Sistem Mühendisliğine Giriş

Emir SADE
emirsade@buyutech.com.tr

2023
 Dersin Amacı

➢ Sistem Mühendisliği disiplinini anlamak ve temel kavramları öğrenmek

➢ Karmaşık sistemlerin yönetimi ve tasarımı hakkında bilgi edinmek

➢ Sistem Mühendisliği ilkelerini gerçek dünya uygulamalarıyla ilişkilendirmek

➢ Sistem Mühendisliği projelerine yönelik temel becerileri geliştirmek

1 Copyright © www.buyutech.com.tr
 1. Hafta İçerik

➢ Sistem Mühendisliğine Giriş

➢ Genel Tanım
➢ Sistem Mühendisliğinin Temel Kavramları
➢ Sistem Mühendisliğinin Tarihsel Gelişimi
➢ Sistem Mühendisliği ve Diğer Disiplinlerle İlişkisi
➢ Sistem Mühendisliği İlkeleri ve Süreç

2 Copyright © www.buyutech.com.tr
Genel Tanım
 Sistem Mühendisliği Tanımı

➢ Sistem Mühendisliği:
➢ Bir disiplin olarak karmaşık sistemlerin tasarımı, geliştirilmesi ve yönetimi ile ilgilenir.
➢ Çeşitli disiplinlerin (mühendislik, proje yönetimi,…) bir araya geldiği disiplinlerarası bir alandır.

4 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendisliği Tanımı

5 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendisliği Tanımı

6 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Neden Sistem Mühendisliği?
➢ Sistem Mühendisliği:
➢ Karmaşık sistemleri anlamak ve yönetmek için bir yaklaşım sunar
➢ Verimlilik, güvenilirlik ve güvenlik sağlama potansiyeline sahiptir

➢ Karmaşık Sistemler:
➢ Günümüz dünyasında karmaşıklık artıyor
➢ Büyük ölçekli projeler ve sistemler daha fazla koordinasyon gerektiriyor

➢ Sistem Mühendisi alanları:

➢ Savunma Sanayi, Uzay ve Havacılık, Otomotiv gibi sektörlerde iş imkanları
➢ Yüksek talep ve rekabetçi maaşlar

7 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendiliğinin Avantajları

➢ Proje Başarısını Artırma

➢ Sistem mühendisliği, karmaşıklığı daha iyi yönetme ve projelerin başarılı bir şekilde
tamamlanmasını sağlama konusunda yardımcı olur.

➢ Maliyet Düşürme
➢ İyi bir sistem mühendisliği yaklaşımı, gereksiz harcamaları azaltabilir ve projelerin bütçesini korur.

8 Copyright © www.buyutech.com.tr
Sistem Mühendisliğinin
Temel Kavramları
 Sistem Nedir?

➢ Sistem Tanımı:
➢ Sistem, bir veya daha fazla bileşeni veya parçayı bir araya getiren ve belirli bir amacı veya
fonksiyonu gerçekleştirmek için çalışan bir organizasyondur.

➢ Parçalar ve İlişkiler:
➢ Bir sistem, alt sistemlere veya bileşenlere sahip olabilir ve bu parçalar arasında belirli ilişkiler
bulunabilir.

➢ Amaç ve Fonksiyonlar:
➢ Her sistem, belirli bir amaç veya fonksiyonu gerçekleştirmek için tasarlanmıştır.

10 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Karmaşıklık

➢ Sistemlerin Karmaşıklığı:
➢ Karmaşıklık, bir sistemin içerdiği parçaların ve bu parçalar arasındaki ilişkilerin miktarı ve
karmaşıklığıdır.

➢ Modülerlik ve Entegrasyon:
➢ Sistemler, modüler bir yapıda olabilir, yani parçalara ayrılabilir ve daha sonra entegre edilebilir.

➢ Karmaşıklığı Yönetmek:
➢ Sistem mühendisliği, karmaşıklığı yönetme ve sistemi anlama sürecini sağlar.

11 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Çok Disiplinli Yaklaşım

➢ Yaklaşım:
➢ Sistem mühendisliği, mühendislik alanında (yazılım, donanım, mekanik,…) çeşitli disiplinlerden
gelen bilgi ve yöntemleri birleştirir.

➢ Disiplinlerarası İşbirliği:
➢ Farklı disiplinlerden gelen uzmanlar, karmaşıklıkla başa çıkmak için işbirliği yaparlar.

