Asker mi Polis mi?

Yanl Bir Terr ile

Mcadele Tartmas

Prof. Dr. mit ZDA*

Son gnlerde gndeme tanan terre kar valilerin sevk ve komuta yetki-
sinde olacak polis zel harekt timlerinin kullanlmas tartmas bize Trki-
yede bedeli kan ve can ile denmi olan derslerin bile kolaylkla unutulduu-
nu gstermektedir. AKP Hkmeti, Diyarbakr/Silvanda 13 askerimizin ehit
edilmesinden hemen sonra PKKnn yapt bu alaka saldrnn Abdullah ca-
lan ile mzakere srecinde ortaya karaca politik sonular deerlendirecei
yerde nce kamuoyu nnde 13 askeri kayp veren askeri birliin sevk ve ida-
resinde TSKnn hangi hatalar yaptna dair bitmek tkenmek bilmeyen bir tar-
tma balatmtr. Bu anlamsz tartma 17 Austosta Hakkaride 9 ehit verme-
mizi engellememitir.

TSKnn terr ile mcadelede baarsz olduu inancn toplum nezdinde ar-
tran bu yaklam, sanki AKP 2002den bu yana iktidarda deilmi ve 2003den
bu yana terr corafyas ve terre verilen kayplar istikrarl bir ekilde artmam
gibi, Temmuz 2011de PKK ile mcadelede sanki yeni bir yntem bulunmua-
sna polis zel harekt timlerinin yaygn kullanlmasna karar verildii aklan-
mtr. Bu adm yle bir ekilde sunulmutur ki, sanki TSKnn terr ile yeterli
mcadele edemedii ortaya kmtr ve artk polisi denemenin zaman gelmi-
tir.

Bylece hi gerek yok iken bir yandan TSKnn tekrar onuru ile oynanrken,
terre kar omuz omuza mcadele etmesi gereken TSK ile polis zel harekt
arasnda daha imdiden psikolojik bir gerilim yaratlmtr. Gerekten PKK ile
mcadelede 1984den bu yana TSK baarsz mdr? Polis zel harekt timlerinin
yaygn bir ekilde kullanm terr ile mcadelede baary salayacak mdr? H-
kmetin bu admnn detaylar henz belli olmamak ile birlikte terrle mcade-
lede kullanlacak birliklerin sevk ve idaresini valilere verecek kararlar takip et-
mitir. Bu ksa almada bu sorularn/admlarn cevab aranacak, tahlili yapla-
caktr.

* 21. Yzyl Trkiye Enstits Bakan

Eyll 11 Say: 33 21. YZYIL [47]

 Prof. Dr. mit zda

Valiler Sevk ve dare Yapabilir mi?

Bir askeri birliin sevk ve idaresi zel bir ihtisas meselesidir. Askeri sevk ve
idare sadece Harp Okulunda renilen bir husus deil, subayn esasen okulda
teorik olarak rendiklerini birlik komutan olarak rtbesi ykseldike daha
byk birliklere komuta ederek renmesi ile srekli gelien bir bilgi/yetenek-
tir. Bir bilim olan sevk ve idare satran gibi sadece kurallarn bilinmesi ile deil
ancak srekli oynanmas ile ustalalabilecek bir yetenektir.

Bir subayn kolordu ve ordu dzeyinde birlikleri sevk ve idare etmesi ise an-
cak ikinci bir st-eitim olan kurmay eitimi almas ile mmkndr. Bundan
dolay rnein bir subay ne kadar baarl olursa olsun kurmay deil ise ancak
tmgenerallik seviyesine kadar ykselir. Belirli bir birlik saysna kadar ok ba-
arl olabilen bir komutannn komuta ettii asker says arttnda ayn baar-
y gsteremediini tarih birok kez gstermitir.

Bu rneklerden birisi, Kafkasyay arlk istila ordularna kar 40 yl savaa-

rak savunan eyh amil ve onun komutan Hac Murat rneinde ok somut g-
rlr. Hac Murat 500 kiilik kk birliklerle Rus Ordusuna kar mkemmel
basknlar yapabilmekte ancak daha byk sayda birlii ise ynetememektedir.
eyh amil ise hem st dzey komutan hem de devlet adamdr.

