Sistem Mühendisliğine Giriş

Emir SADE
emirsade@buyutech.com.tr

2023
 Özet

➢ Sistem Mühendisliği:

➢ Sistem mühendisliği, karmaşık sistemleri tasarlama, geliştirme ve yönetme konusunda bütünsel

ve disiplinlerarası bir yaklaşımdır.

➢ Bu yaklaşım, sistem gereksinimlerini ve özelliklerini tanımlamak, analiz etmek ve doğrulamak için

prensipler, yöntemler ve araçlar uygulamayı içerir.

1 Copyright © www.buyutech.com.tr
 2. Hafta İçerik

➢ Sistem Gereksinimlerinin Uygulanması

➢ Özet
1. Paydaşları Tanımlamak ve İhtiyaçları Belirlemek
2. Sistem Kapsamını Belirlemek
3. Sistem Gereksinimlerini Belirlemek ve Analiz Etmek
4. Sistem Gereksinimlerini Tanımlamak ve Dağıtmak
5. Sistem Gereksinimlerini Doğrulama ve Geçerleme (V&V)
6. Sistem Gereksinimlerini Yönetme ve Kontrol Etme

2 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Paydaşları Tanımlamak ve İhtiyaçları Belirlemek

➢ Paydaşları Tanımlama:

➢ Sistem mühendisliği, bir sistem veya proje üzerinde etkisi olan tüm paydaşları tanımlar. Bu
paydaşlar, sistemle doğrudan veya dolaylı olarak etkileşimde bulunan herkesi temsil eder.

➢ Sistem mühendisliği bakış açısıyla paydaşları ve ihtiyaçları tanımlamak, başarılı bir sistem
geliştirme süreci için temel bir adımdır. Bu süreç, paydaşlarla sürekli iletişim ve işbirliği gerektirir
ve gereksinimlerin net bir şekilde belirlenmesi ve yönetilmesi önemlidir.

3 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Paydaşları Tanımlamak ve İhtiyaçları Belirlemek

➢ İçsel Paydaşlar:
➢ Çalışanlar
➢ Yöneticiler
➢ Şirket sahipleri

➢ Dışsal Paydaşlar:
➢ Müşteriler
➢ Tedarikçiler
➢ Rekabetçiler

4 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Paydaşları Tanımlamak ve İhtiyaçları Belirlemek

5 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Paydaşları Tanımlamak ve İhtiyaçları Belirlemek

➢ Paydaşların İhtiyaçlarını Belirleme:

➢ Sistem mühendisliği, paydaşların ihtiyaçlarını anlamak için gereken analitik yöntemleri kullanır.
Bu, gereksinimler mühendisliği sürecinin temelidir.

➢İşlevsel gereksinimler
➢Performans gereksinimleri
➢Güvenlik gereksinimleri
➢Yasal gereksinimler

6 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Paydaşları Tanımlamak ve İhtiyaçları Belirlemek

➢ Öncelik Sırası Belirleme:

➢ Belirlenen gereksinimler arasında öncelik sırası belirlemek, kaynakların doğru şekilde tahsis
edilmesini ve önemli işlevselliğin öncelikli olarak geliştirilmesini sağlar.

➢ Öncelikler, paydaşların iş gereksinimleri ve risk faktörlerine dayalı olarak belirlenir.

7 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Paydaşları Tanımlamak ve İhtiyaçları Belirlemek

➢ İhtiyaçlara Yanıt Verme:

➢ Sistem mühendisleri, belirlenen gereksinimlere uygun çözümler tasarlar ve bu çözümleri sistem
tasarımına entegre eder. İhtiyaçlara yanıt verme, sistem mimarisi, yazılım geliştirme ve test
aşamalarını içerir.

➢ İzleme ve Geri Bildirim:

➢ Sistemler zaman içinde değişebilir ve paydaşların ihtiyaçları da değişebilir. Bu nedenle, sistem
mühendisleri, sistemin performansını ve işlevselliğini izler ve paydaşlardan geri bildirim alır.
İhtiyaçlar ve sistem tasarımı, değişen gereksinimlere uyacak şekilde sürekli olarak
güncellenmelidir.

