Đông Nam Bộ

Nước

15.10.23
TRIẾT LÝ LÃNH ĐẠO ĐÔNG - TÂY VÀ TẬP HUẤN CHUYÊN ĐỀ PHÂN
TÍCH CHÍNH SÁCH
I/ MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA CỦA HOẠT ĐỘNG
● Người tham gia biết về các nguyên tắc lãnh đạo và vận dụng các kỹ năng lãnh
đạo cần thiết để phục vụ cho quá trình vận động hành lang, tiếp xúc cử tri.
● Người tham gia hiểu các định nghĩa và vai trò của phân tích chính sách, có khả
năng vận dụng các phương pháp, kỹ năng/công cụ phù hợp, đồng thời biết cân
nhắc các yếu tố cần thiết trong quá trình phân tích chính sách.
II/ THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM & HÌNH THỨC
● Thời gian: 13h30 - 16h30, Chủ nhật, ngày 15/10/2023
● Địa điểm: Phòng A.10 - 06, Trường Đại học Kinh tế - Tài chính TP.HCM
(UEF), Trụ sở 141 - 145 Điện Biên Phủ, Phường 15, Quận Bình Thạnh,
TP.HCM
III/ DIỄN GIẢ
GS. TS. Trần Ngọc Anh
Anh nhận bằng Thạc sĩ kinh tế tại Đại học New South Wales (Australia), Tiến sĩ chính
sách công tại trường Quản lý nhà nước Kennedy, Đại học Harvard (Hoa Kỳ). Anh đạt
nhiều giải thưởng học thuật danh giá như Giảng viên trẻ xuất sắc của Đại học Indiana
Bloomington (2014), Chuyên gia Đông Á của Liên Hợp quốc (2006), Giải thưởng
Lãnh đạo trẻ châu Á (2001).
III/ GHI CHÉP NỘI DUNG
1. Phân tích Chính sách
Phân tích Chính sách gồm 2 phần
- Tiền chính sách: Chọn pp nào, các quy định về luật pháp, chính sách đầu tư
công (VD: quyết định ngân sách sử dụng với mục đích ntn)
- Đánh giá tác động: dùng kinh tế lượng để đánh giá tác động của hậu chính sách

Ví dụ về Phân tích Chính sách thuế Carbon:

- Bước 1: Mục tiêu của chính sách phải rõ ràng: Giảm phát thải CO2
- Bước 2: Các lựa chọn chính sách: Đánh vào lượng CO2 phát thải (cần tìm
cách đo lường), đánh vào nhiên liệu (có được số liệu đầu vào của sản phẩm),
đánh thuế vào hành trình di chuyển (các loại phương tiện khác nhau), đánh thuế
vào sản phẩm (lượng x CO2/sản phẩm, khó tính ra được số CO2)
+ VD đánh thuế lên xăng thì đánh thuế bao nhiêu phần trăm: dựa trên mục
tiêu là giảm thải CO2
- Bước 3: Đánh giá các lợi ích của chính sách: Giả sử là đánh vào nhiên liệu
Đánh thuế cao trên 15%: Doanh thu phát triển, môi trường có sự phát triển, giảm
lượng CO2
 Đông Nam Bộ
Nước

15.10.23
Đánh thuế thấp dưới 15%, tác hại
+ Sự phản ứng của người dân, thu nhập bình quân của người VN, Cơ sở hạ tầng
chưa đáp ứng - chưa thể đánh thuế cao,
+ Chi phí sx tăng - lạm phát cao - bất bình đẳng giàu nghèo
+ Sức cạnh tranh của hàng hoá VN giảm so với nước ngoài
+ Sự đầu tư nước ngoài giảm xuống (FDI)

Đối tượng tác động (trực tiếp, gián tiếp và các đối tượng liên quan)
+ Dân thu nhập thấp
+ Dân thu nhập cao
+ Doanh nghiệp
+ Người lao động
+ Việt Nam và thế giới

- Bước 4: Các chi phí

Trong các ngân sách có 1 yếu tố quan trọng là tác động đến sức khoẻ
>> Cần định lượng tất cả các vấn đề ra thành tiền bao gồm cả sức khoẻ (tồn tiền đi
bệnh viện hay không, dẫn đến định lượng chất lượng cuộc sống)
VD: Nếu giảm được phát thải CO2 (chọn phương án giảm thuế hơn 15%) và cứu được
10k người mỗi năm = bao nhiêu tiền? Có thể dựa vào bảo hiểm mà họ màu cho bản
thân mình - nhìn vào hành vi của bản thân họ xem họ đánh giá bản thân mình là bao
nhiêu

Về vấn đề sức khỏe:

Năm 1 Năm 2 Năm 3

Số lượng người cứu được 10 000 10 000 12 000
Chi phí bỏ ra 100 tỷ 100 tỷ 50 tỷ

>> Net present value cần dùng để tính sự chênh lệch và năng suất giữa các năm

- Bước 5: Lựa chọn chính sách

Chọn phương án nào đem lại nhiều giá trị nhất cho mình, kèm theo đó là những vấn
đề khác kèm theo ví dụ như sự Sensitivity analysis
- Bước 6: Các phân tích bổ trợ: Đối với nhiều cá thể khác nhau: VD như DN
nhỏ và vừa thì cần có những chính sách bổ trợ kèm theo

Ý kiến bổ sung:
 Đông Nam Bộ
Nước

15.10.23
Các nước hiện nay đang đánh thuế CO2: Đánh thuế từ thấp đến cao để người dân
có thể thích ứng dần dần

Quota: lượng phát thải cố định mà đã xác định từ ban đầu, không thể phát thải hơn.
Lượng Quota ô nhiễm được cung cấp dựa trên lượng phát thải của Doanh nghiệp. Nếu
phát thải hơn thì phải chịu phạt.
- Phương án 1: Chính phủ có thể phân lượng Quota phù hợp cho mỗi doanh
nghiệp: Đi đến mục tiêu là giảm phát thải, tuy nhiên chính phủ không nhận
được lợi ích (về quota thì nó liên quan đến việc “Xin và cho” nên dễ gây ra
hiện tượng tham nhũng)
- Phương án 2: Còn theo phương án đánh thuế CO2 thì nó minh bạch về lượng
thu, dễ quản lý và có thu nhập về cho chính phủ
- Phương án 3: Chính phủ có thể vừa thu thuế CO2 vừa bán Quota cho doanh
nghiệp

Có 3 nhóm thuế chính:

- Thuế thu nhập: Thuế TNCN nhược điểm là khó kiểm soát nguồn thu nhập của
dân, còn lại là thuế thu nhập doanh nghiệp
- Thuế VAT
- Thuế tiêu dùng
>> Thuế CO2: dùng nó để khống chế sự “méo mó” của thị trường vì thị trường bây
giờ đang không kiểm soát được lượng CO2 phát thải, tuy nhiên nguồn không khí là
của tất cả mọi người

Công nghệ bán dẫn ở Việt Nam: Nhà nước lấy căn cứ gì để xác định công nghệ bán
dẫn nên phát triển ở Việt Nam
- Những năm 80 đến bây giờ chỉ có ⅓ nhà nước đầu tư vào công nghệ bán dẫn
và đa phần là các nước tư bản
- Cần quan tâm đến năng lực của nhà nước, nguồn lực của nhân dân
>> Nhiệm vụ chính của nhà nước là tạo ra một môi trường kinh doanh hiệu quả,
những nhân tài cho đất nước (đầu tư bệnh viện, trường học, …)
>> Nhà nước không nên xác định hướng đi của đất nước, không nên focus quá nhiều
vào những winner - các đất nước khác

Nền kinh tế Mỹ - năng động nhất thế giới nhưng thu nhập của NLĐ không hề tăng:
vì sự chuyển dịch nhân lực và sự tự động hoá
- Mỹ: đi theo chủ nghĩa cá nhân - Châu Âu: đánh thuế vào người giàu >> Mọi
người đều chạy sang Mỹ >> Sự bất bình từ Người lao động
 Đông Nam Bộ
Nước

15.10.23
- Nổi loạn, bạo động từ sự phân hóa 2 giai cấp: Người có vốn, Người chỉ có thể
lao động

Chuyên gì xảy ra trong 10-15 năm qua làm sự phân hoá trở nên mạnh mẽ như
vậy? (Người giàu càng giàu thêm - dựa trên số lượng tài sản của những người giàu
nhất thế giới theo oxfam)
- Công nghệ: Chỉ cần 1 nhóm người rất nhỏ nắm được công nghệ và vốn thì có
thể thay thế đến 80% lượng lao động hiện nay

2. 10 nguyên tắc lãnh đạo Phương Tây theo John Maxwell

Nguyên tắc 1: Cái nắp - “Năng lực lãnh đạo quyết định cấp độ hiệu quả”
Mcdonald: Quầy bán hàng rong - Dây chuyền trong bếp - Fastfood - Lãi 100 000
USD/năm
Ray Kroc làm việc với 2 anh em và cho ra đời hệ thống MCDOnald 1955 sau đó mua
lại Mcdonald's với giá 2,7 triệu đô và đưa MCdonald thành công ty toàn cầu với trên
21000 nhà hàng ở 100 quốc gia.
Người lãnh đạo là “cái nắp”, là chặng trên của tổ chức.
>> Ray Kroc có tầm nhìn lớn và thực hiện được những gì mình suy nghĩ được

