HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİLERİ İÇİN OKUMA İÇİN ÖNERİLER1

A. (GENEL) HALK SAĞLIĞI

A.1. BASILI KİTAPLAR

✔ Fişek N.H. Halk Sağlığına Giriş, Ankara, 1983.

✔ Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Güler Ç, Akın L (Eds), Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi,
Genişletilmiş II. Baskı, Ankara, 2012.
✔ Birinci Basamakta Kamu Sağlık Yönetimi El Kitabı (Pala K, Ed.) Palme Yayınevi, 2015 (ISBN:978-
605-355- 458-8).
✔ GülerÇ. (Ed). Çevre Sağlığı (Çevre ve Ekoloji Bağlantılarıyla), 1. ve 2. Cilt, Yazıt Yayıncılık, Ankara,
2012.
✔ Gıda Alanında Çalışanlara Yönelik Genel Sağlık ve Hijyen Yaklaşımlar. Hacettepe Üniversitesi Ya-
yınları, Mart2015.
✔ Last JM. John, M. Last’tan sözler;”Quotations from John M. Last;Çev. Çağatay Güler, Yazıt
Yayıncılık, Ankara,2007.
✔ Detels R, Beaglehole R, Lansang MA, & Gulliford M. Oxford Textbook of Public Health. Oxford
University Press, 2011.
✔ Yeni Halk Sağlığı (Acar-Vaizoğlu S, Ç. Ed.; The New Public Health Theodore T, Varavikova Ed.),
Üçüncü Baskıdan Çeviri, Palme Yayınevi, 2019.
✔ Güler Ç, Ed. Halk Sağlığı Diyalektiğine İlk Adım. Babil yayınları, 2019.
✔ Aslan D. Halk Sağlığı ve Beslenme. Hipokrat Kitabevi yayınları, 2021.

1
Dokumanın son düzenlemesi 11.1.2022 tarihinde yapılmıştır. Bilimsel gelişimin bir gereği olarak dokuman (sürekli)
güncellenmeye açıktır. Bu amaçla diaslan.dr@gmail.com adresine e-posta iletilebilir.
1
 A.2. INTERNET ÜZERİNDEN ULAŞILABİLEN BAZI DOKUMANLAR

✔ Türkiye Hastalık Yükü Çalışmaları

http://ekutuphane.tusak.gov.tr/kitaplar/turkiye_hastalik_yuku_calismasi.pdf

✔ HASUDER Türkiye Sağlık Raporları

http://halksagligiokulu.org/anasayfa/components/com_booklibrary/ebooks/TSR2014T.PDF

✔ Dünya Sağlık Örgütü Sağlık İstatistikleri

Örnek: World Health Statistics, https://www.who.int/data/gho/publications/world-health-statistics

✔ Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin yıllık raporları ve tematik

kitapları/rapor- ları- ECDC (EuropeanCentrefor DiseasePreventionandControl/CDC)
Örnek: http://ecdc.europa.eu/en/publications/all_publications/Pages/in-
dex.aspx#sthash.8GMalLBn.dpuf

✔ Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllıkları

https://sbsgm.saglik.gov.tr/TR-73387/saglik-istatistikleri-yilliklari.html
Örnek (2019 yıllığı): hhttps://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/40564/0/saglik-istatistikleri-yilligi-2019pdf.pdf

✔ Son beş yılın Ulusal Halk Sağlığı Kongre kitapları

http://hasuder.org/anasayfa/index.php/yayinlar

✔ Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları (Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü)

o 2018
http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA_2018_ana_Rapor.pd
f o 2013
http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf
o 2008
http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2008-AnaRapor.pdf

2
A.3. BAZI KURUMSAL WEB SİTELERİ

✔ Dünya Sağlık Örgütü web sayfası

http://www.who.int/en/

✔ Dünya Sağlık Örgütü web sayfasında yer alan ve ulaşılabilen kitap/rapor/vb.

http://www.who.int/publications/en/

✔ Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi

yayınları http://www.euro.who.int/en/home
http://www.euro.who.int/en/publications

✔ BM web sayfası ve yayınları

http://www.un.org/en/index.html

✔ BM Uluslararası Günler
http://www.un.org/en/sections/observances/international-days/index.html

