lOMoARcPSD|16695087

1.Caracterización da lingua galega

1.1-Posición do Sistema lingüís:co galego-portugués no conxunto dos idiomas románicos

-O galego provén do la/n vulgar da Península Ibérica, concretamente o la/n vulgar do

Noroeste.

-NOMIG (normas ortográAcas e morfolóxicas da lingua galega). Feitas pola RAG, o ILG e xente
da UDC, USC e a UV

-(Destacar que na RAG non hai especialistas na lingua galega)

-Segundo as autoridades lingüísRcas oAciais, o galego trátase dunha lingua romance

autónoma.

-Segundo os re integracionistas, o galego trátase dunha variante co-dialectal do sistema

lingüísRco galego-portugués.

1.2 Estatuto legal

-Estatuto de autonomía (1981)

● Recoñece ao galego como lingua propia de Galiza e cooAcial da comunidade.q

● Responsabiliza os poderes públicos da normalización do galego en todos os ámbitos.
● O estatuto fala do dereito de falar e saber galego, mentres que a consRtución fala do
dereito e do deber de falar e coñecer castelán.

-Lei de Normalización LingüísRca (1983)

● A Administración local e a autonomía están obrigadas a redactar todos os seus

documentos oAciais en galego.
● Establécese a presenza do galego en todo o sistema educaRvo.
● Garántese a promoción lingüísRca nos países con comunidades galegas emigrantes e
nas áreas limítrofes con Galiza en que se fala o galego.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

1.3 Diasistema lingüís:ca. (Comparación entre o galego e o portugués)

-Conxunto de variedades lingüísRcas moi próximas (dialectos) que posúen un bo número de
estruturas comúns.
-Trazos comparRdos entre o galego e o portugués:
● Trazos fonéRcos e fonolóxicos
o Ausencia de ditongación de /E, O/
▪ PEDE > pé
o Abertura de <e,o> con perRnencia fonolóxica
▪ pé (“parte do corpo”) / pe (“letra”)
▪ mollo (“substanRvo”) / mollo (“verbo”)
o Conservación dos ditongos iberorromances [ow, ej]
▪ AURU > ouro; FACTU > feito
o Metafonía
▪ LUPU(M) > l[o]bo; LUPO(S) > l[ɔ]bos
o Encerramento das vogais átonas
▪ OCTU > outr[o]; AMICU > amig[o]
● TRAZOS FONÉTICO-MORFOLÓXICOS (CONSOANTISMO)
o SimpliAcación sen palatalización das consoantes xeminadas
▪ CAVALLU > cabalo; ANNU > ano
o Caída de <-L-, -N->
▪ DOLORE > dor; LANA > lá; LUNA > lúa
o Palatalización dos grupos de oclusiva + líquida en posición inicial e
intervocálica [KL, GL, PL, BL…]
▪ CLAMARE > chamar; PLUVIA > chuvia
o Mudanza do punto de arRculación da líquida nos grupos tardíos
▪ *clavo > cravo;*regla > regra;*placer > pracer;*obligar > obrigar
o Conservación do [λ] protorromano
▪ OCULU > ollo; FILLU > Allo
o Transformación de <J, G> + <E, I> en fricaRva palatal sonora [sonido
portugués] e xorda [S] (estándar)
▪ JACERE > jazer > xacer
▪ GELARE > gear > xear

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

o Palatalización en [S] de <s, z> implosivos (A nivel dialectal)

