ÖZTÜRKÇE

TERİMLER SÖ)LÜĞÜ
 BAŞLARKEN

Bu çalış a, e a gı gü delik kulla ı ala ları ı ve ili dalları ı içerdiği teri leri
Türkçe karşılıkları ı a laşılır ve u gula a ilir ir içi de derle e i a açla aktadır. Yıllar süre
kişisel derle e çalış aları da ve ta a e gele eksel ka aklarda ararla ılarak orta a çıka u
küçük eser, kola lık sağla ası akı ı da ta lolar hali de düze le iştir. Orta As a köke li
keli eler, diğer Türk lehçe ve şiveleri, As a Türk Devletleri i res i dilleri ve A adolu halk ağzı
titizlikle i ele iş ve sözcükler kulla ı kola lığı ile teri sel itelik taşı a ölçütleri e göre
topla arak sı ıfla dırıl ışlardır. A ak uradaki a aç derle e ap akta zi ade pratik kulla ı
olduğu içi ha gi söz üğü erede ka akla dığı ve a a la ı ı e olduğu çok gerek edikçe uzu
uzu a latıl a ıştır. Oluşa ta lolardaki az sa ıdaki oşluk ise i e çeşitli kriterlere göre oluşturula
ve a a la ı ka dırıla keli elerle doldurul uştur. Fakat u lar çok az sa ıdadır. Yi e de oluşturula
sözcüklerin halk düşü üşü ve sö le işi e u gu ol aları içi e üst düze ga ret gösteril iştir. “özü
çok fazla uzat ada , ge el olarak tü özleştir e de e eleri ve özel olarak ise u çalış a içi ö e
sürüle ile ek karşıt görüşlere ve kısa a savu aları a deği ek azı soruları a ıtla ak açısı da
ararlı ola aktır. “özcüklerin türetilmesine veya yeni teri leri kulla ıl ası a ilişki te el soru ları
şu aşlıklar altı da topla a iliriz.

1. Üretile keli eleri veya yerleştiril eye çalışıla teri leri yapay ol ası.

AÇIKLAMA-1: Herşe de ö e tü söz ükleri apa olduğu iddiası geçerli değildir. Derle e
çalış aları halk kültürü de zate var ola söz ükleri, taşıdığı a la akı ı da olduğu gi i koru a ı
ve a aze a la ka dır aları la kulla ı ları ı a gı laştır a ı ve çoğu za a da so uç olarak
teri iteliği de kulla a ı a açlar. Gerçekte de u çalış ada elde geldiği e e i söz ük
üretil esi olu a gidil e iştir. Aksi e halk ağzı da kulla ıla öğeler ir ara a getiril e e
çalışıl ıştır. Üretile kısıtlı sa ıdaki e i söz ük ise sö le iş kola lığı esas alı arak ve halk düşü üşü
te eli de a tıksal olarak orta a çıkartıl ıştır. Üstelik geç işte apa olarak üretile pek çok
keli e ugü erleş iştir ve kulla ı ı ka ul gör üştür. Tek ir ör ek ver ek gerekirse ola ak
söz üğü de olduğu gi i... Yapa olarak üretile u söz ük gü ü üzde karşılığı olarak ö erildiği
i ka söz üğü de daha fazla a gı içi de kulla ıl aktadır.

2. Üretile veya derle e söz ükleri gülü ç ol ası veya öyle algıla ası.

AÇIKLAMA-2: Ki i za a azı söz ükleri gülü ç ulu ası iki ede e da alıdır. İlk olarak,
ta a e e i ola ve a ilk defa du ula ir söz üğü kulağa a a ı gel esi ede i le ö argılı
aklaşıl ası e te el soru dur. A ak u ö argı za a la ok ola il ektedir, ö e li ola söz üğü
kola kulla ıla ilir ol asıdır. Ör eği ola ak, olasılık gi i keli eler ilk üretildikleri de ala ko usu
apıl ışlardır, a ak gü ü üzde ili sel ta irler olarak erleşe u teri leri he e herkes
kulla aktadır. İki i ede ise üretile keli e i , halk ağzı ı erleşik kulla ı ahe gi e ve a
kola lığı a a kırı ol ası ö e li ir gerekçedir. Gerçekte de u söz ükler e apılırsa apılsı
erleşik olarak kulla ıla azlar ve sözlükleri içi de itip giderler. A ak yine de bilinmesi gereken
diğer husus şudur ki, azı söz ükleri geldiği dillerdeki a la ları hiç de daha az gülü ç ve daha az
u dur a değildir. Ör eği Televiz o söz üğü, Latin kökenli dillerden birebir çeviri ile ifade
edersek, Tele+Visio = Uzak+Görü tü de ektir. Üstelik erleşik olduğu içi savu ula pek çok
söz ük izi kültürü üzde ta a e uzaktır ve hiç ir gele eksel da a ağı oktur. Ör eği Mart
keli esi Lati “avaş Ta rısı Mars ı adı da gelir. A ı duru pek çok Farsça ve Arapça köke li
kelime için de geçerlidir. Bunlara benzer binlerce örnek verilebilir.

3. U surları Çokta rılı ve/veya İlkel dö e lere ait ol ası.

AÇIKLAMA-3: Bu iddia doğru ol akla irlikte, gü ü üzde he e her kültür içi geçerli ir
duru dur. Mesela gezege adları ı ta a ı içi u esas geçerlidir. Ör eği Jüpiter Ro a
itolojisi i Baş-Ta rısıdır. İ giliz edeki gü adları ı her iri Cer e köke li ir ta rı ı adı da
gelir. Mesela Thursda söz üğü Thor’s Day = Yıldırı Ta rısı’ ı Gü ü de ektir. A ak u lar
Paga ve a Putperest ir aklaşı ı e i se ek a la ı a gel ez. Mitoloji kahra a ları ı se olik
a sı ası ve gele ekleri aşatıl ası olarak ele al ak daha doğru ola aktır.

Diğer ö e li ir husus ise, halk kültürü ü doğa la ütü leşik ve doğa a sa gılı aşa
içi i i u derle edeki a sı ası ı ö e i i vurgula asıdır. Öz kültürü üz, doğa a ve içi deki
varlıklara düş a ola , o ları ok ede ir a la ışa sahip değildir. Aksi e doğal çevre i ve içi de
arı dırdığı itkileri ve ha va ları koru a ir aklaşı ve düşü e apısı dai a ke disi i hissettirir.
Maalesef gü ü üzde ok ola u özelliği izi e ide dirilt e iz gerek ektedir.

Bu kitapçıkta er ala , her alandaki alter atif ö eriler farklı Türk toplulukları da/ulusları da
u gula dığı da hepsi de koru arak varlığı ı deva ettire ile ektir. Bu çalış a ir ör ek iteliği de
olup geliştiril e e açıktır, eter ki e i se e ilir teri ler türetile ilsi . Diğer ala lardaki çalış alar
ekle dikçe kitapçık ge işle e ektir. İste e herkes u çalış a ı ge işlete ilir ve istediği erde
alı tıla a ilir.
 GÖKBİLİM

GEZEGENLER

1. TİLEK DİLEK : Merkür, Utarit.

Eşa la : TİLEKDİ) DİLEKTİR – TİLEG
Dilek ıldızı. O a akılarak dilek dile ir. Çıplak gözle görülür.

2. SEVİT (SEVÜT): Venüs, Zühre.

Eşa la : ÇOLPANDIZ (ÇOLPANTIR) – ÇOLPAN
Moğollarda Çolpa adı verilir ve u üzde a lışlıkla keli e e zerliği ede i le dö üşerek Ço a Yıldızı
de ir. Çıplak gözle görülür.

3. YERTİNÇ YERDİNÇ : Dünya, Arz.

Eşa la : YERDİ) YERİNTİR – YER
Yeryüzü.

4. KÜRÜT (KÜRÜD): Mars, Merih.

Eşa la : KIZANDIZ/KIZILDIZ (KIZANTIR/KIZILTIR) – KIZAN/KIZIL
Güçlü ve kızgı ir iğit olarak düşü ülür. Çıplak gözle görülür.

5. ONGAY (ÖNGEY): Jüpiter, Müşteri.

Eşa la : ERENDİ) ERENTİR – EREN
Olgu luğu ve ilgeliği te sil eder. Çıplak gözle görülür.

6. ERKLİĞ ERKLİ : Satürn, Zuhal.

Eşa la : SEKENDİ) “EKENTİR – SEKEN
Etrafı da halkaları vardır. Çıplak gözle görülür.

7. CETEGEY (CETEY): Uranüs.

Eşa la : YETENDİ) YEDENTİR – YETEN
Çıplak gözle görüle ez.

8. KONUŞUK KONUŞU : Neptün.

Eşanlam: ALTANDIZ (ALTANTIR) – ALTAN
Çıplak gözle görüle ez.

9. YALDIRIK (YILDIRAK): Plüton.

Eşa la : USANDIZ (USANTIR) – USAN
Bu gezege i so ıllarda apıla çalış alarda aslı da ir iri i etrafı da dö e iki gezege olduğu
a laşıl ıştır. Adları Yaldırık ve Yıldırak olarak ikili hale getirile ilir. Çıplak gözle görüle ez. A rı a Uluslararası
Gök ili Kurulları tarafı da da artık gezege olarak ka ul edil e ektedir.
BURÇLAR

1. SAKA (SEVE): Aquarius.

Eşa la : KÖNEK (KÜNEK), KOVA KOĞA , DOLÇA, ÇELEK ŞELEK , KÜRÜLGEN
Yakutça: TANHA

2. KOÇ (KOÇAK, KOÇKAR): Aries.

Eşa la : KUZU (KOZI, GUZU), HOY
Yakutça: ELBİ“

3. GÜREŞÇİ GÜREŞÇİLER : Gemini.

Eşa la : İKİ)LER İĞİ), EGİ), EKİ)LER , İGİRELER
Yakutça: CÖHÖGÖY

4. YENGEÇ (YENNE): Cancer.

Eşa la : KISALA (KISLA), SUVŞAYAN, PAKA, ARAĞAK
Yakutça: İYEH“İT

5. ARSLAN (ASLAN, ARSTAN): Leo.

Eşa la : TONGA (TUNGA), HAHAY
Yakutça: AYIĞ

6. BAŞAK MAŞAK, MA“AK : Virgo.

Eşa la : BUĞDAY BODAY, BUĞDA
Yakutça: ALAHÇIN

7. ÜLGÜ (ÜLÇEV): Libra.

Eşa la : KESİL, TARTI, IYAHIN
Yakutça: ULUĞ

8. ÇAYAN ÇADAN, ŞAYAN, ÇEYEN : Scorpius.

