Professional Documents
Culture Documents
TYT
TYT-AYT Çalışmalarınızda Yepyeni Bir Sayfa Açacak
VİDEO ÇÖZÜM
UYGULAMAYI
İNDİR
VİDEO ÇÖZÜMLERE
SORU BANKASI
ULAŞ
UYGULAMASI
İNDİR
Karekodu Okut Ara Sınıf
ENS Video Çözüm MSÜ
Uygulamasını İndir
ve
TYT
TYT SAYISAL KAMP ENS DESTEK FEN BİLİMLERİ ENS DESTEK FEN BİLİMLERİ
TYT EŞİT AĞIRLIK-SÖZEL KAMP
AYT SAYISAL KAMP
ENS DESTEK MATEMATİK
ENS DESTEK SOSYAL BİLİMLER
ENS DESTEK MATEMATİK
ENS DESTEK 3’LÜ EŞİT AĞIRLIK Faruk KORKMAZ
Kadir ÖNER
ENS DESTEK TÜRKÇE ENS DESTEK 3’LÜ SAYISAL
AYT EŞİT AĞIRLIK KAMP
ENS DESTEK 3’LÜ TYT DENEME
Çağdaş POLAT
Burcu ALTUNAL
Süleyman DOĞAN
ÇÖZÜMLERİ’ni
tabletlerinize indirin. izleyebilirsiniz. Her ünitenin
Akıllı telefon ya da tablet başında videoların içerikle-
kullanmıyorsanız riyle ilgili yönerge verilmiştir.
www.ensyayinlari.com.tr Bu yönergelerden hareketle
adresimizden istediğiniz konunun videosunu
VİDEO KONU ANLATIMLARI’na izleyebilirsiniz.
ve VİDEO SORU ÇÖZÜMLERİ’ne
kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
www.lisedestek.com
Ücretsiz Öğrenci Üyeliği
Ücretsiz Denemeler
www.isleronline.com
Ücretsiz Öğretmen Üyeliği
Kolay Erişilebilir Dijital İçerik ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SEÇİMİ İLE
SİSTEME ÜYELİK FORMUNU
SİSTEME GİRİŞ YAPARAK
DİJİTAL İÇERİKLERİNİZİ İSTE-
DOLDURUNUZ. DİĞİNİZ YERE İNDİREBİLİRSİNİZ.
Örnek Kitap Talebi
Müfredata Uygun Soru Havuzu İNTERNETE BAĞLI OLSUN VEYA İSTEDİĞİNİZ SORULARLA
om
ww
ENS YAYINLARI
Problemler
İçindekiler
Oran Orantı Problemleri ...........................................................................................................5
Grafik Problemleri...................................................................................................................95
Problem Denemeleri
Deneme Sınavı - 1 .................................................................................................................125
a) Oran, orantı, doğru orantı, ters orantı kavramları ile oran ve orantıya ait özellikler hatırlatılır.
b) Altın oran tanıtılarak gerçek hayattan örnekler verilir ancak hesaplama yöntemlerine yer verilmez.
a) Gerçek hayat durumlarını temsil eden sözel ifadelerdeki ilişkilerin cebirsel, grafiksel ve sayısal tem-
silleri ile ilgili uygulamalar yapılır.
c) Rutin olmayan problem türlerine de yer verilerek farklı problem çözme stratejilerinin uygulanmasına
imkân verilir.
Oran-Orantı Destek Sayfası
2 3 4
maktadır.
Örneğin:
Bir miktar paranın yarısı Ayşe, Bora ve Cem arasında sıra- Doğru orantı sorularında verilen sayılar k ile çarpılır. Ayşe,
sıyla 4, 5 ve 6 ile doğru orantılı; diğer yarısı ise Kemal, Lale Bora ve Cem’in payları doğru orantılı ise
ve Mine arasında sırasıyla 7, 8 ve 9 ile doğru orantılı olarak Ayşe = 4k
paylaştırılıyor. Bora = 5k Toplam 15k
Cem = 6k
Bu 6 kişiden payına eşit miktarda para düşen iki kişinin aldığı
Kemal, Lale, Mine’nin payları şöyle olur.
toplam para miktarı 400 TL’dir.