[48] 21. YZYIL Eyll 11 Say: 33

 Asker mi Polis mi? Yanl Bir Terr ile Mcadele Tartmas

Hal byle iken ok zor bir mcadele olan ve konvansiyonel sava iin yeti-
mi askerlerin bile gerilla sava kursu alarak eitimlerini tamamladklar gerilla
savanda birliklerin sevk ve idaresini askerliini yedek subay olarak yapm olan
valilere vermek gibi bir adm, ok byk hata kavram karlamamaktadr.

ller daresi Yasasnn 11. maddesinde valilere tannan yetkiler esasen ok

geni ve kapsamldr. Valilerin yetkilerinin artrlmas gereken alanlar meselenin
daha ok siyasi-brokratik boyutu ile ilgilidir. Daha nce blgede kaymakam-
lk veya valilik yapmayan bir brokrat, bu blgede vali olarak grevlendirilme-
melidir. Bu blgede grev yapacak valiler, gen, di-
namik ve deneyimli kiiler arasndan seilmelidir.
Vali, greve balamadan nce cumhurbakan, ba- Polis zel Harekat birlik-
bakan ve iileri bakan tarafndan imzalanan, Tr- lerinin terrle mcadelede
kiye Cumhuriyetinin ve hkmetin ilde ulamay kullanlmas karar, sanki
hedefledii noktalar ve izlenmesi gereken politika- terr AKPnin iktidara
lar tanmlayan bir grev belgesi ile ie balamaldr. getii 2002den bu yana
Grev devri srasnda ise bir zamanlar uygulanan fa-
trmanmam ve TSK da
kat son yllarda uygulanamadan kaldrlan l Genel
Durum Raporu ile grev teslimi yaplmaldr. By-
mcadelede gerekten
lece, bir vali Trkiye Cumhuriyetinin kendisine baarsz olmu gibi bir hava
verdii hedeflerin hangilerini ne lde gerekle- yaratlarak duyurulmutur.
tirdiini hkmete ve kendisinden sonra gelen vali-
ye bildirmi olmaldr. Valilerin illerdeki devlet/hkmet hedeflerine ulap
ulamadn ileri Bakanl denetlemelidir.

Valilerin yetkileri ve imknlar artrlmaldr. Valilik ve kaymakamlklara ka-

rargh olarak yardmc olabilecek, blge ve teknik konularn uzmanlarn bir
araya getiren yaplar oluturulmaldr. Valiler ve kaymakamlar bata olmak ze-
re blgeye atanan btn memurlar blgeye gitmeden nce kapsaml bir zel
eitimden gemelidir. Bu erevede blge tarihi, il tarihi, ile tarihi, PKK ve n-
cesindeki blc eylemler ve potansiyel, blclk ve PKK ile mcadelenin ta-
rihi, terr eylemleri ve psikolojik harekt konusunda uzmanlamallardr. Ders-
lerin verilmesinde Dk Younluklu atma Enstitsnn grevlendirilmesi
ok faydal olacaktr.

Blgede yeni bir dnemin balad eylemsel olarak ortaya konulmal, vali-
ler, kaymakamlar zetle devlet, srekli hareket halinde olmal, halkla srekli
iliki gelitirilmelidir. Valilerin hi uramad ileler, kaymakamlarn hi ura-
mad kyler vardr. Bu durumun sonlandrlmas, halkla etkili bir iletiimin ku-
rulmas gerekmektedir. Bir brokratn halkla ilikilerdeki baarsnn alabildii
sonular gstermesi asndan Hizbullah tarafndan ehit edilen Diyarbakr Em-
niyet Mdr Gaffar Okkann ortaya koyduu sonu ciddi bir rnektir. Bu r-

Eyll 11 Say: 33 21. YZYIL [49]

 Prof. Dr. mit zda

nein incelenmesi ve ortaya kan sonularn brokratik davranlara yol gs-

termesi retici ve faydal olacaktr.1 En uzak ky dahi yetkililer tarafndan s-
rekli ziyaret edilmeli, giriim stnl devlette olmaldr. PKKnn 24 saat a-
lt gz nnde tutulursa rgtle mcadeleyi sadece 09:00-17:00 mesaisini l-
keye hizmete ayran bir anlay gerekletiremez.

Bu noktada terrle mcadelenin stratejisine geebiliriz.

