İyi Yaşam Rehberi

İyi Yaşam Rehberi: Stoacı Neşe'nin Antik Sanatı

/ William B. Irnive
Kazanacağın Yetkinlikler: Stoacılık, Kıymet Bilmek, Sakinlik, Kendini Reddetmek

Ön söz

William B. Irvine tarafından kaleme alınmış “İyi Yaşam Rehberi”, mutlu ve memnun bir hayat
yaşamak üzerine oldukça ilginç bir kitap. Birçoğumuzun en büyük korkularından biri, bu kadar çaba
ve uğraştan sonra, her şeyin sonunda hayatımızı tamamen boşa harcadığımızı fark etmektir.

“Başka bir deyişle, hayatımızdaki şeyleri, üzerlerinde yetki sahibi olmadan veya onlara bağlanıp
kalmadan sevmeyi öğrenmeliyiz.”

–William B. Irvine

“İyi Yaşam Rehberi”nde, Irvine, antik Stoacı felsefeyi inceliyor ve bize bu felsefe anlayışının ve
öğretilerinin hâlâ geçerli olduğunu gösteriyor. Kitap bize Stoacılığı ilginç bir şekilde sunuyor, bize
bu antik felsefenin hayatımızı nasıl iyileştirebileceğini gösteriyor. Stoacılığın psikolojik
anlayışlarından ve kullanışlı yöntemlerinden yola çıkarak, kitap, hepimizin mustarip olduğu kronik
memnuniyetsizlikten kurtulmak isteyenlere rehberlik ediyor.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 1
 İyi Yaşam Rehberi

1. Bir Stoacının hayattaki asıl hede erdemli ve huzurlu olmaktır.

Stoacılık, milattan önce 3. yüzyılda Atina’da, Kıbrıslı Zenon tarafından kurulmuş bir felsefedir. Bu
felsefenin iki ana teması vardır: erdem ve huzur. Stoacılığa göre erdem mutluluktur ve insanlar
söyledikleriyle değil yaptıklarıyla yargılanmalıdır. Bu felsefeye göre, başımıza gelenleri kontrol
edemesek de kendimizi ve tepkilerimizi kontrol edebiliriz.

Stoacılığın ana temaları erdem ve huzurdur.

Genel olarak, Stoacılık bize nasıl kararlı, güçlü ve otokontrollü olunacağını öğretir. Ayrıca, hayattaki
memnuniyetsizliğimizin asıl sebebi fevri ve mantıksız davranmaya meyilli olmamızdır. Daha basitçe
anlatmak gerekirse, Stoacılara göre, sıkça memnuniyetsiz hissetmemizin sebebi otokontrol
eksiğimizin olması ve hislerimizin mantığımızı ele geçirmesine izin vermemizdir.

Memnuniyetsizliğimizin temeli otokontrol eksikliği ve fevrilikten kaynaklanmaktadır.

Diğer felsefe akımlarının tersine, Stoacılık, eylem ve sonsuz münazara için kurulmuş bir ekoldür.
Dünya hakkında karmaşık teorilere yoğunlaşmak yerine, Stoacılık takipçilerine olumsuz hisleri
yenmede ve sadece eyleme geçilecek bir durum varsa eyleme geçmede yardım eder.

Erdemi hayatınızla değerlerinizi uyuşturarak elde ederken huzuru olumsuz hislerden uzak durarak
elde edebiliriniz.

Yani Stoacıların asıl amacı değerleriyle uyumlu bir hayat yaşayarak erdemi; olumsuz ve yıkıcı
hislerden kurtularak da huzuru bulmaya çalışmaktır.

Siz daha erdemli biri oldukça, huzurunuz da artar.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 2
 İyi Yaşam Rehberi

Her Stoacı, erdemin peşinde koşmanın ve huzuru aramanın iki katlı bir erdem çemberinin
bileşenleri olduğunu görür; erdem peşinde koşmak, bir miktar huzurla sonuçlanır, bu da bizim
erdemli olmaya çalışmamızı kolaylaştırır.

Stoacı huzur, umursamazlık veya tembellik demek değildir.

