Professional Documents
Culture Documents
2017 1
2.2 ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ
2017 2
Σήμερα οι αριθμοδείκτες τυγχάνουν πολύ ευρύτερης χρήσης για την παρακολούθηση
της χρονικής εξέλιξης:
Ι. Άλλων κατηγοριών τιμών
Παραδείγματα: η αμοιβή της εργασίας, οι τιμές χρηματιστηριακών αξιών (π.χ.
σύνθετοι χρηματιστηριακοί δείκτες όπως ο Γενικός Δείκτης του ΧΑΑ, ο δείκτης
FTSE-100 του χρηματιστηρίου του Λονδίνου), οι ναύλοι (π.χ. δείκτης BDI) κλπ.
ΙΙ. Όγκων ή ποσοτήτων
Παραδείγματα: Η βιομηχανική παραγωγή, οι εισαγωγές, οι εξαγωγές, κλπ.
ΙΙΙ. Αξιών
Παραδείγματα: Αξία λιανικών πωλήσεων, αξία χονδρικών πωλήσεων κλπ.
α) Σχετικές τιμές
Σχετική τιμή είναι ο λόγος της τιμής ενός αγαθού(1) σε μια χρονική περίοδο, προς
την τιμή του ίδιου αγαθού σε μια άλλη χρονική περίοδο που ονομάζεται περίοδος
βάσης. Οι σχετικές τιμές εκφράζονται συνήθως σε ποσοστό επί τοις εκατό(%).
Αν με p0 συμβολίζουμε την τιμή ενός αγαθού στην περίοδο 0 που παίρνουμε ως
βάση και με p1 την τιμή του ίδιου αγαθού σε μια άλλη περίοδο 1, τότε η σχετική τιμή
p1
P1 0 100%
p0
1
Εφεξής, για λόγους ευκολίας, ο όρος αγαθό θα θεωρείται με την ευρύτερη έννοια και θα
συμπεριλαμβάνει αγαθά και υπηρεσίες.
2017 3
Παράδειγμα
Η τιμή πώλησης ενός προϊόντος κατά τα έτη 2010 και 2012 ήταν 0,48 και 0,50
ευρώ αντίστοιχα. Θεωρώντας το 2010 ως έτος βάσης, να υπολογιστεί η σχετική τιμή
(ο δείκτης σχετικής τιμής).
Λύση:
p1 0,50
Η σχετική τιμή θα είναι: P1 0 100% 100% 104,17%
p0 0, 48
Αυτό σημαίνει ότι το 2012, με βάση το 2010, η τιμή του προϊόντος αυξήθηκε κατά
4,17% .
β) Σχετικές ποσότητες
παίρνουμε ως βάση) και με q1 την ποσότητα του ίδιου αγαθού στην περίοδο 1, τότε ο
δείκτης σχετικής ποσότητας, με βάση την περίοδο 0, ορίζεται ως το πηλίκο
q1
q0 100% και συμβολίζεται με Q1 0 , δηλ.:
q1
Q1 0 100%
q0
γ) Σχετικές αξίες
2017 4
Παράδειγμα
Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι τιμές (σε ευρώ) και οι ποσότητες (σε κιλά)
ενός αγαθού κατά τα
έτη 2004 και 2006
Έτη Τιμές Ποσότητες
2004 32 162
2006 41 168
Να υπολογιστεί ο δείκτης σχετικής αξίας για το έτος 2006, με βάση το έτος 2004.
Λύση:
Ο δείκτης σχετικής αξίας δίνεται απ’ τον τύπο:
p1q1 41168 6.888
V1 0 100% 100% 100% 133%
p0 q0 32 162 5.184
Αυτό σημαίνει ότι το 2006, με βάση το 2004, η αξία του αγαθού αυξήθηκε κατά
33% .
Στην περίπτωση αυτή θεωρούμε ότι οι τιμές των αγαθών έχουν συντελεστή
στάθμισης τη μονάδα (ή, απλούστερα, δεν έχουν συντελεστή στάθμισης), δηλαδή ότι
όλα τα αγαθά έχουν την ίδια βαρύτητα.