✔ Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Resmi Web Sitesi

https://www.saglik.gov.tr

✔ Sağlık alanıyla ilgili yayımlanan mevzuata bazı ulaşım

olanakları http://www.resmigazete.gov.tr/default.aspx (Resmi
Gazete/her gün)
https://www.saglik.gov.tr/TR,10358/kanunlar.html
https://www.saglik.gov.tr/TR,10413/yonetmelikler.html
https://www.saglik.gov.tr/TR,10535/genelgeler.html
https://www.saglik.gov.tr/TR,11186/yonergeler.html
https://www.saglik.gov.tr/TR,11293/tuzukler.html
https://www.saglik.gov.tr/TR,11300/tebligler.html
http://www.ttb.org.tr/mevzuat/

✔ Türk Tabipleri Birliği Resmi Web Sitesi ve ulaşılabilen yayınları

http://www.ttb.org.tr/yayin_liste.php?Guid=262cd9f3-8730-11e7-aa09-54b29146220c

3
 ✔ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Resmi Web Sitesi
http://www.tip.hacettepe.edu.tr

✔ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Resmi Web Sitesi
http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr

✔ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Aşı Güvenliği Resmi Web Sitesi
http://www.asihalksagligi.hacettepe.edu.tr/

✔ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Akademik Sunumlar
http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/diger/sunumlar.php

✔ Hacettepe Üniversitesi Afet Araştırma ve Uygulama Merkezi Resmi Web Sitesi

http://www.hamer.hacettepe.edu.tr/tanitim/amaci.php

✔ Hacettepe Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Meslek Hastalıkları Uygulama ve

Araştırma Merkezi Resmi Web Sitesi
http://www.hisam.hacettepe.edu.tr/

✔ Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Resmi Web Sitesi
http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/Default.php

✔ Hacettepe Üniversitesi Sosyal Sorumluluk Uygulama ve Araştırma Merkezi Resmi Web Sitesi
http://www.hussam.hacettepe.edu.tr/

✔ Hacettepe Üniversitesi Tütün Kontrolü, Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi

Resmi Web Sitesi
http://www.hutkom.hacettepe.edu.tr/

4
B. HALK SAĞLIĞININ ÖZEL KONULARI/ÇALIŞMA ALANLARINDA
OKUMA ÖNERİLERİ ve/veya İLGİLİ BAZI WEB SİTELERİ

I. Afetlerde Sağlık Yönetimi

✔ AltıntaşH. Hamer Acil ve Afet Durumlarında Sağlık Yönetimi, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1.
Baskı, 2013.
✔ D Guha-Sapir, P Hoyois, R Below, Annual Disaster Statistical Review 2015 The numbers
and trends, Available from: https://www.cred.be/sites/default/files/ADSR_2015.pdf.
Erişim: 02.11.2017.
✔ https://reliefweb.int/disasters

✔ http://www.ifrc.org/en/publications-and-reports/
✔ http://www.goc.gov.tr/files/ files/goc_terimleri_sozlugu.pdf, Uluslararası Göç Örgütü, Göç
Terimler Sözlüğü.
✔ https://www.afad.gov.tr/

II. Ağız ve Diş Sağlığı

✔ http://www.who.int/oral_health/en/

✔ http://www.who.int/oral_health/publications/en/

✔ http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/oral-health

5
III. Bulaşıcı Hastalıklar

✔ http://www.who.int/topics/infectious_diseases/en/

IV. Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar

✔ http://www.who.int/topics/noncommunicable_diseases/en/
✔ Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalığı ve Risk Faktörleri (TEKHARF Çalışması) Raporu,
Onat A., 2017, http://file.tkd.org.tr/PDFs/TEKHARF-2017.pdf
✔ Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması, Ünal B,
Ergör G. 2013. https://sbu.saglik.gov.tr/ekutuphane/kitaplar/khrfat.pdf.

V. Çevre Hekimliği ve Sağlığı

✔ Güler Ç. Çevre Sağlığı, Çevre ve Ekoloji Bağlantılarıyla, Yazıt Yayıncılık, Ankara,2012.

