Zlbi@Læb¹⁄a@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
2
@ @NH37I@áÓ‰@sí†y@Læb¹⁄a@åß@æbšß‰@âbîÓ@Êìİm@Zlbi@Læb¹⁄a@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
3
@ @NH35I@áÓ‰@sí†y@Læb¹⁄a@åß@‰†ÔÛa@òÜîÛ@âbîÓ@Zlbi@Læb¹⁄a@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
4
NH682I@áÓ‰@sí†y@Læbšß‰@Šè‘@ÝšÏ@¿@õbu@bß@lbi@Lâì–Ûa@laìic@LðˆßÛa@Éßbu@ H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
وړ ده ،ﺗﺎﺗــﻪ ﺑــﻪ د ﻟــ 8ﻋﻤــﻞ ﭘــﻪ ﺑــﺪل ﮐــ 3ډ4ــﺮ 'ــﻪ درﮐــ7ل ﺷــﻲ ،او اې د ﺷــﺮ
ﻏﻮ*ﺘﻮﻧﮑﻴﻪ ﻟﻪ -ﻨﺎﻫﻮﻧﻮ ﻻس واﺧﻠﻪ او ﺗﻮﺑﻪ وﺑﺎﺳﻪ! $ﮑﻪ ﭼـ 3ﻫﻤـﺪا د ﺗـﻮﺑ3
د ﻗﺒﻠ5ﺪا وﺧﺖ دی.
♣ -ﭘـــﻪ رﻣﻀـــﺎن ﮐـــ 3د ﺟﻨـــﺖ دروازې ﭘﺮاﻧﻴﺴـــﺘﻲ او د دوزخ دروازې
ﺑﻨــﺪي وي او ﺷــﻴﻄﺎﻧﺎن ﺗ7ﻟـﻲ وي ،ﭘــﻪ ﻳــﻮ ﺣــﺪﻳﺚ ﮐــ 3رﺳــﻮل اﷲ 請ــﻠﯽ اﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ :رﻣﻀﺎن ﭼ 3راﺷﻲ د ﺟﻨﺖ دروازې ﭘﺮاﻧﺴﺘﻞ ﺷـﻲ او د
)(1
دوزخ دروازې ﺑﻨﺪي ﮐ7ل ﺷﻲ او ﺷﻴﻄﺎﻧﺎن ﭘﻪ $ﻨ%ﻴﺮوﻧﻮ وﺗ7ل ﺷﻲ.
♣ -رﻣﻀﺎن د 請ﺒﺮ ﻣﻴﺎﺷﺖ ده او 請ـﺒﺮ ﭼـ 3ﭘـﻪ روژه ﮐـ' 3ـﻮﻣﺮه *ـﮑﻼ
ﺧﭙﻠﻮي ﭘﻪ ﻧﻮرو ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻮ ﮐ 3ﻳ 3ﻧﻪ ﺧﭙﻠﻮي ،ﭘﻪ دې ﻣﻴﺎﺷـﺖ ﮐـ 3ﻣﺴـﻠﻤﺎن
ﺧﭙﻞ ﻧﻔﺲ ﻟﻪ ﺷﻬﻮاﺗﻮ او ﺧﻮ*ﻮ ﺷﻴﺎﻧﻮ 'ﺨﻪ ﺑﻨﺪوي ،ﻟـﻪ ﻫﻤـﺪې اﻣﻠـﻪ روژې
ﺗﻪ ﻧﻴﻢ 請ـﺒﺮ وﻳـﻞ ﺷـﻮی او د 請ـﺒﺮ ﺟـﺰا ﺟﻨـﺖ دی ،اﷲ ﭘـﺎک ﻓﺮﻣـﺎﻳﻲِ :اﻧ َّ َﻤـﺎ ﻳ ُ َـﻮ َّﰱ
اﻟﺼ ِﱪ ُْو َن َا ْﺟ َﺮ ُ ْﱒ ِﺑﻐ ْ َِﲑ ِﺣ َﺴ ٍﺎب{10@ŠßŒÛa} .
ّٰ
ژﺑﺎړه :او ﻳﻘﻴﻨﺎ ﭼ請 3ـﺒﺮ ﮐﻮوﻧﮑـﻮ ﺗـﻪ ﺑـ 3ﺣﺴـﺎﺑﻪ ﭘـﻮره ﭘـﻮره ﺑﺪﻟـﻪ ورﮐـﻮل
ﮐﻴ8ي.
♣ -رﻣﻀـــﺎن د دﻋﺎ-ـــﺎﻧﻮ د ﻗﺒﻠ5ـــﺪو ﻣﻴﺎﺷـــﺖ ده ،اﷲ ﭘـــﺎک د روژې ﻟـــﻪ
ﻳﺎدوﻧ 3ﺳﻤﺪﺳﺘﻲ وروﺳﺘﻪ داﺳ 3ﻓﺮﻣﺎﻳﻲَ :وِا َذا َﺳ َﺎ َ َكل ِﻋ َﺒﺎ ِد ْي ﻋ ِ ّ َْﲎ ﻓَـ ِﺎ ِ ّ ْﱏ ﻗَ ِﺮﻳْ ٌ
ـﺐ ۭ◌ ُاﺟِ ْﻴ ُ
ـﺐ َدﻋ َْـﻮ َة
ادلَّ اعِ ِا َذا َدﻋَ ِﺎن {186@@ZñŠÔjÛa} .
1
NH2493I@áÓ‰@sí†y@Læbšß‰@Šè‘@ÝšÏ@lbi@Lâbî–Ûa@lbn×@LáÜß@|îz•@@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ژﺑﺎړه :او ﭼ 3ﺑﻨﺪ-ﺎن ﻣ 3زﻣﺎ ﭘﻪ اړه ﺗـﺎ ﮐﻠـﻪ وﭘﻮ*ـﺘﻲ ﻧـﻮ )ورﺗـﻪ وواﻳـﻪ
ﭼ (3زه ﺑﺎﻟﮑﻞ ﻧﮋدې ﻳﻢ ،د ﻏﻮ*ﺘﻮﻧﮑﻮ ﺳﻮال ﻗﺒﻠﻮم ﮐﻠﻪ ﭼ 3ﻣﺎ ورﺑﻮﻟﻲ.
او رﺳﻮل اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣـﺎﻳﻲ ) :د درې ﮐﺴـﺎﻧﻮ دﻋـﺎ ﻧـﻪ رد
ﮐﻴــ8ي :روژه ﻧﻴــﻮﻧﮑﯽ ﭼــ 3ﺗﺮ'ــﻮ روژه ﻣــﺎﺗﻮي ،د ﻋــﺎدل اﻣــﺎم دﻋــﺎ ،او د
)(1
ﻣﻈﻠﻮم *ﻴﺮا(
♣ -رﻣﻀــﺎن د ﺳــﺨﺎوﺗﻮﻧﻮ او *ــ2/5ﻮ ﻣﻴﺎﺷــﺖ ده ،ﻟــﻪ ﻫﻤــﺪې اﻣﻠــﻪ ﭘــﻪ
رواﻳﺘﻮﻧﻮ ﮐ 3را$ﻲ ﭼ 3رﺳﻮل اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻪ ﭘـﻪ رﻣﻀـﺎن ﮐـ3
)(2
ﺗﺮﻫﻐﻪ ﺑﺎد ﻫﻢ ډ4ﺮ ﺳﺨﻲ و ﭼ 3ﻫﺮ ﭼﺎﺗﻪ "-ﻪ رﺳﻮي.
♣ -رﻣﻀــﺎن د ﻟﻴﻠــﺔ اﻟﻘــﺪر ﻣﻴﺎﺷــﺖ ده ،ﻫﻐــﻪ ﭼــ 3د ﻫﻐــ 3ﻳــﻮې ﺷــﭙ3
ﻋﺒﺎدت اﷲ ﭘﺎک د زرو ﻣﻴﺎﺷـﺘﻮ ﻟـﻪ ﻋﺒـﺎدت ﻧـﻪ زﻳـﺎت -ﻨﻠـﯽ ،او 'ـﻮک ﭼـ3
ددې ﺷﭙ 3ﻟﻪ ﺧﻴﺮ 'ﺨﻪ ﺑ 3ﺑﺮﺧ 3ﺷﻲ ،ﻫﻐﻪ ﻟﻪ !ﻮﻟﻮ ﺧﻴﺮوﻧﻮ 'ﺨﻪ ﺑـ 3ﺑﺮﺧـ3
دی ،ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﮐ 3را$ﻲ ﭼ 3ﻳﻮ $ﻞ د رﻣﻀﺎن ﻟﻪ راﺗﻠﻮ ﺳـﺮه ﺳـﻢ رﺳـﻮل
اﷲ 請ـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ 請ـﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮاﻣـﻮ ﺗـﻪ ووﻳـﻞ :د رﻣﻀـﺎن ﻣﻴﺎﺷـﺖ ﭘــﺮ
ﺗﺎﺳﻮ را ورﺳـ5ﺪﻟﻪ ،دا ډ4ـﺮه ﻣﺒﺎرﮐـﻪ ﻣﻴﺎﺷـﺖ ده ،اﷲ ﺗﻌـﺎﻟﯽ ددې ﻣﻴﺎﺷـﺘ3
روژې ﭘـــﺮ ﺗﺎﺳـــﻮ ﻓـــﺮض ﮐـــ7ي دي ،ﭘـــﻪ دې ﻣﻴﺎﺷـــﺖ ﮐـــ 3د ﺟﻨـــﺖ دروازې
1
@ @NH8079I@áÓ‰@sí†y@LñŠíŠç@ïic@†äß@Lòibz–Ûa@åß@åíŠrؽa@†äß@L†»c@†äß@H I
2
@sí†y@Læbšß‰@¿@æìØí@áÜë@éîÜÇ@a@ïÜ•@äÛa@æb×@bß@…ìuc@Zlbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
@ @NH1902I@áÓ‰
ﻟﻪ دې ﺗﺸﺒﻴﻪ څﺨﻪ د رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ډﯦﺮ زﻳﺎت ﺳﺨﺎوت ﻣﺮاد دى.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﭘﺮاﻧﺴﺘﻞ ﮐﻴ8ي او د دوزخ دروازې ﺗ7ل ﮐﻴ8ي ،او ﺷﻴﻄﺎﻧﺎن ﭘـﻪ $ﻨ%ﻴﺮوﻧـﻮ
ﺗ7ل ﮐﻴ8ي ،او ﭘﻪ دې ﮐ 3ﻳﻮه داﺳـ 3ﺷـﭙﻪ ده ﭼـ 3ﻟـﻪ زرو ﻣﻴﺎﺷـﺘﻮ ﻧـﻪ ﻏـﻮره
ده' ،ﻮک ﭼ 3د ﻫﻐ 3ور 3$ﻟﻪ ﺧﻴﺮ 'ﺨﻪ ﺑ 3ﺑﺮﺧ 3ﺷﻲ ،ﻫﻐﻪ ﻟﻪ ﻫـﺮ ﺧﻴـﺮ ﻧـﻪ
)(1
ﺑ 3ﺑﺮﺧ 3ﺷﻮ.
♣ -ﺣﻀــﺮت اﺑــﻮﻫﺮﻳﺮه رﺿــﻲ اﷲ ﻋﻨــﻪ واﻳــﻲ ﭼــ 3رﺳــﻮل اﷲ 請ــﻠﯽ اﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﻳﻞ :روژه )د ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻟﻪ ﭘﺎره ﻟﻪ -ﻨـﺎﻫﻮﻧﻮ او دوزخ 'ﺨـﻪ( ډال
دی ،ﻧﻮ ﻧﻪ دي ﭘﮑ 3ﻧﺎوړه ﺧﺒﺮې ﮐﻮي او ﻧﻪ دې ﭼﺎﺳﺮه ﺟﻨﺠـﺎل ﮐـﻮي او ﮐـﻪ
'ﻮک ورﺳﺮه ﺟﻨـ ,ﮐـﻮي او ﻳـﺎ ورﺗـﻪ ﺳـﭙﮑ 3ﺳـﭙﻮري وواﻳـﻲ؛ ﻧـﻮ دی دې
ورﺗــﻪ وواﻳــﻲ ﭼــ 3ﻣــﺎ روژه ﻧﻴــﻮﻟ 3ده ،دا ﻳــ 3دوه $ﻠــﻪ ووﻳــﻞ او ﺑﻴــﺎ ﻳــ3
وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ :ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ذات ﻣ 3دې ﻗﺴﻢ وي ﭼ 3زﻣﺎ روح ﻳ 3ﭘﻪ وﻟﮑـﻪ ﮐـ 3دی!
