Stres jest nieodłącznym elementem ludzkiego życia.

Szybkie tempo życia sprawia, że przypadłość ta

dotyka niemal każdego człowieka i to niezależnie od wieku, płci czy stanu zdrowia. Nawet dzieci i
młodzież doświadczają go niemal każdego dnia. Jest to efektem postępującej cywilizacji oraz tego, że
coraz więcej ludzi mieszka w zatłoczonych miastach. Stres i jego wpływ na zdrowie człowieka są
przedmiotem badań wielu lekarzy i terapeutów.

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie co to jest stres, ponieważ u każdego człowieka

występują inne dolegliwości i uczucia z nim związane. Jest to naturalna reakcja organizmu na
większość wydarzeń i wyzwań pojawiających się w naszym życiu. W zależności od okoliczności może
on mieć charakter mobilizujący (tzw. eustres) lub demobilizujący (tzw. dystres). Stres i jego wpływ na
zdrowie człowieka to problem, którego konsekwencje stanowią duże zagrożenie dla współczesnych
społeczeństw.

Ze względu na to, że stres jest złożonym zjawiskiem, wyróżnia się jego dwa podstawowe rodzaje:

– psychiczny, którego przyczyną są bodźce wewnętrzne mogące doprowadzić do chorób o

charakterze psychosomatycznym,
– fizjologiczny będący odpowiedzią organizmu na czynniki zewnętrzne takie jak wychłodzenie,
przegrzanie czy powstałe rany

Krótkotrwały stres nie jest groźny dla zdrowia, ale jeśli ekspozycja na czynniki stresowe się przedłuża,
może on powodować negatywny wpływ na nasze zdrowie. Zarówno w obszarze fizycznym, jak i
psychicznym. Przewlekły stres wpływa na zmniejszenie odporności ludzkiego organizmu oraz
pogorszenie stanu zdrowia u osób dotkniętych chorobami przewlekłymi. Dodatkowo u osób, u
których stres utrzymuje się na wysokim poziomie, często pojawiają się choroby takie, jak otyłość,
depresja, cukrzyca oraz nadciśnienie. Nie możemy zapominać o tym, że stres i jego wpływ na zdrowie
człowieka, który jest najczęściej negatywny, mogą doprowadzić nawet do śmierci.

Eksperci szacują, że powodem co najmniej 70 proc. wszystkich wizyt u lekarzy są dolegliwości i

choroby związane z silnym, przewlekłym stresem. Choć życie bez stresu nie jest możliwe, to jednak
można nauczyć się nad nim panować.

Wiele osób myśli, że główną przyczyną powszechnie występujących chorób są predyspozycje

genetyczne, zanieczyszczenia występujące w środowisku czy też szkodliwe mikroorganizmy. To
jednak tylko część prawdy. Okazuje się, że większość chorób i dolegliwości trapiących współczesnych
ludzi ma pośredni lub bezpośredni związek ze stresem.

Według doktora Stanisława Gołby, specjalisty chorób wewnętrznych i wieloletniego ordynatora

Szpitala Miejskiego nr 1 w Katowicach, ponad 40 proc. wszystkich osób dorosłych w krajach
rozwiniętych cierpi z powodu niepożądanych działań stresu, a dolegliwości z nim związane stanowią
70-80 proc. wszystkich powodów wizyt u lekarzy osób w wieku produkcyjnym. Z kolei eksperci z
amerykańskiego Kansas State University szacują, że nawet 85 proc. wizyt u lekarzy jest
spowodowanych dolegliwościami, do których przyczynił się stres.

Jako przykład podaje m.in. nadciśnienie tętnicze, zespół jelita drażliwego czy ogólne osłabienie
organizmu (wypalenie). Silny i przewlekły stres obniża też naszą odporność, co skutkuje zwiększoną
podatnością na infekcje. Ponadto, może też nasilać przebieg wielu chorób lub wywoływać ich nawrót
(np. astma, alergie)
Choroba rzadko jest kwestią przypadku. Na jej rozwój wpływa wiele czynników, ale najczęściej to
wcale nie geny, ani inne czynniki obiektywne są głównymi sprawcami. Kluczowe znaczenie mają: nasz
styl życia (m.in. sposób żywienia, poziom aktywności fizycznej), ale także sposób radzenia sobie ze
stresem i emocjami - reagowania na to, co się nam przydarza.

Ludzie bardzo często podupadają na zdrowiu wtedy, gdy przeżywają trudne sytuacje życiowe,
ponieważ towarzyszący im stres, silne emocje, przeciążenie i nieefektywne radzenie sobie pośrednio
przyczyniają się, poprzez różne fizjologiczne mechanizmy, do rozwoju dolegliwości i chorób.

Na długiej liście przypadłości, do rozwoju których w mniejszym lub większym stopniu przyczynia się
przewlekły stres, znajdują się m.in.:

Osoby narażone na przewlekły stres są też bardziej podatne na zaburzenia i choroby psychiczne
(depresja, zaburzenia lękowe), a także zachowania antyspołeczne (agresja, wrogość).

Lekarze zwracają uwagę na fakt, że stres jest też istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju bardzo
groźnych dla zdrowia chorób przewlekłych, takich jak:

 miażdżyca (prowadząca do zawałów i udarów),

 nowotwory
 otyłość.

Długotrwały stres niszczy też komórki mózgowe, przyczyniając się do zaniku neuronów w
hipokampie, co powoduje m.in. osłabienie pamięci.

Z badań naukowych wynika więc, że przewlekły stres, poprzez swoje mechanizmy biologiczne,
szkodliwie oddziałuje przede wszystkim na układ odpornościowy, pokarmowy, sercowo-naczyniowy,
oddechowy, nerwowy i hormonalny, a także na metabolizm.

Negatywne emocje oddziałują na układ nerwowy i zmieniają gospodarkę hormonalną, co wywołuje

nie tylko zmiany w organizmie, ale też rozpoczyna samonapędzający się mechanizm – stres powoduje
zaburzenia nerwicowe, hormonalne i zdrowotne, te zaś intensyfikują złe samopoczucie i przyczyniają
się do zwiększenia nerwicy, co jeszcze bardziej pogarsza sytuację. W pewnym momencie trzeba
przerwać tę pętlę. Pomocna jest psychoterapia z doświadczonym psychoterapeutą lub leczenie
psychiatryczne. W leczeniu nasilonego przewlekłego czasami stosuje się leki przeciwlękowe i
antydepresyjne. Przydatne są także zajęcia relaksacyjne, uprawianie aktywności fizycznej i znalezienie
hobby, które pozwoli zapomnieć o codziennych zmartwieniach. Wszystko po to, by organizm mógł
powrócić do równowagi i uwolnić się od złych emocji.

W zwalczaniu stresu nie można zapominać o odpowiedniej ilości snu, zdrowej diecie oraz regularnej
aktywności fizycznej. Przydatne mogą okazać się również ćwiczenia relaksacyjne (joga, medytacja)
oraz nauka prawidłowego oddychania. Jeśli stres jest niezwykle silny lub długotrwały warto
skorzystać ze pomocy psychologa, psychiatry lub psychoterapeuty. Specjalista będzie w stanie
dokładnie zbadać źródło problemu i zaproponować, co na stres może okazać się pomocne.

ĆWICZENIE ODDECHOWE

A jeśli ktoś chciałby się odstresować już teraz, może to zrobić wykonując proste ćwiczenie
oddechowe.