§i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

BÀI TäP THAM KHÉO GIÉI TÍCH I

Nhóm ngành 1 Mã sË: MI 1111

Ch˜Ïng 1

Phép tính vi phân hàm mÎt bi∏n sË

1.1-1.4. Dãy sË, hàm sË

Bài 1. Tìm t™p xác ‡nh cıa các hàm sË

p p
a) y = 2 arccot x ⇡ x
c) y =
sin ⇡x
2x
b) y = arcsin d) y = arccos (sin x)
1+x

Bài 2. Ch˘ng minh các Øng th˘c sau

a) sinh( x) = sinh x d) sinh 2x = 2 sinh x cosh x

b) sinh(x + y) = sinh x cosh y + cosh x sinh y e) cosh2 x sinh2 x = 1

c) cosh(x + y) = cosh x cosh y + sinh x sinh y f) cosh 2x = cosh2 x + sinh2 x

Bài 3. Tìm mi∑n giá tr‡ cıa các hàm sË

a) y = log (1 2 cos x) c) y = arccot(sin x)

⇣ x⌘
b) y = arcsin log d) y = arctan(ex )
10

1
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

Bài 4. Tìm f (x) bi∏t

✓ ◆ ✓ ◆
1 1
2 x
a) f x+ =x + 2 b) f = x2
x x 1+x

Bài 5. Tìm hàm ng˜Òc cıa các hàm sË

a) y = 2 arcsin x 1 x 1 x
b) y = c) y = (e e x)
1+x 2

Bài 6. Xét tính chÆn l¥ cıa các hàm sË

a) f (x) = ax + a x , (a > 0) c) f (x) = sin x + cos x

p
b) f (x) = ln x + 1 + x2 d) f (x) = arcsin(tan x)

Bài 7. CMR bßt k˝ hàm sË f (x) nào xác ‡nh trong mÎt kho£ng Ëi x˘ng ( a, a), (a > 0)
cÙng ∑u bi∫u diπn ˜Òc duy nhßt d˜Ói d§ng tÍng cıa mÎt hàm sË chÆn vÓi mÎt hàm sË l¥.

Bài 8. Cho f (x) và g(x) là hai hàm sË xác ‡nh trên kho£ng Ëi x˘ng ( a, a), (a > 0). CMR:

a) N∏u f (x) và g(x) là hàm chÆn thì tÍng và tích cıa chúng là hàm chÆn.

b) N∏u f (x) và g(x) là hàm l¥ thì tÍng cıa chúng là hàm l¥ và tích cıa chúng là hàm chÆn.

c) N∏u f (x) là hàm l¥ và g(x) là hàm chÆn thì tích cıa chúng là hàm l¥.

Bài 9. Xét tính tu¶n hoàn và tìm chu k˝ cıa các hàm sË sau (n∏u có)

a) f (x) = A cos x + B sin x 1 1

c) f (x) = sin x + sin 2x + sin 3x
2 3
b) f (x) = sin(x2 ) d) f (x) = cos2 x

Bài 10. Tìm giÓi h§n cıa các dãy sË (n∏u hÎi tˆ) vÓi sË h§ng tÍng quát xn nh˜ sau
p
a) xn = n n2 n sin2 n cos3 n
c) xn =
n
p
1 1 1 n cos n
b) xn = + + ... + d) xn =
1.2 2.3 (n 1)n n+1

Bài 11. Xét s¸ hÎi tˆ và tìm giÓi h§n (n∏u có) cıa các dãy vÓi sË h§ng tÍng quát xn nh˜ sau
p ✓ ◆
a) xn = n
n2 + 2 1 1
b) xn = xn 1 + , x0 > 0
2 xn 1

2
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

1.5-1.6. GiÓi h§n hàm sË

Bài 12. Tìm các giÓi h§n
✓ ◆ p p
1p 1 m
1 + ↵x n
1+ x
a) lim 1+x d) lim , (m, n 2 N⇤ )
x!0 x x x!0 x
p p p
b) lim 3 x3 + x2 1 x e) lim x x2 + 2x 2 x2 + x + x
x!+1 x!+1
p
x100 2x + 1 1 + 4x 1
c) lim 50 f) lim
x!1 x 2x + 1 x!0 ln(1 + 3 sin x)

