Αξιολόγηση επενδύσεων σε

περιόδους αύξησης τιμών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
Αρχές Χρηματοοικονομικής
Επικ. Καθηγητής: Β. Μπαμπαλός, PhD
Διάκριση μεταξύ Ονομαστικών και
Πραγματικών Ταμειακών Ροών
• Όταν αξιολογούμε μια επένδυση έχουμε τις παρακάτω κατηγορίες
ΚΤΡ:
• ΚΤΡ εκφρασμένες σε τιμές και κόστη της τρέχουσας χρονικής στιγμής
(χρόνος 0).
• ΚΤΡ εκφρασμένες σε τιμές και κόστη του έτους στο οποίο
πραγματοποιούνται οι ΚΤΡ (ονομαστικές ΚΤΡ). Για να τις
υπολογίσουμε χρειαζόμαστε επιπλέον στοιχεία αναφορικά με τις
τιμές και τα κόστη που θα επικρατήσουν στο τέλος του έτους που
πραγματοποιούνται οι ΚΤΡ.
• ΚΤΡ εκφρασμένες σε πραγματικούς όρους.
Παράδειγμα
• Μας ενδιαφέρει η παραγωγή και η πώληση ενός προϊόντος
• Η τιμή πώλησης μιας μονάδας του προϊόντος τη στιγμή αυτή είναι 10 ευρώ
• Το κόστος εργασίας σήμερα που απαιτείται για την παραγωγή και διάθεση του προϊόντος
είναι 10 ευρώ ανά ώρα.
• Για την παραγωγή του προϊόντος απαιτείται πρώτη ύλη Χ
• Ένα κιλό πρώτης ύλης κοστίζει σήμερα 1 ευρώ
• Για την παραγωγή του προϊόντος θα απαιτηθεί ένα μηχάνημα το οποίο θα κοστίσει άμεσα
3000 ευρώ.
• Το ονομαστικό επιτόκιο ή το κόστος κεφαλαίου είναι 21%
• Αν η επένδυση γίνει αποδεκτή στο τέλος του έτους θα πωληθούν 500 κιλά προϊόντος
• Για την παραγωγή των 500 κιλών θα χρειαστούν 500 κιλά πρώτης ύλης και 100 ώρες
εργασίας.
Παράδειγμα
• Σκοπός μας είναι να υπολογίσουμε τις ΚΤΡ της επένδυσης
χρησιμοποιώντας κόστη και τιμές που ισχύουν σήμερα.
• Οι ΚΤΡ σε σημερινούς όρους είναι:
• Εισπράξεις από πωλήσεις 500x10=5000 ευρώ
• Μείον κόστος εργασίας 100x10=1000
• Μείον κόστος πρώτης ύλης 500x1= 500
• ΚΤΡ 3500
Παράδειγμα
• Πολλές επιχειρήσεις όταν αξιολογούν επενδυτικά έργα προεξοφλούν
τις ΚΤΡ εκφρασμένες σε σημερινούς όρους δηλαδή τρέχουσες τιμές
και τρέχοντα κόστη χρησιμοποιώντας ως επιτόκιο προεξόφλησης το
ονομαστικό επιτόκιο.
• Με τα διαθέσιμα στοιχεία η ΚΠΑ της συγκεκριμένης επένδυσης θα
είναι
• ΚΠΑ=(3500/1,21)-3000=-107,44 ευρώ
• Σύμφωνα με το αποτέλεσμα αυτό η επένδυση δεν συμφέρει αφού η
ΚΠΑ είναι αρνητική.
ΚΤΡ σε ονομαστικούς όρους
• Με βάση τα δεδομένα του προηγούμενου παραδείγματος θα
υποθέσουμε ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή αναμένεται στο τέλος
του έτους να έχει σημειώσει αύξηση 10%.
• Η αύξηση αυτή ισχύει για την τιμή πώλησης του προϊόντος, για το
κόστος εργασίας και για την τιμή της πρώτης ύλης.
• Το κόστος εργασίας θα είναι 10x(1+π)=10x (1+10%)=11 ευρώ
• Τιμή πώλησης προιόντος 10x(1+π)=10x (1+10%)=11 ευρώ
• Η τιμή της πρώτης ύλης θα είναι 1x(1+π)= 1x (1+10%)=1,1 ευρώ
ΚΤΡ σε ονομαστικούς όρους
• Οι ΚΤΡ σε ονομαστικούς όρους ή όρους εκφρασμένους σε τιμές και κόστη
που ισχύουν στο τέλος του πρώτου έτους:
• Εισπράξεις από πωλήσεις 500x11=5500
• Μείον κόστος εργασίας 100x11=1100
• Μείον κόστος πρώτης ύλης 500x1,1=550
• ΚΤΡ 3850

• Παρατηρείστε ότι η ονομαστική ΚΤΡ εκφρασμένη σε τιμές και κόστη που

θα ισχύουν στο τέλος του πρώτου έτους είναι διαφορετική από την ΚΤΡ
εκφρασμένη σε τιμές και κόστη που ισχύουν την τρέχουσα χρονική στιγμή.
ΚΤΡ σε πραγματικούς όρους
• Μας ενδιαφέρει η αγοραστική δύναμη των ΚΤΡ λαμβάνοντας υπόψη
την αύξηση στον δείκτη τιμών καταναλωτή.
• Για τον προσδιορισμό της πραγματικής τιμής των ονομαστικών ΚΤΡ
διαιρούμε την ονομαστική ΚΤΡ στο τέλος του έτους με τον όρο 1+π
όπου π είναι ο πληθωρίσμός.
• Το αποτέλεσμα είναι 3850/(1+10%)=3500 ευρώ.
• Τι νόημα πρέπει να αποδώσουμε στο ποσό των 3500 ευρώ;;
ΚΤΡ σε πραγματικούς όρους
• Τα 3850 ευρώ στο τέλος του πρώτου έτους έχουν τη ίδια αγοραστική
δύναμη με τα 3500 ευρώ σήμερα.
• H σχέση ανάμεσα στις ΚΤΡ εκφρασμένες σε Πραγματικούς όρους
(ΚΤΡπρ) και τις ΚΤΡ εκφρασμένες σε ονομαστικούς όρους (ΚΤΡον)
δίνεται από τον εξής τύπο:
t
 
