You are on page 1of 100

Przetłumaczone: angielski - polski - www.onlinedoctranslator.

com

Wytyczne dot
Opieka nad Pacjentami z
Rurki tracheostomijne

Wydanie 2012

Opieka zdrowotna Świętego Jerzego


Fundusz NHS
Niniejsze wytyczne są własnością i są publikowane przez St George's Healthcare NHS Trust.
Treść została dostarczona przez następujących autorów:

Chris Brunker - OIOM neurochirurgiczny OUN


Deborah Dawson — pielęgniarka konsultantka intensywnej terapii
Dr Elena Kourteli - Konsultant Anestezjolog Głowa i Szyja
Neresha Maistry - Specjalista Kliniczny SLT
Matthew Moore — główna pielęgniarka na oddziale kardiotorakochirurgicznym
OIT Olive Wilkinson — wyspecjalizowana fizjoterapeutka oddechowa Georgina
Kelly — starsza pielęgniarka na oddziale kardiotorakochirurgicznym

Z wdzięcznymi podziękowaniami dla wszystkich osób zaangażowanych w poprzednie wersje


wytycznych dotyczących tracheostomii w St George's Healthcare NHS Trust

Firma Smiths Medical jest zachwycona, że mogła wesprzeć druk tej broszury.

Smiths Medical International Limited


1500 Eureka Park, Lower Pemberton, Ashford, Kent, TN25 4BF
Tel: +44 (0)1233 722351 Faks: +44 (0)1233 722153 www.smiths-
medical.com

St George's Healthcare NHS Trust pragnie wyjaśnić, że nie wspiera produktu żadnej
konkretnej firmy, ale jest bardzo wdzięczny za wsparcie udzielone podczas drukowania tego
dokument Smiths Group PLC
Pielęgnacja tracheostomii

Zawartość

Wstęp................................................. ................................................................ ...................................5

1.0 Co to jest tracheostomia?........................................................... ................................................................ ..............7

2.0 Wskazania ......................................................... ................................................................ ...........................9


2.1 Pacjent ma zatkane górne drogi oddechowe............................................ ................................................................ ............ 9
2.2 Pacjent prawdopodobnie będzie wymagał przedłużonej sztucznej wentylacji .............................................. ............................. 9
2.3 Pacjent nie jest w stanie samodzielnie utrzymać drożności dróg oddechowych .............................................. ............................. 9
2.4 Wydzieliny oskrzelowej pacjenta nie można normalnie usunąć .............................................. ........................... 9
2.5 Pacjent jest poddawany zabiegowi chirurgicznemu w obrębie górnych dróg oddechowych lub wokół nich................................................. ............................ 9

2.6 Wskazania do laryngektomii .................................................. ................................................................ ........................................ 9

3.0 Rurki tracheostomijne ......................................................... ................................................................ ............11


3.1 Wymiary rurki tracheostomijnej ......................................... ................................................................ ...........................11
3.2 Rurki tracheostomijne z pojedynczą i podwójną kaniulą ......................................... ................................................................ .....12
3.3 Fenestrowane rurki tracheostomijne ......................................... ................................................................ ...........................13
3.4 Rurki tracheostomijne z mankietem ......................................... ................................................................ ....................................14
3.5 Rurki tracheostomijne bez mankietu .............................................. ................................................................ .............................14
3.6 Rurki tracheostomijne o standardowej i dłuższej długości ......................................... ..........................................14

4.0 Wyposażenie awaryjne .................................................. ................................................................ .........17


4.1 Przykłady wyposażenia ................................................................ ................................................................ ........................................17

5.0 Pielęgnacja stomii............................................................ ................................................................ ...................21


5.1 Kontrola infekcji............................................................ ................................................................ ................................................................ .........21
5.2 Opatrunki ......................................................... ................................................................ ................................................................ ...........................21

5.3 Kaniule wewnętrzne................................................................. ................................................................ ................................................................ ............22

5.4 Higiena jamy ustnej ................................................... ................................................................ ................................................................ ..............22

5.5 Drenaż wydzieliny podgłośniowej i zarządzanie mankietem .......................................... ................................................22


5.6 Umiejętności tracheostomii ......................................................... ................................................................ ..............................23

6.0 Nawilżanie........................................................... ................................................................ ...........................25


6.1 Sposoby nawilżania pacjentów wentylowanych ......................................... ................................................25
6.2 Samowentylujący się pacjent wymagający tlenoterapii ........................................... ............................................25
6.3 Samowentylujący się pacjent niewymagający tlenoterapii ......................................... ................................................26

7.0 Usuwanie wydzieliny .................................................. ................................................................ ..............27


7.1 Ocena ......................................................... ................................................................ ................................................................ ..............27
7.2 Wyposażenie........................................................... ................................................................ ................................................................ ...................27

8.0 Komunikacja ......................................................... ................................................................ ...................29


8.1 Znaczenie komunikacji .................................................................. ................................................................ ...........................29
8.2 Komunikacja niewerbalna – metody do rozważenia ......................................... .......................................30
8.3 Komunikacja werbalna – metody do rozważenia............................................ ................................................................ .....30
8.4 Mówiąca rurka tracheostomijna ......................................... ................................................................ ................................................32
8.5 Przeciwwskazania do używania zastawek mówiących................................................. ................................................................ ...................35

9.0 Połykanie ......................................................... ................................................................ ...........................37


9.1 Przyłóżkowa ocena połykania, jedzenia i picia ......................................... .......................................37
9.2 Postępowanie w przypadku dysfagii .............................................. ................................................................ ................................................41

St George's Healthcare NHS Trust 3


Pielęgnacja tracheostomii

10.0 Wymiana rurki tracheostomijnej ......................................... .........................................45


10.1 Zmiany fakultatywne .................................................. ................................................................ ................................................................ ......45
10.2 Kto powinien wymieniać rurkę? ................................................................ ................................................................ ...........................45
10.3 Procedura wymiany dętki............................................ ................................................................ ...........................46
10.4 Wyposażenie ......................................................... ................................................................ ................................................................ ..............46
10.5 Wymiana ślepa za pomocą obturatora .............................................. ................................................................ ...........................47
10.6 Sterowana wymiana za pomocą urządzenia do wymiany dróg oddechowych............................................ ..........................................48
10.7 Jeśli ponowne pomyślne włożenie rurki nie jest możliwe lub stan pacjenta jest zagrożony ...................................49

11.0 Odstawianie od piersi........................................................... ................................................................ ................................51


11.1 Spuszczanie powietrza z mankietu............................................ ................................................................ ................................................................ ............51

11.2 Zatykanie palca w rękawiczce .............................................. ................................................................ ................................................52


11.3 Jednokierunkowy zawór mówiący........................................... ................................................................ .........................................52
11.4 Nasadka do dekaniulacji .................................................. ................................................................ ................................................................ 0,52
11.5 Rozwiązywanie problemów .............................................. ................................................................ ................................................................ .....53

11.6 Dokumentacja ................................................................ ................................................................ ................................................................ ......53


11.7 Stosowanie rur fenestrowanych............................................................ ................................................................ ...........................................53

12.0 Dekaniulacja .................................................................. ................................................................ ...........................55


12.1 Sugerowane kryteria dekaniulacji .............................................. ................................................................ ..............55
12.2 Wyposażenie: ......................................................... ................................................................ ................................................................ ..............55
12.3 Procedura: ......................................................... ................................................................ ................................................................ ..............55

13.0 Scenariusze awaryjne .................................................. ................................................................ ...........57

14.0 Dokumentacja ......................................................... ................................................................ ...................59

15.0 Wypis do domu z tracheostomią............................................ ...................................61

Załącznik 1
Podstawowe kompetencje ................................................................... ................................................................ ................................................................ ............A1:1

Załącznik 2
Standardy praktyki klinicznej Towarzystwa Intensywnej Terapii Dorośli pacjenci z tymczasową tracheostomią ...A2:1

Dodatek 3
Zaawansowane kompetencje w zakresie tracheostomii .............................................. ................................................................ ...........................A3:1

Dodatek 4
Ścieżka Zintegrowanej Opieki nad Pacjentem z Tracheostomią ......................................... ........................................A4:1

Dodatek 5
Wytyczne dotyczące opieki i szkolenia pacjentów wracających do domu z tracheostomią ......................................... ...........O5:1

4 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Wstęp
Historia tracheostomii sięga czasów starożytnych, ale stała się przyjętą praktyką sto lat temu w
1909 roku, kiedy Chevalier Jackson opisał swoją technikę chirurgiczną umieszczania tracheostomii
między drugim a trzecim pierścieniem tchawicy1.Wykonywanie tracheostomii jest obecnie
powszechną procedurą u pacjentów z chorobami głowy i szyi lub poddanych długotrwałej
wentylacji na oddziale intensywnej terapii. Wraz ze wzrostem technologii wspomagającej i
rozwojem techniki przezskórnej2wzrosła liczba pacjentów otrzymujących tracheostomię3.

Istnieje niewiele badań dotyczących doświadczeń pacjentów i ich opiekunów z tracheostomią, kilka
dostępnych badań sugeruje, że pacjenci wykazują znacznie zmniejszoną satysfakcję z życia i
postrzeganie obrazu własnego ciała, nawet po dekaniulacji4. Częstym problemem jest niezdolność do
komunikacji z powodu braku mowy i trudności w połykaniu, podobnie jak strach i dyskomfort
związany z odsysaniem i dekaniulacją5-7. Badania te potwierdzają potrzebę, aby pacjenci mieli zaufanie
do swoich opiekunów i aby opiekunowie byli kompetentni w swojej praktyce, jednak chociaż jest to
rosnąca grupa pacjentów, liczba pacjentów w szpitalu i w społeczności pozostaje niewielka.

St George's od dawna broni potrzeb pacjentów z tracheostomią, opracowując i regularnie aktualizując


swoje wytyczne dotyczące opieki, zapewniając dni nauki, opracowując wytyczne dotyczące wypisów,
inicjując interdyscyplinarne obchody pacjentów szpitalnych i rozwijając dedykowaną przychodnię dla
pacjentów z długotrwałym tracheostomia. Celem tego działania jest zapewnienie spójnej i
progresywnej opieki pacjentom w warunkach ostrych i pozaszpitalnych.

Aktualizując nasze Wytyczne dotyczące opieki nad pacjentami z rurkami tracheostomijnymi, naszym celem jest
nie tylko zapewnienie pacjentom, ich rodzinom i personelowi standardowej opieki, ale także z pomocą Smiths
Medical i witryny Trusthttp://www.stgeorges.nhs.uk/trachindex.asppodzielić się tym z szerszą społecznością. Tam,
gdzie to możliwe, opiera się to na najnowszych dowodach, jednak duża część opieki, jaką zapewniamy
pacjentowi z tracheostomią, nie została potwierdzona w dużych, wieloośrodkowych, randomizowanych,
kontrolowanych badaniach, ale opiera się na mniejszych badaniach i najczęściej doświadczeniu klinicznym.
Publikując nasze wytyczne, mamy nadzieję, że będziemy dzielić się naszymi doświadczeniami, ale także uczyć się
od innych, dlatego chętnie przyjmujemy komentarze na temat tych wytycznych

Debora Dawson
Pielęgniarka Konsultant Intensywnej
Terapii, maj 2011

St George's Healthcare NHS Trust 5


Pielęgnacja tracheostomii

Bibliografia

1. Rajesh O, Meher R (2006) Historical Review of Tracheostomy The Internet Journal of


Otorhinolaryngology 4(2) http://www.ispub.com/ostia/index.php?xmlFilePath=journals/
ijorl/vol4n2/tracheostomy.xml ostatni dostęp 28 maja 2011 r
2. Toy F, Weinstein J (1969) Urządzenie do przezskórnej tracheostomii Surgery 65: 384-9
3. Wright S, VanDahm K (2003) Długoterminowa opieka nad pacjentem po tracheostomii Clinics in Chest
Medicine 24: 473-87
4. Gilony D, Gilboa D, Blumstein T, Murad H, Talmi Y, Kronenberg J, Wolf M (2005) Wpływ
tracheostomii na samopoczucie i postrzeganie obrazu ciała Otolaryngologia — chirurgia
głowy i szyi 133: 366-71
5. Foster A (2010) Więcej niż nic: żywe doświadczenie tracheostomii podczas ostrej choroby
Pielęgniarstwo na intensywnej terapii 26(1) 33-43
6. Sherlock Z, Wilson J, Exley C (2009) Tracheostomia w stanach ostrych: doświadczenia pacjentów i
potrzeby informacyjne Journal of Critical Care 24: 501-7
7. Donnelly F, Wiechula R (2006) Żywe doświadczenie zmiany rurki tracheostomijnej:
badanie fenomenologiczne Journal of Clinical Nursing 15(9) 1115-22

6 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

1.0 Co to jest tracheostomia?


Tracheostomia jest chirurgicznym otworem w przedniej ścianie tchawicy w celu ułatwienia
wentylacji; otwór jest zwykle utrzymywany za pomocą rurki tracheostomijnej. Zabieg może być
wykonany chirurgicznie lub metodą przezskórną.

Aby uzyskać więcej informacji na temat zakładania i pielęgnacji, ICS publikuje zestaw „Standardów opieki
nad dorosłymi pacjentami z tymczasową tracheostomią (lipiec 2008)”. PDF jest dostępny online tutaj;

http://www.ics.ac.uk/intensive_care_professional/standards_and_guidelines/care_of_the_adult_patient_with_a_temporary_tracheostomia_2008

St George's Healthcare NHS Trust 7


Pielęgnacja tracheostomii

8 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

2.0 Wskazania

2.1 Pacjent ma niedrożność górnych dróg oddechowych

Ostra niedrożność górnych dróg oddechowych, na przykład przez ciało obce lub obrzęk tkanek miękkich, może sprawić,
że konieczna będzie krótkotrwała tracheostomia. Bardziej trwałe uszkodzenie górnych dróg oddechowych (na przykład
w wyniku oparzeń chemicznych lub inhalacyjnych) może wymagać długoterminowej tracheostomii.

2.2 Pacjent prawdopodobnie będzie wymagał przedłużonej sztucznej wentylacji

Długotrwała intubacja dotchawicza niesie ze sobą duże ryzyko uszkodzenia tkanek miękkich jamy ustnej,
gardła i tchawicy. Zmniejsza zdolność komunikowania się pacjenta i zwiększa pracę oddechową poprzez
wydłużenie przestrzeni martwej. Tracheostomia zmniejsza lub eliminuje ryzyko uszkodzenia tkanek, ułatwia
czytanie z ruchu warg oraz zmniejsza pracę oddechową poprzez skrócenie przestrzeni martwej, a więc
sprzyja procesowi odzwyczajania się od sztucznej wentylacji.

2.3 Pacjent nie jest w stanie samodzielnie udrożnić dróg oddechowych

Pacjenci z upośledzoną funkcją nerwów czaszkowych V, VII, IX, X lub XII, z uszkodzeniem pnia mózgu lub z
zaburzeniami świadomości mogą nie być w stanie utrzymać drożności dróg oddechowych lub chronić dróg
oddechowych przed aspiracją pokarmu, napojów i śliny. U tych pacjentów tracheostomia może być krótkotrwała
lub długotrwała.

2.4 Wydzieliny oskrzelowej pacjenta nie można normalnie usunąć


Pacjent, który prawdopodobnie jest w stanie utrzymać drożność dróg oddechowych, ale ma słaby kaszel, może odnieść korzyść
z tracheostomii.

2.5 Pacjent przechodzi operację górnych dróg oddechowych lub ich okolic

Niektóre zabiegi szczękowo-twarzowe lub laryngologiczne wymagają zabezpieczenia drożności dróg


oddechowych pacjenta bez niedrożności jamy ustnej i gardła.

2.6 Wskazania do laryngektomii


Laryngektomia, czyli usunięcie krtani i skierowanie dolnej tchawicy do trwałej stomii na dolnej
części szyi, przeprowadzana jest w przypadkach zaawansowanego raka krtani, którego nie można
opanować radioterapią.

St George's Healthcare NHS Trust 9


Pielęgnacja tracheostomii

10 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

3.0 Rurki tracheostomijne


Główne elementy rurki tracheostomijnej są uniwersalne we wszystkich wersjach. Trzon rurki ma kształt łuku i jest
zaprojektowany jako pojedyncza kaniula lub podwójna kaniula (wewnętrzna i zewnętrzna) rurka tracheostomijna
(ryc. 3-1). Może być wyposażony w mankiet zapewniający hermetyczne uszczelnienie, ułatwiający wentylację
dodatnim ciśnieniem i zmniejszający ryzyko aspiracji. Dla ułatwienia wprowadzenia jest dostarczany z
obturatorem. Kołnierz szyjny pomaga przymocować rurkę tracheostomijną do skóry szyi i ustabilizować jej
położenie.

Ryc. 3-1 Portex®Niebieska Linia Ultra®rurka tracheostomijna

Rurki tracheostomijne krótkoterminowe mają 15-milimetrowe złącze umożliwiające podłączenie do sprzętu do dróg
oddechowych. Rurki tracheostomijne do długotrwałego stosowania mogą mieć kołnierz o niskim profilu, który jest bardziej
dyskretny, ale nie można go przymocować do sprzętu do udrażniania dróg oddechowych. Dostępne są różne akcesoria
tracheostomijne, takie jak zastawki mówiące (patrz rozdział 8 i 11), nasadki dekaniulacyjne (patrz rozdział 11) i HME (patrz
rozdział 6).

3.1 Wymiary rurki tracheostomijnej

Długość i średnica tchawicy są w przybliżeniu proporcjonalne do wielkości osobnika. Rurka


tracheostomijna powinna być wybrana na podstawie średnicy zewnętrznej, średnicy wewnętrznej i
długości rurki, a nie „rozmiaru” producenta, który nie jest znormalizowany między modelami ani
producentami. tzn. „rozmiar 8” jednego producenta będzie prawdopodobnie miał inne wymiary niż
„rozmiar 8” innego producenta (patrz tabela 1).

St George's Healthcare NHS Trust 11


Pielęgnacja tracheostomii

Tabela 1:

Wymiary rurek tracheostomijnych bez fenestracji o standardowej długości, w rozmiarze 8, z mankietem.


Zwróć uwagę na różnicę w średnicy wewnętrznej (ID), średnicy zewnętrznej (OD) i długości.

Identyfikator bez identyfikator z Poza


Długość
kaniula wewnętrzna kaniula wewnętrzna Średnica

Shiley LPC nie dotyczy 7,6 mm 12,2 mm 81 mm

Shiley DCT nie dotyczy 7,6 mm 12,2 mm 79 mm

Kapitex
nie dotyczy 8,0 mm 11,4 mm 76 mm
Tracheotwist
Portex niebieski
8,0 mm 6,5 mm 11,9 mm 75,5 mm
Linia Ultra

Zewnętrzna średnica rurki tracheostomijnej powinna wynosić ok⅔Do¾średnicy tchawicy. Zasadniczo


większość dorosłych samic może pomieścić rurkę o zewnętrznej średnicy 10 mm, podczas gdy
zewnętrzna średnica 11 mm jest odpowiednia dla większości dorosłych samców.1Rurka nie powinna
być szersza niż to konieczne, aby zminimalizować uraz ściany tchawicy i długoterminowe powikłania.