Thảo luận: Nêu tên 1 nhà lãnh đạo trong lịch sử Việt Nam mà bạn yêu thích (chia sẻ
của diễn giả)
- Thủ tướng Võ Văn Kiệt: chỉ biết đọc, biết viết
- Năm 1980, Đông Âu sụp đổ, Việt Nam đứng trên lựa chọn mở cửa cho nền
Kinh tế thị trường hay ngược lại
- Thủ tướng Võ Văn Kiệt là nhân tố thúc đẩy cho nền Kinh tế thị trường lúc bấy
giờ, loại bỏ tư tưởng bảo thủ của Việt Nam
- Có thể nói Bác Kiệt là “cái nắp” của đất nước
- Ngân hàng trung ương thời ấy có chức năng của ngân hàng Nhà nước và ngân
hàng Thương mại >> Mặc kệ những phản bác, Bác đề xuất và ký tách hệ thống
chức năng thành 2 loại ngân hàng khác nhau >> Bay ra nước ngoài tránh dư
luận

Nguyên tắc 2: Ảnh hưởng - “Thước đo năng lực lãnh đạo là ẢNH HƯỞNG”
Sau khi thành vợ thái tử Anh, công nương Diana đi khắp thế giới, nhanh chóng xác
định được mục tiêu cho mình là phục vụ mọi người và gây quỹ cho hàng loạt tổ chức
từ thiện.
 Đông Nam Bộ
Nước

15.10.23
Năm 1980, dịch bệnh HIVS, công nương Diana đến tận nơi phục vụ những người bị
bệnh. Cô ấy vận động Liên hợp quốc cấm bom mìn, kêu gọi quỹ hỗ trợ.
>> Phá tan sự chênh lệch giữa những tầng lớp, tạo sự tin phục
Sau khi không còn chức danh thì vẫn còn sức ảnh hưởng
>> Lãnh đạo không cần có chức vụ cao mà chỉ cần có tầm ảnh hưởng

VD2: Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn còn sức ảnh hưởng dù đã mất vì giá trị văn
hoá của bác để lại cho Quân đội nhân dân Việt Nam: Anh hùng, quyết chiến, thông
minh và sáng tạo.

Nguyên tắc 3: Quá trình - “Năng lực lãnh đạo không phát triển trong một đêm”
Bà Scheiber - một nhân viên sở thuế sau khi về hưu bà tiết kiệm được số tiền ít ỏi
5000 đô la, bà đầu tư vào cổ phiếu. 20 năm sau, tổng giá trị cổ phiếu đầu tư đã tăng
lên 7,5 triệu đô la.
Phương pháp: Buy and hold
Tại sao làm ở sở thuế lại đầu tư được “chuẩn” như vậy? Kỹ năng phân tích được
tích lũy hàng chục năm

Cuốn sách “Outliners”, những người xuất chúng đều dành 10 ngàn giờ để chuẩn bị
cho sự xuất chúng của họ ~ 20 giờ/tuần trong 10 năm
VD1: Bill Gates lập trình sau mê từ năm 13 tuổi và bắt đầu thành công sau 10 ngàn
giờ
VD2: Ban nhạc The beatles trình diễn ở Hamburg (Đức) 1200 lần từ 1960 đến 1964

Nguyên tắc 4: Hàng hải - “Ai cũng thể lái tàu, nhưng chỉ lãnh đạo mới lập được hải
trình”
Nhóm do Roald Amundsen dẫn đầu tỉ mỉ lên kế hoạch cho cả chuyến đi từ việc sử
dụng chó để chuyên chở, chọn đội là những người có khả năng trượt tuyết và điều
khiển chó, xác định địa điểm xây dựng trạm dự trữ,...
VD: Sự chuẩn bị cho Trận Bạch Đằng, để gài một người nội gián để lấy thông tin cần
20 năm, thông tin về thuỷ triều lên xuống lấy từ một bà hàng nước (hiện vẫn còn miếu
thờ về bà)

Các bước trong việc xây dựng chi tiết hải trình:
1. Xác định phương hướng
2. Vạch ra những mục tiêu
 Đông Nam Bộ
Nước

15.10.23
3. Chia sẻ với nhân vật chủ chốt: Người lãnh đạo nên có chiến lược tập trung
vào 3 thứ ưu tiên nhất, không được như “quả sầu riêng”
4. Đợi sự chấp nhận
5. Đi thẳng tới hành động
6. Chuẩn bị chi khó khăn
7. Luôn chú ý vào thành công
8. Chỉnh kế hoạch mỗi ngày
>> Leading Change là điều rất quan trọng mà người lãnh đạo phải có

