ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΟΣ
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2023-2024

ΠΠΜ 272 : Πειραματική Ρευστομηχανική

Εργαστηριακή Άσκηση
Πειραματική Επαλήθευση του θεωρήματος Bernoulli

Γιώργος Ζαχαρία
Αρ. Ταυτότητας:1070033
Ομάδα: 6
Διδάσκων: Νέστωρας Αντωνίου

1|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Περιεχόμενα
1.Εισαγωγή………………………………………………………………………………….2
2.Περιγραφή Πειραματικής Διάταξης……………………………………………………..2
3.Πειραματική διαδικασία………………………………………………………………….4
3.1.Προετοιμασία συσκευής και εκτέλεσης πειράματος………………………………..3
4.Θεωρητικό υπόβαθρο……………………………………………………………………5
4.1.Βασική Θεωρία…………………………………………………………………………5
4.2.Αξιολόγηση Πειραμάτων………………………………………………………………5
4.2.1.Αρχή διατήρησης μάζας…………………………………………………………….5
4.2.2.Προφίλ ταχύτητας στο σωλήνα Venturi…………………………………………...6
4.2.3.Υπολογισμός του συντελεστή παροχής του σωλήνα Venturi…………………..7
5.Παράρτημα………………………………………………………………………………8
5.1.Πίνακες Μετρήσεων………………………………………………………………….8
5.2.Επεξεργασία Αποτελεσμάτων………………………………………………………9
5.3.Γραφικές Παραστάσεις………………………………………………………………11
6.Σφάλματα………………………………………………………………………………12
7.Συμπεράσματα………………………………………………………………………..13
8.Βιβλιογραφεία…………………………………………………………………………13

1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Από την καθημερινή μας εμπειρία γνωρίζουμε ότι η πίεση ενός ρευστού που ρέει μέσα
σε ένα σωλήνα είναι, εν γένει διαφορετική ανάμεσα σε 2 σημεία που έχουν η υψομετρική
διαφορά. Το νερό στις βρύσες του πέμπτου ορόφου έχει μικρότερη πίεση από το νερό
στις βρύσες του ισογείου. Για όργανο μέτρησης έχουμε ένα σωλήνα βεντούρι με 6
σημεία μέτρησης της πίεσης. Η 6 στατικές πιέσεις επιδεικνύονται στους 6 σωλήνες στον
πίνακα μετρήσεων πάνω από τον σωλήνα βεντούρι. Επίσης η ολική πίεση μπορεί να

2|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

μετρηθεί σε διάφορα σημεία στο σωλήνα και επιδεικνύεται με ένα δέυτερο μετρητή
πιέσεως.

Για να πετύχει το πείραμα αυτό πρέπει να παρέχεται νερό μέσω της συσκευής HM150 η
από τις κύριες παροχές νερού που βρίσκεται στο εργαστήρι. Με την πειραματική διάταξη
HM150 δημιουργούμε ένα κλειστό κύκλωμα παροχής νερού για να γίνεται ανακύκλωση
νερού.

Αυτή η διάταξη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για:

 επίδειξη του νόμου μπερνούλι

 μέτρηση πίεσης κατά μήκος του σωλήνα βεντούρι
 προσδιορισμός του συντελεστή παροχής K του σωλήνα βεντούρι

2.Περιγραφή πειραματικής διάταξης

Ο εξοπλισμός αποτελείται από:

 (1) πίνακα συναρμολόγησης

 (2) μετρητής συνολικής πίεσης
 (3) αγωγός αποχέτευσης
 (4) διακόπτης εκροής
 (5) σωλήνας βεντούρι με 6 σημεία
μέτρησης
 (6) δαχτύλιο περίσφιξης
 (7) αγωγός μέτρησης συνολικής πίεσης
 (8) σύνδεση μάνικας παροχής νερού
 (9) διακόπτης εισροής νερού
 (10) μετρητής πίεσης του νερού σε 6
σημεία