Eşa la : KUYRUĞAN
Yakutça: HOTOY

9. YAY (CAY): Sagittarius.

Eşa la : OKÇU, OKTAR, OHÇUT, BÖKEY
Yakutça: “UĞORUN

10. OĞLAK (ULAK, OVLAK): Capricornus.

Eşa la : SERKE, KEÇİ, EÇKİ (ÖÇKE), ÇUBUKU
Yakutça: CILHA/CILOHA

11. BOĞA BUKA, BUĞA : Taurus.

Eşa la : UD (UT), ÖKÜZ ÖGÜ), ÜGİ), OGUS)
Yakutça: AYIHIT

12. BALIK BELİK, BALIKLAR, BALIKTAR): Pisces.

Eşa la : ÇABAK, UÇULU
Yakutça: AĞAR
 TAKIMYILDIZLAR
Takı yıldız Uyarlama Özgün Geleneksel
1 Andromeda Gelin Elik Kulca
2 Antlia Körük Çömlek Külek
3 Apus Kırla gıç Çekiç Bayra
4* Aquarius Saka Kova Könek
5 Aquila Kartal Toğrul Bürküt
6 Ara Sunak Ülek Ülek
7 Argo (a+b+c) Gemi (a+b+c) Oba (a+b+c) Ağıl (a+b+c)
(7-a) Carina Ület (Gemi) Otağ O a Yılkı Ağıl
(7-b) Puppis Ka ık Ge i Çadır O a Alaçık Ağıl
(7-c) Vela Yelken (Gemi) Sancak (Oba) “a va Ağıl
8* Aries Koç Koçkar Kuzu
9 Auriga Sürücü Kağ ı Kağ ı
10 Boötes Güder “ığırt aç Çekirge
11 Caelum Arda Çapla Üvendire
12 Camelopardus Deve Beserek Buğra
13* Cancer Yengeç Yengeç Yengeç
14 Canes Venatici Avköpekleri Sansar Ars
15 Canis Major Köpek Köpek Köpek
16 Canis Minor “ırtla “ırtla Barak
17* Capricornus Keçi Oğlak Serke
18 Cassiopeia Ece Yarasa “aksağa
19 Centaurus Susur Kö üş Argumak
20 Cepheus Ede Döven Düven
21 Cetus Arat Yağ a Yanga
22 Chamaeleon Barrak Çekelez Deği
23 Circinus Yezbe Çepen Boynuz
24 Columba Güvercin Güvercin Güvercin
25 Coma Berenices Belik Yapağı Tuğ
26 Corona Australis Kalpak Papak Kalpak
27 Corona Borealis Börk Takağ Takav
28 Corvus Karga Karga Kuzgun
29 Crater Kap Tas Bakraç
30 Crux Küpe Dibek Eyer
31 Cygnus Kuğu Suna Suna
32 Delphinus Irgay Çöğür Kopuz
33 Dorado Kılıç alığı Kılıç Tiğ
34 Draco Ebren Duşak Bukağı
35 Equuleus Tay Yabu Kulan
36 Eridanus Irmak Yıla Kıvrığ
37 Fornax Ocak Bulka Kotak
38* Gemini İkizler Güreş e Güreşçiler
39 Grus Turna Turna Uğu
40 Hercules Yiğit Alp Batur
41 Horologium Güngen Topuz Balta
42 Hydra “u ıla ı Okruk Örk
43 Hydrus Tırtıl Sülemen Orak
44 Indus Kam Korak Örs
45 Lacerta Kıvraşıl Geleni Geleği
46* Leo Arslan Arslan Tonga
47 Leo Minor Pars Kaplan Kaplan
48 Lepus Tavşa Koban Koyar
49* Libra Tartı Kesil Ülgü
50 Lupus Kurt Kaskır Böri
51 Lynx Vaşak Öşek Üşek
52 Lyra Çalgı Gizek Iklığ
53 Mensa Dirgi Beşik Gedeleç
54 Microscopium Gözgü Karağı “öğe
55 Monoceros “ığı “ığı Maral
56 Musca Sinek Bolat Arı
57 Norma Bölcek Bıçkı Bazalak
58 Octans Umcur Öreke Kirmen
59 Ophiuchus Yıla ı Tara çı Tı az
60 Orion Av ı Çığırtka Batur
61 Pavo Sülün Köküş Bulla
62 Pegasus At Yunt A gır
63 Perseus Güvey Dorum Torum
64 Phoenix Kongrul Doğa Sungur
65 Pictor Boyaç Köten Saban
66* Pisces Balıklar Balık Balık
67 Piscis Austrinus Sazan Gördek Gördek
68 Pyxis Düzeç Süngü Kargı
69 Reticulum Ağ Kaplu ağa Bağa
70 Sagitta Ok Ok Yatağa
71* Sagittarius Yay Yay Yay
72* Scorpius Çayan Çadan Kuçık
73 Sculptor Bediz Balbal Dirgen
74 Scutum Kalkan Kalkan Dumru
75 Serpens (a+b) Yıla (a+b) Kosa (a+b) Tırpa (a+b)
(75-a) Serpens Caput Yıla Baş Bıçak Kosa Bıçak Tırpa
(75-b) Serpens Cauda Yıla Ku ruk Sap (Kosa) “ap Tırpa
76 Sextans Üğe Çiten Çeten
77* Taurus Boğa Boğa Ut
78 Telescopium Bakaç Tarak Kaşağı
79 Triangulum Umbal Kızak Tokurcun
80 Triangulum Australe Üy Yaba Yaba
81 Tucana Turgay Üğü Uğu
82 Ursa Major A ı Geyik Yettegen
83 Ursa Minor Biçin Arkar Kömük
84* Virgo Erden Buğda Başak
85 Volans Uça alık Kelebek Kelebek
86 Vulpecula Tilki Tilki Tilki
* : 12 ÜKEK (12 Burç)
Samanyolu: GÖKYOLU, ORDUYOLU, Kutup Yıldızı: DEMİRKA)IK, ALTINKA)IK
 U arla a “ütu u ire ir çeviri ol a ıp, ki i duru larda al ız a e zet e apıl ıştır.
 Gele eksel “ütu u ise derle elerde ararla ılarak oluşturul uştur.
TAKVİM

A adoluda apıl ış ola derle e çalış aları a göre a adları aşağıdaki gi idir.

SÜRENGE
No. Ay (Sara) İkli sel Araçlı Kırsal Ha va lı Günler Sürem
1 Nisan AÇAR AÇAN KÖTEN DİKİM KÖKEK: Guguk Kuşu 31 30* KÖK,
2 Mayıs KIRÇAN KANDIK SABAN SAÇIM KORAN: Karaca 31 31 KÖKEY,
KÖKLEM
3 Haziran UĞRAŞ ISIK KOSAK KIRKIM BUĞRA: Erkek Deve 31 31
4 Temmuz BİÇEN TOZARAN ORAK BİÇİM KULCA: Dağ Koçu 31 31
5 Ağustos BOZAR BOZARAN DİREN DERİM TEKE: Erkek Keçi 31 31 YAZ
6 Eylül SÖKEN KISIK DÖVEN VERİM OĞNA: Bozkır Keçisi 30 31
7 Teşri -i E. BUDAN KOÇAN TAPAN EKİM “IĞIN: Erkek Deve 30 30 GÜZ,
8 Teşri -i S. KARAŞ BALAĞAN DİBEK SÖKÜM KOÇKAR: Koç 30 30 GÜZEY,
GÜZLEM
9 Kanun-i E. KIRLAŞ ARALIK KAZAN KATIM ELİK: Dağ Keçisi 30 30
10 Kanun-i S. BUĞAN ÇAĞAN OCAK “AĞIM MARAL: Dişi Ge ik 30 30
11 Şu at AKPAN GÜCÜK KİRMEN ÜSÜM ARKAR: Dağ Ko u u 30 30 KIŞ
12 Mart YELEN TULUĞAN KÜLEK SÜRÜM TOYGAR: Tarla Kuşu 30* 30
 *: Dört ılda ir gü sürer.
 Biri i a ı iri i gü ü, gü ü üz takvi i le Mart’tır.
 A ları süreleri evsi leri ili sel topla süreleri e göre düze le iştir.
 Ha va lı Takvi As a’ a aittir. Karşılaştır a a açlı veril iştir.

DİĞER TÜRK TOPLULUKLARI:

Ay Kazak Hakas Sagay Ku a dı Şor Altay Balkar Çuvaş Diğer

1 Nisan Birtin Körük Körik Kerek Koruk Kank Toturnu Çu Sevir
2 Mayıs Kökek An Na ıs Örteng Şı Koskar Hıçav a Şert e Guralay
3 Haziran Ma ır Pes Tartçan Kezel Şa ı Silker Lukur Uta Tutar
4 Temmuz Ota alı Ölen Par Olan Odağ Çulug Ya ı Şurla Ustar
5 Ağustos Şilde Piçen Tos Toz Piçen Toz Kırkar Avan Iyam
6 Eylül Ta ız Orgak Ot Çızıg Orgak Kisçen Kırkavuz Yola Aylul
7 Teşri -i E. Kırkü ek Ürtün Alçan Tayga Urtun Ürten Güznü Çüğük Atırdah
8 Teşri -i S. Kazan Kurtuyak Çarıs Küçkerek Kus Kiçkerek Kaç ı Paştav Balağa
9 Kanun-i E. Karaşa Kırlaş Hırlas Sok Kırlaş Soh Endirevük Karlaç Harlas
10 Kanun-i S. Caltoksan Kiçig Alay Kitig Kiçik Alay Başıl Naras Bilide
11 Şu at Kantar Cel Çil Küzer Çel Kürgen Ba ıça Puş Baydak
12 Mart Akpan Azıg Hıra Argan Çaskı Pozug Avuznu Aka Saban

Gagavuzlarda:
. Büğük 2. Küçük 3. Baba 4. Çiçek 5. Hederlez 6. Kirez
7. Orak 8. Harman 9. Ceviz 10. Canavar . Kası . Kırı
Karaçay-Balkarlar her ayı üç ölü e ayırırlar:
1. TOTURNU: a) Toruk (Aguz) Kı ı Totur c) Kuttus Şırlı
2. HIÇAVBAN: a) Konta b) Çolpan (Kürüldevük) c) Kölköl
3. LUKUR: a) Çamay b) Künlü c) Kuş uş
4. YAYNI: a) Eliye b) Küşdüger c) Kondaray
5. KIRKAR: a) Ötgür (Tommay) Küsü ü Taldırık c) Küylü A uş
6. KIRKAVUZ: a “ı çı a b) Atçak c) Kılı Arkışlık
7. KÜZNÜ: a) Ya akkı (Etiyik) b) Ban Çıklı c) Ye iş Cır ı
8. KAÇNI: a) Batık Kırtlı c) Tuta ış “ı arık
. ENDİREVÜK: a) Uslu A ıstol b) Kutas c) Tusanak
. BAŞIL: a) Tutar b) Beçel c) Pırsıva Kı a ıt
11. BAYRAM: a) Balavuz b) Yantay c) Ergür Ba kı
12. AVUZNU: a) Sönegey b) Yankan (Çapalak) c) Şatık (Yankoz)

* Oşlak Ay (Aşlak Ay) – Özellikle Avras a göçe e halkları ı takvi i de iri i a dır. Uluğ Kü Ulu Gü â i
Nevruz kutla aları la irlikte â i Martta aşlar.
* Sonlak Ay (Azerice "Sonay") – Azer a a folkloru da güz evsi i i so a lı ge eleri e de denir.
Azer a a kö leri de u ge ede çeşitli o u lar o arlar.