Kemal = 7m
Buna göre, Mine Ayşe’den kaç TL fazla almıştır? Lale = 8m Toplam 24m
A) 45 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65 Mine = 9m
İlk dağıtılan pay ile ikinci dağıtılan pay eşit olacağından
15k = 24m ve buradan 5k = 8m bulunur.
Bu da Bora ile Lale’nin payına eşit miktarda yani 200 TL para
düşüyor anlamına gelir.
Bora = 5k = 200 olup k = 40 ve Ayşe = 4k = 4 · 40 = 160 TL bulunur.
Lale = 8m = 200 olup m = 25 ve Mine = 9m = 9. 25 = 225 TL bulunur.
Sorunun cevabı 225 – 160 = 65 TL dir. Cevap: E
Eşit oranda hisseye sahip Ahmet Bey ile Mehmet Bey şirkette-
ki hisselerini kendi çocuklarına devretmişlerdir.
Çınar’ın bir kısmı mavi olan toplam 78 kalemi vardır. Bu ka- Üç adet kalemlik var. Bu kalemliklerdeki kalem sayıları a, b ve
lemleri üç adet kalemliğe aşağıdaki gibi paylaştırmıştır. c olsun. Kalem sayıları sırasıyla 3, 4 ve 6 ile orantılı ise
• Kalemliklerdeki kalem sayıları 3, 4 ve 6 ile doğru orantılı- a = 3k b = 4k c = 6k
dır. olup üç kalemlikte toplam 13k tane kalem vardır.
Buradan 13k = 78 ve k = 6 bulunur.
• Her kalemlikteki mavi kalem sayısı birbirine eşittir.
Birinci kalemlikte 3 . 6 = 18
• Kalemliklerin birindeki mavi kalem sayısının o kalemlikteki İkinci kalemlikte 4 . 6 = 24
1
tüm kalemlerin sayısına oranı ; başka bir kalemlikte ise Üçüncü kalemlikte 6 . 6 = 36 tane kalem bulunur.
2
Sorudaki, ikinci ve üçüncü maddelere bakılırsa her kalemlikte
1
bu oran ’tür. eşit sayıda mavi kalem var ve bu oran yani mavi kalem sayısı-
3 1
nın tüm kalem sayısına oranı bir kalemlikte , başka birinde
Buna göre, Çınar’ın toplam kaç tane mavi kalemi vardır? 2
1
A) 18 B) 24 C) 27 D) 30 E) 36 ise ’tür. Burada 18, 24 ve 36 sayılarından öyle ikisini seç-
3
1 1
meliyiz ki birinin ’si diğerinin ’üne eşit olsun
2 3
24 36
= = 12 olduğundan bir kalemlikteki mavi kalem sayısı
2 3
12’dir. Üç kalemlik olduğu için toplam mavi kalem sayısı
12 . 3 = 36 olur. Cevap: E
Toplam 100 dairenin bulunduğu bir sitedeki daire tiplerinin bü- Daire başına ödenecek tutar dairenin büyüklüğü ile orantılı
yüklükleri ve sayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir. olacağından bu tutarlar.
A = 100k
A tipi B tipi C tipi B = 120k
daire daire daire C = 180k olur.
Büyüklük (m2) 100 120 180 Sayılar bu şekilde kalabilir, ancak k değerini bulurken sayıla-
Sayı 60 20 20 rın büyük olması işlem yapmayı zorlaştırabilir. Bunun için 100,
120 ve 180’i 20 ile sadeleştirip
Bu sitenin bir yıllık toplam giderinin 360000 TL olacağı he- A = 5k
saplanmıştır. Bu tutar dairelerin büyüklükleri ile doğru orantılı B = 6k
olacak şekilde tüm dairelerden karşılanacaktır. Her bir daire C = 9k yazabiliriz.
kendi payına düşen tutarı her ay aynı miktarda ödeme yapa- A tipi 60 tane, B tipi 20 tane ve C tipi 20 tane daire varsa yıllık
rak 12 ayda ödeyecektir. toplanacak tutar
Buna göre, B tipi bir daire için ödenecek aylık tutar kaç 60 . 5k + 20 . 6k + 20 . 9k = 360000
TL’dir? 600k = 360000
k = 600 bulunur.
