T.C.

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

UYGULAMALI MÜHENDİSLİK EĞİTİMİ

ÖĞRENCİ

ADI SOYADI: GÜLSÜM GERGİN

NUMARASI: 02190206036

STAJ YAPILAN KURUMUN ADI: DİRİLİŞ PLASTİK MAKİNA

STAJ BAŞLANGIÇ-BİTİŞ TARİHİ: 20.03.2023-09.07.2023

1
2
 İÇİNDEKİLER
SAYFA
Şekil Listesi......................................................................................................................................3-4
Özet..................................................................................................................................................5
Teşekkür Mesajı................................................................................................................................6

Fabrika Tanıtımı................................................................................................................................7-8
Referanslar.......................................................................................................................................9
Isıg- İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Eğiti..........................................................................................10-11
ISG Eğitimi.....................................................................................................................................12
Uyarı Levhaları...............................................................................................................................13

Aglomerli Ekstrüder Makinası.....................................................................................................14-15

Aglomer Makinası.........................................................................................................................16-17
Filtre................................................................................................................................................18-21
Kesme Makinası............................................................................................................................22-23
Plastik Granül Hatları....................................................................................................................24-25
Dozajlama......................................................................................................................................26-27
Kaynak...........................................................................................................................................28-32
Plastik Kırma Makinesi..................................................................................................................33-34
Akıtma Makinası............................................................................................................................35-36
Matkap............................................................................................................................................37-38
CNC Tezgahı.................................................................................................................................39
Manuel Torna Tezgahı.................................................................................................................40
Ölçme….......................................................................................................................................41
Ölçüm Aletleri............................................................................................................................42-47
Kontrol Planı...............................................................................................................................48
Döküm.......................................................................................................................................49-50
Freze Tezgahı............................................................................................................................51-53
Ek..............................................................................................................................................54- 57

3
 ŞEKİL LİSTESİ
SAYFA

ŞEKİL 1 – Trios Binaları/Diriliş Makina.....................................................................................8

ŞEKİL 2 – Atıksan Referans.......................................................................................................9
ŞEKİL 3– Huzur Plastik Referans...............................................................................................9
ŞEKİL 4 – Şallılar Referans........................................................................................................9
ŞEKİL 5 – İş Güvenliği Görseli..................................................................................................11
ŞEKİL 6 –Saha İçinde Kullanılan Koruyucular..........................................................................12
ŞEKİL 7 – Güvenlik Uyarı İşaret Görselleri ……………… ,.....................................................13
ŞEKİL 8 – Aglomerli Ekstrüder Makinası.................................................................................14
ŞEKİL 9 – Aglomer Makinası.....................................................................................................16
ŞEKİL 10 – Aglomer Makinasının Kesit Görünümü...................................................................17
ŞEKİL 11 – Tek Gözlü Filtre......................................................................................................18
ŞEKİL 12 – Çift Gözlü Filtre.....................................................................................................19
ŞEKİL 13 - Ön Kütük................................................................................................................20
ŞEKİL 14 – Büyük Flanş…........................................................................................................21
ŞEKİL 15 – Arka Kütük.............................................................................................................21

ŞEKİL 16- Siparişe Giden Kesme Makinası................................................................................22

ŞEKİL 17 – Kesme Makinası....................................................................................................23
ŞEKİL 18 – Granül.....................................................................................................................24
ŞEKİL 19 – Plastik Granül Hatları.............................................................................................25
ŞEKİL 20– Dozajlama Makinası...............................................................................................27
ŞEKİL 21 – Oksi Asetilen Gaz Alevi........................................................................................29
ŞEKİL 22 – Oksijeni Fazla Oksi Asetilen Gaz Alevi..................................................................29
ŞEKİL 23 – Asetileni Fazla Oksi Asetilen Gaz Alevi...............................................................30
ŞEKİL 24 – Gazaltı Kaynak Makinası.......................................................................................31
ŞEKİL 25 – MIG/MAG Kaynak Torcu......................................................................................32

4
 ŞEKİL LİSTESİ
SAYFA

ŞEKİL 26 – Plastik Kırma Makinası..........................................................................................34

ŞEKİL 27 – Plastik Kırma Makinası Seçim Tablosu.................................................................35
ŞEKİL 28 – Akıtma Makinası......................................................................................................36
ŞEKİL 29 –Akıtma Makinasının 3B Görünümü..........................................................................37
ŞEKİL 30 –Sütunlu Matkap..........................................................................................................38
ŞEKİL 31 – Masa Matkap Tezgahı..............................................................................................39
ŞEKİL 32 – CNC Makinası………………..……………… ,.....................................................40
ŞEKİL 33 – CNC Ekran Paneli..................................................................................................40
ŞEKİL 34 – Manuel Torna..........................................................................................................41
ŞEKİL 35 – Torna Bölümü…......................................................................................................41
ŞEKİL 36 – Kumaps...................................................................................................................43
ŞEKİL 37 – Mikrometre.............................................................................................................43
ŞEKİL 38 - Mihengir..................................................................................................................44
ŞEKİL 39 – Kaynak Kumpası.....................................................................................................44
ŞEKİL 40 – Sertlik Ölçüm Cihazı……………………..……………… ,..................................45
ŞEKİL 41 – Osiloskop…...........................................................................................................45
ŞEKİL 42 – Diş Tarağı................................................................................................................46
ŞEKİL 43 – DIN CUP..................................................................................................................46
ŞEKİL 44 – Boya Ölçüm Cihazı..................................................................................................46
ŞEKİL 45 – CMM.........................................................................................................................47
ŞEKİL 46 - Çengel Mikrometre....................................................................................................48
ŞEKİL 47 – Kontrol Fikstürü........................................................................................................48
ŞEKİL 48 - Döküm......................................................................................................................51
ŞEKİL 49 – Freze….....................................................................................................................52
ŞEKİL 50 Aglomer Gözetleme Camı -..........................................................................................54
ŞEKİL 51 – Aglomer Gözetleme Cam Burcu..............................................................................55
ŞEKİL 52 - Aglomer Silecek Mili...............................................................................................56
ŞEKİL 53 – Aglomer Gözetleme Camın 3B Görünümü….........................................................57

5
 ÖZET

İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği

20/03/2023 – 09/07/2023 tarihleri arasında yapmış olduğum Uygulamalı
Mühendislik Eğitim staj raporum. Almış olduğum eğitimde iş hayatım
için oldukça kaliteli bir temel atılmıştır. DİRİLİŞ GERİ DÖNÜŞÜM
MAKİNESİ şirketi bu bilinçle hareket ederek iyi bir eğitim almamı
sağlamıştır.

İnönü Üniversitesi mühendislik fakültesi 4 yıl boyunca bilgilerini ve

desteklerini esirgemeyen tüm hocalarıma şükran ve saygılarımı
iletiyorum.

6
 TEŞEKKÜR MESAJI

Üniversite eğitimim boyunca bana destek olan tecrübesini aktaran tüm

saygı değer hocalarıma teşekkür ve minnetlerimi iletiyorum.
Talaşlı ve talaşsız imalatta staj sürecimde Saygı değer patronlarım
YUSUF KONUŞ ve YÜKSEL COŞKUN’ a
Proje konusunda bana tecrübesini aktaran Mühendisimiz HALİL
İBRAHİM KAR’ a
Müthiş pratikliğiyle tecrübesiyle neşesiyle bana çok yardımı dokunan Satın
Alma Müdürümüz SERTAÇ ALTAY’ a
İmalatta çalışan tüm işçi emektarlarımıza bana kattıkları bilgiler için
teşekkürlerimi iletiyorum.