HAYVANLI YIL TAKVİMİ

YIL SÜRENGESİ
No. Eski-1 A la ı Eski-2 A la ı Hakas A la ı Yeni Özellik
1 Sıçka (Fare) Sıça (Fare) KÜSKE (Fare) KÜSKE Hareket, sezgi.
2 Ut (Öküz) Buğa Boğa İNEK “ığır BOĞA “aki lik, akıl, ili ç.
3 Pars (Leopar) Bars (Leopar) TÜLGÜ (Tilki) PARS Atılga lık, kavga.
4 Tavışka Tavşa Koyan Tavşa HOZAN Tavşa TAVŞAN Merha et, korkaklık.
5 Lu* (Ejder) Bal Balık KİLE“Kİ (Ejder) BALIK Talih, zenginlik.
6 Çıla Yıla Yıla Yıla ÇILAN Yıla YILAN “a gı, hür et, korku.
7 At (At) Yunt (At) ÇİLGİ (At) AT A ele, telaş, sürat.
8 Koy (Koyun) Koçkar (Koç) HOY (Koyun) KOYUN Sevgi, dürüstlük,çokluk.
9 Biçin (Maymun) Meçin (Maymun) Kİ)İ Kişi BİÇİN Eğle e, kur azlık, hile.
10 Tagaku (Tavuk) Toğ (Tavuk) TANAH (Tavuk) TAVUK İs a , i rilik.
11 İt (Köpek) Köpek (Köpek) TORNA (Turna) KÖPEK Sadakat, hissiyat.
12 Tonguz (Domuz) Tonuz (Domuz) Ö“Kİ (Keçi) DOMUZ Kar aşa ve süku et.
*Lu: Ejder eri e Nek Ti sah kulla ıldığı da olur.
 Her ılı o ha va ı özellikleri e göre şekille diği e i a ılır.
 ÇAĞ: = şekli deki dö e ler hali dedir. Bu raka ortalama insan ömrüdür.
 Türk Takvi i Mete Ha ’ı tahta çıkış tarihi ola M.Ö. 9’da aşlar.

Yakut Yıl Takvi i ise Ta rı adlarıyla oluşturul uştur:

1. CÖHÖGÖY 2. AYISIT . İYEH“İT . AYIĞ . BUĞOR 6. CAHIN
. “UĞORUN 8. HOTOY 9. BAYANAY 10. SEHEN 11. TANHA 12. OTUN
HAFTA

GÜNEĞİ
No. Gün Yöresel-1 Yöresel- Yöresel-3 Balkarca Çuvaşça Moğol a
1 Cumartesi GİREĞİ - GİREY BAŞGÜN GİREGÜN
2 KIYAVGÜN ŞAMATKÜN NAR NARA : Gü eş.
2 Pazar DİREĞİ - DİREY DERGÜN DİREGÜN IYIKGÜN VIRSARNIKÜN SAR (SARA): Ay.
3 Pazartesi GEÇEĞİ - GEÇEY ODGÜN GÜRGEGÜN BAŞGÜN TÜNTİKÜN GAL GULUVUN : Ateş.
4 “alı ORTAĞI - ORTAY ORGÜN İNEGÜN KÜRGEGÜN ITLARIKÜN (UHA) USUN: Su.
5 Çarşa a UĞRAĞI -UĞRAY YEYGÜN BARASGÜN BARASGÜN YÜNKÜN (MOD) MODUN: Odun.
6 Perşe e GİDEĞİ - GİDEY ARAGÜN TOZAGÜN ORTAGÜN KEŞNERNİKÜN ALT ALTAN: Altı .
7 Cuma TOPLAĞI - TOPLAY ELGÜN BAYRIGÜN BAYRIMGÜN ERNEKÜN ŞOR ŞORON: Toprak.
Not: Halk kültürü deki a tığı a laşılabil esi içi gü ler bu sırayla dizil iştir.
İsla i gele eğe göre hafta tatili Çarşa a öğlede so ra aşlar, Cu a öğlede so ra iter Topla da i e gü
eder . )a edildiği i aksi e Cu a ta gü tatil değildir. Ta gü tatil al ız a Perşe e’dir. Bu ede le
Perşe e içi halk ağzı da Aragü ve a Gideği de il iştir.

Farslarda
Fars kültürü de ve etkilediği çevre kültürlerde Azeri, Kürt, Öz ek, Türk e vs. kulla ılır.
1. Pazartesi: Duşe e, Düşe i, Duşe , Doşe e, Düşe e, Dü şe i
2. “alı: Seşe e, “işe i, “eşe , “işe e, “e şe e, Şe şe i, “e se i
3. Çarşa a: Çeherşe e, Çerşe i, Çerşe , Çerşe e, Çarşe e, Şarşe i, “erse i
4. Perşe e: Pe çşe e, Pe işe i, Pe şe , Pe şe e, Pe şe e, Be şe i
5. Cuma: Cuma, Cüme, Cumga, Coma, Yoma, Juma
6. Cumartesi: Şe e, Şe i, Şi e, Şe i, İşe i, “e i
7. Pazar: Yekşe e, Yekşe i, Yekşe , Cekşe i, Cekse i

Turşa a: Çarşa a gü ü ü ifade et ekte kulla ılır. Farsça ir ek ile oluşuturul ası a karşı ta a e Türk
kültürüne özgü bir addır. Tur söz üğü ü köke i ta olarak etleştirile e iştir. Fars itolojisi de Türkleri
haka ı ola Tur u adı da ka akla dığı e akla atkı görüştür.

GÜN

GÜN
Oğur Öyün Türkçe-1 Türkçe-2 Bölüm
06.00 Sabah ERTE/İRTE KÜNE TAN (GÜNDÜZ)
Kuşluk BİRİNDİ BİRİNÇ KALKSI KÜŞ
12.00 Öğle ÖĞLE/ÖVLE TÜŞ KÜN
İki di İKİNDİ İKİNÇ “ÜŞ
18.00 Akşa BİTE/PİTE TÜNE ÜŞ/ÖŞ (DÜNDÜZ)
Yatsı ÜÇÜNDÜ (ÜÇÜNÇ) YATSI SÖN
24.00 Leyl GECE/KEÇE TÜN
Teheccüd DÖRDÜNDÜ (DÖRTÜNÇ)
 Yönler: GÜNEY, TÜNEY, DOĞU, BATU Gü eşi duru u la ağla tılı olarak.
 Gün, ÇAK adı verile ölü e a rıl ıştır. ÇAK = “aat
 Her Çak ise KEH adı verile sekiz parçada oluşur.

1. Oğ: An, 2. Oğur: Saat, 3. Oğrak: Dakika, 4. Oğurdak: Saniye, 5. Oğurçak: Salise.
MEVSİMLER
1. İlk ahar: Kök, Kökey, Köklem (Farsça: Bahar) 2. Yaz: Yaz, Yay, Cay
3. Sonbahar: Güz, Güzey, Güzlem (Farsça: Pa ız 4. Kış: Kış, Kıs, Hış

YÖNLER
Gü eşi duru u la ağla tılı olarak ö lere de şu adlar veril iştir:
1. GÜNEY/KÜNEY: Tüştük, Kö ek, Gü tüştük. Tuşa , Tüşe .
2. TÜNEY/DÜNEY: Tündük, Tönyek, Güntündük. Kuzay, Kuzey.
3. DOĞU/DOĞI: Çığış, Şığıs. Kü çığış, Kö sığış. Gü doğusu.
4. BATU/BATI: Batıs, Ba ış. Kü atıs, Kö a ış. Gü atısı.

RÜZGARLAR
1. Akyel (Akçayel): Doğuda eser.
3. Gökyel (Gökçeyel): Batıda eser.
. Kızılyel: Güneyden eser.
7. Karayel: Kuzeyden eser.
9. Günyeli (Künyeli): Gündüz eser.
11. Alakyel: Kuze doğuda eser.
13. Korumyel: Gü e doğuda eser.
15. Tersyel: “ı ak eser.
17. Uluyel: Fırtı a de ektir.
. Isıyel: Denizden eser.
. Yağaryel: Yağ ur rüzgarıdır.
2. Bozyel (Bozcayel): Doğuda eser.
. Kıryel Kır ayel : Batıda eser.
6. Alyel: Güneyden eser.
8. Kuzyel: Kuzeyden eser.
10. Tünyeli (Dünyeli): Gece eser.
12. Azakyel: Kuze doğuda eser.
14. Çakmakyel: Gü e doğuda eser.
16. Çölyeli: Samyeli. Çöllerden eser.
. Ilıyel: Denizden eser.
20. Tanyeli: Sabah eser.
22. Kanyel: Kasırga de ektir.

RENKLER

KARA: Siyah AK/AKÇA: Beyaz AL/ALKA: Kır ızı

SARA/SURA: “arı KULA: Kahverengi KUBA: Açık “arı
ŞARGIL: Turuncu YAŞIL/YEŞİL: Yeşil KIZIL: Ko u Kır ızı
KOVAK/KEVEK: Lacivert KÖKÇEK/GÖKÇEK: Mavi GÖVEK/GÖĞEK: Haki
GÖVEM/GÜVEM: Macenta GÖVEL/GÖĞEL: Zeytuni GÖĞE)/GÜVE): Mor
KONUR: Kestane SANKUR: Turkuaz, Cı a KALTUR: Koyu Kahverengi
BUVALDUR: Eflatun ÇEKÜR: Ela ÇALAYGAN: Gri
ÇOYAN: Bronz YAGAN: Pembe HÜREN/KÜREN: Bordo
BORO: Açık Gri HORO: Koyu Gri ÇAL: Gü üşi
KIR: Kirli Beyaz BOZ: Külrengi SUR: Kurşu i
AKRABALIK

Eril Akra alık Bağları

1 2 3 4
Baba ATA (Atte), ATAY, OTA ETE/EDE, ETİ, İDE KEKE OĞ/OG
Abi AĞA/AGA/AVA EGE/EĞE, EGİ, İGE DADA
Amca AKA/AHA EKE/EHE, EKİ, İKE BAKA
Dayı AZA/ASA E“E/E)E, E)İ, İ)E TAĞA/TAYA
Büyükbaba ATAKAY/ADAGAY EBÜGE DEDE OLATAY
Erkek Kardeş UYA ETİGE BEŞE/BAŞA/BAŞI
Erkek Evlat OĞUL/UĞUL/UL BALA/MALA OĞLAN
E işte YEZDE/YEZNE
 Adam: ERKEK/İRKEK ve a GİŞİ, Kadı : EŞKEK/İŞKEK ve a DİŞİ
 ALUNCA (ELÜNCE): . Kuşak Ata ve A alar Dede ve Ni eler
 KULUNCA (KÜLÜNCE): . Kuşak Ata ve A alar Dede ve Ni eler

Dişi Akra alık Bağları

1 2 3 4
Valide ANA (Anne), ANAY, ONA ENE, ENİ, İNE ŞEŞE ÖG/ÖK
Abla ABA/APA EBE, EBİ, İBE HEDE
Hala ALA ELE, ELİ, İLE HELE/HALA
Hala AMA EME, EMİ, İME BİBİ
Teyze AÇA/AŞA ECE/EÇE/EŞE, EÇİ, İCE TETE/TEZE
Büyükanne ABAKAY/AVAGAY EMEGE NENE/NİNE ÖLESEY
Kız kardeş ÜKE ECEKE BEÇE/BAÇA/BACI
Kız Evlat ÜĞÜL/ÜGÜL/ÜL ÇAĞA/“AĞA ÜLEN
Yenge YENGE/YİNGE
 Adam: ERKEK / GİŞİ, Kadı : EŞKEK / DİŞİ
 ALUNCA (ELÜNCE): 2. Kuşak Ata ve A alar Dede ve Ni eler
 KULUNCA (KÜLÜNCE): . Kuşak Ata ve A alar Dede ve Ni eler

Aşağıda Türk toplu sal hi erarşisi veril iştir.

