1. Co przechodzi przez otwór owalny ?

(nerw żuchwowy)
2. Nerwem związanym z dołem skrzydłowo-podniebiennym jest ? (nerw szczękowy)
3. Do obwodu przedniego tętnicy szyjnej zewnętrznej zaliczamy ? (tarczowa górna, językowa,
twarzowa)
4.Gdzie uchodzi zatoka klinowa ? (zachyłek klinowo-sitowy powyżej małżowiny nosowej
górnej)
5. Co przechodzi przez szczelinę oczodołową górną ? (nerwy okoruchowy, bloczkowy,
oczny, odwodzący)
6. Co przechodzi przez otwór szyjny ? (nerwy IX, X, XI)
7. Do jakiego dołu czaszki uchodzi szczelina oczodołowa górna ? (środkowy dół
czaszki)
8. Z jakich żył powstaje żyła kątowa ? (nadbloczkowa i nadoczodołowa)
9.Unerwienie mięśni żucia. (od nerwu żuchwowego - V3)
*Gałąź brzeżna żuchwy, czego jest gałęzią i podane różne nerwy i tętnice (nerw
twarzowy)
*Zawartość przestrzeni przygardłowej (n. IX, X, XI, XII, t. i ż. szyjna wewnętrzna, wyr.
rylcowaty i spoczywające na nim mięśnie)
*Z jaką przestrzenią łączy jamę ustną otwór podniebienny większy? (dół skrzydłowo-
podniebienny)
*Jaki nerw przechodzi przez otwór okrągły? (n. szczękowy)

ograniczenia trójkąta bocznego szyi,

gdzie uchodzą komorki sitowe tylne ( przewód nosowy górny)

który mięsień jest unerwiony przez nerw twarzowy - dźwigacz powieki, okrezny oka itp,

1 pole węzłów chłonnych szyi

Ogółem tylko odgałęzienia głównych tętnic (szyjnej zewnętrznej, szczękowej, twarzowej), co

przez jaki otwór przechodzi, odgałęzienia nerwu trójdzielnego i twarzowego.
Ewentualnie przyczepy mięśni żucia i ujścia zatok.

mięśnie odpowiadające za ruchy gałki ocznej,

tętnica podoczodołowa,
mięśnie mimiczne twarzy (unerwienie), - n. VII
który odpowiada za zamknięcie szpary ocznej - okrężny oka (nerw VII),
który odpowiada za otwarcie szpary ocznej - dźwigacz powieki (n.III)
tętnica szyjna zewnętrzna i odgałęzienia po kolei,
unerwienie mięśni oka (nn.III,IV,VI),
tętnica podoczodołwa,
t. szyjna wewnętrzna i wspólna,
doły czaszki + inne,
mięśnie żucia z przyczepami ogólnie tylko anatomia.
przyczepy miesni zucia i nadgnykowych,
trojkat zazuchwowy,
unerwienie nerwu zebodolowego dolnego
ograniczenia kostne oczodolu
na pewno nerw V i VII
1
testnice - szczekowa, szyjna zewnetrzna, szyjna wewnetrzna + odgalezieni
skroniowa powierzchowna + odgalezienia
(na pewno odgalezienia, zapytam, czy ktos mial przebieg)
niektorzy pytali o jadra nerwow czaszkowych, ale ogolnei chyba tylko V i VII
kosc jarzmowa do opisania

