Siły zbrojne Japonii: struktura,

podstawowe uzbrojenie, doktryna

Przemysław Andrzejczak
II SDS BN BM BL
Wprowadzenie
Japońskie Siły Samoobrony (JSDF) mają swoje korzenie w okresie powojennym, po
zakończeniu II wojny światowej. Po kapitulacji Japonii w 1945 roku, kraj ten znalazł się pod
okupacją aliantów, a konstytucja, ustanowiona w 1947 roku, zakazywała mu posiadania
stałych sił zbrojnych.

W związku z tym, Japonia utworzyła Narodową Rezerwę Policji (National Police Reserve)
jako jednostkę policyjną o zdolnościach obronnych. W 1952 r. przekształcono ją w Siły
Bezpieczeństwa Narodowego, a następnie w 1954 r. w Siły Samoobrony Japonii (Japan
Self-Defense Forces - JSDF), z zaznaczeniem, że ich rola jest ograniczona do samoobrony
i pomocy w przypadku klęsk żywiołowych.
 Struktura
01.
Japońskie Siły Samoobrony

Lądowe Siły Powietrzne Siły Morskie Siły

Samoobrony Samoobrony Samoobrony
Lądowe Siły Samoobrony (JGSDF)
● Zostały utworzone 1 lipca 1954 roku i są największym z trzech rodzajów sił zbrojnych Japonii.
● JGSDF działa pod dowództwem szefa sztabu lądowego, mającego siedzibę w dzielnicy Ichigaya, Shinjuku,
w Tokio.
● W 2023 roku liczebność JGSDF wynosiła 150 700 żołnierzy.

Według stanu na koniec marca 2023 roku Lądowe Siły Samoobrony posiadają:
● 40 samolotów
● 450 czołgów
● 980 wozów opancerzonych
● 160 mobilnych wozów bojowych
● 50 dział przeciwlotniczych
● 40 wyrzutni rakiet
● 370 dział polowych (różnych haubic)

JGSDF obecnie posiada:

● 9 czynnych dywizji (1 pancerną, 8 piechoty):
● 8 brygad bojowych
● 9 brygad wsparcia bojowego
Lądowe Siły Samoobrony - zadania
● Obrona kraju na lądzie
● Obrona kraju, zwłaszcza w kontekście uniknięcia blokady morskich szlaków, co zagrażałoby przetrwaniu
narodu
● Odstraszanie inwazji desantowych
● Działania humanitarne w przypadku katastrof na dużą skalę
● Działania pomocowe i współpraca z obywatelami
● Odgrywanie kluczowej roli w zagranicznych misjach - operacje pokojowe ONZ
● Pozycjonowane są jako „ostateczne siły obronne” (podstawową polityką obronną Japonii jest wyłącznie obrona
- w przypadku inwazji z obcego państwa zakłada się, że w walce na morzu dowództwo w pierwszej kolejności
przejmą Morskie Siły Samoobrony i Powietrzne Siły Samoobrony)
Powietrzne Siły Samoobrony (JASDF)
● Zostały utworzone 1 lipca 1954 roku
● Według szacunków z 2018 roku JASDF zatrudnia około 49 913 osób
● na rok 2020 dysponuje około 740 statkami powietrznymi, z czego około 330 to samoloty myśliwskie

Według stanu na 31 marca 2023 r. główne wyposażenie to:

● 33 myśliwce odrzutowe
● 200 myśliwców przechwytujących
● 2 samoloty rozpoznawcze
● 17 samolotów wczesnego ostrzegania
● 9 samolotów do tankowania w powietrzu
● 35 samolotów transportowych
● ponad 52 helikoptery
● 7 samolotów do walki elektronicznej
● 250 samolotów szkolnych
Powietrzne Siły Samoobrony - zadania
● Obrona przestrzenii powietrznej
● Ochrona pokoju i niepodległości Japonii jako suwerennego narodu
● Obrona Japonii przed groźbą bezpośredniej i pośredniej agresji
● Eliminowanie zagrożeń powietrznych, które naruszają lub mogą naruszyć przestrzeń powietrzną Japonii
● Działania wywiadowcze
● Transport powietrzny
Morskie Siły Samoobrony (JMSDF)
● Zostały utworzone 1 lipca 1954 roku
● JMSDF dysponuje flotą 154 statków, 346 samolotami oraz zatrudnia 50 800 osób

