De goudsector in suriname

Samenstellers: Jackon.R (307 #7)

Konoe.I (307 #10)
Klas: 307
Vak: Aardrijkskunde
Inleverdatum: Donderdag 29 Februari 2024
School: Algemene Middelbare School

1
Inhoudsopgave

Voorwoord...............................................................................................................................3
Inleiding.................................................................................................................................. 4
Hoofdstuk 1 De goudwinning in Suriname.......................................................................... 5
§1.1 De geschiedenis van goudwinning in Suriname........................................................5
§1.2 De goudwinningsgebieden in Suriname....................................................................6
Hoofdstuk 2 De sociaal, economische en ecologische betekenis van de goudwinning
voor Suriname........................................................................................................................ 8
Hoofdstuk 3: Verschillende manieren goudwinning in Suriname................................... 10
Sluicingsmethode................................................................................................................ 12
Hoofdstuk 4 Kleinschalige- en grootschalige goudwinning............................................ 13
§4.1 Kleinschalige goudwinning....................................................................................... 13
§4.2 Grootschalige goudwinning...................................................................................... 13
Hoofdstuk 5 voor en nadelen van goudwinning............................................................... 14
§5.1 Voordelen van goudwinning..................................................................................... 14
§5.2 Nadelen van goudwinning........................................................................................ 14
Conclusie.............................................................................................................................. 16
Aanbevelingen......................................................................................................................17
Bronvermelding....................................................................................................................18

2
Voorwoord
In opdracht van onze Aardrijkskunde leraar moeten wij een scriptie in elkaar zetten ten
behoeve van de 2e SO. Wij hebben als onderwerp de goudsector in Suriname gekozen.
Waarom we voor dit onderwerp hebben gekozen is, omdat wij meer te weten wouden komen
over de goudsector in Suriname en ook omdat we het een heel interessant onderwerp
vinden. We bedanken iedereen die heeft bijgedragen aan de totstandkoming van dit
verslag.

3
Inleiding
Goud is een diepgeel, zeer zacht metaal met een relatieve dichtheid van 19.3g/cm3, een
smeltpunt van 1063 graden celsius en een kookpunt van 2700 graden celsius. Goud komt
voornamelijk voor in de vorm van fijne schilfers of klompjes. Goud heeft sedert eeuwen in de
menselijke samenleving een hoge waarde. Over de goudsector in Suriname kunt u verder
lezen in de volgende hoofdstukken waar er wordt gesproken over de goudwinningsgebieden
in Suriname, de economische sociale en ecologische betekenis van de goudsector in
Suriname, de wijze van het ontginnen en de voor en nadelen van de goudsector in
Suriname.

Centrale vraag:
Welke sociaal,economische en ecologische veranderingen heeft de goudsector met zich
meegebracht de afgelopen jaren in Suriname?

Deelvragen:
- In welk deel van Suriname wordt goud gewonnen?
- Op welke wijze wordt goud gewonnen in Suriname?
- Welke betekenis heeft goud voor Suriname?
- Welke voor en nadelen heeft de goudwinning voor Suriname?