Bài 13. Tìm các giÓi h§n

p p
ln(x + arccos3 x) ln x cos x 3
cos x
a) lim+ c) lim 2
x!0 x2 x!0 sin x
p p 1 cos x cos 2x cos 3x
b) lim sin x+1 sin x d) lim
x!+1 x!0 1 cos x

Bài 14. Tìm các giÓi h§n

✓ ◆ xx+11 ✓ ◆x
x 2
1 1 1
a) lim d) lim sin + cos
x!1 2
x +1 x!1 x x
p 1 e) lim (1 + sin ⇡x)cot ⇡x
b) lim+ (cos x) x x!1
x!0
p p 1
c) lim n2 ( n x n+1
x) , x > 0. f) lim [ln(e + 2x)] sin x
n!1 x!0

Bài 15. So sánh các c∞p VCB sau

p p
a) ↵(x) = x + x và (x) = esin x cos x, khi x ! 0+
p p
b) ↵(x) = 3
x x và (x) = cos x 1, khi x ! 0+

c) ↵(x) = x3 + sin2 x và (x) = ln (1 + 2 arctan(x2 )), khi x ! 0

1.7. Hàm sË liên tˆc

Bài 16. Tìm a ∫ hàm sË liên tˆc t§i x = 0
8 8
<1
> cos x
, n∏u x 6= 0,
>
< ax2 + bx + 1, n∏u x 0,
a) f (x) = x2 b) g(x) =
>
: a, >
: a cos x + b sin x, n∏u x < 0.
n∏u x = 0.

3
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

Bài 17. Hàm f (x) sau liên tˆc t§i nh˙ng giá tr‡ x nào?
8 8
>
< 0, n∏u x h˙u tø, >
< 0, n∏u x h˙u tø,
a) f (x) = b) f (x) =
>
: 1, n∏u x vô tø. >
: x, n∏u x vô tø.

Bài 18. i∫m x = 0 là i∫m gián o§n lo§i gì cıa các hàm sË

8 sin x1
a) y = c) y =
1 2cot x 1
ex + 1
1 eax ebx
b) y = arcsin x d) y = (a 6= b)
x x

Bài 19. Các hàm sË sau ây có liên tˆc ∑u trên mi∑n ã cho không?

x
a) y = ; 1x1 b) y = ln x; 0 < x < 1
4 x2

1.8. §o hàm và vi phân

Bài 20. Tìm §o hàm cıa hàm sË
8
>
>
>
> 1 x, n∏u x < 1,
>
<
f (x) = (1 x)(2 x), n∏u 1  x  2,
>
>
>
>
>
: x 2, n∏u x > 2.

d
Bài 21. Tìm f 0 (x) bi∏t [f (2017x)] = x2 .
dx
Bài 22. VÓi i∑u kiªn nào thì hàm sË
8
< xn sin 1 , n∏u x 6= 0,
>
f (x) = x (n 2 Z)
>
: 0, n∏u x = 0

a) liên tˆc t§i x = 0 c) có §o hàm liên tˆc t§i x = 0.

b) kh£ vi t§i x = 0

Bài 23. Ch˘ng minh r¨ng hàm sË f (x) = |x a|'(x), trong ó '(x) là mÎt hàm sË liên tˆc
và '(a) 6= 0, không kh£ vi t§i i∫m x = a.

4
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

Bài 24. Tìm vi phân cıa các hàm sË

1 x 1 x a
a) y = arctan , (a 6= 0) c) y = ln , (a 6= 0)
a a 2a x+a
x p
b) y = arcsin , (a 6= 0) d) y = ln x + x2 + a .
a

Bài 25. Tìm

✓ ◆
d sin x d(sin x) d
a) b) c) (x3 2x6 x9 ) .
d(x2 ) x d(cos x) d(x3 )

Bài 26. Tính g¶n úng giá tr‡ cıa các bi∫u th˘c

p r p
a) 3
7, 97 2 0, 02 c) 3e0,04 + 1, 022
b) 7

2 + 0, 02

Bài 27. N∏u C(x) là chi phí s£n xußt cıa x Ïn v‡ mÎt m∞t hàng nào ó. Khi ó chi phí biên
là C 0 (x) cho bi∏t chi phí ph£i b‰ ra khi muËn t´ng s£n l˜Òng thêm mÎt Ïn v‡. Cho hàm

C(x) = 2000 + 3x + 0, 01x2 + 0, 0002x3 .

