1.

1 Köprü Kiriş Hesabı

Şekilde verilen tekil yüklü köprü kirişini çubuk model yöntemi ile gerekli kontrolleri yaparak
boyutlandırınız (d’=150mm)
Malzeme C30 /S420

1100 kN 1200 kN 1200 kN

90 300 300
45cm 45cm 45cm

100
150
50
100
100 genişliğinde
cm

dikdörtgen köprü kirişi

350 240 450 simetrik

80cm
kare kolon

300cmx300cm
90

300

Tasarım Adımları
1. Gerilme akışını gözünde canlandır ve ideal çubuk modelini tasarla
2. Düğüm noktası bölgesindeki gerilmeleri kontrol et
3. Çekme çubuklarının alanlarını seç
4. Basınç çubuklarının mukavemetini kontrol et
5. Çekme çubukları için yeterli ankraj sağla
6. Çatlak kontrol donatısı sağla
7. Gerekli donatıların çizimi
 İdealleştirilmiş kafes modelin çizilmesi

1100 kN 1200 kN 1200 kN

125 25 15 135 150 150
A B C D
15
43.83˚ 41.63˚ 38.66˚ 38.66˚
120
E F
15
G H

15 40 25
1100
1800

Eleman kuvvetlerinin bulunması

1100 kN 1200 kN 1200 kN

A B C D
1145.87 -879.38 -1629.38 -1629.38
15
43.83˚ 41.63 38.66˚
˚
-2709.55 -960.47 -960.47 -960.47
600

600

120 -1588.40
E F
-1145.87 879.38 1629.38 2379.38
15
G H
125 135

1100
1800
 Mukavemet kontrolü

Çekme Çubuğu
Basınç Çubuğu

Ankraj 1200 kN
1100 kN 1200 kN

A 1145.87 B -879.38 C -1629.38 D -1629.38

15

-169 -960.47 -960.47

600
120 -1588.40

600
-2709.55
E F
-1145.87 879.38 1629.38 2379.38
15
G H

1. bölge (150cm) 2. bölge (150cm)

kesme donatısı kesme donatısı

1100
1800

Mukavemet kontrolü

1100 kN 1200 kN 1200 kN

A 1145.87 B -879.38 C -1629.38 D -1629.38

15
43.83˚ 41.63˚ 38.66˚
-169 -960.47 -960.47
600

600

120 -1588.40 -2709.55

E F
-203 879.38 1629.38 2379.38
15
G H H’

1200 kN
1100
1800
Dayanım(mukavemet) sınır değeri f cu  0.85 n f c B
A düğüm noktası CCT-  n  0.8 , 1145.87 41.63˚ -879.38
B düğüm noktası CTT-  n  0.6 ,
6000

-2709.55
D düğüm noktası CCC-  n  1.0 ,
En kritik düğüm noktası B’de kesit kontrolü yapmak yeterlidir. Mesnet tepkilerinin kolon en
kesit alanına bölünüp bu bölgelerdeki fcu değerleri ile kıyaslanarak yapılabilir.
1200000
 c, B   2.44  f cu  0.85 n f c  0.85 * 0.6 * 35  17.85MPa
450*1000
 Çekme çubuğu donatı alanlarının bulunması (3. adım)

AB çubuğu donatı alanı tespiti 1100 kN

Pu 1145870
Ast    3638mm 2 7 26(3717mm 2 ) A
f y 0.75 * 420
43.83˚ 1145.87

1200 kN

C -1629.38 D
Açıklık ortasında alt donatı tespiti -1629.38

38.66˚
P 2379380
Ast  u   7554mm 2 15 26(7965mm ) 2
-960.47 -960.47
f y 0.75 * 420
2379.38

H H’

Kesme donatısı hesabı

ACI318’e göre As  0.0025bw s ve s  d / 5 ve s  30cm olmalıdır.
Etriye çapı ϕ10 ve kol adedi 4 seçilirse maksimum etriye aralığı aşağıdaki gibi belirlenir.