1. Oguş/Yuğuş: Aile
2) Urug/Uruk: Sülale
3) Oymak/Aymag: Aşiret
3) Bod/Boy: Kabile, Kavim
4) Bodun/Budun: Federasyon
5) Ulus: Millet
ORDU

ÇERİ DÜ)ENİ
Bölük Türkçe Aşa a Uru Birlik
Nefer ER ER –
Serjant ÇAVUŞ ONBAŞI Astçavuş Onluk
“UBAŞ YÜ)BAŞI Yüzlük
BİNBAŞI Üstçavuş Binlik
Mülazı SÜYMEN YEĞMEN Astsüymen (Çapur) Tümen
TEĞMEN (Bayur) Tümen
“EĞMEN Üstsüymen (Tabur) Tümen
Zabit SUBAY YARBAY Astsubay Yaray
ALBAY Alay
TUĞBAY Üstsubay Tugay
General PAŞA KORPAŞA KORBAY Astpaşa Kur a Ko uta ı
KOLPAŞA KOLBAY Kolordu Ko uta ı
ORPAŞA ORBAY Üstpaşa Ordu Ko uta ı
Mareşal ODUZ ODUZ –
NOYAN: Ge elkur a Başka ı. BAŞBUĞ: Devlet Başka ı’ ı Başko uta sıfatı.
 Kolordu:
YABGU: Devlet Başka
Hava,ı.Deniz, Kara kuvvetlerinin her biri.
 Kurmay: Paşaları Ta a ı da oluşa kurul.

Asker Türleri
1) KARAVUL KARAĞUL : Kara askeri, Kara ı
2) UÇAVUL UÇAĞUL : Hava askeri, Hava ı
3) KALAVUL KALAĞUL : Hava askeri, Hava ı
4) SUYAVUL SUYAĞUL : Deniz askeri, Denizci
5) ÇAPAVUL ÇAPAĞUL : Jandarma
6) ILGAVUL ILGAĞUL : Komando

Benzer biçimde Uzavul Uzağul söz üğü Astro t/Koz o ot keli esi i karşılığı olarak ö eril iştir.

Benzer Sözcükler:
1) YASAVUL YASAĞUL : )a ıta
2) KOLAVUL KOLAĞUL : Polis
3) YARGAVUL YARGAĞUL : Adli Kolluk
4) ATAVUL ATAĞUL : Atlı Asker, “üvari
YER ADLARI

1. Kent (Kend, Kant, Kand): Şehir de ektir.

“e erke t, Taşke t, Yarke t, Çi ke t, Ha ke t, Ku ke t, Ma ke t, Özke t, Tü ke t, “e izke t,
Sütkent, Yegenkent
2. Balığ Balı, Balık : Sur, duvar demektir.
Ordu alığ, Kuz alığ, Beş alığ, Ye gi alığ, Togu alığ, Ba alığ, Kaş alığ, Togu alığ, Çakuk alığ, Bavıl alığ,
Gök alığ
3. Yurt (Yurd): Vatan demektir.
Karlı urt, Yeşil urt, Ak urt, Taşlı urt, Boz urt, Kızıl urt, Ça urt, Düz urt, Öz urt, Baş urt, Ça urt,
Dağ urt, “ar urt, Güzel urt
4. El İl : Yurt, vatan demektir.
Tu eli, Türk e eli, Yıldızeli, Ça eli, Korkuteli, Orha eli, Ça eli, Gü eli, Taşeli, Ko aeli, Kırklareli, Oğuzeli,
Yavuzeli
5. Kışla: Kışı kalı a , ko akla a er de ektir.
Şarkışla, Akkışla, Ulukışla, Akçakışla, Kızıl akışla, Kızılkışla, İ kışla, Başkışla, Taşkışla, “arıkışla, Be kışla,
Düzkışla
6. Yayla: Yazı kalı a , erleşile er de ektir.
Altı a la, Uzu a la, Ak a la, “arı a la, Ça a la, Baş a la, Boz a la, Düz a la, Ça lı a la, Yeşil a la,
Karacayayla

Türk Devletleri:
Sümer (Kenger), Urartu, Çu, Hu g u, Ve , Vusu , İskit “aka , Kuşha Tohar) Hun, Etrüsk (Tirhene), Akhun,
O ogur U gar , Ta gaç, Göktürk, U gur, Türgeş, Uz Oğuz , Avar, Karluk, “a ar “i ir , Hazar, Peçe ek, Ku a
Kıpçak , Bulgar Oğur , Kata Hıta , Gurka , Karaha Haka , “alçuk, Ce giz, Ku ıla Yuğa , Çağata ,
İlha , Köle e , “altuk, Kara a , Akku Akko u , Karaku Karako u , Altı orda, Noga , İlde iz, “algur,
Me gü ek, Artuk, Avşar, Kaçar, “aruha , A dı oğlu, Ot a , Kırı , Tuva, Türk, Türk e , Kırgız, Kazak, Öz ek,
Moğol, Tatar, Boş ak, Ma ar, Azer, Gagavuz, Buryat, Kalmuk (Oyrat), Uygur, Halha, Karaçay (Alan), Karakalpak,
Balkar (Tavlu), Yakut “aha , Çuvaş Çavaşla , Hakas, Alta , Dolga Tığa .

Önemli Masal ve Söylence Kişileri:

Aduçak Ha ı , Agay Han, Ak ökö Ha ı , Akkü ek Ha , Akçe e Ha ı , Ala ı Ha , Alda Ha , Algazar Ha ,
Alıp Ha , Altı ak Ha , A şı a Ha , Aralçı Ha , Ara a Ha , Argaçı Ha ı , Argo Ha ı , A üke Ha ı ,
Aydar Han, A ta a Ha ı , Bağar Ha , Ba sak Ha , Ba ı Ha ı , Barçı Ha , Basat Han, Begil Han, Begis Han,
Bı a su Ha ı , Boğaç Ha , Bolot Ha , Buğuça Ha , Buha Ha , Burla Ha ı , Cantar Han, Cıla aş Ha ı ,
Coğo o Ha , Contay Han, Cüstüke Ha ı , Çekperge Ha , Çaga Ha , Dirse Ha , Dota Ha , Dudar Ha ı ,
Dülek Ha , E re Ha , E geş Ha , Erkeş Han, Erki Ha , Gö e Ha , I al Ha , Kadış Ha , Kapçıka Ha ,
Karalda Ha ı , Kara a Ha ı , Karapar Han, Kartaga Han, Kartkocak Han, Kaspak Ha ı , Kata Ha , Kazan
Ha , Ke çeke Ha ı , Kerede Ha , Kerü çek Ha , Kılış Ha , Kıpçaka Ha , Kırıkta Ha , Kırı Han, Kiden Han,
Ko ıla dı Ha , Koşa Ha , Ködö Ha , Kögüdey Han, Kökem Han, Kökin Han, Kölö et Ha , Körpöş Ha ,
Köstö Han, Közüyke Han, Ku a ko Ha ı , Kurgulday Han, Kurtka Han, Kuskun Han, Kuyuk Han, Kübür Han,
Kükül Ha , Kü ker Ha , Küze çük Ha , Mağda Han, Malçı Ha , Ma a Ha , Me gli Ha , Mişek Ha , Mo a
Han, Oçı ala Ha ı , Orak Han, Oturgış Ha ı , Ötke Ha , Püde Ha , “a ır Ha , “alur Ha , “a ı Ha ,
“el e Ha ı , “eğrek Ha , “okor Ha , “uluta Ha , “uluv Ha ı , Şaga Ha , Şara a Ha , Şe te Ha , Şulgan
Han, Ta gzı Ha , Tapdık Ha , Taraka Ha , Targı Ha , Ta şık Ha , Te e Ha ı , Te elike Ha ı ,
Toksur uş Ha , Torgo ok Ha ı , Töştük Ha , Uhır Ha , Ulaş Ha , Uruz Ha , Uşu Ha , Ülgerçi Ha ı ,
Yeğe ek Ha , Yegey Han, Yestey Han.
Önemli Boy Adları:

Abakan, Abay, Abdan, Aday, Agıs, Akı, Akman, Aktaz, Alaç, Alakçı , Alan, Alaşa, Alçı , Alha, Almat, Altı ,
Anav, Andarcay, Ank, Appak, Ara, Arday, Argı , Arık, Arlat, As, Asak, Asık, Atıga , Ayan, Aydurgaz, A ıt,
Aymak, Bada ı , Baday, Bagana, Bagıs, Bağa, Bakal, Bakay, Baktı, Baraba, Barga, Bargı, Barı , Barmak,
Barlas, Bas ıl, Batan, Bataş, Batrak, Ba aktı, Ba ıd, Ba ıs, Bayraç, Ba sı ık, Bakbulat, Bekler, Belek, Beltir,
Berin, Beriş, Bıraş, Biyüm, Boğa a, Bo a , Burçıgı , Borçığıt, Börkimek, Buçay, Buğa a , Bura, Burkaz,
Busurman, Buş a , Butbay, Bükeceme, Bükrü, Büler, Bürcen, Cal a , Ca ıs, Capalag, Cappas, Captu, Carud,
Cekey, Celden, Cerid, Cirik, Culut, Cumart, Cumuk, Curu, Cuvuş, Cuy, Cüğüldek, Çabalak, Çağaldak, Çahar,
Çaka, Çal, Çalbak, Çalgar, Çalı , Çalman, Çaltaz, Ça şık, Çaplan, Çapraştı, Çaptı, Çavdur, Çavgatı, Çavkaçık,
Çavlay, Çeçey, Çekli, Çeküy, Çelim, Çerkeş, Çetim, Çetti, Çığal, Çı ır, Çıtak, Çibeney, Çiğe dik, Çiğil, Çiken,
Çilbek, Çiltek, Çimbil, Çolı , Çoros, Çökür, Çömekey, Çuktay, Çungar, Çunkara, Çunkay, Çuran, Çurtay,
Çümekey, Çürçet, Dahur, Da rık, Darkad, Daşkı, Daz, Dolgan, Doylat, Dörbet, Dulat, Duvan, Eçiğ, Edigene,
Elteke, Ergenekti, Esetemir, Esti, Eyüge, Gele, Geyne, Göklen, Halaç, Harçı , Hasar, Horzu , Hota ış, Hoto ,
Hotogot, Ilaman, Irgıt, Istı, İdeger, İldet, İl e , İ e , İrge, İrgir, İrkit, İrtiş, İstek, İte ke, Kaç, Kaçan, Kaçar,
Kaçay, Kaçı , Kaçkar, Kadırşa, Kağşal, Kağoçı, Kakı, Kalkaman, Kalmak, Kamasm, Ka aş, Kan, Kanay, Ka dı,
Kangalas, Ka ıldı, Kank, Ka lı, Kar, Karaba, Karaga, Karagas, Karağu as, Karakçı, Karaman, Karavul, Karay,
Kara ı , Karkas, Karpık, Karşı, Kasar, Kasay, Kaş, Kaşka , Katso, Ka a ı, Kayduk, Kazay, Keldey, Kelesin,
Keneges, Kengerme, Kereş, Kerey, Kerderi, Kergil, Kergit, Kerler, Keşti , Ketsik, Kıdık, Kır, Kıra, Kırık, Kışak,
Kıta , Kı ak, Kı a , Kı at, Kineges, Kineki, Kirderi, Kireyit, Kisek, Kisey, Kite, Kolçık, Koldıka , Ko gı, Kongur,
Konrat, Korçu, Kosay, Koşut, Kotı, Koy, Koybal, Köbök, Ködyö, Kökim, Kökmürün, Köl, Kölpeş, Kösögölü, Kösön,
Köyö, Ku, Kuba, Kuban, Kudagaçı , Ku a dı, Kumuk, Kun, Kunçay, Kundur, Kuralas, Kurama, Kurçık, Kurıka ,
Kuskal, Kuvakan, Kuva dık, Kuvuk, Kuyan, Kuydu, Kuzgan, Küçey, Küğerik, Küğüs, Küldenen, Kürüme, Küsün,
Kütküleç, Küyüs, Lala, Lakay, Madır, Madyar, Mançu, Ma gıt, Ma gıta , Masak, Maskar, Maşak, Matay,
Mayma, Merket, Mılış, Mırış, Miltek, Minçe, Mireke, Mirgek, Misit, Mişer, Miter, Monak, Monguldar, Mongur,
Mo guş, Morun, Mundus, Mungal, Mu şak, Mülgü, Mürküt, Müyten, Nayhan, Nayman, Negüs, Nogay, Oçu,
Ogutur, Ongrat, Ordos, Orus, Oşaktı, Oyrat, Öled, Ölet, Öndün, Öte işö, Palan, Parat, Paylagas, Polu, Pürü,
Sabay, “adır, Sagay, “ağır, Sakar, “ak ı, Salar, “al ığıt, Saluk, “a adı , Samay, “a at, “a glı, Sarar, Sarbas,
Sart, Sartul, “atıka , Sayak, Sebe, Selmek, Senrik, “ı ak, “ı a , “ı kı , Sirgeli, “oğ, Sokulak, Soltu, Soyonk,
Soyot, Söyündük, Subak, Sumruk, Sunak, Suvan, Suvar, Sönit, Süki, Şalkal, Şapak, Şaragaş, Şekti, Şele , Şor, Şu,
Şu ı, Taban, Ta ı , Tabunay, Tagap, Tagay, Tama, Tamyan, Tana, Tangdu, Ta ıp, Taracak, Taraktı, Taralık,
Tarduş, Tarlık, Tartkı , Tatos, Ta aş, Ta ıt, Tazanay, Tazdar, Telenget, Teleğüt, Teley, Te eş, Tenet, Teney,
Tepter, Terekeme, Teyni, Tilev, Tilik, Tobol, Tobus, Todaş, Tofa, Toğul, Toğul a , Tok, Tokabay, Tokaç, Tokalak,
Tokay, Tokmak, Tokman, Tokpak, Toksara, Tokum, Tolkan, To gşo , Torduş, Torgul, Torgut, Toro, Tortkara,
Töki, Tölek, Töles, Tölös, Töntürt, Tugabay, Tulatay, Tuma, Tuman, Tunguz, Turan, Tuyak, Tübey, Tü üş,
Tüküçey, Tümed, Türküt, Uğrı, Uran, Urad, Urgu, Urkıt, Urus, Uryanhay, Uryankat, Ustu, Uvak, Uva ış, Uysun,
Ülçeki, Üsergen, Üzemçin, Varsak, Vusun, Yabagu, Yağ a, Yalan, Yamanbay, Yangak, Yaplan, Yarık, Yaramulu,
Yarı , Yatı, Yavmut, Yemti, Yıdak, Yıltas, Yıttas, Yo ır, Yomut, Yudak, Yur atı, Yurtas, Yüğeçi, Yüs, Yütü, )akçı,
Zarubay, Zunga
 GEZEGENLER
Gezegen Öz-Türkçe Öz-Türkçe Geleneksel Söylencesel Uydu
1 Merkür KONUŞUK TİLEK ARANDIZ - ARANTIR AYIĞ AYIK) –
2 Venüs “EVİT ÇOLPAN “EVİNDİ) - “EVİNTİR UMAY (OMAY) –
3 Dünya YERTİNÇ YERİNDİ) - YERİNTİR 1
4 Mars SAKIT KÜRÜT KIZANDIZ - KIZANTIR KAYRA 2
5 Jüpiter ÖNGEY ONGAY ERENDİ) - ERENTİR ÜLGEN (ÜLKEN) 63 (4)
6 Satürn “EĞMEN BULGAY “EKENDİ) - “EKENTİR OĞU) 60
7 Uranüs OZAN ALPAN “AĞINDI) - “AĞINTIR ERLİK ERLEG) 27 (5)
8 Neptün KÖÇMEN YÖRÜK E“ENDİ) - E“ENTİR ALTAN (ALTAY) 13
 Keli e so ları daki Ha ekleri a rıla ilir ve a kaldırıla ilir.
 Para tez içleri deki raka lar ü ük u du sa ısı, diğerleri ise topla u du sa ılardır.
 E sağ sütu da Oğuz Ha hariç, hepsi Türk Ta rıları ı adlarıdır. Oğuz Ha , Ta rı değildir.

GEZENÇELER
Gezegençe Türkçe Uydu
1-A Plüton TALAY (DALAY)
2
1-B Charon YAYIK (CAYIK)
2 Ceres ZADA (YADA) –
3 Eris ANDAR –
4 Haumea USAN –
5 Makemake KÜBEY –
 “o ulgulara göre Tala ha ve Ya ıkha ir iri i etrafı da dö e iki gök is idir.
 Tala ha ve Ya ıkha ’ı da etrafı da dö e ortak iki u duları vardır.
 Hepsi Türk Ta rıları ı adlarıdır.

KAYRA UYDULARI
1 Deimos BUNÇAK (BUNCAK)
2 Phobos BUSUL (BUZUL)
 u du, Ka ra Ha ’ı sara ı a gide olu ekle e ekçisi i adıdır.
 İsi leri so u a TOYUN ekle e ilir Bu çak To u gi i .

ÜLGEN UYDULARI
1 Io KARŞIT
2 Europa PURA (BURA)
3 Ganymede BURÇA
4 Callisto YAŞIL
5 Amalthea KANIM
6 Himalia BAKTI
7 Elara KARGUŞ
 u du u ilk ta esi i adı Ülge ha ’ı oğulları ı adıdır AK ERLER .
 Diğer ta esi e ise tespit edilerek kızı ı adı verilir AK KI)LAR .
 Geri kala lar ise ’şer olarak sı ıfla dırılarak İ i il ruhları i eleri adları verilir.
 İsi leri so u a TOYUN ekle e ilir Pura To u gi i .
 ERLEG UYDULARI
1 Miranda KARAŞ
2 Umbriel MATIR (BATIR)
3 Ariel ŞINGAY ÇINGAY
4 Oberon KÖMÜR
5 Titania BADIŞ
6 Cordelia YABAŞ
7 Ophelia TEMİR TEMÜR
8 Bianca UÇAR
9 Cressida KEREY
 u du u ilk 9 ta esi i adı Erlikha ’ı oğulları ı adıdır KARA ERLER .
 Diğer 9 ta esi e ise tespit edilerek 9 kızı ı adı verilir KARA KI)LAR .
 Geri kala 9 ta esi e ise 9 kötü ruhu i e i adları verilir.
 İsi leri so u a TOYUN eklenebilir (Kerey Toyun gibi).

ALTAN UYDULARI
No. Uydu Korkut Ata Türk Devleti
1 Triton KORKUT SÜMER
2 Nereid BOĞAÇ ETRÜSK
3 Proteus BURLA HUN
4 Naiad BEYREK TABGAÇ
5 Thalassa URUZ GÖKTÜRK
6 Despina DUMRUL UYGUR
7 Galatea SELCEN TÜRGEŞ
8 Larissa YEĞENEK SABAR
9 Fairy1 BASAT AVAR
10 Fairy2 EMREN KUMAN
11 Fairy3 “EĞREK PEÇENEK
12 Fairy4 KAZAN OĞUR
13 Fairy5 GÖNE HAZAR
 u du a tarihteki Türk Devleti i adı verile ilir.
 Kişi Çağata vs. ve a Ha eda “elçuklu vs. şekli deki Devlet adları ter ih edil e iştir.
 Diğer ir seçe ek olarak Dede Korkut kita ı a isti ade Korkut Ata’ ı adı ve ö küsü ü
te sil ede ir kahra a ı is i verile ilir.