Οι μέθοδοι υπολογισμού των δεικτών αυτών είναι:
α) Μέθοδος των συνολικών τιμών
Παριστάνουμε με p0(1) , p0(2) , p0(3) , . . . , p0( N ) τις τιμές των αγαθών 1 , 2 , 3 , . . . , Ν
στην περίοδο βάσης 0 και p1(1) , p1(2) , p1(3) , . . . , p1( N ) τις τιμές των αγαθών 1 , 2 , 3 ,
. . . , Ν στην περίοδο 1. Έτσι ο δείκτης των συνολικών τιμών βρίσκεται
υπολογίζοντας το παρακάτω πηλίκο:
2017 5
Επομένως ο απλός δείκτης των συνολικών τιμών είναι ο λόγος του αθροίσματος των
τιμών Ν αγαθών στην περίοδο 1 προς το άθροισμα των τιμών των ίδιων αγαθών σε
μια άλλη χρονική περίοδο που παίρνουμε ως περίοδο βάσης.
Ο παραπάνω δείκτης των συνολικών τιμών παρουσιάζει τα εξής μειονεκτήματα:
(1) Δεν παίρνει υπόψη τις ποσότητες των αγαθών,
(2) Επηρεάζεται από τις μονάδες μετρήσεως των αγαθών,
(3) Υποθέτει ότι όλα τα αγαθά έχουν την ίδια βαρύτητα.
Παράδειγμα
Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι μέσες τιμές χονδρικής πώλησης τεσσάρων
αγαθών κατά τα έτη 2004 και 2006:
Τιμές αγαθών
Αγαθά 2004 2006
p0 p1
Α 24 30
Β 30 36
Γ 36 39
Δ 12 18
Σύνολο 102 123
Να υπολογιστεί ο δείκτης των συνολικών τιμών για το έτος 2006, με βάση το έτος
2004.
Λύση:
Ο δείκτης των συνολικών τιμών θα είναι:
2017 6
β) Μέθοδος του αριθμητικού μέσου των σχετικών τιμών
Είναι γνωστό ότι η σχετική τιμή ενός αγαθού είναι p1 p0 , αν όμως έχουμε Ν
Παράδειγμα
Ο παρακάτω πίνακας δίνει τις τιμές (σε ευρώ) ορισμένων αγαθών κατά τα έτη
2007 και 2008. Να υπολογιστεί ο μέσος αριθμητικός των σχετικών τιμών
(τιμάριθμος) του έτους 2008 με βάση το έτος 2007.
Τιμές αγαθών
Σχετικές τιμές
2007 2008
Αγαθά
p1
p0 p1
p0
Α 2 4 2
Β 5 7 1,4
Γ 3 6 2
Δ 7 9 1,28
Ε 3 4 1,33
Σύνολο 102 123 8,01
Λύση:
Ο μέσος αριθμητικός των σχετικών τιμών θα είναι:
1 p1(i ) 1
P1 0
N
p(i ) 5 8,01 1,602
0
2017 7
Είναι όμως δυνατό ο τιμάριθμος να υπολογισθεί όχι ως αριθμητικός αλλά ως
γεωμετρικός ή αρμονικός μέσος των τιμών των Ν αγαθών.
Στην περίπτωση αυτή ο τιμάριθμος θα δίνεται αντίστοιχα από τις σχέσεις:
και
N
P1/H0 100
P
( 0)
P1
Άσκηση: Από τα δεδομένα του παραπάνω παραδείγματος να υπολογίσετε το μέσο
γεωμετρικό και το μέσο αρμονικό και να επιβεβαιώσετε ότι:
P1/ 0 P1/G0 P1/H0
2017 8
L1/ 0 ( p)
p q
1 0
100
p q
0 0
Ο δείκτης αυτός προτάθηκε από τον Laspeyres ήδη από το 1864. Υπό την
απλοποιημένη εκδοχή του ο δείκτης Laspeyres εκφράζεται ως το πηλίκο της αξίας
των ποσοτήτων αγαθών που αγοράστηκαν την περίοδο 0 σε τιμές της περιόδου 1,
προς την αξία των ίδιων αγαθών σε τιμές της περιόδου 0.
Ένας άλλος τρόπος σταθμίσεως των σχετικών τιμών θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε
τις ποσότητες της περιόδου 1 και όχι αυτές της περιόδου βάσεως. Επομένως οι
σταθμίσεις θα είναι τώρα τα γινόμενα p0q1. Έτσι αν με q1(1) , q1(2) ,..., q1( N ) συμβολίσουμε
τις ποσότητες των αγαθών 1, 2, …,Ν που αγοράστηκαν την περίοδο 1 ο εναλλακτικός
σταθμικός μέσος των σχετικών τιμών ορίζεται ως εξής:
p1
p q p
0 1
0
P1/ 0 ( p) 100
p q 0 1
Ο δείκτης αυτός ορίστηκε αρχικά από τον Paasche (1870) και καλείται δείκτης του
Paasche.