A) 240 B) 280 C) 300 D) 320 E) 360
B tipi daire için yıllık ödenecek tutar = 6.600 = 3600 TL olup
aylık tutar 3600/12 = 300 TL olarak bulunur. Cevap: C
Bir yumurta üretim çiftliğinde, Ayhan ve Burcu yumurtaları ko- Burcu’nun 60 koli yumurta dizip bu kolileri paketlemesinin kaç
lilere dizme ve bu kolileri paketleme işlerini yapmaktadır. dakika sürdüğünü bulalım.
• Ayhan dakikada 3, Burcu ise dakikada 4 koli yumurta diz- Burcu dakikada 4 koli yumurta diziyorsa 60 koli yumurtayı
mektedir. 60
= 15 dakikada dizer ve dakikada 5 koli paketliyorsa 60 koli
• Ayhan dakikada 6, Burcu ise dakikada 5 koli paketlemek- 4
tedir. 60
yumurtayı = 12 dakikada paketler.
5
Ayhan bir miktar koliye yumurta dizip bu kolileri paketlemiştir. Toplam süre 15+12 = 27 dakika olur.
Burcu ise bu süre boyunca 60 koli yumurta dizip bu kollileri Ayhan 27 dakikada hem yumurta dizip hem de paketleme
paketlemiştir. yapacaktır. Bunun için EKOK(3,6) = 6 bulunur ki bu bize Ay-
Buna göre, Ayhan kaç koli yumurta dizmiştir? han’ın 6 koli yumurta dizip bu kolileri paketlemesi gerektiğini
ve bu işlemin 2+1 = 3 dakika sürdüğünü verir. Yani her 3 da-
A) 48 B) 50 C) 54 D) 60 E) 66
kikada 6 koli yumurta dizip paketlemiştir. Dolayısıyla 27 daki-
kada
Dakika Paketlenip dizilen koli sayısı
3 6
27 x
D.O.
27 · 6
x= = 54 koli yumurta dizilmiştir.
3
Cevap: C
Cevap: 96
1. 90 kg fındığı 3 kardeş 2, 3 ve 7 sayılarıyla orantılı olarak 4. Aşağıda Şekil – I’de verilen eşit kollu terazi dengededir.
paylaşıyor.
A) 15 B) 20 C) 30 D) 45 E) 52,5
Şekil – I
Buna göre,
Şekil – II
Şekil – II’nin dengede olması için boş olan kefeye
kaç adet gereklidir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
k 5 m
A) 6 B) 9 C) 12 D) 15 E) 18
1
3. 18 işçi günde 4 saat çalışarak 2 günde bir yol çalışma- 6. Bir çiftlikteki tavuk sayısının at sayısına oranı ’tür.
3
sını tamamlayabiliyor.
Atların toplam ayak sayısı ile tavukların toplam ayak
Buna göre, kaç işçi günde 3 saat çalışarak 6 günde sayısı arasındaki fark 40 tır.
aynı yol çalışmasını tamamlayabilir?
Buna göre, çiftlikte kaç tane at vardır?
A) 6 B) 8 C) 12 D) 15 E) 16
A) 8 B) 12 C) 15 D) 16 E) 18
7. Bir üçgenin iç açılarının ölçüleri 3, 6 ve 7 sayılarıyla 10. Tolga’nın 2 yıl önceki yaşının 5 yıl sonraki yaşına oranı
orantılıdır. 4
tir.
5
Buna göre, en büyük açı ile en küçük açı arasındaki
Buna göre, Tolga’nın bugünkü yaşı kaçtır?
fark kaç derecedir?
