Hoe kun je een ethische kwestie analyseren?

• Je kunt een ethische kwestie analyseren volgens de deugd-, de

plichten en de gevolgenethiek
• Deze stromingen vertegenwoordigen een waarden en normen
kader dat geformuleerd is als algemene opvatting over het
goede handelen,
• De zorgethiek een stroming die in de jaren 60 van de vorige
eeuw is ontstaan, zij richt zich meer op het goede handelen
binnen een relatie tussen zorggever en zorgvrager
Deugdethiek
Er wordt geredeneerd vanuit de kwaliteit (gezindheid) van de
persoon of instelling en niet vanuit wat iemand doet
Het is niet de handeling, maar de intentie, de houding waar
vanuit die handeling voortkomt
We hebben het over eigenschappen: over menselijk verwerfbare
kwaliteiten
Voorbeelden van deugden/ kwaliteiten
• Bereidwilligheid
• Zorgzaamheid
• Standvastigheid
• Beleefdheid
• Trouw
• Moed
• Tolerantie
Plato: 4 hoofddeugden
• Wijsheid
• Matigheid
• Moed
• rechtvaardigheid
Plichtenethiek
Er wordt geredeneerd vanuit bepaalde principes en beginselen
en de rechten en plichten die op grond daarvan zijn
geformuleerd
Voorbeelden van beginselen
• Geen schade toebrengen
• Weldoen, het goede bevorderen
• Respect voor autonomie
• Gelijke behandeling van anderen
Immanuel Kant
‘Een handeling is goed wanneer die vanuit plichtsbesef gebeurt’
Het doen van het goede

Hoofdbeginsel:
De waardigheid van de menselijke persoon (een cliënt is niet
alleen een object van zorg: het is een persoon)
Gevolgenethiek
Er wordt geredeneerd vanuit de gevolgen van een handeling.
Een handeling is moreel goed als de gevolgen beter zijn dan het
alternatief
Welk alternatief leidt tot de beste gevolgen voor zo veel
mogelijk mensen?
Utilisme
• Gevolgen van een handeling kunnen in termen van nut worden
vertaald.
• Nut in het algemeen belang, wat levert de samenleving meer
goed op.
• Wat heeft meer nut?
• Mensen een vis of een hengel geven?
• Kinderen van LVG ouders uit huis plaatsen of thuis laten wonen?
 zorgethiek
Zorgethiek richt de focus op de waarden en normen binnen de
relatie
zorgvrager—zorgbieder.
Uitgangspunten van Tronto:

Zorg hebben voor ; aandacht en betrokkenheid

Zorg dragen voor; verantwoordelijkheid nemen

Zorg geven ; competentie, kundigheid en vermogen.

Zorg ontvangen; wederkerigheid en responsiviteit

Zorg ontvangen; wederkerigheid en responsiviteit

Het woord zorg kan vervangen worden door alle andere

woorden waarin de relatie gebaseerd is op een situatie waarin
de ene mens de ander iets biedt waar hij zelf onvoldoende of
niet toe instaat is.
Het is niet algemeen maar specifiek en betreft juist die twee
mensen en de direct betrokkenen.

Hulpverlener- hulpvrager
Begeleider - probleemjongeren
Leidsterkinderopvang- peuters kleuters, school kinderen
Jeugdhulpverlener- kinderen en jongeren met een hulpvraag
Ga in groepjes van twee/ drie mensen zitten. Werk de casus uit vanuit de vier
stromingen en onderzoek welke stroming het goede handelen in jullie casus zou
ondersteunen.

deugdenethiek,
Er wordt geredeneerd vanuit de kwaliteit (gezindheid) van de persoon of instelling en niet
vanuit wat iemand doet. Het is niet de handeling, maar de intentie, de houding waar
vanuit die handeling voortkomt
We hebben het over eigenschappen: over menselijk verwerfbare kwaliteiten

plichten ethiek
Er wordt geredeneerd vanuit bepaalde principes en beginselen en de rechten en plichten
die op grond daarvan zijn geformuleerd.

Gevolgenethiek
Er wordt geredeneerd vanuit de gevolgen van een handeling. Een handeling is moreel
goed als de gevolgen beter zijn dan het alternatief. Welk alternatief leidt tot de beste
gevolgen voor zo veel mogelijk mensen?

Zorgethiek
Er wordt geredeneerd vanuit het goede handelen binnen de zorgrelatie