You are on page 1of 103

MINISTRY OF HEALTH, MALAYSIA

(KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA)

FOOD HANDLER
TRAINING COURSE
(KURSUS LATIHAN PENGENDALI MAKANAN)

1
COURSE CONTENT
(KANDUNGAN KURSUS)

Comprising 4 sections (Merangkumi 4


seksyen):
• Introduction (Pengenalan)
• Food Hygiene (Kebersihan Makanan)
• Food Safety (Keselamatan Makanan)
• Critical Factors of Food Poisoning
(Faktor-Faktor Kritikal Keracunan Makanan)

2
SECTION 1:
INTRODUCTION
(PENGENALAN)

3
COURSE REQUIREMENTS
(KEPERLUAN KURSUS)

Instructors
certified by MOH
(Pengajar yang di iktiraf oleh
MOH)
FHTC certified by MOH Duration: 3 hours
(Sijil yang diiktiraf oleh MOH)
(Masa: 3 Jam)

Fee: RM 50.00 Participants: 30

4
For enquiries, please contact:

Food Safety and Quality Division


Ministry of Health
Level 3, Block E7, Parcel E,
Federal Government Administrative Centre,
62590 Putrajaya
Tel. : 03-8883 3888
Fax: 03-8883 3815/ 3341
Official website: http://fsq.moh.gov.my
E-mail: fsq-division@moh.gov.my

5
LEGISLATIVE POWER
• Food Act 1983 (Akta Makanan 1983)
• Food Regulations 1985 (Peraturan Makanan 1985)
• Food Hygiene Regulations 2009 (Peraturan
Kebersihan Makanan 2009)
• Control of Infectious Diseases Act 1988 (Akta
Kawalan Penyakit 1988)

6
IMPORTANCE OF FOOD HYGIENE
AND SAFETY
(KEPENTINGAN KEBERSIHAN DAN KESELAMATAN
MAKANAN)

7
TOPIC CONCLUSION
(KESIMPULAN TOPIK)

By the end of this topic, food handlers will be able


to (Di akhir topik ini, pengendali makanan) :
1. Explain the importance of food handler training
(Boleh menjelaskan kepentingan kursus latihan
pengendali makanan) .
2. Understand the benefits of food handler training
(Memahami kebaikan kursus latihan pengendali
makanan).

8
SECTION 2:
FOOD HYGIENE
(KEBERSIHAN MAKANAN)

Utensil and Premise


Food Handler
(Pengendali
Equipment Condition
Makanan) (Peralatan &
(Keadaan Premis)
Perkakasan)

9
FOOD HYGIENE
(KEBERSIHAN MAKANAN)

10
PERSONAL HEALTH
(KESIHATAN DIRI)

Health Check Anti-Typhoid Vaccination


(Pemeriksaan Kesihatan) (Suntikan anti- tifoid)

11
ILLNESS/INJURY
(SAKIT/ CEDERA)

Feeling ill
(Sakit) Seek treatment
(Mendapatkan Rawatan)

Waterproof plaster
Wound (Luka) (Pembalut kalis air)

12
PHYSICAL
(FIZIKAL)

Bath (Mandi) Wearing jewellery


(Pemakaian barang kemas)

Long and varnished fingernails


Short and clean fingernails
(Kuku pendek dan bersih) (Kuku yang panjang dan diwarnakan)

13
PHYSICAL
(FIZIKAL)

Facial hair Wearing jewellery


(Berjanggut) (Pemakaian barang kemas)

Long fingernail (Kuku yang Long sideburns (Jambang


panjang) yang panjang)

14
ATTIRE (PAKAIAN)

Head cover Caps (Topi)


(Penutup Kepala)

Clean clothing Apron (Apron)


(Pakaian bersih)
Gloves
Footwear (Sarung tangan)
(Kasut)

15
OLDTOWN STANDARD GROOMING (MALE)
(ETIKA PEMAKAIAN DI OLDTOWN - LELAKI)

16
OLDTOWN STANDARD GROOMING (FEMALE)
(ETIKA PEMAKAIAN DI OLDTOWN – PEREMPUAN)

17
OFFENCES!! (KESALAHAN!!)
NOT WEARING A SICK (FLU)
SAKIT –
HEAD COVER
SELESEMA)
(TIDAK MEMAKAI
PENUTUP KEPALA)
SMOKING
IMPROPER WEARING (MEROKOK)
OF HEAD COVER
(PEMAKAIAN PENUTUP
KEPALA YANG TIDAK
KEMAS)

