TEMA: Klasične krovne konstrukcije

Predmet: Zgradarstvo

Student: Profesor:

Hadžić Hasan

Brčko,juni.2023
 SADRŽAJ
1. Uvod.................................................................................................................3

2. Drvo..................................................................................................................4

3. Pojam krova......................................................................................................5

Historija krova..................................................................................................5

Dijelovi krova....................................................................................................6

Podjela krovova................................................................................................7

Podjela krovova prema konstruktivnom sklopu...............................................7

Podjela krovova prema nagibu.........................................................................8

4. Jednovodni krovovi..........................................................................................8

Prost jednovodni krov......................................................................................8

Jednovodnin krovovi sa stolicama...................................................................10

4.3.Jednovodni krovovi sa vješaljkama............................................................12

5. Dvovodni krovovi............................................................................................13

Dvovodni krovovi sa vješaljkama.....................................................................13

Dvovodni krovovi sa kosim stolicama.............................................................15

Dvovodni krovovi sa pravim jednostrukim stolicama.....................................16

Prost dvovodni krov sa raspinjačom................................................................17

6. Zaključak...........................................................................................................18

2
1. Uvod

Postoje kuće bez temelja i bez zidova,ali bez krova ne.Osnovna uloga građenih
staništa bila je,i ostala-krov nad glavom.

Krovovi su složene konstrukcije.Krov je kruna svake kuće.To je završni element

zgrade.

Postoji više vrsta krovova,a u ovom radu obradićemo klasične krovne

konstrukcije.Drvo je osnovni element za izradu krovova još od davnina.Ono ima
svoje prednosti i nedostatke.Nastojaću što bolje opisati i objasniti upotrebu
klasičnih krovnih konstrukcija,i njihovu ulogu,kao i sve podjele krovova koje se
vrše.

3
2. Drvo

Drvo je prirodni materijal i sadrži 95 % organskih i 5 % neorganskih

materija.Tretira se kao organska materija,ali nehomogenog sastava u fizičkom i
organskom smislu.Zdravo drvo je ono koje nema znakove oštećenja
gljivica,insekata,mehaničkih oštećenja i slično.

Drvo je male zapreminske težine,4 puta je lakše od betona,a 13 puta od

čelika.Ima veliku čvrstoću i moć nošenja u smislu naprezanja paralelnog
vlaknima drveta.Lako je za obradu pod bilo kojim vremenskim
uslovima.Naročito je dugotrajno u krovnim konstrukcijama.Meko obrađeno i
ugrađeno drvo traje u sklopu krova i do 200 godina,bez posebnih sanacija.Pruža
mogućnost izvođenja konstrukcija različitog oblika,naročito krovova.Elementi
krovne građe se lako statički proračunavaju i dimenzionišu.Drveni elementi se
lako montiraju,bez obzira na dimenzije presjeka građe.Kroje se na jednom
mjestu,a sklapaju na drugom.Drvo je odličan toplotni i zvučni izolator.Drvo je
skoro neosjetljivo na temperaturne promjene.

Prednosti drvenih krovnih konstrukcija-brzo i lako se izvode.

Nedostaci drvenih krovnih konstrukcija-požarna sigurnost,trajnost ugrožena

insektima i truljenjem.

4
3. Pojam krova

Krov je završni,gornji dio građevine,koji je štiti od atmosferskih utjecaja.Sastoji

se od krovne konstrukcije koja može biti od drveta,opeke,čelika i armiranog
betona,šindre,trske,slame,keramičkog ili betonskog crijepa i dr.S obzirom na
položaj,u tehničkom smislu je obično najzahtjevniji obodni dio zgrade,a važan
je i u njezinu oblikovanju. Oblik krova uvjetovan je klimatskim prilikama i
graditeljskom tradicijom podneblja, tehničkim rješenjima i materijalom od
kojega se gradi, namjenom prostora što ga prekriva, oblikovnim zahtjevima i dr.
Čini ga jedna ili više krovnih ploha, koje su najčešće ravne, katkada i prostorno
zakrivljene, a položene su vodoravno ili, češće, u nagibu.

