TÜR201U-TÜRK DİLİ I
Ünite 6: Türkçenin Söz Varlığı
Giriş
Türkçe Geçmişi çok eski zamanlara dayanan, pek çok dil
ve medeniyetle ilişkide bulunmuş, bu medeniyetlerden
sözcükler almış, bu dillere sözcükler vermiş, dallanıp
budaklanmış, lehçelere ayrılmış, değişik coğrafyalarda
binlerce eser vermiş çok zengin bir dildir.
Türkçenin Anlatım Gücü
Bir dilin zenginliği ne sözcük sayısıyla, ne o dili konuşan
insanların çokluğuyla ne de geniş coğrafyalarda
konuşulmasıyla ölçülür. Bir dilin zenginliği, o dilin çeşitli
kavramları, durumları, duyguları anlatabilme gücüyle
ölçülür. Duygu, düşünce ve kavramları dile getirebilmek
için sözcük sayısının çok olması önemli olmakla birlikte,
bundan daha önemlisi o dilin sözcük türetme ve soyutlama
gücüdür.
Dil, insan deneyimlerini ve birikimlerini kuşaktan kuşağa
aktararak insanın tarihi bir varlık haline gelmesini, ayrıca
plan ve programlar yapıp onları geleceğe aktarmasıyla da
geleceği kurgulayan bir varlık olmasını sağlar. Dilin
imkânlarını ve inceliklerini etkin bir şekilde kullananlar o
dilin sanatçısı olurlar. Yani şiir, roman, hikaye gibi dile ve
yazmaya dayalı sanat ürünlerinin iyi ve akıcı olması
büyük ölçüde yazarın dili kullanımına bağlıdır. Dil
kullanımı, cümlelerin düzgün kurulması, yazım ve
noktalamaya dikkat edilmesi değil, dilin anlam
inceliklerine dikkat edilerek, duygu ve düşüncelerin
muhatap kişi ya da kitleyi etkisi altına alacak biçimde ve
dil kurallarına uygun olarak ifade edilmesidir.
Türkçenin Söz Varlığı
Deyimler: İki veya daha fazla sözcükten oluşan anlatımı
daha etkili hale getirmek için kullanılan sözcüklerin daha
çok mecazi anlam kazandığı ve toplumun geneli
tarafından benimsenen söz öbekleridir. Deyimler anlam
ögesi olarak değerlendirildiğinde, içerisindeki sözcükler
tek tek değil bir bütün olarak değerlendirilmelidir.
Deyimler
Deyimler ve Atasözleri Arasındaki Farklar: Deyimler
yargı bildirmezler. Deyimler bir durumu ya da olayı tasvir
etmek için açıklamak için anlatımı etkili hale getirmek
için kullanılır. Atasözleri ise yargı bildirirler. Atasözleri
yaşanmış birtakım olaylardan sonra gelecek kuşakların
ders almasını sağlayan ders veren öğüt veren yol gösteren
kalıplaşmış söz öbekleridir. Deyimler ise ders vermezler
yol göstermezler. Deyimler bir durumu ya da kavramı
etkili bir şekilde anlatmak amacıyla kullanılır.
Deyimler ve Birleşik Sözler Arasındaki Farklar:
Deyimler birleşik sözcüklerle de karıştırılmamalıdır.
Deyimi oluşturan sözcükler bitişik yazılmazken birleşik
sözcüklerin birçoğu bitişik yazılmaktadır. Birleşik
sözcüğü oluşturan iki sözcük arasına hiçbir ek girmezken
deyimi oluşturan sözcükler arasına ekler girebilir. Anlam
bakımından da bakıldığında deyimler derin anlama
sahipken birleşik sözcüklerde böyle bir şey yoktur.
Türkçe Deyimler: Türkçe köklü ve zengin bir dildir.
Deyimlerin oluşması biraz da zamana bağlıdır. Bir dilin
köklü bir tarihe sahip olması, bir anlamda deyim varlığının
da zengin olması demektir. Türkçenin ilk yazılı kaynakları
olan Orhun Yazıtlarında anlatımın güçlülüğü dikkat çeker
ve bu güçlü anlatımı sağlayanların başında da kullanılan
deyimler gelir.