د روژه ﻧﻴﻮﻧﮑﻲ د ﺧﻮﻟ 3ﺑﻮی د اﷲ ﭘﻪ ﻧﻴـﺰ ﻟـﻪ ﻣﺸـﮑﻮ ﻧـﻪ ډ4ـﺮ ﺧـﻮږ دی ،ﺑﻴـﺎ
ﻳ 3وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ :اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ :زﻣﺎ ﺑﻨﺪه ﭼ 3ﺧﻮراک+' ،ﺎک او ﺷـﻬﻮت
زﻣﺎ د اﻣﺮ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﭘﺮ84دي ﻧﻮ زه ﭘﺨﭙﻠﻪ ﺟﺰا ورﮐـﻮم؛ $ﮑـﻪ ﭼـ 3روژه زﻣـﺎ ده
)(2
او زه ﺑﻪ د ﻫﺮې ﻧ5ﮑ 9ﭘﻪ ﺑﺪل ﮐ 3ﻟﺲ ﻧ5ﮑ 9ورﮐﻮم "
♣ -ﺣﻀﺮت ﺳﻬﻞ ﺑـﻦ ﺳـﻌﺪ رﺿـﻲ اﷲ ﻋﻨـﻪ واﻳـﻲ ﭼـ 3رﺳـﻮل اﷲ 請ـﻠﯽ
اﷲ ﻋﻠﻴــﻪ وﺳــﻠﻢ وﻓﺮﻣﺎﻳــﻞ " :د ﺟﻨــﺖ ﻳــﻮه دروازه ده ﭼــ" 3رﻳــﺎن" ورﺗــﻪ وﻳــﻞ
ﮐﻴ8ي ،ﻟﻪ ﻫﻐ 3دروازې 'ﺨﻪ ﺑـﻪ ﻳـﻮازې روژه ﻧﻴـﻮﻧﮑﻲ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻨـﺖ ﺗـﻪ
1
@ @NH7179I@áÓ‰@sí†y@LñŠíŠç@ïic@†äß@Lòibz–Ûa@åß@åíŠrؽa@†äß@L†»c@†äß@H I
2
@ @NH1894I@áÓ‰@sí†y@Lâì–Ûa@ÝšÏ@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@ H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
داﺧﻠﻴ8ي او اﻋﻼن ﺑﻪ ﮐﻴ8ي ﭼ :3روژه ﻧﻴﻮﻧﮑﻲ ﭼﻴﺮې دي!! ﻧﻮ ﻫﻐـﻮی ﺑـﻪ را
)(1
وﻻړ ﺷﻲ او ﭼ 3ﻧﻨﻮ$ﻲ ﻫﻐﻪ دروازه ﺑﻪ د ﻧﻮرو ﺧﻠﮑﻮ ﭘﺮ ﻣﺦ وﺗ7ل ﺷﻲ"
♣ -دروژې ﻟﻮﻣ7ﻧ 9ﻟﺲ ور$ـ 3د رﺣﻤـﺖ ،ﻣﻨ%ﻨـ 9ﻟـﺲ ﻳـ 3د ﺑﺨ+ـﻨ3
)(3
او وروﺳﺘ 9ﻟﺲ ﻳ 3ﻟﻪ اور 'ﺨﻪ د ﺧﻼ請ﻮن ور 3$دي.
♣ -روژه د اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ او ﺑﻨﺪه ﺗﺮ ﻣﻨ #ﻳﻮ راز دى ،ﻫﻐـﻪ ﭼـ 3ﺑـﻞ ﭼﺎﺗـﻪ ﻧـﻪ
*ﮑﺎري ،ﻣﻌﻨﺎ دا ﭼ 3ﭘﻪ روژه ﮐ 3ﮐﻪ 'ﻮک وﻏﻮاړي ﮐﻮﻻی ﺷـﻲ ﻟـﻪ ﺧﻠﮑـﻮ
ﭘ روژه وﺧﻮري؛ ﺧﻮ د اﷲ ﭘﺎک ﻟﻪ و4ﺮې ﻳ 3ﻧﻪ ﺧـﻮري؛ $ﮑـﻪ ﻣـﻮﻣﻦ ﺑـﺎور
ﻟﺮي ﭼ 3اﷲ ﻣ 3ﭘﻪ ﻫﺮ $ﺎی ﮐ 3وﻳﻨﻲ ،ﻟـﻪ ﻫﻤـﺪې اﻣﻠـﻪ دا ﻋﺒـﺎدت د اﷲ او
)(4
ﺑﻨﺪه ﺗﺮﻣﻨ #راز دی او ﻧﻮر ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻪ داﺳ 3ﻧﻪ دي.
1
@ @NH1896I@áÓ‰@sí†y@L´àöb–ÜÛ@æbíŠÛa@Zlbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
2
@ @ôŠ’jÛa@òjnØß@ZÂ@٣٠O٢|îib–½a@ñìØ’ß@¿@aˆ×@Læb¹üa@kÈ‘@¿@ïÔèîjÛa@êaë‰I@ H I
3
@ @HQWT@ñìØ’ßI@H I
4
NHâ2005@M@ @^ç1426I@òîàÜÈÛa@knØÛa@‰a…@òÈj@L184M@ 183O2@ŠÔÛa@Ðm@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﭘﻪ دې ﺧﺒﺮه د !ﻮﻟﻮ ﻋﻠﻤﺎوو اﺗﻔﺎق دی ﭼـ 3ﮐـﻪ 'ـﻮک روژه ﻧـﻪ ﻧﻴﺴـﻲ او
ﻟﻪ ﻓﺮﺿـﻴﺖ 'ﺨـﻪ ﻳـ 3ﻫـﻢ اﻧﮑـﺎر ﮐـﻮي ،ﻫﻐـﻪ ﻟـﻪ اﺳـﻼﻣﻪ وﺗﻠـﯽ دی ،او ﮐـﻪ
'ﻮک ﻟﻪ ﮐﻮم ﻋـﺬر ﭘﺮﺗـﻪ د رﻣﻀـﺎن روژه وﺧـﻮري ﺧـﻮ ﻟـﻪ ﻓﺮﺿـﻴﺖ 'ﺨـﻪ ﻳـ3
اﻧﮑﺎر ﻧﻪ ﮐﻮي ،ﻫﻐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن دی؛ ﺧﻮﺳﺨﺖ -ﻨﺎﻫ/ﺎر دی
او ﮐﻪ 'ﻮک ﻟﻪ ﮐﻮم ﻋﺬر ﭘﺮﺗﻪ ﭘﻪ *ﮑﺎره روژه ﺧﻮري او د دﻳﻨﻲ ﺷﻌﺎﺋﺮو
ﺳﭙﮑﺎوی ﮐﻮي ،ﻫﻐﻪ ﻓﺎﺳﻖ دی ،ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﺎﻳـﺪ داﺳـ 3ﺳـ7ی ووژﻧـﻲ
)(2
ﺗﺮ'ﻮ ﻧﻮر ﺧﻠﮏ ﭘﻪ *ﮑﺎره روژو ﺧﻮړﻟﻮ ﺟﺮﺋﺖ وﻧﻪ ﮐ7ي.
1
@ @NH2705I@áÓ‰@sí†y@Lâbî–Ûa@ÝšÏ@lbi@Lâbî–Ûa@lbn×@LáÜß@|îz•@ H I
2
١١O٢@ïßb’Ûa@ëbnÐÛa H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-۱ﻣﺴﻠﻤﺎن .
-۲ﻋﺎﻗﻞ .
-۳ﺑﺎﻟﻎ .
-۴ﻣﻘﻴﻢ.
د ﺷﻌﺒﺎن ﭘﻪ ﻧﻬﻪ و4ﺸﺘﻤﻪ ورځ ﺑﺎﻳـﺪ ﺧﻠـﮏ د رﻣﻀـﺎن د ﻣﻴﺎﺷـﺘ 3ﻟ"ـﻪ وﮐـ7ي؛
ﻧــﻮ ﮐــﻪ وﻟﻴــﺪل ﺷــﻮه ﺳــﺒﺎ دې روژه وﻧﻴﺴــﻲ او ﮐــﻪ وﻧــﻪ ﻟﻴــﺪل ﺷــﻮه ﺑﻴــﺎ دې د
ﺷﻌﺒﺎن د4ﺮش ور 3$ﭘﻮره ﮐ7ي
)(1
د ﺷﮏ د ور 3$روژه
1
Nâì–Ûa@lbn×@L١M@ ١O٢@ÕöbÔ§a@´îjm H I
2
٢/١@ð‰b‚jÛa@|îz• H I
3
٣٧٧@Z˜@LýÐÛa@ïÓaŠß H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-١ﻧﻴﺖ ﮐﻮل
د ﻫﺮ ﻧ5ﮏ ﮐﺎر د ﻗﺒﻠ5ﺪو ﻟﻪ ﭘﺎره ﻧﻴﺖ ﮐـﻮل اړﻳـﻦ دی ،ﻟـﻪ ﻫﻤـﺪې اﻣﻠـﻪ د
اﺣﺎدﻳﺜﻮ ډ4ﺮی ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻪ د ﻧﻴﺖ ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﭘﻴﻞ ﺷﻮي دي ،او داﭼـ 3روژه ﻫـﻢ
ﻳــﻮ ﻋﺒــﺎدت دی؛ ﻧــﻮ دې ﺗــﻪ ﻫــﻢ ﻧﻴــﺖ ﺿــﺮور دی ،ﮐــﻪ ﻳــﻮ 'ــﻮک !ﻮﻟــﻪ ورځ
ﺧﻮراک او '+ﺎک وﻧﻪ ﮐ7ي ﺧﻮﭼ 3ﻧﻴﺖ ﻳ 3ﻧﻪ وي ﮐـ7ی روژه ﻳـ 3ﻧـﻪ ﺳـﻬﻲ
ﮐﻴ8ي ،اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻴﺖ ﭘﻪ دوه ډوﻟﻪ دی :ﻳﻮ دا ﭼ 3ﭘﻪ ﺧﻮﻟﻪ وواﻳﻲ او ﺑـﻞ دا ﭼـ3
ﭘﻪ زړه ﮐ 3ﻧﻴﺖ وﮐ7ي؛ ﻧﻮ ﭘﻪ ﺧﻮﻟﻪ ﻧﻴﺖ ﮐﻮل اړﻳﻦ ﻧﻪ دی ﺑﻠﮑ 3ﮐﻪ 'ﻮک ﻟـﻪ
ﺷﭙ' 3ﺨﻪ ﭘﻪ زړه ﮐ 3ﻧﻴﺖ وﮐ7ي ﭼ 3ﺳﺒﺎ ﺑﻪ روژه ﻧﻴﺴﻢ ،ﻳﺎ ﭘ5ﺸـﻤﻨﻲ ﺗـﻪ را
وﻻړ ﺷﻲ ،دا ﻫﻢ ﻧﻴﺖ دی؛ ﺧﻮ ﮐﻪ ﭘﻪ ژﺑﻪ ﻧﻴﺖ وﮐ7ي ډ4ﺮه ﻏﻮره ده.
ﺑﻠﻪ دا ﭼ 3ﮐﻪ ﭘﻪ رﻣﻀﺎن ﮐـ' 3ـﻮک د ﻗﻀـﺎﻳﻲ روژې ﻧﻴـﺖ وﮐـ7ي او
وواﻳﻲ ﭼ 3ﺳﺒﺎ ﺑﻪ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﻧﻔﻠﻲ روژه ﻧﻴﺴﻢ او ﺑﻴﺎ ﺑﻪ د ﻫﻤـﺪې ور$ـ3
ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﻞ وﺧـﺖ را و-ﺮ$ـﻮم ،ﻧـﻮ ﺳـﺮه ﻟـﻪ دې ﻧﻴـﺖ ﻳـ 3دا ورځ ﻗﻀـﺎﻳﻲ
ﻧﻪ؛ ﺑﻠﮑ 3ﻓﺮﺿﻲ روژه -ﺮ$ﻲ $ﮑﻪ ﭼ 3دا ﻣﻴﺎﺷﺖ ﺧﺪای ﭘـﺎک ﻳـﻮازې د
ﻓﺮﺿﻲ روژو ﻟﭙﺎره !ﺎﮐﻠ 3ده.
او ﮐﻪ ﭼﺎ د ﺷﭙ 3ﻟﻪ ﺧﻮا د روژې ﻧﻴﺖ ﻧﻪ و ﮐ7ی ،ﻧﻪ ﭘ5ﺸـﻠﻤﻲ ﺗـﻪ را وﻻړ
ﺷﻮی و ،او ﺳﻬﺎر ﻓﮑﺮ ورﻏﯽ ﭼ 3دا ﺧـﻮ ﻧـﺎ روا ﮐـﺎر دی ﭼـ 3روژه ﺧـﻮرم؛
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﻧﻮ ﮐﻮﻻی ﺷﻲ ﭼ 3ﻟﻪ ﻏﺮﻣ 3ﻧـﻪ ﺗـﺮ ﻳـﻮ ﺳـﺎﻋﺖ وړاﻧـﺪې ﭘـﻮرې ﻧﻴـﺖ وﮐـ7ي؛
ﺧﻮ ﭘﻪ دې ﺷﺮط ﭼ 3ﺗﺮ دې وﺧﺘﻪ ﭘﻮرې ﺑﻪ ﻳ 3داﺳـ 3ﮐـﺎر ﻧـﻪ وي ﮐـ7ی ﭼـ3
)(1
روژه ﭘﺮې ﻣﺎﺗﻴ8ي.