Historija krova

U Mezopotamiji i Egiptu krov je bio ravan, položen na ravne grede koje su nosili
zidovi i stupovi. U grčkoj, etrurskoj i rimskoj arhitekturi redovito prevladava
strmi krov. Krovnu konstrukciju je skrivao kasetirani strop koji se poslije
primjenjivao od romanike do renesanse. Kao bitan arhitektonski element krov
je davao pojedinim europskim stilovima glavne oznake (strmi krovovi davali su
gotici vitkost), a na Dalekom istoku redovito je bio bogato oblikovan, osobito na
budističkim hramovima, pagodama i palačama u Kini i Japanu.Danas se pomoću
laganih i različitih građevinskih materijala (aluminij, čelične i armiranobetonske
ljuske) mogu podići najmaštovitije krovne konstrukcije.

Najbitiniji je ''krov nad glavom''.Mnogi tradicionalni oblici stanovanja širom

sveta govore u prilog ovome: vigvam ili iglo sjevernoameričkih indijanaca
Eskima, šatori pustinjskih naroda iz Azije i Afrike, pa i mnogi primjeri planinske
drvene arhitekture ne moraju imati nijedan drugi arhitektonski element osim
krova. I u našoj neimarskoj tradiciji, od prvih prislona ili naslona gdje se uz
stijenu ili zemljanu obalu naslanjalo granje formirajući pokrivač, pa preko
zemunica, lagumica i burdelja, krov je činio osnovni, najčešće i jedini
konstruktivni deo objekta. Zidani zidovi i temelji dolaze kasnije, a zatim i
međuspratne tavanice, stepeništa, itd.

U XX veku ponovo smo počeli da gradimo objekte kod kojih krovna konstrukcija
može činiti kompletan nadzemni omotač objekta, kao što su dvorane, kupole,
sportske sale, aerodromske zgrade, nadstrešnice, itd. Sa druge strane, takođe u

5
XX veku, naročito na stambenim i poslovnim objektima, zaboravili smo značaj
krovova koje smo tek nedavno i mi počeli da zovemo petom fasadom. Jednom
ćemo ih možda posmatrati i kao prvu fasadu – naših gradova.

Dijelovi krova

Krov je sastavljen iz dva osnovna dijela,bez obzira na oblik građevine,i to:

 Krovni pokrivač-koji može biti različit zavisno od nagiba,dugotrajnosti i

klimatskih uslova
 Krovna konstrukcija-koja nosi pokrivač,a koja može biti različitog sklopa
zavisno od oblika osnove,tzv. ''gabarita'' objekta

Osnovni elementi krova:

 STREHA-najniži dio krova,završava se horizontalnim lukom

 GREBEN-izbočeni dio presjeka dvije susjedne krovne ravni
 UVALA-presjek dvije susjedne krovne ravni
 SLEME-najviši horizontalni sastav dvije susjedne krovne ravni
 ZABATNI ZID-kalkan

Slika 1. Elementi krova

6
 Podjela krovova

Podjela prema konstruktivnom sklopu

Podjela prema konstruktivnom sklopu podrazumijeva spoj više elemenata u

jednu cjelinu,koju nazovamo ''krovnim nosačem''.Prema tome imamo:

 PROSTE KROVOVE-sastavljeni su od rogova međusobno povezanih u

slemenu a oslonac im je tavanjača ili gredni podmetači ili pragovi.Ako je
tavanjača armiranobetonska,mogu biti jednovodni,dvovodni i
četverovodni.

Slika 2. Dvovodni krov Slika 3. Jednovodni krov

 KROV SA RASPINJAČAMA SA I BEZ STOLICA-isti su kao i prosti samo imaju

duže rogove povezane horizontalnom gredom na sredini visine (dužine
roga) zvanom raspinjača.Mogu biti dvovodni i četverovodni.Mogu biti sa
jednom ili dvije stolice.