DIRTY
APRON
(APRON
KOTOR)
JEWELLERY
(AKSESORI)

SLIPPERS
(SELIPAR)

18
What is wrong!!!
(Apa Kesalahan Itu!!!)

19
BAD FOOD HANDLING
PRACTICES (AMALAN BURUK PENGENDALI
MAKANAN)

Tasting by dipping finger


into food (Merasa makanan Smoking (Merokok) Scratching (Menggaru)
dengan tangan)

Touching food with bare Clearing nostril with finger Coughing over food (Batuk
hands (Menyentuh makanan dengan (Mengorek hidung) ke arah makanan)
tangan)

20
BAD FOOD HANDLING PRACTICES
(AMALAN YANG SALAH)

21
GOOD FOOD HANDLING
PRACTICES (AMALAN BAIK PENGENDALI
MAKANAN)

Wearing gloves (Memakai sarung Washing utensils in the sink


tangan) (Mencuci peralatan di sinki)

Using tongs (Menggunakan penyepit) Washing hands (Membasuh tangan)

22
GOOD FOOD HANDLING
PRACTICES (AMALAN BAIK PENGENDALI
MAKANAN)

23
7 STEPS TO PROPER WASHING OF HANDS
• Wash hands with sufficient amount of soap
1

2 Scrub the palms

3 Scrub each finger and between fingers

4 Use fingernails to scrub palms

5 Scrub the backs of hands

6 Rinse hands completely under running water

7 Dry hands with clean towel or tissue

24
EQUIPMENT WHICH IS CLEAN AND IN
GOOD CONDITION (PERALATAN BERSIH DAN
SEMPURNA

25
INAPPROPRIATE UTENSILS
(PERALATAN YANG TIDAK SESUAI)

Rusty (Berkarat)

Broken (Patah) Wooden utensils Rusty (Berkarat)


(Peralatan kayu)
26
WOODEN APPLIANCES
(PERALATAN KAYU)

27
USE OF UTENSILS
(PENGGUNAAN PERALATAN)

Separate Not separate


(Berasingan) (Tidak Berasingan)

28
STEPS IN WASHING UTENSILS
(LANGKAH PENCUCIAN PERALATAN)

Wash Sanitise
(Pencucian) Rinse (Bilas) (Sanitasi)
Throw waste Dry
(Buang kotoran) (Pengeringan)

Grease trap
(Perangkap
minyak)

29
GREASE TRAP
(PERANGKAP MINYAK)

All of the baffles of a grease trap should be scrubbed, and the


drainage lines should be scoured to remove accumulated
grease. Efficiency will be lost if a grease trap is not cleaned
regularly
(Perangkap minyak perlu di cuci bersih bagi membuang kesan
kotoran gris/ minyak)
30
WASHING PRACTICES
(AMALAN PENCUCIAN)

Washing at a proper place Washing on the floor


(Pencucian di tempat yang sesuai) (Pencucian di atas lantai)

31
CLEAN PREMISES
(PREMIS BERSIH)

CEILING
(SILING) WALL
(DINDING)

FLOOR
(LANTAI)

32
DIRTY PREMISES
(PREMIS KOTOR)

33
DIRTY & NOT WELL MAINTAINED
(KOTOR DAN TIDAK DISELENGGARA)

34
BASIC FACILITIES
(KEMUDAHAN ASAS)

Clean toilet (Tandas yang bersih)

Clean drainage system ( Sistem saliran Clean wash basin (Sinki yang
yang bersih) bersih)