Sonuç olarak, deyimler gerçek anlamından az çok farklı
anlamlar taşıyabilen, en az iki sözcükten kurulmuş,
etkileyici bir anlatıma sahip, söyleyeni belli olmayan
anonim söz öbekleridir.
Atasözleri
Dillerin söz varlığının önemli bir unsuru olan atasözleri,
toplumların bilge yönlerini, kazandıkları deneyimleri,
dünyaya bakışlarını, anlatım yeteneklerini yansıtan ve çok
uzun süre düşünce dünyasında yasamaya devam edebilen
bir tür kalıplaşmış sözlerdir. Uzun zaman hiç değişmeden
yasayan atasözleri olduğu gibi, zamana ve coğrafyaya
göre değişebilen, bazen de tamamıyla unutulanlar
olabilmektedir. Atasözü kavramının Türk dünyasında
atalar sözü, eskiler sözü, makal, nakıl gibi çeşitleri adları
vardır.
Atasözlerinin Konuları: Bir atasözünün oluşup
yaygınlaşması için öncelikle olaylardan ders çıkarabilmeyi
becerebilen bir kişinin etrafında olup bitenleri iyi
gözlemlemesi, durumu kısa, keskin, bir şekilde ifade
edebilmesi ve bunun toplumun büyük bir kesimi
tarafından beğenilmesi gerekir. Atasözüne konu teşkil
edebilecek olayın konunun geniş kesimleri ilgilendirecek
bir niteliğe sahip olması gerekir. Atasözlerinin ders verici
özelliği en temel özelliğidir. atasözleri kesin yargı
bildirirler ve deyimler gibi kalıplaşmış sözlerdir.
Atasözleri bir ulusun hayatını geleneklerini hayatını
adetlerini kuşaktan kuşağa taşır. Türk atasözlerinin
konularından kısaca bahsedecek olursak yiğitlik, mertlik,
sabır, konukseverlik, aile, çocuk gibi konular alır. At ölür
meydan kalır, yiğit ölür şan kalır. Yuvayı dişi kuş yapar.
Aman dileyene kılıç kalkmaz….
Atasözlerinin Dil ve Üslup Özellikleri: Atasözlerinde dil
ve üslup da çok önemlidir. Atasözlerinde dil kısa etkili
keskindir. Az sözcükle çok şey anlatma atasözlerinin en
belirgin özelliğidir. Kalıplaşmış hiçbir sözcüğü
değiştirilemeyen söz öbekleridir.
İkilemeler
İkileme, anlatım gücünü arttırmak, anlamı pekiştirmek,
kavramı zenginleştirmek amacıyla aynı sözcüğün tekrar
edilmesi veya anlamları birbirine yakın veya karşıt olan ya
da sesleri birbirine andıran iki sözcüğün yan yana
kullanılmasıdır. Türkçenin bir zenginliği ve Türk beyninin
yaşatma gücünün ürünleri olan ikilemeler, Türk
düşüncesindeki anlam zenginliğinin ve kavram
inceliklerini ortaya koymak üzere türlü şekillerde
birbiriyle ilgili sözcüklerin yan yana getirilmesi ve bu yan
1
 TÜR201U-TÜRK DİLİ I
Ünite 6: Türkçenin Söz Varlığı
yana getirilen sözcüklerde yeni bir anlatım önceliği
sergilenmesiyle oluşturulur.
İkilemenin Genel Özellikleri: İkileme içerisinde yer alan
sözcüklerin en dikkat çekici özellikleri ses
benzerliklerinden kaynaklanan ses uygunluğu ve
güzelliğidir.
İkilemeler kullanılırken bir çeşit uyaklı yapılar ortaya
çıkarılmıştır. Anlatımı güçlendirmek üzere ikileme
oluşturulurken ya aynı sesi veren aynı sözcük tekrarlanır
ya da sesleri birbirini andıran sözcükler yan yana
kullanılır.
İkilemeyi oluşturan sözcüklerin başındaki ünsüzlerin
benzeşmesi ile ön seste benzerlik sağlanmış olur: Cümbür
cemaat, çul çaput, çerden çöpten, çekip çevirmek, bet
beniz, çoluk çocuk, döl döş, düğün dernek, kış kıyamet, kol
kanat, kör kütük, sağ salim, yalan yanlış, yamru yumru,
zar zor, saçma sapan, toz toprak vb.
