You are on page 1of 23

21.03.

2021 Matura Biolchem

WWW.MATURABIOLCHEM.PL

Matura Maj 2019, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 3. (2 pkt)
Fitochrom – niebieskozielone białko – występuje w liściach roślin i jest
fotoreceptoremuczestniczącym w wielu reakcjach zjologicznych wywoływanych przez światło,
np. w reakcjach fotoperiodycznych. Kwitnienie roślin krótkiego dnia (RKD) i roślin długiego dnia
(RDD) jest związane z działaniem aktywnej formy tochromu.
Na schemacie przedstawiono mechanizm powstawania dwóch form tochromu

Zadanie 3.1. (0–1)

Na podstawie schematu oceń, czy poniższe informacje dotyczące tochromu są prawdziwe.


Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

Przekształcanie się form tochromu pod wpływem światła jest związane ze


1. P F
zmianą struktury przestrzennej jego cząsteczki
W ciemności forma aktywna tochromu (P730) jest mniej stabilna niż
2. P F
nieaktywna forma (P660).
Daleka czerwień powoduje przekształcenie formy aktywnej (P730) w formę
3. P F
nieaktywną (P660).

Zadanie 3.2. (0–1)

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 1/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Na podstawie przedstawionych informacji uzupełnij tabelę dotyczącą zakwitania roślin


krótkiego dnia (RKD).

Wpływ danego
Stężenie tochromu stężenia Reakcja
Czas trwania dnia i
P730 P730 na przejście fotoperiodyczna
nocy
(wysokie / niskie) RKD RKD
w fazę generatywną
długa noc, krótki
stymulacja
dzień
krótka noc, długi
brak stymulacji
dzień

Matura Maj 2019, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 4. (2 pkt)
Na rysunku przedstawiono zestaw doświadczalny ilustrujący siłę imbibicyjną, czyli siłę
wytwarzaną przez pęczniejące nasiona. Uczniowie umieścili suche nasiona grochu jadalnego w
kolbie, którą następnie napełnili wodą, szczelnie zamknęli korkiem i pozostawili na kilka godzin.

Uczniowie postawili dwie alternatywne hipotezy, wyjaśniające wynik tego doświadczenia:


1. proces pęcznienia jest zjawiskiem czysto zycznym;
2. proces pęcznienia wymaga aktywności metabolicznej nasion.
Aby sprawdzić te hipotezy, postanowili przygotować kolejny zestaw badawczy.

Na podstawie: W. Czerwiński, Fizjologia roślin, Warszawa 1976.

Zadanie 4.1. (0–1)

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 2/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Zaznacz poprawne dokończenie zdania – wybierz odpowiedź spośród A–C oraz odpowiedź
spośród 1.–3.
Zestaw badawczy umożliwiający rozstrzygnięcie, która z hipotez postawionych przez uczniów jest
trafna, powinien zawierać

wypełnionej
A. suche nasiona grochu 1. wodą i
otwartej.
namoczone i bez wody i
B. ugotowane nasiona umieszczone 2. zamkniętej
grochu w kolbie korkiem.
wypełnionej
suche nasiona grochu
wodą i
C. wyprażone w 3.
zamkniętej
piekarniku,
korkiem.

Zadanie 4.2. (0–1)

Wybierz spośród A–E i zaznacz poprawne dokończenie zdania.


Proces pęcznienia nasion jest warunkowany obecnością zmagazynowanych w nich związków
organicznych, a przede wszystkim obecnością

A. sacharozy. B. glicerolu. C. glikogenu. D. białek. E. triglicerydów.

Matura Maj 2019, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 5. (3 pkt)
Kwas abscysynowy (ABA) jest wytwarzany w liściach rośliny w warunkach niedoboru wody w
glebie i stymuluje zamykanie się aparatów szparkowych, co wpływa na proces transpiracji.
Przygotowano cztery zestawy doświadczalne A–D (po trzy próby w każdym), do których użyto
pędów lilaka z liśćmi o jednakowej wielkości. Liście lilaka w dwóch zestawach opryskano
syntetycznym kwasem abscysynowym (ABA), a w dwóch – pozostawiono bez oprysku. Następnie
po dwa zestawy (z opryskiem i bez oprysku ABA) umieszczono w warunkach niskiej (20%) i
wysokiej (90%) wilgotności powietrza, w temperaturze 25 ºC i w równomiernym oświetleniu.
Podczas doświadczenia co 10 minut odczytywano z podziałki poziom wody w kapilarach.