7
KONU: FABRİKA TANITIMI

KURULUŞ HAKKINDA BİLGİLER

Kuruluş Adı: DİRİLİŞ MAKİNA

ŞEKİL 1- TRİOS BİNALARI/ DİRİLİŞ MAKİNA

Diriliş Plastik Geri Dönüşüm Makinaları

Firmamız 2000 yılında Geri Dönüşüm Makineleri satışı ve satış sonrası teknik servis hizmeti ile
faaliyetine başladı.
Kurulduğu 2000 yılından bu yana ağırlıklı olarak plastik sektöründe yer alan firmalara teknik destek
ve hizmet vermektedir. Teknik destek yanında tecrübeli ekibimizle sanayimiz için iyileştirme ve
geliştirme projelerini hazırlamaktayız.

8
KONU: FABRİKA TANITIMI

DİRİLİŞ PLASTİK MAKİNA SERÜVENİ

2000
OCAK 2000
Kuruldu. Bayrampaşa / İstanbul
MART 2000
Satış ve satış sonrası teknik servis hizmeti
2020
OCAK 2020
Yeni yerimizdeyiz. Başakşehir / İSTANBUL
KASIM 2020
Plast Eurasia Istanbul
2022
ŞUBAT 2022
ARGE Yatırım
Ocak 2023
Büyüyoruz

9
KONU: REFERANSLAR

20.03.2023 tarihinde yeni iş başı yapanlarla birlikte bizlere de şirket prensipleri, bizden istedikleri ve
yapmamamız gerekenler hakkında bilgiler verdiler.4 aylık deneme sürecinden bahsedildi ve çoğu
şirkette bunun uygulandığı söylendi. Bu deneme süresinden geçenler işe alınıyordu.
Atölye içerisine girilip atölyede bulunan makineler tanıtıldı, madde akış şemaları ve alınan yeni
projeler anlatıldı.

Referanslarımız

ŞEKİL 2- ATIKSAN REFERANS

ŞEKİL 3- HUZUR PLASTİK REFERANS

ŞEKİL 4- ŞALLILAR REFERANS

10
KONU: ISIG- İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Fabrikamızda işçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimleri anlatıldı ve böylece bizler için daha emniyetli bir
ortamın oluşması sağlandı. Anlatılanlar kısa özetle şöyleydi;

İSG Eğitimin Amacı

 İşyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir ortamı temin etmek,
 İş kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltmak,
 Çalışanları yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek,
 Çalışanların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ile bu risklere
karşı alınması gerekli tedbirleri öğretmek
 İş sağlığı ve güvenliği bilinci oluşturarak uygun davranış kazandırmaktır.

İSG Eğitiminin Konuları

1) Ekranlı ekipmanlarla çalışma,
2) Uyarı işaretleri,
3) Temizlik ve düzen,
4) Yangın olayı ve yangından korunma,
5) Termal konfor şartları,
6) Ergonomi,
7) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri,
8) İlk yardım, kurtarma

11
KONU: ISIG- İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

İşveren ve işçilerin yükümlülükleri hakkında bilgi edinmiş olduk.

İşverenlerin ve İşçilerin Yükümlülükleri
İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç
ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü
önleme uymakla yükümlüdürler.

İşverenler;
1) Önlem almak,
2) Denetlemek,
3) İşçileri bilgilendirmek,
4) Gerekli İSG eğitimini vermek,
5) Bildirimde bulunmak zorundadırlar.

Ve anlatılanlar sayesinde işçi sağlığı ve iş güvenliği hakkında bilgi sahibi olduk.

ŞEKİL 5- İŞ GÜVENLİĞİ GÖRSELİ

12
KONU: İSG EĞİTİMİ

İSG eğitiminden sonra saha içine gidilip birebir eğitimi uygulamış olduk. Sahadaki eğitim şöyle
gerçekleşti;

Eğitimde üretim sahası içinde nasıl ilerleneceği hangi koruyucu malzemelerin kullanılacağı gösterildi.
Üretim sahasında bulunurken koruyucu başlıklı iş ayakkabısı, eldiven, koruyucu gözlük, baş koruma
bareti, uzun kollu ceket giyilmesi ve fazla sesten rahatsız olmamak için kulaklıklar kullanılması
gerektiği bildirildi. Firmadaki herkesin yıl içinde iş sağlığı ve güvenliği amaçlı iyileştirme yapıldığı
anlatıldı. Firma iş güvenliği uygulanan bir fabrikayla, iş güvenliği uygulanmayan fabrikayı yıllık kaza
ortalaması bakımından görsellerle ifade edildi. Üretim sahasında sıklıkla meydana gelen iş kazaları
anlatıldı. Üretimde depo, ambar, stok bölgesi, kırmızı saha gibi alanlara girilmemesi söylendi, Firma
için geçmiş yıllardaki yıllık iş kazası raporlarını her yıl için birbiriyle kıyaslandı ve kaza riski
minimuma indirmek için üzerinde belgelerle anlatıldı. Zor bir işi yardımlaşarak iş kazası riskinin
azaldığı bildirildi. Hangi durumlar iş kazası ile sonuçlandığına bakıldı, işçilerin haklarından ve kaza
sonrası hangi hizmetlerden yararlanacağı hakkında bilgi verildi.
Sahaya geçmeden önce iş ayakkabısı, koruma gözlüğü, eldiven, baret ve koruyucu kulaklık temin
edildi. Eğitimin geri kalanı iş sahasında iş güvenliği ile ilgili bir uygulama ile geçirildi.

ŞEKİL 6 – SAHA İÇİNDE KULLANILAN KORUYUCULAR

13
KONU: UYARI LEVHALARI

Bugün de imalatımızda bulunan uyarı levhalarını görmüş ve incelemiş olduk.

Uyarı Levhaları Ne İşe Yarar?
Uyarı levhaları ve sembolleri, iş güvenliğini sağlayan iletişim araçlarıdır. Dış ortamda bulunan ya da
işletme içerisindeki tehlikeleri belirleyerek önlenmesine yardımcı olur. Bu levhalar gerekli bilgileri ve
gereken talimatlarını üzerlerinde barındırırlar.
Fabrikamızda bulunan uyarı tabela görselleri şunlardır:

ŞEKİL 7- GÜVENLİK UYARI İŞARET GÖRSELLERİ

14
KONU: AGLOMERLİ EKSTRÜDER MAKİNASI

YOĞUNLAŞTIRICI EKSTRUDER

AGOREX Ekstrüder makinası atık plastiğin geri kazanılarak hammadde haline getirilmesi amacıyla
kullanılır.

ŞEKİL 8- AGROMELLİ EKSTRÜDER MAKİNASI

Plastik malzemeyi ısı ve yüksek basınç altında ergime ısısına getirip eriterek, kullanılabilir hammadde
haline getiren makinadır.

Ekstrüder makinası, vida çapı ve en/boy oranı, gaz alma bölge sayısı, besleme tipi işlenecek
malzemenin cinsine ve kapasitesine göre uygun olarak en son teknolojiye uygun tasarlanarak üretilir.

İşlenecek malzemenin cinsine göre 100-2000 kg/saat kapasiteye sahip ve Ø85mm-Ø160mm arası
çaplarda talebe göre vida imalatı yapılmaktadır. LDPE, HDPE, PP, PS, ABS plastik türlerine ve sert,
film ve köpük gibi durumlara özel vida ve besleme tasarımı yapılmaktadır.

15
KONU: AGLOMERLİ EKSTRÜDER MAKİNASI

Vida ömrünün uzatılması için vida üzerine bimetal kaynak uygulanmaktadır. Ayrıca vida ve
kovanlar nitrasyon işleme tabi tutularak sertlik dereceleri yükseltilmektedir.

Kullanılan vakum sistemi sayesinde malzeme içinde bulunan zararlı gazlar arındırılmakta ve
bu gazlar Avrupa standartlarına uygun bir şekilde tahliye edilmektedir.

İnvertörlü (hız kontrollü) aglomer ve ana vida motoru sayesinde farklı sertlik ve
yoğunluklardaki malzemeler aynı basınç ve kapasite ile granül elde edilmektedir.

