‫امارت اسالمی افعانستان‬

‫وزارت تحصیالت عالی‬

‫دانشگاه بلخ‬
‫دانشکده انجنیری‬
‫دیپارتمنت ساختمان های صنعتی مدنی‬

‫راپور مهندسی‬

‫استاد راهنما‪ :‬الحاج پوهنوال دوکتور سید همایون شاه "اکبری"‬

‫ترتیب دهنده‪ :‬وحیدهللا "شکیب"‬
 ‫فهرست مطالب‬

‫مقدمه ‪2................................................................................‬‬
‫مهندسی‪3..............................................................................‬‬
‫مهندس ‪6...............................................................................‬‬
‫وظایف یک مهندس‪7...............................................................‬‬
‫اساسات طرح ریزی تعمیرات ‪7.................................................‬‬
‫تحقیق که برای ساخت تعمیر صورت گرفته‪12...............................‬‬
‫استندرد های تعمیر مسکونی ‪13................. ...............................‬‬
‫حل حجمی و پالن گذاری ‪20....................................................‬‬
‫نتیجه گیری‪26......................................................................‬‬
‫منابع وماخذ‪27.....................................................................‬‬

‫‪1‬‬
 ‫مقدمه‬
‫هدف از ترسیم پروژه ها ی ساختمانی همانا ترسیم پالن آن با تمام جرئیات‬
‫می باشد و طوریکه میدانیم تعمیرات از نقطه نظر رفع احتیاجات جامعه به دو‬
‫گروپ تقسیم می شود تعمیرات مدنی وتعمیرات صنعتی تعمیرات مدنی از‬
‫لحاظ انجام وظایف به دو گروپ تقسیم میشود تعمیرات مسکونی و تعمیرات‬
‫عام المنفعه‪:‬‬
‫اعمار تعمیرات وساختمان های عام المنفعه همیشه ازاهمیت بس مهم شهر‬
‫سازی برخوردار بوده و رول نهایت ارزنده را در حیات اجتماعی انسان ها‬
‫بازی مینماید تعمیرات عام المنفعه به منظور رفع احتیاجات و انجام خدمات‬
‫اجتماعی طرحریزی واعمار می گردند طوریکه می دانیم اساس ویا هسته‬
‫اساسی هر ساختمان وتعمیر را وظیفه آنها تشکیل میدهد که ساختمان یا تعمیر‬
‫مذکور برای اجرای آن اعمار و تعین می گردد تعمیرات المنفعه برای‬
‫اجرای پروسه های وظیفوی بسیار زیاد و به تمام معنی متنوع ومختلف‬
‫اجتماعی اعمار گردیده وحل وفصل مسایل اجتماعی ذیل به آنها مربوط می‬
‫باشند ‪:‬‬
‫تجارت ‪ ,‬تعلیم تربیه ‪,‬صحت عامه و پیشرفت علم و فرهنگ وغیره میباشد‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫مهندسی‬
‫یا معماری ازلغت یونانی (آرشیتکچر) گرفته شده که به معنای سر معمار‬
‫میباشد و عبارت از هنراست که نقشه های تعمیرات و ساختمان ها را‬
‫طرحریزی نموده ‪ ,‬ساختمان تعمیرات ‪ ,‬بنأ ها ‪ ,‬و مجموعه ( کامپلکس) آنها‬
‫را در ساحه عمل طوری پیاده مینماید که درآن مسایل عملی را با ابتکارات‬
‫نقاشی بصورت ارگانیک آمیزش میدهد‪.‬‬
‫هنر نقاشی تقریبأ از خلقت بشریت بروی سیاره زمین رو نما گردیده همزمان‬
‫با تکامل جامعه بشری انکشاف نموده و مراحل مختلف صعودی و نزولی‬
‫را طی کرده است‪.‬‬
‫طوریکه مطالعه تاریخ بشر نشان میدهد هنر مهندسی ساختمان از زمان قبل‬
‫از تاریخ بسیار ساده به شکل از اشکال وجود داشت‪ .‬یعنی زمانیکه انسانها‬
‫هنوز افزار و آالت کار در دسترس خود نداشته و با نامالیمات طبیعت دست‬
‫و پنجه نرم میکردند‪.‬‬
‫بشر از زمان خلقت خود در تالش آن بوده تا چگونه و به چه شکل بتواند‬
‫خود را از تاثیرات نا گوار اقلیمی و خطر حیوانات درنده حفاظت کند ‪,‬‬
‫انسانهای اولیه در مغاره ها و چپری ها و دیگر جاهای مصئون زنده گی‬
‫میکردندو با مسکن گزین شدن و پیشرفت جامعه بشری و استفاده از افزارو‬
‫آالت بسیط کار شروع به ساختمان تعمیرات ساده نمودند‪.‬‬
‫با پیشرفت نظام اجتماعی و انکشاف علم و تخنیک و اختراعات هنر تخنیکی‬
‫و هم چنان اختراعات علمی و تخنیکی هنر مهندسی نیز انکشاف و پیشرفت‬
‫میابد‪.‬‬
‫مثال ساختمان های مهندسی که در عصر یونان قدیم اعمار گردیده است از‬
‫جمله گنجینه جهانی آثار مهندسی به شمارمیرود اما تحول واقعی درمهندسی‬
‫و ساختمان بعد از اختراع آهنکانکریت صورت گرفته زیرا آهن کانکریت‬
‫منحیث ماده ساختمانی محکم و دوامدار و درعین زمان دارای خاصیت‬
‫پالستیکی بوده که از جمله مروج ترین مواد سختمانی به شمار میرود‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫اختراع مواد پولیمیری ( پالستیک) مواد عایق حرارت ‪ ,‬مواد عایق صوت‪,‬‬
‫مواد سبک المونیمی ‪,‬طریقه های مفید و مناسب اعمار تعمیرات و ساختمانها‬
‫امکانات وسیع تری رادرایجاد اشکال مهندسی به وجود آورد‪.‬‬
‫که امروزشاهدتعمیرات وساختمانهای مختلف النوع باگنجایش وارتفاعات‬
‫مختلف ازیک طبقه الی آسمان خراش ها که همه ازمواد جدید ساختمان یعنی‬
‫آهن کانکریت وفوالد اعمارشده اند مدرن ترین مواد ساختمانی تعمیرات‬
‫امروزی عبارت از مواد آهن کانکریت میباشد که هم مفاد دارد و هم محکم‬
‫و دوامدار میباشد ودارای مزایای بیشترو نواقص کمترمی باشد و ارزان وهم‬
‫چنان قا بل دسترس است و ازمخلوط سمنت ریگ جغل و اب تهیه می شود‪.‬‬
‫و میتواند حتی در مقابل حریق و تکان های زلزله تا حد زیاد مقاومت کند و‬
‫نیز انجنیر و مهندس به سهولت فورم و شکل مطلوب و قشنگ را در‬
‫تعمیرات توسط آنها ایجاد نمایند‪ .‬از همین سبب تعمیرات امروزی بصورت‬
‫عموم از آهنکانکریت اعمار میگردند‪.‬‬
‫به همین منظور بنده نیزنظر به وظیفه که از طرف دیپارتمنت ساختمان های‬
‫صنعتی و مدنی برایم سپرده شده راپور مهندسی خویش را که عبارت از‬
‫تعمیر مکتب شیخ آباد که دارای شیمای کرکاسی بوده به شکل عمده از آهن‬
‫کانکریت اعمار نموده ودیوارهای احاطوی و سنج ها را ازخشت پخته‬
‫طرحریزی نموده ام‪.‬‬
‫اهمیت تعمیرات در یک جامعه به خصوص درافغانستان‬
‫انسانها از همان اوایل زنده گی در پهلوی احتیاجات غذائی به زنده گی آرام‬
‫و بی خطرشدیدأ احتیاج داشتند ‪ ,‬لذا به خاطر نجات خود از خطر حیوانات‬
‫درنده و وحشی‪ ,‬تاثیرات اقلیمی (سردی وگرمی) و سایر حوادث به مبارزه‬
‫پرداخته است که در ابتدأ بدین منظور ازمغاره ها و چپری ها استفاده نموده‬
‫بعدأ متوجه شدند که مغاره ها نمی تواند برای آنها جای امن و پناه باشد‪ ,‬لذا‬
‫به تفکر پرداخته در اثر تفکر ایشان توانستند که از تخته های سنگ خانه‬
‫رابه قسم اعمارنمایند که چهار تخته سنگ را به شکل عمود پهلوی همدیگر‬
‫و دیگر تخته سنگ ها را باالی آن به حیث سقف میگذاشتند و از آن به حیث‬