Απλοποιώντας τον αριθμητή παίρνουμε:
P1/ 0 ( p)
p q 100
1 1
p q
0 1
Από πρακτική άποψη, λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή του αριθμοδείκτη του
Paasche απαιτεί τη συλλογή νέων στοιχείων ποσοτήτων για όλα τα αγαθά που
απαρτίζουν το δείκτη για κάθε νέα τρέχουσα περίοδο, στην πράξη χρησιμοποιείται
συχνότερα ο αριθμοδείκτης του Laspeyres, αφού οι υπολογισμοί είναι ευκολότεροι.
Όπως θα εξηγηθεί παρακάτω και οι δύο αυτοί αριθμοδείκτες τιμών (τιμάριθμοι)
παρουσιάζουν ορισμένα μειονεκτήματα. Λόγω αυτών των μειονεκτημάτων
προτάθηκε και τρίτος τιμάριθμος από τον Fisher (1922) που είναι γνωστός ως
ιδανικός δείκτης του Fisher και ορίζεται ως ο γεωμετρικός μέσος των δεικτών,
Laspeyres και Paasche. Δηλαδή:
F1 0 ( p) L1/ 0 ( p) P1/ 0 ( p)
p1q0 p1q1
p0q0 p0q1
2017 9
ΙΙ. Σταθμικοί αριθμοδείκτες όγκου.
Κατ’ αντιστοιχία με τους τιμαρίθμους (αριθμοδείκτες τιμών) μπορούν να ορισθούν
και αριθμοδείκτες όγκου. Έτσι στον αριθμοδείκτη όγκου Laspeyres, οι σχετικές
ποσότητες σταθμίζονται με τις αντίστοιχες αξίες κατά την περίοδο βάσης, ενώ στον
αριθμοδείκτη όγκου Paasche οι σχετικές ποσότητες σταθμίζονται με τις αξίες των
ποσοτήτων βάσης αλλά με τιμές της περιόδου 1. Επομένως:
q1
p q q
0 0
0 p q 100
(q) 100
0 1
L1/ 0
p q 0 0 p q
0 0
q1
p q q
1 0
0 p q 100
(q) 100
1 1
P1/ 0
p q 1 0 p q
1 0
Πρόταση 2.5.1
Αποδεικνύεται ότι κάτω από γενικές συνθήκες ισχύει:
Έστω p0(1) , p0(2) ,..., p0( N ) και q0(1) , q0(2) ,..., q0( N ) οι τιμές και οι ποσότητες αντιστοίχως των
Ομοίως για την περίοδο 1 η καταναλωτική δαπάνη για την αγορά των ως άνω αγαθών
θα είναι:
V1 p1 q1
2017 10
V1/ 0
p q 100
1 1
p q
0 0
Πρόταση 2.5.2.
Ο αριθμοδείκτης αξίας μεταξύ δύο καταστάσεων 0 και 1 δύναται να αναλυθεί ως ένα
γινόμενο του τιμαρίθμου Laspeyres επί τον αριθμοδείκτη όγκου Paasche, ή,
ισοδύναμα, ως ένα γινόμενο του τιμαρίθμου Paasche επί τον αριθμοδείκτη όγκου
Laspeyres. Δηλαδή:
V1/ 0
p q
1 1
p q p q
1 0 1 1
L1/ 0 ( p) P1/ 0 (q) ή
p q
0 0 p q p q
0 0 1 0
V1/ 0
p q
1 1
p q p q
0 1 1 1
L1/ 0 (q) P1/ 0 ( p)
p q
0 0 p q p q
0 0 0 1
Πόρισμα
Ο δείκτης αξιών όταν απαρτίζεται από περισσότερα από ένα αγαθά δε δύναται να
αναλυθεί σε δείκτες τιμών και όγκου του αυτού είδους (πάντα με αναφορά τους
δείκτες Laspeyres και Paasche).
Παράδειγμα
Στον παρακάτω Πίνακα δίνονται οι τιμές λιανικής και οι αντίστοιχες ποσότητες πέντε
ειδών διατροφής για τα έτη 1995, 1996.
