BAŞLICA HAK VE ÖZGÜRLÜKLER

Hayat (Yaşam)Hakkı
Bu metin, hayat hakkı ile ilgili pek çok yasal madde ve insan hakları sözleşmesinden alıntılar
içeriyor. Bu hak, en temel insan hakkı olarak kabul edilir ve hayatı koruma ve güvence altına
alma amacı taşır. Örneğin, Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, yaşam hakkını savaş,
olağanüstü durumlar dışında herhangi bir durumda kasten sonlandırılamayacak şekilde korur.
Aynı zamanda, hayat hakkının korunması için etkili yasal düzenlemelerin oluşturulması ve
uygulanması gerekliliğine vurgu yapılır. Bu hak, devlete hayatın yok edilmemesi ve etkili bir
ceza sistemi kurarak bu hakkı koruma yükümlülüğü getirir.

A.Negatif Yükümlülük
Devlet, herhangi bir şekilde kasıtlı veya dikkatsizce bir kişinin hayatını sonlandırmamalıdır.
Devlet, kişilerin hayatlarını yargısız infazlardan korumakla yükümlüdür. Bu, kasıtlı eylemlerin
yanı sıra ihmal edilmiş eylemleri de içerir. Devletin hayatı koruma yükümlülüğü, bireylerin
öldürme eylemlerine karşı da geçerlidir. Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, ölüm
olmasa bile ciddi yaralanmaların durumunda bile etkili bir soruşturma yapılmasını şart koşar
ve bazı durumlarda 2. maddeyi ihlal edebileceğini belirtir. Ölüm yasağı, bir kişinin hayatını
tehlikeye atmakla yükümlü olduğunu belirtir, ancak tehditler bu yükümlülüğe dahil değildir.

B.Pozitif Yükümlülük
Devlet, hayatı korumak ve öldürmeyi engellemek için yeterli önlemleri almalıdır. Bu
çerçevede, kanunları oluşturmalı, uygulamalı ve ceza kovuşturmasını etkili bir şekilde
düzenlemelidir. Devlet, ölüm riski taşıyan durumlarda ciddi koruma önlemleri almalı, kişisel
koruma sağlamalı ve kuvvet kullanımıyla ilgili kuralları belirlemelidir. Ayrıca, ölüme yönelik
gerçek ve mevcut bir tehlike olduğunda etkili ve yeterli soruşturma yapmalıdır. Bunun yanı
sıra, kişinin kendi hayatına son vermesi veya gebeliğin sonlandırılması gibi konularda da
AİHS'nin 2. maddesi tartışmalara yol açmıştır, ancak AİHM kesin bir yargıya varmamıştır.