)(2
دﻏﻪ راز د روژې ﻫﺮې ور 3$ﺗﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻼ ﻧﻴﺖ وﺷﻲ.
1
éí†î‘‰@ZÂ@Lâì–Ûa@lbn×@L٢O٢@ÕöaŠÛaŠzjÛa H I
2
@ @١٨O٢@ÕöbÔ§a@´îjm@ H I
3
NH1894I@áÓ‰@sí†y@Lâì–Ûa@ÝšÏ@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ژﺑﺎړه :د روژې ﭘﻪ ﺷﭙﻪ ﻟـﻪ ﺧﭙﻠـﻮ *ـ%ﻮ ﺳـﺮه ﻧﮋد4ـﻮاﻟﯽ )ﮐـﻮرواﻟﯽ( درﺗـﻪ
ﺣﻼل ﺷـﻮی.....او ﺧـﻮرئ '+ـﺊ ﺗﺮﻫﻐـﻮ ﭼـ 3د ﺳـﺒﺎ ﺳـﭙﻴﻨﻪ ﮐﺮ*ـﻪ ﻟـﻪ ﺗـﻮري
ﮐﺮ* 3درﺗﻪ را'ﺮ-ﻨﺪه ﺷﻲ.
ﺗ5ﺮ اﻳﺖ ،او د ﺳﻬﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ رﺿـﻲ اﷲ ﻋﻨـﻪ دا وﻳﻨـﺎ ﭼـ 3واﻳـﻲ :ﻣـﺎ ﺑـﻪ
ﭘﻪ ﮐﻮر ﮐ 3ﭘ5ﺸﻠﻤﯽ ﮐﺎوه او ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﭘﻪ ﺗﻠﻮار ﻧﺒـﻮي ﺟﻮﻣـﺎت ﺗـﻪ ﺗﻠﻠـﻢ ﭼـ 3ﻟـﻪ
)(1
رﺳﻮل اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺳﺮه ﻟﻤﻮﻧ #وﮐ7م.
ﻟــﻪ دې ﺣــﺪﻳﺚ 'ﺨــﻪ دا ﻫــﻢ ﻣﻌﻠﻮﻣــﻪ ﺷــﻮه ﭼــ請 3ــﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮاﻣــﻮ ﺑــﻪ ﭘــﻪ
ﭘ5ﺸﻨﻤﻲ ﮐ 3ﺗﺎﺧﻴﺮ ﮐﺎوه او ﭘﻪ روژه ﮐ 3ﺑﻪ ﻳ 3د ﺳﻬﺎر ﻟﻤﻮﻧ #وﺧﺘﻲ ﮐﺎوه.
1
@ @NH1920I@áÓ‰@sí†y@L‰ìzÛa@dm@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-٣ﮐﻪ د ور 3$ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﺷﻲ ﭼ 3رﻣﻀﺎن دی ،د ور 3$ﻧﻴﺖ ﮐﻮﻻی ﺷﻲ
ﺣﻀﺮت ﺳـﻠﻤﻪ ﺑـﻦ اﻻﮐـﻮع رﺿـﻲ اﷲ ﻋﻨـﻪ رواﻳـﺖ ﮐـﻮي ﭼـ 3رﺳـﻮل اﷲ
請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ﻋﺎﺷﻮرا ﭘﻪ ورځ ﻳـﻮ ﺳـ7ی وﻟ5ـ8ه ﭼـ 3ﭘـﻪ ﺧﻠﮑـﻮ ﮐـ3
اﻋﻼن وﮐ7ي ﭼ 3ﮐﻪ ﭼـﺎ ﺧـﻮراک ﮐـ7ی وي ﻫﻐـﻪ دې روژه ﭘـﻮره ﮐـ7ي او ﮐـﻪ
ﭼﺎ ﺧﻮراک ﻧﻪ وي ﮐ7ی ﻫﻐﻪ دې ﭘـﻪ ﺧﭙـﻞ ﺣـﺎل ﭘـﺎﺗ 3ﺷـﻲ او ﺧـﻮراک دې ﻧـﻪ
)(1
ﮐﻮي"
ﭘﻪ اﺑﺘﺪا ﮐـ 3ﭘـﺮ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ د ﻋﺎﺷـﻮرا د ور$ـ 3روژه ﻓـﺮض وه؛ ﻟـﻪ
دې ﺣﺪﻳﺚ 'ﺨﻪ دا ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﺷﻮه ﭼ 3ﮐﻪ ﭼﺎ د ﺷﭙ 3ﻟﻪ ﺧﻮا د روژې ﻧﻴﺖ
ﻧﻪ وي ﮐ7ی او د ور' 3$ﺮ-ﻨﺪه ﺷـﻲ ﭼـ 3دا ورځ د رﻣﻀـﺎن ﻟـﻮﻣ7ۍ ده؛
ﻧﻮ ﻟﻪ ور' 3$ﺨﻪ ﻳ 3ﻧﻴﺖ ﮐﻮﻻی ﺷﻲ.
1
@ @NH1924I@áÓ‰@sí†y@Lbßì•@‰bèäÛbi@ôìã@a‡g@Zlbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@ H I
2
@H Iﻣﺴﺎﺋﻞ رﻓﻌﺖ ﻗﺎﺳﻤﻲ ،دوﻫﻢ !ﻮک ،ﻣﺴﺎﺋﻞ روزه@ @.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-ﻫﻐﻪ ﭼ 3ﭘﺮ $ﺎن ﮐﺎﺑﻮ ﻟﺮي ،ﻟﻪ ﻣ5ﺮﻣﻨ 3ﺳﺮه ﻟﻮﺑﻲ ﮐﻮﻻی ﺷﻲ
ﺣﻀﺮت ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﻳﻲ :ﺣﻀـﺮت ﺣﻤـﺰه ﺑـﻦ ﻋﻤـﺮو اﺳـﻠﻤﻲ
رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ ﺑﻪ ډ4ـﺮې روژې ﻧﻴـﻮﻟ ،3ﻳـﻮه ورځ ﻳـ 3ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ請ـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ
وﺳﻠﻢ ﻧﻪ ﭘﻮ*ﺘﻪ وﮐـ7ه و4ـﻞ ﻳﺎرﺳـﻮل اﷲ! ﭘـﻪ ﺳـﻔﺮ ﮐـ 3روژه وﻧﻴﺴـﻢ ﮐـﻪ ﻧـﻪ؟
رﺳﻮل اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﻳﻞ " :ﮐﻪ ﺧﻮ*ﻪ دې وي وﻳـ 3ﻧﻴﺴـﻪ
)(2
او ﮐﻪ ﻧﻪ ،وﻳ 3ﺧﻮره ".
ﻋﺎ請ﻢ ﺑﻦ ﻟﻘﻴﻂ ﺑﻦ 請ﺒﺮه رﺣﻤﻪ اﷲ د ﺧﭙﻞ ﭘﻼر ﻟﻪ ﺧـﻮﻟ 3ﭘـﻪ ﻳـﻮ ﺣـﺪﻳﺚ
ﮐ 3واﻳﻲ ﭼ 3ﻣﺎ ﻳﻮه ورځ ﻟﻪ رﺳﻮل اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳـﻠﻢ 'ﺨـﻪ ﭘﻮ*ـﺘﻨﻪ
وﮐــ7ه :ﻳﺎرﺳــﻮل اﷲ ! د اوداﺳــﻪ ﭘــﻪ اړه ﮐــﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣــﺎت راﮐــ7ې!! راﺗــﻪ ﻳــ3
1
@ @NH1927I@áÓ‰@sí†y@Láöb–ÜÛ@ñŠ‘bj½a@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
2
@ @NH1943I@áÓ‰@sí†y@LŠÐÛa@¿@âì–Ûa@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
وﻓﺮﻣﺎﻳـﻞ :ﭘــﻮره اودس ﮐــﻮه- ،ــﻮﺗ 3ﺧــﻼل ﮐــﻮه او ﻟــﻪ روژې ﭘﺮﺗــﻪ ﭘــﻪ ﻧــﻮرو
وﺧﺘﻮﻧﻮ ﮐ 3ﭘﻪ ﻣﻀﻤﻀﻪ او اﺳﺘﻨﺸـﺎق )ﺧـﻮﻟ 3او ﭘـﻮزې ﻣﻴﻨ%ﻠـﻮ ( ﮐـ* 3ـﻪ
)(1
ﮐﻮﺷﺶ ﮐﻮه"
د روژې ﻣﺎﺗﻮوﻧﮑﻲ
-١ﺧﻮراک او '+ﺎک
1
NH142I@áÓ‰@sí†y@L‰bränüa@¿@Zlbi@Lñ‰bèİÛa@lbn×@L…ëa…@ïic@åä@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-٢ﺟﻤﺎع
ﮐــﻪ ﭼــﺎ ﻟـــﻪ ﺳــﭙ5ﺪو وروﺳــﺘﻪ ﻟـــﻪ ﻣ5ﺮﻣﻨــ 3ﺳــﺮه د روژې ﭘـــﻪ ﺣــﺎل ﮐـــ3
ﮐــﻮرواﻟﯽ وﮐــ ،7ﻧــﻮ ﮐــﻪ اﻧــﺰال ﻳــ 3ﺷــﻮی وي او ﮐــﻪ ﻧــﻪ وي ﺷــﻮی ،روژه ﻳــ3
)(1
ﻣﺎﺗﻪ ﺷﻮه ،ﻗﻀﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ را-ﺮ$ﻮي او ﮐﻔﺎره ﺑﻪ ﻫﻢ ورﮐﻮي.
او ﮐﻪ ﭼﺎﺗﻪ ﭘﻪ ډﮐﻪ ﺧﻮﻟﻪ ﻗﯽ ﭘ )5ﺷﻮ او د ﻳﻮه ﻧﺨﻮد د داﻧ 3ﭘـﻪ اﻧـﺪازه
)(3
ﻗﯽ ﻳ 3ﺑ5ﺮﺗﻪ ﺗ5ﺮ ﮐ ،7روژه ﻳ 3ﻣﺎﺗﻴ8ي.
1
٢٠/١@éí†äa@ðëbnÐÛa H I
2
@ @NH720I@áÓ‰@sí†y@La†àÇ@õbÔna@åß@¿@Zlbi@Lâì–Ûa@laìic@LðˆßÛa@Éßbu@H I
3
Nñ‰bÐØÛa@¿@kÜİß@Lâì–Ûa@lbn×@٠O٣@‰bn‚½a‰†Ûa@ïÜÇ@‰bna…‰@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﭘﻪ دې ﮐ 3ﻓﺮق ﻧﺸﺘﻪ ﭼ 3ﮐﻪ د ﺣﻴﺾ ﻳﺎ ﻧﻔﺎس وﻳﻨﻪ د ور 3$ﭘﻪ ﺳﺮ ﮐـ3
راﺷﻲ او ﮐﻪ ﭘﻪ ﭘـﺎی ﮐـ ،3ا-ـﺮ ﮐـﻪ ﻟـﻪ ﻣﺎ*ـﺎم ﻧـﻪ ﻳـﻮ 'ـﻮ ﺷـﻴﺒ 3وړاﻧـﺪې ﻫـﻢ
راﺷﻲ روژه ﻳ 3ﻣﺎﺗﻴ8ي.
ﮐﻪ 'ﻮک ﭘﻪ زور روژې ﻣﺎﺗﻮﻟﻮ ﺗـﻪ اړﻳﺴـﺘﻞ ﺷـﻮ ،روژه ﻳـ 3ﻣـﺎﺗﻴ8ي ﺧـﻮ
ﮐﻔــﺎره ﭘــﺮې ﻧﺸــﺘﻪ ﻳــﻮازې ﻗﻀــﺎ ﺑــﻪ ﻳــ 3را-ﺮ$ــﻮي ،دﻏــﻪ راز ﭘــﻪ ډﻧــ 6ﮐــ 3د
1
@ @NH304I@áÓ‰@sí†y@Lâì–Ûa@œöb§a@ÚŠm@lbi@Lœî§a@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﻟﻤﺒ5ﺪو ﭘﺮ ﻣﻬﺎل ﮐﻪ د ﭼﺎ ﺳﺘﻮﻧﻲ ﺗﻪ اوﺑﻪ ﺗﻴﺮي ﺷـﻲ روژه ﭘـﺮې ﻣـﺎﺗﻴ8ي ا-ـﺮ
)(1
ﮐﻪ ﺑﻞ 'ﻮک ﻳ 3ﭘﻪ زوره ﻏﻮﭘﻪ ﮐ7ي.
