Shqisat

Syri

Neira Medja
 Anatomia e syrit
• Syri ka forme sferike dhe perbehet nga 3 shtresa qe e mbeshtjellin nga jashte
• Shtresa e I dhe me e jashtme eshte sklera, e cila eshte e forte dhe ne pjesen e
perparme te syrit behet e tejdukshme duke formuar kornene
• Shtresa e II eshte koroidja e cila eshte e pasur me ene gjaku dhe ku fiksohen
trupi ciliar dhe irisi
• Shtresa e III dhe e brendshme eshte retina (pjese e sistemit nervor)
• Nervi optik dhe enet e gjakut dalin nga syri ne vendin qe quhet disku optik
• Dhoma e perparme e syrit ndodhet ndermjet kristalinit dhe kornese dhe
eshte e mbushur me leng ujor
• Dhoma e pasme qe ndodhet ndermjet kristalinit dhe retines permban leng
qelqor
• Rrezet e drites hyjne ne sy nepermjet kornese kalojne lengun ujor pastaj
pupilen vazhdojne ne kristalin pastaj kalojne lengun qelqor dhe me pas ne
retine ku ndodhen fotoreceptoret
• Fotorecptoret jane kone dhe klecka
• Mprehtesia max e shikimit realizohet kur perthyerja e drites bie ne fovea
centralis (macula lutea)

Neira Medja
Fiziologjia pamore

• Aftesia refraktare e syrit matet me

dioptri, ajo eshte 60-70 dioptri
• Ne retine kemi nje shembellim te
zvogeluar dhe te permbysur te objektit
• Ne retine ndodhen fotoreceptoret qe
jane kone e klecka
• Fotorecptoret e ngacmuar nga drita ia
percjellin informacionin qelizave
ganglionare te retines dhe keto te
fundit nervit optik I cili perfundon ne
fushat pamore ne koren oksipitale

Neira Medja
Akomodimi
• Akomodimi eshte aftesia e syrit per te fokusuar pamjen ne
retine pavaresisht nese objekti eshte afer apo larg
• Akomodimi behet nga kristalini I cili ndryshon fuqine
refraktare pra ndryshon shkallen e mysetise (konveksitetit)
• Kristalini rrethohet nga ligamente (te Zinit) qe e terheqin ate
ne gjendje qetesie
• Ne vendin e fiksimit te tyre ne koroide ndodhen muskujt
ciliare
• Kur duam te shohim afer muskujt ciliar kontraktohen
leshohet ligamenti i Zinit dhe kristalini behet i rrumbullaket
dhe rritet fuqia refraktare e syrit
• Kur duam te shohim objekte qe ndodhen larg muskujt ciliar
leshohen kontraktohet ligamenti I Zinit dhe kritalini behet I
sheshte dhe fuqia refraktare ulet
• Muskujt ciliare qe kontollojne kurbaturen e kristalinit kane
kontroll nervor

Neira Medja
Hapesira Pupilare
• Pupila ose bebja e syrit eshte hapesira e rrumbullaket ne mes
te irisit
• Diametri I pupils ndryshon nga 1.5mm (ne drite) ne 8 mm (ne
erresire)
• Ajo ngushtohet apo zgjerohet ne varesi te largesise se
objekteve qe shikohen dhe te intensitetit te drites
• Madhesia e pupiles ka kontroll nervor nga sistemi nervor
periferik autonom
• Pjesa simpatike e tij kontrollon muskujt dilatator
(zgjerues) te irisit duke shkaktuar zmadhim te pupiles
• Pjesa parasimpatike e tij kontrollon muskujt sfinkter
(ngushtues) te irisit duke shkaktuar ngushtimin e
pupiles
• Irisi (pjesa me ngjyre e syrit) mund te ngushtoje apo te
zgjeroje hapesiren pupilare duke kufizuar ose lejuar hyrjen e
rrezeve te drites

Neira Medja
Hipermetropia

• Emetropia (syri normal)

• Kur rrezet e drites fokusohen ne fovea
centralis ne retine shembellimi del I qarte
• Hipermetropia (larg veshtruesit)
• Rrezet e drites fokusohen ne nje pike prapa
retines
• Kjo ndodh kur globi pamor eshte I vogel
• Kur aftesia perthyese e kristalinit bie per
efekt te moshes
• Shikohet mire larg por ka probleme me
shikimin afer
• Korigjimi behet me syze me lente konvekse

Neira Medja
Miopia, Astigmatizmi

• Miopia
• Ne kete rast rrezet e drites fokusohen para
retines
• Kjo ndodh kur globi pamor eshte me I madh
se normalisht
• Kristalini ka fuqi te madhe reflektore
• Korrektohet me lente konkave
• Astigmatizmi
• Kjo ndodh kur kemi valezim te kornese duke
realizuar shkalle te ndryshme perthyerje te
drites per plane te ndryshme
• Korrektohet me syze cilindrike

Neira Medja
 Presbiopia

• Pika me e afert pamore eshte distanca me e vogel

nga syri ku objekti mund te shikohet qarte
• 10cm per moshat e reja
• 80 cm per 60 vjecaret
• Kjo ndodh per shkak te humbjes se elasticitetit te
kristalinit me kalimin e moshes
• Perdoren syze bifokale ku pjesa e siperme fokuson
pamjen larg ndersa pjesa e poshtme fokuson
pamjen afer

Neira Medja
 Fotoreceptoret

• Konet 8x 106/sy
• Konet e kuqe dhe jeshile jane te
perqendruara ne fovea centralis
• Konet blu te vendosura afer foveas
• Sherbejne per te pare me ngjyra gjate dites
• Kleckat 120x10 /sy
• Nuk jane te pranishme ne fovea centralis por
gjenden ne pjesen tjeter te retines
• Sherbejne per te pare pa ndjeshmerine e
ngjyrimit ne drite te pamjaftueshme

Neira Medja
 Pigmenti pamor

• Kleckat si fotopigment kane rhodopsinen

• Ajo perbehet nga retinali dhe opsina
• Retinali eshte derivat I vitamines A ku renia e
sasise se saj pengon shikimin ne drite te
kufizuar
• Konet dhe kleckat pigmentin e kane te perbere nga
dy pjese
• Retinali molekula driteperthithese eshte I
njejte per konet dhe kleckat
• Opsina e koneve eshte e kuqe, jeshile apo blu
prandaj kemi kone te kuq, jeshile apo blu
• Ndjeshmeria e retinalit per te perthithur driten
varet nga opsina

Neira Medja
 Pamja me ngjyra

• Ne retine kemi tre lloje konesh qe kane ndjeshmeri te larte per

nje ngjyre (kuqe, blu ose jeshile qe quhen ngjyra paresore)
• Perceptimi I ngjyrave te ndryshme varet nga gjatesia e vales e cila
shkakton shkalle te ndryshme te nxitjes se tre llojeve te koneve
• Perceptimi I ngjyres se bardhe dhe I ngjyrave te tjera eshte
rezultat I perzierjes ne raporte te ndryshme te ngjyres se kuqe
jeshile dhe blu p.sh
• Ne ngjyren portokalli kemi
• konet e kuqe qe kane vlere nxitje 99%
• Konet jeshile qe kane vlere nxitje 42%
• Konet blu nuk nxiten fare
• Raporti I nxitjes per te tre llojet e koneve nga drita portokalli
eshte
• 99:42:0
• Nxitja ne menyre te barabarte e tre llojeve te koneve jep ngjyren
e bardhe

Neira Medja