8 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Kapsamını Belirlemek

➢ İkinci adım, sistemin kapsamını ve

bağlamını tanımlamaktır. Bu adım
sistemle çevresi arasındaki sınırları ve
etkileşimleri ifade eder.

➢ Sistem kapsamını ve bağlamını

açıklamak ve görselleştirmek için
kullanabileceğiniz teknikler arasında
kullanım senaryoları, senaryolar,
diyagramlar veya modeller
bulunabilir.

9 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Kapsamını Belirlemek
➢ Kapsam (Scope):
➢ Sistem kapsamı, bir projesinin veya sisteminin hangi özellikleri, işlevleri ve sınırları içerdiğini
açıklayan bir kavramdır.
➢ Bu kavram, bir projenin veya sistemin hedeflerini, gereksinimlerini ve sınırlarını tanımlamak için
kullanılır.

➢ Bağlam (Context):
➢ Bağlam, bir projesinin veya sisteminin dış dünyayla olan ilişkilerini, etkileşimlerini ve konumunu
tanımlayan bir kavramdır.
➢ Sistem bağlamı, bir sistemin çevresini ve bu çevreyle nasıl etkileşimde bulunduğunu anlamamıza
yardımcı olur.
➢ Bu, sistem içindeki süreçlerin, alt sistemlerin ve dış sistemlerin nasıl birbirleriyle etkileşimde
bulunduğunu açıklar.
➢ Bağlam, sistem gereksinimlerinin, tasarımın ve testlerin oluşturulması sırasında kullanılır.

10 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Gereksinimlerini Belirlemek ve Analiz Etmek

➢ Üçüncü adım, sistem gereksinimlerini belirlemek ve analiz etmektir. Bu gereksinimler, sistemin paydaş
ihtiyaçlarını karşılamak için ne yapması gerektiğini veya olması gerektiğini ifade eden açıklamalardır.

➢ Bu süreç, projenin başarılı bir şekilde planlanması ve tasarlanması için gereklidir.

➢Gereksinimleri belirleme: (Elicit)

➢ Bu gereksinimleri farklı kaynaklardan toplama ve dokümante etme sürecini içerir.

➢Gereksinimleri analiz etme: (Analyze)

➢ Sistem gereksinimlerini doğrulama ve iyileştirme sürecini ifade eder.
➢ Bu adımda gereksinimlerin açık, tutarlı, eksiksiz, uygulanabilir ve test edilebilir olduğundan emin
olmak önemlidir.

11 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Gereksinimlerini Belirlemek ve Analiz Etmek

➢Değişiklikleri Yönetme: (Change Management)

➢ Gereksinimler, projenin ilerleyen aşamalarında değişebilir. Bu nedenle, değişiklik istekleri
kaydedilir, analiz edilir ve belgelendirilir. Değişiklikler, paydaşların onayı ve yönetim tarafından
onaylandıktan sonra uygulanır.

➢İzleme: (Monitoring)
➢ Gereksinimlerin sürekli olarak izlenmesi, takip edilmesi ve paydaşlarla düzenli iletişim kurulması
ve raporlanması gereklidir.

12 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Gereksinimlerini Tanımlamak ve Dağıtmak

➢ Dörtüncü adım, sistem gereksinimlerini tanımlamak ve dağıtmaktır ve bu, sistem gereksinimlerini

tanımlamak ve alt sistem bileşenlerine kırmak anlamına gelir.

➢ Tanımlamak,
➢ Sistem gereksinimlerini iletebilmek ve sistem yaşam döngüsü boyunca izlenebilir hale
getirebilmek için resmi bir doküman veya veritabanında yazmak ve düzenlemek faaliyetini ifade
eder.

➢ Dağıtma,
➢ Sistem gereksinimlerini uygulayacak olan alt düzey bileşenlere veya alt sistemlere atama ve
ayrıştırma faaliyetini ifade eder.

13 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Gereksinimlerini Tanımlamak ve Dağıtmak

➢ Gereksinimlerin Detaylandırılması:
➢ İlk olarak, yüksek düzeyde tanımlanmış olan sistem gereksinimleri daha ayrıntılı bir şekilde
incelenir ve detaylandırılır. Bu, gereksinimlerin daha kesin ve anlaşılır bir şekilde ifade edilmesini
sağlar.