➢ Farklı Bakış Açıları:

➢ Her disiplin, sistemi farklı bir bakış açısıyla ele alır ve bu farklılıkların avantajlarını kullanır.

12 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendisi
➢ Sistem Mühendisinin Rolü:
➢ Sistem mühendisi, karmaşık sistemlerin tasarımı, geliştirilmesi ve yönetimi süreçlerini koordine
eden kişidir.

➢ Sorumluluklar ve Görevler:
➢ Fizibilite analizi, gereksinim analizi, sistem tasarım, entegrasyon, test gibi süreçlerin yönetimi ve
denetimi

➢ Tümünün Ötesinde Düşünme:

➢ Sistem mühendisleri, tüm sistemi anlamak için parçaların ötesine geçer ve sistemin büyük
resmini görme yeteneğine sahiptir.

➢ İlişkili Süreçler ve Etkiler:

➢ Bir değişiklik veya kararın bir parçada nasıl etkiler yaratacağını anlarlar ve bu etkileri
değerlendirirler.

13 Copyright © www.buyutech.com.tr
Sistem Mühendisliğinin
Tarihsel Gelişimi
 Tarihsel Gelişimi

➢ Öncü Dönemler - (1940-1960)

➢ II. Dünya Savaşı Dönemi

➢ Örnek: Manhattan Projesi
➢ İkinci Dünya Savaşı sırasında geliştirilen atom bombası, sistem mühendisliği ilkelerinin uygulandığı
erken bir projeydi

➢ Soğuk Savaş Dönemi

➢ Örnek: RAN (Radar And Navigation) Projesi
➢ II. Dünya Savaşı ve soğuk savaş sırasında geliştirilen RAN projesi, sistem mühendisliği ilkelerinin
başarıyla uygulandığı bir örnektir.

15 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Tarihsel Gelişimi
➢ Sistem Mühendisliği Disiplininin Doğuşu (1960-1980)
➢ Raporda Tanımlanan Sistem Mühendisliği
➢ 1960'ların ortalarında, Amerika'da yapılan bir dizi raporla sistem mühendisliği disiplini
tanımlandı. Bu raporlar, sistem mühendisliği ilkelerini ve süreçlerini tanımladı.

➢ Standartlar ve Süreçler
➢ Savunma Sanayi için sistem mühendisliği standartları olan DoD-STD-2167 ve Mil-STD-499, bu
dönemde oluşturuldu.

➢ Modern Sistem Mühendisliği (2000'lerden Günümüze)

➢ Bu dönemde, sistem mühendisliği için daha fazla standart ve yönergeler geliştirildi. Özellikle
savunma sanayi ve havacılık gibi sektörlerde standartlar sıkı bir şekilde uygulanır.
➢ CMMI (Capability Maturity Model Integration) gibi süreç iyileştirme modelleri, sistem
mühendisliği süreçlerinin olgunluğunu ve etkililiğini değerlendirmek için kullanılır.

16 Copyright © www.buyutech.com.tr
Sistem Mühendisliği
ve
Diğer Disiplinlerle
İlişkisi
 Sistem Mühendisliği ve Yazılım Mühendisliği

➢ Yazılım Mühendislerinin Rolü

➢ Yazılım mühendisleri, bir sistemin yazılım bileşenlerinin tasarımı, geliştirilmesi, test edilmesi ve
bakımı ile ilgilenirler.

➢ Yazılımın Karmaşıklığı
➢ Modern sistemlerde, yazılımın rolü ve karmaşıklığı büyüktür. İşletim sistemleri, gömülü yazılım,
uygulama yazılımı gibi birçok yazılım bileşeni bir araya getirilmelidir.

➢ Sistem Mühendisleri ile İşbirliği

➢ Yazılım mühendisleri, sistem mühendisleri ile yakın işbirliği yaparlar. Sistem mühendisleri,
yazılımın diğer sistem bileşenleri ile uyumlu olmasını ve sistemin bütününü başarıyla yönetmesini
sağlar.

18 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendisliği ve Yazılım Mühendisliği

➢ Yazılım ve Donanım Entegrasyonu

➢ Sistem mühendisleri, yazılımın donanım ile uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlarlar. Bu, özellikle
karmaşık sistemlerde önemlidir (örneğin, bir otomobilin motor kontrol yazılımının donanım ile
entegrasyonu).

➢ Test ve Doğrulama
➢ Yazılım ve sistem bileşenlerinin doğru çalıştığından emin olmak için sistem testleri ve
doğrulamaları yapılır. Sistem mühendisleri, bu süreçleri koordine ederler.