4
Goudvoorkomens in Suriname

5
Hoofdstuk 1 De goudwinning in Suriname

§1.1 De geschiedenis van goudwinning in Suriname

Het is mogelijk dat er al goud gewonnen werd in Suriname voor de koloniale periode.
Daarna werd zelfs vermoed dat het legendarische goudland 'El Dorado' in de moeilijk
doordringbare binnenlanden gesitueerd was. Gouverneur Cornelis van Aerssen van
Sommelsdijck stuurde in 1687 en 1688 een exploratie-expeditie op pad die echter
geen resultaat opleverde. Bij de Blauwe berg aan de Surinamerivier werd na 1718
naar goud gegraven. Deze activiteit stopte na enige jaren omdat de kosten hoger
waren dan de opbrengsten.
Privé Ondernemers en de Sociëteit van Suriname deden daarna nog verschillende
pogingen tot winning. Ook sommige Marrons en Creolen zochten op eigen houtje
naar goud. Na de afschaffing van de slavernij veroorzaakte de ontdekking in 1876
van goud voor een kleine gold rush in de Sarakreek.
De overheid zorgde in de periode 1875-1925 voor stimuleringsmaatregelen, waarbij
ook de Lawaspoorweg werd aangelegd. Tussen 1881 en 1885 werd 3199 kilogram
goud legaal uitgevoerd. Daarnaast vond er om belastingen te omzeilen de nodige
smokkel plaats.
Tweeduizend arbeiders hadden in die periode in de goudwinning een bestaan.
Tussen 1881 en 1890 was goud het voornaamste exportproduct van de kolonie,
maar van de opbrengst kwam slechts een klein gedeelte ten goede aan de
Surinaamse economie.De grootschalige goudwinningsactiviteiten kwamen weer
vrijwel tot stilstand door mismanagement, gebrekkige winningstechnieken, illegaliteit
en een lage prijs op de wereldmarkt.
De aanleg van de Lawaspoorweg werd nooit voltooid. Winning op kleine schaal
kreeg wel meer kansen en in Paramaribo kwam de goudsmederij tot bloei die in het
hele Caraïbische gebied bekendheid verwierf.

Nog in de jaren vijftig van de twintigste eeuw waren bij Benzdorp goudwinning
bedrijven actief. Door de aanhoudend lage goudprijs verliepen ook deze activiteiten.
Een tweede 'gold rush' diende zich na 1970 aan als gevolg van snelle stijging van de
goudprijs. Er werd door de overheid een winningsmethode geïntroduceerd waarbij
men gebruikgemaakte van zandzuigers die werkten vanaf pontons (skalians) op de
rivier. De Binnenlandse Oorlog verstoorde deze activiteiten vanaf 1986. Goudwinning
werd toen voor een groot deel gecontroleerd door het Junglecommando, dat er een
belangrijke bron van inkomsten aan had. Na de oorlog bleef in de jaren negentig
mede door de moeilijke economische situatie de kleinschalige winning actief. Op
verschillende manieren heeft de binnenlandse oorlog de opleving van de
kleinschalige goudwinning gestimuleerd. In de eenentwintigste eeuw ontstond ook
weer op grotere schaal opererende goudindustrie de tweede gold rush, die nog
steeds voortduurt.

6
§1.2 De goudwinningsgebieden in Suriname

In Suriname vindt de voornamelijk plaats in de Greenstone belt-gebieden. Omdat er

op deze veel goudafzetting is. Er zijn 2 Greenstone belt-gebieden in Suriname. De
eerste is op de grens van Suriname en Guyana (West-Suriname), de goudafzetting
bij dit gebied is niet veel. De tweede is op de grens van Suriname en Frans Guyana
(Oost-Suriname), de goudafzetting is bij dit gebied wel veel. Omdat er veel
goudwinning plaatsvindt in het Greenstone belt-gebied in Oost-Suriname wordt dit
gebied verdeeld in verschillende goudwinnings gebieden. bepaalde voorbeelden van
goudwinningsgebieden zijn namelijk:

1. De Saramacca rivier gebied(Matawai): bestaande uit de Nieuw Koffiekamp

kreek, Goliath kreek, Mindrineti kreek, Nieuw-Jacobkondre en de Kleine
Saramacca rivier.

2. De Commewijne rivier gebied:bestaande uit de Beneden Suriname rivier,

Casipora kreek, Compagnie kreek, Klaaskreek en de Brownsberg zone
(Noord stuwmeer), en de Duwatra zone, Marowijne kreek, Sarakreek en Oost
stuwmeer zone (Zuid stuwmeer).

3. Marowijne rivier gebied: (boven en beneden Marowijne rivier gebied)

bestaande uit de Bergi zone, Grankreek en de Djuka Kreek (boven Marowijne
rivier gebied) en de Parakreek, Merian Kreek en Nassau gebergte (beneden
Marowijne rivier gebied).

4. Tapanahony rivier gebied: bestaande uit de Toso Kreek, en de Sela kreek

.
5. Lawa rivier gebied: bestaande uit de Asisi kreek, Benzdorp zone,
Kawemhakan zone, OeIemari rivier, en de Goeije gebergte(boven Lawa rivier
gebied), en de Gonini rivier en de Beneden Lawa rivier(beneden Lawa rivier
gebied).

