Professional Documents
Culture Documents
ĐỒ ÁN CÁ NHÂN
TIN ỨNG DỤNG
Đề tài: Tìm hiểu về BlockChain
1
MỤC LỤC
2
Lời mở đầu
Internet xuất hiện không chỉ phục vụ cho việc gửi email hay tải
phần mềm mà nó còn là động lực để phát triền nền kinh tế toàn
cầu. Trong thực tế, Internet đã trở thành trình điều khiển của nền
kinh tế toàn cầu. Sự xuất hiện của Internet và các mạng cục bộ đã
giúp cho việc trao đổi thông tin trở nên nhanh chóng, dễ dàng hơn.
Email đã cho phép chúng ta nhận hay gửi thư ngay trên máy tính
của mình, E-business cho phép thực hiện giao dịch, buôn bán trên
mạng… Cũng giống như Internet, BlockChain xuất phát như một
trào lưu với đồng tiền ảo Bitcoin.
Sự phát triển của Internet cũng đồng hành với những tổn thất sau
các cuộc tấn công mạng, gây ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế cũng
như xã hội. Theo cuộc khảo sát của hãng phân tích Grant Thornton,
khoản tiền mà doanh nghiệp mất vào tay tin tặc ở Châu Á – Thái
Bình Dương lên tới 81,3 tỉ USD trong vòng 12 tháng (tính đến cuối
9/2015). Mức tấn công mạng ở châu Á nhiều hơn Bắc Mỹ tới 20 tỉ
USD và EU với con số tương tự, và chiếm đến hơn 25% tổng mức
tổn thất của thế giưới (315 tỉ USD)… Tại Việt Nam cũng xảy ra
tình trạng mất an toàn với các tài khoản gửi ngân hàng.
Từ những rủi rỏ từ an ninh mạng nên các tổ chức tài chính cần
những công nghệ mới, ví dụ như nền tảng của đồng tiền số Bitcoin,
chính là BlockChain, được kì vọng không chỉ nhằm cắt giảm chi
phí ngân hàng mà còn đảm bảo tính an toàn và xa hơn nữa là cách
mạng hóa các giải pháp bảo mật.
3
Blockchain là gì? Các ứng dụng của
công nghệ Blockchain
Blockchain gần đây đang thu hút rất nhiều sự chú ý nhờ tốc phát
triển và sự ảnh hưởng đáng kinh ngạc lên nhiều lĩnh vực. Vậy
Blockchain là gì? Những ứng dụng của công nghệ Blockchain
trong cuộc sống là gì?
Ý tưởng về Blockchain được lan truyền từ những năm 90s, tuy
nhiên công nghệ này mới chỉ thực sự bùng nổ trong một thập kỷ
gần đây. Vậy hãy cùng tìm hiểu công nghệ Blockchain là gì và xu
hướng công nghệ Blockchain sẽ phát triển như thế nào nhé!
1. Blockchain là gì?
Blockchain là nền tảng công nghệ mà ở đó thông tin được lưu trữ
trong các khối (Block), các Block được liên kết với nhau bằng “mã
hóa” tạo thành một chuỗi (Chain). Mỗi khối trong hệ thống
Blockchain sẽ được liên kết với khối trước đó, chứa thông tin về
thời gian khởi tạo khối kèm một mã thời gian và dữ liệu giao dịch.
4
Bản chất mô hình hoạt động của Blockchain là cuốn sổ cái điện tử
được phân phối trên hệ thống máy tính phi tập trung, lưu trữ mọi
thông tin về các giao dịch và đảm bảo những thông tin đó gần như
không thể bị thay đổi. Mọi dữ liệu được lưu trên sổ cái cần phải
được xác nhận bởi hàng loạt máy tính trong mạng lưới chung.
1.1. Ý tưởng ra đời và người được ghi nhận đã tạo ra
Blockchain
Ý tưởng về Blockchain được bắt nguồn từ năm 1991 bởi 2 nhà
nghiên cứu là Scott Stornetta và Stuart Haber. Hai tác giả này đã
đăng tải một bài báo với tiêu đề: “Làm thế nào để đóng dấu thời
gian một tài liệu kỹ thuật số”. Qua bài báo này, họ đã trình bày ý
tưởng về chuỗi dữ liệu bất biến giúp xác định thời gian chính xác
của các tệp dữ liệu để không bị chỉnh sửa và giả mạo. Tuy nhiên, ở
thời điểm bấy giờ, cách giải thích của hai tác giả được coi là chưa
hoàn chỉnh và giới chuyên gia vẫn cho rằng sẽ luôn cần một bên
thứ 3 để đảm bảo.