Tìm hàm chi phí biên, xác ‡nh chi phí biên t§i x = 100, giá tr‡ ó nói lên i∑u gì?

Bài 28. Tìm §o hàm cßp cao cıa các hàm sË

x2 d) y = x2 sin x, tính y (50)

a) y = , tính y (8)
1 x
1+x 2
e) y = ex , tính y (10) (0)
b) y = p , tính y (100)
1 x
c) y = ln(2x x2 ), tính y (5) f) y = x ln(1 + 2x), tính y (10) (0)

Bài 29. Tính §o hàm cßp n cıa các hàm sË

x x
a) y = c) y = p e) y = sin4 x + cos4 x
x2 1 3
1+x
1
b) y = d) y = eax sin(bx + c) f) y = xn 1 e x
1

x2 3x + 2

Bài 30. Tìm vi phân cßp cao cıa hàm sË

a) y = (2x + 1) sin x. Tính d10 y(0) c) y = x9 ln x. Tính d10 y(1)

b) y = ex cos x. Tính d20 y(0) d) y = x2 eax . Tính d20 y(0)

5
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

Bài 31. Trong mÎt hÁ nuôi cá, cá trong hÁ liên tˆc ˜Òc sinh ra và khai thác. SË l˜Òng cá
trong hÁ P ˜Òc mô t£ bi ph˜Ïng trình:
✓ ◆
0 P (t)
P (t) = r0 1 P (t) P (t)
Pc

vÓi r0 là tø lª sinh s£n, Pc là sË l˜Òng cá lÓn nhßt hÁ có th∫ duy trì, là tø lª khai thác. Cho
Pc = 10000, tø lª sinh s£n và tø lª khai thác t˜Ïng ˘ng là 5% và 4%. Tìm sË l˜Òng cá Ín ‡nh.

1.9. Các ‡nh l˛ v∑ hàm kh£ vi và ˘ng dˆng

Bài 32. Ch˘ng minh r¨ng 8a, b, c 2 R, ph˜Ïng trình

a cos x + b cos 2x + c cos 3x = 0

có nghiªm trong kho£ng (0, ⇡).

Bài 33. Ch˘ng minh r¨ng ph˜Ïng trình xn + px + q = 0 vÓi n nguyên d˜Ïng, n 2, không
th∫ có quá 2 nghiªm th¸c n∏u n chÆn, không có quá 3 nghiªm th¸c n∏u n l¥.

Bài 34. Cho ba sË th¸c a, b, c th‰a mãn a + b + c = 0. Ch˘ng minh r¨ng ph˜Ïng trình
8ax7 + 3bx2 + c = 0 có ít nhßt mÎt nghiªm trong kho£ng (0, 1).
f (b) f (a) f 0 (c)
Bài 35. Gi£i thích t§i sao công th˘c Cauchy d§ng = 0 không áp dˆng ˜Òc
g(b) g(a) g (c)
Ëi vÓi các hàm sË f (x) = x2 , g(x) = x3 , 1  x  1.

Bài 36. Ch˘ng minh các bßt Øng th˘c

a) |sin x sin y|  |x y| b a b a
c) < arctan b arctan a < ,
1 + b2 1 + a2
a b a a b 0<a<b
b) < ln < , 0 < b < a.
a b b

Bài 37. TÁn t§i hay không hàm sË f (x) sao cho f (0) = 1, f (2) = 4 và f 0 (x)  2 vÓi mÂi x?

Bài 38. Tìm các giÓi h§n

✓q ◆
p p p ex sin x x(1 + x)
a) lim x+ x+ x x d) lim
x!+1 x!0 x3
✓ ◆ ⇡x
x 1 e) lim tan ln(2 x)
b) lim
x!1 2
x!1 x 1 ln x 1
f) lim (1 atan2 x) x sin x
x!0
1
ex cos x1
c) lim q tan ⇡2 x
x!1
1 1 1 g) lim
x2 x!1 ln(1 x)

6
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

1
h) lim (1 cos x)tan x j) lim (x3 + 3x )
tan x
x!0 x!+1
1
i) lim (x2 + 2x ) x
x! 1

Bài 39. Xác ‡nh a, b sao cho bi∫u th˘c sau ây có giÓi h§n h˙u h§n khi x ! 0
1 1 a b
f (x) = .
sin3 x x3 x2 x
Bài 40. Cho f là mÎt hàm sË th¸c kh£ vi trên [a, b] và có §o hàm f 00 (x) trên (a, b). Ch˘ng
minh r¨ng vÓi mÂi x 2 (a, b) có th∫ tìm ˜Òc ít nhßt mÎt i∫m c 2 (a, b) sao cho
f (a) f (b) (x a)(x b) 00
f (x) f (a) (x a) = f (c).
a b 2
p
Bài 41. Dùng ph˜Ïng pháp Newton, tính 6 2 úng ∏n 8 ch˙ sË th™p phân sau dßu ph©y.