4 * 78.54 d / 5  1350 / 5  270mm

smax   125mm  120mm  
0.0025* 1000  300mm 1200 kN

Etriyelerin tespiti (BG ve CH) B C -1629.38

-879.38
(4 kollu düşey, Ф10 (78.54mm2) çaplı)
VBG  600kN , Birim uzunlukta etriyelerin aldığı 41.63˚
-960.47
kuvvet VBG , z cot uzunluğuna yayılmaktadır.
600

-2709.55
600

V
Bu durumda FBG  BG olur. 879.38 1629.38
z cot
VBG 600 G H
FBG    444.39kN / m
z cot  1.2 cot 41.63
Fsw , BG 444390
Asw , 5    1411mm 2 / m ,   10mm çaplı 4 kollu etriye Asw  314mm
2

f y 0.75x 420

Etriye aralığı s  314/ 1411 0.223m  220mm , s  smax  120mm olmalı,

Seçilen 10 / s  120mm
 Çubuk kapasiteleri kontrolü (4. adım)

 FB en kritik çubuktur. 1200 kN

 f cu , çubuğa en küçük açıdaki çekme
çubuğunda çekme şekil değiştirmesi ile kontrol edilir. 1145.87 B -879.38

41.63˚ -960.47
P 1145870 -2709.55

600
s  u   1.541E  03
Ast E s 3717* 200000 E F
-1145.87 879.38 1629.38

1200kN
εs=(1.541E-3+0)/2=0.077E-3
45cm

1145.87kN εs=1.541E-3 εs=0.077E-3 εs=0

30cm 879.38kN

εs=0.073E-3=600000/(4kollu*78.5mm2*13adet*200000)
aralık=1.2cotg41.63/12cm=11.25≈12aralık →13 donatı
2709.55kN

45sin41.63+30cos41.63=52.3cm
600kN

 1   s  ( s  0.002) cot2  s  0.077E  3  (0.077E  3  0.002) cot2 41.63  2.413E  3

fc 35
f cu   0.85 f c   28.92MPa  0.85 f c  0.85 * 35  29.75MPa
0.8  170 1 0.8  170* 2.413E  3

Pn  f cu * Acs  28.92* 523* 1000 / 1000  15125kN

Pr  Pn  0.70 *15125  11343.75kN  2709.55kN

Çekme çubuğu kenetlenme boyu kontrolü

Ф26 firkete TS500’e göre bükülerek yerleştirilir. d M  12  12* 26  312mm olmalıdır.
TS500’e göre kenetlenme boyu:
90 300
 f yd   365 
lb  0.12   0.12 *  26  813mm  20  520mm 1100 kN
 f ctd   1.4 
Üst donatı çubuğu olduğu düşünülerek
artırılan ankraj boyu 1.4 kat artırılır.
100
lb  1138mm olmalıdır. Ф26 donatıların
kenetlenme boyu uzunluğu 50
=900+312-150+156( 6*Ф)=1218mm≈125cm alınır.
 Çatlak kontrol donatısını sağlama
 d /5
Gövde donatısı miktarı ACI318 (2011) Madde 11.7.4'te Avh  0.0015bw s2 ve s 2  
300mm
olmalıdır. Gövde donatısı için iki yüze 200 mm ara ile ϕ16 donatılar seçilir ise ;
2 162 / 4
 0.002  0.0015 olur, uygundur.
1000* 200

Son olarak basınç çubuklarının dayanımını etkileyen βs çarpanının belirlenmesinde kullanılan

yatay ve düşey donatı oranının belirlenmesi gerekir. Başta bu koşulun sağlandığı varsayımı ile
βs=0.75 alınmıştır. Bu koşulun sağlanması için iki yöndeki donatıların toplamı
 Asi / bs s i sin  i  0.003 olmalıdır.

Çizelge . Basınç çubukları için düşey ve yatay donatı kontrol

Kuvvet 1  2 As1 As 2 s1 s2 bs  Asi / bs si sin i

(kN) (derece) (derece) (mm2) (mm2) (mm) (mm) (mm)
-1588.40 46.17 43.83 314 402 120 200 1000 0.0033
-2709.55 48.37 41.63 314 402 120 200 1000 0.0033
-960.47 51.34 38.66 314 402 120 200 1000 0.0033

Çizelge ’ten βs=0.75 seçilmesinin uygun olduğu görülebilir.

Donatıların şematik çizimi

1100 kN 1200 kN 1200 kN
4kollu Ф10/12
7Ф26 1

1 15Ф26 15Ф26

7Ф26

Gövde donatısı
4Ф16/20

15Ф26

4kollu Ф10/12

1-1 Kesiti