Elbette, Stoacıların aradığı huzur, sakinleştirici haplar kullanılarak elde edilen türden bir sakinlik
değildir. Benzer şekilde, sürekli uyuyup tembellik yapmak da değildir.

Huzura erdiğinizde neşeniz artacak; kaygı, korku ve ıstıraptan kurtulacaksınız.

Tersine, Stoacı huzur, öfke, ıstırap, kaygı ve korku gibi olumsuz ve yıpratıcı hislerin yok olduğu;
olumlu duyguların, özellikle de neşenin varlığı olarak tanımlanabilir.

Stoacılığı sonradan benimseyen ünlü liderler arasında Roma imparatoru Marcus Aurelius, köleyken
lozofa dönüşen Epiktetos ve Romalı lozof Seneca sayılabilir.

Döneminin en güçlü adamı olan Marcus Aurelius, her güne “Bugün bana müdahale, nankörlük,
küstahlık, sadakatsizlik, bencillik ediliyor; kötü niyetli davranılıyor olabilir –bunların sebebi failin
iyi ve kötüyü ayırt edememesindeki cehalettir.” diyerek başlarmış.

“Marangozun ana malzemesi nasıl ahşapsa, heykeltıraşınki de bronzdur; yaşama sanatını

gerçekleştirirken sizin ana malzemenizse hayatınızdır.” -Epiktetos

İlerleyen bölümlerde Stoacıların huzura erişmede ve huzuru korumada kullandıkları çeşitli

psikolojik yöntemlerden bahsedeceğiz.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 3
 İyi Yaşam Rehberi

2. Olumsuz Görselleştirme: Sahip olduklarınızı kaybettiğinizi hayal ederek onların değerini anlayın.

Biz insanların mutsuz olmaya eğilim göstermesinin başlıca sebeplerinden biri doyumsuz
olmamızdır. Berbat bir tatmin döngüsüne takılıp kaldık, arzuladığımız bir şeye sahip olana kadar
müthiş bir çaba gösteriyoruz fakat ona sahip olduğumuzda ilgimiz düzenli bir şekilde azalıyor.

Bir zamanlar çok arzuladığımız şeyle tatmin ve mutlu olacağımıza, sıkılmaya başlayıp bu sıkıntıya
çözüm olarak daha fazla arzulayacak yeni şeyler buluyoruz. Yani, arzumuza ulaşmadan önceki kadar
memnuniyetsiz oluyoruz.

Hedonik Adaptasyon: Maddi mülkiyet, onları yalnızca elde etmek için kovaladığımız, onlardan
çabucak sıkıldığımız ve sonra bir sonrakini kovalamaya koyulduğumuz bir sistemdir.

Bu olay bilimsel olarak hedonik adaptasyon olarak bilinir. Hedonik adaptasyonun sürecini
gösterebilmek için, psikolog Shane Frederick ve George Loewenstein piyango talihlilerinin
hayatlarını inceledi.

Genelde, piyango kazanmak insanlara hayallerini yaşama fırsatı verir. Ancak baştaki mutluluk
döneminden sonra, piyango talihlileri piyangoyu kazanmadan önceki mutluluk seviyelerine geri
dönüyorlar. Eskiden bakımsız ve sıkışık dairelerinin kıymetini bilmedikleri gibi, aynı şekilde şimdi
yeni Ferrarilerinin ve malikânelerinin kıymetini bilmiyorlar.

Hedonik adaptasyon çoğunlukla mutsuzluk ve tatminsizlik yaratır.

Hedonik adaptasyonu kariyerimizden evliliğimize hayatımızın her alanında yaşarız, bu yüzden

çoğunlukla hayatımızdan memnun değiliz.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 4
 İyi Yaşam Rehberi

Örneğin, hayallerimizin erkeği ya da kadınıyla evlendikten sonra, çalkantılı bir ört döneminin
ardından, evliliğin keyi i kısmı başlar ve mutlu bir şekilde yaşarız. Fakat çok geçmeden eşimizin
kusurlarını fark etmeye başlarız ve kısa bir süre sonra yeni biriyle ilişki kurmayı hayal ederiz.