1
@knØÛa‰a…@ ZÂ@ L†Ðíü@ bß@ ë@ †Ðí@ bàîÏ@ ÉiaŠÛa@ lbjÛa@ Lâì–Ûa@ lbn×@ L٢٢٢O١@ òíؽbÈÛa@ ôëbnÐÛa@ H I
@ @@Npëi@LòîàÜÈÛa
2
@ @N١٨/٣a@黉@ÉîБ†à@éÔÐÛa@Šçaìu@¿@bšíaë ،٢١/٣@L‰bn‚½a‰†Ûa@ïÜÇ@‰bna…‰@H I
3
@ @١٣٨O١٠@éí…ìàª@ôëbnÏ@Zêˆbß@٢٠٢O١@òíؽbÈÛa@ôëbnÐÛa@H I
4
@ @@éãb@kn×@﹆Ó@ZÂ@٣٩@Z˜@LýÐÛa@ïÓaŠß@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﮐﻪ ﻳﻮ ﭼﺎ ﭘﻪ دې ﻓﮑـﺮ روژه ﻣﺎﺗـﻪ ﮐـ7ه ﭼـ* 3ـﺎﻳﻲ ﻟﻤـﺮ ﻟﻮ4ـﺪﻟﯽ وي؛ ﺧـﻮ
وروﺳﺘﻪ 'ﺮ-ﻨﺪه ﺷﻮه ﭼ 3ﻟﻤﺮ ﻧﻪ دی ﻟﻮ4ﺪﻟﯽ ،روژه ﻳ 3ﻣﺎﺗﻪ ﺷﻮه ،ﻗﻀـﺎ ﺑـﻪ
ﻳ 3را-ﺮ$ﻮي ،ﮐﻔﺎره ﭘﺮې ﻧﺸﺘﻪ(1) .
-۱۰ﻳـﻮ داﺳـ 3ﺷــﯽ ﺳـﺘﻮﻧﻲ ﺗــﻪ ﺗ5ﺮ4ـﺪل ﭼــ 3ﭘـﻪ ﻋــﺎدﺗﻲ ډول ﻧـﻪ ﺧــﻮړل
ﮐﻴ8ي ،ﻟﮑﻪ د ﻟﺮ-ﻲ ډﮐﯽ ،د وﺳﭙﻨﻲ !ﻮ!ﻪ او داﺳ 3ﻧﻮر.
1
١٨O٣a@黉@ÉîБ†àª@ƒî’ÜÛ@éÔÐÛaŠçaìu :
2
١٨O٣a@黉@ÉîБ†àª@ƒî’ÜÛ@éÔÐÛaŠçaìu :
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﭘﺮﺗـــﻪ روژه ﻧـــﻪ ﺷـــﻮه ﻧ5ـــﻮﻻی ﻫﻐـــﻪ دې روژه وﺧـــﻮري او ﺑﻴـــﺎ دې ﻗﻀـــﺎ را
و-ﺮ$ﻮي(1) .
-١ﻏﺴﻞ ﮐﻮل
د -ﺮﻣ 9ﻟﻪ اﻣﻠﻪ روژه ﮐ 3ﭘﻪ ﺧﻮﻟﻪ ﻳﺎ ﭘﻮزه ﻳﺨـ 3اوﺑـﻪ -ﺮ$ـﻮل ،ﻟﻤﺒ5ـﺪل
او ﻳﺎ ﭘﺮ ﺳﺮ ﻳﺎ ﺑﺪن ﻟﻮﻧﺪ !ﻮﮐﺮ اﭼﻮﻟﻮ ﺳﺮه روژه ﻧﻪ ﻣﺎﺗﻴ8ي او ﻧـﻪ ﻫـﻢ ﻣﮑـﺮوه
ﮐﻴ8ي(2).
-٢ﻣﺴﻮاک ﮐﺎرول
-٣ﺳﺮﻏﻮړول
ﮐﻪ ﭘﻪ روژه ﮐ' 3ﻮک ﺳﺮ ﻏﻮړ ﮐ7ي روژه ﻳ 3ﻧﻪ ﻣﺎﺗﻴ8ي(3) .
1
†îÈ@ZÂ@٣٩O٢@‰bn‚½a‰†Ûa :
2
٢٢٠O١@òíؽbÈÛa@ëbnÐÛa :
3
@ @Npëi@LòϊȽa‰a…@ZÂ@L|j–Ûa@pìÏ@Òb@a‡a@ŠèÛa@êŠØí@kÜİß@Lâì–Ûa@lbn×@٢١O٣@Z‰bn‚½a‰†Ûa@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-اﺣﺘﻼم
اﺑﻦ ﻋﺒﺎس رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻬﻤﺎ واﻳﻲ :ﮐﻪ 'ﻮک ﺳﺮﮐﻪ ﻳـﺎ ﺑـﻞ ﮐﺘـﻎ و'ﮑـﻲ؛
ﻧﻮ ﮐﻪ ﺳﺘﻮﻧﻲ ﺗﻪ ﻳ 3رﺳ5ﺪﻟﯽ ﻧﻪ وي ،ﭘﺮوا ﻧﻪ ﮐﻮي(3).
ﺧـﻮ دا ﭘــﻪ ﻫﻐــﻪ 請ــﻮرت ﮐــ 3ﭼـ 3ډ4ــﺮه اړﺗﻴــﺎ وي ،ﻟﮑــﻪ د ﻳــﻮې ﻣ5ﺮﻣﻨــ3
ﺧﺎوﻧﺪ ﭘﻪ ﻃﺒﻌﻴﺖ ﮐ 3ﺗﺮﻳﺦ دی ،ﻫﻐـ 3ﺗـﻪ روا دي ﭼـ 3دﮐﺘـﻎ ﺧﻮﻧـﺪ ﻳـﻮازې
ﭘﻪ ژﺑﻪ و-ﻮري .او ﻫﻤﺪا ﺣﮑﻢ ﻧﺎﻧﺒﺎی )ډوډۍ ﭘﺨﻮوﻧﮑﯽ ( ﺗﻪ ﻫﻢ دی.
1
@Nbšía@Z
2
@ @٢٠٨O١@æb‚î™bÔÛa@ôëbnÐÛa@Z
3
NH9369I@áÓ‰@sí†y@Løî’Ûbi@áÈİní@áöb–Ûa@¿@Lâbî–Ûa@lbn×@Lòjî‘@ïic@åia@Ñä–ß@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
دﻏــﻪ راز ﻣ5ــﺮﻣﻦ ﮐــﻮﻻی ﺷــﻲ ﺧﭙــﻞ ﺑﭽــﻲ ﺗــﻪ ﭘــﻪ ﺧﭙﻠــﻪ ﺧﻮﻟــﻪ ﮐــ 3ﺧــﻮاړه
وژوﻳﻲ داﺳ 3ﭼ 3ﺳﺘﻮﻧﻲ ﺗﻪ ﻳ 3ﺧﻮﻧﺪ ﺗ5ﺮ ﻧﻪ ﺷﻲ؛ ﺧـﻮ دا ﭘـﻪ داﺳـ 3وﺧـﺖ
ﮐ 3ﭼ 3ﻫﻠﺘﻪ ﺑﻞ داﺳ' 3ﻮک ﻧﻪ وي ﭼ 3روژه ﻳ 3ﻧﻪ وي ﻧﻴﻮﻟ(1) .3
ﭘﻪ ﺳﺘﺮ-ﻮ ﮐ 3درﻣﻞ اﭼﻮﻟﻮ ﺳـﺮه روژه ﻧـﻪ ﻣـﺎﺗﻴ8ي ا-ـﺮ ﮐـﻪ ﭘـﻪ ﺣﻠـﻖ ﮐـ 3ﻳـ3
ﺧﻮﻧﺪ ﻣﺤﺴﻮس ﺷﻲ .دﻏﻪ راز ﭘﻪ ﺳﺘﺮ-ﻮ ﺗﻮروﻟﻮ ﻫﻢ روژه ﻧﻪ ﻣﺎﺗﻴ8ي(2) .
1
éí†î‘‰@ZÂ@L†Ðí@übß@ë@†Ðí@bß@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@L٨٩O٢ÕöaŠÛaŠzjÛa :
2
@N†Ðíüa@bß@ë@†Ðí@bß@lbi@L@âì–Ûa@lbn×@L٢٢O١@éíؽbÈÛa@ëbnÐÛa :
3
pëi@LòϊȽa‰a…@ZÂ@Lâì–Ûa@lbn×L٢١O٣@‰bn‚½a‰†Ûa@ïÜÇ@‰bna…‰@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
وﮐ7ي؛ ﻧﻮ روژه دې ﭘﻮره ﮐ7ي؛ $ﮑﻪ ﭼ 3ﭘﻪ ﻫ5ﺮه ﺧـﻮراک ﻳـﺎ '+ـﺎک د اﷲ
ﭘﺎک ﻟﻪ ﻟﻮري )ﻣ5ﻠﻤﺴﺘﻴﺎ( وي" )(1
-۱۲ﭘ5ﭽﮑﺎري ﻟ/ﻮل(2).
1
@ @NH1933I@áÓ‰@sí†y@Lbîbã@lŠ‘@ëc@Ý×c@a‡g@áöb–Ûa@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@Z
2
@ZéíؽbÈÛa@ ëbnÏ@ ¿aˆ×ë@ L†îÈ@ ZÂ@ L†Ðíübß@ ë@ âì–Ûa@ †Ðí@ bß@ lbi@ L٣٩M@ ٣٩O٢‰bna@ …‰ :
Néí†î‘‰@ZÂ@L†Ðíü@bàîÏ@ë@†Ðí@bàîÏ@ÉiaŠÛa@lbjÛa@L٢٠٣O١
3
١٩O٣@éÔÐÛaŠçaìu :
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-١ﭘﻪ روژه ﮐـ 3ﻟـﻪ ﻣ5ﺮﻣﻨـ 3ﺳـﺮه ﻟـﻮﺑ 3ﮐﻮﻟـﻮ ،او ﻣﭽـﻮ ﮐﻮﻟـﻮ ﺳـﺮه روژه ﻧـﻪ
ﻣﺎﺗﻴ8ي؛ ﺧﻮ ﭘﻪ روژه ﮐ 3داﺳ 3ﮐﻮل ﻣﮑـﺮوه دي ،اوﮐـﻪ ﭘـﻪ دﻏـﻪ وﺧـﺖ ﮐـ3
اﻧﺰال ﺷﻲ ،روژه ﻳ 3ﻣﺎﺗﻴ8ي(1) .
-۵د روژې ﭘﻪ ﺷﭙﻪ ﺗﺮ ﺳﻬﺎره ﭘـﻪ ﺟﻨﺎﺑـﺖ ﮐـ 3ﭘـﺎﺗ 3ﮐ5ـﺪل ﺧـﻼف اوﻟـﯽ
دي* ،ﻪ دا ده ﭼ 3ﭘﻪ ﺷﭙﻪ ﮐ 3ﻏﺴﻞ وﮐ7ل ﺷﻲ.
-۶د ﻏﺎ*ــﻮﻧﻮ دوا ﮐــﺎرول؛ ﺧــﻮ ﮐــﻪ دوا ﺣﻠــﻖ ﺗــﻪ ﺗ5ــﺮه ﺷــﻲ ﺑﻴــﺎ روژه
ﻓﺎﺳﺪﻳ8ي.
1
éí†î‘‰@ZÂ@L†Ðí@ü@bß@ë@âì–Ûa@†Ðí@bß@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@L٧O٢ÕöaŠÛaŠzjÛa@Z
2
:ﻣﺴﺎﺋﻞ رﻓﻌﺖ ﻗﺎﺳﻤﻲ ،دوﻫﻢ !ﻮک ،ﻣﺴﺎﺋﻞ روزه.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
-۹دﻏﻪ راز ﭘﻪ روژه ﮐ 3درواغ وﻳﻞ ،ﭘﻪ درواﻏﻮ ﺷﺎﻫﺪي وﻳـﻞ ،ﻏﻴﺒـﺖ
ﮐــﻮل ،ﭼﻐﻠﺨــﻮري/! ،ــﻲ ﮐــﻮل ،ﺟ/ــ7ې ﮐــﻮل ،ﭘــﻪ دراﻏــﻮ ﻗﺴــﻤﻮﻧﻪ ﺧــﻮړل،
ﻓﺎﺣﺶ ﺣﺮﮐﺎت ﮐﻮل ،ﺳﭙﮑ 3ﺧﺒﺮې ﮐﻮل ،ﻇﻠﻢ ﮐﻮل ،ﻧﺎﻣﺤﺮﻣﻪ ﻣ5ﺮﻣﻨﻮ ﺳـﺮه
ﺧﺒﺮې ﮐﻮل او ورﺗﻪ ﮐﺘﻞ ،ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺗـﻪ ﺗﻠـﻞ ،دا ﻫﻐـﻪ 'ـﻪ دي ﭼـ 3روژه ورﺳـﺮه
ﻣﮑــﺮوه ﮐﻴــ8ي* ،ــﺎﻳﻲ روژه ﻧﻴــﻮﻧﮑﻲ ﭘــﻪ روژه ﮐــ 3ﭘــﻪ $ــﺎﻧ7/ي ډول ﻟــﻪ دې
ﮐﺎروﻧﻮ 'ﺨﻪ ﻫﻢ $ﺎﻧﻮﻧﻪ وﺳﺎﺗﻲ.
