SREDNJA STRUKOVNA ŠKOLA VARAŽDIN

Seminarski rad
Republika Irska

Mentor: Matija Trtinja mag. educ. math. et. inf.

Ime i prezime: Dora Kopjar

Varaždin 3.4.2023
Rep ublika Irska

Sadržaj
1. Uvod...........................................................................................................................................3
2. Povijest Irske...............................................................................................................................3
2.1. Kasna antika i rani srednji vijek...................................................................................................3
2.2. Rat za neovisnost Irske................................................................................................................3
3. Gradovi Irske...............................................................................................................................4
3.1 Dublin...........................................................................................................................................4
3.2. Killarney.......................................................................................................................................4
3.3 Cork..............................................................................................................................................4
4. Nacionalni parkovi Irske..............................................................................................................4
4.1. Nacionalni park Killarney.............................................................................................................5
4.2. Nacionalni park Wild Nephin.......................................................................................................5
4.3. Nacionalni park Burren................................................................................................................5
5. Stanovništvo...............................................................................................................................5
6. Literatura....................................................................................................................................6

2
Rep ublika Irska

1. Uvod
Republika Irska ( eng, Ireland) je otočna zapadnoeuropska država koja na sjeveroistoku
graniči s Ujedinjenim Kraljevstvom. Naziva se još i Zelenim otokom te zemljom svetaca i
heroja. Prema ustavnome uređenju Irska je parlamentarna demokracija, podijeljena na 26
grofovija, a glavni grad je Dublin. Članica je Europske unije od 1973., a službena valuta je
euro, koji je 2002. zamijenio irsku funtu. Njena površina iznosi 70280 km2, a zauzima
zapadni i južni dio Irskog poluotoka, dok je sjeverni dio u sastavu Velike Britanije. Irska je
bila slabo razvijena zemlja s mnogo društvenih problema sve do kraja 1980-ih godina, ali su
provedene mnoge reforme u gospodarskom i društvenom sustavu te je Irska danas visoko
razvijena država. Devedesetih godina 20. stoljeća postala je država s najvećim razvojem
ekonomije te se takav razvoj u svjetskoj ekonomiji naziva Keltski tigar. Najvažniju ulogu u
turizmu upravo ima specifična kultura koju obilježava
očuvanost keltske baštine kroz keltski jezik i tradicionalne elemente u svakodnevnom ţivotu.
Osnovno obilježje irskim krajolicima daju upravo geomorfološki fenomeni te biljni pokrov, a
prepoznatljivi su po brežuljkastom reljefu prekrivenom zelenim površinama. Kada se pomisli
na Irsku većina ljudi se prvo sjeti: zelene boje, odličnih pubova, keltske kulture, klifova,
prijateljski raspoloženih ljudi, vrhunske glazbe te će se u ovom radu pokušati
dočarati sve ljepote Irske.

2. Povijest Irske
2.1. Kasna antika i rani srednji vijek
Najraniji pisani zapisi o Irskoj potječu od klasičnih grčko-rimskih geografa. Ptolomej u svom
Almagestu Irsku naziva Mikra Brettania ("Mala Britanija"), za razliku od većeg otoka koji
je nazvao Megale Brettania ("Velika Britanija"). U svom kasnijem djelu Geografija ,
Ptolemej Irsku naziva Iouernia , a Veliku Britaniju Albion . Ta su 'nova' imena vjerojatno
bila lokalna imena za otoke u to vrijeme.

2.2. Rat za neovisnost Irske

Još 1171. godine engleski kralj Henrik II. napao je Irsku i prisilio dio irskih knezova da ga
prizna za njihova te uzeo naslov „gospodara Irske“. Od tog doba počinje sustavno
dodjeljivanje irskih posjeda engleskim velikašima te uvođenje engleskog feudalnog sustava.
Irci su tijekom stoljeća nekoliko puta dizali ustanke, a sukobi se posebno zaoštravaju krajem
16. stoljeća kada se Ircima pokušava nametnuti protestantizam te traju sve do 20. stoljeća
kada 1919. izbija krvavi Anglo–Irski rat, poznat i kao Irski rat za nezavisnost. Borbe su
započeli irski nacionalisti organizirani u Irsku republikansku armiju (IRA). Višemjesečni
pregovori koji su rezultirali kompromisom u prosincu 1921. godine, potpisivanjem Anglo-
Irskog sporazuma Irska je podijeljena na južni dio – Irsku – slobodnu državu kao de facto
nezavisni britanski domion i Sjevernu Irsku (šest protestantskih grofovija) koja je ostala pod
neposrednom britanskom vlašću. Novim ustavom od 29. prosinca 1937. Slobodna Država
Irska promijenila je naziv u Irska (od 1949. Republika Irska) i jednostrano je proglašena
njezina suverenost i neovisnost te uspostavljen položaj predsjednika republike.