7
Ligging van de Greenstone belt

Onderverdeling van goudwinningsgebieden naar hun stroomgebied

8
Hoofdstuk 2 De sociaal, economische en ecologische
betekenis van de goudwinning voor Suriname

De goudsector is één van de belangrijkste inkomstenbronnen voor Suriname. Het is ook één
van de drijvende krachten achter economische en ecologische veranderingen in het
Amazonegebied.Suriname ontvangt geld door middel van loonbelasting, inkomstenbelasting
en het exporteren van goud. In 2018 bestond één derde deel van de overheidsinkomsten uit
bauxiet,olie en goud.Deze 3 grondstoffen vormden 95% van de export van het land, maar de
productie van goud bleef stijgen terwijl die van bauxiet steeds daalde.Vanaf 2011 is goud het
belangrijkste exportproduct geworden van Suriname.De bijzondere hoge goudprijs levert
een positieve bijdrage aan de economische groei van Suriname. Behalve goudwinning is
ook sprake van de goudindustrie in Suriname, sinds de komst van een goudraffinaderij in
2014.

Goud is een belangrijk product in Suriname. Het is één van de motoren achter de
veranderingen op economisch en ecologisch gebied. Goud is een prachtig edelmetaal en de
winning ervan zorgt voor werk en inkomen. In Suriname zitten ongeveer 30.000 mensen in
de goudsector die direct of indirect hun brood verdienen.

In februari 2015 werd het Kaloti Suriname Mint House, een goudraffinaderij in het district
Para, actief. De raffinaderij is de eerste van zijn soort in Zuid-Amerika. Het is een joint
venture van de firma Kaloti uit Dubai, de Republiek Suriname en Surinaamse
goudhandelaars. Het zuiveren van goud door middel van raffinage verhoogt de
exportwaarde. De goud raffinage betekent voor Suriname een toename van het
staatsinkomen middels belastingheffing en levert arbeidsplaatsen op.

Ongeveer twee derde van het goud wordt gewonnen door de kleinschalige goudwinning. Per
jaar wordt ruim 30 ton goud geproduceerd en geëxporteerd. Goud heeft een aandeel van
zo'n 60 procent in de totale exportwaarde van goederen.
De goudwinning ontwikkelde zich op het eind van de negentiende eeuw tot een belangrijke
sector van de Surinaamse economie. In 1876, het eerste jaar van de officiële productie,
werd 38 kg goud aangevoerd. In 1879 bedroeg de goudproductie 475 kg en een jaar later
670 kg. In de jaren negentig lag hij boven de 800 kg.

Mijnbouw heeft de grootste ecologische impact van alle extractieve industrieën.

Goudmijnbouw levert dus een aanzienlijke bijdrage aan de ecologische crisis waar de aarde
vandaag mee worstelt.

Tegenwoordig hebben de middelen om goud te produceren een impact op het milieu. Goud
wordt meestal niet gevonden in de vorm van goudklompjes, maar stof, dat moet worden
gescheiden met chemicaliën zoals cyanide en kwik. Ter vergelijking: bij de winning van één
ton goud wordt 150 ton cyanide gebruikt. Dit heeft uiteraard een ecologische impact, vooral
op tropische bossen.
In tegenstelling tot wat men zou denken zijn kleine goudproducerende industrieën het meest
vervuilend. Omdat ze minder gereguleerd zijn. We moeten daarom de voorkeur geven aan
grote importeurs bij het beleggen, omdat ze aan strengere specificaties voldoen

9
Kleinschalige goudwinning

Grootschalige goudwinning

10
Hoofdstuk 3: Verschillende manieren goudwinning in
Suriname

Op dit moment zijn de Sluicing en de Crushing de twee meest toegepaste methoden van
goudwinning in Suriname.De overige worden niet vaak toegepast, omdat de Surinaamse
bodem dit niet toelaat. Goud kan op verschillende manieren worden ontgonnen. Enkele
vormen hiervan zijn namelijk:

De Batee: Een batee is een ronde, ondiepe naar de bodem puntig toelopende metalen
spoelkom waarin onder toevoeging van water de goudhoudende grond met de hand wordt
gekneed en met een slingerende beweging wordt uitgespoeld. De zware gouddeeltjes
blijven tenslotte in de puntig aflopende bodem achter.De batee werd toegepast bij de
prospectie, maar ook bij de winning zelf. Vooral door de kleine concessionaris gebruikt. Het
is het algemene werktuig voor het winnen van goud.