TALAY-YAYIK UYDULARI
1 Nix ABRA
2 Hydra YUTPA
 u du, eraltı daki ok a usta aşa a ejderha ı adıdır.
 OĞU)HAN UYDULARI
1 Mimas KAYI
2 Enceladus BAYAT
3 Tethys ALKALI
4 Dione KARALI
5 Rhea YAZIR
6 Titan YIPAR
BOZOKLAR
7 Hyperion DODURGA
8 Iapetus DÖĞER
9 Phoebe AVŞAR
10 Janus KIZIK
11 Epimetheus BEKTİLİ
12 Helene KARKIN
13 Telesto BAYUNDUR
14 Calypso BECENE
15 Atlas ÇAVULDUR
16 Prometheus ÇEPNİ
17 Pandora SALGUR
18 Pan EYMÜR
ÜÇOKLAR
19 Ymir ALAYUNT
20 Paaliaq ÜREĞİR
21 Tarvos İĞDİR
22 Ijiraq BÜĞDÜ)
23 Suttungr YIVA
24 Kiviuq KINIK
25 Mundilfari SORKI
26 Albiorix LALA
27 Skathi SAKLAB
28 Erriapo MURDAŞAY
29 Siarnaq TURUMÇI
30 Thrymir KARAÇIK
BAŞOKLAR
31 Narvi KAZIĞURT
32 Methone KANGA
33 Pallene KALAÇ
34 Polydeuces TEKEN
35 Daphnus KARLUK
36 Aegir KIPÇAK
 u du u adları Türk Bo ları ı adları da oluşur.
 Tabloda yer almayan 24 uyduya da Öz-Türkçe o adları verilir.
 Bo adları ’şer olarak sı ıfla dırılır ve –ok ile ite Bölük adları verilir.
 İÇ UZATAŞLAR
1 Uzataş Öz-Türkçe
2 Pallas SUYLA
3 Juno TATAY (TATA)
4 Vesta AYNA (AYINA)
5 Astraea OKTO
6 Hebe ERDENEY
7 Iris ÖZEN (ÖSEN)
8 Flora SATILAY
9 Metis ERKLİĞ
10 Hygiea CEDEY (ÇETEY)
11 Parhenope SABIRAY (SABARAY)
12 Victoria KATAY
13 Egeria ORANGAY
14 Irene ANCASIN
15 Eunomia İRLE
16 Bellona AYZIT AYIĞ“IT
17 Leukothea TOYAR
18 Fides GAŞIT KAŞIT
KULLANILABİLECEK DİĞER TANRI ADLARI:
OYMON, OYSUL, SUVOLTA, TAYÇI, GÖLPÖN, KAMBAR, ARAH, TARILAY, ALAS
 İsi leri so u a TOYUN ekle e ilir Tata Toyun gibi).
 Hepsi Türk ta rıları ı adlarıdır.
 Diğer Uzataşlara da Türk ta rıları ı adları verilir.
 Ta a ı Mars ve Jüpiter arası da er alırlar.

DIŞ U)ATAŞLAR
Uzataş Türkçe
1 Varuna GILGAMIŞ
2 Orcus ALPAMIŞ
3 Sedna BULCA
4 Ixion ALINCA
5 Quaoar ALAŞ
6 Truvalılar ARGIŞ
 İsi leri so u a HAN ekle e ilir Bul a Ha gi i .
 ARGIŞ hariç hepsi Türk sö le e kahra a ları ı adlarıdır. ARGIŞ: Kerva
 Diğer Uzataşlara da Türk sö le e kahra a ları ı adları verilir.
 Ta a ı Neptü so rası da er alırlar.

KÜMEÇLER
Kümeç Ad-1 Ad-2 Geleneksel
Süreyya ÜLKER TOPÇALAR MEÇİN
Praesepe ARIKOVANI KOVAN KOVAN
Wildduck ÖRDEK TOPAÇ TOPAÇ
 Kü eçler a rı olarak sı ıfla dırıl aları gereke ıldız kü eleridir.
 Bu tabloda en çok bilinen kümeçler sadece örnek olarak veril iştir.
 Diğer kü eçler içi Messier Kataloğu tara alıdır.
 GÖKBİLİM TERİMLERİ
Terim Türkçe
Asteroit U)ATAŞI
Meteorit GÖKTAŞI
Meteor, Şahap AĞANTAŞ, AĞMA
Planetoid GEZENÇE, ÜRGEL
Burç ÜKEK
Komet, Kuyrukluyıldız AĞARCA, SÜYEGEN
Pulsar ATARCA
Kosmos , Kainat EVREN
Hava KALIĞ
 Teri ler ör ek olarak veril iştir. Çoğaltıla ilir.

GÖK NESNELERİNDE KULLANILABİLECEK SÖYLENCESEL KİŞİ ADLARI

AGAY AĞLI“ ARLAN AŞBARA ATLI ATSIZ BAKAY
BAYDU BAYGU BEGİL BEKİŞ BEKİTMİŞ BODONÇAR BOYONTOY
BUKA BULAN BURAN CONTAY ÇEKPERGEN DİR“E DUDAR
DÜLEK DÜRÜGEŞ ENGEŞ ERKEM GESER GÖNE İLEMEN
KADIŞ KARAÇUK KANIKAY KARÇAR KARTAGA KENÇEKE KEREDE
KİDEN KİREY KOŞAY KOZAN KÖDÖN KÖKŞÖ KÖKÜL
KUBAYKO KUMUŞ KUNKAR KUSKUN KUYUK KÜBEK KÜZENÇÜK
MANGUS MAYVAN MENGDİ MİŞEK MONAY OLCA OZGAN
PÜDEY SAYIN SEMETEY “EVİNÇ SÜLENGEY ŞENTEY TARAKAY
TARGIN TAYGU TELİM TOKTAGUL TONGA TÖRÜNGEY TÖŞTÜK
TUĞRUL TURAN ULUĞ UŞUN ÜRCE YESTEY YOLOY
 İsi ler ör ek olarak veril iştir. Çoğaltıla ilir.
 İsi leri so u a dişil ve a eril ol ası a akıl aksızı HAN ekle e ilir.
 Özellikle Dede Korkut Masalları ve Ma as Desta ı tara arak tü isi ler derle elidir.
 NAMA: Hz. Nuh veya benzer özellikleri olan bir kişi.

GÖK NESNELERİNDE KULLANILABİLECEK ANDIK TÜRLERİ

AKKU ANCAZ AYNAK BAKLAN BATALAK BAYGU BAYTAL
BAZAK BAZALAK BOZGAP BÖDENE BÖĞÜ BÖĞÜRDEK BUDAN
BUĞDAYIK BURÇIN BUYMUL CINKAY ÇALAĞAN ÇARAĞAN ÇEBİŞ
ÇIĞIRNIK ÇIRGA ÇÖRGE ÇULLUK DARCAN DAYLAK DÜVE
GÖCEN GÖZEN İME İTELGÜ KARÇIGAY KARSAK KIRGI
KİRPİ KÖÇKEN KÖDEK KÖYKENEK KULA KUMAYIK KÜRTÜK
LAÇIN MAYA OLAK ÖRÜMCEK ÖTLEĞEN SOKTUR ŞAKIR
ŞUNKAR TARPAN TOĞANAK TOĞURTKA TORAY TOYGUN TÖK
TÖLNEK TURGU TURUMTAY YAĞALBAY YEKE YOLBARS ZAGALMA
 İsi ler ör ek olarak veril iştir. Çoğaltıla ilir.

GÖK NESNELERİNDE KULLANILABİLECEK EKİNÇSEL UNSURLAR

AKRAÇ ALABUT ALGAR BARUŞ BATÇA BE“Kİ BİLE)İK
BÖLLEM BULKA ÇAĞAN ÜRGÜÇ YALKI ÇAN ÇATMAĞ
ÇILGAN ÇILGAR ÇOĞUR ÇOKAL ÇOLGU ÇOM ÇÖĞÜR
ÇÖMEN ÇÖRKÜ DALDIZ DİNK DÖĞEÇ DUVAK DİKEL
ECENE GÜZER KABARA KAMÇI KORAK KOTLAN KÖDÜK
KÖNÜK KÖPÜŞ KÖTÜRGE ÖRÇİN SAVRAN ÜSKÜRE SOKU
 İsi ler ör ek olarak veril iştir. Çoğaltıla ilir.
 GÖK NESNELERİNDE KULLANILABİLECEK BOY ADLARI
ABAKAN AGIS AKI AKMAN AKTAZ ALAÇ ALAKÇIN
ALAN ALAŞA ALÇIN ALMAT ANDARCAY APPAK ARDAY
ARGIN ARIK ARLAT AS ASAK ASIK ATIGAY
AYAN AYDURGAZ AYIT BADANIN BADAY BAGIS BAĞA
BAKAL BAKAY BAKTI BARABA BARGI BARIN BARMAK
BASMIL BATAN BATAŞ BATRAK BAYIS BAYRAÇ BAYSIYIK
BEKLER BELEK BELTİR BERİN BERİŞ BIRAŞ BİYÜM
BOĞACA BÖRKİMEK BUÇAY BUĞANAY BURKAZ BUSURMAN BUŞMAN
BÜKECEME BÜKRÜ BÜLER BÜRCEN CAPALAG CEKEY CELDEN
CİRİK CUMART CUMUK CURU CUVUŞ CÜĞÜLDEK ÇABALAK
ÇAĞALDAK ÇAKA ÇAL ÇALBAK ÇALGAR ÇALIM ÇALMAN
ÇALTAZ ÇAPLAN ÇAPRAŞTI ÇAPTI ÇAVDUR ÇAVGATI ÇAVKAÇIK
ÇAVLAY ÇEÇEY ÇEKLİ ÇEKÜY ÇELİM ÇETİM ÇETTİ
ÇIĞAL ÇITAK ÇİBENEY ÇİĞENDİK ÇİĞİL ÇİKEN ÇİLBEK
ÇİLTEK ÇOLIM ÇOROS ÇÖKÜR ÇUNGAR ÇUNKARA ÇUNKAY
ÇURAN ÇURTAY ÇÜMEKEY ÇÜRÇET DANRIK DAŞKI DAZ
DOLGAN DOYLAT DUVAN EÇİĞ EDİGENE ELTEKE E“Tİ
EYÜGE GELE GEYNE GÖKLEN HALAÇ ILAMAN İDEGER
İLDET İLMEN İNEY İRGE İRGİR İRTİŞ İ“TEK
İTEMKE KAÇ KAÇAN KAÇAR KAÇAY KAÇKAR KADIRŞA
KAĞŞAL KAKI KALKAMAN KALMAK KAMAS KAMAŞ KAN
KANAY KANDI KANGALAS KANILDI KANK KAR KARABA
KARAGA KARAGAS KARAKÇI KARAMAN KARAVUL KARAY KARKAS
KARPIK KARŞI KASAY KAŞ KAŞKAY KAYDUK KAZAY
KELDEY KELE“İN KENEGES KENGERME KEREŞ KERLER KET“İK
KIDIK KIR KIRA KIRIK KIŞAK KIYAK KIYAT
KİNEGE“ KİNEKİ KİRDERİ KİREYİT Kİ“EK Kİ“EY KİTE
KOLÇIK KOLDIKAY KONGI KONGUR KONRAT KORÇU KOSAY
KOTI KOY KOYBAL KÖBÖK KÖKİM KÖKMÜRÜN KÖL
KÖLPEŞ KÖSÖN KÖYÖ KU KUBA KUBAN KUDAGAÇIN
KUMANDI KUMUK KUN KUNÇAY KUNDUR KURAMA KURÇIK
KURIKAN KUSKAL KUVAKAN KUVANDIK KUVUK KUYAN KUYDU
KUZGAN KÜÇEY KÜĞERİK KÜĞÜ“ KÜLDENEN KÜRÜME KÜSÜN
KÜTKÜLEÇ KÜYÜS LAKAY MADIR MADYAR MANÇU MANGIT
MANGITAY MASAK MASKAR MAŞAK MATAY MAYMA MERKET
MILIŞ MIRIŞ MİLTEK MİNÇE MİREKE MİRGEK Mİ“İT
MİŞER MİTER MONAK MONGULDAR MONGUŞ MORUN MUNDUS
MUNGAL MÜLGÜ MÜYTEN NAYHAN NAYMAN NEGÜS NOGAY
OÇU OGUTUR ORUS OYRAT ÖLET ÖNDÜN ÖTEMİŞ
PALAN POLU PÜRÜ SABAY SAGAY “AĞIR SAKAR
SAKNI SALAR “ALCIĞIT SALUK SAMADIN SAMAY SARAR
SARBAS SART SATIKAY SAYAK SEBE SELMEK “ENRİK
SIBAK SIBAN SIYKIM “OĞ SOKULAK SOLTU SOYON
SOYOT SÖYÜNDÜK SUBAK SUMRUK SUVAN SUVAR “ÜKİ
ŞALKAL ŞAPAK ŞARAGAŞ ŞELEY ŞOR ŞU ŞUBI
TABAN TABIN TABUNAY TAGAP TAGAY TAMA TAMYAN
TANA TANGDU TANIP TARACAK TARAKTI TARALIK TARLIK
TARTKIN TAYAŞ TAYIT TAZANAY TELENGET TELEÜT TEMEŞ
TENET TENEY TEPTER TEREKEME TEYNİ TİLEV TOBOL
TOBUS TOĞUL TOĞULBAY TOK TOKABAY TOKAÇ TOKALAK
TOKAY TOKMAK TOKMAN TOKPAK TOKSARA TOKUM TOLKAN
TORDUŞ TORGUL TORO TÖKİ TÖLEK TÖLES TÖLÖS
TÖNTÜRT TUGABAY TUMA TUMAN TUNGUZ TURAN TUYAK
TÜBEY TÜBÜŞ TÜKÜÇEY TÜRKÜT UĞRI URAN URGU
URKIT URUS URYANHAY URYANKAT USTU UVANIŞ ÜLÇEKİ
ÜSERGEN VARSAK YABAGU YAĞMA YALAN YAMANBAY YANGAK
YAPLAN YARIK YARIM YATI YAVMUT YEMTİ YILTAS
YOBIR YOMUT YUDAK YURMATI YURTAS YÜS ZARUBAY
 BARK