▪ Cadeiras, vista, Lisboa
o Conservación de forma palatal xorda iberorromance [s]
▪ Deixar
o Desafricación das africadas [ts] e [dz]
▪ CELU > ceo; DICERE > dizer > dicir
o Palatalización do 1º elemento do grupo laRno <-CT->
▪ NOCTE > noite; PECTO > peito
o Conservación do <F->
▪ FILLIU > Allo
o Desenvolvemento dun <v> epentéRco entre ditongo e vogal
▪ AU(D)IRE > ouvir; LAU(D)ARE > louvar
● TRAZOS MORFOSINTÁCTICOS
o Persistencia de complexos pronominais
▪ Mo (me+o); lla (lle+as)
o ArRculación frecuente do adxecRvo posesivo e formas comúns para
adxecRvos e pronomes posesivos
▪ O meu computador está aí
▪ Ese computador é o meu
o Carácter conservador do pretérito forte
▪ Axen, Axo
o Persistencia da énclise tras unha forma verbal
▪ díxome, ouvíamos
o Existencia do inf. Persoal
▪ Para tomarmos unha decisión…
o Mantemento da diferenza de usos do antepretérito de indicaRvo e do
pretérito de SubxunRvo
▪ Cando chegamos el xa comera
▪ Se comese mellor sería máis feliz
o Extensión do verbo ter como auxiliar nas formas perifrásRcas do
pretérito

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

Tema 2: Aproximación sociolingüís:ca

2.1 Diversidade lingüís:ca e plurilingüismo. Perspec:va ecolingüís:ca

-MulRlingüismo VS Plurilingüismo

DeAnición

MulRlingüísmo: Coñecemento de varias linguas derivado da coexistencia de disRntos

idiomas nunha sociedade. Os falantes coñecen varias linguas, que estean
socialmente implicadas, non valen as lingua estranxeiras non se uRlizan no ámbito
social.

Manifestacións

● Estudo por parte da poboación das linguas coexistentes.

● Redución da posición dominante do inglés na comunicación internacional. A uRlización dos
idiomas mais reducidos noutros países onde atopamos comunidades falantes doutros
idiomas.

DeAnición

Plurilingüísmo: Desenvolvemento da competencia comunicaRva no individuo, froito dos seus

coñecementos e experencias lingüísRcas. Tanto na lingua nai, lingua 2, e linguas estranxeiras.

Unha persoa que nace nunha sociedade plurilingüe, ten mais posibilidades de melloran en linguas
estranxeiras xa que durante o aprendizaxe da lingua, créanse pontes que relacionan os
coñecementos, e se de natural tes mais coñecementos será mais doado a creación de pontes.

DeAnición

Ecolingüísmo

É un concepto creado polo profesor de lingüísRca estadounidense Einar Haugen que vencella as
interaccións entre os idiomas e as interaccións que manteñen diferentes especies naturais nun
mesmo medio.

Os idiomas non son enRdades autosuAcientes, iso signiAca que as linguas evolucionan e todo o que
lles pasa son interacción dos seus propios falantes.

Alwin Fill, outro lingüista, intentou simpliAcar a deAnición do seu antecesor mediante a súa propia
deAnición:
Análise da acción recíproca entre a lingua os falantes que a usan e a cultura que representa.

Defende que as linguas son pode ser traducidas nunha determinada parte, ou sexa que as traducións
perden moito signiAcado porque hai palabras que non existen en algún idioma determinado porque
non foi necesario para a sociedade.

Implicacións/Consecuencias

● A mudanza lingüísRca, que e a susRtución dunha lingua por outra que están provocadas por
forzas culturais e históricas. A desaparición dunha lingua non é algo natural.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

Ecoloxía saludable: Diversidades de formas lingüísRca

Ecoloxía non saludable: occidentalización ( idiomas como o inglés) lingüísRca e cultural+ perda dos
coñecementos codiAcados nos idiomas locais. Cantas mais linguas e mais distantes, é mellor para a
diversidade lingüísRca.

CONFLITO LINGÜÍSTICO E DIGLOSIA

DeAnición
Conxito lingüísRco

Situación xerada nunha comunidade en que coexisten varios idiomas e que implica:

● Mudanzas nas función de uso das linguas

● Preconceptos ou prexuízos, onde se asocia unha determinada conducta o grupo de falantes.
● Alternancia de código, o que provoca un dobre descoñecemento das linguas faladas.
● Interferencias, o cambio do vocabulario, gramáRca e léxico do idioma que provoca a súa
susRtución pouco a pouco.

Consecuencias

Diferenzas de presRxios entre as linguas, xa que a diglosia é unha consecuencia do conxito

lingüísRcos.