Mutlu yaşayabilmek için, hâlihazırda sahip olduklarımızın kıymetini bilmeyi ve onları cepte
görmemeyi öğrenmeliyiz.

Dahası, mutlu ve memnun bir hayat yaşayabilmek için bu berbat adaptasyon döngüsünü kırmalıyız.
Hâlihazırda sahip olduğumuz şeyleri bilinçli bir şekilde arzulamalıyız. Böylelikle bir zamanlar çok
çalışarak elde ettiğimiz şeylerin değerini anlayabiliriz.

Olumsuz görselleştirme hâlihazırda sahip olduklarımızı arzulamamıza yardım eden bir psikolojik
yöntemdir.

Elbette mutluluğa ulaşmanın en kolay yolu hâlihazırda sahip olduklarımızı arzulamayı öğrenmektir.
Buna ulaşabilmek için, Stoacılar bize olumsuz görselleştirme denilen bir yöntem öneriyor.

Değer verdiğiniz her şeyi kaybettiğinizi hayal ederek sahip olduklarınızın kıymetini anlayabilirsiniz.

Özetle, olumsuz görselleştirme, değer verdiğiniz şeyleri kaybettiğinizi; örneğin karınızın sizi terk
ettiğini, arabanızın çalındığını ya da işinizden kovulduğunuzu hayal etmektir. Böylelikle karınızın,
arabanızın ve işinizin değerini normale göre daha çok anlarsınız. Basitçe anlatmak gerekirse
olumsuz görselleştirme, sahip olduklarınızı cepte görmekten sakınmanıza sebep olur ve onlarda
geçirdiğiniz süreden zevk almanıza yardım eder.

Olumsuz görselleştirmeyi en iyi her günü son gününüzmüş gibi yaşayarak uygulayabilirsiniz.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 5
 İyi Yaşam Rehberi

Olumsuz görselleştirmeyi en iyi her anı sonuncuymuş gibi yaşayarak uygulayabilirsiniz. Fakat bu,
hayatınızı çılgınca yaşamanız veya her türlü hedonistik taşkınlığı yapmanız demek değildir. Tersine,
her günü sonuncunuzmuş gibi yaşamak, sizi düzenli olarak durdurup sonsuza kadar
yaşamayacağınızı ve bu günün son gününüz olabileceğini düşündürmelidir.

“Düşünceli herkes zaman zaman başına gelebilecek kötü şeyleri hayal etmelidir.” –William B. Irvine

Özetle, sürekli olumsuz görselleştirme yaparak yaşadığınız hayatı kabullenmeyi ve hayatın her
anından alabildiğiniz kadar zevk almayı öğreneceksiniz.

3. Yenilmez olabilmek için bazı şeylerin kontrolünüzün dışında olduğunu kabullenmelisiniz.

Ortalama birisi, basitçe arzularını yerine getirecek stratejiler geliştirip ardından bu stratejileri
uygulayarak memnun olabilir. Ne yazık ki, bu yolu izleyen insanların çoğu öfkelenir ve hüsrana
uğrar.

Asla hüsrana uğramamak için sadece elde edebileceğiniz şeyleri arzulayın.

Antik Yunan lozof Epiktetos’a göre, bir Stoacı olarak istediğinize ulaşmanın en iyi yolu ulaşması
kolay şeyleri ve mümkünse yalnızca ulaşabileceğinizden emin olduğunuz şeyleri arzulamaktır.

Yani, birçok insan memnuniyete çevrelerini değiştirerek ulaşmaya çalışsalar da siz, kendinizi ve
arzularınızı değiştirmekle ulaşmaya çalışmalısınız.

Ulaşılamayacak arzular edinmek sadece hüsrana sebep olur. Ve bir Stoacının birincil arzusu bundan
kaçınmaktır. Epiktetos’un yazılarında bahsettiğine göre, eğer kaybedebileceğiniz müsabakalara
girmekten kaçınırsanız, hiçbir müsabakayı kaybetmezsiniz.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 6
 İyi Yaşam Rehberi

Yani, huzur arayan ve mutlu yaşamak isteyen biri olarak birincil arzunuz hüsrana uğrayacağınızı
kabullenmek ve ulaşamayacağınız şeyler istememek olacaktır. Huzurunuza mal olabilecek her türlü
arzudan vazgeçin.