Slika 4. Krov sa raspinjačama

7
 KROV SA SLJEMENJAČOM-sastavljeni su od rogova sa ili bez kosnika,od
vjenčanica ili bez njih,sa stolicama koje su sastavljene od stubova i
pajanti pa preko njih naliježe podužna greda koja nosi rogove i zove se
slemenjača.mogu biti jednovodni,dvovodni i viševodni.

Slika 5. Prosti krov sa sljemenjačom

 KROV SA ROŽNJAČAMA SA PRAVIM I KOSIM STOLICAMA-Sastavljeni su

od rogova ispod kojih su na 4,5 m od tavanjače oslonjeni na stolice,preko
podužnih greda zvanih rožnjače.Imaju kosnike i vjenčanice.Mogu biti sa
pravim i kosim stolicama.Mogu biti jednovodni,dovovodni i viševodni.

Slika 6. Prosti krov sa rožnjačom

 KROV SA PROSTOM I SLOŽENOM VJEŠALJKOM-u svemu su isti kao

krovovi sa sljemenjačama,samo nemaju oslonački zid u sredini,a ispod
tavanjače zvane zatega.mogu biti jednovodni,dvovodni i viševodni.

8
 Slika 7. Krov sa prostom vješaljkom

Podjela krovova prema nagibu

Zavisno od vrste krovnog pokrivača i klimatskih uslova,krovovi mogu biti:

 Sa nagima preko 250 –strmi

 Sa nagibima od 50 – 250 –blagi
 Sa neznatnim nagibom ispod 50 koji se kod klasičnih krovova rijetko
izvode

4. Jednovodni krovovi

Prost jednovodni krov

Nazivaju se prosti,jer su im krovni nosači najjednostavnije

konstrukcije.Sastoji se od:para rogova i spregova za ukrućenje,a ako ne
postoji tavanica,postoje i vezne grede,koje imaju ulogu tavanjača-za
formiranje drvene tavanice.Primjenjuju se u slučaju kada tavanski prostor
treba da ne sadrži stubove.

9
10
11
Jednovodni krovovi sa vješaljkama

12
5. Dvovodni krovovi

Dvovodni krovovi sa vješaljkama

1.Jednostruke (proste) vješaljke

2.Dvostruke (dvojne) vješaljke

3.Trostruke (trojne) vješaljke

4.Višestruke vješaljke

1- vertikalni zategnuti zub 4-slemenjača

2- kosnik 5-pajanate

3- zatega(tavanjača) 6-rog

13
RASPON 7m-12m

14
Dvovodni krovovi sa kosim stolicama

1.Jednostruke

2.Dvostruke

3.Trostruke

15
 Dvovodni krovovi sa pravim jednostrukim stolicama

1- stub

2- pajanate

3- slemenjača

4-rog

5-tavanjača

6-kliješta

7-kosnik

16
Prost dvovodni krov sa raspinjačom

17
6. Zaključak

Krov je od svih građevinskih elemenata najjače izložen uticaju atmosfere i

okoline.Hladnoća,vlaga,snijeg,vjetar,potresi,prašina,vatra itd. –zbog toga je
ispravno izvedeno krovište vrlo važno za svaku građevinu.

Za svaki krovopokrivački materijal i vrstu propisani su odgovarajući nagibi

krova,od kojih se može odstupati samo uz posebne dodatne građevinske
mjere.

Termoizolacija krovnih kosina osigurava ugodno stanovanje.Ona spriječava

prekomjerno grijanje ljeti i osigurava zimi ekološki prihvatljivo grijanje,koje
štedi energiju.

Svi krovni elementi moraju se provjeravati u pravilnim vremenskim

razmacima,a nakon težih vremenskih nepogoda odmah.

18