Wewnętrzna średnica rurki tracheostomijnej będzie miała wpływ na pracę oddechową u pacjenta
oddychającego spontanicznie, a co za tym idzie na przebieg odzwyczajania od respiratora. Podczas
sprawdzania średnicy wewnętrznej rurki tracheostomijnej należy zachować szczególną ostrożność. W
przypadku rurki z podwójną kaniulą z kaniulą wewnętrzną, podana na opakowaniu średnica wewnętrzna
może to odzwierciedlać lub nie i może być znacznie mniejsza niż oczekiwano. Zgodnie z Międzynarodowym
Systemem Organizacji Normalizacyjnej oznaczania rozmiarów, gdy łącznik 15 mm jest częścią kaniuli
zewnętrznej, producent nie ma obowiązku podawania wewnętrznej średnicy kaniuli wewnętrznej, której
użycie jest opcjonalne.

Idealna długość rurki tracheostomijnej to taka, w której koniec rurki znajduje się kilka centymetrów nad
ostrogą. Zbyt krótka rurka niesie ze sobą większe ryzyko przypadkowej dekaniulacji lub częściowej
niedrożności dróg oddechowych z powodu złego ułożenia. Zbyt długa rurka może uderzać w ostrogi,
prowadząc do dyskomfortu i kaszlu.

Rurka tracheostomijna powinna być bezpiecznie przymocowana do szyi pacjenta. Przewód respiratora
należy podeprzeć, aby zmniejszyć nacisk na przewód, co grozi urazem tchawicy i przypadkową
dekaniulacją.

3.2 Rurki tracheostomijne z pojedynczą i podwójną kaniulą

Pojedyncza rurka kaniuli bez fenestracji z mankietem wypełnionym powietrzem jest odpowiednia dla większości dorosłych
pacjentów, którzy wymagają tymczasowej tracheostomii w stanie krytycznym.1

Rurki z podwójną kaniulą są z natury bezpieczniejsze, ponieważ wewnętrzną kaniulę można szybko
usunąć w przypadku niedrożności i dlatego są preferowane u pacjentów, którzy nadal wymagają rurki
tracheostomijnej po wypisaniu z oddziału intensywnej terapii.1

12 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Ryc. 3-2: Portex®Niebieska Linia Ultra®rurka tracheostomijna z podwójną kaniulą pokazana z kaniulami wewnętrznymi

Personel opiekujący się tymi pacjentami powinien posiadać wiedzę na temat konstrukcji i
funkcji tych rurek. Typ i rozmiar rurki tracheostomijnej należy stale sprawdzać w miarę zmian
stanu pacjenta. Aby zoptymalizować wokalizację i komfort, zastosowano szeroką gamę
specjalnych lamp.

3.3 Fenestrowane rurki tracheostomijne

Ryc. 3-3: Portex®Niebieska Linia Ultra®fenestrowana rurka tracheostomijna. Może być wiele okien
widziany. Wewnętrzna kaniula oznaczona czerwonym kolorem ma pasujące wiele okienek.
Wewnętrzna kaniula w kolorze jasnej bieli nie ma fenestracji

Rurki fenestrowane można rozważyć u pacjentów odzwyczajanych od wentylacji, ponieważ


ułatwiają one mowę i zmniejszają wysiłek oddechowy w porównaniu z rurkami bez
fenestracji.

Personel powinien mieć świadomość, że z rurkami fenestrowanymi dostarczane są dwa rodzaje kaniuli
wewnętrznych; jeden z okienkami ułatwiającymi przepływ powietrza i mowę; i jeden bez okienka do
odsysania.

St George's Healthcare NHS Trust 13


Pielęgnacja tracheostomii

Ze względu na ryzyko rozedmy chirurgicznej podczas wentylacji dodatnim ciśnieniem, nawet gdy założona jest
kaniula wewnętrzna bez fenestracji, stosowanie rurek tracheostomijnych z fenestracją nie jest zalecane w
przypadku nowo utworzonych stomii i powinno być ograniczone do czasu wystarczającego zagojenia się rany.2

3.4 Rurki tracheostomijne z mankietem

Aby zmniejszyć ryzyko urazu tchawicy, zarządzanie mankietem powinno obejmować staranną technikę
napełniania do minimalnej objętości okluzji (MOV), a następnie monitorowanie objętości napełniania i ciśnienia
mankietu. Ciśnienie w mankiecie powinno być utrzymywane w zakresie 25-34 cmH O, ale najlepiej2
na dolnym
końcu tego zakresu, aby zminimalizować ryzyko zarówno uszkodzenia ściany tchawicy, jak i aspiracji.3-5

Zaleca się regularne monitorowanie ciśnienia w mankiecie na każdej zmianie (co 8-12 godzin), po każdej
interwencji związanej z tracheostomią, po każdej zmianie objętości mankietu lub w przypadku wystąpienia
wycieku powietrza.3Częstymi przyczynami nadmiernego ciśnienia w mankiecie są zbyt mała rurka
tracheostomijna, złe ustawienie rurki, przepełnienie mankietu i zmniejszona podatność płuc.

3.5 Rurki tracheostomijne bez mankietów

Rurki te są zwykle stosowane u pacjentów, którzy potrafią chronić własne drogi oddechowe, mają
odpowiedni odruch kaszlowy i co najważniejsze potrafią sobie radzić z własną wydzieliną. Eliminują ryzyko
uszkodzenia tchawicy spowodowane nadmuchaniem mankietu, mogą ułatwić połykanie i komunikację przy
jednoczesnym zastosowaniu zastawki głosowej. Jednak zastawkę mówiącą można stosować tylko u
pacjentów, u których powietrze przepływa przez gardło do nosa i ust.

Ryc. 3-4: Portex bez mankietów®Niebieska Linia Ultra®rurka tracheostomijna

Rurki tracheostomijne bez mankietów są często stosowane w przypadku pacjentów leczonych na oddziałach szpitalnych
lub pozaszpitalnych. Ze względu na bezpieczeństwo i wygodę preferowana jest rurka z podwójną kaniulą bez mankietu,
ponieważ usunięcie wewnętrznej kaniuli w celu oczyszczenia nie jest traumatyczne dla pacjenta. Niektóre rurki mają
otwory o niskim profilu, dzięki którym rurka jest bardziej dyskretna.

3.6 Rurki tracheostomijne o standardowej i dłuższej długości

Rurki tracheostomijne są dostępne zarówno w standardowych, jak i dłuższych długościach. Rurki o standardowej
długości są na ogół zaprojektowane tak, aby pomieścić pacjentów z normalną anatomią dróg oddechowych. Jednak
długość i kątowanie rurek tracheostomijnych o standardowej konstrukcji mogą być zbyt krótkie i nieodpowiednie dla
niektórych pacjentów w stanie krytycznym, co grozi powikłaniami.6

14 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Dłuższe rurki tracheostomijne są dostępne ze stałym lub regulowanym kołnierzem (stała lub regulowana
długość).

Stałe rurki o większej długości mogą być wydłużone w części bliższej (między stomią a tchawicą)
lub w części dystalnej rurki (w tchawicy).

Dodatkowa długość proksymalna jest potrzebna u pacjentów z głęboko osadzonymi tchawicami, tj. dużą szyją spowodowaną
otyłością, wolem, guzem szyi. Dodatkowa dystalna długość jest potrzebna u pacjentów z problemami tchawicy, ale z normalną
anatomią szyi, tj. Tracheomalacja, zwężenie tchawicy.

Elastyczna (wzmocniona) rurka tracheostomijna z regulowanym kołnierzem może być stosowana u każdego z
powyższych pacjentów, chociaż mechanizm blokujący kołnierza szyjnego może okazać się uciążliwy dla pacjenta,
przez co jest mniej odpowiedni do długotrwałego użytkowania. W takich przypadkach wygodniejsza może być
dłuższa rurka z podwójną kaniulą, z proksymalnym lub dystalnym przedłużeniem odpowiednim do anatomii
pacjenta.

Rys. 3-5: KAPITEX®Rurka tracheostomijna Tracoe vario z regulowanym kołnierzem

Ryc. 3-6: Portex®Uniperc®Rurka tracheostomijna z regulowanym kołnierzem i miękkim uszczelnieniem®Mankiet


i kaniule wewnętrzne

St George's Healthcare NHS Trust 15


Pielęgnacja tracheostomii

Bibliografia

1. ICS TICS. Standardy opieki nad dorosłymi pacjentami z tymczasową tracheostomią Standardy i
wytyczne 2008
2. Fikkers BG, van Veen JA, Kooloos JG, Pickkers P, van den Hoogen FJ, Hillen B i in. Rozedma płuc i
odma opłucnowa po przezskórnej tracheostomii: opisy przypadków i badanie anatomiczne.
Skrzynia 2004;125(5):1805-14
3. Hess DR. Rurki tracheostomijne i powiązane urządzenia. Respir Care 2005;50(4):497-510
4. Crimlisk JT, Horn MH, Wilson DJ, Marino B. Sztuczne drogi oddechowe: przegląd praktyk zarządzania
mankietami. Płuco serca 1996;25(3):225-35
5. Bernhard WN, Cottrell JE, Sivakumaran C, Patel K, Yost L, Turndorf H. Regulacja ciśnienia
wewnątrz mankietu zapobiegająca aspiracji. Anestezjologia 1979;50(4):363-6
6. Mallick A, Bodenham A, Elliot S, Oram J. Badanie długości standardowych rurek
tracheostomijnych u pacjentów w stanie krytycznym. Znieczulenie 2008;63(3):302-6

16 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

4.0 Wyposażenie awaryjne


Następujący sprzęt ratunkowy musi zawsze znajdować się przy pacjencie hospitalizowanym; pozycje oznaczone
gwiazdką nie zawsze mogą być wymagane przez pacjentów, którymi opiekuje się społeczność.

4.1 Przykłady wyposażenia

Działające urządzenia ssące Tam, gdzie scentralizowane odsysanie nie


Zdjęcie wykorzystane za uprzejmą zgodą Therapy jest dostępne, jak to często ma miejsce w
Equipment Ltd (01707 652270) danej społeczności, należy zastosować
niezależne przenośne ssaki.
zdjęcie wykorzystane za uprzejmą zgodą MG
Electric Ltd, Colchester, CO4 9HX (+44 1206
842244)

Odpowiedniej wielkości cewniki ssące Jankauerski frajer


Portex®cewnik ssący z pokazanym zaworem Copyright WikiSurgery.com - przedruk za
kontrolnym zgodą

St George's Healthcare NHS Trust 17


Pielęgnacja tracheostomii

* Obwód bez ponownego oddychania i/lub maska z * Tlen


zaworem worka dla dorosłych ze zbiornikiem z drenem

Zapasowe rurki tracheostomijne (jedna w tym * Rozszerzacze tchawicy


samym rozmiarze i jedna o rozmiar mniejsza)
zwykle tego samego typu, ale muszą być
typu, który można łatwo włożyć w sytuacji
awaryjnej

Klin do odłączania tracheostomii * Obcinacz ściegów (jeśli obecne są szwy)

18 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Żel rozpuszczalny w wodzie

St George's Healthcare NHS Trust 19


Pielęgnacja tracheostomii

20 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

5.0 Pielęgnacja stomii

5.1 Kontrola infekcji


Obecność rurki tracheostomijnej, powstająca wydzielina i miejsce wyłonienia stomii u pacjenta już
osłabionego i prawdopodobnie z obniżoną odpornością zwiększają ryzyko infekcji. Dlatego ważne
jest, aby podczas opieki nad tymi pacjentami istniały odpowiednie procedury kontroli zakażeń.

Żel alkoholowy +/- Mycie rąkjest niezbędna zarównozanimIPowszystkie procedury.


Rękawicenależy nosić, a zanieczyszczone rękawice zmieniać między zabiegami. W przypadku zmiany rurki
tracheostomijnej lub opatrunku powinny one być sterylne. Do odsysania mogą one być raczej czyste niż
sterylne.
fartuchynależy nosić przez cały czas i zmieniać między zabiegami.
Ochrona oczunależy nosić podczas odsysania, zmiany opatrunków i rurek lub gdy istnieje jakiekolwiek
ryzyko, że pacjent może odkrztusić wydzielinę w kierunku opiekuna.
Pokoje bocznenależy rozważyć u pacjentów z opornymi drobnoustrojami w plwocinie (bez zamkniętego systemu
odsysania) lub w miejscu wyłonienia stomii. Aby uzyskać dalsze porady, skontaktuj się z zespołem ds. kontroli zakażeń.

5.2 Opatrunki

Wydzieliny gromadzące się nad mankietem mogą wyciekać z miejsca stomii i powodować wilgoć wokół
miejsca tracheostomii, co może powodować podrażnienie prowadzące do maceracji i zadrapań skóry.
Strona powinna byćoceniane co najmniej raz na 24 godzinypod kątem urazu, infekcji lub stanu zapalnego
oraz wyniki odnotowane w karcie oceny rany. Aby temu zapobiec, należy również sprawdzić kark pod kątem
oznak zaczerwienienia/bolesności od uchwytu; należy użyć specjalnie wykonanego szerokiego, miękkiego
regulowanego uchwytu. Jeśli skóra wokół stomii jest wilgotna od wydzielin lub wygląda na podrażnioną,
pomocna w zapobieganiu otarciom i gojeniu może być warstwa akrylanowej bariery, takiej jak Cavilon™.
Opatrunek i uchwyt tracheostomijny mogą wymagać częstszej wymiany, jeśli ulegną zabrudzeniu.Jest to
technika dwuosobowaaby zapobiec przemieszczeniu tracheostomii. Przetoki zaczerwienione, popękane
lub sączące należy przetrzeć wymazem i poinformować o tym lekarza. W przypadku skomplikowanych ran
należy zasięgnąć porady zespołu zajmującego się leczeniem ran.

Sprzęt

Pakiet opatrunkowy

• Zwykła sól fizjologiczna

• Wstępnie wycięty cienki opatrunek z dziurką od klucza, taki jak Metalline™ lub w przypadku dużych wydzielin należy
zastosować bardziej chłonny opatrunek, taki jak Allevyn™ lub Lyofoam™

• Uchwyt rurki tracheostomijnej


• Źródło światła, takie jak latarka piórkowa lub regulowana lampa zabiegowa

St George's Healthcare NHS Trust 21


Pielęgnacja tracheostomii

Procedura

• Jest to sterylna technika bezdotykowa.


• Wyjaśnij/omów procedurę z pacjentem i uzyskaj zgodę
• Aby zmniejszyć ryzyko kaszlu, należy ocenić potrzebę odsysania przez pacjentów iw razie potrzeby
przeprowadzić odsysanie
• Umyj ręce, załóż rękawiczki i fartuch
• Rozłożyć opatrunek i przygotować normalny roztwór soli oraz opatrunek w sterylnym miejscu
• Potrzebne są dwie pielęgniarki: jedna podtrzymuje rurkę na czas zabiegu, druga zdejmuje
taśmy i usuwa zabrudzony opatrunek
• Zdjąć zabrudzone rękawice, nałożyć żel na dłonie i wymienić rękawiczki

• Obserwuj stan skóry i stomii, w razie potrzeby pobierz wymaz. Oczyść okolice stomii. Jeśli szwy są na
miejscu, określ, czy są one konieczne do utrzymania pozycji drenu i usuń je, jeśli nie są wymagane ze
względów bezpieczeństwa
• Założyć opatrunek otworem do góry; może to nie być możliwe, jeśli szwy są na miejscu
• Zamocuj na miejscu za pomocą uchwytu rurki tracheostomijnej, umożliwiając umieszczenie dwóch palców pod
uchwytem, może to nie być konieczne, jeśli szwy są na miejscu

• Ocena i postępowanie w dokumentacji pacjentów

5.3 Wewnętrzne kaniule

Badanie z udziałem pacjentów wentylowanych sugerowało, że rutynowe zmiany kaniuli wewnętrznej nie
były wymagane, aby zapobiec kolonizacji lub niedrożności kaniuli wewnętrznej1. Jednak wszyscy pacjenci w
tej grupie byli rutynowo odsysani, co mogło zapobiec zablokowaniu rurki. Anegdotycznie zauważono, że
wewnętrzne kaniule mogą gromadzić plwocinę, która może powodować zablokowanie rurki. Dlatego,
dopóki nie będą dostępne dalsze dowody, sugerujemy, aby kaniule wewnętrzne były regularnie
sprawdzane, co około cztery godziny, aby zapobiec zwężeniu lub ostatecznemu zablokowaniu rurki. Zaleca
się, aby robić to co najmniej cztery godziny, ale może to być wymagane częściej lub rzadziej, w zależności od
ilości i trwałości wydzielin pacjenta. Jednorazowe kaniule wewnętrzne należy wyrzucić, jeśli są zabrudzone, i
założyć nową. Jednorazowe kaniule wewnętrzne należy czyścić zgodnie z instrukcjami producenta lub
sterylną wodą i dokładnie wysuszyć na powietrzu przed wymianą. Ze względu na ryzyko uszkodzenia
wewnętrznej powierzchni kaniuli wewnętrznej sugerujemy, aby nie czyścić jej szczoteczką. Nie znaleziono
badań, które wiązałyby metody odkażania dętek z infekcją dróg oddechowych. Jednak jedno badanie
krzyżowe wykazało, że czyszczenie wewnętrznej kaniuli detergentem jest co najmniej tak samo skuteczne
jak czyszczenie alkoholowym roztworem chlorheksydyny w zmniejszaniu liczby kolonii znajdowanych na
wewnętrznej kaniuli2.

5.4 Higiena jamy ustnej

Tam, gdzie pacjenci nie mogą jeść i pić, należy ich zachęcać lub pomagać w utrzymaniu higieny jamy ustnej
poprzez używanie szczoteczki i pasty do zębów oraz okresowe płukanie ust wodą. Zaleca się regularne
stosowanie 2% żelu z chlorheksydyną lub płynu do płukania jamy ustnej3-5. Pacjenci powinni codziennie
oceniać błony śluzowe policzków w celu wykrycia infekcji bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych, rozdarć
skóry lub owrzodzeń. Z podejrzanych miejsc należy pobrać wymaz, używając wymazu wirusowego, jeśli
podejrzewa się obecność wirusa, np. Herpes Simplex.

5.5 Drenaż wydzieliny podgłośniowej i zarządzanie mankietem

Istnieją dowody na to, że stosowanie rurki dotchawiczej z drenażem wydzieliny podgłośniowej i odpowiednio
napompowanego mankietu zmniejsza ryzyko zapalenia płuc związanego z respiratorem, zapobiegając gromadzeniu
się zanieczyszczonej wydzieliny w jamie ustnej powyżej mankietu tchawicy u osób zaintubowanych

22 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

pacjentów przedostających się przez mankiet do płuc6-10. Pomimo braku dowodów uzasadnione jest
przypuszczenie, że usuwanie wydzieliny podgłośniowej może być również pomocne u wentylowanych
mechanicznie pacjentów z tracheostomią, nie zostało jeszcze wykazane, czy taka rurka jest przydatna poza
otoczeniem pacjenta wentylowanego.