A) 19 B) 20 C) 23 D) 27 E) 30
A) 48 B) 72 C) 45 D) 36 E) 84
B A B C
C
Mavi bir dikdörtgenin uzun kenarının kısa kenarına A, B ve C kutularından 2, 4 ve 5 sayılarıyla orantılı ola-
BC 4 rak boyalar alınıp tamamen boş olan yukarıdakilerle
oranı = ’tür.
AB 3 özdeş başka bir kutuya ekleniyor ve kutu tamamen
Buna göre, mavi bir dikdörtgenin alanının yeşil bir doluyor.
karenin alanına oranı kaçtır? Buna göre, A kutusunda kalan boya miktarının C
kutusunda kalan boya miktarına oranı kaçtır?
5 4 3
A) B) C) D) 2 E) 3
4 3 2 3 2 7 6 1
A) B) C) D) E)
2 3 3 11 3
10 1.A 2.E 3.B 4.B 5.D 6.B 7.C 8.E 9.B 10.E 11.A 12.D
Eğitimde Nitelikli Sayfa
Oran-Orantı Konu Testi 2
1. Aşağıda dairesel bir pist verilmiştir. 4. 144 tane bilyenin yarısı 4 ve 5 sayılarıyla ters orantılı
olarak sırasıyla A ve B kutularına konuluyor. Kalan bil-
A
yeler ise 3 ve 5 sayılarıyla doğru orantılı olarak sırasıy-
la C ve D kutularına konuluyor.
Buna göre;
I. B ve D kutularında bulunan bilye sayıları eşittir.
150°
II. A kutusunda bulunan bilye sayısı C’dekinden fazla-
60° dır.
III. A ve D kutularında bulunan bilye sayılarının top-
C lamı, B ve C kutularında bulunan bilye sayılarının
B toplamına eşittir.
A) 16 B) 15 C) 12 D) 10 E) 9
7. Aşağıda verilen birbirine bağlı 3 dişlinin yarıçapları sol- 10. Burcu Öğretmen üniversite sınavına hazırladığı öğren-
dan sağa doğru 3, 5 ve 7 sayılarıyla doğru orantılıdır. cileri için 100 soruluk bir fasikül hazırlamıştır. Fasikül-
deki sorular zorluk seviyesine göre 4 kademeye ayır-
mıştır.
Zorluk seviyesi 1 2 3 4
Soru sayısı k l m n
Zorluk seviyesi ve soru sayısı ters orantılıdır.
A) 24 B) 20 C) 18 D) 12 E) 6
8. Aşağıda verilen 28 birim uzunluğundaki çubuk önce 2 11. Ali’nin (x + 2) tane, Ata’nın (2x – 5) tane şekeri vardır.
ve 5 sayılarıyla ters orantılı olacak şekilde iki parçaya Ali ve Ata’nın şeker sayıları sırasıyla 3 ve 2 ile ters
ayrılıyor. orantılıdır.
A) 18 B) 21 C) 23 D) 24 E) 27
Daha sonra iki parça ikiye bölünerek oluşan dört parça
birleştiriliyor ve bir dikdörtgen oluşturuluyor.
A) 14 B) 20 C) 28 D) 32 E) 40
A) 30 B) 21 C) 18 D) 14 E) 10
12 1.C 2.A 3.A 4.B 5.C 6.B 7.D 8.E 9.A 10.C 11.A 12.D
Eğitimde Nitelikli Sayfa
Oran-Orantı Konu Testi 3
1. Eşit kapasitedeki 4 işçi 3 günde Şekil I’deki tarlayı 3. Bir fabrikada 2 farklı tipte halı üretilmektedir. Aşağıdaki
ekmektedir. tabloda halıların ne kadar sürede kaç tane üretildiği
verilmiştir.
Fabrikasyon 5 3
2 br 3 br
Şekil I Şekil II Buna göre, 60 saatte üretilen fabrikasyon halı sayı-
Buna göre, işçilere aynı kapasitede çalışan 2 işçi sı, el dokuması halı sayısından kaç adet fazladır?
daha katılırsa Şekil II’de verilen tarla kaç günde eki- A) 12 B) 18 C) 26 D) 32 E) 44
lebilir?