Yuğuk
Yuğuk Öz-Türkçe 1 Öz-Türkçe 2 Öz-Türkçe 3 KAYIN
Baba ATA OĞ, OĞMAN ETE KAYNATA
Anne ANA ÖĞ, ÖKMEN ENE KAYNANA
Abi AĞA EGE KAYINAĞA
Abla ABA / APA EZE KAYINAPA
Büyükbaba DEDE ADAKAY EDE KAYINEDE
Büyükanne NİNE ABAKAY EBE KAYINEBE
Amca AKA ESE KAYINAKA
Hala ALA EME KAYINALA
Dayı AŞA EKE KAYNAŞA
Teyze AÇA ECE / EÇE KAYNAÇA
Kız kardeş İĞİ BACI BEÇE KAYINİĞİ
Erkek Kardeş İNİ BAŞI BEŞE KAYINİNİ
Kayı he şire BALDIZ GÖRÜM (GÖRÜMCE)
Kayı irader SALDIZ YÖRÜM (YÖRÜMCE)
Kız Evlat ÜĞÜL ÜĞLEN
Erkek Evlat OĞUL OĞLAN
Adam: ERKEK / GİŞİ, Kadı : EŞKEK / DİŞİ

ÖĞRETİM ÜYELERİ
Üye Türkçe-1
1 Öğreti Görevlisi Okutman
2 Araştır a Görevlisi Koyutman
3 Doktor Savguman
4 Yardı ı Doçe t A ıt a
5 Doçent Çavgı a
6 Profesör Bayguman
 Müdür: ONATMAN O ağut
 Deka : BOLUTMAN Bolağut
 Rektör: BAŞITMAN Başağut
 BİLİM ADLARI
Terim Türkçe Uygulayı ı
Tıp “AĞINÇ “AĞINDI)
Matematik BAĞINÇ BAĞINDI)
Muhasebe SAYINÇ SAYINDIZ
Kimya ÖZÜNÇ ÖZÜNDÜZ
Hukuk TÜZÜNÇ TÜZÜNDÜZ
Felsefe DÜŞÜNÇ DÜŞÜNDÜ)
Psikoloji USUNÇ USUNDUZ
Mimari Çİ)İNÇ Çİ)İNDİ)
Ma tık TASINÇ TASINDIZ
İktisat TUTUNÇ TUTUNDUZ
Pazarlama SATINÇ SATINDIZ
Din TAPINÇ TAPINDIZ
Siyaset GÜDÜNÇ GÜDÜNDÜZ
Müzik ÇALINÇ ÇALINDIZ
Ziraat TARINÇ TARINDIZ
Edebiyat YAZINÇ YAZINDIZ
Biyoloji DİRİNÇ DİRİNDİ)
Filoloji DİLİNÇ DİLİNDİ)
Mühendislik ÖLÇÜNÇ ÖLÇÜNDÜZ
Endüstri İŞLENÇ İŞLENDİ)
Elektrik AKINÇ AKINÇDIZ
Tarih GEÇİNÇ GEÇİNDİ)
Astroloji BAKINÇ BAKINDIZ
Resim BOYANÇ BOYANDIZ
Jeoloji TOPRANÇ TOPRANDIZ
Sosyoloji TOPLUNÇ TOPLUNDUZ
Astronomi GÖĞÜNÇ GÖĞÜNDÜ)
Elektronik “ÜĞÜNÇ “ÜĞÜNDÜ)
Fizik DOĞANÇ DOĞANDI)
Şiir KÜĞÜNÇ KÜĞÜNDÜ)
Beste BÜRÜNÇ BÜRÜNDÜZ
Spor GÖĞDENÇ GÖĞDENDİ)
Sistem Dİ)İNÇ Dİ)İNDİ)
Geometri DÜZLENÇ DÜ)LENDİ)
İ şaat YAPINÇ YAPINDIZ
Maden KAZINÇ KAZINDIZ
Dinamik DEVİNÇ DEVİNDİ)
Statik DURUNÇ DURUNDUZ
Kinetik ÇEVİNÇ ÇEVİNDİ)
Makina KURUNÇ KURUNDUZ
Fen UYGUNÇ UYGUNDUZ
Hidroloji SUYUNÇ SUYUNDUZ
Coğrafya YERİNÇ YERİNDİ)
Kronoloji ÇAĞINÇ ÇAĞINDI)
Metodoloji YÖNTENÇ YÖNTENDİ)
Mitoloji SÖYLENÇ “ÖYLENDİ)
 Teri ler ör ek olarak veril iştir. Çoğaltıla ilir.
 Dal adları ı so ları a –bilim eklenebilir. (Tutunçbilim vs...)
 U gula ı ı, o işi apa kişidir. Ör eği ; TUTUNDU): İktisatçı
 TARİHTEKİ TÜRK DEVLETLERİ
Ulus
SÜMER (KENGER) URARTU ETRÜ“K TİRENE HUN (KUN)
AKHUN GÖKTÜRK (KÖKTÜRK) TOHAR HAZAR
TÜRGİŞ TÜRKEŞ UYGUR KARLUK PEÇENEK
OĞU) (UZ)* BOLKAR OĞUR ** “ABAR “İBİR AVAR
TABGAÇ KUMAN GURKAN KIRIM
KÖLEMEN NOGAY KARAHUN KARAMAN
KITAY (HATAY) SALGUR HAKAN (KARAHAN) DOLGAN
Devlet veya Özerk Devlet statüsündeki ülkeler. Ulus adları ı so u a -LAR eki getirilebilir.
* : DOKU)OĞU) gi i alt o toplulukları vardır.
**: BEŞOGUR, ALTIOGUR,ONOGUR, ŞAROGUR gi i alt o toplulukları vardır.

TÜRK ÜLKELERİ
Ulus Dil Yurt Kendi Dillerindeki Ad
TÜRK TÜRKÇE TÜRKİYE
HAZAR (AZER) HAZARCA (AZERCE) HA)ARYA A)ERİYE Azer
KIRGIZ KIRGIZCA KIRGIZYA
KAZAK KAZAKÇA KAZAKYA
TÜRKMEN TÜRKMENCE TÜRKMENİYE
ÖZBEK ÖZBEKÇE Ö)BEKİYE Uzbek
MOĞOL MOĞOLCA MOĞOLYA Mungol
HALHA HALHACA HALHAYA
MACAR MACARCA MACARYA Hungar
TATAR TATARCA TATARYA
ÇUVAŞ ÇUVAŞÇA ÇUVAŞYA Çavaşla
YAKUT YAKUTÇA YAKUTYA Saha
BAŞKIRT BAŞKURT BAŞKIRTÇA BAŞKURTÇA BAŞKIRTYA BAŞKURTYA
GAGAVUZ GAGAVUZCA GAGAVUZYA Gagaus
UYGUR UYGURCA UYGURYA
BURYAT BURYATÇA BURYATYA
KALMIK (KALMUK) KALMIKÇA (KALMUKÇA) KALMIKYA (KALMUKYA) Oyrat
BALKAR (MALKAR) BALKARCA (MALKARCA) BALKARYA (MALKARYA) Tavlu
TUVA TUVACA TUVAYA Toba
Devlet veya Özerk Devlet statüsündeki ülkeler. Ulus adları ı so u a -LAR eki getirilebilir.

İLÇE VE BUCAK ADI OLUŞTURMA ÖRNEĞİ:

ŞARKIŞLA: Merkez İlçe

AKÇAKIŞLA: 1.Bucak
KI)ILCAKIŞLA: 2.Bucak
“ARICAKIŞLA: 3. Bucak
ÜLKE ADLARININ OLUŞTURULMASI:
1. Ö e ULU“ adı ta ve doğru olarak tespit edilir. Ör eği : GUARANİ Paragua lı eri e
2. Daha sonra 4 ö te ile Ülke adı oluşturula ilir.
A. GENELGEÇER YÖNTEM: – İ YE / I YA eki ile. Ör: GUARANİYE Paragua
KA)AKYA, ENGİLİYE İ giltere), ARNAVUTYA
B. ORTADOĞU YÖNTEMİ: –İ“TAN eki ile. Ör: GUARANİ“TAN Paragua
KA)AKİ“TAN, ENGİLİ“TAN İ giltere , ARNAVUTİ“TAN
C. BATI YÖNTEMİ: –LAND eki ile. Ör: GUARANİLAND Paragua
KAZAKLAND, ENGLAND, ARNAVUTLAND
D. TÜRKÇE YÖNTEM: –LUK eki ile. Ör: GUARANİLİK (Paraguay)
KA)AKLIK, ENGİLLİK, ARNAVUTLUK
3. BU YÖNTEMLERDEN YALNI)CA BİR TANE“İ TÜM ÜLKE ADLARI İÇİN UYGULANIR.