Bundan sonra sahip olacağınız her arzu bu birincil arzunuzla uyumlu olmalıdır, eğer değilse
onlardan kurtulmak için elinizden geleni yapmalısınız. Eğer bu yöntemi başarılı bir şekilde
uygulayabilirseniz, arzunuza ulaşıp ulaşamayacağınız konusunda kaygı veya hayal kırıklığı
yaşamazsınız. Sonuç olarak, yenilmez olursunuz.

Kontrol üçlüsü: hayatta tamamen kontrol edebildiğiniz, hiç kontrol edemediğiniz ve biraz kontrol
edebildiğiniz şeyler vardır.

Ayrıca mutluluğa ve memnuniyete giden yolda, hayatta karşılaştığınız her şeyin üç ana kategoriden
birine gireceğini bilmelisiniz:

1. Tamamen kontrol edebildiğiniz şeyler

2. Hiç kontrol edemediğiniz şeyler
3. Tamamen olmasa da biraz kontrol edebildiğiniz şeyler

Bu üç ana kategori, yazarın Kontrol Üçlüsü adını verdiği şeyi oluşturuyor. Her şeyi kontrol
edemeyeceğinizin farkına varmalısınız.

Yarın güneşin doğup doğmayacağı, ya da diğer insanların eylem ve davranışları gibi şeyler
kontrolünüz dışında kalıyor.

Kontrolünüzde olmayan şeyler hakkında kendinizi sınırlandırmak aptallıktır.

Zamanınızı ve enerjinizi kontrolünüzün dışındaki şeylere harcamak aptallıktır. Çünkü bahsi geçen
şeyleri kontrol edemezsiniz, harcadığınız zaman ve enerjinin olayların sonucuna bir etkisi
olmayacaktır ve böylelikle, zamanınız ve enerjiniz boşa gidecektir.

Kontrolünüzde olan başlıca şeyler: Hede eriniz ve değerleriniz.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 7
 İyi Yaşam Rehberi

Kontrol edemeyeceğiniz şeylere yoğunlaşacağınıza, kendinize koyduğunuz hede eriniz, değerleriniz

ve kişiliğiniz gibi tamamen kontrol edebileceğiniz şeylere yoğunlaşın.

Örneğin, bir tenis maçı sırasında bir Stoacının hede maçı kazanmak olmayacaktır (dışsal bir
durum, sadece kısmi kontrol edilebilir), oynayabileceğinin en iyisini oynamak olacaktır (içsel bir
durum, tamamen kontrol edilebilir).

Hede erinizi içselleştirmek huzuru korumanızda yardımcı olur.

Stoacı hede ni içselleştirerek, kaybederse hissedeceği öfke ve hayal kırıklığından kaçınacaktır, iç

huzuru zedelenmeyecektir. Böylelikle, hede erinizi içselleştirerek sürece odaklanıp sonucu
önemsemeyeceksiniz. Bu, yalnızca daha iyi performans göstermenizi sağlamakla kalmaz, aynı
zamanda hede nize ulaşamazsanız salak gibi hissetmezsiniz; çünkü hede nize ulaşmak tamamen
size bağlı değildir.

Eğer size bağlı olmayan şeyleri isterseniz istediğinize ulaşamadığınız zamanlar olacaktır ve
istediğinize ulaşamadığınızda ezik, zavallı ve mutsuz hissedeceksiniz.

“Bazı şeyler bize bağlıyken bazı şeyler değildir.” –Seneca

Stoacılara göre, huzurumuzu korumanın yollarından biri, hayatta başımıza gelen her şeye karşı
kaderci bir tavır takınmaktır. Antik Yunan lozofu Epiktetos, bir başkasının, daha doğrusu kaderin
yazdığı bu oyunda, hepimizin sadece oyuncu olduğunu unutmamamız gerektiğini yazmıştır.