Bazen de ses benzerliğine bağlı ritim son seste oluşturulur:
Kırık dökük, yırtık pırtık, eciş bücüş, az buz, süklüm
püklüm, haşır neşir, hesap kitap, yaza boza, dur otur,
giyim kuşam, dirlik düzenlik, akça pakça vb.
İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde
kullanılırlar. Özellikle yansımalarda birinci sözcüğün ilk
hecesinde “a” sesi varsa, ikinci sözcüğün ilk hecesinde “u”
ünlüsü yer alır: Çarpık çurpuk, tak tuk, çat çut, cart curt,
takır tukur, gacır gucur, şapır şupur, allak bullak…
Sözcük Yapısı Bakımından İkilemeler: Türkçede hemen
hemen her tür sözcükten ikileme kurulabilir. İkilemede yer
alan sözcüklerin ikisi de Türkçe, biri Türkçe biri alıntı, ya
da her ikisi de alıntı olabilir. Türkçe sözcüklerden yapılan
ikilemelerin çoğu yansımalardan kurulur: Şakır şakır, şıkır
şıkır, tak tak vb.
Üç beş, sekiz on gibi sayılarla; güzeller güzeli, yiğitler
yiğidi, arslanlar arslanı gibi tamlamalarla da ikilemeler
kurulmaktadır. “m” sesi kullanılarak da çok fazla ikileme
kurulur: Az maz, şaka maka, yol mol, kitap mitap, defter
mefter vb.
Sözcük Türü Bakımından İkilemeler: Türkçe’de bütün
sözcük türlerinden ikileme yapmak mümkündür. Özel
adlardan kurulan ikileme sayısı fazla değildir: Çinden
Maçine, Hanyayı Konyayı gibi birkaç örneği görülür. Cins
adlarından pek çok ikileme kurulmaktadır: öbek öbek, sıra
sıra, dizi dizi, dağ taş, yol yolak vb. Zamirler de ikileme
kuruluşunda yer alırlar: O bu, bu şu, sen sen vb.
Ünlemlerden de ikilemeler kurulur: Hay hay, hele hele vb.
Fiiller de değişik çekimli biçimleriyle ikilemeler içerisinde
yer alırlar: Olur olmaz, oldu olacak, düştü düşeli, geldi
geleli, buyur buyur vb.
Yapı ve Kuruluş Bakımından İkilemeler: İkilemeleri,
isimlerden ve fiillerden olmak üzere yapı yönüyle ikiye
ayırabiliriz. İsim yapılı ikilemeler de kendi içerisinde
sınıflandırılabilir:
Yansıma kaynaklı olanlar: Fırıl fırıl dönmek, fokur fokur
kaynamak, harıl harıl çalışmak…
Eksiz olanlar: top top kumaş, deste deste para, çuval çuval
un…
Çeşitli ekler alarak kurulanlar: Baş başa, üst üste, sağa
sola, oradan buradan (konuşmak), dilden dile (dolaşmak),
dereden tepeden (konuşmak), tepeden tırnağa (donatmak),
için için (yanmak), pisi pisine (ölmek), ağzı dili
(kurumak), uslu uslu (oturmak), güçlü kuvvetli (adam),
günlük güneşlik (yer), arsız arsız (gülmek)...
Fiil kök ve gövdelerinden de birtakım eklerle ya da yalın
olarak ikilemeler: Salına salına (yürümek), dönüp dönüp
(bakmak), sere serpe (uzanmak), yatıp kalkıp (dua etmek),
bilmiş bilmiş (konuşmak), gelir gelmez, bitmez tükenmez,
yalvarmak yakarmak…
Anlam Bakımından İkilemeler: İkilemeler asıl olarak
anlamla ilgili durumlardır. Esasen dilin bütününün son
amacı anlamdır. İkileme gibi birtakım söz kalıpları, anlamı
daha etkili kılmak ve söylenen sözün kabul edilirlik
derecesini yükseltmek amacıyla oluşturulur.
Alıntı Sözler
Diller zaman içerisinde başka dillerle çeşitli biçimlerde
ilişkiye girerler ve bu ilişkiler sonucunda birbirlerinden
sözcükler alırlar. Bugün yeryüzünde yalnızca kendi
sözlerine dayanan hiçbir kültür ve medeniyet dili yoktur.