➢ Gereksinimlerin Alt Sistemlere ve Bileşenlere Dağıtılması:

➢ Sistem gereksinimleri, sistemdeki alt sistemlere veya bileşenlere atama yapılacak şekilde dağıtılır.
Bu, her bir alt sistem veya bileşenin kendi görevlerini ve sorumluluklarını daha iyi anlamasına
olanak tanır.

14 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Gereksinimlerini Tanımlamak ve Dağıtmak

➢ Sorunların Tanımlanması ve Çözülmesi:

➢ Bu aşamada, gereksinimlerin detaylandırılması ve dağıtılması sırasında ortaya çıkan sorunlar
tanımlanır ve çözülür. İhtilaflar, çakışmalar veya uyumsuzluklar giderilir.

➢ İzlenebilirlik Sağlama:
➢ Her gereksinimin, alt sistemler veya bileşenler tarafından nasıl karşılandığı ve uygulandığı
izlenebilir olmalıdır. Bu, gereksinimlerin test edilebilirliği ve doğrulanabilirliği için önemlidir.

15 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Gereksinimlerini Doğrulama ve Geçerleme (V&V)

➢ Beşinci adım, sistem gereksinimlerini doğrulama (Validation) ve geçerleme (Varification) adımlarını

içerir. Bu adımlar, sistem gereksinimlerinin doğru ve eksiksiz olduğundan emin olmayı amaçlar.

➢ Doğrulama (Validation),
➢ Sistem gereksinimlerinin, paydaşların beklentilerini ve projenin amacını karşılayıp karşılamadığını
doğrulama işlemidir. Bu aşamada, gereksinimlerin işlevselliği ve performansı paydaşlarla
onaylanır.

➢ Geçerleme (Varification),
➢ Bu aşama gereksinimlerin yazılı olarak sistem tasarımı şartlarını karşılayıp karşılamadığını kontrol
etmeyi içerir. Bu, gereksinimlerin mantıklı, tutarlı ve eksiksiz olduğunu emin olma işlemidir.

16 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Gereksinimlerini Doğrulama ve Geçerleme (V&V)

➢ Test Planlarının Hazırlanması:

➢ Doğrulama ve geçerleme işlemi için test planları hazırlanır. Bu planlar, gereksinimlerin nasıl test
edileceğini ve doğrulanacağını belirler.

➢ Testlerin Uygulanması:
➢ Hazırlanan test planlarına uygun olarak gereksinimler test edilir ve doğrulanır. Bu testler,
gereksinimlerin gerçek dünya koşullarında nasıl davranacağını değerlendirir.

➢ Değişikliklerin Yönetimi:
➢ Doğrulama ve geçerleme işlemi sırasında ortaya çıkan sorunlar ve uyumsuzluklar yönetilir.
Gereksinimlerin düzeltilmesi veya revize edilmesi gereken durumlar tespit edilir ve bu
değişiklikler belgelenir.

17 Copyright © www.buyutech.com.tr
 Sistem Gereksinimlerini Yönetme ve Kontrol Etme

➢ Altıncı adım, sistem gereksinimlerini yönetme ve kontrol etme adımlarını içerir. Bu adımlar, sistem
gereksinimlerini sistem yaşam döngüsü boyunca sürdürme ve güncelleme faaliyetlerini ifade eder.

➢Yönetim,
➢ sistem gereksinimleri faaliyetlerini ve kaynaklarını planlama, düzenleme ve izleme faaliyetidir.

➢Kontrol,
➢ yeni veya gelişen paydaş ihtiyaçları, sistem sorunları veya proje kısıtlamaları nedeniyle sistem
gereksinimlerine değişiklikler yapılmasını tanımlama, değerlendirme ve uygulama faaliyetidir.

➢ Sistem gereksinimlerini yönetme ve kontrol etme için görev yönetimi, değişiklik yönetimi veya
izlenebilirlik gibi aşamalar kullanılmaktadır.

18 Copyright © www.buyutech.com.tr
 www.buyutech.com.tr
buyutech@buyutech.com.tr

19 Copyright © www.buyutech.com.tr