Incluso este ambiente chega a xerar un autoodio cara a propia lingua.

Resolución

Temos varias opcións:

a) A lingua B sexa susRtuído pola lingua A, sendo a lingua B a autóctona, e despresRxiada o longo do
tempo por culpa das lingua colonizadora.

b) A normalización da lingua B a traves de:

● Medidas espontáneas, de forma individual, que non obedecen dunha programación.

● PlaniAcación lingüísRca

O obxecRvo da normalización e o monolingüísmo da lingua B, e polo tanto convertela en lingua social

e académica.

2º feira

8/10/18

PLANIFICACIÓN LINGÜÍSTICA

Tipos de planiAcación:

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

● PlaniAcación do status: modiAcación das función sociais da lingua mediante iniciaRvas

lexislaRvas. O primeiro paso, foi o recoñecemento da cooAcialidade do galelgo como lingua
● PlaniAcación do corpus: NormaRvización da lingua por medio de textos prescripRvos (MIC),
gramáRcas, diccionarios...
● PlaniAcación de adquisición: Promoción da aprendizaxe da linga como idioma primixenio,
como lingua 2 e como lingua extranxeira.

PlaniAcación de status

● ConsRtución española 1978 Art3. Recoñécese o Estado español como plurilingüe, e que
existen outras lingua oAciais alén do español.
● Estatuto de autonomía 1981. Esta lei foi aprobada unanimidade polo Parlamento Galego
● Lei de normalización lingüísRca 1983
● Carta Europea das Lingua Rexionais ou Minoritarias 1992 Art7. O obxecRvo e o fomento da
oralidade e da escrita, tanto da vida pública e privada dunha ingua determinada dos estados
plurilingües. E que calquera persoa poda expresarse con normalidade en calquera das súa
linguas.

● Declaración universal de dereitos LingüísRcos 1996 Art10. Sostén que todas as comunidades
lingüísRcas son iguais en dereito. Por tanto resultan inadmisibles as discriminación que se
baseen en pseudo criterios como a soberanía políRca, situación socioeconómica, grao de
cooAcialización, modernización das linguas.

Estas foron as reformas, ou declaracións que apoian o a normalización do galego.

BILINGÜÍSMO VS DIGLOSIA

Bilingüísmo: Coñecemento de dúas linguas, e o uso alternado ( 50% uRlización de unha, e uRlización
da outra) de dúas linguas.

● Bilingüísmo individual: Capacidade os competencia ( a nivel oral e escrito) que un individuo

posúe en dous idiomas. Esta é unha rama da psicolingüísRca.

1. Bilingüísmo acRvo: O falante u individuo, ten que ser capaz de

comprender e expresarse en dúas linguas. Ou sexa ten que ter
independencia de códigos, sen interferencias entre as lingua faladas.
Ten que ter a capacidade de tradución.
2. Bilingüísmo pasivo: Capacidade de comprender as dúas linguas pero
solo expresarse en unha. Ainda que este concepto o ser tan pouco
concreto, non é demasiado eAcaz.

● Bilingüísmo social os diglósico: Situación que existe en un uso e un coñecemento desigual de

dous idiomas dentro de unha mesma comunidade.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

● Bilingüísmo territorial ou colingüísmo: Situación presente en territorios cuxas linguas son

diferentes, polo tanto en cada zona a pesar da cooAcialidade das linguas, son maiorizadas e
minorizadas linguas diferentes. Ex. : Bélxica

Diglosia: Situación sociolingüísRca en que dúas linguas son empregadas no mesmo territorio cun
valor social diferente:

● Lingua A: Función laboral, insRtucional, cultural, internacional.

● Lingua B: Función de idenRdade, local e familiar.

Tipos de diglosia:

● Endodiglosia: E aquela que se desenvolve entre a variantes dunha mesma lingua.

● Exodiglosia: E aquela que se desenvolve entre dúas lingua diferentes.

Causas da diglosia.