3|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

3.Πειραματική Διαδικασία
3.1.Προετοιμασία συσκευής και εκτέλεση του πειράματος

Για σωστή προετοιμασία και εκτέλεση του πειράματος

θα πρέπει να γίνουν τα ακόλουθα:
 Γίνεται διευθέτηση στασίμου της μηχανής έτσι
ώστε η ροή του νερού από την μηχανή ΗΜ 150
να καταλήγει στο κανάλι.
 Σύνδεση μάνικας μεταξύ της μονάδας και δοκιμής
συσκευής ΗΜ150.
 Για να υπάρχει μικρή αντίσταση κατά την
μετακίνηση του σωλήνα μέτρηση της συνολικής
πίεσης, ρυθμίστε τον κοχλία του δακτυλίου
περίσφιξης [1].
 Ανοίγουν οι εσωτερικοί και εξωτερικοί μοχλοί
νερού (εισροής-εκροής).
 Κλείστε την βαλβίδα αποχέτευσης [2] (δίπλα) που
βρίσκεται κάτω από τον μετρητή της συνολικής
πίεσης.
 Ξεκινήστε την αντλία και μετακινήστε αργά τον
κύριο μοχλό εισροής νερού [9] της συσκευής.
 Ανοίξτε του σωλήνες εξαερισμού [3] (δίπλα)
στους μετρητές πίεσης.
 Κλείνεται προσεκτικά τον εξωτερικό μοχλό
εκροής νερού [4] έως όπου οι μετρητές πίεσης
έχουν ξεπλυθεί.
 Ταυτόχρονο γίνεται ρύθιση του εξωτερικού και
εσωτερικού μοχλού νερού [4],[9] έτσι ώστε η
στάθμη του νερού στους σωλήνες μέτρησης είναι
στο κατώτατο ή στο ανώτατο όριο[4],[5] (δίπλα).
 Γίνεται καταγραφή των στατικών πιέσεων σε όλα
τα σημεία μέτρησης. Έπειτα, μετακινήστε τον
σωλήνα μέτρησης της συνολικής πίεσης στα
αντίστοιχα σημεία μέτρησης και σημειώστε την
συνολική πίεση για κάθε περίπτωση.
 Υπολογισμός της ογκομετρικής παροχής. Για τον
υπολογισμό αυτό πρέπει να μετρήσετέ με ένα
χρονόμετρο τον χρόνο που χρειάζεται για να
γεμίσει η δεξαμενή ή ο ογκομετρικός σωλήνας με
δεδομένο όγκο νερού.
4|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

4.Θεωρητικό υπόβαθρο
4.1.Βασική θεωρία
Το θεώρημα Bernoulli ή αλλιώς θεμελιώδες θεώρημα της Υδροδυναμικής, ταυτίζεται με
την Αρχή διατήρησης της Ενέργειας, αναφορικά με τα ρευστά και διατυπώνεται μέσω της
παρακάτω σχέσης.
1 2
pstat + ρgh+ ρ u =const
2
Παρατηρείται από την εξίσωση Bernoulli, ότι πρόκειται για ένα άθροισμα τριών
ενεργειών:
 Της ενέργειας θέσεως
 Της υδροστατικής πίεσης που αποτελεί το μέτρο της δυναμικής ενέργειας λόγω
ύψους ή του βαρυτικού πεδίου
 Της δυναμικής πίεσης που αποτελεί το μέτρο της κινητικής ενέργειας του
ρευστού.
Η εξίσωση Bernoulli, από φυσική άποψη, αναφέρει ότι η συνολική μηχανική ενέργεια
διατηρείται σταθερή κατά μήκος μιας ορισμένης ροϊκής γραμμής, η οποία έχει μονάδα
μάζας του ρευστού.

4.2.Αξιολόγηση Πειραμάτων
4.2.1.Αρχή Διατήρησης Μάζας
Γίνεται σύγκριση τιμών του πειράματος με την θεωρία.
Η εξίσωση του Bernoulli σε σταθερό ύψος είναι:

2 2
p1 u1 p2 u2
+ + + =const
ρ ρ ρ 2
Η πιο πάνω εξίσωση λαμβάνοντας υπόψη τις απώλειες λόγω τριβών και
μετατρέποντας τις στατικές πιέσεις σε στάθμες νερού (στατικά φορτία) η πιο πάνω
εξίσωση γίνεται:

5|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

2 2
u1 u2
h 1+ =h 2+ +hν
2g 2g
οπού,
p1: Πίεση στη διατομή Α1
h1: Φορτίο πίεσής στη διατομή Α1
u1: Ταχύτητα ροής στη διατομή Α1
p2: Πίεση στη διατομή Α2
h2: Φορτίο πίεσής στη διατομή Α2
u2: Ταχύτητα ροής στη διατομή Α2
ρ: Πυκνότητα του υγρού
hν: Απώλειες υδραυλικού φορτίου