ΑΓΑΘΟ ΤΙΜΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΞΙΕΣ
1995 1996 1995 1996 p95 q95 p96 q96
2017 11
(α) Ποια η μεταβολή της καταναλωτικής δαπάνης μεταξύ των ετών 1996 και 1995;
(β) Ποια η επιμέρους συνεισφορά των τιμών και των όγκων στη μεταβολή αυτή;
Λύση
(α) Ο αριθμοδείκτης αξίας θα είναι:
V96 / 95
p 96
q96
100
10.744
100 121,3
p 95
q95 8.860
Συνεπώς μεταξύ των ετών 1996 και 1995 παρατηρείται σημαντική αύξηση της
καταναλωτικής δαπάνης κατά 21,3%.
(β) Θα πρέπει να υπολογίσουμε τις συνιστώσες μεταβολές τιμών και όγκου. Σύμφωνα
με την Πρόταση 2.5.2 αρκεί να βρούμε έναν εκ των σταθμικών σύνθετων
αριθμοδεικτών, έστω τον τιμάριθμο Laspeyres.
Οι σχετικοί υπολογισμοί φαίνονται στον Πίνακα που ακολουθεί.
ΠΙΝΑΚΑΣ
Υπολογισμός τιμαρίθμου Laspeyres για τα πέντε είδη διατροφής
2017 12
Συνεπώς ο αριθμοδείκτης όγκου Paasche βρίσκεται εύκολα ως εξής:
V96 / 95 121,3
P96 / 95 (q) 100 99,1
L96 / 95 ( p) 122, 4
Ο δείκτης Paasche δείχνει ότι οι ποσότητες που καταναλώθηκαν είναι κατά 0,9%
μικρότερες το 1996 σε σχέση με το 1995. Συνεπώς η κατά 22,4 % αύξηση της
καταναλωτικής δαπάνης μεταξύ των ετών 1996 και 1995 οφείλεται εξ ολοκλήρου
στην άνοδο των τιμών.
PP1/ 0
1
p 0 q0
100
L1/ 0 ( p) p
p0 q0 p1
0
2017 13
Πράγματι για το γεωμετρικό μέσο ισχύει:
Διαδοχικά θα έχουμε:
F1 0 (q) F0 1 (q) L1/ 0 (q) P1/ 0 (q) L0 /1 (q) P0 /1 (q)
p0q1 p1q1 p1q0 p0q0 1
ο.ε.δ.
Διαδοχικά θα έχουμε:
F1 0 ( p) F1 0 (q) L1/ 0 ( p) P1/ 0 ( p) L1/ 0 (q) P1/ 0 (q)
p1q0 p1q1 p0q1 p1q1 V1/ 0 V1/ 0 V1/ 0
ο.ε.δ.
2017 14
(γ) Το κριτήριο της κυκλικότητας (κυκλικό κριτήριο)
Σύμφωνα με το κριτήριο της κυκλικότητας το γινόμενο της τιμής ενός αριθμοδείκτη
για την περίοδο 2 ως προς περίοδο βάσης την περίοδο 1 επί την τιμή του
αριθμοδείκτη για την περίοδο 1 ως προς περίοδο βάσης 0 ισούται με την τιμή του
αριθμοδείκτη για την περίοδο 2 ως προς περίοδο βάσης το 0.
Δηλαδή για έναν αριθμοδείκτη W2/0 αν ικανοποιείται το ως άνω κριτήριο θα ισχύει:
W2/ 0 W2/1 W1/ 0
Το κριτήριο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους λεγόμενους αλυσωτούς
αριθμοδείκτες για τους οποίους σε κάθε νέα τρέχουσα περίοδο ο υπολογισμός γίνεται
ως προς περίοδο βάσης την αμέσως προηγούμενη περίοδο.
Πρόταση 2.6.1
Εκ των αστάθμητων σύνθετων αριθμοδεικτών μόνο ο γεωμετρικός μέσος ικανοποιεί
το κυκλικό κριτήριο.
Πρόταση 2.6.2
Ουδείς εκ των αριθμοδεικτών: Laspeyres, Paasche, ιδανικός Fisher, ικανοποιεί το
κυκλικό κριτήριο.
Πρόταση 2.6.3
Οι δείκτες αξίας ικανοποιούν το κυκλικό κριτήριο.