(1   ) t

•ή t   (1   ) t
Σχέση μεταξύ ονομαστικού επιτοκίου ,
πραγματικού επιτοκίου και πληθωρισμού
• Ονομαστικό επιτόκιο (i) είναι το επιτόκιο που ισχύει σε μια
δεδομένη χρονική στιγμή στην οικονομία.
• Το ονομαστικό επιτόκιο εκφράζει τον ρυθμό αύξησης του κεφαλαίου
της επένδυσης σε ονομαστικούς όρους.
• Μας πληροφορεί για το πόσα περισσότερα χρήματα θα εισπράξουμε
στο τέλος του έτους.
• Δεν μας πληροφορεί όμως για το πόσα περισσότερα αγαθά θα
μπορέσουμε να αγοράσουμε στο τέλος του έτους.
Σχέση μεταξύ ονομαστικού επιτοκίου ,
πραγματικού επιτοκίου και πληθωρισμού
• Το πραγματικό επιτόκιο (r) είναι το ονομαστικό επιτόκιο
αποπληθωρισμένο δηλαδή προσαρμοσμένο για την αναμενόμενη
αύξηση στον δείκτη τιμών καταναλωτή-πληθωρισμό.
• Το πραγματικό επιτόκιο μας ενημερώνει για τα επιπλέον αγαθά που
θα αγοράσουμε στο τέλος του έτους από τα χρήματα που θα
εισπράξουμε από την επένδυση.
Σχέση μεταξύ ονομαστικού επιτοκίου ,
πραγματικού επιτοκίου και πληθωρισμού
• Σε έναν κόσμο χωρίς πληθωρισμό η αγορά απαιτεί πραγματική
απόδοση (πραγματικό επιτόκιο) ίσο με r.
• Στην περίπτωση αυτή αν επενδύσουμε 1 ευρώ σήμερα μετά από ένα
χρόνο η αξία του θα είναι 1x(1+r)=1+r.
• Εφόσον δεν υπάρχει πληθωρισμός (προηγούμενη υπόθεση) δεν
υπάρχει διαφορά μεταξύ πραγματικού και ονομαστικού επιτοκίου.
Σχέση μεταξύ ονομαστικού επιτοκίου ,
πραγματικού επιτοκίου και πληθωρισμού
• Ας υποθέσουμε τώρα ότι η αγορά αναμένει ότι στο τέλος του
επόμενου έτους το γενικό επίπεδο τιμών στη χώρα θα αυξηθεί κατά
π.
• Ποιο πρέπει να είναι το μέγεθος του ονομαστικού επιτοκίου έτσι
ώστε η επένδυση 1 ευρώ να διατηρήσει την αγοραστική της δύναμη,
δηλαδή να έχει την ίδια αγοραστική δύναμη πριν και μετά τον
πληθωρισμό;
• Θα πρέπει να ισχύει η σχέση που είναι γνωστή και ως Σχέση του
Fisher:
• (1+i)=(1+r)x(1+π)
Αξιολόγηση επένδυσης σε περιόδους
αύξησης τιμών με την ΚΠΑ
• Όταν αξιολογούμε επενδύσεις σε καθεστώς αύξησης των τιμών με το
κριτήριο της ΚΠΑ θα πρέπει να προσέξουμε τα παρακάτω:
• Να προεξοφλούμε τις ονομαστικές ΚΤΡ με το ονομαστικό επιτόκιο
• ή να προεξοφλούμε τις ΚΤΡ εκφρασμένες σε πραγματικούς όρους με
το πραγματικό επιτόκιο.
Αξιολόγηση επένδυσης σε περιόδους
αύξησης τιμών με την ΚΠΑ
• Για τον υπολογισμό της ΚΠΑ των ονομαστικών όρων απαιτείται η
χρήση του ονομαστικού επιτοκίου ή του ονομαστικού κόστους
κεφαλαίου.
• Με τα δεδομένα του προηγούμενου παραδείγματος η ΚΠΑ θα είναι:
• ΚΠΑ=3850/(1+0,21)-3000=181,82
• Το παραπάνω αποτέλεσμα είναι σωστό επειδή η προσέγγιση μας
είναι συνεπής, δηλαδή έχουμε προεξοφλήσει τις ονομαστικές ΚΤΡ με
το ονομαστικό επιτόκιο.
Αξιολόγηση επένδυσης σε περιόδους
αύξησης τιμών με την ΚΠΑ
• Μπορούμε να προσδιορίσουμε την ΚΠΑ μιας επένδυσης
προεξοφλώντας τις αποπληθωρισμένες ονομαστικές ΚΤΡ
(πραγματικές ΚΤΡ) με το πραγματικό επιτόκιο.
• Έχουμε υπολογίσει την πραγματική τιμή της ονομαστικής ΚΤΡ ως
εξής: 3850/1,1=3500.
• Το πραγματικό επιτόκιο υπολογίζεται από την σχέση του Fisher
λύνοντας ως προς r για να πάρουμε r=10%.
• Άρα ΚΠΑ=(3500/1+0,1)-3000=181,82 ευρώ.
• Τι παρατηρείτε;