‫‪4‬‬
‫خانه استفاده میکردند و بعد ها در تالش ساختمان بهتر شدند از ینروبا به کار‬
‫انداختن عقل و نیروی که خداوند مهربان برای ایشان اعطأ فرموده پرداختند‬
‫تا در نتیجه از مغاره های کوه ها به خانه های ساده سنگی و بعد از آن به‬
‫خانه های چوبی که از شاخه های درختان میساختند پرداختند تا بالخره به‬
‫مرور زمان به اعمار و ساختمان های بهتر امروزی نایل شدند که جوابگوی‬
‫خواهشات انسان امروزی میباشد‪ .‬با پیشرفت جهان و تفکر انسان بالخره‬
‫نتیجه بر آن شد که انسانها موفق به ساختن خانه های گردیدند که نسبتأ‬
‫مطالبات و خواهشات ایشانرا جوابگو بودوحتی متوجه شدند که برای ایشان‬
‫تنها خانه ها کفایت نکرده بلکه ایشان ضرورت به داشتن عبادت گاه ها‪,‬‬
‫موسسأت تعلیم و تربیه ‪ ,‬تفریح گاه ها ‪ ,‬اماکن اداری ‪ ,‬اماکن رهایشی وغیره‬
‫اماکن پیدا نموده است‪.‬‬
‫کشور عزیز مان افغانستان نیز به اعمار چنین اماکن فوق الذکر شدیدأ‬
‫ضرورت داشته خصوصأ در شرایط کنونی که کشور از جنگ وویرانی‬
‫های چندین ساله رهائی حاصل نموده باید به اعمار اماکن فوق الذکر‬
‫پرداخت تا بتوانیم توسط چنین تعمیرات و ساختمان ها مسایل اجتماعی‬
‫‪ ,‬فرهنگی ‪ ,‬اقتصادی ‪ ,‬سیاسی ‪ ,‬کلتوری ونظامی خود را حل نمایم‪.‬‬
‫با در نظر داشت احتیاجات و ضروریات مبرم فوق الذکر و آشنائی با‬
‫طرحریزی مستقالنه محصالن و آماده شدن آنها به اجرای کارهای عملی بعد‬
‫از فراغت طبق پروگرام و پالن درسی پوهنتون بلخ دیپارتمنت ساختمان‬
‫های صنعتی و مدنی همه ساله برای محصالن رشته های خویش در سمستر‬
‫های درسی ایشانرا به اجرای پروژه های مختلف توظیف مینمایند که بنام‬
‫کارها و یا پروژه های مهندسی مسمی است‪.‬‬
‫بدین ترتیب اینجانب به اجرأ و تکمیل پروژه تعمیر مکتب شیخ آباد توظیف‬
‫شده ام که به کمک و رهنمائی استادان به طرح و پالن گذاری قسمت های‬
‫مختلف آن پرداخته و قسمت های مختلف آن به قسم گرافیکی و میتود یکی‬
‫انجام دادام که در پروژه ام با همه جزئیات آن درج است‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫مهندس‬

‫ُم َهندِس یا انجنیر) در افغانستان (کسی است که تالش میکند یک ساختار‬

‫عملیاتی و عملی از مفهومی را ایجاد کند و دریکی از رشته های مهندسی‬
‫آموزش دیده باشد یا بطور در آن رشته مشغول به کارباشد ‪.‬مهندسان از‬
‫فناوری‪،‬ریاضیات‪ ،‬و دانش برای حل مسائل کاربردی استفاده م یکنند ‪.‬لذا در‬
‫صنعت‪ ،‬به جز رشته هایی که در ارتباط با طراحی‪،‬ساخت و نظارت بر‬
‫ساخت و عملیات میباشند و توانایی انجام محاسبات فنی در این امور را‬
‫دارند‪ ،‬مابقی رشته ها که بهرنحوی در صنعت وابسته و در خدمت رشته‬
‫های مهندسی میباشند مانند خدمات اداری‪ ،‬مالی و غیره جز رشته های‬
‫کارشناسی و خدماتی محسوب میشوند ‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫وظایف یک مهندس‬

‫وظایف مهندسی بدین گون هاند که یک مهندس میبایست ضمن شناخت مسئله‬
‫یا موضوع کاری‪ ،‬علوم و فنون الزم‪،‬محدودیتهای مربوطه را تشخیص دهد‬
‫تا بتواند به دستاوردهای الزم برسد ‪.‬با درک این محدودیتها‪ ،‬مهندس‪ ،‬شناسه‬
‫ها و مشخصات حدودی که یک شیء یا سامانه میتواند در چارچوب آن‬
‫ساخته یا بهبود داده شود را مشخص کرده و ارائه نماید از اینرو‬
‫مالحظاتبسیاری بر روی کار مهندسی تأثیر دارند؛ که از آن دسته مالحظات‬
‫دقت باال توانای تحلیل کنشها و وا کنشها میباشد‪.‬‬
‫یک مهندس موفق در باال رفتن سطح زندگی بشر تا ثیر بسزای می گذارد‪،‬‬
‫بنا بر این یک مهندس عالوه بر دانستن قوانین فیزیکی و شیمیایی جهان‬
‫هستی باید از قوه تخیل باالی بر خوردار باشد که موجب گسترش دانش بشر‬
‫میشود‪.‬‬
‫یک مهندس با در نظر گرفتن قوانین و استفاده بجا از آنها و ترکیب مؤثر‬
‫برخی از آنها قادر خواهد بود نیازهای اجرای نسل بشر را با کیفیت مناسب‬
‫و در کمتر ین زمان و با باالترین بازده بر طرف سازد‪.‬‬
‫مهندس با درک بهتری که از قوانین هستیدارد عالوه بر طراحی تولید و‬
‫راهاندازی در زمینه نیازهای حال و آینده بشر باید از قدرت تحلیل خود در‬
‫رسیدن به بهترین بازده تالش کرده و بهره وری را افزایش دهد‪.‬‬
‫مهندس کسی است که ضمن شناخت دقیق روابط حاکم بر موضوع‬
‫بتواندمسئله را به شکل فرمول درآورد‪.‬‬

‫اساسات طرح ریزي تعمیرات‬

‫انواع تعمیر وتقاضاهاي كه درمقابل آنها ارایه میگردد‪.‬‬
‫پروژه هاي ساختماني به دوگروپ اساسي تعمیرات وبناها تقسیم میگردد‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫تعمیر پروژه ساختماني رامي نامند كه داراي فضائي داخلي قابل بهره‬
‫برداري اماكن باشند مانند تعمیرات مسكوني‪،‬مكاتب‪،‬مساجد‪،‬فابریكه وغیره‪.‬‬
‫بناءها‪ :‬پروژه ساختماني رامي نامند كه فاقد فضاء داخلي باشد مانند بندآب‬
‫پل ها ‪،‬پلچك ها ‪،‬سرك ‪،‬برج وغیره‪.‬‬
‫تعمیرات مدني‪ :‬تعمیرات میباشد كه به منظور رفع احتیاجات مسكوني وعام‬
‫المنفعه انسانها انتخاب واعمار میگردد كه تعمیرات مدني به دوگروپ‬
‫تعمیرات مسكوني وتعمیرات عام المنفعه تقسیم میشود‪.‬‬
‫تعمیرات مسكوني ‪ :‬مانند خانه هاي حویلي داریك منزله وزیادمنزله‪ ،‬خانه‬
‫هاي اپارتماني بلند منزل لیلیه ها‪ ،‬مهمانخانه هامربوط تعمیرات مسكوني‬
‫میباشد‪.‬‬