Główne siły obejmują:

● 50 niszczycieli
● 22 okręty podwodne
● 21 okrętów przeciwminowych
● 6 statków patrolowych
● 10 statków transportowych
● 29 statków pomocniczych
● 69 samolotów patrolowych
● 83 helikoptery patrolowe
Morskie Siły Samoobrony - zadania
● Obrona Japonii przed bezpośrednią i pośrednią agresją w celu ochrony pokoju i niepodległości Japonii
● Utrzymanie bezpieczeństwa narodowego
● Ostrzeganie i obserwacja, zbieranie informacji i różnorodne szkolenia na wodach terytorialnych Japonii
● Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu morskiego (obrona szlaków morskich )
● Obrona otaczających obszarów morskich w sytuacjach awaryjnych
● Misje eskortowe dla japońskich statków handlowych u wybrzeży Somalii
 Wyposażenie
02. Przykłady
Lądowe Siły Samoobrony - czołgi

Typ 10 (126 szt) Typ 90 (341 szt) Typ 74 (>90 szt)

Lądowe Siły Samoobrony - pojazdy opancerzone

Typ 73 (338 szt) Typ 96 (389 szt) Typ 87 (111 szt)

Lądowe Siły Samoobrony - śmigłowce

UH-1J (112 szt) AH-1S (44 szt) UH-60JA (39 szt)

Powietrzne Siły Samoobrony - samoloty myśliwskie

F-35A/B (33 szt) F-15J/DJ (200 szt) F-2A/B (91 szt)

Powietrzne Siły Samoobrony - samoloty wczesnego
ostrzegania

E-2C (10 szt) E-2D (3 szt) E-767 (4 szt)

Powietrzne Siły Samoobrony - samoloty szkolne

T-400 (13 szt) T-7 (49 szt) T-4 (196 szt)

Morskie Siły Samoobrony - niszczyciele

Typ Asagiri (8 szt) Typ Murasame (9 szt) Typ Asahi (2 szt)

Morskie Siły Samoobrony - łodzie podwodne

Typ Oyashio (11 szt) Typ Soryu (12 szt)

Morskie Siły Samoobrony - statki obserwacyjne

Typ Futami (2 szt) Typ Nichinan (1 szt) Typ Shōnan (1 szt)

 Doktryna
03.
Główne wyzwania i zagrożenia dla własnego
bezpieczeństwa narodowego
● Aktywne budowanie potencjału gospodarczego i militarnego Chin
● Globalny terroryzm
● Wzrastające zagrożenie żeglugi na głównych morskich szlakach handlowych (od których Japonia jest mocno
uzależniona)
● Militaryzacja przestrzeni kosmicznej
● Zagrożenia w obszarze cyberprzestrzeni (przede wszystkim ze strony Federacji Rosyjskiej, Chin i Korei
Północnej).
Kluczowe cele strategiczne
● Rozszerzenie obecności na najważniejszych szlakach morskich regionu Azji i Pacyfiku
● Zwiększenie zdolności bojowych krajowego systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej;
● Badanie i testowanie form i metod prowadzenia działań wojennych w nowych środowiskach operacyjnych
(cyberprzestrzeń, przestrzeń kosmiczna, widmo elektromagnetyczne)
● Utrzymywanie technologicznej przewagi w dziedzinie obronności, w tym rozwijanie nowoczesnego sprzętu
wojskowego i systemów komunikacji.
● Doskonalenie systemu dowodzenia i kierowania Siłami Zbrojnymi
Sojusznicy
● Stany Zjednoczone