4. Hayata karşı kaderci bir tavır takınarak huzurunuzu koruyun.

Bu oyundaki rolümüzü seçemeyiz ama bize verilen rol neyse rolümüzü elimizden geldiğince en iyi
şekilde oynamalıyız. Örneğin, eğer kader tarafından bir dilenci rolüne verilmişsek, bu rolü iyi
oynamalıyız, benzer şekilde kral rolüne verilmişsek de böyle.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 8
 İyi Yaşam Rehberi

Hayata karşı kaderci bir tavır takınmak memnuniyete doğru atılmış büyük bir adımdır.

Basitçe, mutlu ve hoşnut bir hayat yaşamak istiyorsanız hayata karşı kaderci olmalısınız, her şeyin
kader tarafından önceden belirlendiğini kabullenmelisiniz. Kaderin hükümlerini reddetmeyi
seçerseniz, huzur bozan keder, öfke ve korku hisleriyle karşılaşırsınız.

Çevrenize adapte olmak için elinizden gelenin en iyisini yapın ve etrafınızdakileri sevin.

Eğer aradığınız şey mutlu bir hayatsa, kaderin sizi koyduğu yere adapte olmayı öğrenmeli ve
çevrenizdeki insanları olabildiğince sevmeye çalışmalısınız. Başınıza gelecek sıradaki şeyi hoş
karşılamayı öğrenmeli ve böylesinin en iyisi olduğuna ikna olmalısınız.

Kaderci olmak tembel ve duyarsız olmak değildir.

Fakat, kaderci bir yaklaşıma sahip olmak arkanıza yaslanıp duyarsız olmanız ve kendinizi hayatın
akışına bırakıp gitmeniz anlamına gelmez. Antik Stoacılar, örneğin, tembelce oturup geleceğe razı
olmadılar; tersine, günlerini gelecekteki olayların sonuçlarını etkileyecek şekilde çalışarak geçirdiler.

Geleceğe karşı değil, geçmişe karşı kaderci olun.

Yani, kaderci bir yaklaşıma sahip olmak aslında, geleceğe karşı değil geçmişe karşı kaderci olmaktır.
Huzura aç biri olarak, geçmişe karşı saygılı ve kaderci olmalısınız ve geçmişin kesinlikle
değiştirilemeyeceğini unutmamalısınız.

Geçmiş değiştirilemez, geçmişi boş verin ve şu ana odaklanın.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 9
 İyi Yaşam Rehberi

Ayrıca belirtmeliyiz ki, geçmişe karşı kaderci olmak geçmişi asla düşünmemek anlamına gelmez.
Geleceğinizi şekillendirecek dersler çıkarabilmek için bazen geçmişi düşünebilirsiniz, ama asla
geçmişteki olayların bugünü dolu dolu geçirmenize engel olmasına izin vermeyin.

Örneğin, geçmişteki bir başarısızlığınızı düşünebilirsiniz, gelecekte benzer bir hata yapmamak için
sebebini inceleyebilirsiniz. Ancak, “keşke” diyerek günlerinizi geçirmemelisiniz: “Keşke bu hatayı
önceden fark etseydim! Keşke bu projeyi daha önce piyasaya sürseydim!”

Geçmiş koşullarınızın farklı olmasını dilemek tatsız ve mutsuz bir yaşamın tari dir.

Eğer günlerinizi geçmiş koşullarınızın farklı olmasını dileyerek geçirirseniz, hayatınızın çoğunu
tatsız ve memnuniyetsiz bir şekilde harcarsınız. Bunun yerine, her anı kabullenip yaptıklarınıza karşı
minnet gösterirseniz, mutlu ve memnun bir hayat yaşarsınız.

“Ne geçmişi, ne de şimdiyi kontrol edebiliyoruz, eğer bahsettiğimiz şimdi tam olarak şu ansa. Yani,
eğer geçmiş olaylara kaygı duyarsak zamanımızı boşa harcamış oluruz.” –William B. Irvine

5. Düzenli ve gönüllü rahatsızlık ile otokontrol kazanın.

Daha önce de söylediğimiz gibi, olumsuz görselleştirmeyi uygulamak –başımıza gelebilecek kötü
şeyleri hayal etmek- memnun olmanın püf noktasıdır. Ancak, sürekli kötü şeyleri hayal etmek kadar,
bazen sanki o kötü şeyler gerçekleşmiş gibi de davranmamız gerekebilir.