Terrle Mcadelede Krsal Alanda Mcadele Stratejisi

PKKnn krsal alanda uygulad mcadele yntemi gerilla savadr. Gerilla

sava zayf silahl gcn glye, eviin hantala, azn oa, ate gc az olann
ate gc fazla olana kar uygulad ok etkili bir yntemdir. Gerilla sava uy-
gulayan iin ok ucuz onun ile mcadele eden iin ise ok pahaldr. Gerilla
savann ou kez amac yenmek deil, yenilmeden yaamak ve mcadeleyi za-
mana yayarak gl olan tarafn savama iradesini ortadan kaldrmaktr.

Bu etkili yntem ile konvansiyonel ordularn yenildii veya yenilmeye uy-

gun hale getirildiini de tarih birok kez kaydetmitir. spanyollar, Napoleonun
ordusunu; Tito 2. Dnya Savanda Alman Ordusunu yenmitir. Maonun halk
sava yntemi Japon Ordusunu hrpalam, an-kay ek glerini ise yenilme-
ye uygun hale getirmitir. Vietkong ise Gney Vietnamda Amerikan Ordu-
sunun sonu almasn engellemitir.

Byle bir mcadele konseptine kar yaplan mcadelenin anahtar ne bu

mcadeleyi ordunun ne de polis glerinin vermesidir. Ne asker ne polis krsal
alanda terr ile mcadele iin yetitirilmezler, asli grevleri gerilla sava deil-
dir. Asker ve polisin iinden seilmi birliklerin gerilla sava iin yetitirilmele-
ri de tek bana baar salayamaz.

Terrle krsal alanda baarl mcadele ancak doru stratejinin uygulanmas

ile mmkn olur. Btn dnya ve Trkiyede gerilla savann ortaya koyduu
gerek udur ki, devlet gleri ancak aalan hkimiyeti anlayn uyguladklar
ve rgtlerin ccephe gerisini ortadan kaldrdklar zaman terr rgtlerine kar-
krsal alanda sonu almaktadrlar.

Gerilla savanda terristlerin gvenlik glerine kar en nemli iki avanta-

j, kk gruplarn srpriz saldrlar ile gvenlik glerine vur-ka yntemiyle
saldrmalar ve konvansiyonel glerin eriim imkn dnda olan bir corafya-

1 Enis Berberolu, brokratn nemini, blgenin nde gelen iadamlar ile yaplan bir toplantda i adam-
larnn Gaffar Okann, Hakkarinin yeni Valisi Ayhan Nasuhbeyolunun ve anlurfa Emniyet Mdr
Cana da Cama da Dedi Sayn
Kutlay elikin adn verdiklerini belirterek iziyor. Berberolu, Enis, C
Vali Hrriyet, 16 Nisan 2006

[50] 21. YZYIL Eyll 11 Say: 33

 Asker mi Polis mi? Yanl Bir Terr ile Mcadele Tartmas

da, bir kurtarlm blgede veya baka bir lkede bulunan cephe gerisi deni-
len blgeye snma imknlardr.

Gvenlik glerinin vur-ka yntemini ortadan kaldrmak iin kullanabile-

cekleri en etkili yntem alan hkimiyeti anlaynn yaama geirilmesidir. Alan
hkimiyeti gvenlik glerinin terristlerin corafyada hareket etme imknlar-
n ortadan kaldracak, vur-ka saldr yapamayacak hale getirecek ekilde ko-
nulanmasdr. Konulanma sadece bir pasif yerleme deil, yerleilen alan ze-
rinde icra edilen srekli arama-tarama faaliyetleri ile terristlerin yerini tespit et-
me ve atmaya zorlamadr.

Bu ekilde konulanan birlikler, terristlerin ha- Blgede yeni bir dnemin

reket alann iyice daraltrlar. Terrist gruplar, git-
balad eylemsel olarak
tike daha fazla birlikler arasnda skr. Tespit edil-
dikleri anda askeri birlikler stn bir ate gc ile ortaya konulmal, valiler,
yan birlikleri de uyararak imhaya ynelirler. Veya kaymakamlar zetle devlet,
alnan istihbarat veya tespit sonucunda yerleri belir- halkla etkili ve aktif bir
lenen terrist gruplara kar zel yetitirilmi anti-te- iletiim kurmaldr.
rr timleri tarafndan nokta operasyonu denilen
operasyonlar gerekletirilerek, terristler imha edilir. Alan hkimiyeti anlay
ancak ordular tarafndan uygulanabilir. nk alan hkimiyetini uygulayabil-
mek iin alana yayabilecek ounlukta askere ihtiya vardr.