5.6 Kompetencje tracheostomii


Pracownicy służby zdrowia opiekujący się pacjentami z tracheostomią powinni posiadać podstawowe
umiejętności w zakresie tracheostomii (patrz Załącznik 1)

Bibliografia

1. Burns S, Spilman M, Wilmoth D, Carpenter R, Turrentine B, Wiley B, Marshall M, Martens S, Burns JE,
Truwitt JD. Czy konieczna jest częsta wymiana kaniuli wewnętrznej?: Badanie pilotażowe. Serce i płuca
1998 styczeń-luty;27(1):58-62
2. Björling G, Belin AL, Hellström C, Schedin U, Ransjö U, Ålenius M, Johansson U Pielęgnacja wewnętrznej
kaniuli tracheostomijnej: randomizowane badanie krzyżowe dwóch procedur odkażania Am. J.
Kontrola zakażeń 2007 listopad;35(9):600-5
3. Tantipong H, Morkchareonpong C, Jaiyindee S, Thamlikitkul V,. Randomizowana kontrolowana
próba i metaanaliza odkażania jamy ustnej 2% roztworem chlorheksydyny w celu zapobiegania
zapaleniu płuc związanemu z respiratorem Infect Control Hosp Epidemiol. Luty
2008;29(2):131-6.
4. Departament Zdrowia Ustawa o zdrowiu i opiece społecznej z 2008 r.: Kodeks postępowania w zakresie
zapobiegania i kontroli zakażeń oraz powiązane wytyczne Interwencje o dużym wpływie (dostępne pod
adresem http://hcai.dh.gov.uk/files/2011/03/ 2011-03-14-HII-Ventilator-Associated-Pneumonia-
FINAL.pdf) ostatni dostęp 27 maja 2011 r.
5. Chan E, Ruest A, O Meade M, Cook D,. Dekontaminacja jamy ustnej w profilaktyce zapalenia płuc u
wentylowanych mechanicznie dorosłych: przegląd systematyczny i metaanaliza British Medical Journal
26 marca 2007 doi:10:1136/bmj.39136.528160.BE
6. Muscedere J, Rewa O, Mckechnie K, Jiang X, Laporta D, Heyland D. Podgłośniowy drenaż
ssący w zapobieganiu respiratorowemu zapaleniu płuc: przegląd systematyczny i
metaanaliza Crit Care Med 2011 39:98 1-6
7. DezfulianC, Shojania K, Collard H, Myra Kim H, Matthay M, Saint S Drenaż wydzieliny
podgłośniowej w zapobieganiu respiratorowemu zapaleniu płuc: metaanaliza Am J Med (2005)
118: (1) 11-18
8. Lorente L, Lecuona M, Jiménez A, Mora M, Sierra A Wpływ rurki dotchawiczej z mankietem
poliuretanowym i drenażem podgłośniowym na zapalenie płuc (2007) Am J Respir Crit Care Med
176: 1079-83
9. Diaz E, Rodriguez AH, Rello J. Zapalenie płuc związane z respiratorem: zagadnienia związane ze sztucznymi drogami
oddechowymi. Pielęgnacja dróg oddechowych 2005, 50:900–6

10. Vallés J, Artigas A, Rello J, Bonsoms N, Fontanals D, Blanch L, Fernández R, Baigorri F,


Mestre J (1995) Ciągłe zasysanie wydzielin podgłośniowych w zapobieganiu
respiratorowemu zapaleniu płuc Ann Intern Med 122: 179-86

St George's Healthcare NHS Trust 23


Pielęgnacja tracheostomii

24 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

6.0 Nawilżanie
Tracheostomia omija normalne mechanizmy górnych dróg oddechowych w celu nawilżania, filtrowania i
ogrzewania wdychanych gazów. Powoduje to zwiększoną lepkość wydzieliny śluzowej, co osłabia funkcję
rzęsek, a tym samym transport śluzowo-rzęskowy. To z kolei może prowadzić do zwiększonego ryzyka
infekcji, upośledzonego usuwania wydzieliny i mikro niedodmy. Brak odpowiedniego nawilżania w celu
rozwiązania tych problemów może prowadzić do niedrożności głównych dróg oddechowych i zatkania rurki
tracheostomijnej. Istnieją różne metody dodatkowego nawilżania w zależności od indywidualnych potrzeb
pacjenta, jednak najważniejsze jest zapewnienie pacjentowi odpowiedniego nawodnienia
ogólnoustrojowego. Może to odbywać się poprzez żywienie dojelitowe lub płyny pozajelitowe; jednak jeśli
pacjent został oceniony jako mający kompetentne połykanie, może być w stanie utrzymać część lub całość
własnego nawodnienia poprzez picie.

6.1 Metody nawilżania pacjentów wentylowanych

Działanie Racjonalne uzasadnienie

W przypadku wszystkich pacjentów z luźnymi wydzielinami lub bez śladów Do nawilżania wdychanych gazów poprzez wychwytywanie i ponowne wdychanie
wydzieliny należy umieścić wymiennik ciepła i wilgoci (HME) w obwodzie wilgoci
wdechowym

Wymieniaj HME co 24 godziny lub częściej, jeśli jest Aby utrzymać skuteczność i zmniejszyć ryzyko infekcji
zanieczyszczony wydzielinami
W przypadku pacjentów z gęstą wydzieliną należy zapewnić 4-6-godzinną Rozluźnianie wydzieliny, zapobieganie niedodmie i zagęszczaniu
receptę na nebulizatory z solą fizjologiczną plwociny

Codziennie przeglądaj Aby ograniczyć niepotrzebne interwencje i ocenić, czy


obecny poziom nawilżenia jest odpowiedni
W przypadku pacjentów z trudnymi do usunięcia wydzielinami Podgrzana woda ma większą wilgotność względną
lub oznakami konsolidacji, wymień HME na nawilżacz, taki jak
nawilżacz wody Fischer Paykel™

Codziennie przeglądaj Aby ograniczyć niepotrzebne interwencje i ocenić, czy


obecny poziom nawilżenia jest odpowiedni
U pacjentów z bardzo trudną do usunięcia wydzieliną można
rozważyć podanie leku mukolitycznego

6.2 Samowentylujący się pacjent wymagający tlenoterapii

Działanie Racjonalne uzasadnienie

Wszyscy pacjenci wymagają nawilżania zwężką Venturiego zimną wodą Do nawilżania wdychanych gazów
przy użyciu systemu aquapak™

Sprawdzaj dopływ wody co 2 godziny i zmieniaj system co 24 Aby zapewnić odpowiednie nawilżenie i zmniejszyć
godziny ryzyko infekcji
W przypadku pacjentów z gęstą wydzieliną należy zapewnić 4-6-godzinną Do rozrzedzania i rozrzedzania wydzieliny, zapobiegania
receptę na nebulizatory z solą fizjologiczną niedodmie i konsolidacji plwociny

Codziennie przeglądaj Aby ograniczyć niepotrzebne interwencje i ocenić, czy


obecny poziom nawilżenia jest odpowiedni
W przypadku pacjentów z trudnymi do usunięcia wydzielinami lub Podgrzana woda ma większą wilgotność względną
oznakami konsolidacji wymień nawilżacz Venturiego na zimną
wodę na nawilżacz ciepłej wody, taki jak Fischer Paykel™

Codziennie przeglądaj Aby ograniczyć niepotrzebne interwencje i ocenić, czy


obecny poziom nawilżenia jest odpowiedni
U pacjenta z bardzo trudną do odkrztuszenia wydzieliną można
rozważyć podanie leku mukolitycznego

St George's Healthcare NHS Trust 25


Pielęgnacja tracheostomii

6.3 Samowentylujący się pacjent niewymagający tlenoterapii

Działanie Racjonalne uzasadnienie

W przypadku wszystkich pacjentów z luźnymi wydzielinami lub bez Do nawilżania wdychanych gazów poprzez wychwytywanie i ponowne
widocznych wydzielin należy stosować HME. Ochraniacz buchanon™ wdychanie wilgoci, aby zapobiec wdychaniu cząstek stałych
powinien być stosowany u pacjentów długoterminowych i jest preferowany
u pacjentów z obfitą wydzieliną, u których istnieje ryzyko zatkania rurki

Na oddziale ostrym wymieniaj HME co 24 godziny lub częściej, jeśli jest Aby utrzymać skuteczność i zmniejszyć ryzyko infekcji
zanieczyszczony wydzielinami (sprawdzaj co cztery godziny)

W przypadku pacjentów z gęstą/suchą wydzieliną należy zapewnić receptę na Do rozrzedzania i rozrzedzania wydzieliny, zapobiegania
nebulizatory z solą fizjologiczną co 4-6 godzin niedodmie i konsolidacji plwociny

Oceń nawodnienie ogólnoustrojowe – poinformuj Zwrócenie uwagi na problem i wprowadzenie wczesnej


personel medyczny interwencji tam, gdzie jest to wymagane

Codziennie przeglądaj Aby ograniczyć niepotrzebne interwencje i ocenić, czy


obecny poziom nawilżenia jest odpowiedni
U pacjenta z bardzo trudną do odkrztuszenia wydzieliną można
rozważyć podanie leku mukolitycznego

26 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

7.0 Usuwanie wydzieliny


Bardziej szczegółowe informacje można znaleźć w Polityce odsysania szpitala St George's Hospital Clin 4.7 (PAT .19)
„Postępowanie z pacjentem wymagającym odsysania”.

7.1 Ocena
Odsysanie do rurki tracheostomijnej nie powinno być rutynową procedurą. Pacjenta należy ocenić pod
kątem obecności plwociny w drogach oddechowych. Tam, gdzie pacjent może samodzielnie odkrztusić
wydzielinę do górnej części rurki tracheostomijnej, wydzielinę tę można usunąć czystą przyssawką
Yankauer lub chusteczką

7.2 Wyposażenie

• Rękawiczki, fartuch i okulary


• Funkcjonalna jednostka ssąca (ścienna lub przenośna)

• Odpowiednio dobrane cewniki do odsysania (wymiar rurki -2 x2)1, ten preparat został opracowany dla
rurek dotchawiczych większych niż 6 mm, przy założeniu, że pacjent otrzymuje tlen. Dlatego właściwe
może być dostosowanie rozmiaru u pacjentów z rurkami o średnicy 6 mm lub mniejszej oraz u
pacjentów bez napompowanego mankietu
• Woda do czyszczenia przewodu ssącego

7.3 Procedury (na podstawie Day et al 20022)

• Oceń pacjenta pod kątem objawów wydzieliny z dróg oddechowych, której nie można samodzielnie odkrztusić.

• Omów potrzebę odsysania z pacjentem uzyskującym zgodę na zabieg, jeśli to możliwe3

• Wstępne natlenienie pacjentów otrzymujących dodatkowy tlen4przez 30 sekund do 2 minut5. U


pacjentów z POChP wartość ta nie powinna przekraczać wartości wyjściowej o więcej niż 20%.
• Umyj ręce, załóż okulary6, rękawiczki i fartuch
• Ustaw ciśnienie ssania na 10,6-20Kpa (80-150mmHG)7,8. Upewnij się, że zastosowane ciśnienie
ssania nie przekracza 20 kpa, zatykając przewód ssący kciukiem w rękawiczce2
• Wybierz cewnik o odpowiednim rozmiarze. Wprowadzić cewnik ssący bez odsysania, do
ostrogi, aby wywołać kaszel, a następnie wycofać 1 cm9,10, jeśli pacjent może kaszleć, może to
nie być konieczne11a cewnik należy wprowadzić tylko na długość rurki tracheostomijnej
• Zastosuj ciągłe ssanie12tylko przy wypłacie13-15, powinno to zająć nie więcej niż10-15
sekundy
• Ponownie podać tlen, jeśli wymaga tego pacjent, w ciągu 10 sekund od zakończenia odsysania16,
obniżając poziom wdychanego tlenu do parametrów przed odsysaniem17
• Ponownie ocenić stan pacjenta, w razie potrzeby ponownie zastosować odsysanie. Najlepiej odsysaj nie więcej niż trzy razy w jednym
odcinku12

• Uspokoić pacjenta po odsysaniu


• Udokumentuj odsysanie i reakcję pacjenta
• Przepłukać rurę ssącą wodą
• Umyć i nażelować ręce

Wkraplanie soli fizjologicznej w celu ułatwienia odkrztuszania plwociny nie jest zalecaną praktyką, a
wręcz może być szkodliwe (Blackwood 1999, Kinloch i Rock 1999)18,19. Zamiast tego należy rozważyć
nawilżanie wdychanych gazów i nebulizatorów soli fizjologicznej (0,9 lub 5%).

St George's Healthcare NHS Trust 27


Pielęgnacja tracheostomii

Bibliografia

1. Odell A, Allder, A, Bayne R, Everett C, Scott S, Still B, West S. (1993) Odsysanie dotchawicze dla
dorosłych pacjentów bez urazu głowy. Przegląd literatury. Intensywna opieka krytyczna
Pielęgniarstwo. 9: 274-8.

2. Day T, Farnell S, Wilson-Barnett J (2002) Odsysanie: przegląd aktualnych zaleceń


badawczych Intensywna i krytyczna opieka Pielęgniarstwo 18 (2) 79-89
3. Fiorentini, A. (1992) Potencjalne zagrożenia związane z odsysaniem tchawicy i oskrzeli. Pielęgniarstwo intensywnej i
krytycznej opieki. 8(4): 217-226.
4. Wainwright S, Gould D. (1996) Odsysanie dotchawicze: przykład problemów związanych z
istotnością i rygorem w badaniach klinicznych. Journal of Clinical Nursing. 5(6): 389-398.
5. AARC American Association of Respiratory Care (1993) Wytyczne dotyczące praktyki klinicznej: Odsysanie
dotchawicze dorosłych i dzieci wentylowanych mechanicznie ze sztucznymi drogami oddechowymi.
Pielęgnacja dróg oddechowych. 38 (4): 500-504.
6. Pratt R, Pellowe C, Loveday H, Robinson N, Smith G. (2001) The Epic Project: Opracowanie krajowych
wytycznych opartych na dowodach dotyczących zapobiegania zakażeniom związanym z opieką zdrowotną.
Faza 1: Wytyczne dotyczące zapobiegania zakażeniom szpitalnym. Dziennik infekcji szpitalnych. 47
(suplement): S1-S82.
7. Luce J, Pierson D, TylerM. (1993) Intensywna opieka oddechowa. Wydanie drugie: Filadelfia, WB
Saunders Company.
8. Boggs R. (1993) Zarządzanie drogami oddechowymi. W Boggs, RL, Woodridge-King, M. (red.) AACN
Podręcznik procedur dla intensywnej terapii. (3. wydanie). Filadelfia: WB Saunders Company.
9. Dean B. (1997) Zarządzanie odsysaniem oparte na dowodach w wypadkach i nagłych wypadkach: istotny element
opieki nad drogami oddechowymi. Pielęgniarstwo wypadkowe i ratunkowe. 5 (2): 92-98.
10. Wood C. (1998) Odsysanie dotchawicze: przegląd literatury. Pielęgniarstwo intensywnej i krytycznej
opieki. 14: 124-136.
11. Ashurst S. (1992) Terapia odsysaniem u krytycznie chorego pacjenta. British Journal of Nursing.1:10,
485.
12. Glass C, Grap M. (1995) Dziesięć wskazówek dotyczących bezpiecznego odsysania. American Journal of Nursing. 5(5):
51-53.

13. DeCarle B. (1985) Opieka nad tracheostomią. (Papier okolicznościowy) Czasy opieki. 91(40): 50-4.
14. Allen D. (1988) Sens odsysania. Czasy pielęgniarskie. 84(10): 46-7
15. Gibson I. (1983) Zarządzanie tracheostomią. Pielęgniarstwo. 18: 538-41.
16. Dzień T. (2000) Odsysanie tchawicy: kiedy, dlaczego i jak. Czasy pielęgniarskie. 96 (20): 13-15.
17. Pierce L. (1995) Przewodnik po wentylacji mechanicznej i intensywnej terapii
oddechowej. Waszyngton, DCWB Saunders Company. 92-94.
18. Blackwood B. (1999) Wkraplanie normalnej soli fizjologicznej z odsysaniem dotchawiczym: primum non
nocere (po pierwsze nie szkodzić) J Adv Nurs Apr;29(4):928-34
19. Kinloch D (1999) Wkraplanie normalnej soli fizjologicznej podczas odsysania dotchawiczego: wpływ na
nasycenie krwi mieszaną żylną tlenem Am J Crit Care Jul;8(4):231-40

28 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

8.0 Komunikacja

8.1 Znaczenie komunikacji

• Komunikacja to dzielenie się doświadczeniami, wydarzeniami, pomysłami i uczuciami za pośrednictwem


kanałów werbalnych (dźwięki, słowa, zdania) i niewerbalnych (ruch ciała, ton głosu, dotyk).
• Komunikacja pozwala nam wchodzić w interakcje jako istoty ludzkie. Pełni szereg funkcji, w tym
kontrolowanie, dzielenie się uczuciami, informowanie, rozumienie, wyobrażanie sobie i podtrzymywanie
relacji społecznych
• W środowisku medycznym komunikacja jest ważną umiejętnością wymaganą od pacjenta do
wyrażenia świadomej zgody na leczenie
• Pacjenci wymagający tracheostomii są ciężko chorzy i niepełnosprawni. Skutki leczenia farmakologicznego wraz z
ostrym charakterem ich stanu zdrowia mogą spowodować, że nie będą w stanie samodzielnie oddychać i będą
wymagać przyjęcia na OIOM, mogą wykazywać pewien stopień osłabienia fizycznego. Chociaż jest to sytuacja
tymczasowa i wielu pacjentów może dobrze wyzdrowieć, skutki psychologiczne mogą być długotrwałe. Jedną z
najtrudniejszych rzeczy, z którymi pacjent musi sobie poradzić, jest niemożność komunikowania się. Trudności
w komunikowaniu się wiążą się również z wydłużeniem czasu pobytu na OIT z powodu braku możliwości
uczestniczenia pacjenta w wyznaczaniu celów, leczeniu i podejmowaniu decyzji dotyczących końca życia.

• W stosownych przypadkach należy poinformować pacjenta/krewnych przed zabiegiem


tracheostomii, że mogą nie być w stanie wydobyć głosu, gdy rurka tracheostomijna jest na
miejscu, ponieważ powietrze nie przepływa już przez struny głosowe (karta informacyjna
pacjenta jest Zalecana). Należy ich zapewnić, że głos powróci po usunięciu lub manipulowaniu
rurką (z wyjątkiem sytuacji, gdy wykonano laryngektomię), a personel pielęgniarski, medyczny
i krewni zapewnią pacjentowi do tego czasu alternatywne środki komunikacji.

• Komunikacja służy zaspokojeniu wielu potrzeb pacjentów, w tym „interakcji społecznych, udzielania
informacji, zapewniania otuchy, omawiania uczuć, porad i doradztwa”1
• „Celem komunikacji dla krytycznie chorych pacjentów jest pomoc w zachowaniu ich
tożsamości oraz integralności psychologicznej, strukturalnej, osobistej i społecznej”1
• Należy wziąć pod uwagę stan psychiczny pacjenta, ponieważ może on nie być w stanie mówić i
często będzie niespokojny w środowisku szpitalnym.
• Rolą i obowiązkiem logopedy jest, jako specjalisty ds. komunikacji, ułatwienie komunikacji i
zapewnienie równej komunikacji i czasu dla wszystkich pacjentów. Wstępna ocena pacjenta z
tracheostomią zwykle odbywa się w warunkach intensywnej terapii, dlatego należy wziąć pod
uwagę stan zdrowia pacjenta, a ocena musi być funkcjonalna i dostosowana do potrzeb
pacjenta.