Kişinin kendinden feragat etmesi Stoacılığın önemli psikolojik tekniklerinden biridir.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 10
 İyi Yaşam Rehberi

Özetle, tüm varlığımızı kaybetsek ne olurdu diye öylece bir düşünmek yerine, ara ara bu sefaleti
yaşamamız gereklidir. Örneğin, soğuk havada yeterli giyinmeyebiliriz ya da ayakkabısız dışarı
çıkabiliriz.

Ayrıca, yemek ve suyumuz olsa dahi, ara ara kendimizi acıktırabiliriz ya da susatabiliriz. Keza,
yumuşak bir yatağımız olsa da sert bir yatakta yatabiliriz. Stoacılar bu uygulamaya gönüllü
rahatsızlık eylemi diyorlardı, kulağa ne kadar çılgınca gelse de aslında birçok yararı vardır.

Kendinizden feragat ederek gelecekte başınıza gelebilecek talihsizliklere karşı sertleşirsiniz.

Öncelikle, gönüllü rahatsızlık eylemlerini uygulayarak, örneğin, sıcak ve tok olabilecekken üşümeyi
veya aç kalmayı seçerek, gelecekte başınıza gelebilecek talihsizliklere karşı sertleşirsiniz. Biz
insanlar, eğer tüm bildiğimiz haz ve konforken, ıstırap ve konforsuzlukla baş etmek zorunda
kalırsak, ki kalacağız, muhtemelen travma geçiririz.

Düzenli olarak gönüllü rahatsızlık uyguladığınızda, herhangi bir büyük rahatsızlıkla yüzleşme
düşüncesi sizi rahatsız etmeyecektir.

İkinci olarak, düzenli olarak gönüllü rahatsızlık alıştırması yaparsanız büyük rahatsızlıklara
dayanabileceğiniz konusunda da öz güveniniz artar. Böylelikle, gelecek bir zamanda böyle bir
rahatsızlığı yaşayabileceğiniz düşüncesi şu an sizi kaygılandırmayacaktır. Basitçe anlatmak
gerekirse, ara ara kendinizi ufak rahatsızlıklara maruz bırakarak kendinizi cesur olmak için
eğitebilirsiniz.

Tersine, hayatında hiçbir şekilde rahatsızlık yaşamamış biri, hiç üşümemiş ya da aç kalmamış biri,
muhtemelen bir gün üşüyüp aç kalmaktan çok korkuyordur. Yani, şu an ziksel olarak rahat olsa da,
zamanla zihinsel rahatsızlık yaşayabilir, özellikle de geleceğin ona ne getireceği hakkında
kaygılanabilir.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 11
 İyi Yaşam Rehberi

Düzenli ve bilinçli yapılan özveriler sahip olduklarınızın kıymetini daha çok bilmenize yardım eder.

Son olarak, ara ara gönüllü rahatsızlık eylemlerinde bulunmak sahip olduklarınızın kıymetini daha
iyi bilmenize yardım eder. Yani, kendinize bilinçli olarak rahatsızlık yaşattığınızda, sahip olduğunuz
konforun kıymetini daha iyi bileceksiniz. Örneğin, yemeği yemeden önce aç bir şekilde bekleyerek
yemeklerin kıymetini daha iyi anlayabilir, bir şeyler içmeden önce susuz bir şekilde bekleyerek
içeceklerin kıymetini daha iyi anlayabiliriz. Elbette, sıcak ve rahat montumuz yerine sırf rahatsız bir
biçimde üşümek için yalnızca bir tişörtü tercih etmek çok zevkli olmayacaktır. Otobüse binmek için
arabanıza binmemek de aynı şekilde. Ve iş arkadaşınızın size ikram ettiği donutu öz veri pratiği
yapabilmek için geri çevirmek kesinlikle hiç zevkli olmayacaktır.