Nguyên tắc 5: Nền tảng - “Niềm tin là nền tảng của sự lãnh đạo”
Robert McNamara nói thấp thương vong của Mỹ trong chiến tranh Việt Nam, làm
người dân tin để chiến tranh tiếp tục. Tuy nhiên dần bị lộ, chính quyền Mỹ sụp đổ,
thất bại trong chiến tranh.
VD: Câu chuyện lời hứa của Hồ Chí Minh về món quà kiềng bạc: Cháu nó nhờ mua
tức là nó thích lắm, mình là người lớn đã hứa thì phải làm được, đó là “chữ tín”

Nguyên tắc 6: Tôn trọng - “Mọi người theo lãnh đạo mạnh mẽ hơn mình”
Harriet Tubman - một người phụ nữ nô lệ da đen đã tự mình miệt mài làm việc dọn
dẹp, kiếm từng đồng xu
Các ban miền Nam không muốn xoá bỏ chế độ nô lệ nên tách ra làm một cụm nước
mới - chiến tranh thế giới diễn ra trong 4 năm - Nô lệ ở miền Nam trốn bỏ qua miền
Bắc - Bọn săn nô lệ đuổi theo bắt giết - Sau khi bà đến được miền Bắc, Bà lựa chọn
quay lại miền Nam 19 lần để cứu những người còn sót lại - Giải cứu được 300 nô lệ
>> Nữ tướng Tubman - Cô có thể lãnh đạo thành công cả quân đội
>> Người lãnh đạo cần có sự mạnh mẽ trong tinh thần và cứu cánh được những
người xung quanh

Nguyên tắt 7: Trực giác - “Lãnh đạo đánh giá nhiều vấn đề bằng trực giác”
Steve Job đưa ra những quyết định lớn bằng trực giác (không cần tính toán, khả năng
tự nhiên và những kỹ năng đã học)
Trực giác giúp quyết định những yếu tố vô hình: Dự báo tình huống, nắm bắt xu
hướng, hiểu rõ nguồn lực của bản thân, hiểu mọi người, hiểu được chính mình
Não người gồm 2 tầng: Ý thức và vô thức (có thể kết nối với những thứ xung quanh
mà không cần tính toán)
Có 3 cấp độ trực giác: bẩm sinh, trải nghiệm, không có trực giác

Nguyên tắc 8: Hấp dẫn - “Lãnh đạo thu hút người tương đồng với mình”
 Đông Nam Bộ
Nước

15.10.23
Hitler là nhà lãnh đạo tài ba, thu hút những người có giá trị tồi tệ như ông (không có
khả năng phân tích)
Trong một cuộc họp bạn là sếp, nhân viên chỉ ra chỗ bạn sai, bạn sẽ làm gì? Nhiệm
vụ của nhà lãnh đạo là người dẫn dắt, tạo ra môi trường tốt đẹp cho mọi người.

Nguyên tắt 9: Giao quyền - “Nhà lãnh đạo vững vàng sẽ giao quyền”
Henry Ford - chủ tập đoàn xe hơi Ford rất ưng ý mẫu xe hơi model Y và không chấp
nhận những mẫu khác
>> Ford thụt lùi trong những năm sau đó
Theodore Roose “Nhà lãnh đạo xuất sắc nhất là người có thể chọn được người có khả
năng hoàn thành công việc anh ta muốn , và kiềm chế bản thân không xen vào việc
mà người đó đang làm”

Nguyên tắt 10: Kết nối - “Lấy được trái tim trước khi nắm tay”
Tình cảm luôn đi trước lý trí
● Để lãnh đạo bản thân - dùng lí trí
● Để lãnh đạo mọi người - dùng trái tim
VD: Bài nói của Martin Luther King - một mục sư (người có khả năng truyền cảm
trước đám đông): “đúng người - Đúng thời điểm - Đúng thông điệp” là nguồn điện để
truyền động lực cho mọi người chống phân biệt chủng tộc
- Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của chủ tịch Hồ Chí Minh

Phong cách lãnh đạo

- Sự hấp dẫn
- Sự mạnh mẽ (chửi bới)
- Tùy trường hợp và đối tượng để thay đổi phong cách
- Người phục vụ, hỗ trợ những người đi theo mình
- Transactional Leadership: lãnh đạo giao dịch
- Transformational Leadership: mình có tầm nhìn và mọi người đi theo mình

IV/ SUY NGHĨ, CẢM NHẬN CỦA TIỂU ỦY BAN (NẾU CÓ)
Đông Nam Bộ
Nước

15.10.23