St George's Healthcare NHS Trust 29


Pielęgnacja tracheostomii

8.2 Komunikacja niewerbalna – Metody do rozważenia

Czytanie z ust
Poproś pacjenta, aby wyolbrzymiał ruchy ust. Zachęcaj do używania krótkich, ale pełnych zdań, aby przekaz
był bardziej zrozumiały. Poszukaj słów kluczowych, które pomogą ci zrozumieć. Będzie to wymagało
odpowiednich zdolności oro-motorycznych.
Wyraz twarzy i gesty
Skoncentruj się na wyrazie twarzy i ciała, co doda dodatkowe informacje do „ustnych” słów
pacjenta.
Zakodowane mrugnięcie okiem lub gest ręki
Poinstruuj pacjenta, aby mrugnął raz na „tak” i dwa razy na „nie” w odpowiedzi na twoje pytania.
Alternatywnie rozważ kciuk w górę na „tak” i w dół na „nie” lub jakikolwiek wyraźny ruch ręką, który
pacjent może wykonać.
Tablica z literami, tablica z obrazkami i książeczki z wyrażeniami
Arkusze laminatu A4 z dużymi literami alfabetu lub proste obrazki przedstawiające podstawowe
czynności/potrzeby (np. picie, toaleta…). Uzupełnieniem tych systemów może być lista lub książka
przydatnych pacjentowi zwrotów (np. „Proszę zadzwonić do mojego męża”). Tablice komunikacyjne mogą
być indywidualnie dostosowywane do każdego pacjenta przez logopedę.2
Elektroniczna krtań i elektroniczne pomoce komunikacyjne
Niezbędne jest, aby logopeda ocenił pacjenta pod kątem użycia jednej z tych pomocy, a następnie, jeśli jest to
właściwe, doradził pacjentowi, rodzinie, opiekunom i personelowi, jak z niej korzystać. Korzystanie z tych
pomocy wymaga od pacjenta rozwinięcia odpowiedniego poziomu umiejętności, dlatego mogą nie nadawać się
do krótkotrwałego użytku.

8.3 Komunikacja werbalna – Metody do rozważenia

Manipulowanie rurką tracheostomijną w celu komunikacji


Wydawanie głosu można uzyskać u pacjentów z rurką tracheostomijną, stosując jedną lub więcej z następujących
czynności:
Opróżnianie mankietu

Opróżnienie mankietu rurki tracheostomijnej umożliwi przepływ powietrza do górnych dróg oddechowych
podczas wydechu. Fonacja zostanie osiągnięta, gdy powietrze zostanie skierowane do krtani, jednak siła głosu
może być słabsza, ponieważ część powietrza wydostanie się z otwartej tracheostomii.
Fenestrowana rurka tracheostomijna
Zastosowanie fenestrowanej rurki tracheostomijnej umożliwia również przepływ powietrza do górnych dróg
oddechowych podczas wydechu, powodując w ten sposób głos. Konieczne jest usunięcie kaniuli wewnętrznej bez
fenestracji, jeśli jest in situ. Okienko musi być drożne, ponieważ w niektórych przypadkach okienko styka się ze
ścianą tchawicy, uniemożliwiając w ten sposób przepływ powietrza przez okienko. Można podjąć próbę
ponownego ustawienia głowy/barków pacjenta w celu odblokowania okienka
Zmniejszenie rozmiaru rurki tracheostomijnej
Zastosowanie mniejszej rurki tracheostomijnej pozwoli na zwiększenie przepływu powietrza między
rurką a ścianami tchawicy podczas wydechu, ale także zwiększy pracę oddechową, ponieważ wzrasta
opór przepływu powietrza. Będzie to zatem wymagało omówienia z MDT.
Przerywana okluzja palca
Sporadyczne zatykanie rurki tracheostomijnej palcem w rękawiczce pozwoli na skuteczne mówienie u wielu
pacjentów. Aby zastosować tę technikę, pacjent powinien w idealnym przypadku tolerować deflację mankietu,
ale jeśli nie, musi mieć założoną rurkę tracheostomijną z fenestracją (z fenestrowaną kaniulą wewnętrzną).

Zawór mówiący w jedną stronę


Zastawki jednokierunkowe mogą być bardzo skutecznie stosowane u pacjentów z tracheostomią i zależnych
od respiratora. Użycie zaworu jednokierunkowego zależy od zdolności pacjenta do tolerowania deflacji
mankietu3.

30 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Rycina 8.1 Portex®Orator zawór jednokierunkowy

Ten typ zaworu mówiącego ma mechanizm jednokierunkowy, w którym zawór otwiera się podczas wdechu, umożliwiając
przedostanie się powietrza do dróg oddechowych przez tracheostomię, jednak zamyka się podczas wydechu, wtłaczając
powietrze do górnych dróg oddechowych i krtani, aby umożliwić fonację.

Rycina 8.2 Zastawki tracheostomijne „Passy Muir” i mówiące do respiratora

W przypadku pacjenta, który jest zależny od respiratora i toleruje deflację mankietu, należy rozważyć
zastosowanie zastawki „Passy-Muir”.3

St George's Healthcare NHS Trust 31


Pielęgnacja tracheostomii

8.4 Mówiąca rurka tracheostomijna

U pacjentów, którzy nie tolerują spuszczenia powietrza z mankietu (np. pacjent wentylowany), należy rozważyć
zastosowanie rurki tracheostomijnej Vocaid. Powietrze z zewnętrznego źródła jest dostarczane powyżej mankietu, aby
umożliwić przepływ powietrza przez krtań w celu fonacji. Może to pozwolić pacjentowi z tracheostomią na
komunikowanie się werbalnie, jednak wraz ze zmniejszeniem przepływu powietrza głos może być słaby.

Ryc. 8.4 Portex®Vocalaid / Suctionaid Blue Line Ultra®rurka tracheostomijna

Terapeuta mowy i języka będzie w stanie udzielić informacji i porad dotyczących osiągnięcia
najbardziej odpowiedniego systemu komunikacji dla indywidualnego pacjenta.

RAMKA 8.1 Procedura korzystania z zaworu jednokierunkowego umożliwiającego mówienie — pacjent wentylowany samodzielnie

Działanie Racjonalne uzasadnienie

Pacjent musi mieć monitorowane


2
poziomy SpO za pomocą Aby uzyskać prawidłowy stan wyjściowy pacjenta
pulsoksymetru
Jeśli to możliwe, pacjent musi w pełni zrozumieć Zmniejszenie niepokoju pacjenta, który może mieć wpływ
procedurę i jej mechanizm, dlatego niezbędne jest na powodzenie produkcji głosu.
wyjaśnienie.
W przypadku stosowania rurki bez fenestracji mankiet musi Jeśli mankiet zostanie napompowany podczas używania rurki bez
być OPRÓŻNIONY (patrz ryc. 8.4a i 8.4b) (należy uzyskać okienka, powietrze nie będzie mogło przejść przez struny głosowe
zgodę lekarza), a jeśli nie ma okienka, należy usunąć i nie będzie można wydobyć głosu. Oddychanie pacjenta będzie
wewnętrzną kaniulę. zagrożone.
Jeśli wymagany jest nawilżony tlen lub powietrze, można je Utrzymanie spójnego środowiska dla pacjenta
umieścić nad zaworem mówiącym w normalny sposób podczas całej oceny.
Po założeniu zastawki mówiącej należy poinstruować pacjenta, aby Pacjent nie będzie przyzwyczajony do normalnego
wykonał wdech (przez rurkę tracheostomijną) i delikatnie wydmuchał oddychania, zwłaszcza jeśli rurka tracheostomijna była na
powietrze przez usta. miejscu przez jakiś czas.
Próbne próby fonacji rozpocznij od poproszenia pacjenta o Mowa automatyczna, taka jak liczenie, jest często łatwiejsza
powiedzenie „ah” lub policzenie od „jeden” do „pięć”. dla pacjenta niż mowa spontaniczna.
Jeśli głos pacjenta brzmi „wilgotno” lub „bulgotanie”, poproś go o Wszelkie obecne wydzieliny, które mogą wpływać na klarowność głosu.
kaszel i odkrztuszanie wydzieliny.
Uważnie monitoruj i współpracuj z innymi członkami zespołu w Usuń zawór mówiący, jeśli:
zakresie planu odstawiania od piersi (patrz sekcja 11.0). • Pojawiają się trudności w oddychaniu
• Poziomy SpO2 spadają
• Pacjent staje się zmęczony
• Pacjent o to prosi

32 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Działanie Racjonalne uzasadnienie

Zawsze zapoznaj się z poradami logopedy zawartymi w


notatkach medycznych i pielęgniarskich oraz w planie
odstawiania od piersi.

Jeśli jest to wskazane, wyjmij zastawkę mówiącą pod koniec okresu


próbnego, ponownie napełnij mankiet rurki tracheostomijnej, stosując
technikę MOV, sprawdzając ciśnienie w mankiecie.

Oczyścić i osuszyć mówiący zawór zgodnie z wytycznymi


producenta i przechowywać w oznaczonym, szczelnym
pojemniku.
Udokumentuj wszystkie działania w ramach planu odsadzenia. Zapewnienie efektywnej komunikacji w zespole
multidyscyplinarnym.

-Błędny - Prawidłowy

Rycina 8.4a Zawór umożliwiający mówienie używany w obecności an Rycina 8.4b Zawór umożliwiający mówienie z opróżnionym mankietem
napompowany mankiet zapobiegający wydechowi

RAMKA 8.2 Procedura stosowania zastawki mówienia Passy Muir (PMV) w linii z respiratorem

Działanie Racjonalne uzasadnienie

Uzyskaj zgodę lekarską przed rozpoczęciem Pacjent musi być stabilny medycznie i musi być odstawiony od
zabiegu. wentylacji mechanicznej, aby upewnić się, że pacjent może
bezpiecznie tolerować deflację mankietu i regulację
respiratora.
Jeśli to możliwe, pacjent musi w pełni zrozumieć Zmniejszenie niepokoju pacjenta, który może mieć wpływ
procedurę i jej mechanizm, dlatego niezbędne jest na powodzenie produkcji głosu.
wyjaśnienie.
Poszukaj dowodów na zmniejszoną drożność dróg oddechowych –
historia pacjenta, wyniki bronchoskopii, ABG.

W idealnym przypadku pacjent powinien znajdować się na podporze Aby zapewnić minimalne wsparcie respiratora.
ciśnieniowej ≤ 15 -218 cmH O i nie ≥ 8 cmH O
2
PEEP.

Sprawdź RR/HR/ SpO 2


Aby zapewnić w granicach normy dla pacjenta.
Określ potencjalne zmiany trybów wentylacji i terapii O. Aby umożliwić wyciek powietrza w systemie respiratora.
2

Odessać doustnie i przez rurkę intubacyjną przed opróżnieniem mankietu. Aby zapewnić minimalne wydzielanie resztek podczas
zabiegu.

St George's Healthcare NHS Trust 33


Pielęgnacja tracheostomii

Działanie Racjonalne uzasadnienie

Procedura zdejmowania mankietów Aby upewnić się, że deflacja mankietu jest tolerowana. Oznaki
Powoli opróżniaj mankiet, przeprowadzając synchroniczne nietolerancji:
odsysanie. Sprawdź przepływ powietrza w ustach • Zwiększony kaszel
Poznaj swój respirator! • Zwiększona częstość oddechów
Najlepiej jest używać trybu NIV na respiratorze podczas • Wysiłek oddechowy
korzystania z zaworu passy muir. • Potrzeba zwiększenia ssania
• Poziomy
2
SpO spadają
W przypadku zaobserwowania oznak nietolerancji należy
zdjąć zawór, ponownie napełnić mankiet i nie
kontynuować bez ponownej oceny.
Gdy pacjent toleruje deflację mankietu, wprowadź
zawór Passy Muir do obwodu respiratora jak najbliżej
tchawicy.
Oceń zdolność pacjentów do fonowania Aby zapewnić nadgłośniowy przepływ powietrza. Usuń zawór mówiący,
jeśli:
• Zwiększa się częstość oddechów/wysiłek oddechowy

• Tętno wzrasta
• Poziomy
2
SpO spadają
• Pacjent odczuwa cierpienie/dyskomfort
• Brak nadgłośniowego przepływu powietrza

• Słaby/ dyszący/ ochrypły głos


• Wdechowy/wydechowy stridor
• Pacjent o to prosi
Jeśli głos pacjenta brzmi „wilgotno” lub „bulgotanie”, poproś go o Wszelkie obecne wydzieliny mogą niekorzystnie wpływać na klarowność
kaszel i odkrztuszanie wydzieliny. głosu.

Uważnie monitoruj RR/Sats/WOB i współpracuj z innymi Usuń zawór mówiący, jeśli:


członkami zespołu w sprawie planu odsadzenia. • Pojawiają się trudności w oddychaniu
• Poziomy
2
SpO spadają
• Pacjent staje się zmęczony
• Pacjent o to prosi
Jeśli jest to wskazane, wyjmij zastawkę mówiącą pod koniec okresu
próbnego, ponownie napełnij mankiet rurki tracheostomijnej, jeśli
jest to wskazane, stosując technikę MOV, sprawdzając ciśnienie
mankietu za pomocą manometru.

Wyczyścić i osuszyć zastawkę mówiącą zgodnie z wytycznymi


producenta i przechowywać w dostarczonym przez
producenta pudełku z nazwiskiem pacjenta.
Udokumentuj wszystkie działania w ramach planu odsadzenia. Zapewnienie efektywnej komunikacji w zespole
multidyscyplinarnym
Jeśli początkowa próba wypadła pomyślnie i wyrażono zgodę na dalsze
korzystanie z tego zaworu, należy umieścić na przewodzie balonu pilotowego
naklejkę aqua marine dostarczoną w opakowaniu z zaworem mówiącym,
która informuje, że w przypadku użycia tego zaworu należy najpierw spuścić
powietrze z mankietu.

34 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

8.5 Sprzeczności w używaniu zastawek mówiących

• Niezdolność do tolerowania pełnego opróżnienia mankietu

• Niedrożność dróg oddechowych

• Niestabilny stan medyczny/pulmonologiczny

• Laryngektomia
• Poważny niepokój/zaburzenia funkcji poznawczych

• Anartria
• Ciężkie zwężenie tchawicy/krtani
• Schyłkowa faza choroby płuc
Jeśli komunikacja jest szczególnie trudna lub potrzebna jest dalsza porada, prosimy o kontakt z
działem Terapii Mowy i Języka.

Bibliografia

1. Ashworth P, Kegan C (red.) (1985) Umiejętności interpersonalne w badaniach i zastosowaniach pielęgniarstwa


Croom Helm London
2. Boardmaker dla systemu Windows. (2001) Mayer-Johnson USA
3. Dikeman KJ, Kazandjian MS (1995) Komunikacja i zarządzanie połykaniem tracheostomii i
dorosłych zależnych od respiratora San Diego Singular Publishing Group, Inc
4. Prentice W, Baydur A. (1989) Passy Muir Tracheostomia Mówiący zawór na respiratorze-
5. Mason M, Watkins C. (1992) Protokół użycia zastawek mówiących w tracheostomii Passy-Muir
The European Respiratory Journal 29 sierpnia – 3 września

St George's Healthcare NHS Trust 35


Pielęgnacja tracheostomii

36 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

9.0 Połykanie

9.1 Przyłóżkowa ocena połykania, jedzenia i picia


Nie wszyscy pacjenci z tracheostomią będą mieli problemy z połykaniem.1-3Terapeuci mowy i języka
(SLT) są zaangażowani wyłącznie w ocenę i leczenie pacjentów z tracheostomią, u których występują
trudności w połykaniu lub specyficzne trudności w komunikowaniu się (patrz punkt 8.0).

Ocena funkcji połykania za pomocą SLT jest wymagana przed rozpoczęciem żywienia doustnego u
pacjentów, u których stwierdzono ryzyko wystąpienia dysfagii. Ma to na celu zmniejszenie ryzyka
zachłyśnięcia, które może prowadzić do zachłystowego zapalenia płuc.4Zaleca się podejście
multidyscyplinarne, aby zapewnić odpowiednią i skuteczną opiekę nad indywidualnym pacjentem.

„Jeśli złożona zależność między deglutacją (przedłużone sztuczne karmienie) a oddychaniem


zostanie zakłócona, może dojść do znacznego upośledzenia. Dodatkowo, ze względu na wspólne
funkcje gardła dolnego i krtani, wpływ dysfagii jest często większy u osób z zaburzeniami
oddychania”.5

Dowody dotyczące wpływu rurki tracheostomijnej są kontrowersyjne, ale sugerują, że w obecności


rurki tracheostomijnej mogą wystąpić następujące objawy:
• Zmniejszenie przednio-górnego ruchu krtani4,5,6
• Podrażnienie tchawicy w spoczynku i podczas połykania1
• Zmniejszone zamknięcie krtani5
• Ucisk przełyku przez mankiet rurki tracheostomijnej7
• Zmniejszone podgłośniowe ciśnienie powietrza8

• Zmniejszenie lub eliminacja przepływu powietrza przez głośnię


• Tłumienie odruchowego kaszlu9
• Brak koordynacji reakcji zamknięcia głośni10
• Zmniejszona wrażliwość krtani6,11,12
• Nieużywany zanik mięśni krtani
Spożycie doustne dla pacjentów z tracheostomią, u których nie występuje dysfagia
Chociaż sugerowano, że przyjmowanie doustne powinno być rozważane i oferowane tylko wtedy, gdy
mankiet tracheostomijny jest opróżniony, nowe dowody wykazały, że opróżnianie mankietu nie skutkuje
sukcesem w połykaniu ani zwiększonym bezpieczeństwem połykania.13,14Dlatego zaleca się indywidualną
ocenę pacjentów. Opróżnienie mankietu musi zostać ocenione przez wykwalifikowanego lekarza, aby
zminimalizować skutki nadmiernego napełnienia mankietu, które może spowodować uraz krtani.

Kiedy rozważyć skierowanie na oddział terapii mowy i języka w celu oceny połykania

• Skierowanie byłoby odpowiednie dla pacjentów z tracheostomią z:


• Zajęcie neurologiczne, np. zajęcie opuszkowe
• Chirurgia głowy i szyi
• Dowody aspiracji pokarmu/płynów/wydzielin ustnych podczas odsysania z tchawicy
• Utrzymujący się mokry lub słaby głos po opróżnieniu mankietu i założeniu zastawki głosowej lub zatyczki
dekaniulacji.

St George's Healthcare NHS Trust 37


Pielęgnacja tracheostomii

• Kaszel związany z przyjmowaniem doustnym

• Desaturacja tlenem w połączeniu z przyjmowaniem doustnym

• Niepokój lub niepokój pacjenta podczas przyjmowania doustnego

Spożycie doustne dla pacjentów z tracheostomią po operacji głowy i szyi –


Zaleca się, aby SLT przeprowadził szczegółową ocenę tej grupy pacjentów; najlepiej na etapie
przedoperacyjnym.