✔ Güler Ç. Büyük Çevre Sözlüğü, Yazıt Yayıncılık, Ankara, 2013.
✔ Güler Ç, Özgür Doruk Güler Çevre Dizisi, Yazıt Yayıncılık.
✔ https://www.unenvironment.org/
✔ http://www.who.int/phe/en/
✔ http://www.who.int/globalchange/en/
✔ http://www.who.int/topics/air_pollution/en/
✔ http://www.euro.who.int/en/health-topics/environment-and-health/urban-health

VI. Çocuk ve Adolesan Sağlığı

✔ Akın L, Özcebe H, Haznedaroğlu D, Özbaş S ve Serim H. Adolesan Sağlığı ve Gelişimi. SB

AÇSAP
Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara, 2001.
✔ http://www.who.int/topics/child_health/en/
✔ http://www.who.int/topics/adolescent_health/en/

6
VII. Epidemiyoloji

✔ Tezcan S (2017) Epidemiyoloji, Tıbbi Araştırmaların Yöntem Bilimi. Ankara.

✔ GoedisL, et al. The epidemiologic approach to evaluating screening programs,5th
Edition, Epi- demiology, 2015.
✔ Centers For Disease Control And Prevention, et al. Principles of
epidemiologyinpublichealth practice: an introductionto applied epidemiology
andbiostatistics. 2006.
✔ Epidemiyolojinin İlkeleri. (CDC) http://www.cdc.gov/ophss/csels/dsepd/ss1978/ss1978.pdf

✔ RothmanKJ,Greenland,S.,&Lash,T.L.(Eds.). Modern epidemiology.

LippincottWilliams& Wilkins.2008.
✔ R.Bonita,R.Beaglehole,T.Kjellström. Basic epidemiology 2nd edition.WHO, 2006.
http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/43541/1/9241547073_eng.pdf.
(TCSağlıkBakanlığıtarafındandilimizeçevrilmiştir:https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphan
e/ki- taplar/epidemiyoloji.pdf )
✔ AksakoğluG. Sağlıkta araştırma teknikleri ve analiz yöntemleri. Dokuz Eylül Üniversitesi
Yayınları, 2001.
✔ Hayran M. Sağlık Araştırmaları İçin Temel İstatistik. Omega Araştırma, 2011.
✔ Scrımshaw, Nevin S. Gleason, Gary R. RAP, Rapid assessment procedures: Qualitative
metho- dologies for planning and evaluation of health related programmes. International
Nutrition Foundation for developing countries, 1992.

VIII. Ergonomi

✔ Sağlık Boyutuyla Ergonomi-Hekim ve Mühendisler İçin (Ed. Güler Ç.). 1. Baskı, Palme Yayın- ları.
Ankara
2004.

7
IX. İş Sağlığı ve Güvenliği

✔ Levy BS, Wegman, DH., Baron SL., Sokas RK., Occupational and environmental health:
recogni- zingand preventingdiseaseandinjury.6thed.NewYork:OxfordUniversityPress2011.
✔ LaDouJ. Current occupational & environmental medicine. Fifth edition. ed. New York:
McGraw Hill Education Medical; Lange 2014.
✔ Bilir N, Yıldız AN, İş SağlığıveGüvenliği, Hacettepe Üniversitesi Yayını, Ankara, Üçüncü
Baskı 2014, ISBN:978-975-491-357-6
✔ Guidotti TL.Global occupational health. 1sted. NewYork: Oxford University Press; 2011.

✔ Occupational Health Practice, 4.ed. Woldron HA, Edling C, Arnold Group, London.
✔ Levy, BS., Wegman, DH. Occupational health, 5thed. USA: Lippincott Williams&Wilkins: 2006.
✔ BilirN, Yıldız AN, Türkiye’de İş Sağlığı Konusuna Tarihsel Bakış, Hacettepe HalkS ağlığı Vakfı
Yayın No: 98/12, ISBN: 975-94618-4-6, Ankara,1998.
✔ Primary health care and basic occupational health services challenges and opportunities, Re-
port of an inter country workshop, World Health Organization Sharm el-Sheikh, Egypt, 12—14
July 2005.
✔ İş Sağlığı Profesyonelleri İçin Uluslararası Etik Kurallar Rehberi (International Code Of Ethics
For Occupational Health Professionals), 2014, International Commission on Occupational
Health, Uluslararası İş Sağlığı Komisyonu, Üçüncü Sürüm Editörler Grubu – 2014, K. Kogi
(Başkan), G. Costa, B. Rogers,
S.Iavicoli,N.Kawakami,S.Lehtinen,C.Nogueira,J.Rantanen,E.Santino,P. Westerholm. Türkçe
Çeviri 2016.
✔ Yıldız, A. N. ve Sandal, A. (Ed.). (2020). İş Sağlığı ve Güvenliği Meslek Hastalıkları. Ankara:
Hacettepe Üniversitesi.
http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/23156