Bu etkileşimler büyük devletlerin çeşitli milletleri tek çatı
altında toplamasıyla ve yönetime sahip kitlenin dilinin
etkili olmasıyla, din vasıtasıyla, teknolojik gelişmeler
vasıtasıyla gibi sebeplerle olabilmektedir.
Türkçenin ilk metinleri olan Orhun yazıtlarında sadece
birkaç yabancı sözcüğe rastlanır bunlarda sengün
(general), kunçuy (prenses), işgiti (kumaş), yençü (inci)
gibi sözcüklerdir.
Türk yazı dilinin eski Türkçe devresinin ikinci döneminin
oluşturan Uygur yazı dilinde yabancı sözcüklerin arttığı
gözlemlenir; bu daha çok dini metinlerdedir. Uygurlar;
Budizm, Maniheizm, Brahmanizm, Nasturilik gibi dinleri
benimsemişler ve bu dinlerin etkisiyle kendilerine has
edebiyatlarını oluşturmuşlardır. Çinceden, Sanskritçeden
birtakım din terimleri almışlar ancak pek çok din terimini
de kendi dillerinden karşılamışlardır.
Karahanlı devleti döneminde ise Türklerin İslamiyet’e
girmesiyle birlikte Arapça Farsça sözcükler Türkçeye
girmeye başlamıştır.
Batı Türkçesinin ilk yazı dili olan Anadolu Selçuklu ve
Beylikler ya da bir diğer adıyla Eski Oğuz Türkçesi yazı
dili de Kutadgu Bilig’in dili kadar olmasa da nispeten duru
bir dildir.
Tanzimat dönemine kadar Arapça ve Farsçanın ağır
etkisinde olan Türk yazı dilinde bu dönemden başlayarak
Batı dillerinden, özellikle Fransızcadan alınan sözcükler
görülür. Bunun nedeni, Türk aydınlarının Batı’yı öncelikle
2
 TÜR201U-TÜRK DİLİ I
Ünite 6: Türkçenin Söz Varlığı
Fransızca ve Fransa üzerinden tanımalarıdır. Zaman
içerisinde Fransızcanın yerini İngilizce almıştır.
Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte, Cumhuriyetin kurucu
kadrosu Türkçe ile ilgili de bir mücadele vermiş, Türkçeyi
Arapça ve Farsçanın etkisinden kurtarmıştır. Daha sonraki
dönemlerde ise Türkçe batı kaynaklı bir istilayla yüz yüze
kalmıştır. Yaşanılan çağın teknolojik imkânları ve aydınlar
ile basın-yayın kuruluşlarının bilinçsiz ve özensiz
tutumları Türkçeye pek çok yabancı kaynaklı sözcüğün
gereksiz yere dolmasına yol açmıştır.
Pek çok dünya dilini etkilemiş olan Türkçe sadece Arapça
ve İngilizce karşısında gerilemiştir. Bunun nedeni de din,
teknoloji ve modaya olan özentidir. Bu durumun çok ilgi
çekici bir örneği olarak Türkçe sözlükteki m maddesini
gösterebiliriz. Bilindiği üzere Türkçede m sesiyle sözcük
başlamaz ancak m maddesi Türkçe sözlüklerin en hacimli
maddesidir ve bu madde altındaki sözcüklerin çok büyük
bir kısmı Arapçadan alınmadır.
Ağız Öğeleri
Her dilde zaman içerisinde birtakım ses ve biçim
farklılıkları oluşur. Bu farklılıklar, anlaşmayı zorlaştıracak
düzeye ulaşmışsa şive ya da lehçe olarak adlandırılan
kollar ortaya çıkar. Bu durumun en belirgin nedeni, bir dili
konuşan insan ya da boyların birbirlerinden ayrılıp uzunca
bir süre değişik coğrafyalarda ve farklı siyasî oluşumların
yurttaşları olarak yaşamalarıdır. Ayrı yaşama süresinin
uzunluğu ve kollar arasındaki ilişkinin uzun süre kopuk
olması bazen bu kolların farklı diller olması sonucunu bile
doğurabilir.
Bir dilin kollarından birinin yani bir lehçenin bir ülke ya
da bölge içerisinde küçük ses farklılıklarıyla birbirinden
ayrılmasına ağız denir. Zaman zaman da şive sözcüğünün
ağız yerine kullanıldığı görülür.