Na rysunku przedstawiono jeden z przygotowanych zestawów, a w tabeli – schemat przebiegu


doświadczenia.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 3/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Zestaw A B C D

Oprysk
(+) (-) (+) (-)
ABA
Wilgotność
20% 90%
powietrza

Na podstawie: http://www.phschool.com/science/biology_place/labbench/lab9/design.html

Zadanie 5.1. (0–1)

Wybierz spośród A–D i zaznacz dwa poprawnie sformułowane problemy badawcze


przedstawionego doświadczenia.

A. Wpływ kwasu abscysynowego na transpirację w liściach lilaka w warunkach różnej


wilgotności powietrza.
B. Czy wilgotność powietrza i oprysk ABA mają wpływ na transpirację wody?
C. Czy kwas abscysynowy stymuluje zamykanie się aparatów szparkowych lilaka niezależnie
od wilgotności powietrza?
D. Czy na skutek oprysku ABA zwiększy się transpiracja u lilaka?

Zadanie 5.2. (0–1)

Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby zawierało ono informacje prawdziwe. Podkreśl w każdym
nawiasie właściwe określenie.

Zestaw B jest zestawem kontrolnym dla (zestawu A / zestawu C / zestawu D), natomiast zestaw D
to zestaw (kontrolny / badawczy) dla (zestawu A / zestawu B / zestawu C).

Zadanie 5.3. (0–1)

Określ, w którym z zestawów doświadczalnych: A, B, C czy D, będzie można po dwóch


godzinach zaobserwować największy ubytek wody w kapilarach. Wyjaśnij wynik uzyskany w
tym zestawie, uwzględniając w odpowiedzi proces transpiracji.

Zestaw doświadczalny: ………… .


https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 4/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Wyjaśnienie:

Matura 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory CKE)


Zadanie 27. (4 pkt)
Wykonano eksperyment, w którym oświetlano komórki skrętnicy (Spirogyra) – słodkowodnego
nitkowatego glonu należącego do zielenic – światłem przepuszczanym przez pryzmat,
eksponując różne odcinki nitkowatej plechy na światło o różnej długości fali. W każdej komórce
skrętnicy znajduje się jeden długi, spiralnie zwinięty chloroplast, zawierający chloro le. Bakterie
tlenowe z rodzaju Pseudomonas, wprowadzone do wody akwariowej, w której hodowano
skrętnicę, wybiórczo gromadziły się wokół niektórych odcinków nitkowatej plechy oświetlanych
światłem o różnej barwie. Wynik eksperymentu zilustrowano na rysunku.

Na podstawie: E.P. Solomon, L.R. Berg, D.W. Martin, Biologia, Warszawa 2014, s. 197.

a) Pamiętając, że tlen jest produktem fotosyntezy, sformułuj problem badawczy tego


doświadczenia.

b) Wyjaśnij, dlaczego bakterie gromadziły się najliczniej wokół odcinków nitkowatej plechy
oświetlanych światłem o barwach czerwonej i niebieskiej.

c) Sformułuj wniosek potwierdzony wynikami eksperymentu.


https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 5/23
21.03.2021 Matura Biolchem

d) Podaj, w jaki sposób zmieni się wynik doświadczenia, jeśli na drodze światła pomiędzy
pryzmatem i plechą wstawiony zostanie czerwony ltr. Uzasadnij odpowiedź.

Matura Czerwiec 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory


CKE)
Zadanie 24. (4 pkt)
Na przykładzie babki lancetowatej badano stopień akumulacji ołowiu w roślinach zielnych w
zależności od odległości ich stanowiska od ruchliwej drogi. W tabeli przedstawiono wyniki
pomiaru średniej zawartości ołowiu w mg·kg-1 suchej masy w częściach nadziemnych i
podziemnych babki lancetowatej.