‫تعمیرات عام المنفعه‪ :‬تعمیرات عام المنفعه عبارت ازتعمیرات موسسات‬

‫تعلیمي (مكاتب وپوهنتون ها)‪،‬عبادت گاه ها(مساجد) تعمیرات سمعي‬
‫وبصري نمایشي مانند تعمیرات اداري‪ ،‬صالون هاي كانفرانس‪ ،‬تیاترها ‪،‬‬
‫موسسات تربیه وپرورش اطفال تعمیرات طبي ومعالجوي مانند شفاخانه ها‬
‫تعمیرات كلینیك ها وغیره میباشد‪.‬‬
‫تعمیرات صنعتي ‪ :‬تعمیرات رامي نامند كه درداخل آنها تجهیزات صنعتي به‬
‫منظور اجرائي پروسه ها كارقرارمیگیرد كه درنتیجه ان محصوالت صنعتي‬
‫به وجود مي آید مانند فابریكه ها موسسات تولیدي استیشن هاي برق وغیره‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪:‬تعمیرات زراعتي ‪ :‬این تعمیرات براي رفع احتیاجات امور زراعتي مانند‬
‫نهالها وتربیه مواشي ومرغداري ‪ ،‬تربیه نباتات توسط افتاب وحرارت‬
‫مصنوعي‪ ،‬ترمیم ماشین االت زراعتي وغیره به كارمیرود‪.‬‬
‫‪:‬تعمیرات نادر ویافوق العاده تعمیرات عام المنفعه كه داراي اهمیت بزرگ‬
‫دولتي و کلتوری بوده و معموال در شهر های بزرگ اعمار می گردند از‬
‫قبیل مقر های دولتی ‪ ،‬موزیم هاوغیره كه به اساس نقشه هاطرح ریزي‬
‫میگردد‪.‬‬
‫پروژه ‪ :‬پروژه سند است كه به اساس آن مهندسین وانجنیران ساختمان‬
‫اعمارپروژه مربوط رارهنمائي مینماید ‪.‬پروژه ازقسمت هاي ترسیمي ‪،‬‬
‫قسمت هاي تشریحي ودیزاین وسنجش برآورد تشكیل گردیده است‪.‬‬

‫قسمت ترسیمي ‪ :‬جز اساسي پروژه محسوب میشود كه درآن مفكوره طرح‬
‫بصورت حل حجمي وپالن گذاري وساختماني نماي خارجي وروي كاري‬
‫داخلي بصورت واضح ومكمل معرفي نموده وامكان عملي نمودن اعمار‬
‫تعمیرات بصورت طبیعي وواقعي آن براورده میسازد‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫‪-‬‬
‫قسمت تشریحي ودیزاین‪ :‬محتویات این بخش را تشریحات حل ها ي قبول‬
‫شده پالن گذاري مهندسي وساختمان‪ ،‬تحلیل ساختمان ‪ ،‬محاسبات عناصر‬
‫ودیزاین تشكیل میدهد‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫‪-‬‬
‫قسمت برآورد ‪:‬دراین بخش مشخصات تخنیكي واقتصادي پروژه مانند حجم‬
‫ساختماني محاسبات ساختمانهاي مفیده ودریافت سیستم ساختمان هاي محاسبه‬
‫برآورد اساسي وبرآورد مالي میباشد‪.‬برآورد مالي عبارت از دریافت قیمت‬
‫تقریبي تعمیرمیباشد‪ .‬كه به صورت عموم ازروي قیمت(یك متر مكعب)‬
‫حجم ساختمان عین تعمیربدست مي آید‪ .‬برآورد محاسبوي عبارت از دریافت‬
‫قیمت تعمیربه صورت دقیق قیمت ها ي الزمه ساختماني وانوع كارها ومواد‬
‫بااستفاده ازواحدات سیستم تعین شود‪.‬‬
‫وظیفه طرح ریزي‪ :‬سند اولیه براي طرح ریزي هر تعمیر وظیفه طرح‬
‫ریزي به شمار میرود‪ .‬ووظیفه‬

‫‪9‬‬
 ‫طرح ریزي بوسیله طراح كننده درهنگام طرح ریزي ازفرمایش رسنده‬
‫بدست مي اورد‪ .‬وموسسه طرح كننده كارهاي پروژه رادر دومرحله به پیش‬
‫میبرد‪ .‬كه عبارت از سكیچ وپروژه تخنیكي میباشد‪.‬‬

‫سكیچ ‪ :‬عبارت ازحل ابتدائي حجمي وپالن گذاري وظیفوي تعمیر میباشد كه‬
‫بادرنظرداشت مطالبات وخواسته هاي فرمایش دهنده طرح ریزي گردیده‬
‫وبصورت ترسیمي درچندین وریانت ارایه میشود‪ .‬كه وریانت هاي سكیچ‬
‫شده باهم مقایسه گردیده وازجمله مناسب ترین انها براي اجرائي كارهاي‬
‫بعدي اجراء مي شود‪ .‬بعد از اجراي كارهاي مذكور مراحل بعدي ا جراء‬
‫مي شود‪ .‬كه مرحله اول آن طرح پروژه تخنیكي به شمارمیرود‪.‬‬