Diller, ağızlara bölünürken bir taraftan da bu ağızlardan
biri, bir ülkenin yazı dilinin temelini oluşturur. Yazı diline
temel olarak alınan ağız, genellikle o ülkenin kültür,
sanayi, ticaret ve yönetim merkezinin ağzıdır. Ortak yazı
dili hâline ve zamanla (tam olmasa da), ortak konuşma dili
haline de gelen ağız, dilin sürekli değişme ve gelişme
özelliğinden dolayı başka ağızlardan sözcükler ve bazen
de telaffuz biçimleri alır.
Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanan Türkçe Sözlük’te
(hlk) kısaltmasıyla verilen bütün sözcükler halk ağzından
yazı diline aktarılmış sözcüklerdir ki bunların sayısı
binlerle ifade edilmektedir. Konuyla ilgili bir çalışmada
halk ağzından yazı diline aktarılan sözcüklere örnek olmak
üzere verilen sözcüklerden bazıları ders kitabınızın 172.
sayfasında verilmiştir.
Argo
Argo, dilin en hareketli ve yaratıcı alanlarından biridir.
İnsanın iç ve dış dünyasını yansıtan dil, bazı durumlarda
dilin bu hareketli ve yaratıcı yönünü devreye sokar, zaman
zaman da örtülü anlatım yollarını tercih eder.
Argo; toplumda belli bir sosyal sınıfa mensup olanların
daha çok toplum dışı olarak algılanan ve damgalanmış
grupların, toplumun diğer kesimlerinden ayrılmak veya
gizlenmek içgüdüsüyle kendilerine sözcük ve deyimlerle
oluşturdukları konuşma sistemidir. Genle dilin
sözcüklerine bazı özel anlamlar vermekle birtakım
sözcükler katmakla oluşan argo bir çeşit özel dildir. Argo
bir gruba ait değildir. Toplumdaki herkes argo
kullanabilir. Fakat bazı sosyal grupların kendine has
argoları da vardır. Örneğin öğrenci argosu, balıkçı argosu,
vb.
Argolar oluşturulurken birtakım kurallar belirlenmiştir.
Bunlardan bazıları şöyledir: örtülü sözler kullanma, eski
sözlerden ve ağız unsurlarından yaralanma, genel dildeki
sözcüklerin biçimini bozma, önüne veya arkasına
eklemeler yapma, iç düzenin değiştirme, hayvanları veya
eşyaları konuşturma gibi. Tabut için “İmamın kayığı”ya
da “Dört kollu” ifadelerinin kullanılması gibi.
İlişki Sözleri
İlişki sözleri yüzyıllarca geriye giden bir medeniyetin
yansımaları, bir toplumun kültür hayatının adeta özünü
içinde barındıran, insan ilişkilerindeki nezaket ve inceliğin
düzeyini gösteren, kalıplaşmış, kullanıldıklarında insanlar
arasında bir sıcaklık oluşturan sözlerdir.
İlişki sözleri, toplumun kültürel özelliklerini ortaya
koymakta, gelenek ve göreneklerine dair ipuçları
vermektedir.
Birini yolcu ederken “Güle güle” çocuğu olana “Allah
analı babalı büyütsün” düğün yapana “Allah bir yastıkta
kocatsın” gibi incelik nezaket içeren sözler ilişki
sözlerinin örnekleridir.
Alkış ve Kargışlar (Dua ve Beddualar)
Dilin söz varlığının azımsanmayacak ve ihmal
edilmeyecek bir bölümünü de alkış ve kargış denilen dua
ve beddualar oluşturmaktadır. Alkış, günümüzde bir
hareketi veya durumu beğenmeyi, onaylamayı göstermek
üzere yapılan hareketi ifade eder, eski dilde dua anlamında
kullanılmıştır. Alkamak “övmek”, alkış ise “övgü”
demektir. Alkamak fiilinin zıt anlamlısı olarak kullanılan
kargamak ise “beddua etmek”, bu sözcükten türetilmiş
olan kargış ise “beddua” anlamındadır. Dilimizde
kargamak yerine “ilenmek”, kargış yerine ise “ilenç”
sözcükleri de kullanılmıştır.
Alkış ve kargışlar nesir ya da nazım olabilir, ancak
manzum özellikler gösterenler yazılı metinlerimizde de
karşımıza çıkar. Dede Korkut Hikâyeleri bu bakımdan
örnek bir metindir ve içerisinde alkış-kargış olarak kabul
edilecek bölümler vardır.