Eyepicking: Eye Picking is gewoon het zien en oprapen van goud (wordt meestal gebruikt
bij kleinschalige goudwinning).

De longtom: De longtom is een langwerpige houten bak, aan een zijde afgesloten door een
schuin oplopende ijzeren plaat met gaten dat de longtom plaat heet. Hierachter is een
schuin aflopende goot met dwarsrichels met kwik ertussen, aangebracht. Onder toevoer van
stromend water wordt de goudhoudende grond in de bak gekneed en gespoeld. Het met het
water door de longtom plaat wegvloeiende goud wordt tenslotte in de uitstroomgoot aan het
kwik gebonden tot goudamalgaam.

Sluicing: Sluicing is een systeem waar men met een hoge druk de goudhoudende grond los
spuit. Meestal wordt gebruik gemaakt van een duim pomp om het losspuiten van de
goudhoudende grond te bewerkstelligen. Het wordt dan geleid naar het diepste punt waar
men bezig is met het winnen. Hierna wordt deze grond opgezogen door middel van een
pomp en dan geloosd naar een longtom.

Crushing: Is het fijnmalen van goudhoudende grond. De grond wordt handmatig, door
middel van een schop in een crusher geplaatst, de stof die uit de crusher komt wordt dan
geleid door een longtom.

Electronische winning: Houdt in dat men gebruik maakt van gouddetectors om het goud in
bepaalde gebieden op te sporen. Ziet men dat er goud voorkomt dan past men één van de
bovengenoemde winningsmethoden toe.

Mechanische winning: Bij mechanische winning vind goud ontginning plaats door
machines.De mechanische goudwinning is vaker mislukt,omdat men onvoldoende
onderzoek had gedaan op de machines, soms waren de machines niet geschikt voor de
bodem. Een voorbeeld hiervan is de motorschop, deze methode is mislukt,omdat deze niet
kon worden toegepast in de drassige kreekdalen.Tenslotte kwam men met
emmerbaggermolens,die toen het meest werden gebruikt op concessies.Door middel van de
emmerbaggermolens kon men niet alleen goud winnen uit de grond,maar ook uit rivieren.

11
Het gebruik van een batee

Het gebruik van een longtom

12
Sluicingsmethode

Een crusher

13
Hoofdstuk 4 Kleinschalige- en grootschalige goudwinning

§4.1 Kleinschalige goudwinning

Kleinschalige goudwinning wordt voornamelijk gedaan in groepen van ongeveer tien
mensen die vanuit dorpen in het bos reizen om op de oude manier goud te winnen. De
kleinschalige goudsector levert een waardevolle bijdrage aan Suriname en zorgt ook voor
werkgelegenheden, maar het kleine oogstproces laat een pad van ontbossing, vernietiging
en kwikvervuiling achter. Kleinschalige goudwinning vindt plaats in de Greenstone Belt
Oost-Suriname. Goudzoekers beginnen met het wegjagen van inheemse vegetatie om de
grond vrij te maken. Daarna graven ze een aantal gaten van ongeveer twee meter diep. De
inhoud van de put wordt gewassen met een zakje om te zien of het echt goud is. Wanneer
het klaar is voor gebruik, wordt er sluicing toegepast. Wanneer de onderste laag het goud
bereikt, wordt het stof met een lichte snelheid door de zuigslang geblazen. Stukken goud en
andere zware metalen werden gevangen achter de ribbels en/of metaal, en op de zwarte
mat die de onderkant van de longtom bedekte. Na een paar dagen of weken worden het
gaas en het bed gewassen en wordt het concentraat opgevangen. Kwik wordt gebruikt voor
het wassen. Wanneer het amalgaam(een mengsel van goud en kwik) wordt verwarmd, lost
het giftige kwik op en blijft het goud achter. Hierdoor komen kwikdampen vrij in de atmosfeer.
Kleinschalige goudwinning is al jaren een bron van conflicten. Er zijn conflicten tussen
goudzoekers en dorpelingen, tussen grote goud bedrijven en kleine goudzoekers, tussen de
overheid en "oekemmang". Een oekemmang is een Surinaams-Nederlands begrip van een
goudzoeker die zelfstandig naar goud zoekt.