Bài 42. Gi£i thích t§i sao ph˜Ïng pháp Newton không áp dˆng tr¸c ti∏p ˜Òc ∫ gi£i ph˜Ïng
trình x3 2x + 2 = 0 vÓi xßp xø ¶u x0 = 1.

Bài 43. Kh£o sát tính Ïn iªu cıa các hàm sË

a) y = x4 2x3 + 2x 1 c) y = x + | sin 2x|, x 2 [0, ⇡]

b) y = 3 arctan x ln(1 + x2 )

Bài 44. Ch˘ng minh các bßt Øng th˘c

x2 x4 h ⇡⌘
a) 2x arctan x ln (1 + x2 ) vÓi mÂi x 2 R c) cos x  1 + , 8x 2 0,
2 24 2
x2
b) x  ln(1 + x)  x vÓi mÂi x 0
2

Bài 45. Tìm c¸c tr‡ cıa các hàm sË

p
3x2 + 4x + 4 c) y = 3
(1 x)(x 2)2
a) y = 2
x +x+1
2 2
b) y = x ln(1 + x) d) y = x 3 + (x 2) 3

Bài 46. Cho f (x) là hàm lÁi trên o§n [a, b], ch˘ng minh r¨ng 8c 2 (a, b) ta có
f (c) f (a) f (b) f (a) f (b) f (c)
  .
c a b a b c
Bài 47. Ch˘ng minh các bßt Øng th˘c sau
x+y tan x + tan y ⇣ ⇡⌘
a) tan  , 8 x, y 2 0,
2 2 2
x+y
b) x ln x + y ln y (x + y) ln , 8x, y > 0
2

7
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

1.10. Kh£o sát hàm sË, ˜Ìng cong

Bài 48. Tìm tiªm c™n cıa các ˜Ìng cong sau
p 8 8
a) y = 3
1 + x3 >
< x = 2t t2 < x=t
d) e)
> 2016t2 : y = t + 2 arctan t
b) y = ln(1 + e x ) : y=
1 t3
x3 arccot x
c) y =
1 + x2

Bài 49. Kh£o sát các hàm sË, ˜Ìng cong sau
8
a) y = e x
1
x > 2t
< x=
e) 1 t2
2
>
: y= t
p
3 1+t
b) y = x3 x2 x+1 8
< x = 2t t2
f)
x3 : y = 3t t3
c) y =
x2 + 1
g) r = a + b cos ', (0 < a  b)
x 2
d) y = p h) r = a sin 3', (a > 0) .
x2 + 1

8
Ch˜Ïng 2

Phép tính tích phân hàm mÎt bi∏n sË

2.1 Tích phân bßt ‡nh

Bài 50. Tính các tích phân

R R (x2 + 2)dx R
a) esin
2 x
sin 2xdx dx
e) i)
x3 + 1 3 sin x 4 cos x
R R (3 2x)dx
b) (x + 2) ln xdx R dx j) p
f) 1 x2
(x + a)2 (x + b)2
R R dx
c) |x2 3x + 2|dx R k) p
g) sin 5x cos 3xdx 1+ x2+ 4x + 5
R xdx R R (x + 1)dx
d) h) 3
tan xdx l) p
(x + 2)(x + 5) x2 2x 1

Bài 51. Tính các tích phân

R x4 dx R
a) d) sinn 1 x sin(n + 1)xdx, n 2 N⇤
x10 1
R p R 2x
b) x x2 + 3x 2dx e) e cos 3xdx
R dx
c) R
(x2 + 2x + 5)2 f) arcsin2 xdx