Με δεδομένο το ισοζύγιο μάζας σε κλειστά συστήματα, τότε στον σωλήνα Venturi

ισχύει:
m˙ 1=m2
˙

Και δεδομένου ότι

ṁ=V̇ ∗ρ
τότε
V˙ 1∗ρ=V˙ 2∗ρ
V˙ 1=V˙ 2
Επίσης
V̇ = Α∗u
Επομένως
Α 1∗u 1=Α 2∗u 2=V̇ =const

6|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

4.2.2.Προφίλ ταχύτητας στο σωλήνα Venturi

Υπάρχουν 6 διαφορετικά σημεία μετρήσεως στον σωλήνα Venturi. Στο πιο κάτω
πίνακα παρουσιάζεται η κανονικοποιημένη ταχύτητα αναφοράς. Η πιο κάτω
παράμετρος προέρχεται από την γεωμετρία του σωλήνα Venturi.
ui A 1
=
u1 Ai
Σημείο di Ai Κανονικοποιημένη
[mm2] [mm2] ταχύτητα αναφοράς
1. 20.77 338.60 1,00
2. 17.25 233.50 1,45
3. 10.38 84.60 4,00
4. 14.72 170.20 1,99
5. 18.03 255.20 1,33
6. 20.77 338.60 1,00

Με τον πολλαπλασιασμό των κανονικοποιημένων ταχυτήτων αναφοράς με μία αρχική

τιμή μπορεί να γίνει η μέτρηση της θεωρητικής ταχύτητας uθεωρ στα 6 σημεία μέτρηση του
σωλήνα Venturi.

u V̇
1 ,θεωρ =
Α1

Υπολογισμός Δυναμικής πίεσης

h dyn=htot −hstat −hhydro

h hydro=0

Ο υπολογισμός της πειραματικής ταχύτητας στο σωλήνα Venturi γίνεται μέσω της
Δυναμικής πίεσης (Κινητική Ενέργεια):
u πειρ=√ 2∗g∗hdyn

4.2.3.Υπολογισμός του συντελεστή παροχής του σωλήνα Venturi

7|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Για την μέτρηση του ρυθμού ροής μπορεί να γίνει η χρήση του σωλήνα Venturi. Ο
σωλήνας Venturi παρουσιάζει πολύ μικρότερη απώλεια πίεσης κατά τη μέτρηση της
παροχής συγκριτικά με το στόμιο και το ακροφύσιο. Η απώλεια πίεσης Δp μεταξύ της
μεγάλης και της μικρής διαμέτρου του σωλήνα χρησιμοποιείται ως μέτρηση της παροχής
σε ένα σύστημα.
V̇ =K √ Δ p
Ο συντελεστής παροχής Κ παρέχετε από την κατασκευάστρια εταιρία του σωλήνα
Venturi. Εάν ο συντελεστής αυτός είναι άγνωστος μπορεί να μετρηθεί από την απώλεια
πίεσης Δp

V̇
Κ=
√Δ p

5.Παράρτημα
5.1.Πίνακες Μετρήσεων
Μέτρηση 1
Σ1 Σ2 Σ3 Σ4 Σ5 Σ6 tολ Vόγκος
hstat 170 165 105 137 146 148 5,97 s
htot 278
hdyn 108 113 173 141 132 130 6,00 s 598 mL
uπειρ 1.4557 1.4890 1.8424 1.6633 1.6093 1.5971
uθεωρ 0.2924 0.4240 1.1703 0.5817 0.3880 0.2924 6,15 s

Μέτρηση 2
Σ1 Σ2 Σ3 Σ4 Σ5 Σ6 tολ Vόγκος
hstat 188 179 65 132 146 152 4,73 s
htot 273
hdyn 85 94 208 141 127 121 4,91 s 680 mL
uπειρ 1.2914 1.3580 2.0201 1.6633 1.5785 1.5408
uθεωρ 0.4237 0.6144 1.6957 0.8429 0.5621 0.4237 4,59 s

Μέτρηση 3

8|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Σ1 Σ2 Σ3 Σ4 Σ5 Σ6 tολ Vόγκος
hstat 200 190 15 123 142 153 4,78 s
htot 263
hdyn 63 73 248 140 121 110 4,87 s 786 mL
uπειρ 1.1118 1.1968 2.2058 1.6573 1.5401 1.4691
uθεωρ 1.0388 1.1719 2.1564 1.6154 1.5021 1.4353 4,86 s