2017 15
ώστε η περίοδος βάσεως να επιλέγεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε τόσο οι τιμές όσο και
οι ποσότητες που αναφέρονται σε αυτή να μην είναι ακραίες (δηλαδή ούτε πολύ
υψηλές ούτε πολύ χαμηλές). Υπό αυτές τις προϋποθέσεις η πρακτική εμπειρία έχει
δείξει ότι διαφορές που οφείλονται σε διαφορετική επιλογή περιόδου βάσης και
αφορούν περιόδους που δεν απέχουν πολύ από την περίοδο βάσης είναι κατά κανόνα
μικρές για την πλειοψηφία των περιπτώσεων. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις
εκείνες για τις οποίες τόσο οι τιμές όσο και οι όγκοι υπόκεινται λόγω της φύσης των
αγαθών σε έντονες κυμάνσεις από περίοδο σε περίοδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
τέτοιας περιπτώσεως αποτελούν οι τιμές και οι ποσότητες των γεωργικών προϊόντων
όπου παρατηρούνται μεγάλες μεταβολές από έτος σε έτος. Προς επίρρωση, από τα
στοιχεία του πίνακα που ακολουθεί και εμφανίζει την εξέλιξη του Δείκτη Τιμών
Καταναλωτή (εκατοστιαίες μεταβολές σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του
προηγουμένου έτους) για την Ελλάδα είναι φανερό ότι οι εντονότερες κυμάνσεις
παρατηρούνται στον Ειδικό Δείκτη Νωπών Οπωροκηπευτικών.
2017 16
Ένας πρακτικός τρόπος αντιμετώπισης τέτοιων περιπτώσεων με έντονες μεταβολές
έστω των όγκων, σε ένα δείκτη τιμών Laspeyres είναι να χρησιμοποιηθεί ο μέσος
αριθμητικός (ή ακόμη και ο μέσος γεωμετρικός για την περίπτωση πολύ ακραίων
τιμών) των ποσοτήτων λαμβάνοντας υπόψη έναν αριθμό διαδοχικών περιόδων αντί
για την ποσότητα της περιόδου βάσης. Ακόμη ως τιμή της περιόδου βάσης θα
μπορούσε να τεθεί ένας μέσος κατ’ αντιστοιχία με τα ανωτέρω, ή ακόμη και να
χρησιμοποιηθούν μέσοι τόσο για τις τιμές όσο και για τις ποσότητες. Συνεπώς ο
σχετικός τύπος της ενότητας 2.5 τροποποιείται ως εξής:
L1/ 0 ( p)
p q 100 , ή
1
p q
0
L1/ 0 ( p)
p q 100 , ή ακόμη και
1 0
pq 0
L1/ 0 ( p)
p q 100 ,
1
p q
όπου ως q ή p δύναται να είναι είτε ο αριθμητικός είτε ο γεωμετρικός μέσος.
Αντίστοιχες διορθώσεις μπορούν να γίνουν και για τους αριθμοδείκτες όγκου.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εκλογή του τύπου που θα χρησιμοποιηθεί εξετάζεται
κατά περίπτωση και βέβαια υπόκειται στην κρίση του ερευνητή.
2017 17
(α) οι διαφορετικοί αριθμοδείκτες να έχουν δημοσιευμένες τιμές (και) για κοινές
χρονικές περιόδους.
(β) Να είναι κατά το δυνατόν ομοιογενείς δηλαδή: να αναφέρονται στο ίδιο
οικονομικό-χρηματοοικονομικό μέγεθος, να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες
κοινές συνιστώσες, και οι διαφορές στις σταθμίσεις των συνιστωσών αυτών να είναι
όσο το δυνατόν μικρότερες.
Εφόσον πληρούνται οι ως άνω προϋποθέσεις τότε για τη δημιουργία ενός συνεχούς
νέου «συνεπούς» αριθμοδείκτη από, έστω δύο, υπάρχοντες ακολουθούμε τα
παρακάτω δύο βήματα:
(ι) Εκφράζουμε και τους δύο αριθμοδείκτες ως προς την ίδια χρονική περίοδο
συγκρίσεως (βάση) που θα είναι μία από τις χρονικές περιόδους που είναι κοινές και
στους δύο αριθμοδείκτες.
(ιι) Για τις υπόλοιπες χρονικές περιόδους που είναι κοινές και στους δύο
αριθμοδείκτες η τιμή του νέου δείκτη θα ισούται με τον αριθμητικό ή το γεωμετρικό
μέσο των τιμών των δύο υπαρχόντων δεικτών. Ο γεωμετρικός μέσος χρησιμοποιείται
όταν οι αρχικές τιμές των υπαρχόντων δεικτών που αναφέρονται στην ίδια χρονική
περίοδο αφίστανται σημαντικά μεταξύ τους.