Gönüllü rahatsızlık cesaret ve otokontrolü doğurur.

Ancak, uzun süre gönüllü rahatsızlık uygulayarak kendinizi cesareti ve otokontrolüyle öne çıkan biri
haline getirebilirsiniz. Başkalarının yapmaya korktuğu şeyleri yapabilecek hale geleceksiniz ve
başkalarının yapmaya alıkoyamadığı şeylerden sakınabileceksiniz. Sonuç olarak, tamamen kendi
kontrolünüzde olacaksınız. Otokontrol, yaşam felsefenizin hede erine ulaşma olasılığınızı yükseltir
ve bu da, iyi bir hayat yaşama şansınızı önemli ölçüde artırır.

“Sahiden, der Seneca, haz peşinde koşmak vahşi bir canavarın peşinden koşmak gibidir: yakalandığı
anda bize ihanet edip bizi parçalara ayırabilir.” –William B. Irvine

6. Düzenli meditasyon yapmak, bir Stoacı olarak hedefe sahip olmanıza ve onu sürecinize
yansıtmanıza yardımcı olur.

Stoacılıktaki yolunuza devam ederken günlük olaylar, onlara nasıl tepki verdiğiniz ve bunlara Stoacı
ilkelere uygun olarak nasıl tepki vermiş olmanız gerektiği üzerine düzenli aralıklarla meditasyon
yapmanız çok önemlidir.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 12
 İyi Yaşam Rehberi

Stoacılık, yatmadan önce meditasyonu için zinde bir zihin ister.

Elbette bahsettiğimiz meditasyon örneğin bir Zen Budisti’ninki gibi değil. Stoacı meditasyon,
yatmadan önce yapılan meditasyon olarak bilinir. Bir Zen Budisti zihnini boşaltabildiği kadar
boşalmak için saatlerce oturup meditasyon yaparken, bir Stoacının zihni yatmadan önce
olabildiğince zinde olmalıdır.

Bir Stoacı için meditasyon derin düşünce ve yansıtma demektir.

Yani bir Stoacı olarak, meditasyon için ayrılan vakit, düşünmeniz ve günün olaylarını derinlemesine
yansıtmanız içindir. Uyumadan hemen önce kendinize şunları sorun: Huzurumu bozan bir şey oldu
mu? Öfkelendim mi? Kıskançlık duydum mu? Şehvet duydum mu? Bugünün olayları canımı sıktı
mı? Canımın sıkılmaması için kaçınabileceğim bir şey var mıydı?

Meditasyon zamanınızı Stoacı psikolojik yöntemleri iyi uygulayıp uygulamadığınızı tartmak için de
kullanabilirsiniz.

Günün olaylarını düşünmek dışında, meditasyonunuzun bir bölümünü zihinsel bir tür yapılacaklar
listesini kontrol etmeye ayırabilirsiniz. Bu bölümde kendinize, mutlu ve memnun bir hayat için
Stoacıların önerdiği psikolojik yöntemleri gerçekten uygulayıp uygulamadığınızı sorabilirsiniz.

Örneğin, kendinize “Düzenli olarak olumsuz görselleştirme yapıyor muyum? Tamamen kontrol
edebildiğim ve hiç kontrol edemediğim şeyleri ayırt etmek için zaman ayırıyor muyum?” diye
sorun. Hede erimi içselleştirirken dikkatli miyim? Geçmişe takılmayı bırakıp dikkatimi geleceğe
verdim mi? Hiç bilinçli olarak gönüllü rahatsızlık eylemi yaptım mı?

Bir Stoacı olarak, meditasyonu gelişiminizi değerlendirme aracı olarak kullanın.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 13
 İyi Yaşam Rehberi

Stoacı meditasyonlarınızda yapabileceğiniz bir başka şey de meditasyonunuzu Stoacı olarak

gelişiminizi değerlendirme aracı olarak kullanmak olacaktır. Bu ilerlemeyi ölçebileceğiniz ana
gösterge, diğer insanlarla ilişki kurma biçiminizdir. Stoacı lozof Epiktetos'a göre, Stoacılığın
tutkulu bir öğrencisi olduğunuzda, diğer insanlarla ilişkilerinizin değiştiğini keşfedeceksiniz.