Özel tasarlanmış seramik rezistanslar sayesinde ısı granül makinasının içinde kalarak ilk
ısınma süresi azalır ve enerji tasarrufu sürekli olarak sağlanmış olur. Rezistanslar üzerindeki
soğutma sistemi sayesinde, makina üzerinde farklı bölgelerde değişik ısılar ayarlanabilir.

AGLOMERLİ EKSTRÜDER MAKİNASININ BOYUT ÇEŞİTLERİ

1) AGOR EX85
2) AGOR EX95
3) AGOR EX105
4) AGOR EX125
5) AGOR EX140
6) AGOR EX150
7) AGOR EX160

Bu boyutlara göre seçilen aglomerli Ekstrüder hattında vida-kovan boyu aglomer kazan boy ve çapı
değişmektedir. Müşterilerimizin kullandığı ürüne göre tasarımı yapılıp imalatta işlenmektedir.

16
KONU: AGLOMER MAKİNASI

AGLOMER MAKİNASI

Aglomer Makinesi sıkma ve diğer kurutucu ürünlerden gelen plastikteki rutubet (nem) oranını sıfıra
indirir. Aglomer makinesi geri dönüşüm makineleri olarak diğer hammaddelerle birlikte karıştırılarak
hammaddenin yüksek oranda kaliteli ve homojen bir ürün olarak ortaya çıkmasını sağlayan çok
kapsamlı bir makinedir.

ŞEKİL 9- AGLOMER MAKİNASI

17
KONU: AGLOMER MAKİNASI

Aglomer makinası ilk önce siparişe göre kabataslak kâğıt üzerinden fikir yürütülerek çizilir daha sonra
akılda oluşan profile göre Solıdworks çizim programı üzerinde çizilir. Proje onaylandıktan sonra
makinanın sipariş listesi ortaya çıkar buna göre de ürünler tedarik edilir.

KW DEĞİŞİKLİĞİNE GÖRE MOTOR AGLOMER KAZANI

AGLOMER YATAK MONTAJI MAL BOŞALTMA YERİ

ŞEKİL 10- AGLOMER MAKİNASININ KESİT GÖRÜNÜMÜ

18
KONU: FİLTRE

Firmamızda tek gözlü filtre ve çift gözlü filtre olarak iki çeşit filtre üretilmektedir. Filtreler makineden
kaçan yabancı malzemeleri ve istenilen boyutunda küçülmeyen malzemeleri yakalar böyle filtreden
geçen malzemeler orantılı ve aynı hammaddeden oluşmaktadır.

TEK GÖZLÜ FİLTE ÖZELLİKLERİ

I. Tek gözlü filtre Sistemi Ø330 mm Roketli Sistemdir.

II. Tek gözlü filtrenin Hidrolik Ünitesi 7.5 KW güce sahiptir.
III. Filtrede kullanılan Alt ve Üst Rezistanslar Seramik malzemeden üretilmektedir.
IV. Tek gözlü filtre 4 Adet Fişek Rezistanssa Sahiptir. Piston Çapı Ø125 mm dir.
V. Malzeme CK 45 ten oluşmaktadır.

ŞEKİL 11- TEK GÖZLÜ FİLTRE

19
KONU: FİLTRE

ÇİFT GÖZLÜ FİLTE ÖZELLİKLERİ

I. Çift gözlü filtre Sistemi Ø330 mm Roketli Sistemdir.

II. Çift gözlü filtrenin Hidrolik Ünitesi 7.5 KW güce sahiptir.
III. Filtrede kullanılan Alt ve Üst Rezistanslar Seramik malzemeden üretilmektedir.
IV. Çift gözlü filtre 8 Adet Fişek Rezistanssa Sahiptir. Piston Çapı Ø125 mm dir.
V. Malzeme CK 45 ten oluşmaktadır.

ŞEKİL 12- ÇİFT GÖZLÜ FİLTRE

20
KONU: FİLTRE

Üretilen çift gözlü filtrenin çizimleri yapıldıktan sonra bazı malzemelerin firmamızda işlendikten sonra
açılı deliğe borvek işlemine tabi tutulması gerekiyor bunun içinde teknik resimlerini çıkarıp fiyat
listesine eklemek için tedarik firmalara atılmaktadır hazırladığım teknik resimler şunlardır: Ön kütük,
arka kütük, arka büyük flanş.

ŞEKİL 13- ÖN KÜTÜK

21
KONU: FİLTRE

ŞEKİL 14- BÜYÜK FLANŞ

ŞEKİL 15- ARKA KÜTÜK

22
KONU: KESME MAKİNASI

Bugün firmamızda en çok sipariş aldığımız standart sulu kesme makinasın özellikleri anlatılıp çizim
üzerinden pekiştirilmesi yapıldı.

STANDART SULU KESME MAKİNASI (GRANÜL KESME MAKİNASI)

Granül Kesme Makinalarında PE, PP, PS, ABS cinsi plastikler otomatik olarak granül formunda
kesilmektedir. Extruderden gelen plastik eriyik Granül Kesme Makinasının aynasından geçtikten
sonra bıçaklar tarafından granül formunda kesilir ve su haznesine dökülür. Su haznesinde yüzeysel
olarak soğuyan ve sertleşen granüller su akışı kullanılarak el değmeden entegre kurutma santrifüjüne
aktarılır. Granül Kesme Makinası bıçak hızı invertör kontrollüdür ve granül uzunluğu bıçak hızı
değiştirilerek ayarlanabilir. Kesme aynasının delik sayısı, delik çapı ve delik dizilim geometrisi farklı
plastik türlerine ve kapasiteye göre ayarlanmaktadır.

Entegre kurutma santrifüjü ebatları kapasiteye göre değişmektedir. Kurutma santrifüjü haznesinde
bulunan buhar fanı ile kurutma esnasında gövdede oluşan nemli hava tahliye edilir ve kurutma etkisi
yükseltilmektedir.

Granül Kesme Makinası komple AISI 304 paslanmaz çelik malzemeden imal edilmektedir. Farklı
plastik cinsleri için özel alaşımlı ve kaplamalı kesme aynası ve kesme bıçakları kullanılmakta,
parçaların hizmet ömrü maksimum seviyeye çıkarılmaktadır. Hareketli gövde parçaları sayesinde
bakım işlemleri kolay ve çabuk yapılabilmektedir.

ŞEKİL 16- SİPARİŞE GİDEN KESME MAKİNESİ

23
KONU: KESME MAKİNASI

TAKOZ
FAN 5 KW MOTOR

PİSTON

KESME RAYI
ÇİZMAK KLEMPLER

ŞEKİL 17- KESME MAKİNESİ

24
KONU: PLASTİK GRANÜL HATLARI

PLASTİK GRANÜL HATLARI

Polietilen (PE), Polipropilen (PP), Polistiren (PS) ve Akrilonitril Bütadien Stiren (ABS) cinsi, film,
sert veya köpük formdaki atıkların granül edilmesinde kullanılan hatlardır.

ŞEKİL 18- GRANÜL

Plastik Granül Hatlarını oluşturan makinalar ve makinaların teknik özellikleri geri dönüşümü
yapılacak plastiğin formuna, şekline, nem oranına ve saatlik üretim kapasitesine göre seçilmektedir.

Granül hatlarında işlenecek hurda plastiklerin formuna ve ebatlarına göre boyut küçültme işlemi
gerekebilir. Kullanılacak boyut küçültme ekipmanı malzemenin formuna ve şekline göre tespit
edilmektedir. Tek aşamada hem boyut küçültme hem de extrüzyon işlemini gerçekleştirebilen CRT
Parçalayıcılı Extruder tercih edilebilirken, Shredder veya Kırma Makinası ile boyut küçültme
işlemi yapıldıktan sonra Granül Extruderler kullanılarak granül üretimi tamamlanabilir.

KONU: PLASTİK GRANÜL HATLARI

25
Hâlihazırda parçalanmış plastikler granül edilmek isteniyor ise herhangi bir boyut küçültme ekipmanı
kullanılmadan doğrudan Extruder’e besleme yapılmaktadır.