Son parecidas as causas do conxicto lingüísRco entre as que incluímos:

● Movementos migratorios
● Procesos de expansión territorial e uniAcación políRca
● Presións culturais e económicas

DiagnósRco do caso Galego

Observase de maneira obxeRva e cuanRAcable, da situación do galego pola presión da lingua

española.

Condicionantes dos uso das linguas

● Ámbito social – formal/ informal.

● Espazo xeográAco – rural/ urbano; costa/ interior.
● Interlocutor - nivel social, conAanza.

Consecuencias

● Preconceptos lingüísRcos - perda de falantes.

● Interferencias – perigo da integridade do idioma.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

DEFINICIÓNS

Lingua minoritaria: Idioma que, en relación con outro con que convive, conta cun menor número de
falantes.

Lingua minorizada: Lingua tradicionalmente falada por unha comunidade lingüísRca no interior dun
territorio onde non actúa como principal linga oAcial.

Aquí temos una cantos exemplos de linguas que comparten terrritorios e as relacións que poden
darse entre elas:

● Linguas minoritarias que están minorizadas. O lapón en Finlandia.

● Linguas minoritarias que están normalizadas. O islandés entre a xente do seu territorio é
unha lingua minoritaria, xa que os seus falantes dominan outras linguas cooAciais.
● Linguas maioritarias minorizadas. O galego na actualidade é falado por unha porcentaxe da
poboación maior, pero ten un baixo presRxio social.
● Linguas maioritarias nun territorio e minorizadas noutro. O exemplo é o francés, xa que en
Francia é o maioritario, arrastrando outros dialectos e linguas tamén propios do pais,
mentres que en Canada, uRlízase maioritariamente o inglés e o francés está illado nunha
zona en parRcular.

Status dunha lingua minorizada

● Ascenso: Procura de protección legal e igualdade coa lingua hexemónica. Niveis:

1. Plurilingüísmo lingüísRco: Recoñecemento de mais de un idioma para unha

comunidade.
2. Vernaculanización: OAcialización lalalalalalalalalalalala

● Tolerancia: Inexistencia de tentaRvas eAcaces de promoción da lingua minorizada

● Proscrición: Asimilacionismo da lingua minorizada en relación a hexemónica. Perda das
caracterísRcas principais da lingua B porque é asumido pola lingua A.

Preconceito lingüísRco

Xuízo de valor emiRdo sobre unha lingua ou sobre os seus falantes coa intención de provocar un
rexeitamento.

As súas consecuencias son o desprezo pola diferenza, o reforzamento do español por medio do
enfraquecemento do galego, e a obstaculización do proceso de normalización.

2º feira

22/10/18

UNIDADE 3

1. CuesRons ortográAcas e ortoRpográAcas

2. CuesRón fonéRco-fonolóxicas

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

3. CuesRóns morfosintácRcas
4. CuesRóns léxico-semánRca

A colocación do pronome persoal átono.

3.3.2.1 A COLOCACIÓN DO CLÍTICO

● Antes do verbo (colocación proclíRca)

● Despois do verbo ( colocación enclíRca)
● Antes e despois do verbo.

A súa colocación obedece as regras ríxidas da escrita, en cambio na oralidade é maís xexible, aínda
que que a norma intenta resolvelas.

O que hai que ter claro é que a colocación enclíRca e a posición natural ex.:

Estes libros trouxéronmos os 9llos da veciña

Aínda que existen unha serie de excepcións:

● O clíRco nunca abre enunciados ex.:

De igual maneira, se prohibe a entrada
De igual maneira, prohíbese a entrada

A proclise nestos casos:

● Enunciados enfáRcos
Mal raio me parta!
Que o demos te coma!
● Nos enunciados declaraRvos negaRvos en que aparece nada, non, nin, ninguén, ningún,
nunca.
Non chas deixo porque nunca as Dven.
● Cos pronomes indeAnidos, algo, alguén, ambos, calquera, mesmo, propio e todo.
Alguén me dixo que estabas aquí.
● Cos pronomes relaRvos interrogaRvos e exclamaRvos que, canto, cando, como, por que...
Quen cho contou?
Como te pareces a túa irmá!
Adverbios
Coa maior parte dos adverbios (acaso, aínda, algures, axiña, bastante, ben, case, cedo, demasiado,
deseguida, disque, enseguida, igual, inclusive, mal, moito peor, pouco, quizais, seica, sempre, só,
talvez, tamén, velaí, velaquí, xa etc.) incluídos os rematados en -mente, son todos proclíRcos.
Axiña llelo contamos.
Velaí os tes.
● Os adverbios aquí, alí, aló, acolá, acá e alá:

Exixen a próclise do clíRco cando conRtúen o foco do enunciado ex.:

Aquí o tes!

Exixen a énclise de clíRco cando expresan unha información pouco relevante.

Telo aí.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

● Os adverbios agora e logo exixen a próclise do PPA cando signiAcan axiña e Aguran no inicio
do enunciado, ex.:
Agora/logo o traio.
Logo douche as chaves do coche.
● Coas conxuncións e locucións conxun:vas que, se, porque, xa que, ou etc.
Quero que lles contes o que aconteceu.
Se llelo digo, vanse enfadar.
O colocación enclíRca posponse:
● Coa conxunción pois
Non vés? Pois digollo.
● Cando a conxunción funciona como marcador discursivo.
É que... 9xoo pesimamente.
● Cando a conxunción é disxunRva ten valor exclusivo.
Ou o traes D ou o traio eu.
Admítese tanto a énclise como a próclise:
● Coas conxunción subordinadas:
- Cando o nexo Aca lonxe do pronome, ex.:
É certo que, como me vía moi xusta este mes por ter que comprar os libros dos
nenos, lle pedín/pedinlle os cartos.
- Na segunda de dúas cláusulas coordinadas cando están inseridas nunha
subordinada, ex.:
Deullo onte porque lle 9xera un favor enorme e Rñallo/llo Dña que devolver.
● Nas perífrases verbais e nas frases preposicionais con inMni:vo.
Tesme que axudar.
Tes que me axudar.
Tes que axudarme.

Non se solucionan nasa con nos laiarmos.

Non se soluciona nada con laiármonos.

29/10/18

3.CUESTIÓNS MORFO SINTÁTICAS

Indica os enunciados verdadeiro e falsos
- O xerundio xexionado ten un uso facultaRvo.V. Sendo a cuarta persoa a única que ten esta
capacidade, ex.: comer – coméndomos. Serve para coñecer o suxeito.
- Alén diso é un marcador discursivo.V. Un marcador discursivo serve para enlazar paragrafos tanto
oral como escrito, e ademais esclarece información, dando novas similares. E alén diso cumpre con
esas regras.
- Santo André e San Tomé son formas erradas.F. Para a uRlización da forma plena, santo, ten que
comezar por vogal, mentres que a forma reducida, uRlízase can a seguinte é consonante.
- O pronome ambos vai acompañado de arRgo. V. É obrigatorio o uso do arRgo determinado despois
de ambos, ex.: ambos os homes, ambas as mulleres.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

- Conseguir, seguir, e subir teñen alternancia vocálica. V. Só no presente do indicaRvo, preséntase

alternancia vocálica na segunda persoa, terceira e sexta.
- Vamos non é unha forma verbal correcta. V. É un imperaRvo.
- O enunciado En Outono as follas caen é incorrecto. N´outono, facemos unha redución.
-Bricolaxe e garaxe son sustanRvos femeninos. Todos os sustanRvos rematados en axe agás traxe
paxe e garaxe son femininos.
- Perante vogal empregase grande en vez de gran.

3.3.2.2 USOS E VALORES PRONOMINAIS

- Pronome de solidariedade e interese
Desempeña unha función pragmáRca, isto signiAca, que non reciben ni parRcipan na acción verbal.
Coinciden coas formas dos pronomes persoais átonos de CI
Che, vos, lle, lles - solidariedade
Me, che, lle, nos, vos, lles - interese
Podemos eliminar pronomes de solidariedade e de interese sen deformar o signiAcado da frase que
se quere dicir.