Odległość Zawartość ołowiu w suchej masie [mg·kg -1]


od drogi [m] Części nadziemne Części podziemne
2 2,1 2,9
10 1,0 2,3
30 0,7 2,2
50 0,4 2,2

a) Na podstawie danych z tabeli narysuj diagram słupkowy przedstawiający różnice w


zawartości ołowiu w częściach nadziemnych i podziemnych babki lancetowatej w zależności
od jej odległości od drogi.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 6/23
21.03.2021 Matura Biolchem

b) Sformułuj dwa wnioski odnoszące się do różnic w zawartości ołowiu, wynikających z jego
akumulacji przez części nadziemne i podziemne babki lancetowatej, w zależności od
odległości jej stanowiska od drogi.

1.

2.

Matura Czerwiec 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory


CKE)
Zadanie 5. (4 pkt)
Złocień ogrodowy jest rośliną krótkiego dnia, a koniczyna łąkowa to roślina długiego dnia.
Przeprowadzono doświadczenie dotyczące warunków oświetlenia wpływających na kwitnienie
tych roślin przy podaniu lub bez podania gibereliny. Schemat doświadczenia przedstawia tabela.
W wyniku przeprowadzonego doświadczenia stwierdzono, że podanie gibereliny przyspiesza
kwitnienie rośliny długiego dnia w optymalnych dla niej warunkach fotoperiodu.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 7/23
21.03.2021 Matura Biolchem

a) Sformułuj problem badawczy tego doświadczenia.

b) Podaj numery grup roślin doświadczalnych odpowiadające poniższym opisom.

Rośliny dnia krótkiego w warunkach fotoperiodu dnia długiego w obecności gibereliny – …….. .
Rośliny dnia długiego w warunkach optymalnego dla nich fotoperiodu pod nieobecność gibereliny
– …………. .

c) Podaj numer grupy roślin doświadczalnych, w której uzyskano wynik świadczący o tym,
że podanie gibereliny przyśpiesza kwitnienie rośliny długiego dnia w optymalnych dla niej
warunkach fotoperiodu.

Numer grupy roślin – …………. .

d) Podaj, z którymi dwiema grupami roślin doświadczalnych należy porównać wynik


uzyskany w wymienionej w poleceniu c) grupie, by uznać, że wynik ten jest efektem wpływu
obu badanych czynników.

Należy ten wynik porównać z wynikami roślin z grup o numerach –


………………………………………………………………………..

Matura Czerwiec 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory


CKE)
Zadanie 6. (4 pkt)
Podczas przechowywania bulw ziemniaka dochodzi do ubytku ich masy m.in. z powodu
odwodnienia, kiełkowania i chorób wywoływanych rozmaitymi patogenami. W tabeli
przedstawiono procentowy udział różnych przyczyn strat masy ziemniaków przechowywanych w

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 8/23
21.03.2021 Matura Biolchem

temperaturach: 3 °C, 5 °C i 8 °C.

Udział w stratach masy ziemniaków [%]


ubytków spowodowanych
Temperatura
odwodnieniem kiełkowaniem chorobami
przechowywania
3 °C 66 0 34
5 °C 70 1 29
8 °C 62 6 32

a) Na podstawie danych z tabeli narysuj diagram jednosłupkowy, ilustrujący procentowy


udział poszczególnych przyczyn strat masy ziemniaków w temperaturze 8 °C.

b) Na podstawie analizy danych z tabeli sformułuj dwa wnioski dotyczące zależności


pomiędzy udziałem różnych przyczyn strat masy ziemniaków a temperaturą ich
przechowywania.

Wniosek 1.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Wniosek 2.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=ro… 9/23
21.03.2021 Matura Biolchem

c) Wiedząc, że bulwy ziemniaków ważone są wraz z ewentualnymi patogenami czy kiełkami,


wyjaśnij, dlaczego kiełkowanie powoduje straty ich masy.