Extrüzyon işlemi sonunda eriyik plastik hassas filtreleme işleminden geçer ve Granül Kesme
Makinasında tamamen otomatik olarak granül formunda kesilir. Üretilen granüller pnömatik transfer
ile Geri Dönüşüm Hattının üretim kapasitesine uygun olarak Granül Depolama Silosuna veya Big Bag
Dolum İstasyonuna transfer edilir.

ŞEKİL 19- PLASTİK GRANÜL HATLARI

26
KONU: DOZAJLAMA

Firmamızda üretilen küçük ekipmanlı makinelerden olan dozajlama makinesi siparişini aldık onun için
detaylı araştırma yaptıktan sonra 3 boyutlu resminden yola çıkarak kafamda bir şeyler oluştu
dozajlama makinesinin tanımı şöyleydi:

Dozajlama cihazı, ana maddeye karıştırmak amacıyla istenilen oranda yan malzemenin katılmasını
sağlayan cihazdır. Bu yan malzemeler boya ya da kırma hammadde gibi ürünler olabilir. Örnek
vermek gerekirse 100 kg ana maddeye yüzde 2.6 oranında yoğunlaştırılmış boya karıştırmak için
dozajlama cihazları kullanmanız gerekir.
Dozajlama Makinesi Çalışma Prensibi

Dozajlama cihazları farklı işlevlere sahip olabilirler. Bu da onların farklı çalışma prensibi olduğunu
göstermektedir. Dozajlama makinesi nasıl çalışır sorusunun tek bir cevabı yoktur. Genellikle, tek ve
çok malzemeli dozajlama cihazları daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Tek malzemeli makinelerde,
ana malzeme boğazdan serbest akış ile akmaktadır. Katkı malzemesi ise dozajlama vidası sayesinde
ana maddeye istenilen oranda karışır.
Dozajlama Makinesinin Avantajları

Dozajlama makineleri endüstriyel alanda yaygın olarak kullanılan cihazlar arasındadır. Bu cihazların
üretime birçok farklı katkısı vardır. Bu katkılar şu şekilde sıralanabilir;

 Ürünün fire oranını minimum seviyelere düşürür.

 Katkı madde her üründe aynı oranda kullanılır. Bu sayede ürün kalite sürekliliği sağlanır.
Katkı miktarından tasarruf edilmesine yardımcı olur. Bu durum kullanılan cihaza göre yüzde 10 ile
yüzde 50 oranında değişmektedir.
 Hammadde stok maliyetini düşürür.
Hammaddelerin dökme yoğunluğunun değişmesinden dolayı yaşanan kalite üretim renk hatalarını
ortadan kaldırır.
 Elle karıştırılamayacak olan uygulamalar için işletme kolaylığı sağlar.

27
KONU: DOZAJLAMA

Dozajlama Makinesi Nerelerde Kullanılır?

Dozajlama makineleri, endüstriyel alanda birçok farklı ihtiyaca cevap verebilmektedir. Bu

makinelerin geniş bir kullanım alanı vardır. Söz konusu sistemler büyük hacimlere sahip işletmelerde
sorunsuzca kullanılabilmektedir

DOZAJLAMA ÜST KAPAK

MOTOR

GÖZETLEME CAMI

DÖNME MİLİ

ŞEKİL 20- DOZAJLAMA MAKİNESİ

28
KONU: KAYNAK

Bugün ki konumuz kaynak. Öncellikle kaynak hakkında genel bilgi verildi. Daha sonrasında
imalatımızda bulunan kaynak çeşidi üzerine yoğunlaşıldı. Verilen genel bilgiler şunlardı;

Kaynak Nedir?

Kaynak; metalik veya termoplastik malzemelerin ısı, basınç veya her ikisinin etkisi altında bir
malzeme ilavesi/ilave malzeme kullanmadan gerçekleştirilen bir birleştirme işlemidir.
Birleştirilmek istenen malzemelerin kaynak bölgeleri plastik veya sıvı duruma getirilmekte, eş iki
malzemenin birleştirilmesiyle oluşan kaynak dikişinin özellikleri de ana malzemeninkine
benzemektedir. İşlemin yapılmasında birleştirilecek malzemelerin özellikleri, yönteme başvurma
amacı, kaynak olayındaki oluşumlar ve konstrüksiyonun türü gibi faktörlere göre bazı önlemlere
başvurulması da gerekebilmektedir. Ergitme esaslı kaynak uygulamalarında kaynak bölgelerinin
genellikle yardımcı malzemelerle korunması gerekmektedir. Seçilen ilave malzemelerin ise, mümkün
olduğu kadar ana malzeme ile aynı ergime aralığına sahip olması, işlem emniyeti bakımından gerekli
görülmektedir. Bu tanımlamada belirtilen eş malzeme tabiri, metalürjik olarak tam eşitlik değil,
malzemelerin birbiri içerisinde karışabilmesi anlamını taşımaktadır.

Kaynak Makinesi Nasıl Çalışılır?

Elektrotun ucu, eklenecek metal parça ile temas ettiğinde oluşan bu elektrik arkı, elektrot çubuğunun
malzemesini kaynak yapılacak nesnenin metaliyle kaynaştırmak için gerekli ısıyı sağlar. Akım ne
kadar yüksek olursa bu sıcaklık o kadar yüksek olur.

Kaynak Alevi Nedir?

Kaynak dikişinin kalitesi kaynak alevinin ayarına bağlıdır. Oksi asetilen alevi, farklı kullanım
alanlarına adapte edilebilir. Bunun kaynak proseslerinin kimyasal-fiziksel etkisine olduğu kadar,
yapılan kaynağın verimine de etkisi büyüktür. Örneğin, fazla oksijenli alev ısıtma işlemleri için veya
pirincin kaynak ve lehim işlemleri için gereklidir. Dökme demirin kaynağı ve sert yüzey kaplanması
işlemlerinde ise fazla asetilenle alev kullanılır.

29
KONU: KAYNAK

Normal Alev Nedir?

Bu alev çeşidinde oksijen ve asetilen gazları %50 + %50 karıştırılmıştır. O2 / H2C2 = 1 dir. Özel
durum arz etmeyen kaynak işlemlerinde bu alev uygulanır. Rengi açık mavidir. Helmen kaynak
memesinde beyaz parlak bir kılıf ile çevrili mavi bir koni mevcuttur. Malzemenin hızlı ısınmasını
sağlamak için koni ile dokunmak yanlıştır. Kaynak ve çalışma bölgesi alev çekirdeğinden ortalama 2-
2,5mm mesafededir. İşte bu bölge en yüksek sıcaklık olan 3200 °C ye sahiptir.

ŞEKİL 21 – OKSİ ASETİLEN GAZ ALEVİ

Oksijeni Fazla Alev?

Alev konisi hala keskindir ancak sivri ve morumsu bir renktedir. Bu alev çeşidinde oksijen daha
fazladır. O2 / H2C2 > 1 dir. Bu alevin görüntüsü koyu mavi renktedir. Kesme işlemlerinde ve
muslukların kaynağında çinkonun buharlaşmaması ZnO yapması için kullanılır. Alevin oksijen
fazlalığı makul (az) derecede ise, bu alev kaynak için iyidir. Fakat Oksijen çok fazla ise yanma ve aşırı
ısınma gerçekleşir. Fazla Oksijen ayarı yalnızca Pirincin kaynağında kullanılır.

ŞEKİL 22 - OKSİJENİ FAZLA OKSİ-ASETİLEN GAZ ALEVİ

30
KONU: KAYNAK

Asetileni fazla alev

Alev, asetileni fazla olarak ayarlandığında, alev konisi sarımsı (iç konisi beyaz), sınırları belirsiz ve
uzunca dalgalanan bir şekilde görülür. Asetilen fazlalığının sonucu olarak, ilk yanma aşamasında
ortamda serbest karbon kalır ve bu, örneğin kaynak işlemi sırasında karbürlenme etkisi oluşturabilir.