TSK, 1993den itibaren alan hkimiyeti ile PKKnn hareket imknn ortadan
kaldrmaya balamtr. Terr rgt ise TSKnn bu yntemine terr corafya-
sn genileterek ve TSKnn alan hkimiyeti uygulayamayaca boyuta kara-
rak cevap vermitir. Ancak PKKnn terr yayma giriiminde bulunduu Kara-
deniz, Akdeniz-Toroslar ve Sivas- Anadolu blgelerinde yerel destek ve istih-
barattan mahrum olmas, gvenlik glerinin ise istihbarat ak ile terristlerin
yerini kolay tespit etmesi neticesinde bu blgelerdeki PKK unsurlarn nokta
operasyonlar ile yok etmek mmkn olmutur.

Alan hkimiyetinin tam sonular 2007 elde edilmitir. Ancak alan hkimiye-
tinin tek bana istenen sonucu vermesi mmkn deildir. Yaplmas gereken
rgtlerin cephe gerilerinin de ortadan kaldrlmasdr. PKK asndan cephe
gerisi Kuzey Iraktr. TSK, 1995den itibaren Kuzey Irak dzenledii bykl
kkl yzlerce snr tesi harekt ile cephe gerisi olmaktan karmtr. Bu da
PKKnn 1998deki askeri yenilgisi ile sonulanmtr.

Ancak bir terr rgtn yenmek ile bir konvansiyonel orduyu yenmek
farkl eylerdir. Konvansiyonel ordunun sahibi olan bir devlet vardr. Ordu ye-
nilince yenen ordunun devleti ile yenilen ordunun devleti bir bar anlamas
imzalarlar. Terr rgtn yenmek ise daha zordur. nk terr rgt iin as-

Eyll 11 Say: 33 21. YZYIL [51]

 Prof. Dr. mit zda

keri yenilgi her zaman ok nem ifade etmez. Bir kk grup dahi siyasi olarak
yenilmedii inanc ile eyleme devam etse terr devam ediyor demektir.

Bundan dolay terr yenmek iki anlama gelir. Birinci anlam terrn top-
lumsal etkisinin azaltlmas ve yaanabilir bir hale indirgenmesidir. kinci anla-
m terr rgtnn atmalar devam ettirme iradesini ortadan kaldracak ekil-
de mcadeleyi srdrmektir.

TSKnn Terrle Mcadele Deneyimi

Terrn balad 1984 ylndan itibaren Gne Harekat kapsamnda ksa

sreli takviye amal jandarma birliklerine destek mahiyetinde terrle mcade-
leye balayan TSK subaylar temen olduklar gnden itibaren gnmze kadar
(27 yl) eitli rtbelerde (temen, binba ve albay) en az defa (toplam 10
yl) blgede grev yapmlardr. Komando ve zel Harekat birliklerinde grev
yapanlar iin bu sre 15-20 yldr.

Birliklerinde ilk grev aldklarnda icrac (Tk. K. Tim. K), ikinci ve nc

grev aldklarnda planlayc (Tb. Ve A. K) ve uygulayc komutan olarak terr-
le mcadelede yer almlardr. phesiz ki bu mcadele esnasnda saysz tec-
rbe edinmilerdir. Bu tecrbelerin hayat bulaca an yok saymann TSKy pa-
sivize etmenin ve mcadeleyi krsalda hi tecrbesi olmayan Polis zel Hare-
kata tamamen devretmenin doru olmayaca aktr.

[52] 21. YZYIL Eyll 11 Say: 33

 Asker mi Polis mi? Yanl Bir Terr ile Mcadele Tartmas

stelik bu mcadele srecinin ana eksenini oluturan 1984-1999 aamasn-

da TSKnn terrle mcadelede baarl olduu genel kabul gren bir husustur.
En son Amerikan Hava Kuvvetlerinin sponsorluundaki dnyann en byk
dnce kuruluu olan RANDn yapm olduu aratrma bu hususu teyit et-
mitir. RAND uzmanlar 30 lkede 1975-2010 arasndaki dk younluklu a-
tmalar incelemilerdir. Baar lt olarak kabul edilen 15 ltn 11inin
TSK tarafndan gerekletirildii ortaya konulmutur. 1999-2003 arasnda ter-
rn durma noktasna gelmesi, TSKnn salam olduu bir husustur.2

Anti-terr Timleri PKKya Kar zm Olur mu?