§4.2 Grootschalige goudwinning

Grootschalige goudwinning vergt veel geld, omdat er grote investeringen nodig zijn in
prospectie, gebouwen, machines en infrastructuur. Er zijn twee grote goudmijnbedrijven
actief in Suriname. Eén daarvan is Rosebel Goldmines NV en de tweede is Surgold
(Newmont/Suralco). Cyanide wordt gebruikt in de grootschalige goudwinning, waar het goud
van de olie scheidt. Dit materiaal is giftig en kan schadelijke gevolgen hebben als het in het
milieu terechtkomt. De milieueffecten van grote goudwinning zijn ernstiger dan die van
kleine, maar bij kleine zijn de effecten beter zichtbaar omdat er niets wordt ondernomen om
in te grijpen en de effecten te verminderen.

14
 Hoofdstuk 5 voor en nadelen van goudwinning

§5.1 Voordelen van goudwinning

De kleine goudsector zorgt voor werkgelegenheid, sociale stabiliteit en economische

activiteit. Op de plaatsen waar aan goudwinning wordt gedaan, is er geen gebrek aan werk,
omdat iedereen kan werken om in de goudmijnen te kunnen leven. Je hebt hiervoor geen
schoolpapieren, diploma’s of certificaten nodig. Het gevolg is dat er geen jongeren meer op
straat rondlopen.

§5.2 Nadelen van goudwinning

De Surinaamse goudsector levert niet alleen voordelen op, maar ook risico’s voor mens,
milieu en samenleving. Bepaalde nadelen van goudwinning zijn namelijk:

ontbossing en erosie: Bij kleinschalige goudwinning worden inheemsen uit hun vegetatie
weggejaagd. Zodat ze grote delen van het bos kunnen kappen. De vruchtbare grond wordt
met graafmachines verwijderd, daarna wordt de grond onder hoge druk met water
verpompt. Dit proces verwijdert vitale mineralen uit de bodem, wat betekent dat planten niet
langer op de locatie kunnen groeien. Er worden geen nieuwe bomen geplant en dit is de
reden voor de erosie. Veel dieren worden uit hun habitat verdreven op zoek naar een
vruchtbare habitat.

Kwik: Het gebruik van kwik in kleinschalige goudwinning brengt gevaar voor het milieu met
zich mee. Kwik in de lucht heeft een negatief effect op de gezondheid van mensen en
dieren. Het eten van met kwik verontreinigde vis kan leiden tot kwikvergiftiging. Om één
kilogram goud te winnen, gebruiken mijnwerkers elke dag ongeveer één kilogram kwik. Zo
komt veel kwik in de bodem en het grondwater terecht. Het komt terecht in het
Brokopondomeer en kan zich onder slechte omstandigheden ophopen in de voedselketen.
Het eten van vis uit beken en meren, het inslikken van dampen die vrijkomen tijdens de
goudwinning en het in contact komen met kwik kunnen allemaal gevolgen voor de
gezondheid hebben. Bovendien is het schadelijk voor aquatische en terrestrische
ecosystemen, levende organismen en organismen. Er wordt geschat dat er in Suriname
jaarlijks 60.000 kilogram kwik in het milieu terechtkomt,

De gezondheid van de bewoners in de goudwinningsgebieden: De bewoners in de

goudwinningsgebieden hadden te kampen met de nadelen van de goudsector. Door de
hoeveelheid methylkwik in vissen komt methylkwik ook terecht in het lichaam van de
bewoners die deze vissen eten. Kwik komt ook in rivieren terecht, wat gevaarlijk is voor
bewoners die het water gebruiken. Door te koken en te baden met rivierwater, water te
drinken en riviervis te eten, krijgen ze veel kwik in hun lichaam, wat schade toebrengt aan
hun gezondheid.