‫پروژه تخنیكي‪ :‬پروژه تخنیكي تصور ومعلومات را درباره كمپوزیشن ‪،‬‬

‫نمائي خارجي ‪ ،‬حل پالن گذاري وتشكیل ساختماني تعمیر اینده را ارایه‬
‫نموده وموقعیت انرادرساحه ساختمان تعین مي نماید ‪.‬وهمچنان درطرح‬
‫ریزي پروژه تخنیكي مواد ساختمان ‪ ،‬نوعیت عناصر ساختماني طروق‬
‫تامین سیستم آبراساني تنویر تهیه انرژي تعمیر مورد نظر انتخاب شده‬
‫دریافت میگردد‪ .‬تمام موضوعات ومدارك فوق الذكر امكانات تخنیكي‬
‫اقتصادي پروژه رامیسر میسازد ‪.‬كه درنتیجه میتوان به مطالب وخواسته‬
‫هاي كه درطرح ریزي پروژه ویا موسسه طراح كننده ارایه گردیده مقیاس‬
‫نمده تامعلوم شود كه كدام اندازه ها باهم مطابقت دارد ‪.‬همچنان پروژه‬
‫تخنیكي محاسبه برآورد مالي دریافت قیمت ساختماني پروژه راممكن میسازد‬
‫پروژه تخنیكي از نقشه هاي ذیل تشكیل گردیده است‪ .‬نماها‪ ،‬پالن هاي‬
‫منازل‪ ،‬مقطع ها ‪ ،‬پالن عمومي ساحه‪.‬‬

‫نمایي تعمیر‪ :‬نمایي تعمیر نشان دهنده ویامعرفي كننده روي كاري خارجي‬
‫تعمیر مطروحه وكمپویشن مهندسي آن بوده وبه مقیاس ‪ 1:100‬ترسیم‬
‫میشود‬
‫‪.‬‬
‫پالن منزل تعمیر‪ :‬عبارت ازترسیم تمام اجزاء تعمیر درستون افقي است كه‬
‫پائین تراز ستون‬
‫قاطع قرار داشته باشد‪ .‬بطورمثال اگر یك تعمیر رابه ارتفاع بآالتر ازسطوح‬
‫تحتاني دهانه هاي كلكین توسط ستون افقي قطع گردیده باشد‪ .‬پس ترسیم تمام‬
‫اجزاء كه پائین ازستون مذكور قرار داشته باشد بنام پالن منزل یاد میشود ‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫پالن معرفي كننده تمام اماكن منزل مربوطه بوده طوریكه اندازه هاي اشكال‬
‫موقعیت اماكن زینه ها‪،‬كلكین ‪،‬‬
‫دروازه ها‪ ،‬مساحت هاونام گذاري اماكن درآن نشان داده شده باشد‪ .‬هرگاه‬
‫اماكن یك تعمیر چندین منزله داراي پالن گذاري یك نوع باشد‪ ،‬مثال در‬
‫تعمیر مهمان خانه ها و یا تعمیر چندین منزله مسکونی باشد در این صورت‬
‫پالن منزل اول ویك منزل تكرار شونده یعني تپیك رسم میشود‪ .‬پالن منازل‬
‫به مقیاس ‪ 1:200 , 1:100‬ترسیم میشوند‪ ،‬كه درتعمیر مورد نظر پالن‬
‫هاي منازل به مقیاس ‪ 1:100‬رسم شده است‪.‬‬

‫قطع‪ :‬عبارت از مرتسم تمام اجزاء تعمیر درستون شاقلي میباشد ودرقطع‬
‫اندازه هاي شاقلي مانند ارتفاعات منازل ‪ ،‬دهانه هاي كلكین ها ودروازه ها‬
‫وهمچنان قسمت هاي ارتفاعات سطوح ازقبیل سطوح فرش ها‪ ،‬تحت كلكین‬
‫ها‪ ،‬چوك هاي زینه وغیره نشان داده میشود‪.‬‬
‫مقطع ها به تعداد كه براي نشان دادن حل مكمل حجمي الزم است رسم‬
‫میشود كه معوال در قطع رسم می شود طول و عرض که از حمله یک از‬
‫آن در زینه تعمیر باید اجرا گردد‪ .‬قطع ها به مقیاس ‪ 1:100‬و ‪ 1:50‬ترسیم‬
‫می گردد که در تعمیر مورد نظر یک قطع عرضی به مقیاس ‪1:100‬‬
‫ترسیم شده است‪.‬‬

‫مقطع گره‪ :‬عبارت از مرتسم قسمت هاي مهم تعمیر براي وضاحت بیشتر‬
‫درستون شاقلی قطع می باشد‪.‬‬

‫پالن عمومي‪ :‬مرتسم افقي ساحه راكه تعمیر مطروحه درآن قرار میگیرد‬
‫بنام پالن عمومي‬
‫یادمیگردد‪ .‬پالن عمومي محیط تعمیر مطروحه وشهري بودن آن راه هاي‬
‫رفت وامد مردم به تعمیر‪ ،‬سرسبزي وعمران ساحه وجهات اصلي (شمال‬
‫وجنوب) نشان داده میشود ‪ .‬وظیفه پروژه دي یاتخنیكي درحجم فوق الذكر‬
‫بااساسات تخنیكي‪ ،‬اقتصادي ومحاسبه برآورد مالي براي فرمایش دهنده‬
‫جهت اخذ موافقه ارایه میگردد‪ .‬بعد از آن كه وظیفه پروژه دي مذكور به‬
‫صورت نهائي تائید گردید موسسه طرح كننده به مرحله دوم پروژه كه‬
‫عبارت از طرح نقشه كاري میباشد شروع میكند‪.‬‬
‫نقشه هاي كاري ازنقشه هاي ذیل تشكیل میشود‬