ŞEKİL 23 – ASETİLENİ FAZLA OKSİ-ASETİLEN GAZ ALEVİ

Kaynak Çeşitleri Nelerdir?

1) Örtülü elektrot ark kaynağı

2) Tozaltı Kaynağı
3) Enerji ve ışın Kaynakları
4) Katı Hal Kaynak Yöntemleri
5) TIG Kaynağı
6) Gaz altı Kaynağı
7) Özlü telle ark kaynağı
8) Elektrik direnç kaynağı
9) Oksi-Asetilen kaynağı

Ve böylece kaynak hakkında genel bilgi sahibi olduk ve görsellerle pekiştirdik.

31
KONU: KAYNAK

Anlatılan genel bilgilerden sonra fabrikamızda bulunan kaynak çeşidi üzerine yoğunlaştık.
Fabrikamızda bulunan kaynak çeşidi gaz altı kaynağıdır.

MIG/MAG kaynağı gaz altı kaynağı olarak da adlandırılır. Metal inert gaz kaynağı (MIG) ve metal
aktif gaz kaynağı (MAG) arasında ayrılır. MIG/MAG şu sıralar en çok kullanılan kaynak yöntemi olup
özellikle yüksek kaynak hızları sağlar. Manuel, mekanik ve robot destekli olarak kullanılabilir.
Fabrikamızda manuel tarzda kullanılmaktadır.

Gaz altı kaynağı üç çeşittir. MIG ( Metal Inert Gas) ve TIG (Tungsten Inert Gas) ve MAG (Metal
Active Gas) olarak incelenir.

Kaynak ustalarımız MIG/MAG arasındaki farkı şöyle anlattı; Kaynak işleminde asal gaz kullanılıyorsa
MIG( Metal İnsert Gas), aktif gaz kullanılıyorsa MAG (Metal Active Gas) olarak adlandırılır. MIG ve
MAG Kaynaklarında kullanılan ekipmanlar aynıdır tek fark ise MAG Kaynağında sadece tüp çıkışına
bir ısıtıcı eklenir.

Ve daha da önemlisi MIG/MAG kaynağında hangi gazlar kullanılıyor olmasıydı. Bu soru üzerine
ustamızın cevabı; Soy gaz olarak argon veya helyum, aktif gaz olarak karbondioksit gazı kullanılır.
MIG kaynak yöntemi ile hemen hemen bütün ticari alaşımları kaynatmak mümkündür. MAG kaynağı
ise kolayca oksitlenen alüminyum, paslanmaz çelik gibi malzemelerin kaynağında kullanılmaz.

ŞEKİL 24 - FABRİKAMIZDA BULUNAN GAZALTI KAYNAK MAKİNESİ

32
KONU: KAYNAK TORCU

Bugün de gazaltı kaynak makinesi hakkında bilgiler edinmiş olduk. Kaynak torcunu detaylı görüp
özümsedik.

1) Tutamak
2) Boyun
3) Torç anahtarı
4) Hortum paketi
5) Gaz memesi
6) Kontak memesi
7) Kontak meme yuvası
8) İzolasyon parçası
9) Tel besleme spirali veya tel besleme hortumu
10) Tel elektrod
11) Koruyucu gaz akısı
12) Kaynak akımı ak

ŞEKİL 25 – MIG/MAG KAYNAK TORCU

33
KONU: PLASTİK KIRMA MAKİNESİ

Bugün sipariş olarak kırma makinesi siparişi verildi; bizde bu siparişi önce müşterinin istediği ölçüde
tasarladık daha sonra firmaya katkı sağlayacak şekilde malzeme listesi çıkardık. İşte kırma
makinesinin detaylı görünümü ve bilgileri.

Plastik Kırma Makinesi

Plastik atıkların ve hurdaların döner ve sabit bıçaklar vasıtasıyla boyut küçültülmesinde

kullanılmaktadır. Kırılacak plastik malzemenin formuna ve cinsine göre seçilen rotor tipi, bıçak
dizilimi ve elek tipi sayesinde tüm plastik malzemelerde yüksek verimlilik ile çalışmaktadır.

Kırma haznesi dışında yataklanan izoleli rulmanlar sayesinde sulu kırım imkânı vermektedir.
Kullanılan ağır hizmet tipi rulmanlar kırma şoklarını kolaylıkla karşılamaktadır.

Plastiğin aşındırıcı etkilerine karşı kırma haznesine aşınma önleyici koruma uygulanmaktadır. Özel
alaşımlı çelik malzemeden imal edilmiş olan, çoklu kullanım imkânı sağlayan sabit ve döner bıçaklar
sayesinde düşük işletme maliyetine sahiptir. İşlenecek malzemenin cinsine göre farklı elek tipleri
üretilmekte ve malzemenin aşındırıcı etkileri göz önünde tutularak özel alaşımlı elek malzemesi
kullanılmaktadır.

Kırılacak malzemenin cinsine göre helezon veya fan çıkışlı olarak imal edilmektedir. Bakım ve
temizlik için Kırma makinasının her noktasına kolaylıkla ulaşılabilir. Güvenlik switchleri bakım ve
temizlik esnasında maksimum iş güvenliği sağlar.

ŞEKİL 26 – PLASTİK KIRMA MAKİNESİ

34
KONU: PLASTİK KIRMA MAKİNESİ

Plastik kırma makinesini müşterilerimiz aşağıdaki tablodaki özelliklere göre belirleyebilir.

PLASTİK KIRMA GRD

GRD 50 GRD 60 GRD 70 GRD 80 GRD 100 GRD 120 GRD 150
MAKİNELERİ 200

ROTOR
500 600 700 800 1000 1200 1500 2000
BOYU (mm)

300- 350- 400- 400- 500- 600- 700-

ROTOR ÇAPI 550-900
450 500 600 650 800 1100 1600

ROTOR BIÇAK 100- 200- 400- 200- 250- 200-

400-600 250-500
BOYU (mm) 250 300 600 400 500 500

ROTOR BIÇAK
6-15 6-10 6-10 6-12 6-14 6-18 9-27 12-90
ADEDİ

SABİT BIÇAK
4 4 4 4-6 4-6 4-6 6-9 8-12
ADEDİ

MOTOR 132-
22-30 37-45 45-55 75-90 90-132 110-160 132-250
GÜCÜ (kw) 500

AĞIRLIK (kg) 3.250 4.200 5.000 6.700 9.500 11.000 13.500 16.500

ŞEKİL 27 – PLASTİK KIRMA MAKİNESİ SEÇİM TABLOSU

35
KONU: AKITMA MAKİNASI

PLASTİK AKITMA (KUSTURMA) MAKİNELERİ

Bugün değerli tedarikçilerimizden 4 adet akıtma makinesi siparişi geldi, akıtma şaselerinin daha farklı
bir tasarım olmasını istediler bizde üç boyutlu ortamda imalata ve maliyete uygun müşterinin isteğini
karşılayacak şekilde akıtma şasesi tasarladık. Öncellikle akıtma da olacak bazı özellikleri dikkate aldık
bunlar:

II. • Şanzuman HTE 0522 Serisi Serpantin Soğutma.

III. • Vida Çapı Ø160 Mm.
IV. • Kovan Boyu 1800 Mm.
V. • Vida Üstü Sert Dolgu Kaynak Sertlik 58/60 HRC.
VI. • Motor Gücü 37 KW.
VII. • İki Bölgeli Otomasyon Panosu.
VIII. • Hız Kontrol Sistemi Sürücü 37 KW.
IX. • İki Bölge Kontrol Sistemi.

Bu özellikleri kapsayacak şekilde tasarladık. İşte Solıdworks ortamında 3 boyutlu akıtma görseli.