5.2.Επεξεργασία Αποτελεσμάτων
h dyn=htot −hstat −hhydro

h dyn=27 8−17 0=108

t t 1+t 2+t 3 5.97 +6.00+6. 15

ολ 1= = =6.04 s
3 3

tολ2=4.74 s
tολ3=4.84 s

Υπολογισμός ογκομετρικού ρυθμού ροής:

V
V̇ =
t
5 98 t
V˙ 1= =99.01
6 .04 s
t
V̇ 2=143.46
s
t
V̇ 3=162.40
s

Υπολογισμός uθεωρ :
u V̇
1 ,θεωρ =
Α1

V̇ 0.0000 9901
= =0.2924 m/s
Α 1 0.0003386

9|Page
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Υπολογισμός uπειρ :
u πειρ=√ 2∗g∗hdyn

m
u πειρ=√ 2∗9.81∗0. 108=1. 4557
s

Υπολογισμός απώλειας πίεσης:

Δp=Σ1-Σ3
Δp= 20,77-10,38=10,39 mm

Υπολογισμός συντελεστή παροχής Κ του σωλήνα Venturi:

V̇
Κ=
√Δ p
99.01 lit
K1= =30.716
√10.39 s
lit
K2=44.506
s
lit
K3=50.382
s

10 | P a g e
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

5.3.Γραφικές παραστάσεις
(1).
 Γραφικές παραστάσεις u πειρ

 Γραφικές παραστάσεις uθεωρ

U πειρ/θεωρ
2
1.8
1.6
Ταχύτητα ροής

1.4
1.2
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
1 2 3 4 5 6
Σ

Series1 Series2

(2) .

 Γραφικές παραστάσεις h dyn :

 Γραφικές παραστάσεις h stat :

11 | P a g e
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

h stat/dyn
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
1 2 3 4 5 6

Series1 Series2

6.Σφάλματα
 Ογκομετρική παροχή:± 10 ml
 Πιέσεις: ± 5 mm ( hstat )

1 cm
± (h )
WC tot

Τυχαία και συστηματικά σφάλματα:

Άλλα σφάλματα που μπορούν να παρατηρηθούν κατά την εκτέλεση ενός πειράματος
είναι η λάθος μέτρηση των τιμών, όπου οφείλεται ο ανθρώπινος παράγοντας .

Συστηματικά σφάλματα είναι έμμεσα σφάλματα γιατί διαδίδονται, παραμένουν

αμετάβλητα σε διαδοχικές μετρήσεις ή μεταβάλλονται με συστηματικό τρόπο

Οφείλονται σε:

 Ατέλειες οργάνου
 στον παρατηρητή
 χρήση λανθασμένης τιμής σταθεράς κατά τους υπολογισμούς
 λάθος βαθμονόμησης οργάνου

12 | P a g e
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Τυχαία σφάλματα προκύπτουν από απρόβλεπτους παράγοντες και

μεταβάλλονται ακανόνιστα με τον χρόνο και δεν απαλείφονται.

 Μετακίνηση συσκευής
 σφάλμα χρόνου

σφάλμα ανάγνωσης= άμεσο σφάλμα

οφείλεται κυρίως στην ακρίβεια του οργάνου και σε αναλογικό όργανο πρέπει να
πάρουμε τη μισή υποδιαίρεση κλίμακας.

7.Συμπεράσματα
Συμπεραίνουμε σε αυτό το πείραμα πως όσο η ταχύτητα αυξάνεται η πίεση που θα
έχουμε θα μειώνεται, και το αντίστροφο πως κατά την αύξηση της πίεσης παρατηρείται
μείωση της ταχύτητας.

Μικρή δυναμική πίεση=> εκεί που έχει μικρή διάμετρο διότι στα σημεία αυτά έχουμε
μεγάλη ταχύτητα ροής.

μεγάλη δυναμική πίεση=> εκεί όπου έχει μεγάλη διάμετρο διότι στα σημεία αυτά έχουμε
μικρή ταχύτητα ροής.

τι θα γινόταν εάν είχαμε άλλο ρευστό με μεγαλύτερο ιξώδες;

8.Βιβλιογραφεία
Σημειώσεις σχετικά με το πείραμα.

13 | P a g e
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

14 | P a g e