RAMKA 9.1 Procedura przyjmowania doustnego u pacjentów z tracheostomią, u których nie występuje dysfagia

Działanie Racjonalne uzasadnienie

Posadź osobę w pozycji pionowej na łóżku lub krześle, z brodą Ryzyko aspiracji jest zwiększone, jeśli pacjent jest
lekko zgiętą w kierunku klatki piersiowej półwyprostowany z wyciągniętą szyją.
Odessać rurkę tracheostomijną jednocześnie z opróżnianiem Nad nadmuchanym mankietem mogą zbierać się wydzieliny. Gdy mankiet
mankietu. zostanie opróżniony, wydzieliny te mogą przedostać się do płuc.

Sprawdź jakość głosu i kaszel, zatykając rurkę Jeśli głos pacjenta jest mokry lub „bulgoczący”, może to wskazywać na
tracheostomijną (palcem w rękawiczce lub gazikiem) lub trudności w radzeniu sobie z własnymi wydzielinami i ryzyko aspiracji.
używając zastawki głosowej i poproś pacjenta, aby
powiedział „ah” lub policzył głośno „jeden” do „pięć”.
Pacjenta, który może z powodzeniem tolerować deflację mankietu, Chociaż użycie zastawki do mówienia podczas przyjmowania doustnego nie
należy wypróbować z zastawką mówiącą. Jeśli jest to tolerowane, jest uważane za konieczne15,16zmaksymalizuje nadgłośniowy przepływ
należy zachęcać pacjenta do noszenia zastawki mówiącej podczas powietrza i umożliwi monitorowanie jakości głosu.
przyjmowania doustnego. „Mokry” głos jest uważany za dominujący wskaźnik
Jeśli pacjent używa zastawki mówiącej, należy ją przymocować aspiracji17
do złącza na rurce tracheostomijnej.
Sprawdzać:

A. Plan odsadzenia w celu ustalenia długości


zastawki czasowej może być tolerowany.
B. Że wewnętrzna kaniula jest usuwana, jeśli nie ma fenestracji, gdy
fenestrowana rurka tracheostomijna jest na miejscu.

Jeśli głos jest wyraźny, kontynuuj próby małymi łykami Zaleca się, aby wszyscy pacjenci rozpoczynali przyjmowanie
wody. Jeśli jakość głosu pogarsza się i brzmi mokro, doustne od łyków wody, aby ustalić ich zdolność do
zachęć pacjenta do usunięcia wydzieliny przez kaszel i bezpiecznego połykania, zanim przejdą do innych płynów i ciał
ponowne połknięcie stałych.1
Próby innych płynów i ciał stałych można
przeprowadzić po sukcesie na tym poziomie
Przerwij rozprawę ustną, jeśli:
• Stan pacjenta pogarsza się
• Pacjent staje się zmęczony
• Głos jest cały czas mokry
• Widoczny uporczywy kaszel (w połączeniu z
jedzeniem i piciem)
• Podczas odsysania z tchawicy widoczne są oznaki aspiracji
• Jeśli wskazuje na to stan układu oddechowego pacjenta (np.
oznaki niepokoju, zwiększona częstość oddechów, zmniejszone
SpO2)

Skierowanie do SLT należy wdrożyć w przypadku zaobserwowania

któregokolwiek z powyższych objawów

38 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

RAMKA 9.2 Procedura przyłóżkowej oceny połykania przez logopedę

W przypadkach podejrzenia dysfagii przyjmowane jest skierowanie od dowolnego członka zespołu


multidyscyplinarnego, które w razie potrzeby jest potwierdzane przez zespół medyczny przed oceną
pacjenta przez SLT.

Działanie Racjonalne uzasadnienie

SLT najpierw przeprowadzi kliniczną ocenę zdolności Aby upewnić się, że wszystkie podstawowe informacje i
pacjenta do połykania. Obejmuje to: - aktualne informacje poznawcze, neurologiczne i
• Uzyskanie informacji dotyczących historii choroby i strukturalne zostały ustalone.
aktualnego przyjęcia
• Przyczyna tracheostomii
• Typ i rozmiar rurki tracheostomijnej
• Aktualna metoda wentylacji
• Częstotliwość odsysania
• Zdolność do tolerowania deflacji mankietu
• Pełna ocena oromotoryczna
• Ustalenie podstawowego stanu komunikacji i funkcji
poznawczych
Podczas całej oceny personel powinien nosić ochronę oczu i Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia krzyżowego z wydzielin
przestrzegać uniwersalnych środków ostrożności. pacjenta przez niezabezpieczoną błonę śluzową oka.

Zgoda lekarska zostanie uzyskana przed opróżnieniem Pacjent nie powinien być narażony na aspirację. Opróżnienie
mankietu. mankietu podczas wentylacji wpłynie na dostarczanie
wspomagania oddychania

Po uzyskaniu zgody zespołu medycznego (należy to odnotować w Współpraca z MDT jest niezbędna, aby upewnić się, że
dokumentacji medycznej) można rozpocząć próby spuszczania wszystkie informacje dotyczące pacjenta są dokładne.
powietrza z mankietu.

Jeśli zespół medyczny nie zezwoli na opróżnienie mankietu, SLT Zespół medyczny może brać pod uwagę problemy z jakością
powinien wyjaśnić ograniczenia oceny połykania w obecności życia.
napompowanego mankietu, po czym powinna nastąpić
dyskusja zespołu na temat postępowania w indywidualnym
przypadku.
Personel pielęgniarski lub fizjoterapeutyczny powinien Aby zapewnić drożność dróg oddechowych.

zapewnić regularne odsysanie. Dlatego muszą być


obecni przez cały czas.
Jeśli pacjent jest wentylowany, przeszkolony członek Aby wyciszyć alarmy respiratora.
zespołu MDT będzie musiał wprowadzić niezbędne
modyfikacje ustawień respiratora.
Reakcja pacjenta na deflację mankietu będzie Aby ustalić tolerancję deflacji mankietu.
monitorowana:
• Częstość oddechów
• Zmęczenie
• poziomy SpO2
• Oznaki niepokoju
U pacjenta, który ma fenestrowaną rurkę tracheostomijną, upewnić się, że Aby zmaksymalizować przepływ powietrza do głośni.
wewnętrzna kaniula została zastąpiona przez fenestrowaną kaniulę
wewnętrzną, jeśli jest dostępna, lub usunięta, jeśli nie.

Na tym etapie można zastosować zatkanie palca rurki lub zastawki Zwiększony przepływ powietrza kierowany jest przez krtań, co
mówiące, jeśli jest to tolerowane. stymuluje receptory podgłośniowe przed połknięciem i może
poprawić zamknięcie strun głosowych1. Wydechowy przepływ
powietrza może pomóc w oczyszczeniu krtani po przełknięciu i
określeniu drożności górnych dróg oddechowych.

St George's Healthcare NHS Trust 39


Pielęgnacja tracheostomii

Działanie Racjonalne uzasadnienie

Powinna nastąpić ocena zdolności pacjenta do Ważne jest ustalenie poziomu wyjściowego jakości głosu i
wydawania głosu i kaszlu do ust. siły kaszlu przed wprowadzeniem podawania doustnego.

Powinna nastąpić ocena funkcji połykania pacjenta, która


obejmie:
• Połykanie śliny
• Jaskółka wodna
• W razie potrzeby przejście na inne płyny i
ciała stałe
Ocena połykania ustno-gardłowego i bezpieczeństwa Upośledzenie funkcji krtani może stwarzać zwiększone ryzyko
rozpoczęcia przyjmowania doustnego będzie oparta na aspiracji podczas przyjmowania doustnego. Należy rozważyć
sprawności pacjenta w zakresie szeregu parametrów skierowanie do poradni laryngologicznej. Zmniejszenie siły
klinicznych. Obejmą one: kaszlu może uniemożliwić pacjentowi odkrztuszenie
• Poziom czujności i świadomości poznawczej aspirowanej treści z dróg oddechowych.
• Kompetencja krtani i zdolność mówienia
• Siła odruchowego i spontanicznego kaszlu Powinna nastąpić współpraca z fizjoterapeutą w celu
• Ryzyko aspiracji ustalenia prawdziwego poziomu funkcji.
Uzyskanie dokładnej oceny ryzyka aspiracji jest trudne na
podstawie klinicznej oceny funkcji połykania
przeprowadzonej przy łóżku chorego.1,18
Przed wdrożeniem jakiegokolwiek schematu przyjmowania
doustnego mogą być wymagane dalsze obiektywne metody
oceny.

Objawy kliniczne, które należy wziąć pod uwagę po przyjęciu doustnym


przy określaniu ryzyka aspiracji, obejmują:
• Opóźnienie w wywołaniu gardłowego połykania
• Zmiana jakości głosu lub „wilgotny” głos
• Ciągły kaszel
• Zwiększona częstość oddechów/SOB
• Zmniejszony poziom nasycenia tlenem
• Niepokój pacjenta
• Konieczność odsysania
• Obecność płynu lub pokarmu w wydzielinie z tchawicy lub w
miejscu umieszczenia rurki tracheostomijnej.

Dalsze informacje dotyczące oceny można uzyskać, korzystając z:


Światłowodowa endoskopowa ocena połykania (OPŁATY)19,20
Umożliwia bezpośrednią wizualizację anatomii i fizjologii gardła i krtani przed, częściowo w trakcie i po
połknięciu21przy łóżku z krytycznie chorymi lub unieruchomionymi pacjentami lub w środowisku klinicznym.
Odpowiednie przeszkolenie w zakresie procedury FEES jest niezbędne dla wszystkich SLT przed klinicznym
użyciem tego narzędzia.

Wideofluoroskopia
Wideofluoroskopia umożliwia radiograficzną wizualizację połykania, wyzwalanie połykania
gardłowego w stosunku do bolusa oraz motoryczne aspekty połykania gardłowego1. SLT
powinien być świadomy stosowności wszystkich tych środków oceny dla indywidualnego
pacjenta. Wszystkie procedury oceny musi przeprowadzić kompetentny praktyk.

Inne techniki oceny


Osłuchiwanie szyjki macicy może być uzupełnieniem oceny, chociaż jego stosowanie jest kontrowersyjne22,23,24,25
Osłuchiwanie szyjki macicy to technika stosowana do wykrywania odgłosów przełykania za pomocą stetoskopu
umieszczonego na krtani.

40 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Może :
• Określ dźwięki górnych dróg oddechowych przed próbą połykania
• Określ punkt w cyklu oddechowym, w którym następuje połykanie
• Określ zmianę dźwięków w górnych drogach oddechowych po przełknięciu.
• Służy do wykrywania połknięcia, gdy badanie palpacyjne krtani jest trudne

9.2 Leczenie dysfagii


Po ocenie funkcji połykania przez terapeutę mowy i języka zostaną wydane zalecenia
dotyczące postępowania w połykaniu. Powinno to uwzględniać wyniki oceny połykania oraz
ocenę MDT pacjenta.

Terapia mowy i języka może zalecić szereg interwencji w zależności od pacjenta i rodzaju
dysfagii. Russella i Matta26, wymienić następujące rodzaje interwencji:

Terapia pośrednia
Nie obejmuje to wprowadzania pokarmu/płynów, ale skupia się na aspektach połykania, które zostały
zidentyfikowane jako „nienormalne”. Obejmują one na ogół szereg ćwiczeń ruchowych i manewrów
połykania, np. Falsetto – w celu zwiększenia zakresu ruchu krtani, Maseko – w celu zwiększenia cofania
podstawy języka1,27

Manipulacja rurką tracheostomijną


Manipulacja rurką może być wykorzystana do próby „normalizacji” połykania przez pacjenta w celu poprawy
bezpieczeństwa połykania. np. SLT może zalecić zmniejszenie rozmiaru rurki tracheostomijnej.

Zmiany w diecie
SLT może zalecić zmodyfikowaną konsystencję pokarmu/płynu, aby zoptymalizować bezpieczeństwo połykania. Może
to wymagać współpracy z dietetykiem

Pozycjonowanie
Optymalną bezpieczną pozycją do połykania jest siedzenie prosto z lekko ugiętym podbródkiem. W przypadku
niektórych pacjentów może to nie być możliwe, dlatego SLT może wydać zalecenia dotyczące
najbezpieczniejszej pozycji do połykania.
Zalecane mogą być również techniki posturalne i manewry, które można zastosować w celu zwiększenia
bezpieczeństwa połykania, np. przechylenie głowy lub manewr Mendelsohna.

Karmienie inne niż doustne

Jeśli SLT zaleca, aby pacjent nie jadł doustnie lub aby mógł rozpocząć tylko próby doustne, pacjent może
wymagać alternatywnych form żywienia w celu utrzymania odżywienia i nawodnienia. W tym przypadku SLT
będzie odnosić się do dietetyka. SLT będzie również zaangażowany w multidyscyplinarny proces podejmowania
decyzji dotyczących długoterminowych opcji żywienia innego niż doustne.

St George's Healthcare NHS Trust 41


Pielęgnacja tracheostomii

Bibliografia

1. Logemann JA. (1998) Ocena i leczenie zaburzeń połykania Texas Pro-Ed Publishers

2. Leder SB, Ross DA. (2000) Badanie związku przyczynowego między tracheostomią a aspiracją
w warunkach intensywnej terapii The Laryngoscope 110: 641-644
3. Sharma OP, Oswanski MF, Singer D, Buckley B, Courtright B, Raj SS, Waite PJ, Tatchell T i
Gandaio A The American Surgeon 2007; 73(11):1117-21
4. Meyers AD (1995) Zmodyfikowana procedura Evansa z niebieskim barwnikiem u pacjenta po tracheotomii,
Dysphagia 10: 175-176.
5. Dikeman KJ, Kazandjian MS (1995) Komunikacja i zarządzanie połykaniem tracheostomii i
dorosłych zależnych od respiratora San Diego Singular Publishing Group, Inc
6. Bonnano P (1971) Zaburzenia połykania po tracheostomii Annals Surgery 174: 29-33
7. Becker Weilitz P, Dettenmeier PA. (1994) Powrót do podstaw: sprawdź swoją wiedzę na temat
rurek tracheostomijnych American Journal of Nursing 94:(2) 46-50
8. Gross RG, Dettlebach MA, Zając DJ, Eibling DE. (1992) Pomiar ciśnienia powietrza podgłośniowego
podczas połykania u pacjenta z tracheostomią Referat przedstawiony na dorocznym zjeździe
Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii – Chirurgii Głowy i Szyi. Wrzesień San Diego

9. Tippett DC, Siebens AA. (1991) Mówienie i połykanie przez respirator; Dysfagia 6:(2) 94-99

10. Nash M (1988) Problemy z połykaniem w klinikach otolaryngologicznych pacjentów z


tracheostomią w Ameryce Północnej 21: (4) 701-709
11. Cameron JL, Reynolds J, Zuidema GD. (1973) Aspiracja u pacjentów z tracheostomią Surg
Gynae Obstet 136: 68-70
12. Sasaki C, Susaki M, Horiuchi M, Kirshner J. (1977) Wpływ tracheostomii na odruch
zamknięcia krtani. Laryngoskop 87: 1428-1433
13. Suiter DM, McCullough GH, Powell PW. Wpływ deflacji mankietu i jednokierunkowego
umieszczenia zastawki tracheostomijnej na fizjologię połykania. Dysfagia 2003;18:284-92.
14. Terk AR, Leder SB, Burrell MI. Ruch kości gnykowej i krtani zależny od obecności rurki
tracheostomijnej. Dysfagia. 2000;22:89–93.
15. Leder SB, Tarro JM, Burrell MI. Wpływ niedrożności rurki tracheostomijnej na aspirację.
Dysfagia. 1996;11:254-258.
16. Lider SB. Wpływ jednokierunkowej mówiącej zastawki tracheotomijnej na częstość aspiracji u
wcześniej aspirujących pacjentów z tracheotomią. Dysfagia. 1999;14:73–77
17. Murray, K. i Brzozowski, L. (1998). Połykanie u pacjentów z tracheotomią. American
Association of Critical-Care Nurses, 9, 416-426.
18. DG Smithard, MRCP; PA O'Neill, MD; C. Park, licencjat; J. Morris, licencjat; R. Wyatt, licencjat; R.
Anglia, FRCR DF Martin, FRCR Powikłania i wyniki po ostrym udarze Czy dysfagia ma
znaczenie? Udar mózgu. 1996;27:1200-1204.
19. Langmore SE, Schatz K, Olsen N. Światłowodowe endoskopowe badanie bezpieczeństwa
połykania: nowa procedura. Dysfagia 1988;2:216-9.
20. Kelly, A, Drinnan, M, Leslie, P. Ocena penetracji i aspiracji: jak porównać
wideofluoroskopię i endoskopową światłowodową ocenę połykania? Laryngoskop
2007: 1723-1727
21. Langmore SE Endoscopic Evaluation of Swallow, 2001 Thieme Publishing, Nowy Jork

42 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

22. Hamlet S, Penney DG, Formolo J: Akustyka stetoskopu i osłuchiwanie szyjki macicy podczas
połykania. Dysfagia 1994;9:63-6823.
23. Takahashi, Groher & Michi, Metodologia wykrywania odgłosów połykania Dysfagia 1994;
9; 54-62
24. Zenner P, Łosiński D, Mills R: Wykorzystanie osłuchiwania szyjki macicy w klinicznym badaniu
dysfagii w opiece długoterminowej. Dysfagia 1995; 10:27–31
25. P. Leslie, MJ Drinnan, I. Zammit-Maempel, JL Coyle, GA Ford, JA Wilson. Dysfagia 2007 Cz.
22,:90-298.
26. Russell C, Matta B, wyd. Tracheostomia: podręcznik dla wielu zawodów. Cambridge University
Press, Cambridge: 187-210
27. Mepani, R., Antonik, S., Massey, B., Kern, M., Logemann, J., Pauloski, B., Rademaker, A., Easterling,
C., Shaker, R. Augmentation of Deglutitive ThyrohyoidMuscle Skracanie za pomocą ćwiczenia
Shaker. Dysfagia 200924:26-3

St George's Healthcare NHS Trust 43


Pielęgnacja tracheostomii

44 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

10.0 Wymiana rurki tracheostomijnej


Rurki tracheostomijne mogą być wymieniane planowo lub mogą wymagać wymiany w nagłych przypadkach z
powodu zablokowania rurki, przypadkowej dekaniulacji lub przemieszczenia (patrz rozdział 13).

