Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: KIMI Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore : Situata e të nxënit:

Nje diete e baraspeshuar Dieta,kequshqyerja.Cfare duhet te
hame?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalët kyçe:
fushës/lëndës sipas temës mësimore: Dieta
 diskuton rëndësinë e një diete të Kequshqyerja
barazpeshuar për shëndetin.
Arterioskleroza
 zgjedh dieta të baraspeshuara për njerëz
Anemia
me nevoja të ndryshme.
Diabeti

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

Teksti i kimisë,fletore pune,informacione nga temat ndërkurrikulare:
interneti Gjuhët dhe komunikimi,
TIK,Arte,Edukim fizik dhe sporte

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

Përshkrimi i situatës
Nje diete e ekuilibruar permban pak nga te githa llojet e lendeve ushqyese, te cilat
sigurojne energjine qe i nevojitet organizmit tone çdo dite.Kur ne diete mungojne nje
ose disa nga lëndët ushqyese, mund te shkaktohen semundje te pamjaftueshmerise
ushimore (te kequshqyerjes).Nje diete e mire permban ushqime me proteina, vitamina
dhe kripera minerale, por jo me shume yndyra dhe shegerna (shiko tabelen ne fund te
librit).
Veprimet ne situate:
  Shkrim i lire
Shkruhet në tabele tema e mësimit.I kerkoj nxenësve te shkruajne gjithcka dine ne
lidhje me temen. Nënësit shkruajne ne mënyre te pavarur, duke e filluar shkrimin me
menyne e nje dite te tyre, ushqimet e preferuara, nëse kane ndonje te smure ne familje,
informacione lidhur me semundjet (shkak-pasoje) etj.
 Leksion i avancuar
Shkruaj ne tabele grupe ushqimesh me vlera
te larta ushqyese dhe grupe
ushqimesh te demshme. Interpreton
piramiden ushqimore. Thekson faktin që
secila nga lendet duhet te jete ne sasine dhe
raportin e duhur.

Per me teper:
Dieta e nje personi ndryshon ne kohe te ndryshme te jetes se tij. Te disa njerëz
metabolizmi zvogelohet kur arrin 60 vjeç dhe ushqehen me pak. Sasia e energjise qe
perdorim varet nga mosha, gjinia ,aktiviteti qe kryejne. Ushqimi duhet te shperndahet
në 4 vakte. Nuk duhet anashkaluar asnje vakt. Jeni ne fazen e zhvillim, ndaj duhet te
ushqeheni shendetshem.
- Djemve u duhen 12570 J/dite.
- Vajzave u duhen 8799 J/dite.
- 10-15 % e energjise merret nga proteinat.
- 20-30% e energjise merret nga lyrat.
- 45-65 % e energjis merret nga sheqernat.
- Nga djegia e 1g sheqer clirohet 16J energji.
- Nga djegia e 1g lyre clirohet 38.9 J energji.
- Nga djegia e 1g proteine clirohet 13.4 g energji.
Informacion mbi semundjet (shkak-pasoje) si: arterioskleroza, diabeti, ulcera e
stomakut, gastriti, smundjet koronare te zemres etj.
Semundjet e shkaktuara nga kequshqyerja:
1. Obeziteti
2. Semundjet e veshkave
3. Semundjet e temthit
4. Semundjet e zemres
5. Semundjen e gjakut
6. Diabeti
7. Hipertensioni
8. Semundjet e artierieve te trurit
9. Kanceri i qafes se mitres
10.Kanceeri i ovareve,etj.

 Ditar dypjesesh

Shkruaj lendet ushqyese dhe semundjet në fleta dhe cdo grup terheq nje fish e ben
plotesimin e saj. Ne plotesimin e fletes marrin pjese te githe nxenesit e grupit.Pas
perfundimit lexohen e plotsohen idete edhe nga antare te grupeve te tjera.
Funksion i perbashkët:
1. Furnizojne trupin me lende te cilat sigurojne energjine e nevojshme.
2. Sigurojne materialet per ndertimin, riperteritjen dhe mirembajtjen e indeve te
trupit, siç jane muskujt dhe kockat.
3. Sigurojne substanca te cilat marrin pjese ne rregullimin e proceseve te
organizmit.

Fibrat Nxit sistemin tretes

Ndihmon ne uljen e perthithjes se lyrave
Ndihmon ne uljen e perthithjes se sheqerit
Proteinat Per formimin e qelizave te reja
Per transportin e oksigjenit
Yndyrnat Depozitohen
Sigurojne izolimin e mbrojtje nga i ftohti

Ngjashem veprohet dhe per lendet e tjera:

Dhjamosja
Obeziteti 15% mbi peshen trupore

Bllokimi i eneve te gjakut nga lyrat

Infrakti i zemres ....

Ngjashem veprohet edhe per semundjet e tjera.

  Rrjet i diskutimit
Diskutojme se bashku me nxenesit temen e meposhtme.Ndahen nxenesit ne dy grupe
ku njeri grup jep argumenta pro temes dhe grupi tjeter argumenta kundra temes.

Po A duhet te Jo
konsumojne te gjithe
njerezit te njejten
diete ushqimore?Pse?

Vlerësimi i situatës-Situata quhet e realizuar kur nxenesit/ja :

- Merr pjese aktive ne diskutim
- Jep pergjigje te sakta mbi argumente per probleme te ndryshme
- Mban qendrimin e vet ne rubriken Rrjeti i diskutimit.
Vlerësimi i nxënësve -Nxënësi/ja vlerësohet për:
- bashkëpunimin në grup gjate Rrjetit te diskutimit;
- pjesëmarrjen në diskutim;
- mbajtjen e shënimeve e saktësinë e përgjigjeve.
Detyrat dhe puna e pavarur
1. Grumbulloni informacion mbi ushqimet qe duhet te konsumohen per nje diete
te balancuar dhe energjine(J) qe ka secili ushqim.
2. Hartoni nje grafik mbi nevojat ditore per energji te femijeve, te rinjve,te
rriturve.
3. Informacion mbi cilesine e ushqimeve ne vendin tone.(Bio/me hormone???)