CZASZKA

1. Kości czaszki oraz ich części, szwy

Twarzoczaszka:

sew
Szwy twarzoczaszki (wydaje mi się ze tego nie trzeba, ale dam for fun):
1. Miedzynosowy-internasal suture
2. Nosowo-szczękowy-nasomaxillary suture
3. Czołowo-nosowy-Frontonasal suture
4. Jarzmowo-szczękowy-zygomaticomaxillary suture
5. Podniebienny pośrodkowy- median palatine suture
6. Skroniowo-jarzmowy-temporozygomatic suture
7. Szew przysieczny-incisive suture
8. Czołowo-szczękowy-Frontomaxillary suture
9. Podniebienny poprzeczny-transverse palatine suture
10. Podniebienno-sitowy- palato-ethmoidal suture
MÓZGOCZASZKA
 2. Jamy i doły czaszki, kostne ograniczenia oczodołu i jamy
nosowej

JAMY CZASZKI:

1)Jama nosowa kostna

- podzielona pionową kostną przegrodą nosa
- składa się z jamy nosowej właściwej i 4 zatok przynosowych: czołowych,
szczękowych, klinowych i komórek sitowych
- od przodu otwiera się otworem gruszkowym, natomiast z tyłu znajdują się
nozdrza tylne
- Ma 3 przewody nosowe: górny, środkowy i dolny
- Ma 3 małżowiny nosowe: górną, środkową i dolną

2)Jama ustna
- ograniczona częściami kostnymi i głównie mięśniami
- Występuje: dół przysieczny, otwór podniebienny większy i otwory
podniebienne mniejsze

DOŁY CZASZKI
- dół przedni

- dół środkowy

- dół tylny czaszki

Pytania - jak są organiczne + połączenia + zawartości :))

KOSTNE OGRANICZENIA OCZODOŁU I JAMY NOSOWEJ

POŁĄCZENIA WEWNĘTRZNYCH DOŁÓW CZASZKI Z OCZODOŁEM, DOŁEM
PODSKRONIOWYM I DOŁEM SKRZYDŁOWO PODNIEBIENNYM
A) dół podskroniowy z dołem środkowym czaszki - otwór owalny (oval foramen) i
otwór kolcowy (foramen spinosum)
B) dół skrzydłowo-podniebienny z dołem środkowym czaszki - otwór okrągły
(foramen rotundum)
C) oczodół z dołem środkowym czaszki - kanał nerwu wzrokowego i szczelina
oczodołowa górna (superior orbital fissure)
D) oczodół z dołem przednim czaszki - otwór sitowy przedni
 Połączenia dołu podskroniowego i
skrzydłowo-podniebiennego
- dół skrzydłowo-podniebienny - pterygopalatine fossa

- dół podskroniowy - infratemporal fossa

- dół podskroniowy i skrzydłowo podniebienny są łączą się między sobą

szczeliną skrzydłowo-szczękową - pterygomaxillary fissure

Bruzdy dla zatok opony twardej

Miejsca przejścia nerwów czaszkowych przez podstawę czaszki

blaszka sitowa - cribiform plate

otwory blaszki sitowej - cribiform foramina
kanał nerwu wzrokowego - optic canal
szczelina oczodołowa górna - superior orbital fissure
otwór okrągły - foramen rotundum
otwór owalny - foramen ovale
przewód/otwór słuchowy wewnętrzny - internal acoustic meatus/pore
otwór szyjny - carotid canal
kanał nerwu podjęzykowego - hypoglossal canal
otwór wielki - foramen magnum

szczelina skalisto-bębenkowa - petrotympanic fissure

kanalik bębenkowy - tympanic canaliculus
kanalik sutkowy - mastoid canaliculus
otwór rylcowo-sutkowy - stylomastoid foramen
Otwór kolcowy - Foramen spinosum
Występuje bocznie i do tyłu od otworu owalnego, przechodzi przez niego:
- gałąź oponowa nerwu V3
- tętnica oponowa środkowa (gałąź tętnicy szczękowej)
 Otwór rylcowo-sutkowy
stylomastoid foramen

o między wyrostkami rylcowatym i sutkowatym leży otwór rylcowo-sutkowy – stylomastoid foramen –

przez niego wychodzi n. twarzowy (VII)
Otwór słuchowy wewnętrzny i zewnętrzny (internal/external acoustic pore)
1. Otwór słuchowy wewnętrzny -kanał w kości skroniowej, łączy tylny dół czaszki
z błędnikiem
 2. Otwór słuchowy zewnętrzny - zapoczątkowuje przewód słuchowy zewnętrzny,
który kończy się na błonie bębenkowej.