19 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendisliği ve Yazılım Mühendisliği

➢ Yazılım ve Donanım Entegrasyonu

➢ Sistem mühendisleri, yazılımın donanım ile uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlarlar. Bu, özellikle
karmaşık sistemlerde önemlidir (örneğin, bir otomobilin motor kontrol yazılımının donanım ile
entegrasyonu).

➢ Test ve Doğrulama
➢ Yazılım ve sistem bileşenlerinin doğru çalıştığından emin olmak için sistem testleri ve
doğrulamaları yapılır. Sistem mühendisleri, bu süreçleri koordine ederler.

20 Copyright © www.buyutech.com.tr
Sistem Mühendisliği
İlkeleri ve Süreçleri
 Sistem Mühendisliği Felsefesi

➢ Sistem Mühendisliği Felsefesi

➢ Sistem mühendisliği, sistemlerin gereksinimlere uygun olarak tasarlanması ve yönetilmesi
gerektiği felsefesini benimser.

➢ Sistem Düşünme Yaklaşımı

➢ Sistem mühendisleri, bir sistemi tüm bileşenleri ve ilişkileri ile birlikte ele alır ve bütünsel bir
yaklaşım benimserler.

22 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendisliği İlkeleri

➢ Entegrasyon İlkesi
➢ Sistem mühendisliği, farklı bileşenleri ve disiplinleri başarıyla entegre etmeyi gerektirir.

➢ Maliyet-Etki Analizi
➢ Proje maliyetleri ve getirileri dikkate alınarak kararlar verilir.

➢ Modülerlik ve Genişletilebilirlik
➢ Sistemler modüler olarak tasarlanır ve gelecekteki değişikliklere uyum sağlama yeteneği göz
önünde bulundurulur.

23 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendisliği Süreç Modeli

➢ Süreç Modeli Nedir?

➢ Sistem mühendisliği süreç modeli, bir projenin başlangıcından sonuna kadar izlenmesi gereken
adımları ve aşamaları tanımlayan bir planı ifade eder. Bu model, projenin organizasyon,
planlama, tasarım, geliştirme, test, dağıtım ve bakım gibi farklı evrelerini kapsar.

➢ Neden Süreç Modeli Kullanılır?

➢ Süreç modeli, projenin yönetimini kolaylaştırır, kaliteyi artırır, maliyetleri kontrol altında tutar ve
projenin başarılı bir şekilde tamamlanmasını sağlar.

24 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Mühendisliği Süreç Aşamaları

➢ Gereksinim Analizi
➢ Proje gereksinimleri belirlenir, sistem hedefleri ve kısıtlamaları tanımlanır.

➢ Tasarım
➢ Sistem ve bileşenlerin tasarımı yapılır, mimari oluşturulur ve gereksinimlere uygunluğu sağlanır.

➢ Geliştirme
➢ Tasarlanan sistem ve bileşenler inşa edilir, yazılım kodlanır ve test edilir.

➢ Test ve Doğrulama
➢ Sistem, gereksinimlere uygunluğunu doğrulamak için kapsamlı testlere tabi tutulur.

25 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Temel Sistem Mühendisliği Süreç Modelleri
➢ V-Model
➢ V-Model, sistem mühendisliği süreçlerini
açıklamak için sıklıkla kullanılan bir modeldir.
Bu model, her geliştirme aşamasının bir
doğrulama aşaması ile eşleştirildiği simetrik bir
yapı sunar.

26 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Temel Sistem Mühendisliği Süreç Modelleri

➢ Çevik Sistem Geliştirme

➢ Çevik yöntemler, sistem mühendisliği süreçlerine esneklik ve müşteri odaklılık getirir.
İteratif bir yaklaşımı benimser ve gereksinimlerin sürekli olarak revize edilmesine izin verir.

27 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Temel Sistem Mühendisliği Süreç Modelleri
➢ SPICE (Yazılım Süreç İyileştirme ve Yetkinlik Değerlendirme)
➢ SPICE, yazılım ve sistem mühendisliği süreçlerinin iyileştirilmesi ve değerlendirilmesi için kullanılan bir
modeldir. Süreç olgunluğunu ve yetkinliği ölçmek amacıyla kullanılır.

28 Copyright © www.buyutech.com.tr
 www.buyutech.com.tr
buyutech@buyutech.com.tr

29 Copyright © www.buyutech.com.tr