X. Kadın Sağlığı/ Üreme Sağlığı

✔ http://www.who.int/topics/reproductive_health/en/

XI. Sağlık Demografisi

8
✔ Cilingiroglu N. (2012). “Demografi ve Sağlık”. Ed. Güler, C. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 1. Cilt.
Bölüm 3. s. 35-94. Hacettepe Üniversitesi Yayınları. ISBN:978-975-491-344-6.
✔ Pol,L.G., and R.K.Thomas.(2013).TheDemographyofHealthandHealthCare.Springer.Third
Edition.

XII. Sağlık Eğitimi ve Sağlığın Geliştirilmesi

✔ Bahar Özvarış Ş, Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme, Hacettepe Üniversitesi Yayınları,2011.

✔ Sağlık Hizmeti Sunanlar İçin Eğitim Becerileri (Yavuz-Sarı Ö, Bahar-Özvarış Ş, Hodoğlugil

N, Çeviri Eds). Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayınları,2017.

XIII. Sağlık Ekonomisi

✔ Elliot P. and Payne K. (2005). Essentials of Economic Evaluation in Health Care.

Pharmaceutical Press. The GreatBritain.
✔ Cilingiroglu,N.(2012).“SağlıkEkonomisi”,Ed.Güler,C.HalkSağlığıTemelBilgiler.CiltIII.Bölüm
23. 1573-1673. Hacettepe Universitesi Yayınları. ISBN: 978-975-491-344-6.
✔ IntroductiontoHealthEconomics.EditedbyLornaGuinnessandVirginiaWiseman.SecondEdi
tion. UnderstandingPublicHealthSeries.McGrawHill,OpenUniversityPress.England(2011).

XIV. Sağlık Yönetimi

✔ Sağlık Yönetimine Giriş, Nevzat Eren, Somgür Yayıncılık, Ankara, 2000.

✔ Birinci Basamakta Kamu Sağlık Yönetimi El Kitabı (Pala K, Ed.) Palme Yayınevi, 2015
(ISBN:978- 605-355- 458-8).
✔ Yavuz CI. Umumi Hıfzısıhha Kanunu İçin Kılavuz. HASUDER, 2019.

XV. Tıbbi Antropoloji

✔ Eren N. Çağlar Boyunca Toplum, Sağlık ve İnsan. Somgür, 1996.

9
XVI. Toplum Beslenmesi

✔ T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli
Hayat Programı (2013-2017) Ankara, 2013. Şuradan Erişilebilir:
http://beslenme.gov.tr/content/fi-
les/home/turkiye_saglikli_beslenme_ve_hareketli_hayat_programi.pdf.
✔ T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Türkiye Obezite (Şişmanlık)
İle Mücadele ve Kontrol Programı (2010-2014) Şuradan Erişilebilir:
http://www.istanbulsag-
lik.gov.tr/w/sb/halksag/belge/mevzuat/turkiye_obezite_mucadele_kontrol_prg.pdf.
✔ Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında (6-10 Yaş Grubu) Büyümenin İzlenmesi
(TOÇBİ)Projesi Araştırma Raporu. Şuradan Erişilebilir:
http://beslenme.gov.tr/content/files/yayinlar/kitap-
lar/diger_kitaplar/tocbi_kitap.pdf.
✔ Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı 2017
http://beslenme.gov.tr/content/fi-
les/Tuz/t_rkiye_a_r_tuz_t_ketiminin_azalt_lmas_program_2017-2021.pdf.
✔ Çocukluk Çağı Obezite Araştırması (Cosı-Tr)2013-
2017http://beslenme.gov.tr/content/fi-
les/yayinlar/kitaplar/diger_kitaplar/cosi_temel_bulgular.pdf.

✔ Bitkisel Ürünler ve Sağlık: Bilimsel Çerçeve ve Etik Açısından Yaklaşım. TTB Merkez Konsey
Yayınları, Ekim 2012.