Siły zbrojne USA Japonia jest jedyną zagraniczną armią stacjonującą na terytorium Japonii zgodnie z Traktatem.
Podstawą prawną tego sojuszu jest umowa o wzajemnej współpracy i gwarancjach bezpieczeństwa. Dokument ten
reguluje również rozmieszczenie amerykańskiego kontyngentu wojskowego na terytorium Japonii. Zgodnie z umową
każda ze stron uznaje agresję zbrojną przeciwko sojusznikowi za zagrożenie dla własnego bezpieczeństwa
narodowego i ma prawo działać w tym zakresie zgodnie z postanowieniami obowiązującej konstytucji.
Kraje współpracujące
● Australia
Japonia i Australia ustanowiły silne więzi wojskowe z USA, co skutkuje częstszymi spotkaniami liderów ds. obrony. Siły
Samoobrony Japonii uczestniczyły w misjach odbudowy w Iraku, współpracując z australijskimi oddziałami w
Samawah. Australia posiada około 90 000 żołnierzy, a oba kraje podpisały umowy dotyczące współpracy obronnej, w
tym zintensyfikowanej wymiany informacji. Wspólne ćwiczenia odbywają się zarówno z USA, jak i Australią,
obejmujące różne gałęzie sił zbrojnych. W 2015 r. Japońskie Siły Samoobrony wzięły udział w
amerykańsko-australijskich ćwiczeniach "Talisman Sabre" oraz przeprowadziły szkolenie desantowe w trzech krajach.
W 2022 r. podpisano Japońsko-Australijską umowę o ułatwieniach, umożliwiającą sprawną współpracę podczas
wspólnych działań, takich jak ćwiczenia.

● Anglia
W 2011 r. Minister Obrony Narodowej Japonii spotkał się z brytyjskim ministrem obrony w sprawie współpracy
obronnej. W wyniku tego spotkania rozpoczęto prace nad nowymi ustaleniami. W 2012 r. Japonia i Wielka Brytania
podpisały memorandum o współpracy obronnej. Japońskie Siły Samoobrony uczestniczyły w międzynarodowych
pokazach lotniczych w Wielkiej Brytanii. Oba kraje podpisały umowę o wzajemnej współpracy, a Japonia stała się
trzecim krajem, który dołączył do tego porozumienia. W 2018 r. odbyły się pierwsze dwustronne ćwiczenia
szkoleniowe ze Stanami Zjednoczonymi. W 2021 r. lotniskowiec Royal Navy Queen Elizabeth zawinął do portu w
Yokosuce. W 2023 r. podpisano umowę o ułatwieniach, stawiając Japonię na drugim miejscu po Australii, która
podpisała taką umowę z Wielką Brytanią.
Kraje współpracujące
● Indie
Indyjski okręt wojenny odwiedził Japonię po raz pierwszy w 1969 roku. W 2007 roku odbyły się pierwsze trójstronne
ćwiczenia z Japonią, Stanami Zjednoczonymi i Indiami. W 2008 roku przywódcy obu krajów podpisali Wspólną
Deklarację w sprawie współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa. W 2012 roku Japońskie Morskie Siły Samoobrony i
Indyjska Marynarka Wojenna przeprowadziły wspólne ćwiczenia przeciwstawiające się Chinom. Wymiana między
Japonią a Indiami obejmuje szkolenia, ćwiczenia i wizyty wysokich rang oficerów. W 2020 roku oba kraje podpisały
Umowę Nabycia i Usług Wzajemnych (ACSA).

● Francja
W maju 2010 roku szef sztabu lotnictwa Japonii odwiedził Francję, a we wrześniu tego samego roku szef sztabu
francuskiej marynarki wojennej odwiedził Japonię, potwierdzając przyjazne stosunki. W październiku 2011 roku
podpisano Umowę o ochronie informacji między Japonią a Francją. W lutym 2012 roku francuski okręt Vendémière
uczestniczył we wspólnym szkoleniu z Japońskimi Morskimi Siłami Samoobrony i Marynarką Wojenną Stanów
Zjednoczonych. W odpowiedzi na złagodzenie Trzech Zasad dotyczących wywozu broni, wprowadzono dostosowania
promujące wspólny rozwój i produkcję broni i sprzętu obronnego. W czerwcu 2017 roku podczas Paris Air Show
zaprezentowano samolot patrolowy P-1. W lipcu 2018 roku Japonia i Francja podpisały Umowę Nabycia i Usług
Wzajemnych (ACSA).