Matura Czerwiec 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory


CKE)
Zadanie 17. (2 pkt)
Istnieje ścisła zależność pomiędzy występowaniem w środowisku pewnych gatunków roślin a
hamowaniem wzrostu i rozwoju innych organizmów. Istota tego typu oddziaływań polega na
wytwarzaniu i uwalnianiu do środowiska związków o charakterze allelopatycznym.
Substancje te przedostają się do atmosfery pod postacią olejków eterycznych, mogą być też
wypłukiwane z liści tych roślin podczas deszczu lub wydzielane są z ich korzeni bezpośrednio do
roztworu glebowego. Zjawisko to spotykane jest zarówno w uprawach polowych, jak i w
naturalnych ekosystemach, np. wśród rozmieszczonych równomiernie roślin pustynnych.

a) Wyjaśnij, dlaczego niektóre gatunki roślin działają hamująco na wzrost i rozwój


osobników innych gatunków, które w danym ekosystemie żyją w ich bezpośrednim
sąsiedztwie.

b) Podaj przykład takiego sposobu praktycznego zastosowania tego zjawiska w uprawie


roślin, który nie będzie negatywnie wpływał na środowisko naturalne. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Czerwiec 2014, Poziom Rozszerzony (Informatory


CKE)
Zadanie 2. (3 pkt)
Jednym z mechanizmów odpowiedzialnych za transport wody w roślinie jest parcie korzeniowe.
Proces ten jest uwarunkowany głównie aktywnym pobieraniem z roztworu glebowego niektórych
jonów, co skutkuje wnikaniem wody i jej przemieszczaniem się w górę rośliny. Udowodniono, że
w warunkach niedoboru tlenu oraz pod wpływem inhibitorów oddychania tlenowego parcie
korzeniowe zanika.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 10/23
21.03.2021 Matura Biolchem

a) Opisz, w jaki sposób przeprowadzić obserwację (co trzeba zrobić i co zaobserwować), aby
przekonać się o występowaniu parcia korzeniowego, mając do dyspozycji podlaną roślinę
niecierpka, rosnącą w doniczce.

b) Wyjaśnij, dlaczego parcie korzeniowe ustaje pod wpływem inhibitorów oddychania


tlenowego.

c) Wyjaśnij, dlaczego wczesną wiosną u drzew i krzewów okrytonasiennych parcie


korzeniowe jest jedynym mechanizmem umożliwiającym przemieszczanie się wody w górę
rośliny.

Matura Czerwiec 2019, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 4. (4 pkt)
Mchy pokrywają glebę dużymi, zwartymi darniami.
Na zdjęciu przedstawiono fragment pewnej komórki mchu złotowłosa strojnego. Literami
oznaczono:
m – mitochondria, v – wakuole, c – chloroplasty, g – krople tłuszczu zawarte w cytoplazmie.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 11/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Przeprowadzono obserwację, której celem było określenie odporności złotowłosa strojnego na


niską temperaturę. Wiosną i zimą zmierzono zawartość chloro lu i aktywność fotosyntetyczną
tkanki, której komórkę przedstawiono na powyższym zdjęciu.

Wyniki badania podano w tabeli.

Zawartość chloro lu Aktywność fotosyntetycz


Pora roku Temperatura powietrza [°C]
[μg/g świeżej masy] [μmol O2/g świeżej mas

wiosna +2 2,53 125,12

zima –5 2,17 115,13

Na podstawie: N. Ljube, M. Wrischer, T. Prebeg, Z. Devide. Structural changes […] of the moss
Polytrichum formosum […], „Acta Bot. Croat.” 64, 2005.

Zadanie 4.1. (0-1)

Określ, czy na zdjęciu przedstawiono komórkę dojrzałego sporo tu, czy – gameto tu
złotowłosa strojnego. Odpowiedź uzasadnij – podaj jedną, widoczną na zdjęciu, cechę
budowy charakterystyczną dla tego pokolenia.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 12/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Zadanie 4.2. (0-1)

Wybierz i zaznacz właściwe dokończenie zdania spośród A–B oraz jego poprawne
uzasadnienie wybrane spośród 1.–3.

Na podstawie wyników obserwacji można stwierdzić, że złotowłos strojny

w temperaturze poniżej 0°C w komórkach


jest odporny na niską 1.
A. ustaje fotosynteza.
temperaturę,
zimą gameto t zamiera i nie może
ponieważ 2.
zachodzić fotosynteza.
nie jest odporny na niską
B. zimą fotosynteza zachodzi na poziomie
temperaturę, 3.
tylko niewiele niższym niż wiosną.