Kii bana 5 milyon TL
Yukarda ortaya konulan erevede zel kuvvet maliyetli ve toplam 23.5 ay
birliklerinin, jandarma zel harekt ve polis zel ha-
sren bir eitimin ne
rekt timlerinin ksaca anti-terr timlerinin terrle
mcadelede nasl bir katks olabilir? zel Kuvvetler
polis ne jandarma zel
Komutanlna bal A, B, ve C timleri, Jandarma harekta verilmesi
zel Harekt ve Polis zel harekt timleri zel ye- mmkn deildir.
titirilmi anti-terr birlikleridir. Dnyann her ye-
rinde bu birliklerin eitimi pahal, says azdr. Bu anti-terr birlikleri arazi ara-
ma-taramasnda kullanlmaz. Bu sekin birliklerin grevi esas grevi yeri tespit
edilen terrist unsurlar evrelemek ve imha etmektir. Ayrca bu birlikler ter-
ristlerin saysnn az olduu bir blgede belirli bir terrist grubunun peine d-
erek bu grubu imha edinceye kadar takip edebilirler.

Hemen hemen btn dnyada olduu gibi Trkiyede de polis zel harekt
eitiminin kkeninde ordu iinde verilen zel kuvvet eitimi hzlandrlm, ma-
liyeti ucuzlatlm ve hzlandrlm ekli hakimdir. Bu hkm cmlesinin ne an-
lama geldii ancak Trk zel kuvvetlerinin nitelii doru bir ekilde ortaya ko-
nulabilir ise doru anlalacaktr.

Trk zel Kuvvetleri btn Avrasya blgesinde kapsaml operasyonlara im-

za atan bir birlik olmasnn yannda PKK ile mcadelede ok nemli grevler
stlenmi sekin bir birliktir. zel kuvvetlere katlmak ancak gnlllk esasn-
da olur. Bu birlie en gzn budaktan saknmayan, en cesur, en milliyeti, ma-
nevi duygular en gelimi subay ve astsubaylar bavurur. ahadet duygusu
gl olmayan zel kuvvetlere giremez.

Ancak ok ar bir snavla seilmeden ve sonrasnda ok ar bir eitimden

geirilmeden birlie katlamazlar. Bir zel kuvvet mensubu olmak iin 6 ay ko-
mando kursu, 6 ay gayri nizami sava kursu, 3.5 ay parat kursu, 2 ay hayat

2 Christopher Paul-Colin P. Clarke, Beth Grill, Victory Has a Thousand Fathers, RAND, 2011.

Eyll 11 Say: 33 21. YZYIL [53]

 Prof. Dr. mit zda

idame kursu, 6 ay sualt, su st eitim ve kayak kursu grrler. Bir zel kuv-
vet mensubunun devlete maliyeti 5 milyon TLdir. Bu kurstan en yksek dere-
ce ile mezun olanlar ABDde veya dnyann baka ileri gelen lkelerinde Ran-
ger veya dier zel kuvvet eitimlerine katlrlar. Silahlar dnyann en iyi silah-
lardr.

zel kuvvet mensuplar timler halinde rgtlenir. Her timde 13 subay ve ast-
subay vardr. Tim komutan yzba veya stemendir. Yardmcs da subaydr.
Timde 11 astsubay grev yapar. Hepsi mkemmel sava olan bu astsubaylar-
dan birisi muhabereci, birisi istihkamc, birisi shhiyeci, birisi de haritacdr.
Bylece bir zel kuvvet timi birbirini tamamlayan ve bir vcut gibi hareket eden
insanlardan oluur.

PKKda bir uyar vardr. Daa yollanan PKKllara yle denir: Karnda s-
rekli arjr boaltan birisi varsa o piyade askeridir. Karnda tek tek mermi atan
birisi varsa o komandodur. ok dikkat et. Kar tarafta birisi var ve sana hi ate
etmiyor ise bil ki, karnda bir zel kuvvet eleman vardr. Ve bu ldn anla-
mna gelir.