‫‪11‬‬
‫پالن عمومي به مقیاس ‪ 1:1000‬و ‪ 1:500‬پالن منازل به مقیاس ‪1:100‬‬
‫نماها به مقیاس ‪ 1:100‬پالن هاي تهداب به مقیاس ‪ 1:100‬پالن پوش‬
‫منازل به مقیاس ‪ 1:100‬پالن شبكه دي مركزگرمي‪ ،‬تهویه ‪ ،‬ابرساني‬
‫وكاناالزیسیون ‪،‬شبكه برق وتیلیفون برعالوه قسمت هاي ترسیمي فوق الذكر‬
‫هرپروژه داراي قسمت هاي تشریحي ودیزاین كه بنام تشریح نامه ویاقسمت‬
‫تشریحي ومحاسبوي برآوردها ‪ ،‬وبخش قیمت ها‬
‫وعناصر مختلف ازجمله ضماییم نقشه هایي مذكور به شمار میرود‪ .‬نقشه‬
‫هاي كاري بعد ازتكمیل شدن موسسات ساختمان ارسال شده ویگانه سند كه‬
‫به اساس ان تعمیر اعمار میگردد محسوب میشود درطرح ریزي وترتیب‬
‫نمودن نقشه هاي كاري معیار وستندرد ها وغیره اسناد‬
‫مقررات ساختماني به پیمانه وسیع است فاده به عمل امده طرح ریزي‬
‫بناهاي ساده در یك مرحله صورت گرفته وبنام پروژه تخنیكي وكاري یاد‬
‫میشود‪.‬‬

‫تحقیق که بخاطرساخت تعمیر صورت گرفته است ‪:‬‬

‫نوع مسکونی و یا رهایشی میباشد که در در و الیت تخار تالقان و مساحت‬

‫زمین که برای اعمار تعمیر مد نظر گرفته شده است ‪ 600‬متر مربع مساحت‬
‫دارد و این تعمیر رهایشی شامل معلومات زیل است ‪.‬‬
‫در ‪ 3‬طبقه اعمار شده است دارای ‪ 7‬اتاق یک گراچ ‪ 3‬سالون و ‪ 7‬تشناب می‬
‫و همپنان دارای ‪ 2‬اشپز خانه و انبار خانه می باشد‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫استندرد هایکه بخاطر ساخت تعمیر رهایش در نظرگرفته می شود ‪:‬‬

‫اتاق خوابها ‪:‬‬

‫مساحت یک اتاق خواب استندرد هد اقل ‪ 12‬متر است ‪.‬‬
‫این تعمیر رهایش دارای ‪ 7‬اتاق است ‪ 5‬اتاق دارای ‪ 12‬متر مربع‬
‫یک دارای مساحت ‪ 16‬متر مربع و یک اتاق خواب دیگر به اندازه‬
‫‪18‬مساحت است ‪.‬‬

‫تشناب ها ‪:‬‬
‫‪ .‬تعمیر مورود نظر دارای ‪ 7‬حمام است که جای برای تمام لوازم‬
‫ضرورت برای حمام مد نظر گرفته شده است و کوشش شده است‬
‫که دریک ساحه مسوون موقعیت دهی شود‬

‫آشپز خانه ‪:‬‬

‫در مورود آشپز خانه که قلب تپنده هر خانه است‪ .‬پیشنهاد میشو دکه‬
‫حد اقل مسحت آن ‪ 10‬در صد زیر بنای مفید واحد مسکونی کمتر‬
‫نباشد‬
‫مساحت که برای آشپز خانه در این تعمیر مد نظر گرفته شده است‬
‫‪ 9‬متر مریع مد نظر گرفته شده است همره با یک انبار خانه‬
‫که جای مناسب برای تمام لوازم آشپز خانه مد نظر رفته شده است ‪.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫گراچ ‪:‬‬
‫که با ابعاد ‪ 4‬در ‪ 6.35‬متر درتعمیر مورود نظر در نظر گرفته شده‬
‫است که گنجایش ‪ 3‬موتر را دارد‬