Zadanie 4.3. (0-1)

Wykaż, że mszaki

1. przyczyniają się do ochrony gleby przed erozją spowodowaną wiatrem:

2. wpływają na bilans wodny środowiska:

Matura Czerwiec 2019, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 5. (3 pkt)
Pnącza to rośliny wspinające się na inne rośliny lub podpory. We florze Polski przykładem pnączy
jest bluszcz pospolity, który występuje na terenie całego kraju. Ta roślina wytwarza dwa rodzaje
korzeni:

Korzenie rosnące w ziemi, które zaopatrują roślinę w wodę i składniki mineralne.


Korzenie czepne, wytwarzane na pnących się pędach, zwłaszcza po stronie zwróconej ku
podporze. Te korzenie wrastają w szpary kory drzew, nie sięgając jednak ich żywych tkanek,

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 13/23
21.03.2021 Matura Biolchem

i wytwarzają substancje śluzowe, które po wyschnięciu zapewniają trwałe przytwierdzenie


do podpory.

Bluszcz ma błyszczące, ciemnozielone, skórzaste, osadzone na ogonkach liście, pod spodem –


jaśniejsze, matowe, z aparatami szparkowymi umieszczonymi tylko po tej stronie.
W sprzyjających warunkach bluszcz może kwitnąć i owocować. Obupłciowe kwiaty bluszczu są
przedprątne – pręciki dojrzewają i wysypują pyłek przed osiągnięciem dojrzałości przez słupek.
Owoce, czarne pestkowce, z 2–5 jednonasiennymi pestkami i żywiczną owocnią dojrzewają
w kwietniu – maju następnego roku i są pożywieniem dla wielu ptaków.

Na podstawie: D.J. Metcalfe, Hedera helix, „Journal of Ecology” 3, 2005;


http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/bluszcz/bluszcz_pospolity/bluszcz_pospolity.php

Zadanie 5.1. (0-1)

Określ, w jaki sposób zwierzęta przyczyniają się do rozprzestrzeniania się bluszczu w


środowisku.

Zadanie 5.2. (0-1)

Wykaż, odnosząc się do zależności międzygatunkowej, że bluszcz, mimo że nie jest


pasożytem, może jednak wywierać niekorzystny wpływ na drzewa, na których rośnie.

Zadanie 5.3. (0-1)

Na podstawie tekstu podaj przykład jednej cechy budowy bluszczu, która wskazuje na
przynależność tej rośliny do roślin okrytozalążkowych.

Matura Czerwiec 2019, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 6. (2 pkt)
Na schemacie przedstawiono wyniki pięciu wariantów (A–E) doświadczenia, w którym badano
wpływ fotoperiodu na zakwitanie dwóch gatunków roślin: dalii – rośliny dnia krótkiego oraz
kosaćca – rośliny dnia długiego.
https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 14/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Podczas doświadczenia przerywano okres ciemności krótkim oświetlaniem roślin błyskami


światła białego (wariant C) lub oświetlaniem roślin błyskami światła czerwonego (R, wariant D),
albo oświetlaniem roślin błyskami światła czerwonego i następującymi po nich błyskami światła
dalekiej czerwieni (FR, wariant E).

Zadanie 6.1. (0-1)

Na podstawie wyników wariantów A–C przeprowadzonego doświadczenia określ


właściwości fotoperiodu konieczne do zakwitnięcia dalii.

Zadanie 6.2. (0-1)

Na podstawie wyników wariantów B, D i E przeprowadzonego doświadczenia sformułuj


wniosek dotyczący zależności między przerywaniem ciemności błyskami światła
czerwonego i błyskami światła dalekiej czerwieni a zakwitaniem kosaćca.

Matura Czerwiec 2018, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 9. (4 pkt)

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 15/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Banany są bogatym źródłem składników mineralnych, witamin z grupy B, witaminy C oraz kwasu
foliowego. Zawierają również dużo białka oraz węglowodanów, których zawartość jest znacznie
wyższa niż w innych owocach. W niedojrzałych, zielonych owocach banana cukry występują
głównie pod postacią skrobi, która w miarę dojrzewania owoców prawie w całości ulega
rozkładowi na cukry proste.
Wadą tych owoców jest to, że wykazują one stosunkowo krótką trwałość i dlatego przywozi się
owoce niedojrzałe, które dojrzewają dopiero na miejscu ich przeznaczenia.