3
Rep ublika Irska

3. Gradovi Irske

3.1 Dublin
Dublin je glavni i najveći grad Irske . U zaljevu na ušću rijeke Liffey , nalazi se u pokrajini
Leinster , na jugu omeđen Dublinskim
planinama, dijelom planinskog lanca Wicklow .
Na popisu stanovništva 2016. imao je 1.173.179
stanovnika, dok su preliminarni rezultati popisa
iz 2022. zabilježili da okrug Dublin kao cjelina
ima 1.450.701 stanovnika, a da je populacija
šireg područja Dublina veća od 2 milijuna, ili
otprilike 40% ukupnog stanovništva Republike
Irske. Dublin je središte obrazovanja, umjetnosti
i kulture, uprave i industrije. Od 2018. , grad je bio na popisu Mreže za istraživanje
globalizacije i svjetskih gradova (GaWC) kao globalni grad , s rangom "Alfa minus", što ga
svrstava među trideset najboljih gradova na svijetu. U njemu se također nalazi Trinity College
gdje je danas izložena Knjiga Kellsa.1

3.2. Killarney

Killarney je grad u okrugu Kerry, jugozapadna Irska . Grad se nalazi na sjeveroistočnoj obali
jezera Lough Leane , dijela Nacionalnog parka Killarney , i dom je katedrale Svete Marije ,
dvorca Ross , Muckross House i opatije , jezera Killarney , MacGillycuddy's Reeks , Purple
Mountain , Mangerton Mountain , Paps Mountain , jaz Dunloe i vodopad Torc. Njegova
prirodna baština, povijest i položaj na Kerryjevom prstenu čine Killarney popularnim
turističkim odredištem.

3.3 Cork

Cork je drugi po veličini grad u Republici Irskoj a

na Irskom otoku je treći grad po veličini. To je
glavni grad i upravno središte okruga Cork i najveći
grad u pokrajini Munster. Cork u Irskoj slovi za
buntovnički grad, a to potječe još iz vremena
engleskog Rata dviju ruža 1491., kad je stao na
stranu petendenta na prijestolje Perkina Warbecka.
Zbog toga, Cork i njegovu okolicu zovu
Buntovnički kraj, a oni za sebe tvrde da su prava
prijestolnica Irske i međusobno se zovu - Rebels (buntovnici). Grad je sagrađen na rijeci Lee
koja se račva u dva kanala na zapadnom kraju grada. Centar grada smješten je na otoku koji
tvore kanali. Na istočnom kraju središta grada, kanali se spajaju, i odatle dalje Lee teče oko
četvrti Lough Mahon u luku Cork, koja je druga po veličini prirodna luka na svijetu (nakon
Sydneya u Australiji).

1
Knjiga Kellsa (engleski: Book of Kells, irski: Leabhar Cheanannais), poznata i kao Knjiga Kolumba, je oslikani
rukopis Evanđelja na latinskom jeziku. Rukopis je dobio ime po mjestu Kells, gdje se stoljećima nalazio u
samostanu.

4
Rep ublika Irska

4. Nacionalni parkovi Irske

4.1. Nacionalni park Killarney

Na jugozapadu okruga Kerry nalazi se

prostranstvo krševite, planinske zemlje koja se
spušta do svjetski poznatih jezera Killarney.
Ovdje se, protežući se na 10.000 hektara, nalazi
Nacionalni park Killarney, s nezaboravnom
kombinacijom planina, jezera, šuma i vodopada.
Nacionalni park Killarney uključuje jezera, kao i
imanje Kenmare i Muckross, uključujući
Memorijalni park Bourn Vincent, predstavljen
državi 1932. kao prvi nacionalni park u Irskoj.
Očuvanje prirode glavni je cilj parka, a ekosustavi u svom prirodnom stanju visoko su
cijenjeni. Park je poznat po svom krajoliku, a dostupni su rekreacijski i turistički sadržaji.

4.2. Nacionalni park Wild Nephin

Smješten na zapadnoj obali u sjeverozapadnom dijelu Maya, Nacionalni park Wild Nephin
pokriva golemih 15 000 hektara nenaseljene i netaknute divljine, kojom dominira planinski
lanac Nephin Beg. Zapadno od planina nalazi se močvara Owenduff, jedna od posljednjih
netaknutih aktivnih močvarnih sustava u zapadnoj Europi. Nacionalni park također štiti druga
važna staništa i vrste uključujući alpske vrištine, planinske travnjake, vrištine, jezera i riječne
slivove. Grenlandska bjeločela guska, šljunka, tetrijeb tetrijeb i vidra samo su neke od važnih
fauna koje se nalaze u Nacionalnom parku.

4.3. Nacionalni park Burren

Nacionalni park Burren, koji se prostire na 1800 hektara u jugoistočnom kutu rijeke Burren u
okrugu Clare, dobio je ime od irskog boíreann, ili kamenito mjesto. Ali Burren se naziva
plodnom stijenom, međunarodno poznatom po svom krajoliku i jedinstvenoj flori. Biljke koje
vole vapno i biljke koje vole kiselinu rastu jedna pored druge, a šumske biljke rastu na
otvorenom, bez stabala u blizini za hladovinu – sve preživljavaju u zemlji koja se čini da je u
potpunosti sastavljena od vapnenačkog pločnika.

5. Stanovništvo
Stanovništvo Republike Irske se značajno povećalo posljednjih godina. Najviše utjecaja na taj
porast ima imigracija. Naglim ekonomskim razvojem Republika Irska postala je atraktivna
zemlja za život, te privukla mnoge strance, ali i Irce koji su se posljednjih nekoliko desetljeća
iselili zbog ekonomske krize te velike nezaposlenosti

4 najveća grada u Irskoj po broju stanovništva iz 2006. godine

Ime grada Broj stanovništva Županija
Dublin 505 739 Dublin
Cork 119 143 Cork
Galway 71 983 Galway
5
Rep ublika Irska

Tallaght 64 282 Dublin

6. Literatura
https://www.nationalparks.ie/killarney/
https://hr.wikipedia.org/wiki/Irska
https://www.freepik.com/