MUFAZALAR

MOTOR SEHPASI

MOTOR GERDİRME ALT ŞASE

ŞEKİL 28 – AKITMA MAKİNASI

36
KONU: AKITMA MAKİNASI

Akıtma Makineleri atık hurda plastiklerin geri kazanımında malzemenin bulundurduğu kimyasallar,
malzeme yapısı, uygulanan baskı sistemlerinden dolayı ürün içerisinde gaz ve boşluk yaptığından
mevcut Ekstrüder ilaveten yapılan ikinci bir Ekstrüder birinci prosesten sonra malın hava ile teması
sağlayarak içerisinde bulundurduğu gazları dışarı atarak malzemenin doygun olması ve kalitesini
yükselmede kullanılmaktadır.

* Plastik Malzeme Türüne göre Vida Tasarımı

*Hava Soğutmalı Rezistans Sistemi
*Makina bağımsız kontrol sistemi
*Mevcut kafadan kesme ve makarna kesime uygun ergonomik bağlantı.

ŞEKİL 28 – AKITMA MAKİNASININ BOYUT TÜRLERİ

ŞEKİL 29 – AKITMA MAKİNASININ 3B ÇİZİMİ

37
KONU: MATKAP

Sütunlu Matkap Tezgâhları

Orta büyüklükteki işler için elverişli olan bu tezgâhların çalışma prensipleri, masa matkaplarının
aynısıdır. Kayış kasnaklarla veya dişli çarklı sistemle çalışır.
Silindirik ve prizmatik sütunlu olmak üzere değişik tiplerde yapılırlar. Silindirik sütunlarda tablanın
eksen etrafında hareketi kolaylaşırken, prizmatik sütunlu tezgâhlarda bu kolaylık yoktur. Yalnız
prizmatik sütunlarda tabla aşağı yukarı hareket eder. Yer tipi olarak oturaklı ve sağlam yapıda olan bu
tezgâhlar hassas işler için elverişlidir. Otomatik olarak geliştirilmişlerde tablanın hareketi hidrolik
olarak gerçekleşir. Fabrikamızda sütunlu matkap tezgâhı bulunmaktadır. Ustamızla birlikte bir parça
işlenip üzerinde aşamaları görüp anlaşıldı.

ŞEKİL 30 – SÜTUNLU MATKAP

38
KONU: MATKAP

Masa matkap tezgâhları

Masa matkap tezgâhları da küçük boyutta aletlerdir. Özellikle masanın ya da bir sehpanın üzerine
sabitlenerek çalışırlar. Çelik malzemeleri delebilme kapasiteleri vardır. Kayışlı kasnak sistemli ve hız
kutulu olmak üzere iki çeşit masa matkap tezgâhı vardır. Kayış kasnak sistemli olanların devir sayısı
değiştirme süresi, hız kutulu tezgâhlara kıyasla daha fazla sürer. Küçük çaplı delik delme işlemlerinde
sık kullanılan tezgâhlardan biri masa matkap tezgâhlarıdır. Küçük işlerde ve zaman almayan delme
işlemlerinde manuel matkap kullanıldı. Firmamızdaki görseller şu şekildedir.

ŞEKİL 31– MASA MATKAP TEZGÂHI

39
KONU: CNC TEZGAHI

Firmamızda çoğu malzemenin o işlemden geçerek şekillendiği CNC makinesi bulunmaktadır. CNC
Makinesinin özellikleri ve işlevleri operatör tarafından anlatılmış ve parça işlenerek
detaylandırılmıştır.

Cnc Takım tezgâhları, metal, plastik ve ahşap gibi ham madde halinde olan bir malzemeyi işleyerek
bunlara belirli bir şekil veren üretim araçlarıdır. Nümerik programa göre çalışan takım tezgâhlarına ise
nümerik kontrollü (NC-Numerical Control) takım tezgâhı denir.

CNC tezgâh özellikleri şunlardır;

I. CNC makine programları hafızada saklanabilir ve defalarca kullanılabilir.

II. CNC tezgâhın enerjisi kesilse bile program vb. veriler kaybolmaz.
III. İstenildiği zaman cnc tezgâh programlarında değişiklik yapılabilir.
IV. Ana programa ek olarak alt programlar eklenebilir.

ŞEKİL 32– CNC MAKİNESİ ŞEKİL 33– CNC EKRAN PANELİ

40
KONU: TORNA TEZGAHI

MANUEL TORNA
Torna tezgâhının özellikleri:
Torna Tezgâhları ile Freze Tezgâhları arasında yakın bir bağ vardır. İkisi de talaş kaldırma ve delme
işlemleri yapabilir. Aralarındaki fark ise; tornada işlenecek parça dönerken, tezgâh kesicileri sabittir.
Frezede ise işlenecek parça sabit olup, tezgâhın kesicileri parça üzerinde hareket eder. Firmamızda
dairesel parçaların çoğu torna tezgâhında geçmektedir. Tornada işlenecek parçaların kendine ait
bölümü bulunmaktadır. İşte görseller şu şekildedir.

ŞEKİL 34– MANUEL TORNA

ŞEKİL 35– TORNA BÖLÜMÜ

41
KONU: ÖLÇME

Bugün ölçme nedir, ölçüm aletleri hakkında bilgi sahibi olduk.

Ölçme Nedir?
Bilinmeyen bir niceliği, bilinen bir nicelikle karşılaştırarak değerlendirme işlemidir.
Ölçme, herhangi bir parçanın;
* Boyunu
* Genişliğini
* Çapını
* Derinliğini tayin etmek için yapılan işlemdir.

Ölçme türleri nelerdir?

Ölçme kavramı doğrudan ve dolaylı olmak üzere ikiye ayrılır.

Doğrudan ölçme ( izomorf – temel) nedir?

 Bir özelliğin doğrudan gözlemlendiği durumda yapılan ölçme işlemidir.
 Ölçülen özellik ile ölçme aracı aynıdır.
 Hata yapma ihtimali yok denecek kadar azdır.
 Bu tür ölçme işleminin güvenirliliği ve geçerliliği yüksektir.
 Eğitimde kullanılmaz
 Gerçek sıfır vardır.

Dolaylı ölçme (homomorf) nedir?

 Bir özelliğin dolaylı olarak gözlemlendiği durumda yapılan ölçme işlemidir.
 Ölçülen özellik ile ölçme aracı benzerdir.
 Hata yapma ihtimali yüksektir.
 Bu tür ölçme işleminin güvenirliliği ve geçerliliği düşüktür.
 Eğitimde kullanılır.
 Tanımlanmış sıfır vardır.

42
KONU: ÖLÇÜM ALETLERİ

Ölçmenin genel tanımını öğrenmiş olduk. Bugün de fabrikamızda bulunan ölçüm aletlerini öğrenmeye
çalıştık.
Ölçüm Aletleri:

Kumpas: iç çap, dış çap, kalınlık, uzunluk ve derinlik ölçmek için kullanılan, milimetrik ve inç
ölçümleri yapan hassas bir ölçü aletleridir. Kumpas anlaşıldı ve ölçüm yapıldı.

ŞEKİL 36 – KUMPAS

Mikrometre: Mikro boyuttaki yani çok küçük boyuttaki cisimlerin uzunluğunu ölçmek için kullanılan
alettir. Mikrometrelerin yapısı çok hassastır, çok küçük nesnelerin milimetrik ölçümünü yaparken
kesin ve doğru sonuçlar verir. Yaygı olarak kullanılan mikrometre aralıkları 0-25 mm, 2 5-50 mm, 50-
75 mm ve 75-100 mm’ dir. Mikrometre anlaşıldı ve ölçüm yapıldı

ŞEKİL 37 –MİKROMETRE

43
KONU: ÖLÇÜM ALETLERİ

Mihengir: Dijital bir yükseklik göstergesi iki nokta arasında yükseklik farkı ölçmek için özel olarak
geliştirilmiş bir yüksek doğruluk ölçüm cihazıdır. Elektronik yükseklikölçer (Mihengir) basamak
yükseklikleri, iç / dış çap ve merkez çizgi mesafeler dâhil olmak üzere farklı ölçüm görevleri yapabilir.
Mihengir anlaşıldı ve ölçüm yapıldı.