ZATOKI PRZYNOSOWE(PARANASAL SINUSES)

-uchodzą do jamy nosowej,

- są to przestrzenie powietrzne wysłane błoną śluzową i są zlokalizowane w obrębie kości

czołowej, szczęki oraz klinowej

- błona śluzowa zatok przynosowych stanowi przedłużenie błony śluzowej okolicy

oddechowej jamy nosowej.
- zatoka szczękowa(Maxillary sinus), zatoka czołowa(Frontal sinus) oraz komórki sitowe
przednie(Anterior ethmoidal cells) zatoki sitowej( Ethmoid sinus) uchodzą do przewodu
nosowego środkowego(Middle nasal meatus), najczęściej do rozworu
półksiężycowatego(Semilunar hiatus)

- komórki sitowe tylne(Posterior ethmoidal cells) zatoki sitowej uchodzą do przewodu

nosowego górnego(Superior nasal meatus)

- zatoka klinowa(Sphenoidal sinus) uchodzi do zachyłku

klinowo-sitowego(Spheno-ethmoidal recess)

- do przewodu nosowego dolnego(Inferior nasal meatus) uchodzi przewód

nosowo-łzowy(Nasolacrimal duct)
KANAŁ TĘTNICY SZYJNEJ- CAROTID CANAL

1. znajduje się on w kości skroniowej w jednej z jej części; w części skalistej

2. znajduje się on w szczycie piramidy kości skroniowej
3. część skalista - petrous part
4. inaczej: piramida kości skroniowej
5. ma podstawę, szczyt, trzy powierzchnie (przednią, tylną, dolną) i trzy brzegi (górny, przedni,
tylny)
6. w szczycie piramidy skierowanym przyśrodkowo i do przodu jest otwór wewnętrzny kanału t.
szyjnej –
internal opening of carotid canal
7. tętnica wspólna wewnętrzna rozpoczyna się na wysokości górnego brzegu chrząstki
tarczowatej w przedłużeniu tętnicy szyjnej wspólnej i biegnie ku górze w stronę podstawu
czaszki do otworu zewnętrznego kanału tętnicy szyjnej.
 Dół przysadki
hypophysial fossa
Na powierzchni górnej trzonu kości klinowej znajduje się siodło tureckie, a w nim dół
przysadki, w którym leży przysadka mózgowa (pituitary gland).
Po bokach od dołu przysadki znajdują się zatoki jamiste. W dole przysadki znajdują
się zatoki międzyjamiste przednia i tylna, a po bokach zatoki jamiste.
 Ograniczenia kostne oczodołu
Oczodół - orbit
1. Ograniczenia
a. ściana górna:
i. część oczodołowa kości czołowej
ii. skrzydło mniejsze kości klinowej
b. ściana dolna:
i. powierzchnia oczodołowa trzonu szczęki
ii. część powierzchni oczodołowej kości jarzmowej
iii. wyrostek oczodołowy kości podniebiennej
c. ściana przyśrodkowa:
i. tylny odcinek wyrostka czołowego szczęki
ii. kość łzowa
iii. blaszka oczodołowa kości sitowej
iv. mała część trzonu kości klinowej
d. ściana boczna:
i. powierzchnia oczodołowa kości jarzmowej
ii. powierzchnia oczodołowa skrzydła większego kości klinowej
2. JAMA OCZODOŁOWA
a. kształt ostrosłupa, którego wierzchołek jest zwrócony do kanału
wzrokowego - optic canal - a podstawa do powierzchni twarzoczaszki
b. podstawa oczodołu tworzy wejście do oczodołu - orbital opening
c. na górnym brzegu - supraorbital margin - znajduje się otwór/wcięcie
nadoczodołowe - supraorbital foramen
d. przyśrodkowo od otworu nadoczodołowego znajduje się otwór/wcięcie
czołowe - frontal foramen
e. dół skroniowy - temporal fossa - znajduje się do tyłu od brzegu
bocznego oczodołu
3. NERWY OCZODOŁU
a. nerw bloczkowy (IV) i jego gałęzie
b. nerw oczny (V1)
c. nerw wzrokowy (II)
d. nerw okoruchowy (III)
e. nerw odwodzący (VI)
 Staw skroniowo-żuchwowy - temporomandibular joint
Staw symetryczny, kulisty, sprzężony i dwujamowy.
Powierzchnie stawowe:
● Dołek stawowy - przedni odcinek dołu żuchwowego
● Guzek stawowy - wyrostek jarzmowy kości skroniowej
● Głowa żuchwy
Torebka stawowa wzmacniana przez więzadła:
● Więzadło boczne - od podstawowe wyrostka jarzmowego do bocznej i tylnej
powierzchni szyjki żuchwy
● Więzadło klinowe - żuchwowe - od kolca kości klinowej i szczeliny skalisto -
bębenkowej kości skroniowej przez powierzchnię wewmetrzną gałęzi żuchwy
do języczka żuchwy; obejmuje początek bruzdy żuchwowo - gnykowej
● Więzadło rylcowo - żychwowe - od wyrostka rylcowatego do kąta i tylnego
brzegu gałęzi żuchwy.
Ruchy stawu w trzech kierunkach:
● Wysuwanie i cofanie
● Opuszczanie i podnoszenie
● Ruchy boczne, czyli żucia
Kanał żuchwy - Mandibular canal
Otwór żuchwy(mandibular foramen) prowadzi do kanału
żuchwy dla nerwu bródkowego i naczyń zębodołowych
dolnych.
Kanał żuchwy otwiera się na przedniej powierzchni
otworem bródkowym (mental foramen)