ﮐﻪ ﻳﻮ 'ﻮک ﻟﻪ روژې ﻧﻴﻮﻟﻮ وروﺳﺘﻪ د ور 3$ﭘﻪ ﻟ 7ﮐ 3ﻧـﺎروغ ﺷـﻮ؛ ﻧـﻮ
ﮐــﻪ د روژې ﻟــﻪ اﻣﻠــﻪ ﻳــ 3ﻧــﺎروﻏﻲ زﻳﺎﺗ5ــﺪه ﻳــﺎ اوږد4ﺪﻟــﻪ ،ﮐــﻮﻻی ﺷــﻲ روژه
ﻣﺎﺗــﻪ ﮐــ7ي او ﺑﻴــﺎ ﺑــﻪ ﻳــ 3ﻗﻀــﺎ را -ﺮ$ــﻮي ﮐﻔــﺎره ﭘــﺮې ﻧﺸــﺘﻪ ،او ﮐــﻪ ﭘــﻪ
ﭘ5ﭽﮑﺎري ﻳ 3درﻣﻠﻨﻪ ﮐ5ﺪﻟﻪ ،ﺑﻴﺎ دې روژه ﻧﻪ ﻣﺎﺗﻮي(1) .
1
@٣٢O@ôëbnÐÛa@åya@Zد ﻓﺘﺎوى ﻋﺎﻟﻤ/ﻴﺮي ﭘﻪ ﺣﻮاﻟﻪ.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﺣــﺎﻣﻠ 3ﻣ5ﺮﻣﻨــ 3ﺗــﻪ ﮐــﻪ داﺳــ' 3ــﻪ ورﭘــ )5ﺷــﻮل ﭼــ 3د ﻫﻐــ 3ﻳــﺎ ﻳــ 3د
ﻣﺎﺷﻮم ژوﻧﺪ ﺗﻪ -ﻮاښ و ،ﻫﻐ 3ﺗﻪ روژه ﻣﺎﺗﻮل ﻏﻮره دي(1) .
د ﺧﻮړو ﭘﺨﻮﻟﻮ ﻳﺎ ﺑﻞ ﮐﻮم اړﻳﻦ ﮐﺎر ﮐﻮﻟﻮ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ 'ﻮک دوﻣﺮه ﺗ8ی ﺷـﻮ
ﭼ 3ﻣﺮګ ﺗﻪ ﻧ8دې ﺷﻮ ،ﻫﻐﻪ دې روژه ﻣﺎﺗﻪ ﮐ7ي(2) .
ﮐﻪ 'ﻮک ﭘﻪ ﻟـﻮی ﻻس ،ﻟـﻪ ﮐـﻮم ﻋـﺬر ،ﺳـﻔﺮ ،اوﻳـﺎ ﻧـﺎروﻏ 9ﭘﺮﺗـﻪ روژه
ﻣﺎﺗـــﻪ ﮐـــ7ي ﻫﻐـــﻪ ﺑـــﻪ ﮐﻔـــﺎره ورﮐـــﻮي او ﻫـــﻢ ﺑـــﻪ د ﻫﻤـــﺪې ور$ـــ 3ﻗﻀـــﺎﻳﻲ
را-ﺮ$ﻮي ،ﮐﻔﺎره دا ده ﭼ 3ﻳﺎ ﺑﻪ دوه ﻣﻴﺎﺷﺘ 3ﭘﺮﻟﭙﺴ 3روژې ﻧﻴﺴﻲ ،ﮐﻪ د
ﮐﻤﺰورﺗﻴﺎ ﻳﺎ ﻧﺎروﻏ 9ﻟﻪ اﻣﻠﻪ روژې ﻧﺸـﻲ ﻧﻴـﻮﻻی ﺑﻴـﺎ دې ﺷـﭙ5ﺘﻮ ﻏﺮﻳﺒـﺎﻧﻮ
ﺗﻪ دوه وﺧﺘﻪ ﭘﻪ ﻣ7ه ﺧ"5ﻪ ﺧﻮاړه ورﮐ7ي -ﮐﻮﻻی ﺷﻲ ﭘﻪ دوه ور$ﻮ ﮐ 3ﻳـ3
دوه $ﻠــﻪ ورﮐــ7ي او ﻳــﺎ ﻳــﻮه ﻏﺮﻳــﺐ ﺗــﻪ ﺷــﭙ5ﺘﻪ ور$ــ 3ﻫــﺮه ورځ دوه وﺧﺘــﻪ
1
:ﻣﺴﺎﺋﻞ رﻓﻌﺖ ﻗﺎﺳﻤﻲ ،دوﻫﻢ !ﻮک ،ﻣﺴﺎﺋﻞ روزه
2
:ﻣﺴﺎﺋﻞ رﻓﻌﺖ ﻗﺎﺳﻤﻲ ،دوﻫﻢ !ﻮک ،ﻣﺴﺎﺋﻞ روزه
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﺷــﭙ5ﺘﻮ ﻣﺴــﮑﻴﻨﺎﻧﻮ ﺗــﻪ ﺧــﻮاړه ورﮐــﻮل د ﻫﻐــﻪ ﭼــﺎ ﻟﭙــﺎره دي ﭼــ 3دوه
ﻣﻴﺎﺷــﺘ 3ﻣﺴﻠﺴـــﻞ روژې ﻧﺸـــﻲ ﻧﻴـــﻮﻻی او ﮐــﻪ 'ـــﻮک وس ﻟـــﺮي ﭼـــ 3دوه
ﻣﻴﺎﺷــﺘﻲ ﭘﺮﻟﭙﺴــ 3روژې وﻧﻴﺴــﻲ ،ﻫﻐــﻪ ﺗــﻪ روا ﻧــﻪ دي ﭼــ 3ﻣﺴــﮑﻴﻨﺎﻧﻮ ﺗــﻪ
ﺧﻮاړه ورﮐ7ي.
او ﮐﻪ 'ﻮک د ﺷﭙ5ﺘﻮ ﻣﺴﮑﻴﻨﺎﻧﻮ ﺧﻮاړه ﻳﺎ ﻳ) 3د ﺳﺮﺳﺎﻳ 3ﺑﺮاﺑﺮ( ﻗﻴﻤﺖ
ﭘﻪ ﻳﻮ$ﺎی دوو ﻣﺴﮑﻴﻨﺎﻧﻮ ﺗﻪ ورﮐ7ي ،ﮐﻔﺎره ﻳ 3ﻧﻪ ﺳﻬﻲ ﮐﻴ8ي؛ ﺑﻠﮑـ 3اﺗـﻪ
ﭘﻨ%ﻮس ﻧﻮرو ﺗﻪ ﺑﻪ ﻳ 3ﻫﻢ ورﮐﻮي؛ اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ ﻳﻮه ﺗﻪ د ﻳـﻮې ﺳﺮﺳـﺎﻳ 3ﺑﺮاﺑـﺮ.
)(2
د ﮐﻔﺎرې ﭘﻪ روژو ﮐ 3ﺷﭙ5ﺘﻪ ور 3$ﭘـﻮره ﮐـﻮل ﺿـﺮور ﻧـﻪ دي؛ ﺑﻠﮑـ 3د
ﺳﭙﻮږﻣﻴﺰو ﻣﻴﺎﺷﺘﻮ دوه ﻣﻴﺎﺷﺘﻲ روژې ﺑﻪ ﻧﻴﺴﻲ ﻫﻐـﻪ ﮐـﻪ ﻫـﺮه ﻣﻴﺎﺷـﺖ ﻫـﺮ
'ﻮ ور 3$راﻏﻠﻪ؛ ﺧﻮ دا ﭘﻪ ﻫﻐـﻪ 請ـﻮرت ﮐـ 3ﭼـ 3ﮐـﻪ 'ـﻮک د ﺳـﭙﻮږﻣﻴﺰې
ﻣﻴﺎﺷﺘ 3ﻟﻪ ﻟﻮﻣ7ۍ ﻧ' 3"5ﺨﻪ روژې ﭘﻴﻞ ﮐ7ي ،او ﮐـﻪ 'ـﻮک د ﺳـﭙﻮږﻣﻴﺰو
1
@óÜÇ@ ‰bna…‰@ N﹆Ó@ ZÂLâì–Ûa@ lbn×@ L٢٠@ L٢٩O١@ ð‰b‚jÛa@ |îz•@ ¿@ ñŠíŠç@ ïia@ sí†y@ Z
@ @١٢@L١١O٢@Z‰bn‚½a‰†Ûa
2
@ @òí†î‘‰@ZÂ@L١٣O١@Zñ‰bÐØÛa@¿Š‘bÈÛa@lbjÛa@LÖýİÛa@lbn×@LòíؽbÈÛa@ôëbnÐÛa@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﻣﻴﺎﺷﺘﻮ ﻟﻪ ﻣﻨ' #ﺨﻪ د ﮐﻔﺎرې روژې ﭘﻴﻞ ﮐ7ي ﻫﻐﻪ ﺑـﻪ ﺷـﭙ5ﺘﻪ ور$ـ 3ﭘـﻮره
ﮐﻮي(1) .
-٣ﭘ5ﺸﻤﻨﯽ
ﻟﻪ ﻧﻴﻤ 3ﺷﭙ 3وروﺳﺘﻪ د 請ﺒﺢ 請ـﺎدق ﻟـﻪ را ﺧﺘﻠـﻮ ﺗـﺮ وړاﻧـﺪې ﭘـﻮرې د
ﭘ5ﺸﻤﻨﻲ وﺧﺖ دی ،ﭘﻪ دﻏﻪ وﺧﺖ ﮐـ' 3ـﻪ ﻧﺎ'ـﻪ ﺧـﻮراک ﮐـﻮل ﺳـﻨﺖ دی او
ﻏﻮره دا ده ﭼ 3ﭘ5ﺸﻤﻨﯽ د ﺷﭙ 3ﭘـﻪ ﺗﺮ!ﻮﻟـﻮ وروﺳـﺘ 9ﺑﺮﺧـﻪ ﮐـ 3وﺷـﻲ ﺧـﻮ
دوﻣﺮه ﻧﺎوﺧﺘﻪ ﻧﻪ ،ﭼ 3ﭘ5ﺸﻤﻨﯽ ﭘﻪ ﺷﮏ ﮐ 3ﺷﻲ.
ﮐــﻪ ﻣــﺆذن ﻟــﻪ 請ــﺒﺢ 請ــﺎدق راﺧﺘﻠــﻮ وړاﻧــﺪې اذان وﮐــ ،7ﭘ5ﺸــﻤﻨﯽ ﻧــﻪ
ﺑﻨﺪﻳ8ي ﺗﺮ'ﻮ ﭼ請 3ﺒﺢ 請ﺎدق ﻧﻪ وي راﺧﺘﻠﯽ.
1
:ﻣﺴﺎﺋﻞ رﻓﻌﺖ ﻗﺎﺳﻤﻲ ،دوﻫﻢ !ﻮک ،ﻣﺴﺎﺋﻞ روزه.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
اذان ﺑﺎﻳﺪ ﻟـﻪ 請ـﺒﺢ 請ـﺎدق را ﺧﺘﻠـﻮ وروﺳـﺘﻪ وﺷـﻲ ،او ﺧﻠـﮏ ﺑﺎﻳـﺪ ﭘـﻪ
دې ﭘﻮه ﺷﻲ ﭼ 3د اذان ﭘﻪ وﺧﺖ ﮐ 3ﻫﻢ ﺧﻮراک ﮐﻮل ﻣﻤﻨﻮع دی.
ﮐﻠﻪ ﭼ 3د ﻟﻤﺮ ﭘﻪ ﭘﺮ4ﻮﺗـﻮ ﺑـﺎور راﺷـﻲ ،ﺑﻴـﺎ روژه ﻣـﺎﺗﯽ وروﺳـﺘﻪ ﮐـﻮل
ﻣﮑﺮوه دی؛ ﺧﻮ ﮐﻪ ﮐﻠﻪ ﻫﻮا -ﺮدﺟﻨﻪ وه او د ﻟﻤﺮ ﭘـﻪ ﭘﺮ4ﻮﺗـﻮ ﮐـ 3ﺷـﮏ و،
ﺑﻴﺎ روژه ﻣﺎﺗﯽ دوه'-ﻠﻮر دﻗﻴﻘ 3وروﺳـﺘﻪ ﮐـﻮل ﻏـﻮره دی ،او ﻋﻤﻮﻣـﺎ ﭘـﻪ
روژه ﻣﺎﺗﻲ ﮐ 3درې دﻗﻴﻘ 3اﺣﺘﻴﺎط ﻏﻮره دی(1) .