35
ROADSIDE PREMISES
PREMIS DI TEPI JALAN)

36
NO PESTS
(TIADA MAKHLUK PEROSAK)

37
OUTSIDE PREMISES: DRAINAGE
SYSTEM
(LUAR PREMIS: SISTEM PERPARITAN)

38
OUTSIDE PREMISES: KEEP CLEAN
AND WELL MAINTAINED
(LUAR PREMIS: BERSIH DAN DISELENGGARA)

39
OUTSIDE PREMISES: KEEP CLEAN
AND WELL MAINTAINED
(LUAR PREMIS: BERSIH DAN DISELENGGARA)

40
DISPOSAL OF REFUSE
(PEMBUANGAN SAMPAH)

41
INCORRECT DISPOSAL OF
REFUSE
(PEMBUANGAN SAMPAH YANG SALAH)

42
REGULAR CLEANING REQUIRED
(PENCUCIAN YANG KERAP DI PERLUKAN)

43
TOPIC CONCLUSION
(KESIMPULAN TOPIK)
By the end of this topic, foods handlers will be able to
(Di akhir topik, Pengendali Makanan) :
1. Understand that food hygiene starts with themselves and
the environment (Memahami bahawa kebersihan makanan bermula
daripada diri pengendali makanan itu sendiri dan persekitaran)
2. Be more sensitive to personal hygiene, the equipment
used and state of the premises (Menjadi lebih peka terhadap
kebersihan diri, peralatan yang digunakan dan keadaan premis).
3. Explain the proper clothing that should be worn during food
handling (Menjelaskan pakaian yang sepatutnya dipakai sewaktu
mengendalikan makanan).
4. Carry out good practices when handling food (Melakukan
amalan yang baik semasa mengendalikan makanan).
5. . 44
SECTION 3:
FOOD SAFETY
(KESELAMATAN MAKANAN)

45
FOOD SAFETY (KESELAMATAN MAKANAN)

46
SELECTION OF RAW FOODS
(WET)
(PEMILIHAN BAHAN MENTAH – BASAH)

47
SPOILT PRODUCT SHOULD
BE REJECT IMMEDIATELY
(PRODUCT YANG ROSAK PERLU
DI BUANG SEGERA)

USAGE OF NEWSPAPER AS
WRAPPER IS NOT ALLOWED
(PENGGUNAAN SURAT KHABAR
SEBAGAI BAHAN PEMBUNGKUS)

48
SELECTION OF RAW FOODS
(DRY)
(PEMILIHAN BAHAN MENTAH – KERING)

RICE
(BERAS)
FLOUR CEREALS
(TEPUNG) (BIJIRIN)
49
SELECTION OF RAW FOODS
(DRY)
(PEMILIHAN BAHAN MENTAH – KERING)

Quality Check Is IMPRORTANT To Avoid Received Any


Spoilt Product Prior To Receiving
(Pemeriksaan kualiti PENTING bagi mengelakkan sebarang penerimaan produk
rosak)
50
SELECTION OF RAW FOODS
(DRY)
(PEMILIHAN BAHAN MENTAH – KERING)

51
SELECTION OF RAW FOODS
(DRY)
(PEMILIHAN BAHAN MENTAH – KERING)

Please return immediately upon receiving process

52
SELECTION OF RAW FOODS
(PROCESSED)
(PEMILIHAN BAHAN MENTAH – PROSES)
Proper
Labelling and
Tin in Good
Condition
(Pelabelan Yang
Betul Dan Keadaan
Tin Yang
Sempurna)

Expiry
Date
(Tarikh Dented
Lupus)
tin
(Kemek)

53
WATER SUPPLY AND ICE
(BEKALAN AIR DAN AIS)

Clean source of water Iced stored in covered containers


(Sumber air yang bersih) ( Ais di letakkan dalam bekas ais bertutup)

Unclean source of water Foodstuff stacked on top of ice


(Sumber air yang kotor) (Ais bertindih dengan bahan makanan.
54
COVER BROKEN – ICE BOX

55
WAYS OF STORING RAW FOODS
(JENIS PENYIMPANAN BAHAN MENTAH)

Frozen
(Sejuk beku)

Chilled
(Sejuk) Dry (Kering)

56
REFRIGERATION
(PENYIMPANAN SEJUK)

57
REFRIGERATION
(PENYIMPANAN SEJUK)

Food kept in shallow containers to


fasten cooling
(Simpan makanan di dalam bekas yang kecil)
Avoid overcrowding to
Follow FIFO (First assist cooling process
In, First Out) (Elakkan susun terlalu padat bagi
Cooked Foods Must membantu proses penyejukan)
Be Kept Away From
Raw Foods
(Mengikut konsep FIFO)

58
STORAGE DANGER ZONE
(PENYIMPANAN ZON BAHAYA)
Danger zone
temperature is
5 – 63°C
(Suhu zon bahaya = 5 – 63 °C)

59
CORRECT HANDLING OF RAW
FOODS
(PENGEDALIAN BAHAN MENTAH YANG BETUL)

Wash raw foods


(Mencuci bahan mentah)

Use separate utensils for


different food types
(Gunakan peralatan yang berbeza)

Wear gloves
(Memakai sarung tangan)

60
INCORRECT HANDLING OF RAW
FOODS
(PENGENDALIAN BAHAN MENTAH YANG SALAH)

Using the same Not using


utensils for cutting appropriate
vegetables and meat utensils
(Menggunakan peralatan (Tidak
yang sama bagi daging menggunakan
dan sayuran) alatan yang sesuai)