Trk Ordusu 1984den bu yana PKK terrizmi ile verdii mcadelede Ocak
2009a kadar 4.241 subay, astsubay, erba ve erini ehit vermitir. Bunlarn sa-
dece 16 tanesi zel Kuvvet mensubu subay ve astsubaylardr. Onlar en nde ve
en uta savarken ldrlen 29.639 terristin nemli bir blmn etkisiz ha-
le getirmilerdir.

Grld gibi kii bana 5 milyon TL maliyetli ve Trkiyede polis zel ha-
rekt timleri ve zel kuvvetler komutanlnda grevli ve toplam eitimi 23.5 ay
sren bir eitimin ne polis ne jandarma zel harekta verilmesi mmkn deil-
dir. Polis zel harektn eitimi de be aydr. Bu eitimin temellerini dnyada-
ki polis harekt dairelerinde olduu gibi Trkiyede de zel kuvvet mensubu
subaylar atmlardr.

zetle, sekin asker ve polis anti-terr timlerinin terrle mcadelede etkili

kullanm alan, nokta operasyonlardr. Peki, toplumda terr ile mcadelede ye-
ni bir aama olarak sunulan polis zel harekt birliklerinin saylarnn 15.000e
karlmas terrle mcadelede nemli bir baar salayacak mdr? Bu soruya
ne yazk ki olumlu bir cevap vermek mmkn deildir. nk terrle mcade-
lede baarnn n art, alan hakimiyeti ve cephe-gerisinin cepheletirilmesi
diyebileceimiz Kuzey Iraktaki PKK kamplarna ynelik srekli operasyonlar-
dr.

Oysa Trkiyede uzunca bir sreden bu yana alan hkimiyeti konsepti tama-
men terk edilmitir. Jandarma ve ordu karakol ve klalara ekilmitir. yle ki

[54] 21. YZYIL Eyll 11 Say: 33

 Asker mi Polis mi? Yanl Bir Terr ile Mcadele Tartmas

26 Temmuzda Mardin/merlide ehit edilen asker jandarma karakoluna

300 metre yaklaan terristler tarafndan tuzaa drlmtr. Artk karakolla-
rn yakn emniyetinin bile etkili bir ekilde salandn sylemek mmkn de-
ildir. Bir sreden buyana arama-tarama operasyonlar durdurulmutur. Kuzey
Iraka operasyonlar ise 2007 knda dzenlenen ksa sreli operasyon haricin-
de 2003den buyana dzenlenmemektedir.

Arama-tarama operasyonlarnn durmas ile alan PKKnn inisiyatifine ge-

mitir. Gvenlik glerinin nemli istihbarat kayna kesilirken, krsal yerleim
yerleri zerinde PKKnn psikolojik basks doal
olarak artmtr. Byle bir ortamda nokta operasyo-
nu yapmas gereken polis zel harekt timleri sade- Polis zel harekt timleri,
ce Heronlarn verecei istihbarata mahkm kala- yetersiz istihbarat nedeniyle
caklardr. Polisin kullanaca insansz uu aralar gneydou Anadoluda
ise sadece taktik boyutta kullanlabilen aralardr, nemli bir sonu elde
faydalar atma blgesi ile snrldr. edemeyebilir ancak
stihbarat ak olmad, alan hkimiyeti gerek- Karadeniz blgesindeki
lemedii iin gerekleen nokta operasyonlarn sa- PKK unsurlarna kar
ys da dk olacaktr. Bundan dolay polis zel srarl takip yapmalar
harekt timlerinden gneydou Anadolu blgesin- baar getirecektir.
de nemli bir sonu beklemek doru deildir. An-
cak rnein Karadeniz blgesindeki, Amaros Dalar-Osmaniye eksenindeki
PKK unsurlarna kar polis zel harektn srarl takip yapmas sonucunda ba-
arl sonu almas beklenmelidir.