‫‪14‬‬
 ‫مهمترین خصوصیات تعمیرات باید طور ذیل باشد‪.‬‬

‫‪ -‬تعمیرباید شرایط طبعی و اقلیمی ناحیه ساختمانی مطابقت داشته باشد‬

‫‪ -‬مانند ‪:‬ریلیف ساحه ‪,‬درجه حرارت ‪,‬تشعشع آفتاب ‪,‬رطوبت و مواد‬
‫ساختمانی محلی‬
‫‪ -‬تعمیر باید دارای سطح معین رفاهیت معیشتی باشند ‪ ,‬ازقبیل ‪:‬‬
‫مرکزگرمی ‪ ,‬برق ‪ ,‬نل آب ‪ ,‬کانالیزاسیون وغیره‪.‬‬
‫‪ -‬تعمیر باید از نقطه نظرساختمانی و بهره برداری اقتصادی باشد یعنی‬
‫دارای مصارف اصغری مرکز گرمی ‪ ,‬ترمیم و غیره باشد‬
‫‪ -‬تعمیر مورد نظر ما دارای وایه ‪ 6‬متر و قدم ‪ 4‬متر میباشد‪.‬‬
‫اساس و تهداب تعمیر‪ :‬ذیال جهت معلومات بیشتر به تعریف اساس‬
‫میپردازیم‪.‬‬
‫اساس‪ :‬طبقه خاک را مینامند که تحت تهداب قرار داشته و بارهای وارده از‬
‫تعمیررا متحمل میگردند و یا بعبارت دیگر اساس طبقه خاکی و یا صخره‬
‫ای زمین را مینامند که تهداب تعمیر باالی آن گذاشته میشود و بار های‬
‫وارده از تعمیررا تهداب تعمیر به آن انتقال مینماید‪.‬‬
‫اساس به دو نوع میباشد یکی اساس طبعی ودیگر اساس مصنوعی‪.‬‬
‫اساس طبیعی‪ :‬طبقه خاکی را مینامند که تحت تهداب تعمیرقرار داشته و در‬
‫حالت طبعی خود‬
‫دارای قدرت برداشت کافی جهت تحمیل بارهای وارده از تعمیر بوده‬
‫استواری و اندازه نشست منظم مجازی آنرا تأمین مینمایند‪.‬‬
‫اساس مصنوعی‪ :‬طبقه خاک رامینامند که به حالت طبعی خود دارای قدرت‬
‫برداشت کافی نبوده و‬
‫آنرا به طریقه های مصنوعی مستحکم مینمایند‪ .‬مثال ‪ :‬تبدیل خاک‪ ,‬تپک‬
‫کاری یا متراکم نمودن آنها توسط رولرها و وسایل دیگر کمپکشن‪.‬‬
‫اساس و تهداب الزم وملزوم یکدیگر بوده انتخاب نوعیت و اندازه های‬
‫تهداب ها به خاصیت اساس ارتباط دارد‪.‬‬
‫باید عرض کرد که موضوع بررسی اساس و تهداب در بخش تهداب تحت‬
‫پایه وسطی و کناری مورد بحث قرار گرفته صرف باید گفت که اساس‬
‫تعمیر هذا ازجمله اساس طبیعی بوده که قدرت برداشت قوه های وارده از‬
‫تهداب بصورت منظم داشته و به تقویه نمودن مصنوعی آن ضرورت‬
‫نمیباشد‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫اساس طبیعی باید جوابگوی مطالبات ذیل باشد‪:‬‬
‫‪ -‬اساس طبیعی باید قدرت برداشت کافی داشته باشد‪.‬‬
‫‪ -‬باید دارای قابلیت تراکمیت کم و منظمی که نشست منظم تعمیر را‬
‫تأمین نماید‬
‫‪ -‬خاک اساس باید در آب های تحت االرضی حل نگردیده و درموقع یخ‬
‫بندی تورم ننماید‪.‬‬
‫‪ -‬خاک اساس باید قابلیت سکون وغیر لغزنده را داشته باشد‪.‬‬
‫‪ -‬اساس در اثر متراکم شدن خاک نرم وسست تغیر شکل نموده و باعث‬
‫نشست تعمیر میگردد که نشست میتواند دارای حالت منظم وغیرمنظم‬
‫باشد‪ .‬در نشست منظم تمام اجزای تعمیر در تمام ساحه آن بصورت‬
‫مساویانه نشست کرده و در عناصر ساختمانی تعمیر تشنجات اضافی‬
‫بوجود نمیآید ودر نتیجه نشست غیرمنظم تشنجات اضافی در اجزای‬
‫ساختمانی بوجود میآید که باعث بوجود آمدن درزها و شکست و یا‬
‫تخریب میگردد‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫آب های زیرزمینی‪ :‬آبهای زیر زمینی باالی تشکل و خاصیت میخانیکی‬
‫خاکها تأثیر قابل مالحظه داشته و اکثرأ قابلیت باربرداری اساس را کاهش‬
‫میدهد و عامل دیگرآن نشست اضافی و غیرمنظم بشمارمیرود‪.‬‬

‫تهداب ها‬
‫تهدابها قسمت زیرین و تحت زمین را مینامند که بارهای وارده از تعمیر را‬
‫متحمل‬
‫گردیده و آنها را به اساس منتقل و تقسیم مینماید‪ .‬از جمله تهدابها که عبارت‬
‫اند از فیته ای ‪ ,‬پایه ای ‪ ,‬فرشی و میخی میباشد در تعمیر هذا ازتهداب نوع‬
‫پایه ای که درزیر هر پایه یک تهداب جداگانه مدنظر گرفته شده است ‪.‬‬

‫باید خاطرنشان ساخت که تهدابها به اساس خصوصیت کار ایشان در تحت‬

‫تآثیر بارها به تهدابهای سخت و االستیکی تقسیم میگردند‪.‬‬
‫تهدابهای سخت تهداب های میباشند که تنها در فشارکارمینمایند و مواد‬
‫ساختمانی آنها را سنگ طبیعی ‪ ,‬سنگ و کانکریت تشکیل میدهد‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫تهدابهای دارای خاصیت االستیکی‪:‬‬
‫این نوع تهدابها تحت تاثیر تشنجات کششی و پرخچه کننده قرار میگیرند‬
‫ومواد ساختمانی آنها را تنها آهنکانکریت تشکیل میدهد و قابل یارآوریست‬
‫که تهداب تعمیر هذا نیز ازجمله تهداب های االستیکی بوده و مواد آن‬
‫آهنکانکریت میباشد‪.‬‬