mięśnie żwacze, nad i pod gnykowe szczególnie unerwienie mięśnia

dwubrzuśćcowego,
pozostałością czego jest otwór ślepy na języku (przewodu tarczowo-
językowego)
brzegi kostne oczodołu,
ujścia zatok
budowa żuchwy
odgałęzieia t szyjnej po kolei
porażenie obwodowe i centralne n. twarzowego
gdzie t. twarzowa wychodzi na twarz (przedni brzeg m. żwacza)
skad pochodzi nerw podniebienny wiekszy (zwój skrzydłowo-
podniebienny)
otwory
oko- ze tez wyrownuje cisnienie
nerw podoczodolowy
nerw przysieczny - gdzie ma początek (od n. nosowo-podniebiennego ze swoju
skrzydłowo-podniebiennego)
t. szyjna zewnętrzna i wewnętrzna - i że wewnętrzna nic nie oddaje w obrębie szyi
nerwy i mięsnie jakie działają u Ani Dyczko, gdy puszcza oko do kolegi :-)
Trójkąty szyi (dużo o ograniczenia trójkątów i o trójkąt tętnicy szyjnej)
Baroreceptory w tętnicy szyjnej ( jaka reakcja przy ucisku, opisać całą
kaskadę reakcji i najważniejsze ze dochodzi do spadku przepływu krwi w
głowie)
Nerw twarzowy (jak rozpoznać czy uszkodzony wewnątrzczaszkowo czy
obwodowo)
Lemiesz
małżowina nosowa- która jest kostna (dolna to osobna kość, środkowa i
górna - cz. kości sitowe - cienkie blaszki kostne pokryte błoną śluzową)
mięśnie gałki ocznej i unerwienie
pojemność zatok
ujście zatok
platysma
mos
odgałęzienia tętnicy szyjnej zewnętrznej w kolejności
coś ze ucisk gałek ocznych powoduje omdlenie (ten słynny karateka ;))
o przewód tarczowo-językowy
2
 o zwoje (głównie skrzydłowo-podniebienny)
nabłonek w zatoce szczękowej jaki jest
o otwory co przez nie przechodzi ( otwory w obrębie oczodołu nad i
podoczodołowy, szczeliny oczodołowe, kanał nerwu wzrokowego te
bardzo lubi podobno inne zresztą też...)

:n.podoczodolowy,ujscia zatok i na poprawce brzeg kostny oczodolu i z budowy

żuchwy

karateka uderza w glebek tetnicy szyjnej i w oko i tracisz przytomnosc (mechanizm z

baroreceptorow i nerwu blednego),
pojemnosc zat szczekowej, jej nablonek,
ktora z malzowin jest kostna,
porazenie obwodowe i osrodkowe n. VIII (jak odroznic),
pierwsze odg. t. szyj. zewn.,
co przechodzi przez szcz. ocz. gorna, dolna, kanal n. wzrokowego,
trojkaty - boczny szyi, podzuchwowy, podjezykowy,
miesnie ruchowe oka, dzwigacz powieki, etc.

-doły podskroniowy, skrzydłowo- podniebienny, zażuchowowy itd

-n trójdzielny, n. twarzowy
-tętnica szyjna wew i zew, t. twarzowa
-ślinianka przyuszna
-oczodół

3
Tętnice:
t. szyjna wspólna:
• podział na C4
• kłębek szyjny w msc podziału - chemoreceptor
• zatoka t. szyjnej - baroreceptor

t. szyjna wewnetrzna:
brak odgałęzień w obrębie szyi
odgałęzienia w cz. głowowej:
• gałąź szyjno-bebenkowa
• gałąź kanału skrzydłowego
• gałęzie zatoki jamistej
• tętnica oczna:
• t. środkowa siatkówki
• t. łzowa
• tt. rzęskowe tylne długie i krótkie
• t. nadoczodołowa
• t. sitowa tylna
• t. sitowa przednia
• tt. powiekowe przyśrodkowe górna i dolna
• t. nadbloczkowa
• t. grzbietowa nosa
• t. łącząca tylna
• t. naczyniówkowa
• t. przednia mózgu
• t. środkowa mózgu

t. szyjna zewnętrzna:
przedni obwód:
• t. tarczowa górna
• t. językowa
• t. twarzowa
przyśrodkowy obwód:
• t. gardłowa wstępująca
tylny obwód:
• t. potyliczna
• t. uszna tylna
gałęzie końcowe:
4
 • t. skroniowa powierzchowna
• t. szczękowa

t. twarzowa:
• t. podniebienna wstępująca
• gałąź migdałkowa
• t. podbródkowa
• gałęzie gruczołowe
• t. wargowa dolna
• t. wargowa górna
• t. kątowa

t. szczękowa:
cz. żuchwowa
• t. uszna głęboka
• t. bębenkowa przednia
• t. oponowa środkowa
• t. zębodołowa dolna
• gałąź żuchwowo-gnykowa
• gałęzie zębowe
• gałęzie zębodołowe
• gałęzie dziąsłowe
• gałęzie śródkościa
• t. bródkowa
• gałąź przysieczna
cz. skrzydłowa
• t. żwaczowa
• tt. skroniowe głębokie przednia i tylna
• gałęzie skrzydłowe
• t. policzkowa
cz. skrzydłowo-podniebienna
• t. zębodołowa górna tylna
• t. podoczodołowa
• t. zębodołowa górna przednia
• t. podniebienna zstępująca
• t. kanału skrzydłowego
5
 • tt. podniebienne mniejsze i większe
• t. klinowo-podniebienna
• tt. nosowe tylne boczne i przegrody nosa

t. skroniowa powierzchowna:
• gałęzie przyusznicze
• t. poprzeczna twarzy
• gałęzie uszne przednie
• t. jarzmowo-oczodołowa
• t. skroniowa środkowa
• gałąź czołowa
• gałąź ciemieniowa