10.1 Zmiany fakultatywne

Zalecenia dotyczące częstotliwości wymiany rurek tracheostomijnych nie znajdują potwierdzenia w


piśmiennictwie. Dyrektywa Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej1stanowi, że chirurgiczne wyroby inwazyjne
przeznaczone do krótkotrwałego użytku należą do klasy IIa i dlatego są zwykle przeznaczone do ciągłego
użytku przez okres nie dłuższy niż 30 dni. W praktyce częstość wymiany rurki tracheostomijnej należy
oceniać indywidualnie dla każdego pacjenta, biorąc pod uwagę:

Dla pierwszej zmiany:


Procedura zastosowana do utworzenia stomii (stomia chirurgiczna nie wcześniej niż 72 godziny i przezskórnie
najlepiej 7-10 dni2)

W przypadku kolejnych zmian:


• Konstrukcja rurki tracheostomijnej — uważa się, że dobrą praktyką jest zmiana pojedynczego światła
tracheostomijnego co 7-14 dni, aby zapobiec zablokowaniu rurki wydzielinami
• Przeznaczenie tracheostomii, tj. zmniejszenie rozmiaru w celu odsadzenia lub rurki fenestracyjnej
umożliwiającej mowę

• Dyskomfort pacjenta i uraz miejsca wyłonienia stomii

Planując zmianę rurki tracheostomijnej zawsze należy wziąć pod uwagę:


• Czy to najlepszy czas na zrobienie tego?
• Czy jestem najlepszą osobą do tego?
• Czy pacjent jest odpowiednio/właściwie przygotowany?
• Czy mam cały niezbędny/odpowiedni sprzęt?
• Czy istnieje odpowiednie wsparcie?

10.2 Kto powinien wymieniać rurkę?

Osoba wymieniająca rurkę jest wybierana w zależności od ryzyka dla dróg oddechowych. Największe ryzyko wiąże się z
pierwszą zmianą w nowo utworzonej stomii lub w przypadku upośledzenia drożności dróg oddechowych. W takich
sytuacjach zaleca się, aby dana osoba albo posiadała zaawansowane umiejętności w zakresie dróg oddechowych, albo
miała natychmiastowy dostęp do osoby posiadającej te umiejętności i powiadomiła tę osobę bezpośrednio przed
wymianą rurki tracheostomijnej w przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnej. Każda zmiana tracheostomii powinna być
przeprowadzana przez lekarza, który wykazał się odpowiednimi kompetencjami (patrz Załącznik 3).

St George's Healthcare NHS Trust 45


Pielęgnacja tracheostomii

10.3 Procedura wymiany dętki


Rodzaj zastosowanej rurki tracheostomijnej powinien być dostosowany do stanu pacjenta i będzie zależał od
różnych czynników, takich jak czas odstawienia od piersi, pierwotny powód tracheotomii i rodzaj wydzieliny.

Jest to technika dwuosobowa, przy czym jedna osoba podtrzymuje rurkę i pacjenta, a druga
wykonuje zmianę. U pacjentów zagrożonych aspiracją zaleca się przerwanie żywienia
dojelitowego na 3-4 godziny przed zabiegiem i odessanie sondy dojelitowej bezpośrednio przed
zabiegiem. Procedura zastosowana do zmiany dowolnej rurki tracheostomijnej będzie zależała
od okoliczności tej zmiany. Istnieją dwie powszechnie stosowane metody:
• Sterowana wymiana za pomocą urządzenia do wymiany rurek — zwykle wymagana przy wczesnych zmianach i u pacjentów z
wysokim ryzykiem utraty drożności dróg oddechowych

• Ślepa wymiana za pomocą obturatora – dla pacjentów z ukształtowanymi przetokami i niskim ryzykiem utraty drożności dróg
oddechowych

10.4 Wyposażenie

• Ubieranie się str

• Cięcie szwów
• Odpowiednie ube i jeden rozmiar mniejszy
• Tracheosto
• 10ml syryny
• Roztwór wodny

• Sterylne ani
• Wstępnie przycięte wąskie takich jak Metalline™ lub w przypadku dużych wydzielin użyj
absorbent more™ lub Lyofoam™

• Rękawiczki ok ucho
• Tchawica d
• Funkcjonować cewniki do odsysania o różnych rozmiarach

• Stetoskop
• Drogi oddechowe bez

• Resuscytacja
• Mikrobiom

® Induktor i prowadnica rurki intubacyjnej

46 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Ryc. 10-2: Prowadnik wymiany dróg oddechowych

10.5 Ślepa wymiana za pomocą obturatora

• Sprawdź wyposażenie awaryjne


• Wyjaśnij pacjentowi procedurę i uzyskaj zgodę pacjenta
• Ułożyć pacjenta w pozycji półleżącej
• Tam, gdzie jest to wymagane, wstępnie natlenić

• Upewnij się, że asystent ma jasność co do tego, czego się od niego oczekuje

• Sprawdź i nasmaruj rurkę


• Włożyć obturator
• W razie potrzeby poproś asystenta o odessanie, usunięcie starego opatrunku, wewnętrznej kaniuli i taśm oraz rurki
podtrzymującej

• (Opróżnij mankiet przy zastosowaniu odsysania)

• Usuń rurkę po wygaśnięciu


• Jeśli pacjent nie jest zależny od tlenu i stomia jest dobrze uformowana, obejrzyj miejsce, wymaz, jeśli miejsce wygląda
na zainfekowane i oczyść stomię

• Włóż rurkę podczas wydechu, usuń obturator (napełnij mankiet)


• Sprawdź przepływ powietrza przez rurkę. Zidentyfikuj obecność CO za pomocą
2
detektora
2
CO

• Poproś asystenta o wsparcie nowej rurki


• Ubierz i załóż uchwyt
• Wymień wewnętrzną kaniulę, jeśli jest używana

• Sprawdź, czy pacjent jest stabilny (i ciśnienie w mankiecie)

• Udokumentuj procedurę w notatkach przypadku, używając wydrukowanej etykiety, jeśli to możliwe, i ponownie zbadaj pacjenta. W
przypadku stosowania rurki fenestrowanej umieścić zapasową kaniulę wewnętrzną w opakowaniu ratunkowym i wyraźnie oznaczyć
rurkę

St George's Healthcare NHS Trust 47


Pielęgnacja tracheostomii

Ryc. 10-3: Portex®WSPÓŁ2detektor

10.6 Sterowana wymiana za pomocą urządzenia do wymiany dróg oddechowych

• Sprawdź wyposażenie awaryjne


• Wyjaśnij pacjentowi procedurę i uzyskaj zgodę pacjenta
• Ułożyć pacjenta w pozycji półleżącej
• Tam, gdzie jest to wymagane, wstępnie natlenić

• Upewnij się, że asystent ma jasność co do tego, czego się od niego oczekuje

• Sprawdź i nasmaruj rurkę


• W razie potrzeby poproś asystenta o odessanie, usunięcie starego opatrunku, wewnętrznej kaniuli i taśm oraz
podtrzymanie rurki

• Włożyć urządzenie do wymiany na długość rury


• Poproś asystenta o opróżnienie mankietu

• Usuń starą rurkę z urządzenia do wymiany


• Włóż nową rurkę nad wymiennym urządzeniem

• Sprawdź przepływ powietrza przez rurkę. Napompuj mankiet.

• Usuń urządzenie do wymiany. Zidentyfikuj obecność CO za pomocą


2
detektora
2
CO
• Obserwować miejsce, w razie potrzeby wymazać i wyczyścić, podczas gdy asystent podpiera rurkę

• Ubierz i załóż uchwyt


• Wymienić wewnętrzną kaniulę

• Sprawdź, czy pacjent jest stabilny (i ciśnienie w mankiecie)

• Udokumentuj procedurę w notatkach przypadku, używając wydrukowanej etykiety, jeśli to możliwe, i ponownie zbadaj pacjenta. W
przypadku stosowania rurki fenestrowanej umieścić zapasową kaniulę wewnętrzną w opakowaniu ratunkowym i wyraźnie oznaczyć
rurkę.

48 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

10.7 Jeśli nie można pomyślnie ponownie włożyć rurki lub stan pacjenta jest zagrożony

• Natychmiast wezwij dyżurny anestezjolog/laryngolog/zespół Resus, aby asystował i/lub


przeprowadził intubację doustną, jeśli to konieczne
• Utrzymuj natlenienie przez stomię oraz nos i usta za pomocą maski na twarz
• Użyj rozszerzacza tchawicy i spróbuj ponownie wprowadzić rurkę

• Zmienić położenie szyi pacjenta i spróbować ponownie włożyć rurkę

• Rozważ użycie rurki o mniejszym rozmiarze

Bibliografia

1. Dyrektywa EWG (1993) klasa IIA, reguła 7. Dyrektywa Rady dotycząca wyrobów medycznych,
93/42 EWG
2. Towarzystwo Intensywnej Terapii (2008) Standardy opieki nad dorosłymi pacjentami z tymczasową
tracheostomią

St George's Healthcare NHS Trust 49


Pielęgnacja tracheostomii

50 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

11.0 Odsadzanie
Zespół multidyscyplinarny (MDT) powinien być zaangażowany w cały proces od odsadzenia do
dekaniulacji. Jeśli pacjent ma schorzenie neurologiczne, należy skierować go do logopedy.

Kryteria rozpoczęcia odsadzania:

• Pacjent jest w stanie utrzymać odpowiednią wymianę gazową samowentylację +/- suplementację
tlenem. Czasami pacjenci mogą wymagać wentylacji nieinwazyjnej (NIV) po dekaniulacji w celu
leczenia chorób przewlekłych, takich jak obturacyjny bezdech senny (OSA) lub przewlekła
obturacyjna choroba płuc (POChP).
• Nie ma oznak pogarszającej się infekcji oskrzelowo-płucnej lub nadmiernej wydzieliny
płucnej
• Pacjent ma stabilny stan płuc przy tlenoterapii poniżej 40%1
• Początkowa przyczyna założenia tracheostomii została usunięta i/lub rozważona (np. niedrożność
górnych dróg oddechowych, porażenie nerwu czaszkowego)2,3
• Pacjent jest stabilny sercowo-naczyniowo

Etapy odsadzania

11.1 Opróżnianie mankietu

Mankiet zapewnia pewną ochronę przed aspiracją, a obecność napompowanego mankietu oznacza,
że pacjent nie jest przyzwyczajony do kontrolowania własnych wydzielin i połykania. Przed
opróżnieniem mankietu należy ostrzec pacjenta o możliwości zmiany czucia w drogach oddechowych i
możliwości kaszlu.

Korzystając z techniki zsynchronizowanego odsysania/spuszczania powietrza z mankietu, należy powoli opróżniać


mankiet. Jeśli pacjent ma trudności z ciągłym kaszlem, który nie ustępuje z czasem i nie ustępuje po uspokojeniu i/lub
oznakach aspiracji, ponownie napełnij mankiet i sprawdź ciśnienie w mankiecie za pomocą manometru.

Ryc. 11-1: Manometr mankietowy służy do pomiaru ciśnienia powietrza wewnątrz mankietu.

St George's Healthcare NHS Trust 51


Pielęgnacja tracheostomii

Uporczywy kaszel może być spowodowany trudnościami w kontrolowaniu wydzieliny w jamie ustnej z
powodu złego połykania i/lub nadmiernej wydzieliny przy słabym kaszlu. W przypadku tych pierwszych
właściwe byłoby skierowanie do logopedy.

W trakcie opróżniania mankietu należy monitorować pacjenta pod kątem jakichkolwiek objawów niewydolności
oddechowej (np. przyspieszenie częstości oddechów, tętna, pracy oddechowej). Czas, jaki pacjent spędza z
opróżnionym mankietem, można okresowo wydłużać, o ile jest to tolerowane. Ostatecznym celem jest spuszczenie
powietrza z mankietu przez okres >24 godzin, który można kontynuować przez noc4.

11.2 Zgryz palca w rękawiczce

Jeśli pacjent toleruje deflację mankietu, przed dalszym odstawieniem od piersi należy zapewnić
odpowiedni przepływ powietrza wokół rurki tracheostomijnej i do ust/nosa. Odbywa się to poprzez
zatykanie rurki tracheostomijnej palcem w rękawiczce i wyczuwanie przepływu powietrza z nosa/ust.
Podczas okluzji pacjent musi być ściśle monitorowany pod kątem jakichkolwiek objawów
niewydolności oddechowej, jeśli wystąpią, zabieg należy przerwać. Dobry przepływ powietrza można
potwierdzić osłuchując nad szyją powyżej poziomu rurki tracheostomijnej
Obecność stridoru, cichych lub nieobecnych szmerów oddechowych powyżej poziomu rurki
tracheostomijnej wskazuje na zmniejszony przepływ powietrza wokół rurki. Dlatego należy rozważyć
zmianę zgłębnika na mniejszy i/lub z fenestracją, aby zoptymalizować i kontynuować proces odsadzania.

11.3 Zawór jednokierunkowy


Jeśli przepływ powietrza przez rurkę tracheostomijną jest wystarczający, umieść zawór jednokierunkowy nad
otworem rurki,upewniając się, że mankiet jest opróżniony. Jednokierunkowy zawór mówiący zakrywa otwór
rurki tracheostomijnej, umożliwiając przepływ powietrza przez zawór podczas wdechu, ale zamyka się podczas
wydechu, przepuszczając powietrze przez struny głosowe i wydostając się przez nos i usta.

Pacjent może wydawać dźwięki przy założonej zastawce jednokierunkowej. Zachęcaj do wokalizacji i
monitoruj oznaki trudności w radzeniu sobie z wydzieliną z jamy ustnej (np. mokry głos, trudności w
odkrztuszaniu wydzieliny).

Długość czasu, przez jaki pacjent jest w stanie tolerować zastawkę mówiącą, będzie się różnić w zależności
od pacjenta i można ją ocenić jedynie na podstawie obserwacji pracy oddechowej pacjenta. Na przykład
pacjent, który ma deficyt neurologiczny i ma trudności z połykaniem, może początkowo wytrzymać tylko 2-3
minuty. Jednak pacjent, który nie ma zwiększonej pracy oddechowej, odpowiedniego kaszlu i połykania,
może tolerować kilka godzin na wstępnej próbie.

Przy włączonej zastawce mówiącej pacjent wydycha przez rurkę tracheostomijną i przez usta/nos. Może to
spowodować większe zapotrzebowanie na rezerwę oddechową pacjenta, a pacjenta należy uważnie monitorować
pod kątem objawów niewydolności oddechowej lub zmęczenia, które w przypadku wystąpienia należy przerwać
badanie i obserwować pacjenta pod kątem ustąpienia tych objawów. Celem jest wypracowanie tolerancji na
używanie zastawki jednokierunkowej przez ponad cztery godziny w jednym bloku, jednak nie zaleca się
pozostawiania na noc, ponieważ wydzieliny lub pozycja do spania mogą blokować zastawkę jednokierunkową.
Proces ten można narastać w sposób przerywany, a czas wydłużać w zależności od tolerancji pacjenta. Zaleca się
zdejmowanie zastawki głosowej na czas nebulizacji, ponieważ dodatkowa wilgoć lub leki mogą spowodować
zablokowanie zastawki jednokierunkowej.

11.4 Nasadka do dekaniulacji

Gdy pacjent toleruje dłuższy okres opróżniania mankietu i co najmniej cztery godziny jednorazowo
z zastawką mówiącą in situ, można rozważyć próbę z nasadką dekaniulacyjną. Jest to ostatni etap
procesu odstawiania od piersi, a rurka tracheostomijna zostaje skutecznie zablokowana. Całe
powietrze wdychane i wydychane będzie kierowane przez nos i usta.Mankiet musi być zawsze
opróżniony, w przeciwnym razie pacjent nie będzie mógł oddychać

52 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

do środka czy na zewnątrz. Celem jest zbudowanie do czterech godzin z założoną nasadką dekaniulacyjną.
Może się to różnić w przypadku pacjentów, którzy przeszli operację głowy/szyi lub którzy wymagali
tracheostomii w celu usunięcia niedrożności dróg oddechowych, gdzie personel medyczny może zażądać
dłuższego czasu z założoną nasadką dekaniulacyjną przed rozważeniem dekaniulacji. Podczas prób z nasadką
dekaniulacyjną należy monitorować pacjenta pod kątem oznak zmęczenia lub zaburzeń oddychania. Jeśli
występują, należy przerwać badanie i obserwować pacjenta pod kątem ustąpienia tych objawów.

11.5 Rozwiązywanie problemów

Problem Przyczyna Rozwiązanie

Opróżnianie mankietu, brak lub słaby Zmniejszona przestrzeń wokół Rozważ zmianę rurki na mniejszą
przepływ powietrza przez tracheostomię do tracheostomii z powodu zbyt dużej rurki rurkę tracheostomijną +/_ rurkę
ust/nosa podczas stosowania techniki okluzji lub niedrożności dróg oddechowych (np. fenestrowaną
palca w rękawiczce zwężenie, ziarnina) Przed odstawieniem od piersi należy rozważyć
skierowanie do laryngologa w celu zbadania
niedrożności dróg oddechowych

Wzrost pracy oddechowej, gdy Mankiet pozostaje napompowany Usuń zawór jednokierunkowy/
zawór jednokierunkowy lub nasadka do dekaniulacji i opróżnianie
nasadka dekaniulacyjna na swoim miejscu mankietu. Kontynuuj odstawianie od piersi z
zaworem jednokierunkowym, gdy objawy
pacjenta ustąpią.
Zmniejszona przestrzeń wokół Rozważ zmianę rurki na mniejszą rurkę
rurka tracheostomijna jako zbyt duża lub tracheostomijną +/_ rurkę fenestrowaną lub
występująca niedrożność dróg oddechowych skierowanie do laryngologa w celu zbadania
niedrożności dróg oddechowych przed
przystąpieniem do odstawiania od piersi

Słaba rezerwa wentylacyjna Stopniowo zwiększaj czas, monitorując


pracę oddechu
Nadmierne wydzielanie i/lub Zachęć pacjenta do kaszlu i
trudności w połykaniu wypróżnienia do ust lub przełknięcia. W
razie potrzeby zdejmij zawór mówiący i
ssanie. Jeśli połykanie jest utrudnione,
przejdź do Terapii mowy i języka

Lęk Uspokoić i dokładnie wyjaśnić


pacjentowi procedurę

11.6 Dokumentacja
Wszystkie etapy odzwyczajania się od tracheostomii muszą być wyraźnie udokumentowane na arkuszu odstawiania od piersi
w pakiecie dokumentacji tracheostomijnej, który można znaleźć w Załączniku 4.

11.7 Stosowanie rur fenestrowanych

Fenestrowana rurka tracheostomijna to rurka z jednym lub kilkoma małymi otworami (fenestracjami) na górnej
powierzchni rurki, które umożliwiają większy przepływ powietrza przez rurkę do jamy ustnej i nosa i mogą być
przydatne dla pacjentów, których trudniej jest odstawić od piersi lub u których zmniejszenie rozmiaru rurki może
być niepożądane.

Proces odsadzania i dekaniulacji zasadniczo pozostaje taki sam. Jednak ważne jest, aby upewnić się, że podczas
odstawiania od piersi używana jest kaniula wewnętrzna z fenestracją, ale została ona zastąpiona kaniulą
wewnętrzną bez fenestracji do odsysania lub gdy wymagana jest wentylacja.

St George's Healthcare NHS Trust 53


Pielęgnacja tracheostomii

Bibliografia

1. Rumbak MJ, Graves A, Scott MP, Sporn, GK, Walsh FW, Anderson W, McDowell; Goldman, A (1997).
Protokół okluzji rurki tracheostomijnej przewiduje znaczną niedrożność przepływu powietrza w
tchawicy u pacjentów wymagających przedłużonej wentylacji mechanicznej. Medycyna intensywnej
opieki: tom. 25 (3) strony 413-417.
2. Mózg M; Sweby C (2006). Systematyczne podejście do odstawiania i dekaniulacji rurek
tracheostomijnych. British Journal of Neuroscience Nursing, tom. 2, nie. 3, strony 124 – 132.
3. Kent, C (2005). Dekanulacja tracheostomii. Pielęgnacja dróg oddechowych, tom. 50, nie 4, strony
538-541
4. Thompson-Ward E, Boots R, Frisby J, Bassett L; Timm M. (1999). Ocena przydatności
dekaniulacji tracheostomii. Krytyczna ocena dwóch protokołów zarządzania. Rehabilitacja
Arch Phy Med; 80: 1101–1105.