15
Kwikgebruik bij kleinschalige goudwinning

Gevolgen van kwikgebruik

16
Conclusie
Geconcludeerd kan worden dat kleinschalige goudwinning en grootschalige goudwinning
belangrijk zijn voor de Surinaamse economie, maar hoewel ze zo belangrijk zijn voor ons
land zorgen ze ook voor veel problemen in het land. De goudsector heeft veel voordelen,
aan de ene kant is goud een van de meest waardevolle producten van ons land en het zorgt
ook voor veel werkgelegenheid, maar aan de andere kant is goudwinning de oorzaak van
ontbossing, stress en gezondheidsproblemen voor bewoners in goudwinningsgebieden.

17
Aanbevelingen
Een van de aanbevelingen die de overheid zou kunnen toepassen is de ordening van de
goudsector. Vooral als het gaat om de kleinschalige goudwinning. Daarnaast zou de
overheid ook erop moeten letten dat er genoeg polities en bestuurdienst is op de
goudvelden om te controleren wat er daar gebeurt. Ook educatie en voorlichting aan de
gouddelvers is van belang. Als laatst zou ik de goudzoekers adviseren om het gebruik van
kwik te verminderen, zodat de bewoners in het gebied er geen last van hebben.

18
Bronnen

We hadden 2 vragen die we aan verschillende mensen hebben gesteld en dit was hun
antwoorden:

Vraag 1: Wat vindt u van de manier hoe er goud wordt gewonnen in

Suriname?(kleinschalig)

Joymar(reporter): Onderzoek heeft uitgewezen dat de kleinschalige goudsector aan

verbetering toe is als we praten over de wijze waarop dat plaatsvindt. Er zijn reeds wetten
aangenomen en er bestaan verdragen die betrekking hebben daarop, maar er is nog werk
aan de winkel.

Temera(burger): Het winnen van goud op kleinschalig niveau levert wel veel geld maar is
gevaarlijk. Het zorgt voor vervuiling van het water door kwik, de natuur en ook voor jaloezie.
Vechtpartijen tussen de kleine groepen gouddelvers die naar goud zoeken vooral als het
gaat om illegaal goud zoeken.

Terrence(student Adek natuurwetenschappen): De manier hoe er goud wordt gewonnen in

Sur op kleinschalig niveau vind ik dat ze een risico nemen om in de mijngebieden te werken
zonder veiligheid, equipment en maatregelen die getroffen moeten worden voor de
veiligheid van een persoon.

Sampono(burger): De manier hoe er goud wordt gewonnen op kleinschalig niveau vind ik

slecht omdat de meeste mensen die de goudwinning uitvoeren niet echt weten wat ze doen.
Waardoor ze zichzelf en en de mensen die daar wonen in gevaar zetten.

Vraag 2: Vindt u dat Suriname vooruit is gegaan binnen de goudsector? Ja/Nee en

waarom.

Joymar(reporter): Het hangt ervan vanuit welke kant je het bekijkt. De vervuiling van ons
milieu betekent een stukje achteruitgang op het gebied van milieuvriendelijkheid en aan de
andere kant(financieel) heeft ons land de afgelopen 15+ jaren miljarden US dollars aan
inkomsten gehad uit de goudsector. Dat is te halen uit de diverse jaarlijkse verslagen van de
goudbedrijven en begrotingen van de diverse regeringen. Dus ja Suriname is financieel
vooruit gegaan(2012/2013) hadden we zelfs een begrotingsoverschot) maar ons milieu
wordt steeds meer vernietigd.

https://nl.econologie.com/investeringen-groen-goud-ecologie/

19
https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2012/02/19/de-keerzijde-van-de-gouden-medaille/
https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/138577-goudwinning-in-suriname-inkomen-e
n-gevaar.html
https://geografie.nl/artikel/giftig-goud
https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-8-2018-004237_NL.html#:~:text=Goud%
20is%20een%20belangrijk%20exportproduct,van%20Surinaamse%20en%20buitenlandse%
20werknemers.
https://goudwinning-suriname.blogspot.com/2013/02/kwikgebruik-schaadt-biodiversiteit-en.ht
ml
https://nl.wikipedia.org/wiki/Goudwinning_in_Suriname

20