Na podstawie: www.odzywianie.info.pl

Zadanie 9.1. (0-1)

Określ, w jaki sposób można sprawdzić, czy w probówkach zawierających zawiesinę


przygotowaną z całkowicie dojrzałego owocu banana jest jeszcze obecna skrobia (probówka
1.) i czy występują już cukry proste (probówka 2.). W odpowiedzi dla każdej z prób
uwzględnij nazwę zastosowanego odczynnika i sposób odczytania wyniku.

1. probówka 1. – wykrywanie skrobi:

2. probówka 2. – wykrywanie cukrów prostych:

Zadanie 9.2. (0-1)

Podaj pełną nazwę tkanki roślinnej, w której są zmagazynowane węglowodany w owocach


bananów.

Zadanie 9.3. (0-1)

Spośród odpowiedzi A–D wybierz i zaznacz prawidłowe dokończenie poniższego zdania.

W celu przyśpieszenia procesu dojrzewania owoców banana można użyć

A. auksyn.
B. giberelin.
C. cytokinin.
https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 16/23
21.03.2021 Matura Biolchem

D. etylenu.

Matura Czerwiec 2016, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 7. (1 pkt)
Fotoperiodyzm jest wynikiem ewolucyjnego przystosowania się roślin do życia w warunkach
panujących na określonych szerokościach geogra cznych. Tytoń (Nicotiana L.) jest rośliną dnia
krótkiego. Na rysunkach A i B przedstawiono dwie rośliny tytoniu, uprawiane przez taki sam
okres, ale w różnych warunkach oświetlenia.

Określ warunki oświetlenia (długość dnia), w jakich rozwijał się tytoń przedstawiony na
rysunku B. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do warunków, w jakich zakwita ta roślina.

Matura Czerwiec 2016, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 8. (2 pkt)
Ziemniak to bylina, której owocami są jagody. W celach spożywczych użytkowane są wyłącznie
bulwy wypełnione skrobią. Na rysunku przedstawiono roślinę ziemniaka oraz rozwój nowych
roślin ziemniaka z bulwy.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 17/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Zadanie 8.1. (0-1)

Wyjaśnij, dlaczego w uprawie konkretnej odmiany ziemniaków stosuje się rozmnażanie


wegetatywne, a nie – płciowe. W odpowiedzi uwzględnij podłoże genetyczne tego procesu.

Zadanie 8.2. (0-1)

Spośród niżej wymienionych przykładów owoców (A–D) wybierz i zaznacz owoc tego
samego typu, do którego należy owoc ziemniaka. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając
cechy budowy tego typu owocu.

Uzasadnienie:

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 18/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Matura Czerwiec 2016, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 9. (2 pkt)
Podczas kiełkowania nasion zachodzi wiele przemian metabolicznych zapewniających
prawidłowy wzrost i rozwój siewki. W tabeli przedstawiono skład chemiczny substancji
zapasowych nasion (% suchej masy) niektórych roślin.

Substancje zapasowe w % suchej masy

Nasiona węglowodany lipidy białka


pszenica 75 2 12
owies 66 8 13
fasola 56 1 23
groch 56 6 24
soja 26 17 37
len 24 36 24
rzepak 19 48 21
słonecznik 1 49 25

Na podstawie: J. Kopcewicz, S. Lewak, Fizjologia roślin, Warszawa 2002.

Zadanie 9.1. (0-1)

Wybierz z tabeli roślinę, w której nasionach najintensywniej zachodzi glukoneogeneza


podczas kiełkowania. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając skład substancji zapasowych w
nasionach.

Zadanie 9.2. (0-1)

Na podstawie danych z tabeli wyjaśnij, dlaczego w diecie wegetariańskiej osób dorosłych


jednym z podstawowych produktów spożywczych są nasiona soi i innych roślin
strączkowych.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 19/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Matura Maj 2018, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 8. (3 pkt)
Określenie „zboża” odnosi się do roślin o podobnych cechach użytkowych, bogatych w skrobię.
Większość roślin zbożowych należy do rodziny traw – do roślin jednoliściennych. Jedynie gryka,
zaliczana do zbóż ze względu na podobny skład chemiczny nasion i użytkowanie, należy do roślin
dwuliściennych. W ziarniaku traw wyróżnić można trzy podstawowe elementy: zarodek, bielmo
i okrywę owocowo-nasienną.

