CHƯƠNG 3: DÂN CƯ TRONG LUẬT QUỐC TẾ

I/Tổng quan về dân cư trong LQT

I.1 Khái niệm dân cư
Là tổng hợp những người dân sinh sống, cư trú trên lãnh thổ của một quốc gia nhất
định, chịu sự điều chỉnh của Pháp luật quốc gia đó
 Phân loại dân cư
 Công dân
 Người nước ngoài :
+ Công dân nước ngoài
+ Người không quốc tịch
I.2 Chủ quyền quốc gia về dân cư
-Về một nguyên tắc những vấn đề về quốc tịch thuộc thẩm quyền tài phán nội bộ của mội
quốc gia (báo cáo Ủy ban PLQT 1952)
II/ Các vấn đề pháp luật quốc tế về quốc tịch
2.1 Khái niệm
Là mối liên hệ pháp lý – chính trị giữa 1 cá nhân với 1 quốc gia nhất định và thực hiện ở
tổng thể các quyền và nghĩa vụ pháp lý được pháp luật quy định và bảo đảm thực hiện
Quốc gia có quyền đảm bảo sự bình yên, an ninh, trật tự-an ninh xã hội,...(là cơ sở để
phát sinh nghĩa vụ công dân)
 Đặc điểm của quốc tịch :
 Quốc tịch có tính ổn định và bền vững :
+ Về không gian: mối liên hệ quốc tịch không bị thay đổi, mất đi do sự thay
đổi nơi cư trú
+ Về thời gian: quôc tịch thể hiện sự gắn bó bền vưngc giữa cá nhân và nhà
nước trong một thời gian dài
 Quốc tịch có tính các nhân
+ Quốc tịch gắn liền với nhân thân, bản thân cá nhân mang quốc tịch
+ VD: Điều 10 Luật Quốc Tịch Việt Nam 2008: việc kết hôn hoặc chấm
dứt quan hệ hôn nhân sẽ không mặc nhiên làm thay đổi quốc tịch của người
vợ hoặc chông
+ Ngoại lệ: Điều 35.1: trường hợp con chưa thành niên
 Quốc tịch là cơ sở xác định quyền và nghĩa vụ giữ nhà nước và công dân
+ Kể từ thời điểm mối liên hệ quốc tịch được xác lập giữa quốc gia cà công
dân hình thành các quyền và nghĩa vụ tương ướng
 Quốc tịch có ý nghĩa pháp lý quốc tế: là cơ sở để quốc gia
+ Tiến hành bảo hộ ngoại giao cho công dân của mình
 + Từ chối dẫn độ tội phạm đói với công dân của mình
+ Thực hiện trách nhiệm pháp lý quốc tế
+ Khẳng định tẩm quyền tài phán đối với 1 cá nhân trong trường hợp có sự
xung đột về thẩm quyền xét xử
 Nguyên tắc xác định
 Nguyên tắc 1 quốc tịch
- Quốc gia chỉ thừa nhận công dân của mình mang một quốc
tịch là quốc tịch của quốc gia đó
Điều 4 Luật Quốc Tich việt Nam 2008
 Nguyên tắc nhiều quốc tịch
 Quốc gia công nhận một người có thể mang nhiều quốc tịch tại một thời
điểm. Việc công nhận có thể công khai hoặc tùy theo quy định của quốc
gia dẫn đến việc một người đương nhiên mang nhiều quốc tịch
 VD: Điều 21-2 Bộ luật Dân sự Pháp
 Nguyên tắc xác định quốc tịch
 Quốc gia chỉ cho phép công dân mang một quốc tịch của quốc gia đó
nhưng trong những hợp đặc biệt vẫn cho phép công dân mang thêm
quốc tịch nước ngoài
 Điều 4 Luật Quốc Tịch Việt Nam
 Cơ sở xác định quốc tịch :
+ Cơ sở thực tiễn : vấn đề về việc xác định quốc tịch của một cá
nhân phải căn cứ dựa trên một sự kiện pháp lý xảy ra
+ Cơ sở pháp lý: sự kiện xảy ra trong thực tế phải được đề cập trong
quy định cụ thể của pháp luật quốc gia
 Cách thức hưởng quốc tịch
- Sinh ra : quốc tịch của một cá nhân đc xác định một cách mặc
nhiên từ khi người đó mới sinh ra :
+ nguyên tắc huyết thống :
o Cá nhân sinh ra mang quốc tịch của cha mẹ hoặc cha
hoặc mẹ mà không phụ thuộc vào nơi sinh
o Điều 15 Luật Quốc Tịch Việt Nam 2008

+ nguyên tắc nơi sinh :

o Mọi đứa trẻ sinh ra trên lãnh thổ quốc gia nào thì mang
quốc tịch quốc gia đó
o Điều 18 Bộ Luật Quốc Tịch 2008
 Cách thức hưởng quốc tịch
- Các nhân có quốc tịch thông qua việc xin gia nhập quốc tịch
của quốc gia khác :
 + Xin gia nhập theo nguyện vọng
o Điều kiện cư trú
o Điều kiện về độ tuổi
o Điều kiện về chính trị, văn hóa
o Điều kiện về ngôn ngữ
+ Xin gia nhập do kết hôn với người nước ngoài
+ Xin gia nhập do được nhận làm con nuôi với người nước
ngoài : trẻ ưm có quốc tịch nước ngoài theo cha mẹ nuôi
- Phục hồi
+ Là việc khôi phục lại quốc tịch cho người đã mất quốc tịch
do nhiều nguyên nhân khác nhau
+ Trinmhg tự thủ tục có thể đơn giản hơn và có ưu tiên
+ Điều 23 Luật Quốc Tịch Việt Nam 2008
- Lựa chọn
+ Quyền của người dân lựa chọn cho mình một quốc tịch tùy
thuộc ý chí chủ quan trên cơ sở tự nguyện
o Có sự chuyển một phần lãnh thổ của quốc gia này cho
quốc gia khác
o Có sự trao đổi dân cư
o Trường hợp đối với người có nhiều quốc tịch, sau một
thời gian nhất định, các quốc gia đặt ra nguyên tắc
buộc lựa chọn một quốc tịch
- Thưởng
+ Là hành vi của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của quốc
gia công nhận người người nước ngoài là công dân của nước
mình vì những đóng góp công lao của người này đối với quốc
gia được thưởng