On the floor (Di atas lantai)

61
SAFE WAYS TO DEFROST FOOD
(PENYAHBEKUAN YANG BETUL)

Microwave
(Ketuhar)

In the chiller Under running water


(Di bahagian penyimpanan (Di bawah air mengalir)
sejuk)

62
IMPROPER WAY TO DE-FROSTING
( PENYAHBEKUAN YANG SALAH)

63
CROSS-CONTAMINATION DURING
FOOD HANDLING
(KONTAMINASI SILANG KETIKA PENGENDALIAN
MAKANAN)

64
CROSS CONTAMINATION!!!
(KONTAMINASI SILANG!!!)

65
FOOD PREPARATION
(PENYEDIAAN MAKANAN)

LUNCH
(MAKANAN
TENGAHARI)

DON’T RE-HEAT FOOD


DON’T COOK FOOD TOO
TOO MANY TIMES
FAR AHEAD OF TIME
(JANGAN MEMANASKAN
(JANGAN MASAK TERLALU MAKANAN TERLALU KERAP)
AWAL)

66
UNDERCOOKED FOOD
(MASAK TIDAK SEMPURNA)

Partially cooked Meat that is pink


eggs (Daging yang
masih merah)
(Telur separuh
masak)

Chicken still pink in the middle (Ayam


yang masih berdarah)
67
STORING COOKED FOOD
(PENYIMPANAN MAKANAN SELEPAS MASAK)

Cooled and Then Steaming Hot and


Covered (Makanan Uncovered (Makanan
disejukkan dan ditutup) panas dan terdedah)

68
PACKING OF FOOD
(PEMBUNGKUSAN MAKANAN)

Food packed in proper Food wrapped in


containers (Menggunakan newspaper (Membungkus
bahan pembungkus yang menggunakan surat
sesuai) khabar)

69
PACKING OF FOOD
(PEMBUNGKUSAN MAKANAN)

Use Of Inappropriate
Use appropriate heat-resistant Packaging Can Also Cause
packaging that is in good condition, Chemical Contamination
clean and not contaminated with any (Penggunaan bahan
impurities (Menggunakan pembungkusan pembungkusan yang tidak sesuai
yang tahan suhu dan bersih) punca keracunan kimia)

70
SERVING OF FOOD
(PENYEDIAAN MAKANAN)

Place food in Place food in covered


covered containers racks with heater
(Tutup makanan (Hidangkan makanan di
dengan penutup atas rak bertutup dan
makanan) mempunyai pemanas)

Use tongs when taking food


(Guna penyepit semasa
mengambil makanan)

71
SERVING OF FOOD
(PENYEDIAAN MAKANAN)

Don’t serve food Don’t touch


by stacking place food/drinks
on top of one with bare
another (Jangan hands (Jangan
hidang makanan menyentuh
secara bertindih) makanan/
Don’t leave food/drinks minuman
dengan tangan)
uncovered ( Jangan biarkan
makanan terdedah)

72
TRANSPORT OF FOOD
(PENGANGKUTAN MAKANAN)

73
RECEIVING OF FOOD
(PENERIMAAN PRODUK)

Upon Receiving Food Should Not


Placing On The Ground
(Elakkan meletakkan produk makanan di
atas lantai)

74
TOPIC CONCLUSION
(KESIMPULAN TOPIK)
By the end of this topic, food handlers will be able to (Di akhir
topik ini, pengendali makanan):
• Select the best raw foods prior to preparing food (Memilih
bahan mentah yang baik sebelum menyediakan makanan).
• Handle food the correct way (Mengendalikan makanan dengan
cara yang betul) .
• Explain how to handle and prepare raw foods in a clean
and safe manner (Menjelaskan cara penyediaan bahan mentah dan
makanan yang bersih dan selamat).