‫دیوارهای تعمیرات‪ :‬چون شیمای ساختمانی تعمیرنوع کرکاسی بوده ازاینرو‬

‫تمام دیوارهای خارجی و داخلی تعمیر وزن بردار نبوده و خودبردار میباشند‬
‫که به ارتفاع هر منزل وزن‬
‫خود را به عناصر دیگر ساختمانی یعنی گادرها و پوشش ها انتقال میدهند‪.‬‬
‫باید عرض کرد که دیوارهای خارجی یک و نیم خشت بوده و دیوارهای‬
‫داخلی دارای ضخامت یک خشت میباشند‪ .‬قابل یادآوریست که تمام دیوارها‬
‫به ضخامت دوسانتی پلستر کاری شده که این عملیه خاصیت عایق بودن‬
‫حرارت وصوت و همچنان بلند بردن مقاومت در مقابل آتش سوزی‬
‫دیوارهای مذکور را بلند میبرد‬

‫‪17‬‬
 ‫پوشش های بینی و فرش ها‪:‬‬
‫پوشش های بینی ازدو قسمت تشکیل گردیده اند‪:‬‬
‫قسمت بردارنده‬
‫قسمت احاطوی‬
‫قسمت بردارنده‪ :‬این قسمت پوشش بینی بار و یا قوه های را به دیوارها و‬
‫یا اتکاهای جداگانه (ستونها) انتقال میدهند‪.‬‬
‫قسمت احاطوی که قشرهای باالی قسمت وزن برداررا تشکیل میدهد و‬
‫عبارت از مواد فرش و سقف و قشرهای عایق صوت و دربعضی اماکن‬
‫(اماکن مرطوب)عایق رطوبت میباشد‪.‬‬
‫پوشش های بینی تعمیرات باید جوابگوی خواسته ها و مطالبات ذیل باشند‪.‬‬
‫پوششهای بینی باید دارای محکمیت و سختی کافی باشند وضمنأ مقاومت در‬
‫مقابل تغیرشکل نیز داشته باشند‪.‬‬
‫پوشش های بینی باید قابلیت عایق صوت را در مقابل سروصدای هوای و‬
‫ضربه ای داشته باشند‪.‬‬
‫پوشش های بینی که اماکن گرم شونده را از اماکن غیرگرم شونده بین منزل‬
‫نهائی و قیچی پوشش جدا میسازند باید دارای عایق حرارت باشندکه به‬
‫اساس سنجش تعین میگردند‪.‬‬
‫پوشش های بینی اماکن اضافه ترمرطوب باید دارای خاصیت عایق رطوبت‬
‫و بخار باشند‪.‬‬
‫قابل یاددهانی است که پوشش بین منازل تعمیر مورد نظر و پوشش نهائی آن‬
‫ازنوع پوشش با پلیت های متکی به اطراف نوع یکریخت بوده که کیفیت‬
‫عالی تری روی کارسقف راتأمین مینماید‪.‬‬

‫پوشش نهائی تعمیر یا (بام)‬

‫پوشش نهائی تعمیر مورد نظر ازدو قسمت احاطوی و وزن بردارتشکیل‬
‫گردیده که قسمت احاطوی آن از اجزای ذیل تشکیل گردیده‪ :‬بام و اساس‬
‫تحت بام‪:‬‬
‫قشر فوقانی پوشش نهائی رامینامند که عایق رطوبت و آب میباشد‪.‬‬
‫اساس تحت بام‪ :‬باالی پلیت آهنکانکریتی قشر سمنتی مدنظر گرفته شده که‬
‫باالی آن اقشار دیگر مورد ضرورت قرار گرفته که جهت واضیح شدن به‬
‫شیمای ذیل مراجعه مینمایم‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫دروازه ها‪:‬‬
‫هر خانه و تشناب دارای یک در ورودی می باشد که اندازه در ورودی در‬
‫داخل خانه ها دارای ‪ 1‬متر عرض و ‪ 2‬منتر ارتفاع می باشد‬
‫‪ .‬از تشناب ها دارا ‪ 75‬سانتی عرض و دو متر ارتفاع می باشد‬

‫زینه ها‪:‬‬

‫‪19‬‬
‫زینه ها عبارت از ارتباطات عمودی است که منازل مختلف یک تعمیر را به‬
‫هم وصل می کند زینه های یک تعمیر عام المنفعه به دو گروپ تقسیم می‬
‫شوند‪.‬‬
‫زینه های اساسی و زینه های کمکی‬
‫زینه های اساسی‪ :‬عموما این زینه ها در نزدیکی هال ورودی تعمیر در نظر‬
‫گرفته می شود این زینه ها به شکل دو مارشه سه مارشه و چهار مارشه‬
‫طرح می گردند و عموما عرض یک مارش در تعمییر های عامل منفعه‬
‫‪ 2.4 – 1.15‬متر می باشد و پته ها در یک مارش باید اضافه تر از ‪18‬‬
‫پته و کمتر از ‪ 3‬پته نباشد‪.‬‬
‫عرض پته ها به اندازه ‪ 30‬سانتی متر و ارتفاع آن باید ‪ 15‬سانتی متر باشد‬
‫که تمام این موارد در پروژه مهندسی بنده موجود بوده و شامل طرح می‬
‫باشد‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫نتیجه گیری ‪:‬‬

‫بنابراین در نتیجه یک تعمیر مسکونی در نظر گرفته میشود عاری‬

‫از همه خالیگاه باشد که با مصرف کم ساختمان استندر ساخته‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫منابع ماخذ‪:‬‬
‫مهندسی تعمیرات الحاج پوهندوی دوکتور سید همایون شاه‬
‫{اکبری}‬
‫مهندسی نویفرت‬
‫مهندسی تعمیرات سلیمان {عثمان خیل}‬

‫‪22‬‬