Q’IJB’ANOJ

TIEMPO / ASPECTO
Are taq ri q’ijb’anoj kkik’ut jampa’ kb’an ri jastaq rachi’l jas kb’an chech ub’anik, are taq wa’:
X: We jun tz’ib’ ri’ kuk’utu we xk’is ub’anik ri b’anoj. K’utub’al: Xwarik.
K: We tz’ib’ ri’ kuk’utu che tajin ub’anik ri b’anoj. Kinwarik.
K+na: We tz’ib’ “k” kkoj pa umajib’al ri uk’u’x tzij ri “na” kkoj uk’isb’al xa kujach rib’, ri uchak
are kuk’utu che ri b’anoj k’a maja’ kb’anik. Kinwar na.
___inaq are kuk’utu che xk’is ub’anik ri chak kokisax ruk’ uk’u’x tzij juwinaqil. K’utub’al:
Warinaq.
-m Are chi’ xk’is ub’anik ri b’anoj ruk’ uk’u’x tzij kawinaqil. Kkoj ri uk’u’x tzij rachi’l ri wiqtz’ib’
-m xuquje’ ruk ral ri uk’u’x tzij kawinaqil ri xb’antajik kkoj ri tz’ib’ –m. K’utub’al: Qupim.

ETZ’B’ANOJ JUWINAQIL
Are kkojik che ri b’anoj juwinaqil xa rumal che ri b’anoj man kqaj ta chi rij jun chik.

K’utub’al: WARIK

Kanoq Kamik Petinaq na

Xinb’inik Kinb’inik Kinb’in na (SE QUITA IK) (SE AGREGA NA)
UTUKELAL

Xatb’inik / Xb’in la Katb’inik / Kb’in la Katb’in na / Kb’in na la

PA

Xb’inik (NO HAY Kb’inik Kb’in na

PRONOMBRE)
Xujb’inik Kujb’inik Kujb’in na
UK’IYAL
PA

Xixb’inik / Xb’in alaq Kixb’inik / Kb’in alaq Kixb’in na / Kb’in na alaq

Xeb’inik Keb’inik Keb’in na

Q’IJB’ANOJ + K’EXB’IAJ + B’ANOJ

TIEMPO + PRONOMBRE + VERBO

CONJUGACIÓN CUANDO UN VERBO INICIA CON VOCAL EN LA TERCERA PERSONA EN PLURAL

Xe’etz’anik Ke’etz’anik Ke’etz’an na

UCHAKUXIK:
Chawetz’ab’ej le b’anoj pa Kanoq, Kamik, xuquje’ Petinaq na.

TAREA:
Realice la conjugación de los verbos en pasado, presente y futuro.

CONJUGUE EL VERBO QUE SE LE ASIGNA Y LO DICE EN LA PRÓXIMA CLASE

Dany Manuel Va a conjugar el verbo Tz’ib’anik

Mynor Joel Va a conjugar el verbo Ch’awik