THỪA KẾ TRONG TƯ PHÁP QUỐC TẾ

(The Civil Code Law)

1.Khái niệm thừa kế trong tư pháp quốc tế

 Là quan hệ thừa kế có có yếu tố nước ngoài
o Thừa kế theo pháp luật
o Thừa kế theo di chúc

 Bao gồm các yếu tố nước ngoài như sau:

o Chủ thể
 Cá nhân, tổ chức nước ngoài
o Đối tượng
 Tài sản tồn tại ở nước ngoài
o Sự kiện pháp lý
 Xảy ra tại nước ngoài

2.Những vấn đề và cách giải quyết quan hệ thừa kế có yếu tố nước ngoài

 Thừa kế theo pháp luật

o Theo tư pháp quốc tế nước ngoài
 Lex patriae - Sử dụng quy tắc “Luật của nước mà người để lại
di sản thừa kế có quốc tịch vào thời điểm chết” (đối với di sản
không có bất động sản)
 Lex rei sitae - Sử dụng quy tắc “Luật của nước nơi có bất động
sản để giải quyết” (đối với di sản có bất động sản)
o Theo tư pháp quốc tế Việt Nam
 Trước hết, ta cần xác định có yếu tố nước ngoài và có điều ước
quốc tế không
 Nếu có thì giống theo tư pháp quốc tế đã trình bày trên
 Trường hợp không có Điều ước quốc tế  căn cứ Điều 680
BLDS 2015 để xác định (giống trường hợp nước ngoài)
 Lex patriae - Sử dụng quy tắc “Luật của nước mà người
để lại di sản thừa kế có quốc tịch vào thời điểm chết”
(đối với di sản không có bất động sản)
  Lex rei sitae - Sử dụng quy tắc “Luật của nước nơi có
bất động sản để giải quyết” (đối với di sản có bất động
sản)

 Thừa kế theo di chúc

o Theo tư pháp quốc tế nước ngoài
 Đối với năng lực lập, thay đổi, hủy bỏ di chúc  Lex domicilii
or Lex patriae
 Đối với hình thức di chúc  có thể sử dụng những quy tắc
sau:
 Luật nơi lập di chúc
 Lex patriae
 Lex domicilii
 Lex rei sitae
o Theo tư pháp quốc tế Việt Nam
 Trước hết, ta cần xác định có yếu tố nước ngoài và có điều ước
quốc tế không
 Trường hợp có ĐƯQT, thường được giải quyết như sau:
 Đối với năng lực lập, thay đổi, hủy bỏ di chúc
 Lex patriae (Pháp luật của nước nơi
ký kết mà người này là công dân vào thời diểm
lập, hủy bỏ di chúc đó)
 Đối với hình thức di chúc
 Được coi là hợp pháp nếu nếu di chúc đó
được lập, hủy bỏ phù hợp với pháp luật nước
đó (phù hợp qua quy tắc: lex patriae or lex
domicilii)
 Trường hợp không có ĐƯQT, Tư pháp quốc tế VN giải quyết
như sau:
 Căn cứ điều 681 BLDS, đối với năng lực lập, thay
đổi, hủy bỏ di chúc
 Lex patriae (Pháp luật của nước nơi ký
kết mà người này là công dân vào thời diểm lập,
hủy bỏ di chúc đó)
o Còn đối với hình thức di chúc phụ thuộc một trong các
hệ luật sau:
 Lex patriae
 Lex domicilii
 Lex rei sitae
  Di sản không có người nhận thừa kế
o Trường hợp thuộc về nhà nước (Theo Điều 622 BLDS) và trường hợp
được VN áp dụng (Khoản 1 Điều 680 BLDS)
 Nếu người để lại di sản là công dân nước đó (LEX PATRIAE)
 Nếu đó là nơi tồn tại di sản đó (LEX REI SITAE)
o Căn cứ Điều 677 BLDS để phân loại tài sản (động sản hay bất động
sản, đặc biệt là bất động sản)

3.Những quy phạm pháp luật được đề cập trong “Thừa kế Tư pháp quốc tế”
THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT
Điều 680. Thừa kế Article 680. Inheritance
1. Thừa kế được xác định theo pháp 1. Inheritance must comply with the
luật của nước mà người để lại di sản law of the country of which the person
thừa kế có quốc tịch ngay trước khi who bequeathed the assets held
chết. nationality prior to his or her death.
2. Việc thực hiện quyền thừa kế đối với 2. The right to inherit immoveable
bất động sản được xác định theo pháp property must comply with the law of
luật của nước nơi có bất động sản đó. the country where such immoveable
property is located.

THỪA KẾ THEO DI CHÚC

Điều 681. Di chúc Article 681. Wills
1. Năng lực lập di chúc, thay đổi hoặc 1. The capacity to create a will, and to
huỷ bỏ di chúc được xác định theo alter or rescind a will, must comply
pháp luật của nước mà người lập di with the law of the country of which
chúc có quốc tịch tại thời điểm lập, the testator is a citizen.
thay đổi hoặc hủy bỏ di chúc. 2. The form of a will must comply with
2. Hình thức của di chúc được xác định the law of the country in the place
theo pháp luật của nước nơi di chúc where the will is created. The form of a
được lập. Hình thức của di chúc cũng will shall be also recognized in
được công nhận tại Việt Nam nếu phù Vietnam if it complies with the laws of
hợp với pháp luật của một trong các any of the following countries:
nước sau đây: a) The country in which the testator
a) Nước nơi người lập di chúc cư trú tại resides at the time when the will is
thời điểm lập di chúc hoặc tại thời created or the testator dies;
điểm người lập di chúc chết; b) The country of which the testator
b) Nước nơi người lập di chúc có quốc holds nationality at the time when the
tịch tại thời điểm lập di chúc hoặc tại will is created or the testator dies;
thời điểm người lập di chúc chết; c) The country where the inheritance
c) Nước nơi có bất động sản nếu di sản being immovable property is located.
thừa kế là bất động sản.

DI SẢN KHÔNG CÓ NGƯỜI NHẬN THỪA KẾ

Điều 622. Tài sản không có người Article 622. Estates which no one
nhận thừa kế inherits
Trường hợp không có người thừa kế
theo di chúc, theo pháp luật hoặc có
nhưng không được quyền hưởng di
sản, từ chối nhận di sản thì tài sản còn
lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài
sản mà không có người nhận thừa kế
thuộc về Nhà nước.
Where there is no heir under a will and
at law, or where there is an heir but
such heir is not entitled to inherit the
estate or disclaims the inheritance of
the estate, the residual estate for which
there is no heir shall, after fulfillment
of property obligations, belong to the
State.

Điều 677. Phân loại tài sản Article 677. Classification of

Việc phân loại tài sản là động sản, bất property
động sản được xác định theo pháp luật The classification between moveable
của nước nơi có tài sản. and immoveable property shall be
made in accordance with the laws of
the country in which such property is
located.

Điều 680. Thừa kế Article 680. Inheritance

1. Thừa kế được xác định theo pháp 1. Inheritance must comply with the
luật của nước mà người để lại di sản law of the country of which the person
thừa kế có quốc tịch ngay trước khi who bequeathed the assets held
chết. nationality prior to his or her death.
2. Việc thực hiện quyền thừa kế đối với 2. The right to inherit immoveable
bất động sản được xác định theo pháp property must comply with the law of
luật của nước nơi có bất động sản đó. the country where such immoveable
property is located.