Bu noktada ksaca cevaplanmas gereken bir soru da polis zel hareket tim-
lerinin 1990larda PKKya kar verilen mcadele de baarl olup olmadklardr.
Polis zel harekt birlikleri genel hatlar ile PKKya kar krsal alanda baarl
bir mcadele vermilerdir. zellikle ilk dnem kurslardan mezun olan polis
zel harekt mensuplar ortaya stn bir performans koymulardr.

zel harekt saysnn artmas ve say art srecindeki baz disiplinsizlikle-

ri zel harekt psikolojik sava hedefi haline getirmi olan PKK tarafndan sis-
temli bir ekilde istismar edilmitir. Ne yazk ki bir ksm basn da zel harek-
tn ypratlmasnn paras olmutur.

te yandan zel Harekt polisler yerleim merkezlerinde kullanlmaya a-

lldnda ortaya baarl bir fotoraf kmamtr. Bu onlarn hatas olmaktan
ok eitilmedikleri bir alan olan toplumsal olaylarn bastrlmasnda kullanlmak
istenmelerinden kaynaklanmtr. zetle, zel Harekt polisleri terr ile mca-
dele de zerine deni byk lde yapmtr. Ancak bu baar alan hakimi-
yeti ve cephe gerisini cepheletirme stratejisinin bir paradr.

Eyll 11 Say: 33 21. YZYIL [55]

 Prof. Dr. mit zda

Sonu

Trkiye terr ile mcadele stratejisini 2003de durdurmu, 2009da tamamen

terk etmitir. AKP Hkmetinin tekrar terrle mcadele stratejisine dnmesi sz
konusu deildir. Terrle mzakere sreci Silvan saldrsnn atei hafifledikten
ve calan/PKK ikilisi ile baz rtl dzenlemeler yapldktan sonra tekrar ba-
layacaktr. Yeni Anayasa sreci ile terrle mzakere sreleri ulalan noktada
kanlmaz olarak i ie gemitir. Bundan dolay, asker mi daha iyi terr ile m-
cadele eder, polis zel harekt m daha iyi terr ile savar eklindeki tartma
ii bo bir tartmadr.

calan ile yaplan mzakerelerde belirli bir uzlama noktasna varlmken

PKKnn terr trmandrmasnn nedeni ok byk bir ihtimalle Arap Baha-
rnn Suriyeye ulamas ve Trkiyeye sarkmas ihtimalini rgt lehine deer-
lendirmektir. PKK, Suriyede kacak bir i savan Suriye Krtlerine byk di-
namizm vereceini, Suriyedeki gelimelerin Gneydou Anadoluda kitlesel
destek reteceini ngrmektedir. Byle bir sre Gneydou Anadoluda ini-
siyatifi ele geirmi olduunu dnen rgt, calan yeni artlarda Hkmet
ile masaya oturtacak bir yeni sreci balatmaya itmitir.

rgt, bu amala bir yandan gvenlik glerine kar kitlesel imha amal
saldrlar gerekletirirken te yandan demokratik zerk Krdistan projesi ile si-
yasal bir atlm iine de girmitir. Uzun bir sreden bu yana rgtn zerinde
alt, olgunlatrd ve demokratik zerkliin yaama geirilmesi amac ile
pilot blge olarak seilen Hakkaride polisin karakoldan askerin kladan k-
masn engellemeyi hedefleyen bir bask oluturulmaya allmaktadr.

rgt, hkmetin PKKnn terr trmandrma stratejisine bir sre sert n-

lemler ile cevap vereceini ancak daha sonra tekrar calan ile mzakere zemi-
ninin oluaca ngrsnde bulunmaktadr. Bu srete PKK kayp verecek an-
cak kitlesi zerindeki hakimiyetini glendirecektir. calan, PKKnn hazrlad-
yeni koullarda mzakerelere tekrar baladnda eli daha gl olacaktr.

Hkmetin PKKnn bu stratejisine kar ortaya koymas gereken kar stra-

teji, tekrar mzakereler balad zaman PKKnn bugn olduundan daha k-
t bir noktadan balayacann gsterilmesi zerine kurulu olmaldr. Bu ise r-
gtn askeri gcnn krlmas ile yakndan ilgilidir. PKK, 2003den bu yana
ar bedel demeden Trkiyeye darbeler vurmaktadr. Bu durumun deimesi
ise yukarda tarttmz stratejinin uygulanp uygulanmamas ile yakndan ilgi-
lidir. 21. YZYIL

[56] 21. YZYIL Eyll 11 Say: 33