Bài 52. L™p công th˘c truy hÁi tính In , n 2 N

R R R
a) In = xn ex dx b) In = sinn xdx dx
c) In =
cosn x

9
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

2.2 Tích phân xác ‡nh

Bài 53. Tính các §o hàm

d Ry t2 d Ry t2 d Rx
3
dt
a) e dt b) e dt c) p
dx x dy x dx x2 1 + t4

Bài 54. Dùng ‡nh nghæa và cách tính tích phân xác ‡nh, tìm các giÓi h§n

1 1 1 1
a) lim + + + ··· + , (↵, > 0)
n!1 n↵ n↵ + n↵ + 2 n↵ + (n 1)
r r r !
1 1 2 n
b) lim 1 + + 1 + + ··· + 1 +
n!1 n n n n
Bài 55. Tính các giÓi h§n

Rx ✓x ◆2
R xp
sin R
tan tdt (arctan t)2 dt t2
e dt
0 0
a) lim+ b) lim p c) lim 0
x!0 R xp
tan x!+1 x2 + 1 x!+1 Rx
sin tdt e2t2 dt
0 0

Bài 56. Tính các tích phân sau

Re R1 sin2 x cos x
a) |ln x| (x + 1) dx d) 2 dx
1/e (1 + tan2 x)
0
r
Re R3 x
b) (x ln x)2 dx e) arcsin dx
1 0 1+x
3⇡/2
R ⇡/2
R
dx
c) f) cosn x cos nxdx, n 2 N⇤
0 2 + cos x 0

Bài 57. Ch˘ng minh r¨ng n∏u f (x) liên tˆc trên [0, 1] thì

⇡/2
R ⇡/2
R R⇡ R⇡ ⇡
a) f (sin x)dx = f (cos x)dx b) xf (sin x)dx = f (sin x)dx
0 0 0 0 2

Áp dˆng tính các tích phân sau

R⇡ x sin xdx ⇡/2

p
R sin xdx
1. 2 2. p p
0 1 + cos x 0 sin x + cos x

Bài 58. Cho f (x), g(x) là hai hàm sË kh£ tích trên [a, b]. Ch˘ng minh bßt Øng th˘c (vÓi a < b)
0 b 12 0 b 10 b 1
Z Z Z
@ f (x)g(x)dxA  @ f 2 (x)dxA @ g 2 (x)dxA
a a a

(Bßt Øng th˘c Cauchy-Schwartz)

10
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

2.3 Tích phân suy rÎng

Bài 59. Xét s¸ hÎi tˆ và tính (trong tr˜Ìng hÒp hÎi tˆ) các tích phân sau

R0 R1 dx R
+1 dx
a) xex dx c) p e)
1 0 x(1 x) 0 x2 + 3x + 2

R
+1 dx R
+1 dx R x2
+1 +1
b) d) f) dx
1 (x2 + 1)2 2 x ln x 0 x4 +1

Bài 60. Xét s¸ hÎi tˆ cıa các tích phân sau

R ln (1
+1 + x) dx R1dx R x
+1 sin x
a) d) h) p dx
1 x2 0 tan x x 0 x7
p
R1 xdx
e) p
R
+1 dx 0 1 x4 R arctan xdx
+1
b) p i) p
1 x + x3 R⇡ dx 0 x3
f) p
3
0 sin x
R
+1 xdx R ln(1
+1 + 3x) R sin 2x
+1
c) g) p dx j) dx
2 ln3 x 0 x x 0 x
R
+1 R
+1
Bài 61. N∏u f (x)dx hÎi tˆ thì có suy ra ˜Òc lim f (x) = 0 không? Xét ví dˆ sin (x2 ) dx.
0 x!+1 0

R
+1
Bài 62. Cho hàm f (x) liên tˆc trên [a, +1) và lim f (x) = A 6= 0. Tích phân f (x)dx có
x!+1 a
hÎi tˆ không?

2.4 Ÿng dˆng cıa tích phân xác ‡nh

Bài 63. Tính diªn tích hình phØng giÓi h§n bi

a) Parabol y = x2 + 4 và ˜Ìng thØng x y+4=0

b) ˜Ìng cong y = x3 và các ˜Ìng y = x, y = 4x, (x 0)

c) ˜Ìng tròn x2 + y 2 = 2x và parabol y 2 = x, (y 2  x)

d) ˜Ìng y 2 = x2 x4

Bài 64. Tính th∫ tích cıa v™t th∫ là ph¶n chung cıa hai hình trˆ x2 + y 2  a2 và y 2 + z 2  a2 ,
(a > 0).