Các năm sau đó công nghệ Blockchain được một số nhà khoa học
nghiên cứu và đề cập đến. Tuy nhiên, cha đẻ của Blochain được
5
ghi nhận là Satoshi Nakatomo khi vào năm 2008 ông đã thực hiện
đăng ký tên miền tạo trang web bitcoin.org đồng thời xuất bản tài
liệu về tiền điện tử. Tuy nhiên, trong thực tế hầu như không ai biết
Satoshi Nakamoto thực sự là ai, đây vẫn đang là dấu chấm hỏi thu
hút sự tò mò của rất nhiều người.
1.2. Tại sao chuỗi khối(Blockchain) lại quan trọng?
Các công nghệ cơ sở dữ liệu truyền thống đặt ra nhiều thách
thức trong việc ghi lại các giao dịch tài chính. Chẳng hạn như
hãy xét trường hợp bán một tài sản. Sau khi đã giao tiền,
quyền sở hữu tài sản được chuyển cho người mua. Cả người
mua và người bán đều có thể từng người ghi lại các giao dịch
tiền tệ, nhưng không nguồn nào là đáng tin cậy. Người bán có
thể dễ dàng khẳng định rằng họ chưa nhận được tiền ngay cả
khi họ đã nhận được và người mua cũng có thể phản bác rằng
họ đã chuyển tiền ngay cả khi họ chưa thanh toán.
Để tránh các vấn đề pháp lý có thể xảy ra, cần phải có một
bên thứ ba đáng tin cậy để giám sát và xác thực các giao dịch.
Sự hiện diện của cơ quan trung tâm này không chỉ làm giao
dịch phức tạp thêm mà còn tạo ra một lỗ hổng. Nếu cơ sở dữ
liệu trung tâm bị xâm phạm, cả hai bên đều có thể chịu thiệt
hại.
Chuỗi khối giảm thiểu những vấn đề như vậy bằng cách tạo ra
một hệ thống chống làm giả, phi tập trung để ghi lại các giao
dịch. Trong trường hợp giao dịch tài sản, người mua và người
bán đều được chuỗi khối tạo cho một sổ cái riêng. Tất cả các
giao dịch phải được cả hai bên chấp thuận và được cập nhật tự
động vào sổ cái của cả hai trong thời gian thực. Các giao dịch
trước đây có bất cứ sai sót nào cũng sẽ làm toàn bộ sổ cái sai
lệch theo. Những đặc tính đó của công nghệ chuỗi khối đã
dẫn đến việc công nghệ này được sử dụng trong nhiều lĩnh
vực khác nhau, bao gồm cả việc tạo ra tiền kỹ thuật số như
Bitcoin.
6
1.3. Cấu trúc hoạt động của công nghệ Blockchain
Đặc điểm của Blockchain là mỗi khối (Block) nằm trong chuỗi
được lưu trữ gồm 3 cấu phần chính: Dữ liệu, Hash của khối hiện
tại và Hash của khối trước đó.
7
tức sẽ tạo ra sự bất thường trong chuỗi, nhờ đó có thể giúp dễ
dàng phát hiện các sai lệch hoặc các hành vi cố tình bẻ khóa
Blockchain. Ngoài ra, khối đầu tiên trong Blockchain không
được liên kết với bất kỳ khối nào trước đó nên được gọi là
Genesis Block hay “Khối nguyên thuỷ”.
9
2.1. Công nghệ chuỗi khối có những đặc điểm gì?
Công nghệ chuỗi khối có các đặc điểm chính sau:
Phi tập trung
Phi tập trung trong chuỗi khối là chỉ việc chuyển quyền kiểm soát
và ra quyết định từ một thực thể tập trung (cá nhân, tổ chức hoặc
nhóm) sang một mạng lưới phân tán. Các mạng lưới chuỗi khối phi
tập trung sử dụng tính minh bạch để giảm nhu cầu phải có sự tin
tưởng giữa những người tham gia. Các mạng lưới này cũng ngăn
cản những người tham gia sử dụng quyền hạn hoặc quyền kiểm
soát lên lẫn nhau theo những cách làm suy yếu chức năng của
mạng lưới.