54 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

12.0 Dekaniulacja
Dekaniulację można przeprowadzić po pomyślnym odsadzeniu i za zgodą MDT. Procedura ta powinna
być przeprowadzona lub nadzorowana przez lekarza, który ma odpowiednie kompetencje do
ponownej kaniulacji, jeśli jest to wymagane. Ostatnie badania1stwierdzili, że klinicyści (lekarze i
terapeuci oddechowi) ocenili poziom świadomości, silny kaszel, minimalne rzadkie wydzieliny i
minimalną suplementację tlenu jako determinanty dekaniulacji.

12.1 Sugerowane kryteria dekaniulacji

• Zdolność do wykonywania poleceń (u pacjenta bez zaburzeń neurologicznych)


• Odpowiedni kaszel i umiejętność skutecznego i samodzielnego odkrztuszania wydzieliny
• Stabilny sercowo-naczyniowo

• Brak nowych nacieków w płucach na zdjęciu rentgenowskim

• Toleruje deflację mankietu przez 24 godziny

• Toleruje zastawkę mówiącą 12 godzin lub dłużej (zwykle w ciągu dnia) lub nasadkę dekaniulacyjną do
czterech godzin (jeśli przepływ powietrza jest obecny przy okluzji palca). U pacjentów po operacjach
głowy i szyi nasadka do dekaniulacji może zostać pozostawiona na dłuższy czas według uznania chirurga

• Umowa MDT na dekaniulację

12.2 Wyposażenie:

• Pakiet opatrunkowy

• Gaza i dwa przezroczyste, półprzepuszczalne opatrunki, takie jak tegaderm™ lub opsite™
• Sterylna normalna sól fizjologiczna

• Rękawiczki, fartuch i okulary ochronne


• Rurka tracheostomijna o odpowiednim rozmiarze i jedna o rozmiar mniejsza (dostępna nieotwierana)

• Maska na twarz lub okulary nosowe, jeśli pacjent wymaga tlenu

• Wymaz mikrobiologiczny
• Rozszerzacze tchawicy

• Działająca jednostka ssąca i odpowiednie cewniki ssące


• Stetoskop
• Sprzęt do resuscytacji

12.3 Procedura:

• Sprawdź wyposażenie awaryjne


• Wyjaśnij pacjentowi procedurę i uzyskaj zgodę pacjenta tam, gdzie to możliwe
• Ułożyć pacjenta w pozycji półleżącej
• W razie potrzeby umieść dodatkowy tlen na nosie i ustach
• Upewnij się, że asystent ma jasność co do tego, czego się od niego oczekuje

• W razie potrzeby poproś asystenta o odessanie, usunięcie starego opatrunku i taśm oraz podparcie rurki
• Usuń rurkę po wygaśnięciu
• Obserwować miejsce, w razie potrzeby wymazać i oczyścić stomię

• Sprawdź, czy pacjentowi jest wygodnie

St George's Healthcare NHS Trust 55


Pielęgnacja tracheostomii

• Użyj części gazy złożonej na cztery części i umieść ją na stomii, poproś asystenta o założenie
przezroczystych opatrunków tak, aby zachodziły na miejsce stomii
• Pokaż pacjentowi, jak uciskać miejsce stomii podczas mówienia lub kaszlu, aby ograniczyć
„wydmuchiwanie” opatrunku
• Udokumentuj procedurę w dokumentacji przypadku i dokonaj ostatecznej kontroli pacjenta

Pacjenci nie mogą przeprowadzić dekaniulacji z wielu powodów; dlatego pacjent wymaga ścisłej
obserwacji po dekaniulacji. Przyczyny niepowodzenia obejmują zwiększoną pracę oddechową,
niezdolność do usuwania wydzielin i uszkodzenie tchawicy, w tym zwężenie, wiotkość tchawicy i
ziarniniak, które mogły być wcześniej niezdiagnozowane. Kliniczne wskazania tych ostatnich powikłań
obejmują stridor, zmianę jakości głosu i/lub zwiększenie pracy oddechowej.2
Pacjenta należy skierować do zespołu laryngologicznego, jeśli jest to zaniepokojone, lub do zespołu ratunkowego w przypadku
zaobserwowania ostrej niewydolności oddechowej.

Sugeruje się, aby w nagłych przypadkach worek tracheostomijny leżał przy łóżku pacjenta
przez 24 godziny po dekaniulacji.

Bibliografia

1. Stelfox HT, Crimi C, Berra L, Noto A, Schmidt U, Bigatello LM, Hess D.

2. Norwood S; Vallina V; Krótkie K; Saigusa M; Fernandez L.; McLarty J. (2000). Częstość występowania
zwężenia tchawicy i innych późnych powikłań po przezskórnej tracheostomii. Annals of Surgery,
tom. 232, nr. 2, strony 233 – 241.

56 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

13.0 Scenariusze awaryjne

Ryc. 13-1 Wykres algorytmu awaryjnego wykonania tracheostomii

JEST CIERPLIWY
ODDECHOWY?
TAK NIE

Niewydolność oddechowa?
• Wezwij zespół resuscytacyjny – 2222
• Jeśli nie ma oznak życia, uruchom algorytm ILS:
http://www.resus.org.uk/pages/alsalgo.pdf
• Wyjąć zastawki/nasadki/kaniule mówiące z
tracheostomii
TAK

Możesz przewietrzyć ręcznie


• PODAWAĆ 100% O przez 2
przez tracheostomię?
tracheostomię i twarz
• W razie potrzeby wezwij natychmiastową pomoc/
lekarza/laryngologa lub 2222

• Wyjąć zastawki/nasadki/kaniule
mówiące z tracheostomii
• Odsysaj i zachęcaj do kaszlu TAK NIE
• Dodaj otuchy
• Zmień pozycję/posadz pacjenta
• Opróżnij mankiet tracheostomijny

• Napompuj mankiet, jeśli jest obecny, • Ssanie


lub rozważ założenie mankietu
• Zmień wewnętrzną kaniulę (bez
rura fenestracji)
• Wentyluj ręcznie do czasu
• Rozważ spuszczenie powietrza z mankietu i
przybycia pomocy
ustawienie BVM na twarz

• W przypadku niedrożności górnych dróg

oddechowych należy rozważyć opróżnienie

mankietu i BVM do stomii

• Rozważyć zmianę rurki (przez


kompetentną osobę)
• Rozważ alternatywne drogi oddechowe
np. ETT, LMA (przez
kompetentną osobę)
• Rozważyć usunięcie rurki,
KRWOTOK przykryć stomię i BVM twarzą

NIE OPRÓŻNIAĆ MANKIETU do siebie

Jeśli krwawienie z rurki tracheostomijnej zapewnia odpowiednie


napełnienie mankietu, podać O2, odessać, w razie potrzeby
zastosować wentylację dodatnim ciśnieniem i wezwać
natychmiastową pomoc.

Jeśli krwawienie z jamy ustnej lub ze stomii zapewnij odpowiednie


napełnienie mankietu, uciśnij miejscowo i wezwij lekarza lub
laryngologa.

St George's Healthcare NHS Trust 57


Pielęgnacja tracheostomii

58 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

14.0 Dokumentacja
Tracheostomijny ICP (patrz Załącznik 4) należy stosować u wszystkich dorosłych pacjentów z tracheostomią
podczas pobytu w szpitalu St Georges (należy to stosować w połączeniu z oceną wczesnego ostrzegania
(EWS)) Dokumentacja musi być przechowywana przy łóżku pacjenta folderze i aktualizowane na każdej
zmianie. Po wypełnieniu należy to umieścić w notatkach pacjenta. ICP obejmuje następujące sekcje:

• Zapis wkładania i zmian rurki tracheostomijnej


• Karta opieki nad tracheostomią
• Lista kontrolna sprzętu do tracheostomii
• Plan odstawienia od rurki tracheostomijnej

• Arkusz kontynuacji MDT do tracheostomii

Dodatkowa dokumentacja, taka jak interwencje chirurgiczne, ograniczenia leczenia, zmiany w


tracheostomii, porady dotyczące mowy i języka (SLT), powinna być jasno udokumentowana w
dokumentacji medycznej pacjenta.

St George's Healthcare NHS Trust 59


Pielęgnacja tracheostomii

60 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

15.0 Wypisz do domu z tracheostomią


Dokumentacja planowania wypisu z tracheostomii powinna być wykorzystana jako przewodnik dla planu wypisu
(patrz Załącznik 5). Dla bezpiecznego wypisu ważne jest przeszkolenie w czasie pobytu pacjenta w szpitalu
następujących osób w zakresie zasad postępowania z tracheostomią w celu zapewnienia bezpiecznego wypisu ze
szpitala do domu:

• Pacjent
• Krewni/bliscy krewni/opiekunowie pacjenta
• Okręgowy/społeczny zespół pielęgniarski
W przypadku pacjentów mieszkających w rejonie Londynu należy powiadomić London Ambulance Service
(LAS), że pacjent po tracheostomii lub laryngektomii mieszka w danej społeczności. W nagłym przypadku
LAS będzie świadomy, że jeśli odbierze połączenie 999 pod numerem telefonu pacjenta (domowy telefon
stacjonarny) i nikt się nie odezwie, że jest to nagły wypadek, i natychmiast wyślą karetkę pogotowia i
policję. Przykład listu powiadamiającego LAS można znaleźć w protokole wypisu z tracheostomii. W
przypadku pacjentów mieszkających w innych częściach kraju podobne ustalenia można uzyskać w
lokalnym pogotowiu ratunkowym.

W przypadku pacjentów wracających do domu z tracheostomią należy dokonać dalszych ustaleń dotyczących stałego
wsparcia i wymiany rurek przed wypisem. Pacjentom należy zaproponować wizytę kontrolną w odpowiedniej klinice
(laryngologii lub poradni tracheostomijnej) w ciągu pierwszych 2 tygodni po wypisaniu ze szpitala.

St George's Healthcare NHS Trust 61


Pielęgnacja tracheostomii

62 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Załącznik 1

Podstawowe kompetencje

Opieka zdrowotna Świętego Jerzego


Fundusz NHS

St George's Healthcare NHS Trust O1:1


Pielęgnacja tracheostomii

A1:2 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Podstawowa opieka nad pacjentem z tracheostomią

Kształtujący Kształtujący Podsumowanie


Oświadczenie o kompetencjach/umiejętności
Ocena 1 Ocena 2 Ocena
Podpisać & Podpisać & Podpisać &
Poziom Poziom Poziom
Data Data Data
Wykazać się znajomością
anatomii i fizjologii dróg
oddechowych
Wykazać się znajomością
wskazań do tracheostomii i
rodzajem tracheotomii
wykonane
Wykazać się wiedzą na temat
powikłań tracheostomii
Zidentyfikuj różne rodzaje
rurek tracheostomijnych i
związanych z nimi urządzeń i
podać uzasadnienie ich użycia

Potrafi zidentyfikować wyposażenie


przy łóżku, które powinno być obecne
i wyjaśnić jego zastosowanie

Potrafi dobrać odpowiednie


cewniki ssące

Pokazuje, jak i kiedy czyścić


dętkę
Identyfikuje datę włożenia i
wie, kiedy należy go
wymienić
Dokonaj oceny pacjenta z
tracheostomią, wykazując
rozmiar rurki, ciśnienie w
mankiecie, obecność lub brak
nieszczelności mankietu oraz
stan miejsca. Omów znaczenie
tych ustaleń dla bezpieczeństwa
i komfortu pacjentów.
Bezpiecznie i fachowo zmieniaj
opatrunki i taśmy tracheostomijne,
wykazując świadomość komfortu
pacjenta. Udokumentuj wyniki
opieki stomijnej.

Omówić wskazania do odsysania i


zademonstrować bezpieczną,
kompetentną technikę

Zidentyfikuj i omów sytuacje


awaryjne

St George's Healthcare NHS Trust A1:3


Pielęgnacja tracheostomii

A1:4 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Załącznik 2

Standardy praktyki klinicznej Towarzystwa


Intensywnej Terapii Dorosłych pacjentów z
tymczasową tracheostomią

Opieka zdrowotna Świętego Jerzego


Fundusz NHS

St George's Healthcare NHS Trust O2:1


Pielęgnacja tracheostomii

O2:2 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Towarzystwo Intensywnej Terapii wydało doskonały zestaw „Standardów i wytycznych”, które mają zastosowanie do
opieki nad dorosłymi pacjentami wyposażonymi w tymczasową tracheostomię.

• Niniejsze Standardy opieki powinny być obowiązkową lekturą dla wszystkich osób zaangażowanych w opiekę
lub leczenie pacjentów z tracheostomią.

• Zamiast powielać je tutaj, odsyłamy Cię do strony internetowej ICS, gdzie możesz mieć pewność,
że otrzymasz najbardziej aktualne wydanie. Odwiedź stronę http://www.ics.ac.uk

Wyciąg:

„...Jednocześnie presja na łóżka do intensywnej terapii i chęć


efektywnego wykorzystania zasobów sprzyjały wcześniejszemu
wypisywaniu do opieki pośredniej i oddziału. Sama skuteczność
tracheostomii w przyspieszaniu odstawiania od wentylacji
mechanicznej i wypisu z opieki poziomu 3 często skutkuje opieką
nad pacjentami z tymczasowymi tracheostomią w wielu miejscach w
całej organizacji. Stwarza to ryzyko, że będą oni objęci opieką
odrębną od usług klinicznych, które są najlepiej przygotowane do
identyfikowania i leczenia potencjalnie zagrażających życiu powikłań
związanych z tymczasową tracheostomią. Dlatego bardzo ważne
jest, aby istniała jasna dokumentacja i komunikacja, wraz z wyraźną
odpowiedzialnością i szkoleniem dla zaangażowanego personelu
medycznego...”

St George's Healthcare NHS Trust A2:3


Pielęgnacja tracheostomii

A2:4 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Dodatek 3

Zaawansowana tracheostomia
Kompetencje

Opieka zdrowotna Świętego Jerzego


Fundusz NHS

St George's Healthcare NHS Trust A3:1


Pielęgnacja tracheostomii

A3:2 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

ZAAWANSOWANE KOMPETENCJE TRACHEOSTOMII

W ramach oceny kompetencji należy spełnić następujące kryteria.

SKŁADNIK TEORII KOMPETENCJI TRACHEOSTOMII

KRYTERIA CEL DATA OCENIONY PRZEZ


OSIĄGNIĘTE

• Potrafi dokładnie określić, kiedy pacjent jest gotowy


tracheostomia do odstawienia
odstawienie od piersi
• Dokładnie identyfikuje procesy:
• Deflacja mankietu
• Zawór mówiący
• Czapka dekanulacyjna
• Potrafi dokładnie określić
poprawną dokumentację
• Potrafi dokładnie określić wskazania do
tracheostomia zmian w tracheostomii
zmiana • Potrafi dokładnie zebrać sprzęt do
zmiany tracheostomii
• Identyfikuje personel wymagany do
pomocy/wsparcia podczas zmiany
• Potrafi dokładnie określić wyjątki od
procedury zmiany tracheostomii
• Potrafi dokładnie określić
poprawną dokumentację
• Potrafi określić, jakie procedury należy zastosować, jeśli
tracheostomia wystąpią następujące sytuacje:
komplikacje
- Rurka włożona nieprawidłowo

- Rury nie można ponownie włożyć

- Nadmierne krwawienie

- Zapaść dróg oddechowych

- Nadmierny kaszel

• Potrafi dokładnie określić standardy


Dekanulacja dekaniulacji
• Potrafi dokładnie zebrać sprzęt do
dekaniulacji
• Identyfikuje personel wymagany do
pomocy/wsparcia podczas zmiany
• Potrafi dokładnie wskazać wyjątki
od procedury dekaniulacji
• Potrafi dokładnie określić
poprawną dokumentację

St George's Healthcare NHS Trust A3:3


Pielęgnacja tracheostomii

• Potrafi określić, jakie procedury należy wykonać,


Dekanulacja jeśli pacjent wykazuje:
komplikacje
- Zapaść dróg oddechowych

- Nieskuteczny kaszel

- Wyczerpanie

- Aspiracja

- Panika/niepokój

• Potrafi dokładnie omówić procedurę


Podstawowe życie
wykonania BLS u pacjenta po
Wsparcie tracheostomii

• Potrafi dokładnie uzasadnić:


tracheostomia
rury - Rury bez fenestracji

- Rury fenestrowane

- Dętka

A3:4 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

PRAKTYCZNY SKŁADNIK KOMPETENCJI TRACHEOSTOMII

DEKANIULACJA ZAOBSERWOWANY PRZEZ KOMPETENTNY UWAGI O


WYDAJNOŚĆ

DATA OCENY tak / nie

1. OBOWIĄZKOWE

2. OBOWIĄZKOWE

3. OBOWIĄZKOWE

4. OPCJONALNE

5. OPCJONALNE

TRACHEOSTOMIA ZAOBSERWOWANY PRZEZ KOMPETENTNY UWAGI O


ZMIANA WYDAJNOŚĆ

DATA OCENY
tak / nie

1. OBOWIĄZKOWE

St George's Healthcare NHS Trust A3:5


Pielęgnacja tracheostomii

2. OBOWIĄZKOWE

3. OBOWIĄZKOWE

4. OBOWIĄZKOWE

5. OBOWIĄZKOWE

A3:6 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Dodatek 4

Ścieżka Zintegrowanej Opieki


nad Pacjentem z Tracheostomią

Opieka zdrowotna Świętego Jerzego


Fundusz NHS

St George's Healthcare NHS Trust A4:1


Pielęgnacja tracheostomii

A4:2 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Zintegrowana Ścieżka Opieki


Do
Pacjenci z tracheostomią

Nazwa……………………………………………. Numer szpitala………………

Data urodzenia……………….. Konsultant………

Pierwsza tracheostomia
Typ i rozmiar: Data wstawienia:
Fenestrowane Mankiet

tak nie tak nie

Powód tracheostomii / rodzaj rurki

Przezskórne / chirurgiczne

Jakieś komplikacje przy wkładaniu?

Data usunięcia szwów …………….

Zmiany w rurce tracheostomijnej


Typ i rozmiar: Data wstawienia: Fenestrowane Mankiet

tak nie tak nie

Typ i rozmiar: Data wstawienia: Fenestrowane Mankiet

tak nie tak nie

Typ i rozmiar: Data wstawienia: Fenestrowane Mankiet

tak nie tak nie

Typ i rozmiar: Data wstawienia: Fenestrowane Mankiet

tak nie tak nie

Typ i rozmiar: Data wstawienia: Fenestrowane Mankiet

tak nie tak nie

Data dekaniulacji ………………….