Węzły chłonne szyi:

przednie - chłonka z j. ustnej i trzew szyi:
• podżuchwowe (A - przednie, B - środkowe, C - tylne)
• podbródkowe
• zagardłowe
• podgnykowe
• przedkrtaniowy
• przedtchawicze
• przytchawicze
• nadmostkowe
powierzchowne - chłonka z ok.
potylicznej i karku
głębokie - pawie cała chłonka trzewi i
szyi

6
otwór ślepy żyła wypustowa nosowa (1%)

otwory w blaszce sitowej nn. węchowe

otwory sitowe przedni i tylny naczynia i nn. sitowe przednie i tylne

kanał wzrokowy n. wzrokowy, t. oczna

szczelina oczodołowa górna n. okoruchowy, bloczkowy, oczny, odwodzący, zyła oczna górna i gałąź ż.
ocznej dolnej, włókna nerwowe współczulne ze splotu jamistego, gałązka
t. oponowej środkowej

szczelina oczodołowa dolna n. jarzmowy, naczynia i n. podoczodołowe, żyła oczna dolna

łączy dół s-p z oczodołem

otwór okrągły n. szczękowy

łączy dół s-p z dołem środkowym czaszki

otwór owalny n. żuchwowy + g. oponowa dodatkowa od t. oponowej środkowej

o. kolcowy g. oponowa n. żuchwowego + naczynia oponowe środkowe

o. poszarpany nic

rozwór n. skalistego n. skalisty większy

większego

rozwór n. skalistego n. skalisty mniejszy

mniejszego

o. przysieczny n. nosowo-podniebienny, t. klinowo-podniebienna

kanał t. szyjnej t. szyjna wew., splot szyjno-tętniczy wew

kanalik sutkowy g. uszna n. błędnego

szczelina skalisto - struna bębenkowa

bębenkowa

o. rylcowo-sutkowy n. VII, t. rylcowo-sutkowy

o. nadoczodołowy naczynia i nn nadoczodołowe

szczelina bębenkowo-sutkowa gałąź uszna n. błędnego

szczelina skrzydłowo- t. szczękowa - od dołu podskron. do s-p

podniebienna = skrzydłowo- n. zębodołowy górny tylny - z dołu s-p do dołu podskroniowego
szczękowa połączenie dołu s-p z dołem podskroniowym

o. klinowo-podniebienny n. nosowo-podniebienny, nn. nosowe górne tylne

łączy dół s-p z jamą nosową

kanał skrzydłowy n. kanału skrzydłowego i t. towarzysząca

łączy dół s-p z pow. wew. i zew. podstawy czaszki

kanał podniebienno- łączy dół s-p z dolną podstawą czaszki

pochwowy

kanał podniebienny większy n. i naczynia podniebienne większe

łączy dół s-p z jamą ustną

7
kanał gardłowy n. i naczynia gardłowe

o. wielki rdzeń przedłużony, nn. dodatkowe, tt kręgowe przednie i tylne tt.

rdzeniowe oraz sploty żylne

o. szyjny n. IX, X, XI, zatoka skalista dolna, opuszka górna ż. szyjnej wew, t.
oponowa tylna i g. sutkowa t. potylicznej

kanał n. podjęzykowego n. podjęzykowy i splot żylny

kanał kłykciowy żyła wypustowa kłykciowa, gałęzie oponowe t. gardłowej wstępującej

Ujścia zatok przynosowych:

• zatoka klinowa - zachyłek klinowo-sitowy (nad małżowiną nosową górną)
• komórki sitowe tylne (zatoki sitowej) - przewód nosowy górny (pod małżowiną nosową
górną)
• kom. sitowe przednie, środkowe, zatoka szczękowa, zatoka czołowa - przewód
nosowy środkowy (pod małżowiną nosową środkową)
• przewód nosowo-łzowy - przewód nosowy dolny (pod małżowiną nosową dolną)

nabłonek - wielorzędowy migawkowy (oddechowy), przedłużenie nabłonka oddechowego

jamy nosowej, jednak uboższy w gruczoły, kom. kubkowe i migawki

OCZY
mięśnie powiek:
• m. okrężny oka (część powiekowa) - n. VII -> zamykanie szpary powiek, mruganie
• m. tarczkowy górny i dolny - nn. współczulne -> regulują rozwarcie; gdy porażone to
zwężenie
• m. dźwigacz powieki górnej - n. III -> rozwiera; gdy porażenie powieka górna całkowicie
opada

mięśnie gałki ocznej:

• prosty boczny - n. VI (odwodzący)
• prosty przyśrodkowy, górny, dolny i skośny dolny - n. III (okoruchowy)
• skośny górny - n. IV (bloczkowy)

Odruch Aschnera, odruch oczno-sercowy – zwolnienie tętna po ucisku na gałki oczne.

Opisane po raz pierwszy przez Bernharda Aschnera[1], później także przez Giuseppe
Dagniniego.

8
ŚLINIANKI

komora ślinianki przyusznej:

• przód - żwacz, gałąź żuchwy, m. skrzydłowy przyśrodkowy
• tył - mos, brzusiec tylny m. dwubrzuścowego
• przyśrodkowo - wyr. rylcowaty i rozp. się na nim mięśnie
• bocznie - powięź przyusznicza
zawartość:
• ś. przyuszna
• t. szyjna zew
• żyła zażuchwowa
• n. VII - splot wewnątrzprzyuszniczy
• naczynia i węzły chłonne

ślinianka przyuszna:
czysto surowicza, o bud. pęcherzykowej
przewód ślinianki (Stenona/ Stensena) - wychodzi z przedniego brzegu ślinianki, biegnie
do przodu poprzecznie na m. żwaczu, 1cm poniżej łuku jarzmowego, zagina się pod
kątem prostym i przebija m. policzkowy uchodząc na brodawce przyuszniczej na
wysokosci 7.
• unaczynienie - t. skroniowa pow./ bezpośrednio od t. szyjnej zew.
• unerwienie przywspółczulne i czuciowe:
n. językowo-gardłowy→n. bębenkowy→splot bębenkowy→n. skalisty
mniejszy→zwój uszny→gałąź łącząca z nerwem uszno-skroniowym→n. uszno-
skroniowy→gałęzie łączące z n. twarzowym→n. twarzowy→zraziki ślinianki
przyusznej.
• unerwienie współczulne - splot otaczający t. skroniową powierzchowną

ślinianka podżuchwowa
surowiczo-śluzowa, cewkowo-pęcherzykowa
przewód (Whartona) - wychodzi z tylnej przyśrodkowej cz., zagina się wokół tylnego
brzegu m. ż-g, biegnie nad nim bocznie do mm. gnyk-jęz i bródk-jęz i uchodzi na
mięsku podjęzykowym (najczęśniej z przewodem wiekszym ś. podjęz)
• unaczynienie - t. twarzowa i t. językowa
• unerwienie przywspółczulne:
n. twarzowy→struna bębenkowa→n. językowy→zwój podżuchwowy→zraziki
gruczołu.
• unerwienie współczulne - splot otaczający t. twarzową
• czuciowe - n. językowy

ślinianka podjęzykowa
surowiczo-śluzowa, cewkowo-pęcherzykowa
przewody podjęzykowe mniejsze - uchodzą wzdłuż fałdu podjęz
przewód językowy większy (Bartholina) - razem z przew. W. na mięsku podjęz
• unaczynienie - t. podjęzykowa (od t. językowej)
• unerwienie - takie samo jak ś. podżuchwowa

9
JĘZYK

Można wyróżnić trzy typy nerwów zaopatrujące język:

• ruchowe:
• nerw podjęzykowy (XII) (łac. n. hypoglossus)
• czuciowe:
• nerw językowy, (V3) (łac. n. lingualis), gałąź nerwu żuchwowego - trzon i
koniec języka
• nerw językowo-gardłowy (IX) (łac. n. glossopharyngeus) - nasada
• nerw krtaniowy górny (łac. n. laryngeus superior) gałąź nerwu błędnego
(X) - mały odcinek nasady jezyka
• dostarczające wrażenia smakowe:
• włókna struny bębenkowej (łac. chorda tympani), gałęzi nerwu twarzowego
biegnące w nerwie językowym przewodzą impulsy z brodawek grzybowatych
(2/3 przednie)
• nerw językowo-gardłowy zaopatruje również brodawki okolone i liściate
(1/3 tylna)

Porażenie nerwu podjęzykowego

• obwodowe - tętniak t. kręgowej, zranienie szyi po str prawej i uszkodzenie prawego n.
XII = zbaczanie jezyka przy wysuwaniu w prawo, zanik mięśni po prawej stronie i
drżenie
• ośrodkowe - udar mózgu po stronie prawej i uszkodzenie prawego górnego neuronu
ruchowego = zbaczanie języka w lewo, zanik mieśni po str lewej.

Bukiet Riolana — nazwą tą określa się struktury przyczepiające się do wyrostka

rylcowatego. Są to dwa więzadła:
• więzadło rylcowo-żuchwowe (łac. ligamentum stylomandibulare)
• więzadło rylcowo gnykowe (łac. ligamentum stylohyoideum)
oraz trzy mięśnie:
• mięsień rylcowo-gardłowy (łac. musculus stylopharyngeus)
• mięsień rylcowo-językowy (łac. musculus styloglossus)
• mięsień rylcowo-gnykowy (łac. musculus stylohyoideus)

NERWY
nerw trójdzielny - V
• włókna czuciowe (aferentne) - zwój troisty = półksiężycowaty
• włókna ruchowe - jądro ruchowe w moście
n. oczny - V1
• n. łzowy
• n. czołowy
• n. nadoczodołowy
• n. nadbloczkowy
• n. nosowo-rzęskowy

10
 n. szczękowy - V2
• nn. zębodołowe górne:
• gałęzie zębodołowe górne tylne, środkowa, przednie
• jarzmowy
n.
• g. jarzmowo - skroniowa
• g. jarzmowo-twarzowa
• n. podoczodołowy - przedłużenie n. V2, wchodzi przez szczelinę oczodołową dolna,
wychodzi przez otwór podoczodołowy na twarz gdzie gałęzie końcowe tworzą gęsią
stópkę mniejszą i zespalają się z gałęziami policzkowymi n. VII:
• g. powiekowe dolne
• g. nosowe zew i wew.
• g. wargowe górne
• nerwy skrzydłowo-podniebienne - korzeń czuciowy zwoju skrzydłowo-
podniebiennego; prowadzą włókna aferentne i pozazwojowe przywspółczulne ze
zwoju s-p do jamy nosowej i podniebienia:
• g. nosowe tylne górne i dolne
• n. nosowo-podniebienny
• nn. podniebienne
• n. podniebienny większy
• nn. podniebienne mniejsze
n. żuchwowy - V3
pień przedni:
• n. policzkowy
• n. żwaczowy
• nn. skroniowe głębokie przedni i tylny
• n. skrzydłowy boczny
• n. skrzydłowy przyśrodkowy
pień tylny:
• n. uszno-skroniowy
• n. językowy
• n. zębodołowy dolny

n. twarzowy - VII
włókna ruchowe - jądro ruchowe w moście
włókna czuciowe - od zwoju kolanka
włókna przywspółczulne - jądro ślinowe górne
• n. skalisty większy
• n. strzemiączkowy
• struna bębenkowa
• galąż dwubrzuścowa
• n. uszny tylny
• splot przyuszniczy = gęsia stopka większa;
• gałęzie skroniowe
• gałęzie jarzmowe
• gałęzie policzkowe
• gałąź brzeżna żuchwy
• gałąź szyi

11
szczelina oczodołowa górna:
od góry - skrzydło mniejsze k. klinowej
od boku - skrzydło większe k. klinowej
od dołu i przyśrodkowo - trzon kości klinowej
łączy oczodół z: środkowym dołem czaszki

Szczelina oczodołowa dolna zawiera następujące elementy anatomiczne:

• naczynia podoczodołowe (żyła oraz tętnica)
• żyła oczna dolna
• gałęzie nerwu szczękowego
• nerw jarzmowy
• nerw podoczodołowy
• gałązki oczodołowe (←zwój skrzydłowo-podniebienny)

12