75
SECTION 4:
CRITICAL FACTORS OF
FOOD POISONING
(FAKTOR KRITIKAL KERACUNAN
MAKANAN)

76
Touching Food With Bare Hands
(Sentuh Makanan Secara Langsung Dengan Tangan)

77
Strictly Not Allowed
(Dilarang Keras)

Hands Can Be A
Carrier To Transmit
The PATOGHENS Into
Foods (Tangan adalah
pembawa kuman ke dalam
makanan)

78
Cross-Contamination from Raw to
Ready-to-Eat Foods
(Kontaminasi Silang Dari Bahan Mentah Kepada
Makanan siap Dimakan)

Chemicals to Food Raw to Cooked Food


(Bahan kimia kepada (Bahan mentah kepada
makanan) makanan)

79
Cooking Too Far Ahead of Time
(Served after More than 4 Hours)
Masak Terlalu Awal (Hidang Lebih Daripada 4 Jam)

LUNCH
(MAKANAN
TENGAHARI)

80
BACTERIA GROWTH
(PERTUMBUHAN BAKTERIA)

2,097,152
262,144
32,768
4,096
512
64
4 8
1 2

12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 19.00


12.20
12.40
Undercooked Foods
(Makanan Tidak Cukup Masak)

Raw Middle still pink


(Mentah) (Berdarah)

82
Re-Heating Mixture of Leftovers and
Freshly Cooked Food
(Memanaskan Dan Mencampurkan Makanan Lama
Dengan Makanan Baru Dimasak
)

BAKTERIA

Leftovers Freshly Cooked


(Makanan Lama) Food
(Makanan Baru)

83
Spoilt or Contaminated
Raw Foods
(Bahan Mentah Rosak Atau Tercemar)

84
Incomplete Defrosting of Raw Foods
(Bahan Mentah Tidak Dinyahbeku Dengan Sempurna)

Fish is undercooked due to frying without


defrosting it first (Ikan tidak digoreng dengan
sempurna kerana tidak dinyahbeku terlebih dahulu)

85
Raw and Cooked Foods Stored at
Incorrect Temperatures and Places
(Penyimpanan Bahan Mentah Dan Makanan Pada Suhu
dan Tempat Yang Salah)

86
Sick Food Handlers with
Poor Personal Hygiene
(Pengendali Makanan Berpenyakit dan Tidak
Mengamalkan Kebersihan Diri Yang Baik)

87
Food Exposed to Pests
(Makanan Terdedah Kepada Makhluk Perosak)

88
Food Exposed To Pest/ Other Possible
Contamination
(Makanan Terdedah Kepada Makhluk Perosak/ Pencemaran Yang Lain)

Raw And Cooked Foods Being Left


Uncovered And Exposing Them To Pests
Such As Cockroaches, Resulting In Food
Poisoning And Tarnishing The Image Of
The Business
(Makanan Yang Terdedah Kepada Makhluk
Perosak Mengakibatkan Keracunan Makanan
dan Merosakkan Imej Perniagaan)
89
Equipment which is Dirty and in Poor
Condition
(Peralatan Yang Kotor dan Tidak Sempurna)

90
INTERIOR DIRTY – CHILLER
(BAHAGIAN DALAM KOTOR)

91
UTENSIL WHICH IS DIRTY AND IN
POOR CONDITION
(Peralatan Yang Kotor dan Tidak Sempurna)
UTENSIL WHICH IS DIRTY AND
IN POOR CONDITION
(Peralatan Yang Kotor dan Tidak Sempurna)
DIRTY AND BAD CONDITION OF
CUTTING BOARD
(PAPAN PEMOTONG KOTOR)
UNHYGIENIC STORAGE OF
KNIFE
(PENYIMPANAN YANG SALAH)
UTENSILS ARE CLEAN
(PERALATAN YANG BERSIH)
PROPER STORAGE
(PENYIMPANAN YANG BETUL)

All Equipments / Utensils Are Kept Clean and


Well Maintained All The Time
(Semua Peralatan/ Perkakasan Di simpan Bersih
dan Terjaga Setiap Masa)
Dirty and Poorly
Maintained Premises
(Premis Kotor Dan Tidak Diseleggara)

98
DIRTY AND POORLY MAINTAINED
PREMISES
(PREMIS YANG KOTOR DAN TIDAK DISELEGGARA)
TOPIC CONCLUSION
(KESIMPULAN TOPIK)

By the end of this topic, food handlers will be able


to (Di akhir topik, Pengendali Makanan dapat) :
• List down the critical factors of food poisoning
(Menyenaraikan faktor-faktor kritikal keracunan makanan).

• Know what actions to take to control the critical


factors of food poisoning (Mengetahui tindakan yang patut
diambil untuk mengawal faktor-faktor kritikal keracunan makanan) .

100
CLOSING
(PENUTUP)

101
COURSE CONCLUSION
(KESIMPULAN KURSUS)

OR
(ATAU)

Clean Food Stall Operator


(Penjaja Makanan Bersih)

102
THANK YOU
(TERIMA KASIH)

103

You might also like