Wersja 30czczerwiec 2008

St George's Healthcare NHS Trust A4:3


Pielęgnacja tracheostomii

Zintegrowana Ścieżka Opieki


Do
Pacjenci z tracheostomią

Dokument ten powinien zawierać:

• Przednia strona (na odwrocie)


• Kontrola sprzętu do tracheostomii / arkusze zapisów opieki zmiany
tracheostomijnej
• Wykresy odstawiania tracheostomii
• Wielodyscyplinarne arkusze rekordów zespołu

W razie potrzeby należy dodać dodatkowe arkusze.

Przy wypisie pacjenta ze szpitala dokument ten należy złożyć w


dokumentacji medycznej.

Jeżeli pacjent ma być przeniesiony do innego szpitala z założoną tracheostomią,


prosimy o przesłanie z pacjentem –

• Kserokopia przedniej strony


• Kserokopie wykresówek MDT
• Kserokopia ostatnich kart ewidencji kontroli sprzętu / opieki
zmianowej.

A4:4 St George's Healthcare NHS Trust


Nazwa ………………………………………………. Numer ……………………….

tracheostomia e sprawdzić:należy wypełnić na KAŻDEJ zmianie


Data
Czas
Pielęgnacja tracheostomii

Obwód bez ponownego oddychania (zielony worek)

St George's Healthcare NHS Trust


BVM (maska z zaworem workowym) dla dorosłych ze
zbiornikiem i drenem
Przepływomierz tlenu (funkcja kontrolna)

Jednostka ssąca (ustawiona na – 20 kPa przy otwartym


ssaniu)
Cewniki ssące (Rozmiar tchawicy -2) x2 Ty też musisz
Ukończ
Jankauerski frajer
Pielęgnacja tracheostomii
Płukanie do rurek Nagraj (patrz powyżej)

Zapasowe rurki intubacyjne(Taki sam typ. 1


ten sam rozmiar i 1 rozmiar mniejszy)
Rozszerzacze tchawicy

Klin do odłączania
tracheostomii
10ml strzykawka

Obcinacz ściegów

Torba awaryjna
Aquagel

Rękawice

fartuchy

Okulary ochronne
Podpis

A4:5
Nazwa ………………………………………….. Numer …………………………..

A4:6
Karta opieki nad tracheostomią
Do wykonania NA KAŻDEJ ZMIANIE
Data i godzina
Początek zmiany Początek zmiany Początek zmiany Początek zmiany Początek zmiany Początek zmiany Początek zmiany Początek zmiany Początek zmiany

Wypełniono listę kontrolną sprzętu do


tracheostomii(przejrzyj)(Tak nie)
Ciśnienie mankietu =(Powinien być25-34 cmH2O.Jeśli nie, powiadom
Pielęgnacja tracheostomii

MDT o zapytaniu o nieszczelność mankietu)

Wymagane FiO2(stan procentowy)

Używane urządzenie nawilżające?(podać który)

Jak często należy wykonywać obserwacje układu oddechowego?

Czy wymagane jest regularne odsysanie?(częstotliwość lub „w


razie potrzeby”)

Koniec zmiany Koniec zmiany Koniec zmiany Koniec zmiany Koniec zmiany Koniec zmiany Koniec zmiany Koniec zmiany Koniec zmiany

Wewnętrzna kaniula sprawdzana i czyszczona co


najmniej cztery godziny?(Tak nie)
Jak często wykonywano odsysanie?(np. 1-2
godziny, itp.)
Ilość wydzielin(np. minimalne,
umiarkowane lub obfite)
Kolor (opisz np. klarowny, ropny, poplamiony
krwią)
Próbka wysłana?(Tak nie)
Stan stomii(opisz np. zdrowy, stan
zapalny, sączący, wyciek plwociny)
Wymaz z rany wysłany?(Tak nie)

Ubieranie zmienione?(Jeśli więcej niż jeden raz,


podaj jak często)
Warianty(Jeśli rutynowa pielęgnacja nie jest
przeprowadzana, proszę wyraźnie podać przyczynę)

Podpis

St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

St George's Healthcare NHS Trust A4:7


Pielęgnacja tracheostomii

Tracheostomia ICP – notatki zespołu wielodyscyplinarnego


Data Podpis / imię i nazwisko
i czas drukiem Dyscyplina / stopień

..................................................................................................................

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. …………………………………………………………………………………

……………………..

………………………………………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. …………………………………………………………………………………

……………………..

………………………………………………………………………….. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

……………………………………………….. …………………………………………………………………………………

…………………….. …………………………………………………………………………..

A4:8 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

St George's Healthcare NHS Trust A4:9


Pielęgnacja tracheostomii

A4:10 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Dodatek 5

Wytyczne dotyczące opieki i szkolenia


Pacjenci wracający do domu z a
tracheostomia

Opieka zdrowotna Świętego Jerzego


Fundusz NHS

St George's Healthcare NHS Trust O5:1


Pielęgnacja tracheostomii

O5:2 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Imię i nazwisko pacjenta__________________ Numer szpitala __________________

Pacjenci wracający do domu z tracheostomią

Wytyczne dotyczące opieki i szkolenia wymagane przed


Wypis ze szpitala
Pacjenci wracający do domu z rurką tracheostomijną mają ograniczone wsparcie w
społeczności. Dlatego oni lub ich opiekunowie muszą zostać przeszkoleni na oddziale, aby
czuć się pewnie w codziennej pielęgnacji i zarządzaniu rurką tracheostomijną. Planowanie
wypisu jest procesem złożonym, wymagającym ścisłej współpracy z zespołem środowiskowym
pacjenta i zapewnienia pacjentowi odpowiedniego specjalistycznego sprzętu. Dlatego proces
ten należy rozpocząć jak najszybciej.

Niniejszy dokument określa podstawowe umiejętności wymagane od pacjenta lub opiekuna przed wypisem ze
szpitala. Zawiera również wykaz niezbędnego wyposażenia, które należy zamówić dla pacjenta. Ma to na celu
zapewnienie jak najbezpieczniejszego wypisu ze szpitala.

Pielęgniarka oddziałowa powinna zostać przydzielona do obowiązku zapewnienia wykonania i


podpisania wytycznych, gdy pacjent lub opiekun czuje się pewnie. Przydzielona pielęgniarka będzie
również odpowiedzialna za zamawianie i kompletowanie niezbędnego sprzętu tracheostomijnego przed
wypisaniem pacjenta. Skierowanie do Powiatowej Służby Pielęgniarskiej powinno być dokonane jak
najwcześniej, ponieważ część sprzętu trzeba będzie zamówić u Pielęgniarki Okręgowej, a Pielęgniarka
Okręgowa może wymagać przeszkolenia.

W stosownych przypadkach pacjent powinien zostać umówiony na wizytę w poradni


tracheostomijnej prowadzonej przez logopedę i pielęgniarkę laryngologiczną (kod PAS
TRACSLTI) w ciągu dwóch tygodni od wypisu ze szpitala.

Zawartość opakowania:
1. Umiejętności wymagane od pacjenta i/lub opiekuna przed wypisem ze szpitala
• Umiejętności te należy podpisać i wpisać do dokumentacji medycznej pacjenta.
Kopię należy przekazać pacjentowi i pielęgniarce rejonowej.

2. Lista podstawowego sprzętu do tracheostomii wymaganego w domu i gdzie


można go zamówić.

3. Zdjęcia anatomii tracheostomii – do wykorzystania z pacjentem/opiekunem w celach


edukacyjnych oraz przekazane pacjentowi na pamiątkę

4. Wytyczne dotyczące tracheostomii w nagłych wypadkach – do omówienia z pacjentem/opiekunem i


przekazane pacjentowi do trzymania w domu.

5. List London Ambulance Service – do wypełnienia i przesłania faksem do LAS przez przydzieloną pielęgniarkę
oddziałową. Kopia do przechowywania w dokumentacji medycznej.

St George's Healthcare NHS Trust O5:3


Imię i nazwisko pacjenta__________________ Numer szpitala __________________

A5:4
UMIEJĘTNOŚCI TRACHEOSTOMII WYMAGANE PRZED WYPISEM Pacjent demonstruje D/Pielęgniarka demonstruje Komentarze / Wariancja
ZE SZPITALA zaufanie - znak zaufanie - znak
ANATOMIA I FIZJOLOGIA
Pielęgnacja tracheostomii

• Pacjent/opiekun wykazuje zrozumienie podstawowej wiedzy na temat


zmienionej pooperacyjnej anatomii szyi(użyj załączonych obrazków)

• Pacjent/opiekun demonstruje zrozumienie budowy


miejsca na tracheostomię

• Pacjent/opiekun może zidentyfikować rodzaj i części rurki, którą


posiada
PIELĘGNACJA STOMY

• Pacjent/opiekun wykazuje zrozumienie dla znaczenia i


częstotliwości czyszczenia stomii(codziennie)

• Pacjent/opiekun potrafi określić możliwe objawy infekcji w miejscu wyłonienia stomii

• Pacjent/opiekun demonstruje skuteczne czyszczenie stomii


PIELĘGNACJA RURY

• Pacjent/opiekun wykazuje zrozumienie dla znaczenia i


częstotliwości czyszczenia dętki

• Pacjent demonstruje umiejętność usunięcia kaniuli wewnętrznej, oczyszczenia jej i


ponownego założenia
PIELĘGNACJA UBRANIA

• Pacjent/opiekun wykazuje zrozumienie dla znaczenia pielęgnacji


opatrunku i częstotliwości jego zmian(przynajmniej codziennie)

• Pacjent/opiekun demonstruje, jak zmienić opatrunek tracheostomijny


PIELĘGNACJA UCHWYTU NA RZEP DO TRACHEOSTOMII

• Pacjent i opiekun demonstrują, jak zmienić uchwyt tracheostomijny i dopasować


dopasowanie(co najmniej tygodniowo)

St George's Healthcare NHS Trust


Imię i nazwisko pacjenta__________________ Numer szpitala __________________
SSANIE

• Pacjent/opiekun wykazuje świadomość wskazań do


odsysania

• Pacjent/opiekun demonstruje świadomość odsysania w jamie ustnej i


tchawicy
Pielęgnacja tracheostomii

• Pacjent/opiekun wykazuje świadomość rodzaju


tracheostomii, którą ma pacjent, oraz skutków odsysania

St George's Healthcare NHS Trust


• Pacjent/opiekun demonstruje skuteczną technikę odsysania
NAWILŻANIE
• Formy nawilżania omówione i uzgodnione z pacjentem/opiekunem Uzgodnione nawilżanie:
przy wypisie -
______________________
• Pacjent/opiekun wykazuje świadomość wskazań do stosowania ______________________
odpowiedniego HME, np. szwedzkiego nosa, śliniaczka buchannona, _
nawilżanego tlenu.

• Pacjent/opiekun wykazuje zrozumienie, kiedy potrzebny jest


nebulizator i jak czyścić sprzęt
KONTROLA CIŚNIENIA W MANKIECIE(jeśli dotyczy)

• Pacjent/opiekun demonstruje świadomość i umiejętność sprawdzania ciśnienia


mankietu tracheostomijnego dwa razy dziennie za pomocą manometru
PROCEDURY AWARYJNE
• Pacjent jest świadomy, co stanowi nagły przypadek
tracheostomii
• Pacjent wskazuje, że wie, co zrobić, jeśli tracheostomia zostanie
zablokowana
• Pacjent wskazuje, że wie, co zrobić, jeśli tracheostomia ulegnie
przemieszczeniu List wysłany faksem do

• Pacjent potwierdza, że posiada telefon stacjonarny i wyraża zgodę LAS___________


na dodanie go do London Ambulance Service Neck
Rejestr oddechów
PODEJMOWAĆ WŁAŚCIWE KROKI

• Data i godzina wizyty kontrolnej w poradni tracheostomijnej Data i godzina


spotkania
____________

A5:5
Pielęgnacja tracheostomii

Imię i nazwisko pacjenta__________________ Numer szpitala __________________


Niezbędny sprzęt do tracheostomii, który należy zdobyć przed
Wypis ze szpitala
WSZYSCY pacjenci powinni mieć zapewniony następujący sprzęt:
Przedmiot Wymagania Być Szczegóły zamówienia Zaaranżowane?
zamówione (podpisany)
z…
Ssanie Musi być zasilany Dzielnica Laerdal Medical Ltd.
Maszyna bateryjnie i sieciowo Pielęgniarka Laerdal House, Goodmead
Rd.,
Orpington
Kent BR6 0HX
01689-876634
Ssanie Rozmiar do obliczenia Dzielnica Zaopatrzenie NHS
Cewniki w zależności od rury Pielęgniarka Rozmiar 10 – FSQ302
(x3/2) Rozmiar 12 – FSQ303
Rozmiar 14 – FSQ304
Usta Jankera - Oddział Zaopatrzenie NHS
rury ssące FWP501
tracheostomia Jeden rozmiar ten sam i Oddział Zobacz załączony indeks
Rury jeden rozmiar mniejszy arkusz dla odpowiedniego
rurka dla pacjenta
Rozszerzacze Jeden Oddział Uzyskaj z CSSD
tracheostomia Jedno pudło Kraj 0800 783 1659
opatrunki szeroki
medyczny
Uchwyt do tracheoterapii Jedno pudło Kraj 0800 783 1659
szeroki
medyczny
Maska do tchawicy Dwa Oddział Zaopatrzenie NHS
i tlen Maska do tchawicy – FDD545
złącze Przewód tlenowy – FDF352
Rękawice Jedno pudło Dzielnica
Pielęgniarka

Filtr stomijny 2 pudełka Kraj 0800 783 1659


szeroki
medyczny
Tarcza prysznicowa Jeden Kraj 0800 783 1659
szeroki
medyczny
W razie potrzeby specjalne wyposażenie
Nebulizator Jeden Dzielnica Zaopatrzenie NHS Wymagane do Zamówione
komora i Pielęgniarka FDE074 tego Pacjenta? (podpisany)
rury T/N

Tlen Poziom O2 Dzielnica Wymagane do Zamówione


zdecydowano o wymaganiu pielęgniarka tego Pacjenta? (podpisany)
przy wypisie T/N

Manometr Tylko jeśli pacjent ma założoną Oddział Zaopatrzenie NHS Wymagane do Zamówione
rurkę tracheostomijną FDH345 tego Pacjenta? (podpisany)
rura T/N

A5:6 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

St George's Healthcare NHS Trust A5:7


Pielęgnacja tracheostomii

Imię i nazwisko pacjenta__________________ Numer szpitala __________________

Informacje dla pacjentów

Dbanie o tracheostomię i postępowanie w nagłych wypadkach

Jak dbać o moją tracheostomię?


• Sprawdzaj dętkę trzy razy dziennie. o
Kiedy się budzisz, w
o środku dnia, przed
o pójściem spać.
Wyczyść go, jeśli zobaczysz w środku wydzieliny (flegmę). Być może będziesz musiał
sprawdzaj i czyść dętkę częściej, jeśli wydzielasz dużo wydzieliny.

• Zawsze miej pod ręką czystą dętkę, którą możesz włożyć podczas czyszczenia
brudnej.
• Zmieniaj opatrunki tracheostomijne co najmniej raz dziennie lub częściej,
jeśli się zabrudzą.
• Uchwyty na rzepy mocujące tracheostomię na miejscu należy wymieniać co
najmniej raz w tygodniu lub częściej, jeśli się zabrudzą. Jest to praca dla
dwóch osób — jedna osoba trzyma rurkę tracheostomijną na miejscu, a
druga zdejmuje i zakłada ponownie uchwyt. Po raz pierwszy zmieniaj je,
gdy jest z Tobą Twoja Pielęgniarka Okręgowa.
• Przez cały czas noś na rurce tracheostomijnej wymiennik ciepła i wilgoci (HME),
znany również jako śliniaczek Buchanana. Jest to szczególnie ważne w nocy,
aby pomóc utrzymać luźną wydzielinę.
• Upewnij się, że masz sposób na zwrócenie na siebie uwagi w nocy, jeśli potrzebujesz
pomocy, na przykład umieść dzwonek przy łóżku lub awaryjną zawieszkę.

Co powinienem zrobić, jeśli tracheostomia zostanie zablokowana?


1. Wyjmij dętkę i wymień ją na czystą.
2. Jeśli nadal masz trudności, odessaj rurkę tracheostomijną.
Następniealbo:
3a. Jeśli to złagodzi objawy, należy natychmiast zaopatrzyć się w nebulizator i
umówić się na wizytę kontrolną w przychodni szpitalnej.
Lub
3b. Jeśli nadal masz trudności, zadzwoń999natychmiast.

Co powinienem zrobić, jeśli tracheostomia wypadnie?


1. Zachowaj spokój, ponieważ nadal będziesz mógł oddychać, ale natychmiast:
2. Spróbuj włożyć całą rurkę z powrotem do otworu. Idzie w tym samym
kierunku, co przy wkładaniu dętki do dętki zewnętrznej. Aby to
ułatwić, użyj żelu na bazie wody, np. Aquagel lub KY jelly.
3. Jeśli jest to trudne, spróbuj umieścić rurę dolną następnego rozmiaru w otworze.
4. Jeśli nie możesz tego zrobić, zadzwoń pod numer 999 i użyj rozszerzaczy tchawicy, aby
otworzyć otwór.

A5:8 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Imię i nazwisko pacjenta__________________ Numer szpitala __________________

St George's Healthcare NHS Trust A5:9


Pielęgnacja tracheostomii

Imię i nazwisko pacjenta__________________ Numer szpitala __________________

O5:10 St George's Healthcare NHS Trust


Pielęgnacja tracheostomii

Imię i nazwisko pacjenta__________________ Numer szpitala __________________

Oddział Florence Nightingale 4cz Szpital Świętego Jerzego

Piętro, skrzydło św. Jakuba Blackshaw Road


Londyn
Bezpośrednia linia: 020 8725 3190
SW17 0QT

www.st-georges.org.uk
Data:
Numer szpitala:

Kierownik usług kontrolnych Londyńskie


pogotowie ratunkowe NHS Trust 220
Waterloo Road
Londyn SE1 8SD
Telefon:0207 463 2527
Faks:0207 921 5188

Droga

Re: Nowy pacjent po tracheostomii w rejestrze ryzyka

Poniżej znajdują się dane nowego pacjenta mieszkającego w domu z tracheostomią, aby dodać go do rejestru
oddechów szyjnych. Jeśli skontaktują się ze służbami ratunkowymi, mogą nie być w stanie mówić, a załogi karetki
opiekujące się pacjentem będą musiały być świadome, że resuscytacja będzie polegała na wykonaniu usta-
tracheostomia, a nie usta-usta.

Pacjent: data urodzenia:

Adres:

Telefon:

Skontaktuj się ze mną jak najszybciej, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości w tej sprawie.

Z poważaniem

Koordynator ds. absolutorium

Dw Notatki medyczne

St George's Healthcare NHS Trust O5:11


Pielęgnacja tracheostomii

O5:12 St George's Healthcare NHS Trust


St George's Healthcare NHS Trust pragnie wyjaśnić, że nie wspiera żadnego konkretnego produktu
firmy, ale jest bardzo wdzięczny za wsparcie udzielone podczas drukowania tego dokumentu przez
Smiths Group PLC.

Kod zamówienia: TR194455GB-0112

Opieka zdrowotna Świętego Jerzego


Fundusz NHS

You might also like