Türkçenin Türetme Gücü
Hiçbir dilin kök durumundaki sözcükleri evrendeki ve
insan zihnindeki sonsuz denebilecek kavramları
karşılayacak düzeyde değildir. Dillerin kendilerine ait kök
sözcük sayıları da zaten son derece sınırlıdır. Diller bu
3
 TÜR201U-TÜRK DİLİ I
Ünite 6: Türkçenin Söz Varlığı

durumdan kurtulmak, varlık ve oluşları ifade edebilmek

için kendi yapılarına göre yeni yollar geliştirmişlerdir.
Eklemeli dillerin geliştirdiği yolların en başta geleni,
sözcük köküne değişik yapım ekleri getirerek yeni durum,
varlık ve kavramları karşılamaya çalışmaktır. Aynı
sözcüğe farklı anlamlar yüklemek de bu duruma, yani
yenilikleri karşılamaya kendi içinde bulduğu bir başka
çözümdür. Bu yüzden sözlükler, bir sözcüğün birden fazla
anlamını sıralarlar. Bu çok anlamlılık, sözcüğün kullanım
süresiyle ilgili olarak sonradan oluşmuş bir durumdur.
Türetme kavramı, dili konuşanların yeni karşılaştıkları
kavramlara dil içerisinde çeşitli yollarla karşılıklar
oluşturmaları biçiminde tanımlanabilir. Bu karşılık
bulmada Türkçe, ekleme ve birleştirme diye
adlandırabileceğimiz iki temel yol kullanır. Ekleme;
sözcükle ekin, birleştirme ise sözcükle sözcüğün
ilişkilendirilmesidir. Bütün dillerin önemli anlatım
yollarından biri olan tamlama kurma da bir birleştirme,
yani sözcükle sözcüğün ya da sözcüklerin
ilişkilendirilmesidir. Sözcükle ek ilişkisine; kap, kapamak,
kaplamak, kaplama, kaplamacı, kapı, kapıcı, kapıcılık vb.,
birleştirmeye ne için > niçin, ne asıl > nasıl, alı vermek >
alıvermek vb., tamlamaya da evin yolu, sarı evin yolu,
Emre’nin sarı evinin yolu gibi örnekleri gösterebiliriz.
Türkçenin Yapısı ve İşletme Biçimi
Türkçe, eklemeli diller grubunun en tipik üyesidir. Birkaç
küçük ve nedenleri anlaşılabilir ses değişikliği yaşamış
sözcük dışında, Türkçede sözcük kökleri değişmez ve
sabit köklere çeşitli yapım ekleri getirilerek yeni sözcükler
türetilir. Bu aynı kökten türetilen sözcüklerin anlamları
genellikle sözcüğün kök anlamıyla bir biçimde ilişkili
olur. Bazı durumlarda sözcük kökünün anlamı ile türemiş
olanın anlam ilişkisi hissedilemeyecek derecede
zayıflamış olabilmektedir. Bunun nedeni çoğunlukla
sözcüklerin dildeki kullanım sürelerinin uzunluğudur.
Bazen de sözcük kökü kullanımdan kalkmış, ancak o
kökten türeyen sözcük ya da sözcükler
kullanılabilmektedir. Söz gelişi öğrenmek ve öğretmek
eylemlerinin düşünmek anlamındaki ömek ya da akıl
anlamındaki ög sözcükleriyle ilişkisi artık
hissedilmemektedir.
Türkçe, yeni sözcükler türetmekte kullanılan yapım ekleri
bakımından son derece zengin bir dildir. Bu zenginlik ona
sınırsız bir ifade yeteneği kazandırır. Türkçenin eklerle
karşıladığı anlamlar, pek çok dilde bir ya da birkaç
sözcükle karşılanabilmektedir. Bu durum Türkçeye bir
kıvraklık vermekte ve bir cümle içerisine yoğun
düşünceleri sığdırma imkânı sağlamaktadır.
Türkçenin sözcük türetme yetisine ilişkin Tablo 6.1
(kitabınızın 179. sayfasında) ve Tablo 6.2’yi (kitabınızın
180. sayfasında) incelemeniz de size fikir verecektir.