ŞEKİL 38 – MİHENGİR

Mekanik Kaynak Köşe Dikiş Kumpası: Köşe kaynak yüksekliğini ölçer. Yanma oluklarının, fazla
kaynak metalinin, köşe kaynak ölçüsünün, kaynak ağzı açısının ve dış yüzey kaçıklıklarının ölçülmesi
işlemlerinde kullanılır. Fabrikamızda damper üretiminde denendi ve ölçümü yapıldı.

ŞEKİL 39 – KAYNAK KUMPASI

44
KONU: ÖLÇÜM ALETLERİ

Sertlik Ölçüm Cihazı: Sertlik ölçüm cihazı, beton dayanımını belirlemek için analog bir ölçüm
cihazıdır. Sertlik ölçüm cihazının ölçüm yöntemi Schmidt prensibine dayanmaktadır. Sertlik ölçüm
cihazı, betonun dayanımını test etmek için ideal bir ölçüm cihazıdır.

ŞEKİL 40 – SERTLİK ÖLÇÜM CİHAZI

Osiloskop: Elektriksel işaretlerin ölçülüp değerlendirilmesinde kullanılan aletler içinde en geniş ölçüm
olanaklarına sahip olan Osiloskop, işaretin dalga şeklinin, frekansının ve genliğinin aynı anda
belirlenebilmesini sağlar. Dalga şeklini grafik olarak ekranda gösterir. Yani elektrik dalga sinyali
çizer. Dalga sinyalinin, frekansını ve genliğini de öğrenmemizi sağlar. Osiloskop bir
elektrik devresine her zaman paralel bağlanır. Çünkü iç direnci çok yüksektir. Fabrikamızda
montajlama bölümünde elektrik devrelerini bağlarken test edildi ve kontrolü yapıldı.

ŞEKİL 41 - OSİLOSKOP

45
KONU: ÖLÇÜM ALETLERİ

Diş Tarağı: Bu vida adım ölçeri, metric ve whitworth vida dişlerinin dış ve iç ölçümlerini bulmak için
kullanılır. Fabrikamızda bulunan vidaların arasındaki adımı ölçmek için kullandı. Ve bir kaçıyla
kıyaslanarak ölçüm yapıldı.

ŞEKİL 42 – DİŞ TARAĞI

Dın Cup: Sıvı kıvamını belirlemek için kullanılan bir viskozimetredir. Sanayi sektörünün yanı sıra
araştırma laboratuvarlarında da kullanılmaktadır. Ancak sadece düşük viskoziteye sahip sıvılar bu
yöntem ile ölçülebilir. Bu nedenle, Newtoniyen sıvılar yüksek hassasiyet ile dın cup / ford cup ile
ölçülebilir.

ŞEKİL 43 – DIN CUP

Boya Ölçüm Cihazı: Bu cihazlar otomobil, araç gibi yüzeylerde bulunan boya ve boya kalıntılarının
miktarını ölçen hassasiyetli bir alet olarak biliniyor. Söz konusu cihazlar özel olarak tasarlanıyor.
Boyaların katman sayısını ölçmeye yarıyor. Boya ölçüm cihazını damperi boyamak için boya
hassasiyetini ölçmek için kullandık. Ve uygunluğunu ölçtük.

ŞEKİL 44 – BOYA ÖLÇÜM CİHAZI

46
KONU: ÖLÇÜM ALETLERİ

CMM (3 Boyutlu Ölçüm Cihazı)

Elle ölçülemeyecek zorluktaki parçaların ölçümü için kolaylık sağlayan bir cihazdır. Bilgisayar
destekli olması ve koordinat düzlemi kullanılması kolaylık sağlar. Tezgâh kapalı bir odada bulunur
ve o ortamın nemi ile orantılı olarak çalışır. Bütün sistem hava ile çalışır. Koordinat ekseni belirlenir
ve referans noktalar arasındaki paralellikler saptanarak noktalar arası uzunluklar bilgisayar yazılımı
tarafından kolaylıkla saptanmış olur. Sonra da rom er lazer tarama sistemi anlatıldı.

ŞEKİL 45 – CMM (3 Boyutlu Ölçüm Cihazı

47
KONU: ÖLÇÜM ALETLERİ

Çengel Mikrometre: resimde görüldüğü gibi derinlikölçer. (mikrometreden daha ayrıntılı bir şekilde)

ŞEKİL 46– ÇENGEL MİKROMETRE

Kontrol fikstürü: presten çıkan parçanın kontrol planındaki değerleri sağlayıp sağlamadığı kontrol
fikstürü ile ölçülür.

ŞEKİL 47– KONTROL FİKSTÜRÜ

48
KONU: KONTROL PLANI

Bugün Kalite Kontrol Bölümü’nde kontrol planlarının Axapta ’ya işlenmesini öğrendim.
Bu işlem için; Axapta giriş ekranından Üretim Planlama bölümünden Madde Ayrıntıları seçilir ve
madde kodu yazılır. Eğer madde kodu tamsa direk yazılır, madde kodu eksikse başına ve sonuna
yıldızlar (*) konularak parça bulunur. Yeni açılan sekmeden Belge İşleme daha sonra Aç tıklanarak
Kontrol Planına ulaşılır. Sağ taraftaki seçeneklerden Kurulum sonra da Kalite Ölçüm Verileri seçilir.
Kalite Ölçüm Verileri ile Kontrol Planı açılır. Kontrol Planı uygun şekilde Kalite Ölçüm Verilerinin
içine işlenir.

İşlenirken doldurulan maddeler;

- Operasyon kodu bölümüne hangi işlemden geçtiği yazılır. (Ör: P40: Delik delme, P16: Kamalı
delme, P3: Açınım kesme)
- Ölçüm Sıra No: Kontrol edilmesi gereken durumların sırası.
- Özellik: Üründe bakılması gereken özellik. (Ör: Sac kalınlığı, çekme mukavemeti)
- Birim (mm (kaplama kalınlığı))
- Frekans’ dan ne kadar aralıkta kontrol edileceği yazılır. (15 ay…)
- Ölçüsel resim değerinde iki değer varsa küçük olan alınır. Tolerans değeri de büyük değer-
küçük değer olur.
- Sayısal bir değer yoksa Resim değerine yazılır. (çapak, deformasyon olmamalı)
-

Bütün parça bilgileri doldurulduktan sonra Save denilerek kaydedilir

49
KONU: DÖKÜM

Döküm Nedir?

Döküm; erimiş metalin, içerisinde istenilen şekilde boşluk bulunan bir kalıba dökülerek katılaştırılma
yöntemine denmektedir. Çelik hurda, çeşitli pik demir ve demir alaşımlarını yüksek sıcaklıklarda
kuponlu, ark ve endüksiyon ocaklarında eritip metal, kum ya da seramik kalıplarda şekillendirerek
çelik, pik, sterol ve temper döküm ürünlerini ham ya da işlenmiş olarak üreten sektör döküm sanayidir.

Döküm, belirlenmiş biçimde elde edilmesi amaçlanan herhangi bir şeklin oluşturulması amacıyla
yapılan işlemlere denilmektedir. Dökümde kullanılacak ham-sıvı maddenin (alaşım, metal içerikli)
ısıtılarak ergitilmesi ve önceden belirlenen şekle ait kalıplara akışkan (yarı sıvı) halde dökülmesi ile
döküm işlemi tamamlanmış olmaktadır. Bir başka değişle döküm, ergitilmiş sıvı metalin bir kalıba
veya boşluğa dökülerek onun şeklini alacak tarzda katılaştırılmış halidir.