Bất biến
Bất biến có nghĩa là một cái gì đó không thể thay đổi hay biến đổi
được. Không người tham gia nào có thể làm giả giao dịch sau khi
ai đó đã ghi lại giao dịch này vào sổ cái được chia sẻ. Nếu bản ghi
giao dịch có lỗi, bạn phải thêm giao dịch mới để bù trừ cho lỗi và
cả hai giao dịch đều được hiển thị trong mạng lưới.
Đồng thuận
Một hệ thống chuỗi khối thiết lập các quy tắc về sự đồng thuận của
người tham gia cho phép ghi lại các giao dịch. Bạn chỉ có thể ghi
lại các giao dịch mới khi đa số người tham gia mạng lưới đồng
thuận.
2.2. Các giao thức chuỗi khối là gì?
Thuật ngữ giao thức chuỗi khối là chỉ các loại nền tảng chuỗi khối
khác nhau dành cho phát triển ứng dụng. Mỗi giao thức chuỗi khối
điều chỉnh các nguyên tắc chuỗi khối cơ bản để phù hợp với ngành
hoặc ứng dụng cụ thể. Dưới đây là một số ví dụ về các giao thức
chuỗi khối:
10
Hyperledger Fabric
Hyperledger là một dự án nguồn mở với một bộ công cụ và thư
viện. Các doanh nghiệp có thể sử dụng giao thức này để xây dựng
các ứng dụng chuỗi khối riêng một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Đây là một khung mô-đun đa dụng cung cấp các tính năng quản lý
danh tính và kiểm soát truy cập độc nhất. Những tính năng này
khiến giao thức phù hợp với nhiều ứng dụng khác nhau, chẳng hạn
như theo dõi và truy ngược chuỗi cung ứng, tài chính thương mại,
chương trình khách hàng thân thiết và phần thưởng cũng như thanh
toán bù trừ các tài sản tài chính.
Ethereum
Ethereum là một nền tảng chuỗi khối nguồn mở, phi tập trung mà
mọi người có thể sử dụng để xây dựng các ứng dụng chuỗi khối
công khai. Ethereum Enterprise được thiết kế cho các trường hợp
sử dụng trong kinh doanh.
Quorum
Quorum là một giao thức chuỗi khối nguồn mở phát triển từ
Ethereum. Giao thức này được thiết kế đặc biệt để sử dụng trong
mạng lưới chuỗi khối riêng tư, nơi chỉ một thành viên duy nhất sở
hữu tất cả các nút hoặc trong một mạng lưới chuỗi khối liên hợp,
nơi nhiều thành viên sở hữu riêng một phần của mạng lưới.
11
Tính phân tán giúp nâng cao khả năng bảo mật: Dữ liệu
Blockchain được lưu trữ trên hàng ngàn thiết bị với mạng lưới
là các Node phân tán. Trong đó, mỗi Node có khả năng sao
chép và lưu trữ một bản sao của cơ sở dữ liệu Blockchain.
Nhờ thiết kế như vậy có thể chống lại các lỗi xảy ra trên Node
đơn làm ảnh hưởng đến hệ thống Blockchain. Các hacker vì
vậy cũng khó có thể thực hiện các cuộc tấn công vào toàn bộ
mạng lưới Blockchain.
Tính ổn định giúp thông tin khó có thể bị tấn công: Như đã
trình bày ở trên, hệ thống Blockchain được cấu thành bởi các
khối dữ liệu liên kết bằng mã băm độc nhất. Do đó, để có thể
tấn công can thiệp vào một khối nhất định trong Blockchain
nhằm đánh cắp thông tin thì cần phải tấn công gần như tất cả
các Block trong chuỗi, và việc này thì gần như là không thể.