-ﺗﺮاوﻳﺢ
ﭘــﻪ رﻣﻀــﺎن ﮐــ 3د ﻣﺎﺧﻮﺳــﺘﻦ ﻟــﻪ ﻓــﺮض او ﺳــﻨﺘﻮ وروﺳــﺘﻪ ﺷــﻞ رﮐﻌﺘــﻪ
ﻟﻤﻮﻧ #ﺳﻨﺖ ﻣﺆﮐﺪ دی.
1
٢٢/٣a@黉@ÉîБ†àª@нa@ƒî’ÜÛ@LéÔÐÛaŠçaìu :
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﺳﻴﻤﻮ ﮐ 3د روژې ﺣﮑﻢ ﭼ 3ﺷﭙﻪ ﻳﺎ ورځ ﻳ 3ډ4ﺮه اوږده وي
ﭘﻪ ﮐﻮﻣﻮ ﺳﻴﻤﻮ ﮐ 3ﭼـ 3ورځ دوﻣـﺮه اوږده وي ﭼـ 3روژه ﻧﻴـﻮل ﭘﮑـ 3د
اﻧﺴﺎن ﻟﻪ وس 'ﺨﻪ ﺑﻬﺮ وي) ،ﻟﮑﻪ ﭘﻪ ﻧﺎروې ﻫ5ﻮاد ﮐـ 3ﮐﻠـﻪ ﺗـﺮ دوه و4ﺸـﺖ
ﺳﺎﻋﺘﻪ ﻫﻢ اوږده ورځ وي( د داﺳ 3ﺳﻴﻤﻮ د روژې ﺣﮑﻢ دا دی ﭼ' 3ﻨ/ـﻪ د
ﻟﻤﺎﻧ%ﻪ وﺧﺘﻮﻧﻪ ﻟﻪ ﻧ8دې ﻫﻐﻮ ﺳﻴﻤﻮ ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮوي ﭼـ 3ﺷـﭙﻪ او ورځ ﭘﮑـ 3د
ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻄﺎﺑﻖ وي ،ﻫﻤﺪﻏﻪ راز دې روژه ﻫﻢ د ﻫﻐﻮی ﻟﻪ ﻣﻬﺎﻟﻮ4ﺶ ﺳﺮه ﺳـﻢ
ﻧﻴﺴﻲ او ﻣﺎﺗﻮي دې.
)(1
)(2
او ﮐﻪ ورځ اﺗﻠﺲ ﺳﺎﻋﺘﻪ وه ،ﺑﻴﺎ دې ﭘﻮره ورځ روژه ﻧﻴﺴﻲ.
د ﻳﻮ ﺷﻤ5ﺮ ﻫ5ﻮادوﻧﻮ ﺗـﺮ ﻣـﻨ #د وﺧﺘﻮﻧـﻮ او ﻣﻄـﺎﻟﻌﻮ ﺗـﻮﭘﻴﺮ وي؛ ﻧـﻮ $ﻴﻨـ3
وﺧﺖ ﻳﻮ ﺳ7ي ﭘﻪ ﻳـﻮه ﻫ5ـﻮاد ﮐـ 3د4ـﺮش روژې ﭘـﻮره ﮐـ7ي وي ﺧـﻮ ﭼـ 3ﺑـﻞ
ﻫ5ﻮاد ﺗﻪ ورﺷﻲ ﻫﻠﺘﻪ ﻫﻐﻪ ورځ د4ﺮﺷﻤﻪ وي؛ ﻧـﻮ داﭼـ 3رﻣﻀـﺎن ﺗـﺮ د4ﺮﺷـﻮ
1
@¿@kÜİß@L٣O١@bšíaë@LbèiŠÌß@åß@à’Ûa@ÊìÜ@¿@kÜİß@ñìÜ–Ûa@lbn×@L@٣٣O١@Zïßb‘@ëbnÏ@ H I
@ @@NñìÜ–Ûa@lbn×@L‰bÌÜi@Ýçb×@õb’ÈÛa@oÓë@†ÓbÏ
2
†îÈ@ZÂ@L٩O١ëbnÐÛa@òÇìà© H I
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ور$ﻮ ﻧﻪ زﻳﺎﺗﻴ8ي* ،ﺎﻳﻲ دا ﺳ7ی د ﻧـﻮور ﺧﻠﮑـﻮ د روژو د اﺣﺘـﺮام ﻟـﻪ اﻣﻠـﻪ
)(1
ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ورځ د روژې ﻋﺎدت وﮐ7ي.
ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت
ﻟﻪ دﻣﺎغ ﻳﺎ ﺧﻴ" 3ﭘﺮﺗﻪ د اﻧﺴـﺎن د ﺑـﺪن د ﻧـﻮرو ﻏـ7و ﭘـﻪ ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﮐﻮﻟـﻮ
ﺳﺮه روژه ﻧﻪ ﻣﺎﺗﻴ8ي(2) .
دﻏــﻪ راز د ﻫﻐــﻪ اﻧــﺪاﻣﻮﻧﻮ ﭘــﻪ اﭘﺮ4ﺸــﻦ ﺳــﺮه ﻫــﻢ روژه ﻧــﻪ ﻣــﺎﺗﻴ8ي ﭼــ3
ﻣﻌﺪې ﻳﺎ دﻣﺎغ ﺗﻪ ﻗﺪرﺗﻲ ﺳﻮري )ﻣﻨﻔﺬوﻧﻪ( وﻧﻪ ﻟﺮي(3) .
او ﮐﻪ د دﻣﺎغ ﻳﺎ ﻣﻌﺪې ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻳـ 3ﭘـﻪ داﺳـ 3ډول وﮐـ7ل ﭼـ 3ﻳـﻮا3$
'ــﻪ ﻳــ 3ور'ﺨــﻪ وو4ﺴــﺘﻞ او 'ــﻪ ﻳــ 3ور داﺧــﻞ ﻧــﻪ ﮐــ7ل ،ﺑﻴــﺎ ﻫــﻢ روژه ﻧــﻪ
ﻣﺎﺗﻴ8ي(4) .
او ﮐــﻪ د ﻋﻤﻠﻴــﺎت ﭘــﻪ وﺧــﺖ ﮐــ 3ﭘــﻪ دﻣــﺎﻏﻮ ﻳــﺎ ﻣﻌــﺪه ﮐــ 3دﻧﻨــﻪ درﻣــﻞ
وﮐﺎروي او ﻳﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻏ7ی وﻟ/ﻮي ،روژه ﭘﺮې ﻣﺎﺗﻴ8ي(5) .
1
١٠٠@ZÝöbß@ïèÔÏ@†í†u H I
2
†îÈ@ZÂ@L٣٩O٢‰bna@…‰ :
3
†îÈ@ZÂ@L٠٢O٢@ïßb‘ :
4
†îÈ@ZÂ@L١O٢@‰bna…‰ :
5
†îÈ@ZÂ@٠٢O٢@Lïßb‘ :
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
دﻏﻪ راز ﮐﻪ د ﻣﻌـﺪې د ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﭘـﺮ وﺧـﺖ د ﻣﻌـﺪې ﮐﻮﻣـﻪ ﺑﺮﺧـﻪ ﺑﻬـﺮ را
وو4ﺴﺘﻞ ﺷﻲ او ﺑ5ﺮﺗﻪ ﭘﻪ ﺧﭙﻞ $ﺎی وﻟ/ﻮل ﺷﻲ ،روژه ﭘﺮې ﻓﺎﺳﺪﻳ8ي(1) .
ﮐﻪ 'ﻮک ﭘﻪ ﻧﺲ ﮐ 3ﭘﻪ ﻣﺮﻣ 9وﻟ/ﻴ8ي او ﻣﺮﻣ 9ﻫﻠﺘﻪ ﭘﺎﺗ 3ﺷﻲ ،روژه ﻳـ3
)(2
ﻣﺎﺗﻴ8ي او ﻳﻮازې ﻗﻀﺎ ﺑﻪ ﻳ 3را-ﺮ$ﻮي.
ﭘﻪ روژه ﮐ 3د ﭘ5ﭽﮑﺎرۍ ﻟـﻪ ﻻرې ﻟـﻪ ﺑـﺪن ﻧـﻪ ﭘـﻪ وﻳﻨـﻪ و4ﺴـﺘﻠﻮ روژه ﻧـﻪ
ﻣـﺎﺗﻴ8ي ،اﻟﺒﺘــﻪ دوﻣـﺮه وﻳﻨــﻪ و4ﺴـﺘﻞ ﻣﮑــﺮوه دي ﭼـ 3د روژه ﻧﻴــﻮﻧﮑﻲ ﺑــﺪن
ورﺳﺮه ﮐﻤﺰوری ﺷﻲ ﭼ 3ﺑﻴﺎ د روژې ﭘﻮره ﮐﻮﻟﻮ وس ﻧﻪ ﻟﺮي(3) .
دﻏﻪ راز ﮐﻪ ﭘﻪ روژه ﮐ' 3ـﻮک ﻧـﺎروغ ﺷـﻮ او وﻳﻨـ 3ﺗـﻪ ﻳـ 3اړﺗﻴـﺎ ﺷـﻮه،
ﻫﻐﻪ ﮐﻮﻻی ﺷﻲ ﺧﭙﻞ ﺑﺪن ﺗﻪ د ﭼﺎ وﻳﻨﻪ ﺗ5ـﺮه ﮐـ7ي ،روژه ﻳـ 3ﻧـﻪ ﻓﺎﺳـﺪﻳ8ي.
)(4
1
òí†î‘‰@ZÂ@L٢٠O١@òíؽbÈÛa@ôëbnÐÛa :
2
òϊȽa‰a…@ZÂ@٢٣O٣@‰bn‚½a‰†Ûa H I
3
@ @٣O@ôëbnÐÛa@åya@Z
4
†îÈ@ZÂ@L٧O٢@ÕöaŠÛaŠzjÛa :
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
د ډ4ــﺮې اړﺗﻴــﺎ ﻟــﻪ اﻣﻠــﻪ ﭘــﻪ روژه ﮐــ 3ﻏــﺎښ وﻳﺴــﺘﻞ روا دی او ﮐــﻪ ډ4ــﺮه
اړﺗﻴﺎ ﻧﻪ وي ﺑﻴﺎ ﻣﮑﺮوه دی ،او ﮐـﻪ د ﻏـﺎښ و4ﺴـﺘﻠﻮ ﭘـﺮ وﺧـﺖ دوا ﻳـﺎ وﻳﻨـﻪ
ﺧﻴ" 3ﺗﻪ وﻻړه ﺷﻲ؛ ﻧﻮ ﮐﻪ وﻳﻨﻪ ﺗﺮ ﻧﺎړو زﻳﺎﺗـﻪ ﻳـﺎ ﺑﺮاﺑـﺮه وه او ﻳـﺎ ﻳـ 3ﺧﻮﻧـﺪ
'ﺮ-ﻨﺪ و ،روژه ورﺳﺮه ﻣﺎﺗ85ي(1) .
ﮐــﻪ ﭘــﻪ ﭘــﻮزه ﮐــ 3دوا ﮐــﺎروي؛ ﻧــﻮ ﮐــﻪ دوا ﺣﻠــﻖ ﺗــﻪ ورﺳــﻴ8ي روژه ﭘــﺮې
ﻣﺎﺗﻴ8ي او ﮐﻪ وﻧﻪ رﺳﻴ8ي ،ﻧﻪ ﻣﺎﺗﻴ8ي(2) .
ﻣ5ﺮﻣﻨ 3ﮐﻮﻻی ﺷﻲ ﭘﻪ روژه ﮐـ 3ﺷـﻮﻧ6ي ﺳـﺮې ﮐـ7ي او ﮐـﻪ دا و4ـﺮه وه
ﭼ 3ﺳﺮﺧﻲ ﺑﻪ ﻳ 3ﺧﻮﻟ 3ﺗﻪ ﻻړه ﺷﻲ ،ﺑﻴﺎ ﻣﮑﺮوه دي(3).
1
@L٣O@ôëbnÐÛa@åya@Zد رداﻟﻤﺤﺘﺎر ﭘﻪ ﺣﻮاﻟﻪ@ @ .
2
@ @١٣٨O١٠@éí…ìàª@ôëbnÏ@Zêˆbß@Nïßb’Ûa@ôëbnÐÛa@Z
3
@ @٣O@ôëbnÐÛa@åya@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﮐﻪ ﻳﻮه ﻣ5ﺮﻣﻦ د ور 3$ﭘﻪ ﻣﻨ #ﮐ 3ﻟﻪ ﺣـﻴﺾ 'ﺨـﻪ ﭘﺎﮐـﻪ ﺷـﻲ ،ﻫﻐـﻪ دې
ﭘﻪ ﻫﻤﺪې ورځ د ﻧﻮرو روژه ﻧﻴﻮﻧﮑﻮ ﭘﻪ ﺷﺎن ﺧﻮراک او '+ﺎک ﻧﻪ ﮐـﻮي ،او
د ﻫﻤﺪې ور 3$ﻗﻀﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ را -ﺮ$ﻮي(1) .