Stoacılık sizi ele geçirdikçe, daha az olumsuz duygu yaşayacaksınız ve hayatınızdaki şeylerden
oldukları haliyle zevk almaya başlayacaksınız.

İnsanlar size bir şey bilmediğinizi söylediğinde veya çevrenize karşı “umursamaz bir aptal”
olduğunuzu söylediğinde, kendinizi bunlara alınmazken bulacaksınız. İnsanların hakaretlerini ve
saygısızlıklarını elinizin tersiyle iteceksiniz. Aynı şekilde, iltifatları da elinizin tersiyle iteceksiniz.
Epiktetos, gerçekten de, başkalarının hayranlığının Stoacıların ilerlemesinde olumsuz bir
göstergeye sahip olduğuna inanıyor: "İnsanlar sizin bir şeye karşılık geldiğinizi düşünüyorsa,
kendinize güvenmeyin.".

Ancak, bir Stoacı olarak ilerleme kaydettiğinizin en büyük göstergesi, duygusal hayatınızdaki
değişimlerdir. Kendinizi daha az olumsuz duygu hissederken bulacaksınız. Ayrıca, hayatınızdaki
şeylerin farklı olmasını dilemekle eskisine göre daha az zaman kaybedip onlardan oldukları gibi
zevk almaya başlayacaksınız. Özetle, önceden deneyimlemediğiniz bir huzura eriştiğinizi fark
edeceksiniz.

“Stoacılar olarak ilerleme kaydedebildiğimizin nihai kanıtı için ölümle karşı karşıya kalmayı
beklememiz gerekecek. Ancak o zaman, diyor Seneca, Stoacılığımızın içten olup olmadığını
anlayacağız.” – William B. Irvine

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 14
 İyi Yaşam Rehberi

Sonuç

Stoacı bir anlayışa sahip olmak mutlu ve memnun bir hayat yaşamanın püf noktasıdır. Ve neyse ki
bu felsefeyi uygulamak çok da fazla çaba istemez. Hatta birinin hayatında felsefenin yokluğunda
boşa harcayacağı çabadan çok daha az çaba gerektirir. Eğer Stoacılıkta yeniyseniz, bütün psikolojik
yöntemlerde tek seferde ustalaşmaya çalışmayın; bunun yerine tek bir yöntemle başlayın ve bunda
ustalaşınca diğerine geçin. Olumsuz görselleştirmede ustalaştıktan sonra kontrol üçlüsüne geçin.
Daha sonra kadercilikte ustalaşmaya çalışıp, bunu böyle devam ettirebilirsiniz.

Öneri:

Geçmişe karşı kaderci olun. Geçmiş başarısızlıklara, hatalara ve hayal kırıklıklarına takılıp kalmak
sadece huzurunuzu bozar. Geçmişte olanlar geçmişte kaldı, sahip olduğunuz tek şey şu an. O zaman,
şu anı kucaklayın, en iyi ve en mutlu şekilde yaşayın. Unutmayın, sürekli geçmiş koşulların farklı
olmasını dileyerek yaşarsanız, hayatınızın çoğu tatsız ve memnuniyetten uzak geçer.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 15
 İyi Yaşam Rehberi

Hazır mısın?
Hayatımızın içerisindeki önemli konulara dair kitap özetlerinin yer aldığı bu
28 günlük planların, yeni ve size özel versiyonlarını seçilmiş kitaplar ile
hazırlamaya devam edeceğiz. Aşağıdaki butona tıklayarak yeni 28 günlük
planınız için bekleme listesindeki yerinizi alın!

Bekleme Listesine
Katıl!

Tüm kitap özetlerini ekibimizle beraber özenle hazırlamaya çalıştık. Eğer herhangi bir konu ile ilgili
bize geri bildirimde bulunmak, kir, öneri ve isteklerinizi iletmek isterseniz
destek@donusumunubaslat.com adresimizden bize bildirebilirsiniz.

www.donusumunubaslat.com

Sayfa 16