Na podstawie: J. Gawęcki, W. Obuchowski, Produkty zbożowe. Technologia i rola w żywieniu


człowieka, Poznań 2016.

Zadanie 8.1. (0-1)

Podaj jedną cechę budowy morfologicznej zarodka gryki odróżniającą go od zarodków


pozostałych roślin zbożowych zaliczanych do roślin jednoliściennych.

Zadanie 8.2. (0-1)

Określ, jaką funkcję pełni bielmo w ziarniakach zbóż i jakie ma ono znaczenie podczas
kiełkowania.

Zadanie 8.3. (0-1)

Wyjaśnij, dlaczego spożywanie produktów z mąki pochodzącej z pełnego przemiału (z całych


ziarniaków) jest korzystne dla zdrowia człowieka.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 20/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Matura Maj 2017, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 2. (3 pkt)
Na rysunku A przedstawiono siewki gorczycy hodowane na świetle i w ciemności, a na wykresie B
– wyniki doświadczenia, w którym badano wpływ światła na wzrost wydłużeniowy komórek
hipokotyla (części podliścieniowej) tych siewek. W każdym z tych doświadczeń użyto po 100
siewek.

Zadanie 2.1. (0-1)

Na podstawie przedstawionych wyników doświadczenia sformułuj wniosek dotyczący


wpływu światła na wzrost wydłużeniowy hipokotyla siewek gorczycy.

Zadanie 2.2. (0-1)

Określ, które stwierdzenia dotyczące wyników tego doświadczenia są prawdziwe. Zaznacz


P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F– jeśli jest fałszywe.

Średnia długość hipokotyli siewek gorczycy rosnących w obecności światła była


1. P F
większa niż średnia długość hipokotyli siewek rosnących w ciemności.
Największy przyrost długości hipokotyli siewek gorczycy rosnących w ciemności
2. P F
nastąpił między drugim a szóstym dniem doświadczenia.
Tempo wydłużania się hipokotyli siewek gorczycy hodowanych w obecności
3. P F
światła wyraźnie zmieniało się w czasie.

Zadanie 2.3. (0-1)

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 21/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Oceń prawdziwość stwierdzenia: „Przyczyną różnicy średniej długości hipokotyli siewek


hodowanych na świetle i w ciemności jest różna intensywność podziałów komórkowych
zachodzących w tych hipokotylach”. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Maj 2016, Poziom Rozszerzony (Nowa)


Zadanie 6. (3 pkt)
Epikotyl to odcinek łodygi siewki znajdujący się między liścieniami a pierwszymi liśćmi. Na
rysunku przedstawiono doświadczenie, do którego wykorzystano epikotyle siewek grochu.
Z siewek wycięto fragmenty epikotyli długości 5 mm i umieszczono je po pięć w czterech
szalkach z roztworami auksyny – kwasu indolilo-3-octowego (IAA) o różnych stężeniach – oraz
w jednej szalce: z wodą bez dodatku auksyny. Po 12 godzinach zmierzono długość wszystkich
fragmentów epikotyli. Eksperyment przeprowadzono w trzech powtórzeniach, uzyskano bardzo
podobne wyniki. Średnie wartości wyników doświadczenia przedstawiono na wykresie.

Zadanie 6.1. (0-1)

Sformułuj problem badawczy przedstawionego doświadczenia.

Zadanie 6.2. (0-1)

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 22/23
21.03.2021 Matura Biolchem

Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące wyników doświadczenia są prawdziwe. Zaznacz


P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. IAA pobudza wzrost wydłużeniowy epikotyli siewek grochu. P F


Największy przyrost długości epikotyli siewek grochu nastąpił pod wpływem
2. P F
działania roztworu IAA o stężeniu 1 mM.
Wpływ IAA na wzrost wydłużeniowy epikotyli jest tym większy, im większe jest
3. P F
jego stężenie.

Zadanie 6.3. (0-1)

Podaj przyczynę wydłużenia się fragmentów epikotyli w próbie kontrolnej.

https://maturabiolchem.pl/biologia/?szukaj=&Kategoriazadan%5B%5D=rosliny&Kategoriazadan%5B%5D=fizjologia-roslin&Poziom%5B%5D=r… 23/23

You might also like