ﮐﻪ ﭘﻪ ﺧﻄﺎﺳﺮه ﭘﻪ ﻏﻮږ ﮐ 3اوﺑﻪ ﻻړي ﺷـﻲ ،روژه ﻧـﻪ ﻣـﺎﺗﻮي ،او ﮐـﻪ دوا ﻳـﺎ
ﺗ5ﻞ ﭘﻪ ﻏﻮږ ﮐ 3واﭼﻮي روژه ﻣﺎﺗﻴ8ي(2) .
ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ ﻫﻠﮏ ﻳﺎ ﻧﺠﻠ 9ﮐﻪ ﭘﺨﭙﻠﻪ روژه ﻣﺎﺗـﻪ ﮐـ7ي ﻳـﺎ ﻳـ 3ﭘـﻼر د رﺣـﻢ ﻟـﻪ
اﻣﻠﻪ ﭘﺮې ﻣﺎﺗﻪ ﮐ7ي ،ﻗﻀﺎ ﻳ 3ﻧﺸﺘﻪ(3) .
1
@ @٧٨@Z˜@LýÐÛa@ïÓaŠß@óÜÇ@ðëbİzİÛa@òî‘by@Z
2
@٣١OLôëbnÐÛa@åya@Zد رداﻟﻤﺤﺘﺎر ﭘﻪ ﺣﻮاﻟﻪ @ @@.
3
@٠O@ôëbnÐÛa@åya@Zد رداﻟﻤﺤﺘﺎر ﭘﻪ ﺣﻮاﻟﻪ@ @@.
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
د روژې ﻣﺴﺘﺤﺒﺎت
1
@ @NH1957I@áÓ‰@sí†y@L‰bİÏ⁄a@ÝîvÈm@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@Z
2
@ @NH2554I@áÓ‰@sí†y@LNNéibjzna@†î×dmë@‰ìzÛa@ÝšÏ@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@LáÜß@|îz•@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﺧﻮ دا ﭘﻪ دې ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻪ ﭼ 3دوﻣﺮه ﺗﻠـﻮار وﺷـﻲ ﭼـ 3د ﻟﻤـﺮ ﭘـﻪ ﻟﻮ4ـﺪو ﮐـ3
ﺷﮏ ﭘﻴﺪا ﺷﻲ؛ ﺑﻠﮑـ 3د ﻟﻤـﺮ ﭘـﻪ ﻟﻮ4ـﺪو ﮐـ 3ﻟـﻪ ﻳﻘـﻴﻦ وروﺳـﺘﻪ ﺗﻠـﻮار ﮐـﻮل
ﻣﺴﺘﺤﺐ دي.
ﺣﻀﺮت اﻧﺲ رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ واﻳـﻲ :رﺳـﻮل اﷲ 請ـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﺑـﻪ
ﭘﻪ ﻟﻨﺪو ﮐﺠﻮرو روژه ﻣﺎﺗﻮﻟﻪ ،ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻐﻪ ﻧﻪ وې ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﻳـ 3ﭘـﻪ وﭼـﻮ ﮐﺠـﻮرو
او ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻐﻪ ﻫﻢ ﻧﻪ وې ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﻳ 3د اوﺑﻮ 'ﻮ ﻏ7ﭘﻪ وﮐ7ل(1) .
د روژه ﻣﺎﺗ 3ﭘﺮ وﺧﺖ دا دﻋﺎ وﻳﻞ ﻣﺴﺘﺤﺐ ده :اﻟﻠﻬﻢ اﻧﻲ ﻟﮏ 請ـﻤﺖ،
وﺑﮏ اﻣﻨﺖ ،وﻋﻠﻴﮏ ﺗﻮﮐﻠﺖ ،وﻋﻠﯽ رزﻗﮏ اﻓﻄﺮت.
ژﺑﺎړه :ﺧﺪاﻳﻪ! ﺗﺎﺗﻪ ﻣ 3روژه وﻧﻴﻮﻟﻪ ،ﭘـﺮ ﺗـﺎ ﻣـ 3اﻳﻤـﺎن راوړی ،ﭘﺮﺗـﺎﻣ3
ﺗﻮﮐﻞ ﮐ7ی ،او ﺳﺘﺎ ﭘﻪ )راﮐ7ي( رزق ﻣ 3روژه ﻣﺎﺗﻪ ﮐ7ه.
1
@ @NH2356I@áÓ‰@sí†y@LéîÜÇ@ŠİÐí@bß@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@L…ëa…@ïic@åä@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
اﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻬﻤﺎ واﻳـﻲ :رﺳـﻮل اﷲ 請ـﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﭼـ3
ﺑﻪ روژه ﻣﺎﺗﻪ ﮐ7ه داﺳ 3دﻋـﺎ ﺑـﻪ ﻳـ 3ﮐﻮﻟـﻪ " :ﺗﻨـﺪه ﻣﺎﺗـﻪ ﺷـﻮه ،ر-ﻮﻧـﻪ ﻻﻧـﺪه
ﺷﻮل او اﺟﺮ و!ﺎﮐﻞ ﺷﻮ اﻧﺸﺎءاﷲ" (1).
-۵د ﭘ5ﺸﻤﻨﻲ ﭘﺮ وﺧﺖ ﻳﻮ 'ﻪ ﺧﻮړل ،ا-ﺮ ﮐﻪ د اوﺑﻮ ﻳﻮ ﻏ7پ ﻫﻢ وي.
-۶ﭘ5ﺸﻤﻨﯽ دوﻣﺮه ﻧﻪ ﻧﺎوﺧﺘﻪ ﮐﻮل ﭼ 3روژه ﭘﻪ ﺷﮏ ﮐ 3ﺷﻲ.
-۷ﺧﭙﻠﻮاﻧﻮ ،ﻧ5ﺴﺘﻤﻨﻮ او اړو ﺧﻠﮑﻮ ﺳﺮه ﻣﺮﺳﺘ 3ﮐـﻮل ،ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﺑﺎﻳـﺪ ﺗـﻞ
د ﻧ5ﮑﻴﻮ ﮐﺎروﻧﻪ وﮐ7ي؛ ﺧﻮ ﭘﻪ روژه ﮐـ* 3ـﺎﻳﻲ ﻟـﻪ ﻧـﻮرو ﻣﻴﺎﺷـﺘﻮ 'ﺨـﻪ ﭘـﻪ
دې ﻻره ﮐ 3ډ4ﺮ زﻳﺎر وﺑﺎﺳﻲ.
وروﺳﺘ 9ﻳﺎدوﻧﻪ :ﻟﻪ ﺗ5ﺮو ﺧﺒﺮو 'ﺨﻪ 'ﺮ-ﻨﺪه ﺷـﻮه ﭼـ 3روژه ﻳـﻮازې د
ﺧﻮراک او '+ﺎک او ﺟﻤﺎع ﻧﻪ ﮐﻮﻟﻮ ﺗﻪ ﻧﻪ واﻳﻲ؛ ﺑﻠﮑ 3ﭘﻪ روژه ﮐـ 3ﺑﺎﻳـﺪ
ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻟﻪ ﻫﺮ ډول ﻧﺎوړه ﮐﺎروﻧﻮ 'ﺨﻪ روژه وﻧﻴﺴﻲ او و*ـﻴﻲ ﭼـ 3روژې
'ــﻮﻣﺮه اﻏﻴــﺰ ورﺑﺎﻧــﺪې ﮐــ7ی دی ،ﭘــﻪ ﻫﻤــﺪې ډول ﻫﻐــﻪ !ــﻮل ﺛﻮاﺑﻮﻧــﻪ او
اﻧﻌﺎﻣﻮﻧﻪ ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﻮﻻی ﺷﻲ ﭼ 3اﷲ ﻳ 3ﭘﻪ ﺑﺪل ﮐ 3وﻋـﺪه ﮐـ7ې ده او ﮐـﻪ
ﻧﻪ ،ﻳﻮازې ﻟﻪ ﺧﻮراک او '+ﺎک 'ﺨﻪ ﻻس واﺧﻠﻲ؛ ﺧﻮ ﻧﻮرې ﺑﺪ اﺧﻼﻗ9
ﮐــﻮي ﺑﻴــﺎ ﻟــﻪ روژې 'ﺨــﻪ ﻫــﻴ& "-ــﻪ ﻧﺸــﻲ ﭘﻮرﺗ ـﻪ ﮐــﻮﻻی او ﺗــﺶ ﻻس ﺑــﻪ
ور'ﺨــﻪ ﺗﻴﺮ4ــ8ي .رﺳــﻮل اﷲ 請ــﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴــﻪ وﺳــﻠﻢ ﻓﺮﻣــﺎﻳﻲ :داﺳــ 3روژه
ﻧﻴﻮﻧﮑﻲ ﺷﺘﻪ ﭼ 3ﻟﻮږې او ﺗﻨﺪې ﺗﻴﺮي ﮐـ7ي؛ ﺧـﻮ ﻫـﻴ& ﭘـﻪ ﻻس ور ﻧﺸـﻲ ،او
1
@ @NH2357I@áÓ‰@sí†y@LéîÜÇ@ŠİÐí@bß@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@L…ëa…@ïic@åä@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
داﺳ 3دﺷﭙ 3وﻻړ4ﺪوﻧﮑﻲ او ﻋﺒـﺎدت ﮐـﻮوﻧﮑﻲ ﻫـﻢ ﺷـﺘﻪ ﭼـ 3ﻟـﻪ ﺑـ 3ﺧـﻮﺑ9
ﭘﺮﺗﻪ ﻧﻮر ﻫﻴ& ﭘﻪ ﻻس ﻧﻪ ور$ﻲ' ،ﻮک ﭼ 3روژه وﻧﻴﺴـﻲ؛ ﺧـﻮ ﻧـﺎوړه ﮐﺎروﻧـﻪ
ﭘــﺮې ﻧــ8دي اﷲ ﺟــﻞ ﺟﻼﻟــﻪ د ﻫﻐــﻮی د ﺧــﻮراک او '+ــﺎک د ﭘﺮ+4ــﻮدﻟﻮ ﻫــﻴ&
ﭘﺮوا ﻧﻪ ﻟﺮي(1).
اﷲ دې وﮐ7ي ﭼ! 3ﻮل د روژې ﻟﻪ ﺳﺘﺮو ﻧﻌﻤﺘﻮﻧﻮ 'ﺨﻪ ﺑﺮﺧﻤﻦ ﺷﻮ .آﻣﻴﻦ
1
NH1690I@áÓ‰@sí†y@Láöb–ÜÛ@sÏŠÛaë@òjîÌÛa@¿@õbu@bß@lbi@Lâbî–Ûa@lbn×@Léubß@åia@åä :
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
اﻋــﺘــﮑﺎف
د اﻋﺘﮑﺎف ﻓﻀﺎﺋﻞ
د روژې ﻟﻪ اﻫﻤﻮ ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻮ 'ﺨـﻪ ﻳـﻮ ﻫـﻢ اﻋﺘﮑـﺎف دی ﭼـ 3د ﻫﻤـﺪې
ﻣﻴﺎﺷﺘ 3ﭘﻪ وروﺳﺘﻴﻮ ﻟﺴـﻮ ور$ـﻮ ﮐـ 3ﺗﺮﺳـﺮه ﮐﻴـ8ي او دا ﭼـﺎره رﺳـﻮل
اﷲ 請ﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻟﻪ ﻫﺠﺮت ﻧﻪ وروﺳﺘﻪ ﻫﺮ ﮐﺎل ﺗﺮﺳﺮه ﮐ7ې ده او
د ژوﻧﺪ ﭘﻪ وروﺳﺘﻲ ﮐﺎل ﻳ 3ﺷﻞ ور 3$اﻋﺘﮑﺎف وﮐ.7
د اﻋﺘﮑــﺎف ﻣﻌﻨــﺎ د اﷲ ﭘــﻪ ﮐــﻮر ﮐــ 3د4ــﺮه ﮐ5ــﺪل او د ﻫﻐــﻪ درﺑــﺎر ﺗــﻪ
ﻧﻨﻮاﺗﻲ ورﺗﻠﻞ دي او ﺧﭙﻞ !ﻮل وﺧﺖ د ﻫﻐﻪ ﻋﺒـﺎدت ﺗـﻪ $ـﺎﻧ7/ی ﮐـﻮل دي،
ﭘﻪ دﻧﻴﺎ ﮐ 3ﭼ 3ﻳﻮ 'ﻮک د ﭼﺎ ﮐﻮرﺗﻪ ﻧﻨﻮاﺗﻲ ورﺷﻲ ﻫﻐـﻪ ﻳـ 3ﻫـﺮو ﻣـﺮو ﻏـ8
اوري؛ ﻧﻮ د ارﺣﻢ اﻟﺮاﺣﻤﻴﻦ ﺟﻞ ﺟﻼﻟﻪ ﺷﺎن ﺧﻮ ﺗﺮ دې ډ4ﺮ ﻟﻮړ دی ﭼ 3د ﻫﺮ
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﺑﻨــﺪه ږغ واوري او ﺗﻮﺑــﻪ ﻳــ 3ﻗﺒﻮﻟــﻪ ﮐــ7ي ،ژړا ﻳــ 3واوري او د ﻟــﻪ ﺑﺮﮐﺘﻮﻧــﻮ
ډﮐــﻪ ﻣﻴﺎﺷــﺖ ﮐــ$ 3ــﺎﻧ7/ی اﻧﻌــﺎم ﭘــﺮې وﮐــ7ي ،رﺳــﻮل اﷲ 請ــﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴــﻪ
وﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ :د ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻪ ورځ ﭼ 3ﻫﻴ& ﺳﻴﻮری ﻧﻪ وي ،اﷲ ﺑﻪ اوو ﺗﻨﻮ ﺗﻪ
دﺧﭙﻞ ﻋﺮش د ﺳﻴﻮري ﻻﻧﺪې $ﺎی ورﮐ7ي...ﻳﻮ ﻟﻪ ﻫﻐﻮ 'ﺨـﻪ ﻫﻐـﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎن
دی ﭼ 3زړه ﻳ 3ﺗﺮﺟﻮﻣﺎت ﭘﻮرې ﺗ7ﻟﯽ وي او ﻟﻪ ﻳـﻮه ﻟﻤﺎﻧ%ـﻪ وروﺳـﺘﻪ د ﺑـﻞ
ﻟﻤﺎﻧ%ﻪ ﭘﻪ ﺗﻤﻪ وي؛) (1ﻧﻮ ﻓﮑﺮ وﮐ7ئ ﻳﻮ ﭼـﺎ ﭼـ 3ﻳـﻮازې د ﭘﻨ%ـﻮ ﻟﻤﻮﻧ%ﻮﻧـﻮ
ﭘﻪ وﺧﺖ ﮐ 3ﭘﻪ ﺟﻮﻣﺎت ﭘﻮرې زړه ﺗ7ﻟﯽ وي ﻧﻮ ﻫﻐـﻪ ﭼﺎﺗـﻪ ﺑـﻪ 'ـﻮﻣﺮه ﺛـﻮاب
ورﮐﻮي ﭼ! 3ﻮل وﺧﺖ ﻳ 3ﺟﻮﻣﺎت ﺗﻪ وﻗﻒ ﮐ7ی وي او ﻳﻮازې د اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ
ﻋﺒﺎدت ﻳ 3ﻣﺸﻐﻠﻪ وي!!