Otwory nadoczodołowe i podoczodołowe

- Otwór/Wcięcie Nadoczodołowy -> Supraorbital foramen
- Otwór podoczodołowy -> Infraorbital foramen

Przez
otwor nadoczodolowy przechodzi: nerw nadoczodołowy
 (supraorbital n.) -> odgałęzienie n. czołowego (frontal
n.=Gałąź V1, n. ocznego=ophthalmic n.)
Tętnica nadoczodołowa - Supraorbital a. jest
odgalezieniem t. ocznej ( ophthalmic a., ktora jest
odgałezieniem t. szyjnej wewnetrznej- internal carotid artery)
Żyła nadoczodołowa supraorbital v. (supraorbital v. +
supratrochlear v. = angular v., angular v. jest doplywem facial
v.)

Otwór podoczodołowy
Przechodzą przez niego:
- Nerw podoczodołowy (Infraorbital n.) -> przedłuzenie V2 Nerwu
szczękowego ( maxillary n.), gałezie koncowe n. podoczodolowego
tworza gęsią stopkę mniejszą
- Tętnica podoczodołowa (Infraorbital a.) odgalezienie t. szczękowej
Podaj żródła włókien czuciowych, ruchowych V n. czaszkowego (Trojdzielny- trigeminal nerve)

​
​ ● włókna aferentne
​ rozpoczynają się w kom. pseudojednobiegunowych zwoju trójdzielnego/troistego/zwoju
półksiężycowatego - trigeminal ganglion
​ ○ aksony kom. tego zwoju tworzą część większą i wnikają do jąder czuciowych pnia mózgu:
■ jądra pasma śródmózgowiowego (w śródmózgowiu) - mesencephalic nucleus of trigeminal nerve
■ jądra czuciowego głównego (w moście) - pontine nucleus of trigeminal nerve
■ jądra pasma rdzeniowego (w rdzeniu przedłużonym) - spinal nucleus of trigeminal nerve
​ ● włókna eferentne
○ rozpoczynają się w jądrze ruchowym w moście i tworzą część mniejszą, która łączy się z n. żuchwowym (V3)

Połączenia kości czaszki

Chrząstkozrosty

-znajdują się głównie na podstawie czaszki

-z wiekiem chrząstka szklista przekształca się w kość oraz chrząstkę włóknistą
-jest ich 7:

chrząstkozrost skalisto-potyliczny(między piramidą k. skroniowej a podstawą k.

potylicznej)

chrząstkozrost klinowo-skalisty(między skrzydłem większym/trzonem k. klinowej a

piramidą)

chrząstkozrost klinowo-potyliczny(między trzonem k. klinowej a podstawą k.

potylicznej)

chrząstkozrosty śródpotyliczne, 2x przednie, 2x tylne(między częściami k.

potylicznej)
Więzozrosty

-występują głównie na sklepieniu i bocznych ścianach czaszki

-przybierają formę szwów lub ciemiączek
-ciemiączek jest 6
-szwy mają różne formy: piłowate, łuskowate, gładkie, rowkowe
-szew czołowy zanika w 2 r.ż.; pozostałe kostnieją w wieku 40-50 lat

Ciemiączka(fontanelles)

przednie
tylne

2x przednio-boczne
2x tylno-boczne
zarastają one w 1 roku życia(przednie w drugim). Naciskanie ich pozwala lekarzowi ocenić
stopień nawodnienia niemowlęcia oraz ciśnienie wewnątrz czaszki.

Szwy(sutures)

na sklepieniu czaszki: strzałkowy(sagittal), czołowy(frontal), wieńcowy(coronal),

węgłowy(lambdoid)
 na ścianie bocznej: klinowo-czołowy(sphenofrontal), klinowo-ciemieniowy
(sphenoparietal), łuskowy (squamous), klinowo-łuskowy (sphenosquamous),
ciemieniowo-sutkowy (parietomastoid), potyliczno-sutkowy (occipitomastoid)

na twarzy: czołowo-nosowy(frontonasal), czołowo-szczękowy(frontomaxillary),

międzynosowy(internasal), nosowo-szczękowy(nasomaxillary),
jarzmowo-szczękowy(zygomaticomaxillary)

na podniebieniu: podniebienny pośrodkowy(median palatine), podniebienny

poprzeczny(transverse palatine), przysieczny(incisive)
 Mm. żucia

M. skroniowy (temporalis)
● Przyczep początkowy – kesa skroniowa dolna, ściana przyśrodkowa dołu skroniowego, grzebień
podskroniowy, powięź skroniowa, łuk jarzmowy
● Przyczep końcowy – wyrostek dziobasty żuchwy
● Unerwienie - nn. skroniowe głębokie od V3
● Czynność - unosi żuchwę obracając ją na zewnątrz, cofa wysuniętą żuchwę, zaciska zęby