A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15
2. Bir davet için şeftali, elma ve vişne suyundan kokteyller 5. İki kardeş bir miktar bilyeyi 3 ve 4 sayılarıyla ters oran-
yapılacaktır. Bu kokteyl şeftali, elma ve vişne suyu mik- tılı olacak şekilde paylaşıyor.
tarları sırasıyla 2, 3 ve 5 ile orantılı olacak şekilde yapı-
Az bilye alan kardeş 24 bilye aldığına göre, diğer
lacaktır.
kardeş kaç tane bilye almıştır?
Bir kokteylin hacmi 1,5 lt olduğuna göre, kaç lt elma
A) 32 B) 30 C) 28 D) 24 E) 18
suyu kullanılmıştır?
6. Kemal’in 56 bilyesi vardır. Bilyeleri aşağıda verilen 8. Birbirini çeviren A, B ve C dişli çarklarında toplam 95
kutulara, üstlerinde yazan sayılarla doğru orantılı ola- dişli vardır.
cak şekilde paylaştıracaktır.
2 3 4
A) 20 B) 25 C) 30 D) 40 E) 60
7. Bir havuzu özdeş 3 musluk 48 saatte doldurmaktadır. 9. Kenar uzunlukları birer tam sayı olan üçgenin kenar
uzunlukları 6, 10 ve 12 sayılarıyla ters orantılıdır.
Buna göre, aynı havuzu yukarıdakilerle özdeş 4
musluk kaç saatte doldurur? En uzun kenar 10 br olduğuna göre, diğer iki kena-
rın toplamı kaç br dir?
A) 15 B) 18 C) 24 D) 27 E) 36
A) 11 B) 12 C) 13 D) 15 E) 17
Problemler konusunda son yıllarda daha çok soru çıkmaya başladı. Bunun nedenlerinden biri değişen sistemdeki en önemli
amaçlardan birinin matematik okur-yazarlığını artırma çabasıdır. Bu da bundan sonraki dönemlerde problem tarzı soruların daha
da artacağına işarettir.
Çıkan sayı problemi sorularını incelediğimizde genelde birkaç verinin birbiri ile ilgili durumlarının verildiğini ve bize bunlardan bi-
rinin sorulduğunu görürüz.
Çözüm yöntemi olarak iki farklı kategori oluşturabiliriz.
• İstenen değeri belirleyip ona x değişkenini atamak ve diğer verileri bu x değişkeni cinsinden ifade etmek. Matematikte ne ka-
dar az değişken kullanılırsa sorunun çözümünde hata yapma olasılığı o kadar azalmaktadır.
• Tablo yapma yöntemi de bize sayı problemlerinin çözümünde kolaylık sağlamaktadır. Tabii bu yöntemde de mümkün oldu-
ğu kadar az değişken kullanmamız işimizi daha kolay hale getirecektir.
Bir etkinliğe katılan her kişi için öğle yemeğinde et ve sebze Bize sorulan sebze menüsünü et menüsü ile değiştirenlerin
menülerinden biri sipariş verilecektir. Sipariş verildikten sonra sayısı olduğu için ona x kişi diyelim, dolasıyla et menüsünü
10 farklı kişi menüsünü değiştirmek istemiş ve bu değişiklik sebze menüsü ile değiştiren kişi sayısı da (10 – x) kişi olur.
nedeniyle ödenecek toplam miktar 80 TL artmıştır. Oluşturacağımız denklem ise
Et menüsünün fiyatının sebze menüsünün fiyatından 20 20 · x – 20 · (10 – x) = 80
TL daha fazla olduğu bilindiğine göre, sebze menüsünü et şeklindedir. Çünkü sebzeden ete geçince fiyat 20 TL artacak
menüsü ile değiştirmek isteyen kişi sayısı kaçtır? fakat etten sebzeye geçince fiyat 20 TL azalacak ki bu da
denklemde –20 ile ifade edilir.
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
Buradan
20x – 200 + 20x = 80
40x = 280
x = 7 bulunur.
Yani sebze menüsü değiştirmek isteyen 7 kişi vardır.