ULUS-ÜLKE-DİL
Ulus Diğer Ad Ülke Dil Eski Biçim
ABHAZ APSU ABHAZYA ABHAZCA A haz alı
ACAR(A) ACARYA ACARCA A arista lı
AFGAN PAŞTU AFGANYA AFGANCA Afga ista lı
ADIGE ADİGEY ADIGEYE ADIGEYCE Adige
ALMAN (CERMEN) DOÇ ALMANYA ALMANCA Al a alı
ALTAY ALTAYA ALTAYCA Alta lı
ARAP “UUDİ ARAPYA ARAPÇA Ara ista lı
ARNAVUT (ALBAN) ŞİKİPER ARNAVUTYA ARNAVUTÇA Arnavutluklu
AVUSTUR ÖSTER AVUSTURYA AVUSTURCA Avustur alı
AYMARA AYMARAYA AYMARACA Boliv alı
AZER HAZAR HAZARYA HAZARCA Azer a a lı
BALKAR (MALKAR) TAVLU BALKARYA BALKARCA Balkar
BANGLA BENGALİ BANGLAYA BANGLACA Ba gladeş
BANTU BANTUYA BANTUCA Ke alı
BASK OYSKARA BASKYA BASKÇA Bask
BAŞKIRT BAŞKURT BAŞKIRTYA BAŞKIRTÇA Başkırt
BELARUS BELARUSYA BELARUSÇA Beyaz Rus
BELGİ BELÇİ BELGİYE BELGİCE Belçikalı
BİRMAN BİRMANYA BİRMANCA M a arlı
BOŞNAK BOŞNAKYA BOŞNAKÇA Bos alı
BRE)İL BRE)İLİYE BRE)İLCE Brezil alı
BRİT ON BRİTAN BRİTANYA BRİTANCA İ giliz+İskoç+Galli
BULGAR BULGARYA BULGARCA Bulgarista lı
BURYAT BURYATYA BURYATÇA Buryat
ÇERKEZ ÇERKES ÇERKE)İYE ÇERKEZCE Çerkez
ÇEÇEN NOHÇI ÇEÇENİYE ÇEÇENCE Çeçen
ÇEK ÇESK ÇEKİYE ÇEKÇE Çek
ÇİN HAN ÇİNİYE ÇİNCE Çinli
ÇUVAŞ ÇAVAŞLA ÇUVAŞYA ÇUVAŞÇA Çuvaş
ÇUKÇİ ÇUKÇİYE ÇUKÇİCE Çukçi
DAN DANYA DANCA Da i arkalı
DİVEHİ DİVEHİYE DİVEHİCE Maldivli
ENDONEZ ENDONE)İYE ENDONEZCE E do ez alı
ENGİL ANGIL ENGİLİYE ENGİLCE İ giliz
ERMENİ HAY ERMENİYE ERMENİCE Ermeni
ESTON E“Tİ ESTONYA ESTONCA Eston
FİN “UOMİ FİNİYE FİNCE Fi la di alı
FİJİ FİJİYE FİJİCE Fijili
FRANK FRENK FRANKYA FRANKÇA Fra sız
FELEMENK (FLAMAN) DUÇ FLAMANYA FLAMANCA Holla dalı
FARS PERS FARSYA FARSÇA İra
GA(E)L VELŞ CİMRU GALYA GALCA Galli
GAGAVUZ GAGAĞU) GAGAVUZYA GAGAVUZCA Gagauz
GUARANİ GUARANİYE GUARANİCE Paragua lı
GÜRCÜ SAKARTVEL GÜRCÜYE GÜRCÜCE Gürcü
HABEŞ AMHAR(A) HABEŞİYE HABEŞÇE Eti op alı
HALHA HALHAYA HALHACA İç Moğolista lı
HAKAS HAKASYA HAKASÇA Hakas
HAUSA HAUSAYA HAUSACA Nijerli
HELVET “Vİ“ HELVETİYE HELVETÇE İsviçreli
HIRVAT HIRVATYA HIRVATÇA Hırvat
HİNT BHARAT HİNDİYE HİNTÇE Hintli
İBRANİ İBRANİYE İBRANİCE İsrailli
İNGUŞ İNGUŞYA İNGUŞÇA İ guş
İR (EYRE) GAYDHEL İRİYE İRCE İrla dalı
İ“KOÇ İ“KOÇYA İ“KOÇÇA İskoç
İ“PAN İ“PANYA İ“PANCA İspa ol
İTAL İ İTALYA İTALCA İtal a
JAPON NİPPON JAPONYA JAPONCA Japon
KABARTAY KABARDEY KABARTAYA KABARTAYCA Kabardey
KARAÇAY KARAÇAYA KARAÇAYCA Karaçay
KARAKALPAK KARAKALPAKYA KARAKALPAKÇA Karakalpak
KAREL KARELİYE KARELCE Karel
KALMUK KALMUKYA KALMUKÇA Kalmuk
KAMBOÇ KİMER KAMBOÇYA KAMBOÇÇA Ka oç alı
KANAK KANAKYA KANAKÇA Yeni Kaledonya
KATALON KATALONYA KATALONCA Katalan
KAZAK KAZAKYA KAZAKÇA Kazak
KEÇUA KEÇUAYA KEÇUACA Perulu
KIRGIZ KIRGIZYA KIRGIZCA Kırgız
KIPT İ KIPTİYE KIPTİCE Mısırlı
KOMİ KOMİYE KOMİCE Komi
KORYO KORYOYA KORYOCA Koreli
LETON LATVİ LETONYA LETONCA Leto alı
LİTVAN LİYETVİ LİTVANYA LİTVANCA Litva alı
LAO LAOYA LAOCA Laoslu
LİB İ LİBİYE LİBCE Li alı
MACAR HUNGAR MACARYA MACARCA Macar
MAKEDON MAKEDONYA MAKEDONCA Makedon
MALAVİ ÇEVA MALAVİYE MALAVİCE Malavili
MALEZ MALAY MALAYA MALAYCA Malez alı
MARİ ÇİRMİŞ MARİYE MARİCE Mari
MOLDOV MOLDOVYA MOLDOVCA Moldovalı
MAORİ MAORİYE MAORİCE Yeni )ela dalı
MAYA MAYAYA MAYACA Ho duraslı
MORDVİN MORDVA MORDVAYA MORDVACA Mordvin
MOĞOL MUNGAL MOĞOLYA MOĞOLCA Moğol
MALGAŞ MALAGA“İ MALGAŞYA MALGAŞÇA Madagaskarlı
MORİTAN MAGRİBİ MORİTANYA MORİTANCA Morita alı
NAMİB NAMİBİYE NAMİBÇE Na i alı
NAHUA NAHUAYA NAHUACA Salvadorlu
 NIGOLA ANGOLA NIGOLAYA NIGOLACA A golalı
NORSE NORGE NORSEYE NORSECE Norveçli
OSET O“ETİYE OSETÇE Oset alı
ÖZBEK UZBEK Ö)BEKİYE ÖZBEKÇE Özbek
PAKİ PAKİYE PAKİCE Pakista lı
PAPUA PAPUAYA PAPUACA Papualı
POL(ON) POLONYA POLONCA Polo alı
PORTEK PORTEKİYE PORTEKÇE Portekizli
ROMAN RUMEN ROMANYA ROMANCA Rumen
RUANDA RUANDAYA RUANDACA Rua dalı
RUNDİ RUNDİYE RUNDİCE Burundili
RUS RUSYA RUSÇA Rus
RUTEN UKRAYN RUTENİYE RUTENCE Ukra alı
SAMOA SAMOAYA SAMOCA “a oalı
“İNHAL A “İNHALAYA “İNHALACA “rila kalı
SIRP SIRPYA SIRPÇA “ırp
“IVA)İ “IVA)İYE SIVA)İCE “vazila dlı
SILOVEN SILOVENYA SILOVENCE “love alı
SILOVAK SLAV SILOVAKYA SILOVAKÇA Slovak
“OMALİ “OMALİYE “OMALİCE Somalili
SOTHO SOTHOYA SOTHOCA Lesotholu
“URİ “URİYE “URİCE Suriyeli
“UVAHİLİ “UVAHİLİYE “UVAHİLİCE Tanzanyalı
SIVEN SIVER “IVENİYE SIVENCE İsveçli
TACİK TACİKİYE TACİKÇE Tacik
TAGALOG TAGALOGYA TAGALOGÇA Filipinli
TAMİL TAMİLİYE TAMİLCE Tamil
TATAR TATARYA TATARCA Tatar
TAY TAYYA TAYÇA Ta la dlı
TONGA TONGAYA TONGACA To galı
TISVANA TISVANAYA TISVANACA Botsva alı
TUVA TOBA TUVAYA TUVACA Tuvalı
TÜRK TÜRKİYE TÜRKÇE Türk
TÜRKMEN TÜRKMENİYE TÜRKMENCE Türkmen
UDMURT UDMURTYA UDMURTÇA Udmurt
UYGUR UYGURYA UYGURCA Türkista lı
VİKİNG VİKİNGİYE VİKİNGÇE İzla dalı
VİET VİETİYE VİETÇE Viet a lı
YAKUT SAHA YAKUTYA YAKUTÇA Yakutista lı
YUNAN (GREK) ELEN YUNANYA YUNANCA Yu a lı
)AMBİ )AMBİYE )AMBİCE )a i alı
 Ör ek olarak oluşturul uştur. Listede ol a a diğer ülkeler de a ı şekilde çeki le e ilir.
 Devlet ve a Özerk Devlet statüsü de ulu a ülkeler listede er al ıştır.

YALÇURAK: Elektron
KOĞRAK: Nötron
ONGURAK: Proton
 AÇIKLAMA
BU BİR ÖRNEK ÇALIŞMADIR.
MUTLAKA GELİŞTİRİLMESİ GEREKLİDİR.

ÖNCELİKLİ OLARAK AŞAĞIDAKİ ESERLER VE DİĞER TÜM TÜRKOLOJİ YAPITLARI VE DERLEME KAYNAKLARI
MUTLAKA TEKRAR TARANARAK SÖYLENCESEL KİŞİ VE TANRI ADLARI İLE KÜLTÜREL UNSURLAR HAYVAN VE
ARAÇ ADLARI ÇOĞALTILMALIDIR.
1. DEDE KORKUT KORKUT ATA HİKAYELERİ
2. TÜRK MİTOLOJİSİ – Bahaeddin ÖGEL
3. TÜRK DİLİ SÖ)LÜĞÜ – Orha HANÇERLİOĞLU
4. TÜRK DİLİ’NİN ETİMOLOJİSİ – İs et )eki EYÜBOĞLU

AYNI ŞEKİLDE, KULAK UYUMU VE SÖYLENİŞ KOLAYLIĞI DİKKATE ALINARAK, HALK KÜLTÜRÜNDEN
YARARLANARAK TIP, KİMYA Ö)ELLİKLE ELEMENTLER TABLOSU , DİNSEL TERMİNOLOJİ, SİYASET, HUKUK
GİBİ ALANLARDA Dİ)GELİ ÇALIŞMALAR YAPILMALIDIR. BU ESERDE HER TÜR ALINTI VE GELİŞTİRME
SERBESTTİR.