Bài 65. Tính th∫ tích v™t th∫ giÓi h§n bi m∞t cong z = 4 y 2 , các m∞t phØng tÂa Î
x = 0, z = 0 và m∞t phØng x = a (a 6= 0).

11
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

Bài 66. Tính th∫ tích khËi tròn xoay t§o nên khi quay hình giÓi h§n bi các ˜Ìng y = 2x x2
và y = 0

a) quanh trˆc 0x mÎt vòng b) quanh trˆc 0y mÎt vòng

Bài 67. Tính Î dài ˜Ìng cong

ex + 1
a) y = ln khi x bi∏n thiên t¯ 1 ∏n 2
ex 1
8 ✓ ◆
< x = a cos t + ln tan t
>
⇡ ⇡
b) 2 khi t bi∏n thiên t¯ ∏n , (a > 0)
>
: y = a sin t 3 2

Bài 68. Tính diªn tích m∞t tròn xoay t§o nên khi quay các ˜Ìng sau
⇡
a) y = sin x, 0  x  quay quanh trˆc 0x
2
1
b) y = (1 x)3 , 0  x  1 quay quanh trˆc 0x
3

12
Ch˜Ïng 3

Hàm sË nhi∑u bi∏n sË

3.1 Các khái niªm cÏ b£n

Bài 69. Tìm mi∑n xác ‡nh cıa các hàm sË sau

1 y 1
a) z = p c) z = arcsin
x2 + y 2 1 x
p p
b) z = (x2 + y 2 1) (4 x2 y2) d) z = x sin y

Bài 70. Tìm các giÓi h§n (n∏u có) cıa các hàm sË sau
xy
a) f (x, y) = , (x ! 0, y ! 0)
x2 + y2
y2
b) f (x, y) = , (x ! 1, y ! 1)
x2 + 3xy
(x 1)3 (y 2)3
c) f (x, y) = , (x ! 1, y ! 2)
(x 1)2 + (y 2)2
p
1 cos x2 + y 2
d) f (x, y) = , (x ! 0, y ! 0)
x2 + y 2
x(ey 1) y(ex 1)
e) f (x, y) = , (x ! 0, y ! 0)
x2 + y 2
xy 2
f) f (x, y) = , (x ! 0, y ! 0)
x2 + y 4
Bài 71. Tính các giÓi h§n

x2 x2 x2
a) lim lim x 2 +y 2 , b) lim lim x 2 +y 2 c) lim x 2 +y 2
x!0 y!0 y!0 x!0 (x,y)!(0,0)

13
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

3.2 §o hàm riêng và vi phân

Bài 72. Tính các §o hàm riêng cıa các hàm sË sau
⇣ p ⌘ s z
a) z = ln x + x2 + y 2 x2 y 2 e) u = xy , (x, y, z > 0)
c) z = arctan
x2 + y 2
x
b) z = y 2 sin 3
d) z = xy , (x > 0)
1
f) u = e x2 +y2 +z2 .
y

Bài 73. Kh£o sát s¸ liên tˆc cıa hàm sË và s¸ tÁn t§i các §o hàm riêng cıa nó
8 ⇣ ⌘2
< x arctan y , n∏u x 6= 0,
>
a) f (x, y) = x
>
: 0, n∏u x = 0.
8
> x sin y y sin x
< , n∏u (x, y) 6= (0; 0),
b) f (x, y) = x2 + y 2
>
: 0, n∏u (x, y) = (0; 0).

Bài 74. Gi£ s˚ z = yf (x2 y 2 ),  ây f là hàm sË kh£ vi. Ch˘ng minh r¨ng

1 0 1 0 z
zx + zy = 2 .
x y y

Bài 75. Tìm §o hàm riêng các hàm sË hÒp sau ây

2
p
2v 2
a) z = eu , u = cos x, v = x2 + y 2
x
b) z = ln (u2 + v 2 ) , u = xy, v =
y
c) z = arcsin (x y) , x = 3t, y = 4t3