XVII. Uluslararası Sağlık Alanında Çalışan Bazı Organizasyonların Web Siteleri

✔ UN; http://www.un.org/ (Binyıl Kalkınma Hedefleri, İzleme Raporları)

✔ UNICEF (http://www.unicef.org/turkey/hm/_hm3.html)
✔ UNDP (http://www.undp.org/content/undp/en/home.html)
✔ WFP (http://www.wfp.org)
✔ UNFPA (http://www.unfpa.org/)
✔ FAO (http://www.fao.org/)

10
 ✔ UNEP (http://www.unep.org/)
✔ UNHCR (http://www.unhcr.org)
✔ UNFDAC
✔ UNESCO (http://whc.unesco.org/en/decisions/3314)
✔ Uluslararası Çalışma Organizasyonu (ILO) (http://www.ilo.org/global/lang--en/index.htm)
✔ Uluslararası Kızılhaç-Kızılay Dernekleri (IFRC) (http://www.ifrc.org/)
✔ Uluslararası Kızılhaç Kurulu (ICRC) (https://www.icrc.org/en)
✔ Uluslararası Göç Örgütü (IOM) (https://www.iom.int/)
✔ Dünya Bankası (WB) (http://www.worldbank.org/)
✔ Dünya Ticaret Örgütü-DTÖ (WTO) (https://www.wto.org/)
✔ Avrupa Birliği (https://europa.eu/european-union/index_en)
✔ Avrupa Komisyonu (https://ec.europa.eu/info/index_en)
✔ Nüfus Konseyi (http://www.popcouncil.org/)
✔ CDC (https://www.cdc.gov/)
✔ WHO (http://www.who.int/en/)

XVIII. Yaşlı Sağlığı ve Hastalıkları

✔ http://www.who.int/ageing/en/
✔ http://www.euro.who.int/en/health-topics/Life-stages/healthy-ageing
✔ https://www.cdc.gov/aging/index.html
✔ https://www.cdc.gov/violenceprevention/elderabuse/index.html
✔ Yaşlı sağlığı: Sorunlar ve çözümler (Aslan D, Ertem M, Eds) Halk Sağlığı Uzmanları Derneği
Yayınları 2012; 1-8.
http://halksagligiokulu.org/anasayfa/components/com_booklibrary/ebo-
oks/yasl%C4%B1saglgiyeni16.7.2012.pdf
✔ Gokce Kutsal Y, Aslan D, Basar M. Aging andbasic health issues in Turkey. In: Powell JL, Chen
S (Eds): Global 11ort he11 of Aging, Nova Science Publishers, New York, 2012, pp:101-120.
ISBN: 978-1- 62100-936-8 ISBN (e book): 978-1-62100-973-3.
✔ Population Aging in Turkey (Formosa M, Gökçe Kutsal Y, Eds) Hangar yayınları 2017.
✔ Güncel Geriatri El Kitabı. (Aslan D, Gökçe Kutsal Y, Eds) Nobel tıp kitabevleri yayınları, 2017.
✔ COVID-19 Pandemi Sürecinde İleri Yaş Grubuna Yaklaşım (Kutsal YG, Aslan D, Editörler), Hangar

11
 Marka İletişim Reklam Hizmetleri Yay Ltd, Eylül 2020, (ISBN:978-605-9058-8).
✔ Teletıp-Yaşlılık ve Teletıp Uygulamaları (Gökçe Kutsal Y, Aslan D, Eds.) Hangar yayıncılık, Mayıs
2021 ISBN: 978-605-9028-62-2 https://geriatri.org.tr/pdf/TELETIP-K%C4%B0TABI%202021.pdf

XIX. Özel Gündem; Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19)

✔ https://www.un.org/en/coronavirus
✔ https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
✔ https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-nCoV/index.html
✔ https://www.ecdc.europa.eu/en/covid-19
✔ https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/safe-covid-19-vaccines-
europeans_en
✔ https://covid19.saglik.gov.tr
✔ http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/diger/korona_bilgi.php
✔ Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Öne Çıkan Konular (Aslan D, Editör), Hacettepe
Üniversitesi Yayınları,2020, ISBN: 978-975-491-509-9.
http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/23191

12