Σε ορισμένες περιπτώσεις που οι τιμές των δύο δεικτών για τις κοινές χρονικές
περιόδους διαφέρουν πολύ λίγο μεταξύ τους θα μπορούσε να κατασκευασθεί και ο
λεγόμενος «ακριβής» συνεχής αριθμοδείκτης στον οποίο οι τιμές του για τις κοινές
χρονικές περιόδους ταυτίζονται με τις τιμές εκείνου του αριθμοδείκτη του οποίου η
χρονολογία σταθμίσεως βρίσκεται πλησιέστερα. Τονίζεται και πάλι ο υποκειμενικός
χαρακτήρας των αποφάσεων, κατά την κρίση του ερευνητή. Το παράδειγμα που
ακολουθεί βοηθά στην κατανόηση του τρόπου εναρμόνισης και σύνδεσης
αριθμοδεικτών.
Παράδειγμα
Στις στήλες (2) και (3) του παρακάτω πίνακα φαίνονται οι τιμές δύο αριθμοδεικτών
(α/δ/Νο 1 και α/δΝο 2 αντίστοιχα) που αναφέρονται στο ίδιο οικονομικό μέγεθος και
έχουν επικάλυψη για τις χρονικές περιόδους των ετών 2003, 2004 και 2005. Στις
στήλες (4) και (5) οι δύο αυτοί αριθμοδείκτες εναρμονίζονται ώστε να έχουν κοινή
περίοδο βάσης (με τιμή 100) το έτος 2004. Στη στήλη (6) ο νέος συνεχής
αριθμοδείκτης που κατασκευάσθηκε για τα έτη 2003 και 2005 έχει ως τιμή το μέσο
αριθμητικό των δύο εναρμονισμένων δεικτών για τα δύο αυτά έτη. Άρα ο νέος αυτός
2017 18
αριθμοδείκτης είναι «συνεπής». Τέλος στη στήλη (7) ο νέος συνεχής αριθμοδείκτης
που κατασκευάσθηκε για τα έτη 2003 και 2005 έχει ως τιμή του την τιμή του
εναρμονισμένου δείκτη η οποία βρίσκεται πλησιέστερα στην περίοδο στάθμισης του
αρχικού αριθμοδείκτη. Άρα ο νέος αυτός αριθμοδείκτης είναι «ακριβής».
2017 19
p0
p q p
0 0
p q 0 0
p q 0 0
p
p q 0 0
1
p0
Σημειώνεται ότι στην πράξη οι διαφορές που προκύπτουν από τη χρήση διαφορετικού
τύπου αριθμοδείκτη αποπληθωρισμού είναι κατά κανόνα πολύ μικρές.
1. Η καταναλωτική δαπάνη μιας κατηγορίας αγαθών ήταν 123 εκατ. ευρώ για το έτος
2000 και 176 εκατ. ευρώ για το έτος 2005. Ο όγκος της κατανάλωσης σημείωσε
αύξηση κατά 16,3% σύμφωνα με το δείκτη Laspeyres και 14,8% σύμφωνα με το
δείκτη Paasche. Να βρεθεί η ποσοστιαία μεταβολή των τιμών της παραπάνω
κατηγορίας αγαθών σύμφωνα με τον ιδανικό δείκτη του Fisher.
Λύση
Σύμφωνα με τον ιδανικό δείκτη του Fisher η ποσοστιαία μεταβολή των τιμών θα
δίνεται από τον τύπο:
F05/ 00 ( p) L05/ 00 ( p) P05/ 00 ( p)
2017 20
V05 / 00 143,1
L05 / 00 ( p) 100 124, 7
P05 / 00 (q) 114,8
Αντικαθιστώντας έχουμε
F05/ 00 ( p) 123,0 124,7 123,8
Άρα σύμφωνα με τον ιδανικό δείκτη Fisher το επίπεδο των τιμών της ως άνω
κατηγορίας αγαθών μεταξύ των ετών 2005 και 2000 παρουσίασε άνοδο κατά 23,8%.
Λύση
Άρα μεταξύ των ετών 1994 και 1992 ο όγκος των εισαγωγών της υπό εξέταση
κατηγορίας αγαθών μειώθηκε κατά 100-84,8=15,2% με βάση το δείκτη όγκου
Laspeyres.
2017 21