Pronomes de solidariedade
Tan só se emprega no rexistro informal.
Serve cando emisor quere captar a atención do desRnatario para o facer par/cipe da acción, algúns
exemplos:
- Érache boa!
- O traballo foivos un desastre
- Súbolle xa, dona Luísa
- Estáchevos ben o asunto!
Pronome de interese ou daRvo éRco
Alude a persoa que ten unha especial preocupación na realización ou no resultado da acción.
- O neto non nos aprobou este curso
- Este caDvo non me come nada!
Pronome rexexivo
Indica que unha única enRdade é, simultaneamente, suxeito e obxecto da acción expresada polo
verbo.
- Peiteámonos xa
Pronome recíproco

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

Nunha construción recíproca, dous suxeitos realizan candansúa acción e cada un deles recibe a
acción doutro.
- Mal se viro, abrazábanse afectuosamente.
- Bicámonos, cada vez que nos vemos.
VALORES DE SE
Valor rexexivo – Barbéase todas as mañás.
Valor recíproco – Abrazáronse con afecto.
Valor impersoal – Dise que esRvo no cárcere.
Valor pasivo – Sen/ronse tremores da noite.
Valor pronominal – ConsRpouse ese día.

INTERPOLACIÓN
Intercalación de elementos, sendo un deles tónico, entre un pronome persoal átono proclíRco do
verbo.
Ai, quen che anduriña fóra, anduriña doutra banda.

Pronome persoal átono Elemento tónico intercalado Verbo

(Ti fai o que) che eu digo

(Iso é o que) se desde aquí 9xo

VERBO P1 falar
Formas do inAniRvo P2 falares
● InAniRvo non persoal ou non xexionado de natureza invariable. P3 falar
● InAniRvo persoal ou xexionado( con suxeito e desinencias)
de natureza variable. P4 falarmos
P5 falardes

INFINITIVO PERSOAL P6 falaren

Uso obrigatorio do inMni:vo persoal

● Cando o inAniRvo ten un suxeito diferente do verbo principal
Ficamos (nos) sen subvención por entregardes (vós) tarde a solicitude.
● Non é habitual uRlizar o inAniRvo persoal cando o verbo principal é causaRvo (mandar, facer,
deixar, permiRr etc.) ou percepRvo (senRr, ver, ouvir...)

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

SenDches bater na porta?

● En enunciados impersoais, cando o inAniRvo vai referido a unaxente non indicado no
contexo.
Cómpre chegares a tempo a reunión.
Resulta fundamental terdes certas experiencias na vida.
É preciso elaborarmos un informe máis extenso.
● Cando o inAniRvo vai introducido por unha preposición e está antes do verbo principal.
No momento de chegardes a casa, avisádeme.
Para valorarmos estes datos, temos que ter en conta a enquisa.
Uso opta:vo do inMni:vo persoal
● Cando o inAniRvo vai precedido dunha preposición e Agura despois do verbo principal (tanto
se Rver o mesmo suxeito como se for diferente)
De sabermos que onte estabades aló, teriámosvos chamado para nos ver(mos).

Erguémonos moi cedo e viaxamos durante seis horas para por 9n chegar(mos) até aqui.

● Cando hai un pronome rexexivo ou un complemento predicaRvo xunto do inAniRvo.

Non vaias ás aulas sen te peitear(es) antes.
Está cuali9cados para manipular(en) alimentos.
● Cando o inAniRvo aparece anteposto ao o verbo rexente.

Convivir(mos) en harmonía non foi fácil.

2º feira
5/11/18
INFINITIVO NON PERSOAL
Uso do inMni:vo non persoal.
● Cando o inAniRvo forma parte de perífrases ou complexos verbais.
Temos que acabar xa.
Queremos facer outro.
● En proverbios (con valor impersoal)
Cantar e comer non pode ser.
Querer é poder.
● Cando o inAniRvo Agura inmediatamente despois do verbo principal e ambos teñen o
mesmo suxeito.
Son moitas as persoas que tentan fuxir...
Trataron de capturar o oso.
● Nas cláusulas adverbiais Anais que dependen dun verbo de movemento.
Veu para pedir desculpas.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

● Cando o inAniRvo ten valor imperaRvo sen se referir a ningún suxeito en parRcular.
Non fumar na sala.
FUTUTO DO SUBXUNTIVO
● Expresa un acontecemento posible no futuro (que pode ocorrer ou non) cuxa realización
condiciona unha condición futura.