1
@ @H660I@áÓ‰@sí†yLNNñý–Ûa@ŠÄnäí@†v½a@¿@Üu@åß@lbi@Læa‡þa@lbn×@Lð‰b‚jÛa@|îz•@H I
2
@ @NH4091I@áÓ‰@sí†y@Lpbèj’Ûa@ÚŠmë@Þý§a@ˆc@lbi@LpbÓb½a@lbn×@LáÜß@|îz•@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
او ډ4ﺮ $ﻠﻪ زړه د ﻧﺎروا ﻣﺠﻠﺴـﻮﻧﻮ ،ﺑـ$ 3ﺎﻳـﻪ ﺧﺒـﺮو ،ﺷـﻬﻮاﺗﻮ ،ﺑ%5ﺎﻳـﻪ
ﺧﻮراﮐﻮﻧــﻮ ،ډ4ــﺮو ﺧﻮﺑﻮﻧــﻮ او ﻳــﻮ ﻟــ 7ﻫﻐــﻮ ﻋﻮاﻣﻠــﻮ ﻟــﻪ اﻣﻠــﻪ ﻓﺎﺳــﺪﻳ8ي ﭼــ3
اﻧﺴﺎن ﭘﻪ اﻋﺘﮑﺎف ﮐ 3ور'ﺨﻪ ﻟﺮې او ﺧﻮﻧﺪي وي.
-١ﻧﺎرﻳﻨﻪ وو ﺗﻪ ﻟﻪ ﺟﻮﻣﺎت ﭘﺮﺗﻪ ﭘﻪ ﺑـﻞ $ـﺎی ﮐـ 3اﻋﺘﮑـﺎف روا ﻧـﻪ دی،
اﷲ ﺟﻞ ﺟﻼﻟﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲَ :و َاﻧ ُ ْْﱲ ٰﻋ ِﻜ ُﻔ ْﻮ َن ۙ ِﰲ اﻟْ َﻤ ٰﺴﺠِ ِﺪ }@ @{١٨٧@ZñŠÔjÛa
او ﭘـﻪ ﻣﺴـﺎﺟﺪو ﮐــ 3د اﻋﺘﮑـﺎف ﻟﭙـﺎره ﻟــﻮﻣ7ﻧﯽ ﻏـﻮره ﺟﻮﻣـﺎت ﻣﺴــﺠﺪ
ﺣﺮام دی ،دوﻫـﻢ ﻣﺴـﺠﺪ ﻧﺒـﻮي او درﻳـﻢ ﻣﺴـﺠﺪ اﻗﺼـﯽ دی او ﻟـﻪ دې ﭘﺮﺗـﻪ
ﻧﻮر !ﻮل ﺟﻮﻣﺎﺗﻮﻧﻪ ﭘﻪ ﺛﻮاب ﮐ 3ﻳﻮ ډول دي .اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﺟﻮﻣﺎت د ﮐﻠـﻲ ﻟـﻪ
ﺟﻮﻣﺎت ﻧﻪ ډ4ﺮ ﺛﻮاب ﻟﺮي.
-٢ﭘﻪ ﮐـﻮم ﺟﻮﻣـﺎت ﮐـ 3ﭼـ 3ﻟﻤـﻮﻧ #ﭘـﻪ ﺟﻤﻌـﻪ ﮐﻴـ8ي او اﻣـﺎم او ﻣـﺆذن
وﻟﺮي ﻫﻠﺘﻪ اﻋﺘﮑﺎف 請ﺤﻴﺢ دی ،د اﻋﺘﮑـﺎف ﻟﭙـﺎره د ﺟُﻤﻌـ 3ﻟﻤـﻮﻧ #ﺷـﺮط
ﻧﻪ دی(1) .
1
@ @Npëi@LòϊȽa‰a…@ZÂ@Lâì–Ûa@lbn×@LÒbØnÇüa@lbi@L٩٣O٣@Z‰bn‚½a‰†Ûa@Z
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﮐﻪ ﻟﻪ !ـﻮل ﮐﻠـﻲ 'ﺨـﻪ ﻳـﻮ ﺗـﻦ ﻫـﻢ اﻋﺘﮑـﺎف ﺗـﻪ ﮐ+ـ5ﻨﻪ ﻧﺎﺳـﺖ ،ﻧـﻮ د ﺳـﻨﺖ د
ﭘﺮ+4ﻮوﻟﻮ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ د !ﻮﻟﻮ ﮐﻠﻴﻮاﻟﻮ ﻏﺎړه ﺑﻨﺪه ده(2).
-ﻣﻌﺘﮑــﻒ ﮐــﻮﻻی ﺷــﻲ د اﻧﺴــﺎﻧﻲ ﺿــﺮورت ﻟــﻪ ﭘــﺎره ﺟﻮﻣــﺎت 'ﺨــﻪ
وو$ﻲ او ﭘﺮ ﻻره ﮐﻮﻻی ﺷﻲ ﺧﻠﮑﻮ ﺗﻪ ﺳﻼم وﮐ7ي ،ﻟﻪ ﻣ5ﻠﻤﻨـﻮ ﺳـﺮه ﺳـﺘ7ي
ﻣﺸﻲ وﮐ7ي ،د ﻧﺎروغ ﭘﻮ*ﺘﻨﻪ وﮐ7ي او ﭘﻪ ﺟﻨﺎزه ﮐ6- 3ون وﮐـ7ي؛ ﺧـﻮ دا
!ﻮﻟ 3ﺧﺒﺮې ﻫﻐﻪ وﺧﺖ ﺳﻬﻲ دي ﭼـ 3ﻟـﻪ ﺟﻮﻣـﺎت ﻧـﻪ ﭘـﻪ ﻫﻤـﺪې ﻧﻴـﺖ ﻧـﻪ وي
راوﺗﻠﯽ ،دا ﺑﻪ ﭘﺮ رواﻧﻪ ﮐﻮي او ورﺗﻪ درﻳـ8ي دې ﻧـﻪ ،ﻟـﻪ دې ﭘﺮﺗـﻪ ﻣﻌﺘﮑـﻒ
ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻪ ﻫﺮډول ﻧﺎوړه ﺧﺒﺮو او ﺧﻨﺪا 'ﺨﻪ $ﺎن وﺳﺎﺗﻲ(4) .
1
@ @Npëi@LòϊȽa‰a…@ZÂ@Lâì–Ûa@lbn×@LÒbØnÇüa@lbi@٩O٣‰bn‚½a‰†Ûa@Z
2
éí…ìàª@ôëbnÏ@Zêˆbß@Lé×@ZÂ@LÒbØnÇüa@¿@Ý–Ï@L٣٧O١@Z‹ìߊÛa@Éßbu :
3
@Npëi@LòîàÜÈÛa@knØÛa‰a…@ZÂ@LÒbØnÇüa@¿@ÉibÛa@lbjÛa@âì–Ûa@lbn×@L٢٣O١@ZòíؽbÈÛa@ôëbnÐÛa :
4
òí…ìàª@ôëbnÏ@Zêˆbß@Lòí†î‘‰@ZÂ@LÒbØnÇüa@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@L٢٩O٢@ZÕöaŠÛaŠzjÛa :
ﻣﻮږ ﻟﻪ ﻧ5ﮑﻮ دﻋﺎوو ﻣﻪ ﻫ5ﺮوئ روژه
ﺑ5ﺮﺗﻪ ﺟﻮﻣﺎت ﺗﻪ راﺷﻲ؛ ﺧﻮ دا ﺣﮑﻢ د واﺟﺐ اوداﺳﻪ ﻟﭙﺎره دی ،ﻧـﻪ د ﻧﻔﻠـﻲ
اودس ﻟﭙﺎره(1) .
-۷ﭘﻪ اﻋﺘﮑﺎف ﮐ 3ﺑ5ﺨﻲ ﭼﻮپ ﮐ5ﺪل اړﻳﻦ ﻧﻪ دي؛ ﺑﻠﮑ 3ﻣﮑـﺮوه دي،
ﻧ5ﮑﻲ ﺧﺒﺮې ﮐﻮل ﻏﻮره دي.
-۸ﭘﻪ اﻋﺘﮑﺎف ﮐ$ 3ﺎﻧ7/ی ﻋﺒﺎدت ﺷﺮط ﻧﻪ دی ،ﻟﻤﻮﻧ ،#ﺗـﻼوت ،او
ﻳــﺎ د دﻳﻨــﻲ ﮐﺘــﺎﺑﻮﻧﻮ ﮐﺘﻨــﻪ او ﻳــﺎﻳ 3ﭼــ 3ﻫــﺮ ﻋﺒــﺎدت زړه وﻏــﻮاړي ،ﮐــﻮﻻی
ﺷﻲ.
-۹ﮐﻪ ﻳﻮ ﻣﻌﺘﮑﻒ ﺑـ 3ﺿـﺮورﺗﻪ د ﻟـ 8وﺧـﺖ ﻟﭙـﺎره ﻫـﻢ ﻟـﻪ ﺟﻮﻣـﺎت 'ﺨـﻪ
ووت ،اﻋﺘﮑﺎف ﻳ 3ﻣـﺎﺗﻴ8ي ،ﮐـﻪ ﻗﺼـﺪا وﺗﻠـﯽ وي او ﮐـﻪ ﭘـﻪ ﻫ5ـﺮه ﺳـﺮه ،د
دې اﻋﺘﮑﺎف ﻗﻀﺎ ﺑﻪ راوړي.
-۱۰ﮐـﻪ د رﻣﻀــﺎن ﭘــﻪ وروﺳـﺘﻴﻮ ﻟﺴــﻮ ور$ــﻮ ﮐـ 3اﻋﺘﮑــﺎف ﮐــﻮي؛ ﻧــﻮ
*ﺎﻳﻲ د ﺷﻠﻤ 3ور 3$ﻟﻪ ﻟﻤﺮ ﭘﺮ4ﻮﺗﻠﻮ وړاﻧﺪې ﻣﺴﺠﺪ ﺗﻪ وﻻړﺷﻲ .او ﭼـ 3د
اﺧﺘﺮ ﻣﻴﺎﺷﺖ وﻟﻴﺪل ﺷﻲ ،ﺑﻴﺎ ﺑﻪ اﻋﺘﮑﺎف ﭘﺎی ﺗﻪ رﺳﻮي(2) .
ﭘﺎی
1
٢٣O١٠@òí…ìàª@ëbnÏ@Zêˆbß@LÒbØnÇüa@lbi@Lâì–Ûa@lbn×@L٢O١@ZŠèãüa@Éà© :
2
٢٣O٣@La@黉@ÉîБ†àª@нa@ƒî’ÜÛ@éÔÐÛaŠçaìu :