Cevap: C
Sadece beyaz ve mavi renkte gömleklerin bulunduğu bir ma- Soruda mavi gömlek sayısı 48 olarak verilmiş, beyaz gömlek
ğazadaki gömleklerin tamamı yılbaşı kampanyası nedeniyle sayısı ise 4x olsun çünkü beyaz gömleklerin yarısı ikişerli ola-
ikişerli paketlenmiştir. 48 adet mavi gömleğin bulunduğu bu rak paketlenecek ve beyaz gömlek sayısı dört ile bölünecek.
mağazadaki beyaz gömleklerin yarısı mavi gömleklerle paket- Beyaz gömleklerin 2x tanesi ikişerli olarak paketlenecek ve x
lenmiştir. tane paketin her birinde iki beyaz gömlek olacak. Geri kalan
2x tane beyaz gömleğin her biri bir tane mavi gömlek ile birlik-
Ayrıca, bu mağazada iki beyaz gömleğin birlikte paketlenme-
te paketlenecek. 2x tane beyaz gömlek 2x tane mavi gömlek
diği toplam paket sayısı ise 30’dur.
ile birlikte 2x tane paket oluşturacaktır.
Buna göre, bu kampanya için hazırlanan paketlerden kaç Geriye kalan 48 – 2x tane mavi gömlek ikişerli paketlenirse
tanesinin içinde en az bir beyaz gömlek vardır? 24–x tane paket olur.
A) 8 B) 10 C) 13 D) 15 E) 18 İki beyaz gömleğin birlikte paketlenmediği toplam paket sayısı
2x + 24 – x = 30 olur.
x = 6 bulunur.
x tane pakette iki beyaz gömlek vardı, 2x tane pakette ise bir
beyaz bir mavi gömlek vardı. İçinde en az bir beyaz gömlek
bulunan paket sayısı 3x = 18 olur.
Cevap: E
Cevap: 12
Cevap: 300
Çevresi 320 cm olan dikdörtgen şeklindeki bir kartonun kenar Kartonun uzun kenarı ayracın uzun kenarının 10 katı, ayracın
uzunluklarını, dikdörtgen biçimindeki bir kitap ayracıyla ölçen kısa kenarının 25 katı olduğuna göre 25 ile 10 sayılarının en
Esra, bu ayracın kenar uzunluklarını hesaplamak istiyor. Kar- küçük ortak katı olan 50 olduğu için kartonun uzun kenarı 50x
tonun uzun kenarının ayracın uzun kenarının 10 katı, ayracın olsun.
kısa kenarının ise 25 katı olduğunu ölçen Esra, kartonun kısa
kenarının ayracın kısa kenarının 15 katı olduğunu hesaplıyor.
2x
30x
Buna göre, ayracın uzun kenarı 5x, kısa kenarı 2x olur. Kar-
tonun kısa kenarı, ayracın kısa kenarının 15 katı olduğu için
30x olacaktır.
Dikdörtgenin çevresi 320 cm olduğundan
2(50x + 30x) = 320 denkleminden
x = 2 bulunur. Ayracın çevresi ise 2(5x + 2x) = 28 cm’dir.
Cevap: C
Cevap: 140
Ahmet, matematik dersi için hazırlanan kazanım kavrama test Olasılık dışında diğer dosyalarda herhangi bir sorun yok, bu
dosyalarını konularına göre ayırıp aşağıdaki gibi bilgisayarın- yüzden bu dört klasördeki toplam soru sayısı
da dosyalamıştır. 4 · n · p · 12 tanedir.
Olasılık klasöründeki alt klasörlerden bir tanesi silindiği için
kalan alt klasör sayısı (n – 1) tanedir. Bu (n – 1) tane alt kla-
sörde (n – 1) · p · 12 tane soru bulunmaktadır.
Buradan son durumda 4 · n · p · 12 + (n – 1) · p · 12 =
12 · p · (5n – 1) tane toplam soru bulunmaktadır.
Cevap: D
Her bölümde k tane konu başlığı, her konuda a tane test bu-
lunmakta ve her test 8 sorudan oluşmaktadır.
Cevap: 8a (4k – 1)