● O verbo principal debe estar en presente ou en futuro de indica:vo ou en impera:vo

Axudádeme a cantar/ axúdeme o que quixer.

Se mañá non for mal tempo, daremos un paseo.

● Nos verbos regulares existe sincreRsmo entre o inAniRvo persoal e o futuro do subxunRvo.

INF PERS = SUBX

P1 Cantar

P2 Cantares

P3 Cantar

P4 Cantarmos

P5 Cantardes

P6 Cantaren

● Nos verbos irregulares, o futuro de SubxunRvo presenta un radical coincidente co dos

restantes tempos de pretérito

INF PERS SUBX

P1 Querer P1 Quixer
P2 Quereres P2 Quixeres
P3 Querer P3 Quixer
P4 Querermos P4 Quixermos
P5 Quererdes P5 Quixerdes
P6 Quereren P6 Quixeren

● Aparece en enunciados con signiMcado condicional.

Cando conducires non bebas.

→ Cando estes enunciados teñen valor de habitualidade ou simultaneidade, non é posible o seu
uso.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

Cando conduzas, non bebas.

● Emprégase tamén nos proverbio e nas frases feitas.

Estarei convosco até que Deus quixer!
Sexa como for, aprobarei todo en xuño.

ESPAÑOLISMOS

Formas:

● Formas non adaptadas ou calcos

CasDllo, Grifo, Pueblo, Riñon...
● Formas adaptadas (traducións erradas do castelán)
Carreteira, Conexo, Cuchillo

Tipos

● Españolismos fonéRcos fonolóxico: Acontence cando uRlizamos unha prounciación e

entoación castelán, en vez dunha galega . Por exemplo ó esquecerse das diferentes vogais, as
sete, que existen no noso idioma en lugar da uRlización das cinco do castelán. A non
uRlización do nh.
● Españolismos morfosintácRcos: Os problemas no xénero e número, demostraRvos, relaRvos.
Nos verbos, a segunda conxugación as veces por interferencia do español, tranformámolos na
terceira e viceversa.
BaDr- Bater
Os problemas cos tempos compostos, aínda que no galego existen, hai opcións correctas para unha
subsRtución.
Verbos conxugados como xexivos ou pronominais que non o son.
Conxugación dos verbos regulares acabados en vogal mais -cer, -cir como irregulares no presente e
no pretérito, tamén esta situación no futuro e no pos pretérito.

● A uRlización do sobreuso do pronome -te ou o pronome -che.

● Confusión do CD e o CI
● Colocación errada dun pronome pers. átono.
● Emprego errada preposición a no CD na perífrase ir+ inAniRvo ou vir+inAniRvo.
Visitamos ao médico
Vou a facer o exame
● Ausencia do inAniRvo persoal en casos en que é obrigatorio

FOTO 1

PSEUDOGALEGUISMOS

Créanse polo ansia xeralizada por afastarse do español creando palabras hiperenxebristas que non
corresponde co idioma galego, saíndo un resultado que non existe.

ENXEBRISMO

FOTO 2

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

ARCAÍSMOS

Formas que ben exisRron no pasado e acabaron desaparecendo ou evolucionaron transformándose

en vocabularios diferentes.

OUTRA F 3

ESTRUTURAS TEXTUAIS

DeAnición

ConAguración determinada por unha intención e uns trazos lingüísRcos concretos.

ClasiAcación

NarraRva- exposición/explicaRva

DescriRva- ObrigaRvo/intruccional

Persuasivo/ArgumentaRva- Dialogada e monologada

Nun mesmo texto pódense atopar varias estruturas textuais, case sempre.