Döküm işlemi içinde üretilmek istenen parçanın biçimine sahip bir boşluk bulunan kalıplara sıvı
metalin doldurulması işlemi sonucu gerçekleşmektedir. Elde edilmek istenen parçadan kalıp boşlukları
daha büyüktür. Bu büyüklük sayesinde katılaşma ve soğuma arasındaki boyut farklılıklarındaki
azalmanın dengelenmesi sağlanmaktadır. Döküm işlemi gerçekleştirilirken kullanılan kalıbın açık ya
da kapalı olabileceği bilinmektedir. Döküm teknolojisi içerisinde daha yaygın olarak kullanılan kapalı
kalıplar içerisinde sıvı metalin kalıba doldurulabilmesi için bir yolluk sistemi bulunmaktadır.

Döküm üretiminde kullanılan kalıpları değişik refrakter malzemeler tarafından üretilebilmektedir. Bu

malzemeler; kum, alçı, seramik ve metal olarak sayılabilmektedir. Katılaşma sonrasında bazı döküm
yöntemlerinde parçanın çıkarılabilmesi için kalıbın bozulması gerekmektedir. Kum kalıplar bir kez
kullanılabilmektedir. Bazı yöntemler içerisinde kalıpların kalıcı olduğu görülmektedir. Metal ve kokil
kalıplar birden çok parça üretimi için kullanılmaktadır. Dökme demir, çelik, alüminyum, magnezyum,
titanyum gibi çeşitli maddelerin döküm yöntemleri birbirlerine göre farklılık göstermektedir.
Alüminyum ve magnezyum gibi hafif metallerin üretimi, üretilecek parçanın şekline ve özelliğine
bağlı olarak değişmekle birlikte genellikle daimi kalıba döküm çeşidi olan basınçlı döküm yöntemi ile
üretilmektedir.

50
KONU: DÖKÜM

ŞEKİL 48– DÖKÜM

Döküm Yönteminin Avantajları

o Döküm yöntemi ile küçük parçalardan çok büyük parçalara kadar geniş parça
üretim kapasitesi vardır. Yaklaşık 200 tona kadar ürünler döküm yöntemi ile
üretilebilmektedir.
o Hemen hemen her malzeme ile döküm yöntemi uygulanabilir. (Bakır,
alüminyum, demir vb.)
o Döküm yöntemiyle üretilen parçalar yüksek basma mukavemetine sahiptir.
o Karmaşık geometrideki malzemeler diğer üretim yöntemlerine göre daha kolay
üretilebilmektedir.
o Diğer üretim yöntemlerine göre daha ekonomiktir.
o Çok büyük yatırımlara gerek kalmadan küçük atölyelerde dahi döküm yapılabilir.
o Kompozit malzemelerin üretimi döküm yöntemi ile yapılabilmektedir.

Döküm Yönteminin Dezavantajları

o Döküm yönteminde yolluk, besleyici gibi bileşenler kullanıldığı için üretim sonrası bu
kısımların oluşturduğu çıkıntıların kesilmesi gerekmektedir.
o Özellikle karışımı iyi yapılmamış dolgu malzemelerinden dolayı yüzey kalitesi yeterli
kalite standartlarını karşılayamaz. Ek yüzey işlemi gerekebilir.
o Seri üretim yapan diğer üretim yöntemlerine göre çoğu döküm çeşidi daha yavaştır.
o Döküm yönteminin yapılmasında diğer üretim yöntemlerinden daha fazla işçi
çalıştırılması gerekebilir.
o Yüksek sıcaklıklarda çalışıldığı için çalışanlar için azami güvenlik önlemleri alınması
gerekebilir.

51
KONU: FREZE TEZGÂHI

FREZE TEZGÂHI

Frezeleme birçok kesici dişleri bulunan dönen bir alet ve metal parçaların üzerinden talaş kaldırma
işlemidir. Vargel ve torna tezgâhında parçalar basit bir kalemle yapıldığı halde freze etmek için birçok
kesici ağızları bulunan aletler kullanılır. Bu aletleri kısaca freze veya freze çakıları denir.
Çok sayıda kesici ağızları bulunan silindirik biçimli fireze çakılarının hareketine karşı iş parçasının
tablo üzerinde yavaş ilerlemesi ile talaş kaldırmaya freze etme denir. Burada kalemin dönen
hareketine karşı iş parçası tablaya sabit tabla ise yavaş hareketlidir.

Freze ve Torna Arasındaki Farklar

Torna Tezgâhı Freze Tezgâhı

-Dönme hareketini iş parçası yapar. -Dönme hareketini kesici takım yapar.
-Doğrusal hareketi kesici takım yapar. -Doğrusal hareketi iş parçası yapar.
-İş parçaları silindirik kesitlidir. -İş parçaları prizmatiktir.
-Tek uçlu kesici takımlar kullanılır. -Çok uçlu kesici takımlar kullanılır.

Freze Tezgâhının Önemli Kısım ve Parçaları

o Gövde
o Konsol
o Araba
o Tabla
o Yardımcı Aygıtları
 Başlık
 Döner Tabla
 Malafalar ve Yatakları

52
KONU: FREZE TEZGÂHI

Gövde
Büyük iş parçalarının zorlanmasına dayanabilecek şekilde imal edilir. Tezgâhın en büyük kısmını
teşkil eder. Font dökümden yapılır. Gövdenin içinde diğer bütün hareket organlarına alabilecek
büyüklükte yapılır.

Konsol
Üzerinde arabayı ve tablayı taşıyan destekli dik doğrultuda aşağı ve yukarı hareket eder. Fonttan
yapılır.

Araba
Tezgâhın enine hareketini sağlayan elemandır. Yatay ve düşey freze tezgâhlarında bulunur.

Tabla
Konsolun üzerine yerleştirilmiş sağa sola hareket eden iş parçasının üzerine bağlandığı tabladır. İş
parçasını ve çeşitli aygıtları bağlayabilmek için tablonun üzerine T kanalları açılmıştır. Alt tarafında da
hareketini sağlayabilmesi için kırlangıçkuyruğu kanallar açılmıştır. Fonttan yapılır.

ŞEKİL 48– FREZE

53
KONU: EK

ŞEKİL 49– AGLOMER GÖZETLEME CAMI

54
KONU: EK

ŞEKİL 50– AGLOMER GÖZETLEME CAM BURCU

55
KONU: EK

ŞEKİL 51– AGLOMER SİLECEK MİLİ

56
KONU: EK

Aglomer makinasının gözetleme camının tasarımını yaptıktan sonra sipariş geçildi ve polikarbon
malzemesinden cam alındı. Tornada işlenecek malzemeler testereden siparişi geçildi ve malzemeler
gelince o malzemelerin tornaya uygun teknik resmi çıkarıldı son işlem olarak aglomer gözetleme
camın montajı yapıldı ve makineye takıldı.

ŞEKİL 52– AGLOMER GÖZETLEME CAMIN 3B GÖRÜNÜMÜ

57
 KISALTMALAR VE SİMGELER

 A Yüzey alanı (m2)

 B Boru çapı (m)
 Pr Prandtl sayısı ( =ν /α )
 Ra Rayleigh sayısı ( = gβH3(Th −Tc ) /αν )
 Z Atom numarası a
 İvme (m/s2) g
 Yerçekimi ivmesi (m/s2)
 m Kütle (kg)

58
 ÖZGEÇMİŞ

Adı-Soyadı: GÜLSÜM GERGİN

Doğum Tarihi: 24.04.2001

Doğum Yeri: Kurtalan

Eğitim Bilgileri:
Ortaöğretim: Özel Kurtalan Yeni Medeniyet Anadolu Lisesi/Kurtalan /2019
Lisans: İnönü Üniversitesi, Mühendislik Fak. Makina Müh. Böl. Malatya

Staj Yaptığı Yerler:

Atölye Stajı: Özdoğu Damper & Dorse
UME Stajı: Diriliş Plastik Makine Sanayi
Telefon: 0 (545) 414 56 86

E-posta: gulsumgergin32@gmail.com

59