Bài 76. Cho f là hàm sË kh£ vi ∏n cßp hai trên R. Ch˘ng minh r¨ng hàm sË !(x, t) = f (x 3t)
@ 2! @ 2!
th‰a mãn ph˜Ïng trình truy∑n sóng 2 = 9 2 .
@t @x
Bài 77. Tìm vi phân toàn ph¶n cıa các hàm sË

a) z = sin(x2 + y 2 ) x+y
c) z = arctan
x y
y 2z
b) z = ln tan d) u = xy
x

Bài 78. Ÿng dˆng vi phân, tính g¶n úng

q q
a) A = 3 (1, 02)2 + (0, 05)2 c) C = (2, 02)3 + e0,03
p p
b) B = ln 3
1, 03 + 4
0, 98 1 d) D = (1, 02)1,01

14
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

z
Bài 79. Cho z = f (x, y) là hàm sË ©n xác ‡nh bi ph˜Ïng trình z ye x = 0. Ÿng dˆng vi
phân, tính g¶n úng f (0, 99; 0, 02).

Bài 80. Tìm §o hàm, §o hàm riêng cıa các hàm sË ©n xác ‡nh bi các ph˜Ïng trình sau

a) x3 y y 3 x = a4 , tính y 0 x+y y
c) arctan = , tính y 0
a a

b) x + y + z = ez , tính zx 0 , zy 0 d) x3 + y 3 + z 3 3xyz = 0, tính zx 0 , zy 0 .

Bài 81. Cho hàm sË ©n z = z(x, y) xác ‡nh bi ph˜Ïng trình 2x2 y + 4y 2 + x2 z + z 3 = 3. Tính
@z @z
(0; 1), (0; 1).
@x @y
x+z
Bài 82. Cho u = , tính ux 0 , uy 0 bi∏t r¨ng z là hàm sË ©n cıa x, y xác ‡nh bi ph˜Ïng
y+z
trình zez = xex + yey .

Bài 83. Tìm §o hàm cıa hàm sË ©n y(x), z(x) xác ‡nh bi hª
8
< x+y+z =0
: x2 + y 2 + z 2 = 1

2 p 2
Bài 84. Ph˜Ïng trình z 2 + = y z 2 , xác ‡nh hàm ©n z = z(x, y). Ch˘ng minh r¨ng
x
1 1
x2 z x 0 + z y 0 = .
y z

Bài 85. Tính các §o hàm riêng cßp hai cıa hàm sË sau
q y
1
a) z = (x2 + y 2 )3 c) z = arctan
x
3
b) z = x2 ln(x + y) d) z = sin(x3 + y 2 )

Bài 86. Tính vi phân cßp hai cıa hàm sË sau:

a) z = xy 3 x2 y b) z = e2x (x + y 2 ) c) z = ln(x3 + y 2 )

Bài 87. a) Khai tri∫n hàm sË f (x, y) = x2 + 3y 2 2xy + 6x + 2y 4 thành chuÈi Taylor 
lân c™n i∫m ( 2, 1).

b) Khai tri∫n Maclaurin hàm sË f (x, y) = ex sin y ∏n b™c 3.

15
 §i hÂc Bách Khoa Hà NÎi Viªn Toán ˘ng dˆng và Tin hÂc

3.3 C¸c tr‡ cıa hàm sË nhi∑u bi∏n sË

Bài 88. Tìm c¸c tr‡ cıa các hàm sË sau

a) z = 4x3 + 6x2 4xy y2 8x + 2 4 3 xy

d) z = +
x y 12
(x2 +y 2 )
b) z = 2x2 + 3y 2 e e) z = e2x (4x2 2xy + y 2 )

c) z = 4xy x4 2y 2 f) z = x3 + y 3 (x + y)2

Bài 89. Tìm c¸c tr‡ có i∑u kiªn

a) z = xy vÓi i∑u kiªn x + y = 1

b) z = x2 + y 2 vÓi i∑u kiªn 3x 4y = 5

1 1 1 1 1
c) z = + vÓi i∑u kiªn 2 + 2 = 2
x y x y a
Bài 90. Tìm mÎt i∫m thuÎc elip 4x2 + y 2 = 4 sao cho nó xa i∫m A(1; 0) nhßt.

Bài 91. Tính giá tr‡ lÓn nhßt và bé nhßt cıa các hàm sË

a) z = x2 + y 2 + xy 7x 8y trong hình tam giác giÓi h§n bi các ˜Ìng thØng x = 0,
y = 0, và x + y = 6
x2 y 2
b) z = 4x2 9y 2 trong mi∑n giÓi h§n bi ˜Ìng elip + =1
9 4

16