ESTRUTURA NARRATIVA

ObxecRvo

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

Relatar, de maneira mais ou menos pormenorizada, situacións ou acontecementos reais ou

imaxinarias.

Organización

Presentación+ nó+desenlace.

CaracterísRcas

-Tempos verbais en pasado ( ou presente do indicaRvo con valor histórico).

-Deixe recursos cohesivos.

-Marcadores discursivos casuais ou temporais.

ESTRUTURA DESCRITIVA

ObxecRvo

Retratar ou explicar- con maior ou menor detalle- feitos, ideas, persoas, obxectos ou lugares.

Organización

Insérese, nomeadamente, en estruturas narraRvas.

CaracterísRcas

-AdxecRvación frecuente.

-Verbos de estado (ser, estar, parecer etc).

-ModiAcadores con valor especial.

-Recursos cohesivos e anafóricos.

ESTRUTURA PERSUAVISO/ ARGUMENTATIVA

ObxecRvo

ModiAcar a perspecRva do/da desRnataria/o respecto dun asunto

Organización

Tese ( en orden variable) +premisas+ argumentación+conclusión

CaracterísRcas

-Enunciados aseveraRvos e interrogaRvos

-Presente do indicaRvo con valor universal

- Verbos declaraRvos de causa- efecto

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

-Marcadores estruturadores conecRvos, argumentaRvos e consecuRvos.

ESTRUTURA ESXPOSITIVO-EXPLICATIVA

ObxecRvo

Dar a coñecer unha determinada realidade para a/o desRnataria/o comprender os datos fornecidos.

CaracterísRcas

-Presente do indicaRvo con diferentes valores

-Construción impersoais.

-Comparacións

-Vocabulario especíAco.

-Recursos cohesivos ( repeRcións, relacións semánRcas de inclusión...)

ESTRUTURA OBRIGATIVO- INSTRUCIONAL

ObxecRvos

Levar a/o desRnataria/o a realizar unha acción seguindo unha serie de pautas

CaraceríaRcas

-Tempos e modos verbais con valos direcRvo ( imperaRvo, inAniRvo, presente do subxunRvo)

-Marcadores discursivos.

-Elementos icónicos.

ESTRUTURAS DIALOGADAS E MONOLOGADAS

ESTRUTURA DIALOGADA

ObxecRvo

Intercambio alternado de ideas, senRmentos etc. Canto a un asunto en concreto.

Organización

Abertura ( saúdos) + corpo (intervecións dos parRcipantes) + cerramento (despedida)

CaracterísRcas

-Trazos propios do texto oral.

-Emprego do trazo longo e da mudanza de liña para indicar a alternancia de voces.

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)

 lOMoARcPSD|16695087

ESTRUTURA MONOLOGADA

ObxecRvo

Facer parRcipar a desRnataria no acto comunicaRvo sen que tome a palabra, pois non se produce
alternancia discursiva.

Organización

Libre

CaracterísRcas

-Discurso directo para introducir a fala allea ( as veces ) esta non é unha carateríaRca de todas as
estruturas monologadas, só unha parte de elas

TEXTO XORNALÍSTICO

-Función referencial e apelaRva.

-Combinacións fónicas pouco frecuentes.

-Incisos esclarecedores.

-Circunloquios e elipses.

-Construcións impersoais, pasivas, perifrásRcas e con xerundio especiAcaRvo.

-AdxecRvacións hiperbólicas e uso do superlaRvo.

-Estranxeirismos, neoloxismos, siglas, acrónimos e eufemismos.

- Recurso ó código non lingüísRcos.

TEXTOS CIENTÍFICOS

-Función informaRva, metalingüísRca, e por veces apelaRva.

-Plurar modesRa.

-Contrucións pasivas, impersoais e subordinadas.

-Siglas e acrónimo.

-Léxico denotaRvo e especializado ( tecnicimos, estranxeirismos e laRnismos)

TEXTO ADMINISTRATIVO

Downloaded by Gema Castro (6v2t8z2rfc@privaterelay.appleid.com)