Hệ thống không cần sự tin tưởng giúp loại bỏ sự can thiệp
của các bên trung gian: Bằng việc sử dụng giao thức ngang
hàng (Peer-to-peer) và khả năng xác minh bằng mạng lưới nút
phân tán, các hoạt động và giao dịch trên Blockchain được
thực hiện trực tiếp giữa các bên tham gia. Nhờ đó giúp tránh
được sự can thiệp của các trung gian, gây tốn thời gian, chi
phí và thậm chí có thể bị thao túng, kiểm soát.
12
Nhược điểm:
Rủi ro nếu mất chìa khóa cá nhân (Private Key): Khi tham
gia vào các dự án Blockchain, mỗi tài khoản sẽ được cung cấp
hai chìa khóa: chìa khóa chung (có thể công khai) và chìa
khóa cá nhân (cần được bảo mật). Chìa khóa cá nhân là công
cụ giúp truy cập vào tài khoản cũng như kiểm soát thông tin
và tài sản có trong tài khoản.
Nếu bị mất chìa khóa này, người dùng sẽ gần như mất khả năng
truy cập cũng như tài sản của mình. Đồng thời, với bản chất hoạt
động ngang hàng, hầu như sẽ không ai có thể can thiệp và hỗ trợ
lấy lại tài khoản được.
Tốn nhiều năng lượng khai thác và không gian lưu
trữ: Hiện nay, để có thể khai thác (đào) Bitcoin hay các đồng
tiền mã hóa ứng dụng công nghệ Blockchain, rất nhiều người
đã đầu tư hàng loạt bộ máy tính được nâng cấp với công suất
13
cao hoạt động liên tục nhằm tăng khả năng giải các thuật toán.
Điều này đã và đang tiêu thụ một lượng lớn năng lượng điện.
Ngoài ra với tốc độ phát triển ngày càng nhanh chóng của công
nghệ Blockchain, quy mô của các sổ cái đã tăng lên đáng kể, đòi
hỏi một không gian lưu trữ lớn. Nếu vượt qua khả năng lưu trữ của
ổ cứng sẽ gây ra khó khăn cho các cá nhân lưu trữ sổ cái.
14
Với tài khoản được được liên kết với token trên Blockchain và
được duy trì bởi mạng phân tán, người chơi có thể sở hữu vĩnh
viễn và kiểm soát tài sản của mình trong trò chơi. Đồng thời người
chơi cũng có thể trao đổi và mua bán các vật phẩm trong game để
kiếm tiền và thực sự rút được tiền nhờ NFT (non-fungible token) –
một ứng dụng của công nghệ của Blockchain.
Dịch vụ tài chính, ngân hàng
Một trong những khó khăn lớn nhất của lĩnh vực tài chính – ngân
hàng đó là bảo mật thông tin cũng như kiểm soát sự trung thực của
các bên trung gian. Với việc ứng dụng công nghệ Blockchain,
những vấn đề này có thể được giải quyết nhanh chóng, hiệu quả.
Ví dụ về ứng dụng của công nghệ Blockchain trong lĩnh vực tài
chính – ngân hàng bao gồm:
Trực tiếp xác thực thông tin khách hàng và điểm tín dụng
nhật thông tin các giao dịch ngang hàng một cách liên tục.
15
Tiền mã hóa, hệ thống tiền tệ phi tập trung (DeFi) giúp thực
hiện giao dịch xuyên biên giới một cách nhanh chóng, chính
xác.
Hiện nay rất nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam đang
thúc đẩy quá trình số hóa lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe.
Trong đó ứng dụng công nghệ Blockchain được sử dụng rộng rãi
nhờ các tính năng đột phá so với các công nghệ truyền thống.
Một số ví dụ về ứng dụng của công nghệ Blockchain trong lĩnh vực
y tế:
Sử dụng công nghệ để theo dõi và quản lý bệnh lý của khách
hàng
Quản lý chuỗi cung ứng các sản phẩm thuốc và thiết bị y tế:
Theo dõi toàn bộ từ đầu vào, nguồn gốc cũng như quá trình sử
dụng của các vật tư y tế.
16
17
Tài liệu tham khảo:
https://www.finhay.com.vn/blockchain#cac-phien-ban-khac-
nhau-cua-cong-nghe-blockchain
https://aws.amazon.com/vi/what-is/blockchain/?aws-products-
all.sort-
by=item.additionalFields.productNameLowercase&aws-
products-all.sort-order=asc
18